Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "wola" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-8 z 8
Tytuł:
La vérité, fondement de l’éthique
Prawda podstawą etyki
Autorzy:
Gogacz, Mieczysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2078847.pdf
Data publikacji:
2019-12-30
Wydawca:
Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
Tematy:
etyka
prawda
dobro
intelekt
wola
éthique
vérité
bonté
intellect
volonté
Opis:
Tezą artykułu jest stwierdzenie, że dobro wyznacza etykę, a do dobra doprowadza prawda. Transcendentalna własność prawdy, oddziałując na człowieka, wywołuje dwie relacje: 8) wiarę, gdy przejawiająca istnienie prawda w jakimś bycie oddziała na własność prawdy przejawiającej nasze istnienie oraz H) poznanie, gdy przejawiająca istnienie prawda w jakimś bycie oddziała na nas i wywoła w naszym intelekcie możnościowym doznanie jedności quidditas. Pobudzona przez intelekt wola aktywizuje człowieka, który swymi relacjami istnieniowymi nawiązuje kontakt z oddziałującym na nas bytem. Korzystając z własności otwarcia się na nas bytu i reagując tą samą własnością transcendentalną, człowiek odnosi się do oddziałującego bytu z ufnością, czyli z wiarą, że ten oddziałujący na nas byt jest dobrem, spełniającym nadzieję uzyskania wspomagającego i chroniącego nas powiązania. To podstawowe zachowanie woli, wyznaczone ukazaniem jej przez intelekt bytu jako prawdy, polega na odnoszeniu się do każdego bytu w jego prawdzie jako do dobra dla nas, nazywane jest sumieniem. Sumienie skłania nas, byśmy kierowali się do dobra, a tym samym unikali zła. Pierwszym więc skutkiem powrotu człowieka przez relacje istnieniowe do oddziałującego na nas bytu, powrotu w poziomie jeszcze nieuświadomionych sobie, lecz realnych naszych relacji z bytem w jego własności prawdy, jest doznanie bytu jako dobra. A dobro wyznacza chroniące byt działania, którymi zajmuje się etyka. Etyka swymi pryncypiami pozwala trafnie wybrać działania, gdy chcemy, aby trwały relacje istnieniowe. Aby wybierać, trzeba posłużyć się intelektem. Z tego względu mądrość staje się pierwszym pryncypium wyboru działań, rozważanych w etyce. Kolejnym pryncypium jest kontemplacja. Obydwa te pryncypia wyznacza wcześniejsza więź intelektu z wolą na poziomie mowy serca, stanowiąca sumienie.
Źródło:
Rocznik Tomistyczny; 2019, 8; 23-29
2300-1976
Pojawia się w:
Rocznik Tomistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Miejsce woli w zagadnieniu ludzkiego działania w ujęciu św. Tomasza z Akwinu
A place of will in the problem of human’s action in Thomas Aquinas view
Autorzy:
Zapisek, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/452407.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
Tematy:
intellect
will
feelings
liberum arbitrium
free action
intelekt
wola
uczucia
wolne działanie
Opis:
When we talk about human`s action in view of Thomas Aquinas, in the first place is a concept of „intelectualism”. The most of well known continuators of Aquinas thought underline that the key of understanding problem of free action first of all is knowing the action of intellect, because intellect is highest of human`s potencies. In fact in Aquinas opinion intellect is the most perfect potency of human being. However the problem of action of will seems to be the starting point in explanation of humans` free action. In the views of polish thomistic philosophers for example J. Woroniecki, M.A. Krąpiec, S. Swieżawski, this question is presenting and explaining by schema of process of making free decision (liberum arbitrium). Nevertheless when we study the Aquinas texts, we can make the conclusion that the most important in explanation of what is human`s free action are principles of this action that is intellect and will. For Aquinas essentials are principles of cooperation of intellect and will, range of interaction these potencies and field of autonomy both potencies.
Źródło:
Rocznik Tomistyczny; 2012, 1; 109-121
2300-1976
Pojawia się w:
Rocznik Tomistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czy poznanie jest wyższe niż miłość? Uzasadnienie wyższości intelektu nad wolą w ujęciu Tomasza z Akwinu
Is cognition better than love? Justification of intellect’s superiority over will in Thomas Aquinas’ account
Autorzy:
Zembrzuski, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/452475.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
Tematy:
intelekt
wola
miłość
poznanie
Tomasz z Akwinu
intellect
will
love
cognition
Thomas Aquinas
Opis:
Thomas Aquinas in his works sympathizes with the priority and thus superiority of intellect over will definitely. Presenting various ways of arguing he intends to point out the perfection of intellect, which becomes perfect in its act of cognition, it assures the proper action of will. Because of its object – truth about reality – as well as final and formal causation intellect moves will which aims to good. Only in the situation of such an object of intellect, which somehow exceeds human cognition potencies, will could acquire superiority over cognition. Thus a man only in an act of love of God is able to love by will that, which he cannot cognize. In other cases, particularly in case of natural cognition of sensual reality, in which man grasps an essence, cognition always goes before volition. Stressing superiority of intellect over will is not a matter of introducing into the consideration of their mutual relations additional topic. It is crucial problem, which allows proper understanding issue of freedom in Aquinas’ account.
Źródło:
Rocznik Tomistyczny; 2014, 3; 75-97
2300-1976
Pojawia się w:
Rocznik Tomistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Antropologiczne podstawy etyki
Anthropological foundations of ethics
Autorzy:
Andrzejuk, Artur
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2078909.pdf
Data publikacji:
2019-12-30
Wydawca:
Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
Tematy:
etyka
osoba ludzka
intelekt
wola
sumienie
ethics
human person
Thomas Aquinas
intellect
will
conscience
Opis:
The belief in the uniqueness of man was shared by many philosophers who have represented different ways of thinking. Plato recognized man as a soul imprisoned in the body. The world of gods and ideas was the homeland of the soul, whereas soul was only a pilgrim in earthly world. Using empirical cognition in accordance with a methodology Aristotle claimed that man is a rational animal. This rationality was so special to Aristotle that he regarded it as divine. Thomas Aquinas inherits the Aristotelian tradition, enriched by the views of Cicero, Augustine and Arab philosophers. Ethics is most often described as "moral philosophy", which seems to indicate that it is about the science of morality, which is an integral part of philosophy. As such, it deals with principles (principles). In the case of ethics these are the principles of choosing the moral good. In this way Aquinas defines the subject of ethics. It is different from the subjects of other philosophical disciplines. In Aquinas's approach, ethics is autonomous in terms of subject, but methodologically it depends on metaphysics and anthropology. Also, the starting points of ethical reflection lies in first philosophy (metaphysics) and human philosophy (philosophical anthropology). According to the anthropological foundations of ethics, these are, according to Thomas, some consequences of human nature as a personal being. At the same time, it is worth noting that the topic of a person and personal relationships goes beyond human philosophy, because God is also a person who establishes personal relationships with other persons. As part of human philosophy, we examine the consequences of being a person that relate to human existence. They have a significant impact on human morality. These are: individuality, rationality, freedom and the already mentioned personal relationships. The consequences of this personal structure in man is having intellect and will, which results in intellectual cognition and free decision making. The very "mechanism" of behavior, which is always individual, is explained by Aquinas by the means of his concept of conscience, which in his ethics is the subjective principle of morality.
Źródło:
Rocznik Tomistyczny; 2019, 8; 157-172
2300-1976
Pojawia się w:
Rocznik Tomistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dlaczego czynimy zło? Trójpodział przyczyn zła moralnego według św. Tomasza z Akwinu
Why do we do evil? Tripartite division of moral evil according to Thomas Aquinas
Autorzy:
Belina-Prażmowska, Paula
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/452387.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
Tematy:
Tomasz z Akwinu
etyka
rozum
wola
zło moralne
Thomas Aquinas
ethics
reason
will
moral evil
Opis:
In the first part of the paper anthropological basis has been presented and it intends to show, that for a proper human being development a harmony between his faculties and dominion of intellect should occur. The lack of the harmony and lack of surrendering the other faculties to the intellect, reduces man to moral evil, causing or overmuch reign of feeling in act of decision, or deprivation of will. In the second part I have presented the possible mistakes in particular human faculties, which are causes of moral evil. So, ignorance in reason, malice of will and sins performed because of weakness influenced by feelings. At the beginning I have pointed out, that saint Thomas Aquinas sees all of them as a intellectual malfunction. In conclusion in should be said, that Thomas as a representative of intellectual ethics, focuses on intellectual aspect of human action and even he perceives evil as a kind of intellectual shortcomings. He does not deny irrational element in a man, but he points out the necessity of surrendering it to the will and intellect, so a man is able to grow in perfect inner harmony of senses, will and intellect.
Źródło:
Rocznik Tomistyczny; 2014, 3; 113-127
2300-1976
Pojawia się w:
Rocznik Tomistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Władze duszy w ujęciu św. Tomasza z Akwinu
Le potenze dell’anima secondo san Tommaso d’Aquino
Autorzy:
Majkrzak, Henryk
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/5935308.pdf
Data publikacji:
2022-12-31
Wydawca:
Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
Tematy:
dusza
intelekt
kryzys
rozum
władze duszy
wola
wolny wybór
wolność woli
anima
crisi
intelletto
libero arbitrio
potenze dell’anima
volonta
Opis:
Il termine anima significa il principio primo dell’attivita di tutti gli esseri viventi, anche se con particolare riferimento all’uomo. L’anima e di natura spirituale, pero la spiritualita dell’anima non e evidente. Per scoprirla non basta la semplice autocoscienza, l’introspezione, come intendeva sant”Agostino. Secondo l”Aquinate ci vuole diligens et subtilis inquisitio. Occorre dimostrarla. Punto di partenza della indagine (inquisitio) sono le operazioni dell’anima, perche il modo di operare di una cosa corrisponde al suo modo di essere. San Tommaso riconduce tutta la gamma dell’agire dell’anima razionale a due facolta principali: l’intelletto e la volonta.
Źródło:
Rocznik Tomistyczny; 2022, 11; 65-88
2300-1976
Pojawia się w:
Rocznik Tomistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stosunek cnót do uczuć w filozofii św. Tomasza z Akwinu, na przykładzie cnoty męstwa
The relation between virtues and feelings in Thomas Aquinas’ philosophy. An example of fortitude
Autorzy:
Kozerski, Sławomir
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/452434.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
Tematy:
uczucia
sprawności
cnoty
rozum
wola
etyka
św. Tomasz z Akwinu
feelings
habits
virtues
reason
will
ethics
Saint Thomas Aquinas
Opis:
The article focuses on the problem of relation between human feelings and habits. It shows their mutual relations in general, and it illustrates them on a example of fortitude and related feelings. The example of fortitude shows how essential is development of virtues in the context of moral life. Virtues allow to surrender appetite and temper to the dominion of reason and will. The lack of habituation of reason and will, in the context of exercising power of reason and will, condemns a man to immoral life, which is guided by passions. In the same time, it is great limitation of man, because impossibility of applying reason and will in action reduces man to animal which is guided by instincts and feelings.
Źródło:
Rocznik Tomistyczny; 2014, 3; 99-112
2300-1976
Pojawia się w:
Rocznik Tomistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Free Will and Moral Evil: John Duns Scotus’s Theory
Wolna wola a zło moralne. Stanowisko Jana Dunsa Szkota
Autorzy:
Koszkało, Martyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2075551.pdf
Data publikacji:
2020-12-30
Wydawca:
Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
Tematy:
wolna wola
zło moralne
grzech
Jan Duns Szkot
Bóg
wolność ograniczona
wolność absolutna
Free will
Moral evil
Sin
John Duns Scotus
God
Limited Freedom
Absolute Freedom
Opis:
W artykule przedstawiam analizy Jana Dunsa Szkota dotyczące związku woli, wolności i zła moralnego. Koncentruję się zwłaszcza na zagadnieniu, czy stworzona wola może grzeszyć ze względu na zło i w jaki sposób można rozumieć akty woli, które mają charakter aktów „ex malitia”. Najpierw prezentuję koncepcję grzesznego aktu moralnego według Akwinaty. Taki akt musi spełniać następujące warunki: sprawca czyni moralnie złe rzeczy celowo, zdecydowanie i bez żalu, ma świadomość popełnianego zła, a akt ten nie jest wynikiem nieuporządkowania emocjonalnego. Na tym tle analizuję koncepcję Dunsa Szkota, pytając z jednej strony o to, czy wola może wydać akt chcenia zła, z drugiej strony, czy ma możliwość chcenia zła w aspekcie zła. Przedstawiam również analizy Szkota dotyczące rodzaju wolności (wolność w ogóle) i gatunków wolności (wolność bezwzględna i wolność ograniczona) oraz poruszam zagadnienie współdziałania woli Boga i woli stworzonej w akcie woli stworzonej, który jest zły moralnie. Ukazuję, że Szkot nie udziela jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, czy wola może pragnąc zła jako zła. Z jednej strony bowiem twierdzi on, że wola może chcieć tylko dobra, a zła jedynie ujmując je w aspekcie dobra, z drugiej strony uznaje, że jest możliwe chcenie zła jako zła w jednej sytuacji: w akcie nienawiści, który jest skierowany do Boga (absolutnego dobra). W swojej argumentacji Szkot odnosi się do przykładu z dziedziny teologii, powołując się na przykład upadłego anioła, którego akt woli trzeba zinterpretować jako akt „sub ratione mali”, ponieważ nie można ująć nienawiści do Boga jako czegoś dobrego, zwłaszcza dysponując poznaniem, które posiada duch czysty. W artykule ukazuję również związki między etyką Szkota a jego teologią moralną w odniesieniu do aktu woli popełnianego „ex malitia”. Z punktu widzenia teologicznego odróżnienie grzechu z wyboru (pragnienia zła) od grzechu z niewiedzy i grzechu ze słabości pozwala według Szkota sprecyzować i zrozumieć rodzaje grzechów popełniane w odniesieniu do poszczególnych Osób w Trójcy Świętej.
Źródło:
Rocznik Tomistyczny; 2020, 2, 9; 89-106
2300-1976
Pojawia się w:
Rocznik Tomistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-8 z 8

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies