Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "critical elements" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-6 z 6
    Tytuł:
    Analiza zawartości wybranych pierwiastków krytycznych w odpadach z procesu wzbogacania węgla kamiennego
    Analysis of the contents of selected critical elements in waste from the hard coal cleaning process
    Autorzy:
    Strugała, A.
    Makowska, D.
    Bytnar, K.
    Rozwadowska, T.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/283220.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
    Tematy:
    węgiel kamienny
    wzbogacanie
    pierwiastki krytyczne
    hard coal
    coal cleaning process
    critical elements
    Opis:
    Popioły ze spalania węgla od dawna rozpatrywane są jako potencjalne źródło szeregu pierwiastków krytycznych, czego dowodem są prowadzone badania nad odzyskiem germanu, galu oraz wanadu z popiołów powstających w przemysłowej instalacji zgazowania węgla IGCC Puertollano, a także powstała w 2011 roku w Chinach instalacja pilotowa do odzysku glinu i galu z popiołów lotnych z elektrowni węglowej. W tej sytuacji uzasadnionym jest pytanie, czy także odpady z przemysłowego wzbogacania węgla koksowego mogą stanowić potencjalne źródło wybranych pierwiastków krytycznych. W pracy przedstawiono wyniki badań zawartości wybranych pierwiastków, tj.: galu, berylu i kobaltu w takich właśnie odpadach. Przedmiotem analizy były węgle surowe kierowane do wzbogacania, odpady z płuczek zawiesinowych z cieczą ciężką, odpady z płuczek osadzarkowych i odpady z flotowników zakładów przeróbczych sześciu kopalń węgla koksowego. Celem określenia znaczenia tych odpadów jako potencjalnego źródła analizowanych pierwiastków krytycznych wykonano porównawczż analizę zawartości galu, berylu i kobaltu w popiele ze spalania węgla z Lubelskiego Zagłębia Węglowego, który to materiał jest często rozpatrywany jako potencjalne źródło pierwiastków krytycznych. Wyniki przeprowadzonych badań wskazują, że badane odpady ze wzbogacania węgli koksowych nie mogą być traktowane jako potencjalne źródło analizowanych pierwiastków krytycznych. Zawartość galu, berylu i kobaltu w odpadach, choć jest nieco wyższa od średniej zawartości tych pierwiastków w skorupie ziemskiej, to jednak jest zdecydowanie niższa od ich zawartości w analizowanym popiele ze spalania węgla z Lubelskiego Zagłębia Węglowego.
    Coal ashes have long been regarded as a potential source of a number of critical elements. This is evidenced by studies of the recovery of germanium, gallium, and vanadium from ashes formed at an industrial plant for coal gasification, IGCC Puertollano, and a pilot plant built in 2011 in China for the recovery of aluminumand galliumfromfly ashes emitted by a coal-fired power plant. Given this situation, it is justifiable to consider whether or not waste from the industrial cleaning of coking coal can also constitute a potential source of certain critical elements. This paper presents the results of examinations of the contents of selected elements – i.e. gallium, beryllium, and cobalt – in this kind of waste. The analysis focused on raw coals intended for cleaning, waste from scrubbers with heavy liquid, waste from sedimentation scrubbers, and waste from flotation at the cleaning plants of six coking coal mines. In order to determine the significance of the waste as a potential source of the analysed critical elements, a comparative analysis was conducted of the content of gallium, beryllium, and cobalt in ash from the combustion of coal from the Lublin Coal Basin. This ash is often regarded as a potential source of critical elements. The results of the conducted analyses indicate that the examined waste from the cleaning of coking coals cannot be treated as a potential source of these critical elements. The content of these elements in waste, though slightly higher than their average content in the lithosphere, is significantly lower than their content in the analysed ash from the combustion of coal from the Lublin Coal Basin.
    Źródło:
    Polityka Energetyczna; 2014, 17, 4; 77-88
    1429-6675
    Pojawia się w:
    Polityka Energetyczna
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ekologiczne kryteria oceny jakości węgla brunatnego na przykładzie złoża Bełchatów
    The ecological criteria for evaluation the quality lignite on the example of the Bełchatów deposit
    Autorzy:
    Hycnar, E.
    Ratajczak, T.
    Jończyk, W.
    Wagner, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/394336.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
    Tematy:
    metodyka badań jakości węgla brunatnego
    składniki toksyczne w węglu
    pierwiastki krytyczne
    methods of lignite quality research
    toxic components in the coal
    critical elements
    Opis:
    W ostatnich latach narasta problem bezpieczeństwa energetycznego Polski, zapewnienia w najbliższych latach wystarczającej ilości energii, umożliwiającej podtrzymanie wzrostu gospodarczego kraju. W wielu opracowaniach dotyczących perspektyw rozwoju polskiej energetyki pod znakiem zapytania stawia się węgiel, zwłaszcza brunatny, jako paliwo strategiczne. Rozwój krajowej energetyki opartej na kopalnych paliwach stałych, w tym węgiel brunatny będzie możliwy pod warunkiem wdrożenia „technologii czystego węgla". Rozwój tego typu technologii nie jest możliwy bez prowadzenia szczegółowych badań jakości węgla, uwzględnienia obecności zarówno składników mających wpływ na poziom emisji do atmosfery, nie tylko siarki, ale również metali ciężkich, wpływających na proces spalania węgla, jak i na skład chemiczny i właściwości fizykochemiczne popiołów lotnych. Tego typu badania, z uwzględnieniem kryteriów ekologicznych oceny jakości węgla, od kilkunastu lat są prowadzone przez KWB Bełchatów. Opracowano i wdrożono metodykę badań jakości węgla brunatnego na podstawie nowoczesnych metod badawczych. Problematyka badań jakości węgla brunatnego wymaga jednak nowego spojrzenia na skład chemiczny węgla i uwzględnienia w badaniach jakości składników użytecznych chociażby tzw. pierwiastków krytycznych, czyli takich, które rzadko występują w przyrodzie.
    In the last years the question of Polish energy security arises, together with ensuring in the coming years enough energy, enabling sustain economic growth of the country. In numerous studies of the prospects for the development of the Polish energy sector, it puts a question of coal, particularly lignite, as a strategic fuel. Development of a national energy sector, based on solid fossil fuels, including lignite, will be possible provided the "clean coal technology" application. The development of this type of technology is not possible without conducting detailed research of coal quality. The study should include components responsible for the toxic emissions to the atmosphere (especially sulfur and heavy metals), and components affecting the combustion process of coal and also responsible for the chemical composition and physical-chemical properties of fly ash. This type of study, taking into account the ecological criteria of the evaluation of coal quality, have been carried on by the Bełchatów lignite mine for several years. The methodology of lignite quality testing, based on modern research methods, was developed and implemented. The issue of lignite quality research requires a "fresh perspective" on the coal chemical composition and taking into account the useful components, even so-called "critical elements", which rarely occur in nature.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN; 2015, 91; 81-89
    2080-0819
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    PROJEKT - Aktualne i projektowane regulacje w zakresie polityki surowcowej i bezpieczeństwa surowcowego państwa – aspekty prawno-poznawcze
    Current and proposed regulations concerning the raw materials policy and the national security of raw materials – legal and cognitive aspects
    Autorzy:
    Stefanowicz, J. A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/394179.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
    Tematy:
    polityka surowcowa
    strategia surowcowa
    pierwiastki krytyczne
    surowce kluczowe
    prawo geologiczne i górnicze
    mineral policy
    mineral strategy
    critical elements
    key minerals
    geological and mining law
    Opis:
    W referacie przedstawiono zewnętrzne przesłanki (zarówno międzynarodowe, jak i krajowe) wskazujące na znaczenie kształtowania właściwej polityki surowcowej w kraju, zwłaszcza w kontekście bezpieczeństwa surowcowego. Na tym tle przedstawiono i omówiono obowiązujące aktualnie regulacje prawne związane z polityką surowcową i bezpieczeństwem surowcowym państwa, poczynając od zapisów Konstytucji RP, poprzez zapisy Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju, Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030 z Planem Działań, Strategii Bezpieczeństwo Energetyczne i Środowisko perspektywa do 2020 r., Prawa Geologicznego i Górniczego oraz innych ustaw i przepisów wykonawczych, Planu Działań „Surowce dla Przemysłu” ogłoszonego przez Ministra Rozwoju, Koncepcji Polityki Surowcowej Państwa przedstawionej przez Pełnomocnika Rządu ds. Polityki Surowcowej, wreszcie projektu Kodeksu urbanistyczno-budowlanego w obszarze planowania przestrzennego. W przypadku dokumentów będących w trakcie procedowania przedstawiony jest aktualny stan prac nad nimi, także w kontekście konkretnych projektów rozwiązań ustawowych dla przyszłych regulacji. W końcowej części zawarte są konkluzje oraz przedstawiony jest aktualny stan debaty i opinii w zakresie polityki surowcowej i ochrony zasobów surowców kluczowych oraz płynące z niej wnioski. Wskazuje się i uzasadnia potrzebę przyśpieszenia prac i podjęcia działań dla przeciwdziałania aktualnie występującym zjawiskom, które mogą utrudnić w przyszłości realizację polityki surowcowej i ochronę zasobów surowców kluczowych.
    The article provides the external indications (both international and domestic) showing how important creating an appropriate mineral policy of the country is, especially in the context of mineral security. The current mandatory legal regulations referring to mineral policy and mineral security of the country were presented and discussed against this background, starting with provisions of the Constitution of the Republic of Poland, through the Strategy for Sustainable Development, Spatial Management Concept of the Country 2030 together with Action Plan, Strategy for Energy Security and Environment – 2020 perspective, Geological and Mining Law and other legal acts and implementing provisions, Action Plan “Raw Materials for the Industry” announced by the Minister of Development, the Concept for Mineral Policy presented by the Government Plenipotentiary for the Mineral Policy, and finally – project of the Urban and Building Code in the area of spatial development. In the case of documents being in the course of the proceedings, the current state of working on them is presented, also in the context of particular projected legal solutions for future regulations. The author indicates and justifies the need of accelerating the work and taking actions to prevent the currently appearing phenomena that may impede the execution of the raw materials policy and the protection of key raw materials in the future.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN; 2017, 100; 235-256
    2080-0819
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The high temperature ashes (HTA ) from bituminous coal combustion as a potential resource of rare earth elements
    Wysokotemperaturowe popioły (HTA) ze spalania węgla kamiennego jako potencjalne źródło pierwiastków ziem rzadkich
    Autorzy:
    Adamczyk, Z.
    Komorek, J.
    Lewandowska, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/216232.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
    Tematy:
    pierwiastki ziem rzadkich
    itr
    wysokotemperaturowy popiół węglowy
    surowce krytyczne
    rare earth elements
    yttrium
    high temperature ash
    critical raw materials
    Opis:
    Potential sources of rare earth elements are sought after in the world by many researchers. Coal ash obtained at high temperatures (HTA ) is considered among these sources. The aim of the study was an evaluation of the suitability of the high temperature ash (HTA ) formed during the combustion of bituminous coal from the Ruda beds of the Pniówek coal mine as an potential resource of REY. The 13 samples of HTA obtained from the combustion of metabituminous (B) coal were analyzed. The analyses showed that the examined HTA samples varied in their chemical composition. In accordance with the chemical classification of HTA , the analyzed ash samples were classified as belonging to the following types: sialic, sialocalcic, sialoferricalcic, calsialic, fericalsialic, ferisialic. The research has shown that the rare earth elements content (REY) in examined HTA samples are characterized by high variability. The average REY content in the analyzed ashes was 2.5 times higher than the world average (404 ppm). Among rare earth elements, the light elements (LREY) were the most abundant. Heavy elements (HREY) had the lowest share. A comparison of the content of the individual rare earth elements in HTA samples and in UCC showed that it was almost 20 times higher than in UCC. The distribution patterns of REY plotted for all samples within their entire range were positioned above the reference level and these curves were of the M-H or M-L type. The data presented indicate, that the analyzed ash samples should be regarded as promising REY raw materials. Considering the fact that in 7 out of 13 analyzed ash samples the REY content was higher than 800 ppm, REY recovery from these ashes may prove to be economic.
    Potencjalne źródła pierwiastków ziem rzadkich są poszukiwane w świecie przez wielu badaczy. Wśród tych źródeł rozpatrywany jest popiół z węgla uzyskiwany w wysokich temperaturach (HTA). Celem artykułu była ocena wysokotemperaturowych popiołów (HTA) pochodzących ze spalania węgla kamiennego warstw rudzkich z KWK Pniówek, pod kątem ich wykorzystania jako alternatywnego źródła REY. Badaniom poddano 13 próbek popiołów HTA uzyskanych ze spalenia węgla o średnim stopniu uwęglenia B. Zgodnie z klasyfikacją chemiczną popiołów HTA , badane próbki popiołów zaklasyfikowano do następujących typów: krzemianowo-glinowych, krzemianowo-glinowo-wapniowych, krzemianowoglinowo-żelazowo-wapniowych, wapniowo-krzemianowo-glinowych, żelazowo-wapniowokrzemianowo-glinowych, żelazowo-krzemianowo-glinowych. Badania wykazały, że zawartość pierwiastków ziem rzadkich REY w badanych próbkach popiołów HTA charakteryzuje się dużą zmiennością. Średni udział REY w analizowanych popiołach jest 2,5 razy większy od średniej dla złóż światowych (404 ppm). Wśród pierwiastków ziem rzadkich największy udział mają pierwiastki lekkie LREY. Najmniejszym udziałem charakteryzują się pierwiastki ciężkie HREY. Porównanie zawartości poszczególnych pierwiastków ziem rzadkich w próbkach popiołów HTA i w UCC wykazało, że jest ona prawie do 20 razy większa niż w UCC. Krzywe normalizacyjne wyznaczone dla wszystkich próbek w całym swoim zakresie znajdują się powyżej poziomu odniesienia i są to krzywe typu M-H lub typu M-L. Przedstawione dane wskazują, że analizowane próbki popiołów należy uznać za obiecujące surowce REY. Uwzględniając fakt, że w 7 z 13 analizowanych próbek popiołu zawartość REY jest wyższa niż 800 ppm, odzysk REY z tych popiołów może okazać się ekonomiczny.
    Źródło:
    Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2018, 34, 3; 135-150
    0860-0953
    Pojawia się w:
    Gospodarka Surowcami Mineralnymi
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    New potential source of rare earth elements
    Nowe potencjalne źródło pierwiastków ziem rzadkich
    Autorzy:
    Szamałek, K.
    Konopka, G.
    Zglinicki, K.
    Marciniak-Maliszewska, B.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/215855.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
    Tematy:
    pierwiastki ziem rzadkich
    pierwiastki ziem lekkich
    pierwiastki ziem ciężkich
    monacyt
    ksenotym
    metal krytyczny
    rare earth elements (REE)
    HREE
    LREE
    monazite
    xenotime
    critical metal
    Opis:
    Pierwiastki ziem rzadkich (REE) są niezwykle istotnym, choć rzadko występującym zasobem mineralnym odgrywającym ważną rolę w gospodarkach krajów wysoko rozwiniętych. Zakłócenia na międzynarodowym rynku surowcowym metali ziem rzadkich związane z monopolem Chin w zakresie ich produkcji i podaży zmuszają państwa wysoko rozwinięte do podejmowania intensywnych działań dla znalezienia nowych źródeł tych pierwiastków (wśród nich odpadów poprzeróbczych). W artykule przedstawiono wyniki badań składu mineralnego odpadów powstających na wyspie Bangka w trakcie wzbogacania koncentratu kasyterytowego. Badane próbki odpadów zawierają monacyt w ilości do 21,23 %w oraz do 17,55 %w ksenotymu (próbka z Sungkap, Bangka), ponadto występują w nich cyrkon, ilmenit, anataz, rutyl, pseudorutyl i kasyteryt. Poza pierwiastkami REE – zidentyfikowano niob i tantal w żużlu powstającym podczas wytopu cyny. Autorzy oceniają, że rocznie możliwe jest dostarczanie do dalszej przeróbki minimum 10 tys. ton minerałów zawierających pierwiastki ziem rzadkich (zarówno lekkich LREE obecnych w monacycie, jak i ciężkich HREE w ksenotymie).
    REE metals are a vital yet scarce resource which play a particularly significant role in developed countries and their technologically advanced economies. Disturbances in the international mineral commodities market for REE’s caused by the Chinese supply monopoly force industrialized countries to launch intensive programs to discover new sources of these elements (even considering post-processing tailings). This paper discusses the mineral composition of tailings obtained in cassiterite extraction on Bangka Island. The analyzed tailing samples contain up to 21.23%w monazite, up to 17.55%w xenotime (Sungkap, Bangka), as well as zircon, ilmenite, anatase, rutile, pseurorutile, and cassiterite. Aside fromREE’s, niobiumand tantalum were identified in slag formed during tin smelting. The authors estimate that annually a minimum of 10,000 tons of minerals containing REE’s (both LREE’s-monazite and HREE’s-xenotime) can be further processed.
    Źródło:
    Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2013, 29, 4; 59-76
    0860-0953
    Pojawia się w:
    Gospodarka Surowcami Mineralnymi
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ashes from bituminous coal burning in fluidized bed boilers as a potential source of rare earth elements
    Popioły ze spalania węgla kamiennego w kotłach fluidalnych, jako potencjalne źródło pierwiastków ziem rzadkich
    Autorzy:
    Adamczyk, Z.
    Komorek, J.
    Lewandowska, M.
    Nowak, J.
    Białecka, B.
    Całusz-Moszko, J.
    Klupa, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/216541.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
    Tematy:
    pierwiastki ziem rzadkich
    itr
    surowce krytyczne
    popiół lotny fluidalny
    popiół denny fluidalny
    rare earth elements
    yttrium
    fluidized bed fly ash
    fluidized bed bottom ash
    critical raw materials
    Opis:
    Rare earth elements are characterized by the high risk of their shortage resulting from limited resources. From this reason REE constitute a group of elements of special importance for the European Union. The aim of this study was to evaluate ashes from the burning of coal in fluidized bed boilers as an potential source of REY . Twelve samples of fly ash and bottom ash taken from power plants in Poland were analyzed. Tests have shown that despite some differences in chemical composition, the fly ash and bottom ash from fluidized beds could be classified as the calsialic, low acid type. It was found that fly ashes contained more REY than bottom ashes. Among REY , the light elements (LREY ) had the highest share in the total REY content in both fly ashes and bottom ashes. Heavy elements (HREY ) had the lowest content. The normalized curves plotted for fly ash samples within almost all of their entire range were positioned above the reference level and these curves were of the L-M or H-M type. The content of the individual REY in these samples was even twice as high as in UCC. The normalized curves plotted for bottom ash samples were classified as of L, L-M or H type. They were positioned on the reference level or above it. The content of the individual REY in these samples was the same or up to about 4 times lower than in UCC. It was found that the content of critical elements and of excessive elements in fly ash and bottom ash differs, which has an effect on the value of the outlook coefficient Coutl, and which is always higher in the case of fly ash than in the case of bottom ash. Nevertheless, the computed values of the outlook coefficient Coutl allow both fly ash and bottom ash from fluidized beds to be regarded as promising REY raw materials.
    Pierwiastki ziem rzadkich charakteryzują się wysokim ryzykiem niedoboru, wynikającym z ograniczonej ilości źródeł ich pozyskiwania. Z tego powodu stanowią grupę pierwiastków o specjalnym znaczeniu w Unii Europejskiej. Celem pracy była ocena popiołów ze spalania węgla kamiennego w kotłach fluidalnych, pod kątem ich wykorzystania, jako potencjalnego źródła REY. Badaniom poddano 12 próbek popiołów lotnych i dennych fluidalnych pobranych z elektrowni w Polsce. Badania wykazały, że mimo różnic w składzie chemicznym badane popioły lotne i denne fluidalne zostały zaklasyfikowane do typu calsialic – słabo kwaśnych. Stwierdzono, że popioły lotne charakteryzują się większą zawartością REY niż denne. Zarówno w popiołach lotnych, jak i dennych największy udział wśród REY mają pierwiastki lekkie LREY. Natomiast najmniejszym udziałem charakteryzują się pierwiastki ciężkie HREY. Krzywe normalizacyjne wyznaczone dla próbek popiołów lotnych w prawie całym swoim zakresie znajdują się powyżej poziomu odniesienia, są to krzywe typu L-M lub H-M. Zawartości poszczególnych REY w tych próbkach są nawet dwukrotnie większe niż w UCC. Krzywe normalizacyjne wyznaczone dla próbek popiołów dennych zaliczono do typów L, L-M i H. Znajdują się one, na lub poniżej poziomu odniesienia. Zawartość poszczególnych REY w tych próbkach jest taka sama lub do około 4 razy mniejsza niż w UCC. Stwierdzono, że udział pierwiastków krytycznych i nadmiarowych w popiołach lotnych i dennych różni się, co ma wpływ na wartość współczynnika perspektywicznego Coutl, który dla popiołów lotnych przyjmuje zawsze wyższe wartości niż dla dennych. Pomimo to, uzyskane wartości współczynnika perspektywicznego Coutl pozwalają zaliczyć, zarówno analizowane popioły lotne jak i denne fluidalne do surowców perspektywicznych REY.
    Źródło:
    Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2018, 34, 2; 21-36
    0860-0953
    Pojawia się w:
    Gospodarka Surowcami Mineralnymi
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-6 z 6

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies