- Tytuł:
-
Impact of flow and damming on water quality of the mountain Raba River (southern Poland) : long-term studies
Wpływ przepływu i piętrzenia na jakość wody górskiej rzeki Raby (południowa Polska) : badania wieloletnie - Autorzy:
-
Szarek-Gwiazda, Ewa
Gwiazda, Robert - Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/2173790.pdf
- Data publikacji:
- 2022
- Wydawca:
- Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
- Tematy:
-
flow
physicochemical parameter
Carpathian river
impact of dam
przepływy
parametry fizykochemiczne
Raba
zapora - Opis:
-
Climate change, manifested by long term periods of drought to heavy rainfall, may remarkably modify river flow regimes. We hypothesize that flow prevailing in a given year determines water chemistry of the Carpathian Raba River above and below Dobczyce Reservoir (southern Poland), used for drinking purposes. Based on the mean annual river flow for years 1991-2017, hydrologically dry (HD), hydrologically average (HA) and hydrologically wet (HW) years were distinguished. We found significant differences in the values of most studied physicochemical parameters of river water above and below the reservoir between studied hydrological years (for a period of April‒November). In HD years, the water above the dam had significantly higher temperature and values of conductivity (point pollution source, groundwater inflow), while lower ones of nutrients NO3- and P-tot (diffuse pollution) compared to those in HA and/or HW years. The best GLM models for mean monthly flows above and below the dam include 3-5 factors among which conductivity and NO3 concentration were always present. The reservoir in different ways influences the water chemistry below the dam in HD, HA and HW years. The impact of flow on the water quality in hydrologically varied years is discussed. The obtained results are important for appropriate management in catchment basins of mountain rivers and the protection of dam reservoirs against the eutrophication processes in changing climate and flow regime.
Zmiany klimatu, przejawiające się długotrwałymi okresami suszy lub obfitych opadów, mogą znacząco zmienić roczny reżim przepływów. Stawiamy hipotezę, że przepływ dominujący w danym roku determinuje chemizm wody rzeki górskiej. Celem pracy było określenie (1) różnic w chemizmie wody górskiej rzeki pomiędzy latami hydrologicznie suchymi (HD), przeciętnymi (HA) i mokrymi (HW), (2) wpływu zbiornika zaporowego na chemię wody odpływającej rzeki w różnych latach hydrologicznych, (3) parametrów fizyczno-chemicznych związanych ze średnim miesięcznym przepływem wody w latach HD, HA i HW. Badania prowadzono w karpackiej rzece Rabie powyżej i poniżej Zbiornika Dobczyckiego w południowej Polsce. W oparciu o średni roczny przepływ rzeki z wielolecia 1991–2017 wyróżniono lata HD, HA i HW. Przeanalizowano zmiany parametrów fizyczno- chemicznych wody (temperatura, przewodność elektrolityczna, pH, tlen rozpuszczony, nasycenie tlenem, BZT5, biogeny: NO3-, NH4+, P-tot) pobieranych co miesiąc w okresie kwiecień–listopad. Stwierdziliśmy istotne różnice w chemizmie wody rzeki między badanymi latami hydrologicznymi. W latach HD wody powyżej zbiornika miały istotnie wyższą temperaturę i wartości przewodności elektrolitycznej, natomiast niższe wartości biogenów NO3- i P-tot (zanieczyszczenie obszarowe) w porównaniu do lat HA i/lub HW. Zbiornik w różny sposób kształtował skład chemiczny wody rzeki poniżej zapory w latach HD, HA i HW. Najlepsze modele GLM dla średnich miesięcznych przepływów obejmowały 3–5 czynników, wśród których zawsze występowały przewodność elektrolityczna i stężenia NO3-. Uzyskane wyniki mają istotne znaczenie dla właściwego gospodarowania w zlewniach rzek górskich i ochrony zbiorników zaporowych przed procesami eutrofizacji. - Źródło:
-
Archives of Environmental Protection; 2022, 48, 1; 31--40
2083-4772
2083-4810 - Pojawia się w:
- Archives of Environmental Protection
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł