- Tytuł:
-
From scibile to operabile. Metaphilosophical and Methodological Debate on Practical Character of Artes in 15th Century Cracow
Filozofia między scibile i operabile. Metodologiczna debata nad praktycznym charakterem filozofii w XV-wiecznym Krakowie - Autorzy:
- Płotka, Magdalena
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/2075949.pdf
- Data publikacji:
- 2018-12-30
- Wydawca:
- Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
- Tematy:
-
praktyka
etyka
filozofia moralna
historia średniowiecznej filozofii polskiej
practice
ethics
moral philosophy
history of medieval Polish philosophy - Opis:
-
In the active character of ethics, and its practical functions, Korolec sees one of many aspects of Cracow practicism: „Buridan [...] encouraged to see in ethics knowledge which helps a man to shape his happiness by engaging in active life. Buridan’s commentary inspired [...] Cracow masters, instilling practicism in them” . However, Buridan’s philosophy was not the only reference point for Cracow masters; looking for arguments for the practical nature of philosophy, they could find inspiration in very different philosophical traditions: in the work of Aristotle (Paul of Worczyn) or in Italian humanism (John of Stobnica).
Although the practicism in philosophy resulted in narrowing philosophy research area, imposing specific goals in advance, the practical approach to philosophy is not a narrow and unified proposition, as we could see. On the contrary, it strikes with its diverse, nuanced and high interpretative potential. The practical dimension of philosophy covers the diversity of phenomena, which is why “practicism in philosophy” seems to be no less ambiguous than “Cracow practicism” as such. It may mean, among others: assigning the philosophy of the task of caring for the state, reducing the philosophy to practical areas or the thesis about privileging ethics. The dual concept of ethics in the Cracow academy – ethics as knowledge and ethics that goes beyond knowledge towards actions – sets two consecutive understandings of practicality: as the theoretical interest in moral philosophy and practical pursuit of actions flowing out from ethical studies.
Regardless of the many forms of practicism, the image of the philosophy emerging here is special: the philosophy in terms of Cracow scholars can be an important sphere of action, not thinking. The philosopher therefore acts rather than devotes time to theorizing and speculating. The glorification of life (glorification of vita active), will show how much importance Cracow philosophers put into action.
Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie ogólnych założeń tezy o praktycznym charakterze filozofii na Uniwersytecie Krakowskim w XV wieku. Na ogół uważa się, że praktyczny charakter krakowskiej filozofii jest efektem działań administracji Jagiellonów, którzy samej ówczesnej filozofii wyznaczali czysto polityczne, czy wręcz pragmatyczne zadania: integracja państwa i ujednolicenie prawa po rozbiciu dzielnicowym, obrona państwa przed zakonem krzyżackim itd. Polski król Władysław Jagiełło założył (odnowił) Uniwersytet Krakowski, aby wykształcić intelektualne elity, które podjęłyby się realizacji planów króla. Dlatego też praktyczny charakter krakowskiej filozofii bywa niekiedy sprowadzany do jej wyłącznie politycznego czy społecznego aspektu. Jednakże, jeżeliby spojrzeć bliżej na rozmaite etyczne, prawne, teologiczne czy filozoficzne koncepcje wypracowane w Krakowie, stanie się jasne, że teza o praktycystycznym charakterze filozofii jest znacznie bardziej złożoną i wielowątkową koncepcją. Stąd, niniejszy artykuł będzie poświęcony rozmaitym dyskusjom, dotyczącym praktyki w filozofii. Dzieli się on na trzy części: w pierwszej zostanie zaprezentowana ogólna perspektywa na praktyczny wymiar edukacji uniwersyteckiej w średniowiecznym Krakowie; druga część przedstawia argumenty krakowskich badaczy przemawiające za praktycznym charakterem etyki; trzecia ostatnia część z kolei koncentruje się na metodologicznej dyskusji wokół pytania: co to znaczy, że nauka jest praktyczna? - Źródło:
-
Rocznik Tomistyczny; 2018, 7; 213-228
2300-1976 - Pojawia się w:
- Rocznik Tomistyczny
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł