Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "scientific theory" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-5 z 5
Tytuł:
Zasada ostrożności, czyli heurystyka strachu oraz heurystyka odwagi w kontekście polityki gospodarczej
Precautionary principle: heuristics of fear and heuristics of courage in the context of political economy
Autorzy:
Malinowski, Grzegorz M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/469020.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
Tematy:
Zasada ostrożności
naukowa niepewność
teoria decyzji
zarządzanie ryzykiem
heurystyki
Precautionary principle
scientific uncertainty
decision theory
risk management
heuristics
Opis:
Artykuł dotyczy zasady ostrożności. Celem tekstu jest jej zdefiniowanie, interpretacja oraz powiązanie z polityką gospodarczą. Punktem wyjścia jest stwierdzenie istnienia niepewności sensu largo oraz naukowej niepewności sensu stricte. Te elementy sprawiają, że we współczesnej, coraz bardziej zglobalizowanej gospodarce pewne zagrożenia nabierają charakteru systemowego. Konieczne jest unikanie tego rodzaju niebezpieczeństw, jednak istniejące narzędzia analityczne konstruowane w ramach teorii decyzji czy zarządzania ryzykiem są do tego niewystarczające. Stwarza to przestrzeń dla zasady ostrożności, która w zależności od specyfiki sytuacji decyzyjnej przybiera postać heurystyki strachu bądź heurystyki odwagi.
The main goal of the article is to deliver a definition, interpretation and a potential application of precautionary principle in the field of political economy. Uncertainty in general, and scientific uncertainty in particular make a contemporary, increasingly globalized economy much more vulnerable. On the top of that, the very nature of certain risks is changing from local to systemic. It is necessarry to avoid such threats, but the existing risk management tools are insuficient and/ or inadequate to do so. Such a situation creates a potencial space for a concept of precautionary principle which, depending on the nature of decision, manifest itself as a heuristics of fear or as a heuristics of courage.
Źródło:
Prakseologia; 2018, 160; 291-332
0079-4872
Pojawia się w:
Prakseologia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O roli ugruntowanych empirycznie metafor w naukowych programach badawczych
About the Role of Empirically-Grounded Metaphors in Scientific Research Programmes
Autorzy:
Zeidler, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31341720.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
Tematy:
interakcyjna koncepcja metafory
metafora ugruntowana empirycznie
naukowy program badawczy
interactive theory of metaphor
empirically-grounded metaphor
scientific research programme
Opis:
Wraz ze sformułowaniem przez Maxa Blacka interakcyjnej koncepcji metafory zaczęto w filozofii nauki analizować rolę metafor w poznaniu naukowym. Wykazano, że metafory mogą pełnić różne funkcje we wszystkich stadiach tworzenia wiedzy naukowej. W artykule koncentruję się na analizie roli metafor w ujmowaniu danych empirycznych i ich wpływie na konstytuowanie się naukowych programów badawczych. Przedstawiam poglądy na tę kwestię sformułowane przez Maxa Blacka, Mary Hesse, Richarda Boyda, Thomasa Kuhna, Danielę Bailer-Jones, a zwłaszcza przez Johna Stylesa, który szczegółowo analizował rolę, jaką w nauce odgrywają empirycznie ugruntowane metafory. Na zakończenie rozważam wpływ metafor na konstytuowanie się programu badawczego budowy atomu Bohra w kontekście metodologii naukowych programów badawczych Imre Lakatosa.
Along with the formulation by Max Black the interactive theory of metaphor, the philosophers of science began to analyze the role of metaphors in scientific cognition. It has been shown that metaphors can play different functions in all stages of the creation of scientific knowledge. In this paper I focus on the analysis of the role of metaphors in the account of empirical data and their impact on the constitution of scientific research programmes. I present views on this issue formulated by Max Black, Mary Hesse, Richard Boyd, Thomas Kuhn, Daniela Bailer- Jones, and especially by John Styles, who analyzed in detail the role that empirically-grounded metaphors play in science. In the last paragraph of the paper, I consider the impact of metaphors on the constitution of the research programme of Bohr's atomic structure in the context of the Imre Lakatos’s methodology of scientific research programmes.
Źródło:
Filozofia i Nauka; 2014, 2; 239-255
2300-4711
2545-1936
Pojawia się w:
Filozofia i Nauka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pozwólcie jej latać wysoko. O przyczynach rozbratu między socjologią i społecznymi studiami nad nauką
Let It Fly High. On a Divide Between Sociology and the Social Studies of Science
Autorzy:
Sojak, Radosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31342331.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
Tematy:
socjologia
socjologia wiedzy naukowej
społeczne studia nad nauką
teoria actor-network
sociology
sociology of scientific knowledge
social studies of science
actor-network theory
Opis:
Socjologia nie zdominowała społecznych studiów nad nauką (SSN), które rozwijają się w znacznej mierze autonomicznie i niezależnie od socjologicznych inspiracji. Artykuł stanowi próbę nakreślenia głównych przyczyn tego stanu rzeczy. Prócz czynników historycznych oraz instytucjonalnych identyfikuje trzy główne przyczyny związane z teoretycznymi rozstrzygnięciami SSN: (1) pominięcie spuścizny Mertonowskiej socjologii nauki; (2) nieufność względem wyjaśnień w kategoriach interesów oraz (3) krytykę socjologii dokonaną w ramach teorii actor-network. Ta ostatnia przedstawiona jest jako w znacznej mierze nieuzasadniona oraz ograniczająca potencjał poznawczy i praktyczny socjologii.
Sociology has not dominated social studies of science (SSN). The latter develops itself largely autonomously and independently of sociology. The article sketches possible reasons of that situation. Apart from historical and institutional causes it points out three main reasons of theoretical nature. (1) The relative absence of the Mertonian tradition within SSN; (2) a general distrust within SSN towards the explanation based on interests, and (3) actor-network theory’s critique of sociological tradition. It is claimed that the critique is misguided and underestimates both the cognitive and practical potential of sociology.
Źródło:
Filozofia i Nauka; 2015, 3; 209-222
2300-4711
2545-1936
Pojawia się w:
Filozofia i Nauka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Modele w koncepcji nauki Ronalda N. Giere’ego
Scientific Models in Ronald Giere’s Conception of Science
Autorzy:
Mazurek, Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31341723.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
Tematy:
reprezentacja
teoria
model
relacja podobieństwa
Ronalda N. Giere’ego ujęcie modeli
representation
theory
models
relation of similarity
Ronald Giere’s account of scientific models
Opis:
W tekście rekonstruowane jest i analizowane krytycznie Ronalda N. Giere’ego ujęcie modeli osadzone w jego modelowej koncepcji nauki. Wykazuje się, że Giere’ego koncepcja nauki ma braki, które powodują, że nie określa ona niektórych postulowanych w niej właściwości modeli, przede wszystkim ich niejęzykowego, abstrakcyjnego charakteru, a także czteroargumentowej relacji reprezentacji, która ma łączyć modele z rzeczywistością.
The paper reconstructs and analyzed critically Ronald N. Giere’s view on scientific models situated within his model conception of science. It is demonstrated that Giere’s conception of science is too poor: it is not capable of determining certain properties of models postulated in it. First of all, it does not present clearly their status of non-linguistic, abstract entities, nor the 4-ary relation of representation.
Źródło:
Filozofia i Nauka; 2014, 2; 257-275
2300-4711
2545-1936
Pojawia się w:
Filozofia i Nauka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stanisława Kamińskiego opcje metodologiczne
Stanisław Kamiński’s Methodological Options
Autorzy:
Bronk, Andrzej
Walczak, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31343871.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
Tematy:
definicja nauki
etyka nauki
filozofia
filozofia nauki
metoda naukowa
metodologia
nauka
nauki przyrodnicze i humanistyczne
racjonalność nauki
Stanisław Kamiński
teologia
teoria nauki
typologia nauk
definition of science
classification of sciences
ethics of science
humanities and natural sciences
methodology
philosophy
philosophy of science
rationality of science
science
scientific method
theology
theory of science
Opis:
Stanisław Kamiński (1919–1986) był filozofem, filozofem nauki i historykiem nauki. Całe jego życie zawodowe od 1949 roku związane było z Wydziałem Filozofii Chrześcijańskiej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Do głównych dziedzin zainteresowań Kamińskiego należały ogólna i szczegółowa metodologia nauk, metodologia filozofii, historia nauki i logiki oraz semiotyka m. in. średniowieczna. Podkreślając specyfikę klasycznego sposobu uprawiania filozofii jako poznania autonomicznego w stosunku do nauk empirycznych i teologii, pewnego i najogólniejszego, badał zastosowania logiki do filozofii oraz podał metodologiczną charakterystykę niektórych dyscyplin filozoficznych (metafizyki ogólnej, antropologii filozoficznej, etyki, filozofii religii, filozofii dziejów). Charakterystyczny dla podejścia Kamińskiego był osobliwy historyzm (indukcja doksograficzna), polegający na nawiązywaniu do dziedzictwa przeszłości, by szukać w nim inspiracji i kontekstu rozumienia dla własnych problemów. Nawiązywał bezpośrednio do dwu głównie tradycji filozoficznych: klasycznej (arystotelesowsko-tomistycznej) oraz analitycznej, zarówno w wydaniu scholastyki, jak i szkoły lwowsko-warszawskiej. Pierwszej – realistycznej teorii bytu i poznania, ale także historii filozofii – zawdzięczał swe filozoficzne i historyczne, drugiej – logiczne i metodologiczne zainteresowania nauką. Przyjmował, że jednym z głównych zadań refleksji metodologicznej jest badanie (na ogół niejawnych) założeń filozoficznych i metodologicznych, na których opiera się metoda naukowa, oraz krytyka prób skrajnie ideologicznego wykorzystywania nauki do celów nienaukowych. Był przekonany o potrzebie i zasadności uprawiania różnych typów badań nad nauką. Sprzyja to rozumieniu znaczenia i miejsca nauki w kulturze, teoretycznemu wyjaśnieniu natury i podstaw wiedzy naukowej, poznawczych roszczeń nauki, pokazaniu integrującej roli refleksji metodologicznej dla unifikacji specjalistycznych dyscyplin i współpracy między naukowcami, jak również podkreśleniu praktycznej ważności świadomości metodologicznej dla poszczególnych nauk a także filozofii, dla której jest ona przeważnie jedynym narzędziem samokontroli. Podkreślał, że badanie natury nauki winno uwzględnić wszystkie jej aspekty: logiczno- metodologiczny, humanistyczny i filozoficzny. Główna jednak rola przypada podejściu filozoficznemu (epistemologicznemu). Kamiński odróżniał trzy podstawowe typy nauk o nauce: humanistyczne (historia, socjologia, psychologia, ekonomia i polityka nauki), filozoficzne (ontologia, epistemologia, wąsko pojęta filozofia nauki i filozofia kultury) oraz formalne (logika języka naukowego, logika formalna, teoria rozumowań stosowanych w nauce oraz metodologia nauki). Kamiński interesował się głównie naturą nauki (obejmującą przedmiot, cele, metodę, strukturę i genezę), tj. tym, co w dziejach nauki niezmienne. Pojmował naukę jako epistéme (średniowieczną scientiae) oraz utożsamiał racjonalność wiedzy naukowej z jej metodycznością i szeroko pojmowaną logicznością. Mimo dostrzegania wielu ograniczeń wiedzy racjonalnej, nauka pozostawała dla niego wzorem poznania racjonalnego. Był przekonany, iż celem szeroko pojętego poznania naukowego jest wiedza prawdziwa, a w filozofii — nadto konieczna. Uważał, że „cała logika współczesna stanowi dyscyplinę filozoficzną w szerokim tego ostatniego słowa znaczeniu” i to „ze względu na swój ogólny i spekulatywny (a wedle niektórych również apodyktyczny) charakter oraz stosunkowo maksymalne wykorzystanie jej rezultatów”.
Stanisław Kamiński (1919–1986) was a philosopher, philosopher of science and historian of science. His all academic carrier was pursuing at the Catholic University in Lublin (KUL). The main interests of Kamiński was the history of science and logic, general and special methodology, methodology of philosophy and (medieval) semiotics. He himself saw his main achievements in the domain of the theory of science and the methodology of classical philosophy, especially in the studies of the method and language of metaphysics. He gave a methodological description of general metaphysics, philosophical anthropology, ethics, philosophy of religion, philosophy of history and studies on religion (religiology). He investigated the beginnings of the mathematical induction in the Middle Ages and in modern times, the modern history of the theory of definition, theory of argumentation (reasoning), the structure and the evolution of scientific theory, deductive method, the achievements of logic and philosophy in Poland. A characteristic feature of Kamiński's philosophical and methodological approach was a specific historicism, consisting of referring to the heritage of the past and at the same time to the latest achievements in logic and philosophy of science. He had a broad concept of knowledge and was a maximalist both in raising questions and in giving answers. In accordance with classical philosophy he saw the substance of person as ens rationale, a being realizing himself in a disinterested search for a theoretical truth, whose highest expression is philosophy. He stressed the epistemological and methodological plurality of knowledge, distinguished and investigated material and formal parts of knowledge. He also distinguished—besides commonsense knowledge—the scientific, philosophical and theological knowledge, nonreducible each to other. At the top he set sapiential knowledge which is much more than a simple generalization of all particular kinds of knowledge. Kamiński derived his understanding of science from contemporary as well as classical philosophy. He determined the nature of science from the point view of its subject matter, aims, methods, logical structure and genesis. The question of what science was for him a philosophical question, presupposing an appropriate understanding of the nature of the world. Kamiński opted for a pluralistic approach to the world: the principal object of science is the objective world, subjective states of man and products of his mind and language. The best diagnostic test of the scientific character of science is the scientific method. Kamiński assumes here pluralism: different subject matter and different goals of scientific cognition require different research strategies and types of cognitive procedures. He also accepts an antinaturalistic position in the humanities which he regards as methodologically autonomous in regard to natural sciences. The publications of S. Kamiński include over 350 positions. During his life three books have been published: Georgonne'a teoria definicji [Georgonne's Theory of Definition], Lublin 1958; Pojęcie nauki i klasyfikacja nauk [Concept of Science and Classification of Sciences], Lublin 1961, 19813; and (together with M. A. Krąpiec) Z teorii i metodologii metafizyki [On the Theory and Methodology of Metaphysics], Lublin 1962. After his death five volumes of Collected Papers have been published: vol. I: Jak filozofować? [How to Philosophize? Studies in Methodology of Classical Philosophy], edited by Tadeusz Szubka, Lublin 1989; vol. II: Filozofia i metoda. Studia z dziejów metod filozofowania [Philosophy and Method. Studies from the History of the Method of Philosophizing], edited by Józef Herbut, Lublin 1993; vol. III: Metoda i język. Studia z semiotyki i metodologii nauk [Method and Language. Studies in Semiotics and Philosophy of Science], edited by Urszula Żegleń, Lublin 1994; vol. IV: Nauka i metoda. Pojęcie nauki i klasyfikacja nauk [Science and Method. Concept of Science and Classification of Sciences], edited by Andrzej Bronk, Lublin 1992); vol. V: Światopogląd – Religia – Teologia [Worldview – Religion – Theology], edited by Monika Walczak and Andrzej Bronk, Lublin 1998.
Źródło:
Filozofia i Nauka; 2018, 6; 199-230
2300-4711
2545-1936
Pojawia się w:
Filozofia i Nauka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-5 z 5

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies