Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Vitamin" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-11 z 11
Tytuł:
Rola witamin antyoksydacyjnych w złośliwych nowotworach ginekologicznych
The role of antioxidant vitamins in gynecologic malignancies
Autorzy:
Markowska, Anna
Jaszczyńska-Nowinka, Karolina
Kaysiewicz, Joanna
Makówka, Anna
Markowska, Janina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1030154.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Medical Communications
Tematy:
breast cancer
cervical cancer
endometrial cancer
ovarian cancer
vitamin A
vitamin C
vitamin D
vitamin E
rak endometrium
rak jajnika
rak piersi
rak szyjki macicy
witamina a
witamina c
witamina d
witamina e
Opis:
Vitamins D, C, E and A, which belong to antioxidants, exhibit anticancer activity. The mechanism of vitamin D antitumor activity involves the inhibition of cell proliferation, stimulation of apoptosis, inhibition of angiogenesis and an increased activity of metalloproteinases in the extracellular matrix. Vitamin D prevents the development and progression of breast cancer; its lower levels in the serum of premenopausal women are linked to the development of triple negative cancer (E-, PR-, HER2-). Cohort studies on the effects of VDR (vitamin D receptor) polymorphisms and studies related to vitamin D supplementation in postmenopausal women in the context of reduced risk of breast cancer are controversial. Vitamin D exerts a protective effect against ovarian and endometrial cancer. Vitamin C protects cells against the formation of mutagenic nitro compounds, enhances the immune system by promoting the activity of NK, T and B cells. Vitamin C supplementation improves treatment outcomes in disseminated breast cancer; the vitamin acts synergistically with cisplatin, it increases paclitaxel and doxorubicin cytotoxicity and abolishes toxic effects of tamoxifen. Vitamin C combined with chemotherapy in ovarian cancer prolongs patient’s survival. It increases sensitivity to cisplatin. Vitamin E exerts anticancer effects via multiple pathways. Its increased administration reduces the risk of breast cancer and ovarian cancer. The reduction in the incidence of endometrial cancer remains controversial. Vitamin A also exerts antioxidant effects. The compound reduces the incidence of DNA damage in cells exposed to hydrogen peroxide and protects cell organelles (including mitochondria) against the negative impact of lipid peroxidation. It reduces the risk of multiple tumors, including breast and cervical cancer.
Witamina D oraz witaminy C, E i A, należące do antyoksydantów, wykazują aktywność przeciwnowotworową. Mechanizm działania witaminy D obejmuje hamowanie proliferacji komórkowej, stymulację apoptozy, hamowanie angiogenezy i zwiększanie aktywności metaloproteinaz macierzy pozakomórkowej. Witamina D zapobiega rozwojowi raka piersi i progresji choroby; niższe jej stężenia w surowicy kobiet przed menopauzą wiążą się z rozwojem raków potrójnie negatywnych (E-, PR-, HER2-). Badania kohortowe dotyczące wpływu polimorfizmów genu VRD (vitamin D receptor) oraz badania nad suplementacją witaminy D po menopauzie w kontekście redukcji rozwoju raka piersi są kontrowersyjne. Witamina D ma protekcyjny wpływ w przypadku raka jajnika i endometrium. Witamina C chroni komórki przed mutagennym tworzeniem nitrozwiązków, wzmacnia funkcjonowanie układu immunologicznego przez wzrost aktywności komórek NK oraz limfocytów T i B. Stosowanie witaminy C poprawia wyniki leczenia rozsianego raka piersi; działa ona synergistycznie z cisplatyną, zwiększa cytotoksyczność paklitakselu i doksorubicyny, znosi toksyczny wpływ tamoksyfenu. Witamina C w skojarzeniu z chemioterapią przyczynia się do dłuższego przeżycia pacjentek z rakiem jajnika i poprawia wrażliwość na stosowaną cisplatynę. Witamina E działa przeciwnowotworowo przez wiele ścieżek. Jej zwiększona podaż wiąże się ze spadkiem ryzyka wystąpienia raka piersi i raka jajnika. Obniżenie ryzyka zachorowania na raka endometrium jest kontrowersyjne. Witamina A także ma działanie antyoksydacyjne. Obniża częstość uszkodzeń DNA indukowanych nadtlenkiem wodoru i chroni organella komórkowe (w tym mitochondria) przed negatywnymi skutkami peroksydacji lipidów. Zmniejsza ryzyko rozwoju wielu nowotworów, w tym raka piersi i szyjki macicy.
Źródło:
Current Gynecologic Oncology; 2016, 14, 1; 39-52
2451-0750
Pojawia się w:
Current Gynecologic Oncology
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Plejotropowe działanie witamin D i K
Pleiotropic effects of vitamins D and K
Autorzy:
Wawrzyniak, Agata
Mincer-Chojnacka, Ilona
Kalicki, Bolesław
Lipińska-Opałka, Agnieszka
Jobs, Katarzyna
Stelmasiak, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1033859.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Medical Communications
Tematy:
osteoporosis
synergism
vascular calcification
vitamin D
vitamin K
witamina d
witamina k
synergizm działania
kalcyfikacja naczyń
osteoporoza
Opis:
Recent studies have shed new light on the functions of vitamins K and D. It has also been suggested that these vitamins have synergistic effects on certain metabolic processes (e.g. the formation of bone tissue). The serum levels of vitamin D are positively correlated with the degree of bone mineralisation and negatively correlated with serum parathyroid hormone levels. The mechanism underlying the effects of vitamin K on the skeletal system is associated with increased bone mineralization (carboxylation of Gla-protein osteocalcin) and decreased bone resorption due to the inhibition of osteoclast activity. Recently published studies have shown a relationship between the development of central nervous system diseases and low levels of vitamins K and D. It has been shown that deficiency of these vitamins may influence the development of dementia. Vitamin K has been shown to be involved in regulating the activity of sulfotransferases and Gas6 protein responsible for the accelerated growth of Schwann cells. There is a negative correlation between vitamin K intake and the risk of vascular calcification and mortality due to cardiovascular diseases. A close relationship was demonstrated between the activity of vitamin D and the presence of calcifications in the blood vessels in the course of a number of diseases such as atherosclerosis, osteoporosis and chronic kidney disease. It was also shown that a concomitant administration of vitamins K and C results in the induction of oxidative stress, leading to an anticancer effect without the use of chemotherapeutics. Squamous tumour cell line was most susceptible compared to endometrial and breast cancer cells. Antitumor effects of vitamin D are related to the mechanisms underlying the inhibition of proliferation, the activation of apoptosis and the inhibition of angiogenesis. The presence of an active, non-mutated vitamin D receptor is essential for an effective action of vitamin D. Increased vitamin D receptor expression is observed in the basal cell carcinoma of the skin and cervical cancer compared with healthy tissue.
Badania ostatnich lat rzucają nowe światło na rolę witamin z grupy K i D. Sugerowany jest również ich synergistyczny wpływ na niektóre procesy metaboliczne (m.in. na budowę tkanki kostnej). Stężenie witaminy D w surowicy krwi jest dodatnio skorelowane ze stopniem mineralizacji kości, negatywnie zaś z koncentracją parathormonu w surowicy krwi. Mechanizm działania witaminy K na układ kostny związany jest ze zwiększeniem mineralizacji kośćca (karboksylacja białek Gla osteokalcyny) oraz zmniejszeniem resorpcji tkanki kostnej poprzez hamowanie aktywności osteoklastów. W ostatnich latach ukazały się prace łączące choroby ośrodkowego układu nerwowego z obniżonym stężeniem witamin D i K. Potwierdzono, że niedobór tych witamin może mieć wpływ na rozwój chorób otępiennych. Istnieją dowody na udział witaminy K w regulacji aktywności sulfotransferazy i białka Gas6, odpowiedzialnego za przyspieszenie wzrostu komórek Schwanna. Obserwuje się istnienie negatywnej korelacji między spożyciem witaminy K a ryzykiem zwapnień naczyń i umieralnością z powodu chorób układu krążenia. Wykazano bliski związek pomiędzy aktywnością witaminy D a obecnością zwapnień w naczyniach krwionośnych w przebiegu wielu schorzeń, takich jak miażdżyca, osteoporoza i przewlekła choroba nerek. Wykazano również, że jednoczasowe stosowanie witamin K i C powoduje indukcję stresu oksydacyjnego, co wywołuje efekt antykarcynogenny bez udziału chemioterapeutyków. Najbardziej wrażliwa okazała się linia komórek nowotworu płaskonabłonkowego w porównaniu z komórkami raka trzonu macicy oraz raka piersi. Działanie antynowotworowe witaminy D związane jest z mechanizmem hamowania proliferacji, aktywacji apoptozy i hamowania angiogenezy. Warunkiem skutecznego działania witaminy D jest obecność w tkance jej aktywnego, niezmutowanego receptora. Wzrost jego ekspresji obserwowano w raku podstawnokomórkowym skóry i raku szyjki macicy, w porównaniu z tkankami zdrowymi.
Źródło:
Pediatria i Medycyna Rodzinna; 2015, 11, 4; 374-381
1734-1531
2451-0742
Pojawia się w:
Pediatria i Medycyna Rodzinna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wyrównywanie deficytu/niedoboru witaminy D wraz z oceną wskaźników 24-godzinnego monitorowania ciśnienia tętniczego u kobiet z nadciśnieniem tętniczym w okresie okołomenopauzalnym
Correction of vitamin D deficiency/insufficiency and assessment of 24-hour blood pressure parameters in perimenopausal women with arterial hypertension
Autorzy:
Walerjewna Jankowska, Ludmiła
Wasiljewna Kieżun, Ludmiła
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1033414.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Medical Communications
Tematy:
arterial hypertension
menopause
vitamin D
nadciśnienie tętnicze
witamina d
menopauza
Opis:
Both arterial hypertension and vitamin D deficiency are highly prevalent in the general population. Aim of the study was to assess blood pressure and its dynamics in 24-hour ambulatory blood pressure monitoring (ABPM) while correcting the vitamin D deficiency/insufficiency in perimenopausal women, who have grade 2 arterial hypertension. Material and methods: The study group consisted of 50 premenopausal women [48 (45-50) years] and 52 women in early (up to 5 years) postmenopausal period [52 (50-54) years]. Total 25-(OH)D blood plasma levels were assessed by immunoenzyme assay using DRG kit (Marburg, Germany). The total 25-(OH)D blood plasma levels below 20 ng/ml were considered as vitamin D insufficiency, the concentration of 20-30 ng/ml - as deficiency, and the levels 30-60 ng/ml were considered normal. In the group of women with 25-(OH)D deficiency/insufficiency two subgroups were isolated: IB subgroup (n = 25) and IIB (n = 21), which were introduced with treatment algorithm, including cholecalciferol administration at a daily dose of 2000 IU for 3 months. Results: Cholecalciferol therapy at a dose of 2000 IU per day for a period of 3 months has allowed reaching the optimum concentration of vitamin D in 80% of premenopausal hypertensive women, and in 76.2% of women in the early postmenopausal period. Correction of plasma vitamin D deficiency achieved by taking cholecalciferol, while using combined antihypertensive therapy (ramipril + indapamide) allows to improve the following parameters assessed in ambulatory blood pressure monitoring in premenopausal women: the mean daytime and nighttime systolic blood pressure, time index of 24-hour and daytime systolic blood pressure, nighttime blood pressure variability, systolic and diastolic blood pressure morning surge, and normalization of nighttime:daytime blood pressure ratio; in postmenopausal women the treatment allowed: the reduction of morning surge of diastolic blood pressure, normalization of daytime systolic blood pressure variability, and nighttime diastolic blood pressure time index.
Występowanie zarówno nadciśnienia tętniczego, jak i niedoboru witaminy D jest obecnie często obserwowane w populacji ogólnej. Celem pracy była ocena wartości ciśnienia tętniczego w 24-godzinnym monitorowaniu i ich dynamiki przy wyrównywaniu deficytu/niedoboru witaminy D u kobiet z nadciśnieniem tętniczym II stopnia, w okresie okołomenopauzalnym. Маteriał i metody: Badaniem objęto grupę 50 kobiet w okresie przedmenopauzalnym [48 (45-50) lat] oraz grupę 52 kobiet we wczesnym (do 5 lat) okresie pomenopauzalnym [52 (50-54) lat]. Оznaczanie całkowitej zawartości 25-(OH)D w osoczu krwi przeprowadzano metodą testów immunoenzymatycznych przy użyciu odczynników DRG (Marburg, Niemcy). Całkowite stężenie 25-(OH)D w osoczu krwi poniżej wartości 20 ng/ml określano jako deficyt witaminy D, stężenie 20-30 ng/ml - jako niedobór, a 30-60 ng/ml - jako stężenie prawidłowe. W grupie kobiet z deficytem/niedoborem 25-(OH)D w osoczu krwi wyodrębniono podgrupy IB (n = 25) i IIB (n = 21), którym do algorytmu leczenia włączono podawanie cholekalcyferolu w dobowej dawce 2000 IU przez okres 3 miesięcy. Wyniki: Terapia cholekalcyferolem w dawce 2000 IU na dobę przez okres 3 miesięcy pozwoliła na osiągnięcie optymalnego stężenia witaminy D w osoczu krwi u 80% kobiet z nadciśnieniem tętniczym w okresie przedmenopauzalnym i u 76,2% kobiet we wczesnym okresie pomenopauzalnym. Wyrównanie niedoborów witaminy D w osoczu poprzez przyjmowanie cholekalcyferolu na tle prowadzonej łączonej terapii hipotensyjnej (ramipril + indapamid) pozwala na poprawę następujących wskaźników dobowego monitorowania ciśnienia tętniczego u kobiet w okresie przedmenopauzalnym: średnie wartości skurczowego ciśnienia tętniczego w ciągu całej doby i w ciągu dnia, indeks czasu dla skurczowego ciśnienia tętniczego w ciągu doby i w ciągu dnia, zmienność skurczowego ciśnienia tętniczego w nocy, poranny wzrost skurczowego i rozkurczowego ciśnienia tętniczego, normalizacja indeksu czasu dla rozkurczowego ciśnienia tętniczego w nocy; u kobiet we wczesnym okresie po menopauzie: zmniejszenie porannego wzrostu rozkurczowego ciśnienia tętniczego, zmienność skurczowego ciśnienia tętniczego w ciągu dnia, normalizacja indeksu czasu dla rozkurczowego ciśnienia tętniczego w nocy.
Źródło:
Pediatria i Medycyna Rodzinna; 2014, 10, 3; 278-290
1734-1531
2451-0742
Pojawia się w:
Pediatria i Medycyna Rodzinna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena stężeń witaminy D w surowicy dzieci z alergią
An assessment of vitamin D serum levels in allergic children
Autorzy:
Rustecka, Agnieszka
Jung, Anna
Jobs, Katarzyna
Kalicki, Bolesław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1034118.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Medical Communications
Tematy:
allergy
atopic diseases
children
vitamin D
witamina d
alergia
choroby atopowe
dzieci
Opis:
In recent years, there has been a worldwide increase in the incidence of allergy, particularly in the paediatric population. The most common allergic conditions include asthma, allergic rhinitis, allergic conjunctivitis, atopic dermatitis, food allergies and urticaria. There are a number of publications showing the importance of serum vitamin D levels in atopic diseases. The effects of vitamin D on the balance between Th1 and Th2 lymphocyte-mediated immune response as well as the antiinflammatory effects by limiting TNF-α overproduction are emphasised. The role of vitamin D in the formation of natural endogenous antibiotics and antimicrobials, such as defensins and cathelicidins, is also known. Aim of the study: The aim of the study was to assess serum vitamin D levels in allergic children. Material and methods: Children diagnosed with allergy and/or monitored for atopic disease as well as children with recurrent respiratory infections were included in the study. The children were diagnosed and treated at the Department of Paediatrics, Paediatric Nephrology and Allergology of the Military Institute of Medicine in the period from September 2011 to August 2013. A total of 60 children were qualified to a group with allergy diagnosis (group I), and 49 children formed a group with recurrent respiratory infections (group II). Vitamin D levels were measured in 109 children aged from 2 months to 18 years. Results: Low levels of vitamin D (below the normal limit) were shown in both paediatric groups. No statistically significant (p = 0.25) effects of the season on vitamin D levels were found in the whole evaluated population of children. A statistically significant (p < 0.0001) negative correlation was shown between vitamin D serum levels and the age of the assessed children (vitamin D levels decreased with age).
W ostatnich latach obserwowany jest wzrost częstości występowania alergii na świecie, najbardziej zaznaczony w populacji dziecięcej. Do najczęstszych chorób alergicznych należą: astma, alergiczny nieżyt nosa, alergiczny nieżyt spojówek, atopowe zapalenie skóry, alergie pokarmowe oraz pokrzywki. Istnieje wiele publikacji wskazujących na znaczenie stężenia witaminy D w surowicy krwi w chorobach atopowych. Podkreśla się wpływ witaminy D na zachowanie równowagi pomiędzy odpowiedzią immunologiczną generowaną przez limfocyty Th1 i Th2, a także działanie przeciwzapalne poprzez ograniczenie nadmiernej produkcji TNF-α. Znany jest również udział witaminy D w tworzeniu endogennych naturalnych antybiotyków i czynników antydrobnoustrojowych, do których należą defensyny i katelicydyny. Cel pracy: Celem pracy była ocena stężeń witaminy D w surowicy krwi u dzieci z alergią. Materiał i metody: Badaniem objęto dzieci z rozpoznaną chorobą alergiczną i/lub obserwowane w kierunku choroby o podłożu atopowym oraz dzieci z nawracającymi infekcjami układu oddechowego. Dzieci były diagnozowane i leczone w Klinice Pediatrii, Nefrologii i Alergologii Dziecięcej Wojskowego Instytutu Medycznego w Warszawie w okresie od września 2011 do sierpnia 2013 roku. Sześćdziesięcioro dzieci zakwalifikowano do grupy z rozpoznaną alergią (grupa I), natomiast 49 dzieci do grupy z nawracającymi zakażeniami układu oddechowego (grupa II). Witaminę D oznaczono u 109 dzieci w wieku od 2 miesięcy do 18 lat. Wyniki: Niskie stężenia witaminy D, poniżej granicy normy, wykazano w obu badanych grupach dzieci. Nie stwierdzono istotnego statystycznie (p = 0,25) wpływu pory roku na wartości stężeń witaminy D w całej analizowanej grupie dzieci. Wykazano natomiast istotną statystycznie (p < 0,0001) odwrotną korelację pomiędzy stężeniem witaminy D w surowicy a wiekiem badanych dzieci (im starsze dziecko, tym niższe stężenie witaminy D).
Źródło:
Pediatria i Medycyna Rodzinna; 2016, 12, 1; 85-93
1734-1531
2451-0742
Pojawia się w:
Pediatria i Medycyna Rodzinna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Aktualne poglądy na temat roli witaminy D w patogenezie stwardnienia rozsianego
The current concepts on the role of vitamin D in pathogenesis of multiple sclerosis
Autorzy:
Antczak, Magdalena
Głąbiński, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1053418.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Medical Communications
Tematy:
stwardnienie rozsiane
autoimmunizacja
mózg
immunomodulator
Witamina D
multiple sclerosis
autoimmunity
brain
Vitamin D
Opis:
Vitamin D is commonly known for its role in calcium-phosphate metabolism but there is growing amount of data showing its pleiotropic actions. Positive correlation between vitamin D deficiency and the prevalence of autoimmune diseases including multiple sclerosis, rheumatoid arthritis, systemic lupus erythematosus, etc. has been observed. Vitamin D receptors have been found in spectrum of tissues and organs, including bones, muscles, reproductive organs, heart, brain, and within the immune system. Widely investigated immunomodulatory action of vitamin D affects both innate and adaptive immunity by suppressing T cell proliferation and cytotoxity, promoting regulatory T cells differentiation and modulating macrophage and dendritic cell functions. Multiple sclerosis (MS) is an autoimmune disease of the central nervous system caused by complex and predominantly unknown interactions of genetic susceptibility and environmental factors. Epidemiological studies show that the sun exposure and corresponding vitamin D level are important factors that can explain geographical distribution of MS. Some preliminary observations suggest that vitamin D supplementation not only reduces the risk of developing MS but also modulates disease course and reduces relapses rate among patients with relapsing-remitting MS. Further studies and clinical trials are required to confirm the role of vitamin D in MS pathogenesis.
Witamina D jest powszechnie znana ze swojej roli w gospodarce wapniowo-fosforanowej, ale wzrastająca ilość danych wskazuje na jej działania plejotropowe. Zaobserwowano pozytywną korelację między niedoborem witaminy D a występowaniem chorób autoimmunologicznych, w tym stwardnienia rozsianego, reumatoidalnego zapalenia stawów, tocznia rumieniowatego układowego itp. Receptory witaminy D są obecne w szeregu tkanek i narządów, w tym w kościach, mięśniach, narządach rozrodczych, sercu, mózgu oraz w obrębie układu odpornościowego. Coraz lepiej poznawane działanie immunomodulujące witaminy D obejmuje wpływ zarówno na mechanizmy odporności wrodzonej, jak i adaptacyjnej, poprzez hamowanie proliferacji i cytotoksyczności limfocytów T, promowanie różnicowania limfocytów T regulatorowych oraz modulowanie działania makrofagów i komórek dendrytycznych. Stwardnienie rozsiane (łac. sclerosis multiplex, SM) jest chorobą autoimmunologiczną ośrodkowego układu nerwowego spowodowaną przez skomplikowane i w dużej mierze nieznane interakcje między predyspozycjami genetycznymi i czynnikami środowiskowymi. Badania epidemiologiczne wskazują, że ekspozycja na promieniowanie słoneczne i związany z nią poziom witaminy D są ważnymi czynnikami mogącymi wyjaśniać zróżnicowanie geograficzne częstości zachorowań na SM. Wyniki niektórych wstępnych obserwacji sugerują, że suplementacja witaminy D może zmniejszać ryzyko zachorowania na SM oraz modulować przebieg choroby i zmniejszać częstość jej nawrotów u pacjentów z rzutowo-remisyjną postacią SM. Wyniki te skłoniły do podjęcia prób włączenia witaminy D jako składnika wspomagającego terapię SM. Obserwacje te wymagają dalszego potwierdzenia i badań klinicznych.
Źródło:
Aktualności Neurologiczne; 2013, 13, 1; 24-30
1641-9227
2451-0696
Pojawia się w:
Aktualności Neurologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rola witaminy D3 w patogenezie zaburzeń psychicznych
Role of vitamin D3 in pathogenesis of psychiatric disorders
Autorzy:
Józefowicz, Olga
Rabe-Jabłońska, Jolanta
Bogaczewicz, Jarosław
Woźniacka, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/945443.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Medical Communications
Tematy:
VDR
calcitriol
depresja
depression
kalcytriol
mood disorders – pathogenesis
vitamin D
witamina D
zaburzenia psychiczne – patogeneza
Opis:
Through many years vitamin D was considered to be responsible for maintaining calcium-phosphorus homeostasis and bone metabolism. From 20 years it is known that this is not the only role vitamin D plays in an organism. The target tissues responds for active form of calcitriol by neuroprotection, immunomodulation and detoxification. “Sunshine vitamin” reduces the risk for a variety of diseases including type I diabetes, sclerosis multiplex, rheumatoid arthritis, cancer. Vitamin D acts through the VDR receptors located in many organs: bones, skeletal muscles, immune cells, and several body tissues, including the brain. Calcium homeostasis and neurotrophins synthesis is a neuroprotective activity of vitamin D. According to many researchers vitamin D plays an important role in the brain functioning and development. It is also believed that deficiency in microelements may impair brain functioning. Thus cognitive function improves when microelements and vitamins supply is sufficient. Biological activities suggest vitamin D can influence appearing depressive disorders and cognitive functions. Vitamin D supplementation can influence the development of autoimmune diseases, rheumatoid diseases and others. Supplementation with high doses of vitamin D seems to ameliorate depressive symptoms indicating a possible causal relationship.
Witaminę D od zawsze uważano za czynnik odpowiedzialny za utrzymanie gospodarki wapniowo-fosforanowej w organizmie oraz strukturę kośćca. Od około 20 lat wiadomo, że witamina ta odgrywa w ustroju nie tylko tę rolę. Badania prowadzone w ostatnich latach wskazują na szeroki zakres jej oddziaływań na ludzki organizm. Dowiedziono, że organy docelowe odpowiadają na aktywny metabolit witaminy D poprzez działanie neuroprotekcyjne, immunomodulacyjne, detoksykacyjne i antyproliferacyjne. W związku z tym „słoneczna witamina” powoduje obniżenie ryzyka rozwoju wielu chorób, takich jak: cukrzyca typu I, stwardnienie rozsiane, reumatoidalne zapalenie stawów, rak. Witamina D działa poprzez jej receptory VDR, które zlokalizowane są w wielu narządach: kościach, mięśniach szkieletowych, komórkach układu immunologicznego, a także w mózgu. Działanie neuroprotekcyjne witaminy D przejawia się poprzez regulację homeostazy wapnia i syntezę neurotropin. Autorzy wielu prac wskazują na udział tej witaminy w rozwoju i funkcjonowaniu mózgu, na pogorszenie pracy mózgu przy nieprawidłowym jego zaopatrzeniu w mikroelementy oraz na poprawę funkcji poznawczych u osób, u których stężenie witamin i mikroelementów jest prawidłowe. Biologiczne działania sugerują, że witamina D może wpływać na występowanie objawów depresji oraz na funkcje poznawcze. Istnieją prace potwierdzające korzystny wpływ suplementacji witaminy D na choroby autoimmunologiczne, reumatologiczne i inne. Pojedyncze prace przeprowadzone na niewielkich grupach pacjentów także dowodzą wpływu suplementacji na poprawę kliniczną pacjentów z objawami depresji.
Źródło:
Psychiatria i Psychologia Kliniczna; 2009, 9, 3; 200-206
1644-6313
2451-0645
Pojawia się w:
Psychiatria i Psychologia Kliniczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Statistical, pathophysiological and clinical aspects of the relationship between multiple sclerosis and osteoporosis
Statystyczne, patofizjologiczne i kliniczne aspekty związku między stwardnieniem rozsianym i osteoporozą
Autorzy:
Grzegorski, Tomasz
Losy, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1030248.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Medical Communications
Tematy:
bone health
fractures
multiple sclerosis
osteoporosis
osteoporoza
stwardnienie rozsiane
vitamin D
witamina D
zdrowie kości
złamania
Opis:
Recently there has been a large increase in a number of publications regarding bone health in multiple sclerosis as well as studies exploring the possible role of vitamin D in the aetiology of the condition. However, the relationship between multiple sclerosis and osteoporosis remains not widely discussed among clinicians. The aim of our review article is to present crucial aspects of such relationship as well as therapeutic options. There are many statistical facts suggesting that correlation between two said diseases occurs. The prevalence of osteoporosis clinical features, like pathological fractures, decreased bone mineral density or low vitamin D serum level, is greater in patients with multiple sclerosis. These facts can be explained by a wide variety of areas and pathways which are common for multiple sclerosis and osteoporosis. The functions of different mediators involved in the pathophysiology of diseases, the role of vitamin D and the adverse effects of drugs administered in multiple sclerosis serve as the best examples. Unfortunately, no uniform guidelines on the management of multiple sclerosis patients with osteoporosis have been established so far. However, the guidelines of the United Kingdom National Institute for Health and Care Excellence and National Osteoporosis Society are recommended in such cases. The most important are an appropriate vitamin D and calcium supplementation, smoking cessation, alcohol intake reduction and more of physical activity. There is a strong need to spread this knowledge among clinicians. A better understanding of the topic might result in the creation of diagnostic and therapeutic guidelines with this respect.
W ostatnim czasie znacznie wzrosła liczba publikacji dotyczących stanu zdrowia kości w stwardnieniu rozsianym, jak również możliwej roli witaminy D w etiologii wspomnianej jednostki chorobowej. Jednakże związek między stwardnieniem rozsianym i osteoporozą w dalszym ciągu nie jest szeroko omawiany wśród klinicystów. Celem naszego artykułu poglądowego jest przedstawienie kluczowych aspektów wspomnianej korelacji oraz opcji terapeutycznych. Wiele faktów z zakresu statystyki przemawia za tym, że związek między omawianymi dwoma chorobami występuje. Rozpowszechnienie cech charakterystycznych dla obrazu klinicznego osteoporozy, takich jak złamania patologiczne, zmniejszenie mineralnej gęstości kości oraz niskie stężenie witaminy D w surowicy, jest większe wśród chorych na stwardnienie rozsiane. Może to być wyjaśnione licznymi, wspólnymi dla stwardnienia rozsianego i osteoporozy, obszarami i ścieżkami patofizjologicznymi. Ich przykładem są funkcje różnych mediatorów odgrywających rolę w patogenezie obu chorób, rola witaminy D oraz działania niepożądane leków stosowanych w terapii stwardnienia rozsianego. Niestety, do tej pory nie powstały uniwersalne wytyczne dotyczące postępowania w sytuacji współwystępowania stwardnienia rozsianego i osteoporozy. W takich przypadkach rekomendowane są wytyczne Narodowego Instytutu Zdrowia i Klinicznej Doskonałości Zjednoczonego Królestwa oraz Narodowego Towarzystwa Osteoporozy. Największe znaczenie mają odpowiednia suplementacja witaminy D i wapnia, zaprzestanie palenia, zmniejszenie spożycia alkoholu i zwiększenie aktywności fizycznej. Istnieje silna potrzeba rozpowszechnienia znajomości tego zagadnienia wśród klinicystów. Lepsze jego rozumienie może doprowadzić do stworzenia wytycznych uwzględniających aspekty diagnostyczne i terapeutyczne.
Źródło:
Aktualności Neurologiczne; 2016, 16, 1; 15-20
1641-9227
2451-0696
Pojawia się w:
Aktualności Neurologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Gęstość kości u pacjentów z hiperkalciurią idiopatyczną – przegląd piśmiennictwa w aspekcie bezpieczeństwa stosowania witaminy D
Bone density in patients with idiopathic hypercalciuria – literature review concerning vitamin D supplementation
Autorzy:
Jobs, Katarzyna
Jung, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1032956.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Medical Communications
Tematy:
bone density
hypercalciuria
urinary tract
utolithiasis
vitamin D
hiperkalciuria
kamica
układ moczowy
gęstość kości
witamina d
Opis:
Many scientific works, concerning an impact of vitamin D and its active form – 1,25-dihydroxyvitamin D [1,25(OH)2D] on human health, appeared lately. Vitamin D deficiency, defined as low level of 25-hydroxyvitamin D (25(OH)D), is a global health problem. It is generally accepted in Poland, that vitamin D skin synthesis, necessary for maintenance its proper level, can take place between April and September, if the sun skin exposure, without sun blockers, covers 18% of body area for 15 minutes daily. It’s been scientifically proven that commonly used for prevention and treatment vitamin D doses are safe. Toxic concentrations of 25(OH)D is above 200 ng/ml. Recommendations concerning vitamin D supplementation are commonly available for all age groups. Polish recommendations were presented in 2009. Nevertheless there are clinical situations when vitamin D supply is potentially harmful. One of them is urolithiasis, especially when stones are made of calcium. On the other hand, there is relationship between idiopathic hypercalciuria and low bone density. Vitamin D acts, among others, as factor increasing intestinal calcium absorption. Calcium absorbed to the blood builds bone mass, but is excreted with urine as well. Low calcium diet paradoxically favours urolithiasis. Systemic scientific analysis of adult population lead to conclusion that too low and too big calcium supply made conditions conductive to produce renal stones. Not numerous epidemiological analysis did not demonstrate relation between vitamin D supply and the risk of urolithiasis. But in available literature it is difficult to find recommendations concerning supplementation of vitamin D in children with hypercalciuria and renal stones. Proper level of vitamin D has great impact on children’s development and health. It seems that careful vitamin D supply, with the use of calcium blood and urine level and 25(OH)D and alkaline phosphatase activity monitoring, could be of benefit in such patients.
W ostatnich latach bada się wpływ witaminy D i jej aktywnej biologicznie formy – kalcytriolu [1,25(OH)2D] na występowanie wielu różnych schorzeń i działanie wielu różnych układów ludzkiego organizmu. Niedobór witaminy D, oceniany na podstawie ogólnie przyjętego wskaźnika, jakim jest stężenie 25(OH)D, substratu dla syntezy kalcytriolu, jest w naszej strefie klimatycznej powszechnym zjawiskiem. Uważa się, że w Polsce wystarczająca dla pokrycia zapotrzebowania synteza skórna witaminy D może mieć miejsce w okresie od kwietnia do września, pod warunkiem że ekspozycja na słońce będzie obejmować 18% powierzchni ciała i będzie trwała przez 15 minut dziennie oraz że skóra nie będzie w tym czasie chroniona filtrami. Udowodniono, że stosowane w profilaktyce i leczeniu dawki tej witaminy są bezpieczne, a granicą toksyczności jest stężenie 25(OH)D >200 ng/ml. Szczegółowe zalecenia dotyczące suplementacji witaminy D zostały opracowane w ostatnim czasie dla wszystkich grup wiekowych. W Polsce propozycje zmian w dawkowaniu opublikowano już w 2009 roku. Istnieją jednak sytuacje kliniczne, w których podawanie witaminy D budzi niepokój z uwagi na potencjalny wpływ na pogłębienie istniejącej patologii. Dotyczy to między innymi chorych z kamicą układu moczowego, szczególnie tych, u których w skład złogów wchodzi wapń. Z drugiej strony w wielu opublikowanych ostatnio pracach podkreśla się związek idiopatycznej hiperkalciurii z obniżoną gęstością kości. Witamina D wpływa na gospodarkę wapniowo-fosforanową między innymi poprzez zwiększenie wchłaniania wapnia z jelit. Wapń wchłonięty do krwi jest wbudowywany w kości, ale także wydalany z moczem. Natomiast dieta z ograniczeniem wapnia paradoksalnie sprzyja kamicy. Wieloletnie badania prowadzone w populacji dorosłych wykazały, że zarówno zbyt małe, jak i zbyt duże spożycie wapnia sprzyja krystalizacji złogów w drogach moczowych. Dotychczas prowadzone nieliczne badania epidemiologiczne z wieloletnią obserwacją nie wykazały zależności między podażą witaminy D a ryzykiem powstawania złogów w nerkach. W przypadku dzieci z hiperkalciurią i kamicą układu moczowego, u których właściwa podaż witaminy D ma fundamentalne znaczenie dla rozwoju i zdrowia, trudno znaleźć w piśmiennictwie wytyczne dotyczące jej suplementacji. Wydaje się, że ostrożna suplementacja, z monitorowaniem co 1–3 miesiące kalcemii, kalciurii, aktywności fosfatazy zasadowej oraz stężenia 25(OH)D, zgodna z rekomendowanymi zaleceniami, mogłaby przynieść takim dzieciom bieżące i odległe korzyści.
Źródło:
Pediatria i Medycyna Rodzinna; 2013, 9, 3; 245-249
1734-1531
2451-0742
Pojawia się w:
Pediatria i Medycyna Rodzinna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Otyłość - choroba cywilizacyjna
Obesity - a lifestyle disease
Autorzy:
Jung, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1033449.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Medical Communications
Tematy:
metabolic syndrome
obesity
overweight
urolithiasis
vitamin D deficiency
otyłość
nadwaga
zespół metaboliczny
kamica moczowa
niedobór witaminy d
Opis:
In the recent years, an alarming tendency has been observed concerning the growing prevalence of obese and overweight people in populations. This is a worldwide problem, but is observed less often in the societies of African and South Asian countries. The World Health Organization drew attention to the social context of obesity by supporting epidemiological studies and emphasised the problem by, for instance, establishing the World Anti-Obesity Day. Obesity and overweight are risk factors of significant threats for human health, including: metabolic syndrome, type 2 diabetes, atherosclerosis and cardiovascular complications as well as urolithiasis. The coexistence of obesity, metabolic syndrome and urolithiasis significantly increases the risk of cardiovascular events, including myocardial infarction and stroke. Obese patients frequently manifest vitamin D deficiency, which also contributes to metabolic disturbances. Obesity is associated with a greater risk of neoplasia, particularly oestrogen-dependent one. The most common is simple obesity, caused by improper nutritional habits, both in terms of quantity and quality, as well as the lack of physical activity. The causes of secondary obesity are more complex, e.g. in the course of endocrinopathy, central nervous system disorders, genetically determined syndromes and iatrogenic syndromes (following therapies with glucocorticosteroids, oestrogen, antidepressants and certain neuroleptics).
W ostatnich latach obserwuje się niepokojącą tendencję do występowania w populacjach coraz większej liczby osób z nadwagą i otyłością. Problem ma zakres ogólnoświatowy, chociaż w mniejszym stopniu dotyczy społeczeństw krajów afrykańskich i południowoazjatyckich. Na społeczny wymiar otyłości zwróciła uwagę Światowa Organizacja Zdrowia, patronując badaniom epidemiologicznym i akcentując problem m.in. poprzez ustanowienie Światowego Dnia Walki z Otyłością. Otyłość i nadwaga są czynnikami ryzyka istotnych zagrożeń dla zdrowia, w tym: rozwoju zespołu metabolicznego, cukrzycy typu 2., miażdżycy i powikłań sercowo-naczyniowych, kamicy moczowej. Współistnienie otyłości, zespołu metabolicznego i kamicy znamiennie zwiększa ryzyko zdarzeń sercowo-naczyniowych, w tym zawałów serca i udarów mózgu. U pacjentów otyłych często stwierdza się niedobór witaminy D, mający również wpływ na zaburzenia metaboliczne. Otyłość wiąże się z większym ryzykiem rozwoju nowotworów, zwłaszcza estrogenozależnych. Najczęściej występuje otyłość prosta, spowodowana nieprawidłowymi zwyczajami żywieniowymi zarówno w zakresie ilościowym, jak i jakościowym oraz brakiem aktywności fizycznej. Bardziej złożone są przyczyny otyłości wtórnej, występującej m.in. w przebiegu endokrynopatii, zaburzeń ośrodkowego układu nerwowego, zespołów uwarunkowanych genetycznie, zespołów jatrogennych (po leczeniu glikokortykosteroidami, estrogenami, lekami przeciwdepresyjnymi i niektórymi neuroleptykami)
Źródło:
Pediatria i Medycyna Rodzinna; 2014, 10, 3; 226-232
1734-1531
2451-0742
Pojawia się w:
Pediatria i Medycyna Rodzinna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Hiperkalciuria idiopatyczna
Idiopathic hypercalciuria
Autorzy:
Milart, Joanna
Jobs, Katarzyna
Anna, Jung
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1034113.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Medical Communications
Tematy:
bone density
children
hiperkalciuria
hypercalciuria
urinary tract
urolithiasis
vitamin D
kamica
układ moczowy
witamina d
gęstość kości
dzieci
Opis:
Idiopathic hypercalciuria is one of the most commonly diagnosed metabolic disorders in paediatric and adult patients with urolithiasis. Increased urinary calcium excretion is defined as >4 mg/kg per day. The degree of hypercalciuria can be also estimated based on calcium/creatinine ratio, which is calculated from the morning urine sample. Symptoms of hypercalciuria are nonspecific and may include e.g. abdominal pain, haematuria, recurrent urinary tract infections, leukocyturia or dysuria. The disorder primarily leads to formation of urinary deposits. Three types of hypercalciuria, i.e. absorptive, renal and resorptive, were distinguished based on Pak’s test. The pathogenesis of idiopathic hypercalciuria probably involves both genetic and environmental factors. It is likely that the disease is polygenic in nature, with a varying expression of multiple genes among patients. It is believed that patients with idiopathic hypercalciuria have an increased number of vitamin D receptors or show higher susceptibility to this compound. Diet is another factor affecting the degree of hypercalciuria and the dynamics of urolithiasis. It also seems that adequate vitamin D supplementation can reduce the predisposition to form calcium crystal deposits. It is increasingly postulated that absorptive, renal and resorptive types of hypercalciuria represent different, alternately occurring manifestations of the same disease. Furthermore, it should be emphasised that urolithiasis and idiopathic hypercalciuria are associated with decreased bone density, which is observed in all patient populations, including children.
Hiperkalciuria idiopatyczna jest jednym z najczęściej rozpoznawanych zaburzeń metabolicznych u dzieci i dorosłych z kamicą układu moczowego. Za zwiększone wydalanie wapnia z moczem uważa się wartości powyżej 4 mg/kg masy ciała/dobę. Do oszacowania stopnia hiperkalciurii może również służyć współczynnik wapniowo-kreatyninowy obliczany z porannej porcji moczu. Objawy hiperkalciurii są niecharakterystyczne. Mogą nimi być m.in. bóle brzucha, krwinkomocz, krwiomocz, nawracające zakażenia układu moczowego, leukocyturia czy zaburzenia dyzuryczne. Podstawowa konsekwencja zaburzenia to tworzenie złogów w drogach moczowych. Na podstawie testu Paka wyodrębniono trzy typy hiperkalciurii: absorpcyjny, nerkowy i resorpcyjny. Na patogenezę hiperkalciurii idiopatycznej prawdopodobnie składają się zarówno czynniki genetyczne, jak i środowiskowe. Możliwe, że choroba ma charakter poligenowy, a ekspresja wielu genów różni się u poszczególnych chorych. Przypuszcza się, że u pacjentów z idiopatyczną hiperkalciurią występuje większa liczba receptorów dla witaminy D lub mogą być oni bardziej wrażliwi na działanie tego związku. Dodatkowym czynnikiem mającym wpływ na stopień hiperkalciurii, a także dynamikę kamicy układu moczowego jest dieta. Wydaje się też, że stosowanie właściwej podaży witaminy D może zmniejszać tendencję do tworzenia złogów zawierających kryształy wapnia. Coraz częściej postuluje się, że hiperkalciuria absorpcyjna, resorpcyjna i nerkowa są różnymi obliczami tej samej choroby, pojawiającymi się naprzemiennie. Podkreślenia wymaga również związek kamicy układu moczowego i hiperkalciurii idiopatycznej z obniżoną gęstością kości, która występuje we wszystkich grupach pacjentów, w tym u dzieci.
Źródło:
Pediatria i Medycyna Rodzinna; 2016, 12, 1; 22-27
1734-1531
2451-0742
Pojawia się w:
Pediatria i Medycyna Rodzinna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dieta w profilaktyce osteoporozy – zalecenia i kontrowersje
Dietary prevention of osteoporosis – recommendations and controversies
Autorzy:
Białokoz-Kalinowska, Irena
Konstantynowicz, Jerzy
Abramowicz, Paweł
Piotrowska-Jastrzębska, Janina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1032755.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Medical Communications
Tematy:
calcium
controversies
diet
osteoporosis
prophylaxis
recommendations
supplementation of vitamin D
dieta
profilaktyka
osteoporoza
zalecenia
wapń
suplementacja witaminy d
kontrowersje
Opis:
Osteoporosis is a systemic metabolic disease characterized by loss of bone mass and its impaired microarchitecture, resulting in an increased risk of fragility fracture. Epidemiological data indicate an increase in the incidence of osteoporotic fractures worldwide. The high cost of health, social and economic treatment of osteoporosis requires seeking effective methods of prevention. Considering the multifactorial aetiology of osteoporosis, to the well documented risk factors belong: age, gender, ethnogenetic factors, current or history of chronic disease, steroid therapy and lifestyle. The modifying lifestyle factors as nutrition and physical activity are the potential tools for effective primary prevention of osteoporosis addressed to the whole of society, with particular emphasis on the paediatric population. The results of previous studies evaluating the effect of diet on the reduction of osteoporotic fractures are ambiguous, difficult to interpret and translate into specific dietary recommendations. Although there is a lot of evidence of beneficial effects on skeletal metabolism due to intake of various nutrients (macro- and micronutrients, vitamins D, K and C, isoflavones, plant, polyunsaturated fatty acids omega-3), but both the intake assessment of these nutrients and the monitoring their impact on bone remains extremely difficult in practice. Beneficial role of calcium and vitamin D in mineral homeostasis and bone metabolism has been thoroughly proven, however, further studies are needed, particularly prospective and randomized, in order to determine the optimal calcium intake, dose, bioavailability and nutrient sources, and indications for preventive supplementation. Due to the wide‑spread deficit and insufficient dietary intake of vitamin D, in the light of current guidelines for osteoporosis prevention, the entire population should receive supplementation of vitamin D in the doses strictly dependent on age, sex and season.
Osteoporoza jest układową chorobą metaboliczną charakteryzującą się zanikiem masy kostnej i jej zaburzoną mikroarchitekturą, prowadzącą do wzmożonej łamliwości kości. Dane epidemiologiczne wskazują na wzrost częstości złamań osteoporotycznych. Wysokie koszty zdrowotne, społeczne i ekonomiczne leczenia osteoporozy skłaniają do poszukiwania skutecznych metod profilaktyki. Rozważając wieloczynnikową etiologię schorzenia, wśród udokumentowanych czynników ryzyka należy wymienić: wiek, płeć, uwarunkowania etniczno-genetyczne, aktualne lub przebyte przewlekłe choroby, steroidoterapię oraz styl życia. Właśnie w czynnikach modyfikujących styl życia, obejmujących żywienie i aktywność fizyczną (obciążenia mechaniczne kości), upatruje się możliwość korekty masy szkieletowej i jakości tkanki kostnej, efektywnej pierwotnej profilaktyki osteoporozy skierowanej do całego społeczeństwa, ze szczególnym uwzględnieniem populacji dzieci i młodzieży. Wyniki dotychczasowych badań oceniających wpływ diety na redukcję złamań osteoporotycznych są niejednoznaczne, trudne do interpretacji i przełożenia na konkretne zalecenia żywieniowe. Wprawdzie istnieje szereg dowodów korzystnego działania pewnych składników żywieniowych na metabolizm szkieletowy w okresie rozwoju i inwolucji (biopierwiastki, witaminy D, K i C, izoflawony roślinne, wielonienasycone kwasy tłuszczowe omega-3), ale zarówno ocena spożycia tych czynników pokarmowych, jak i monitorowanie ich wpływu na kość w praktyce pozostają niezwykle trudne. Korzystna rola wapnia i witaminy D w homeostazie mineralnej ustroju i metabolizmie kostnym została gruntownie udowodniona, jednakże konieczne są dalsze badania, zwłaszcza prospektywne z randomizacją, w celu ustalenia optymalnej podaży wapnia, dawki, biodostępności i jego źródeł pokarmowych oraz wskazań do prewencyjnej suplementacji. Ze względu na powszechny deficyt i niedostateczną podaż dietetyczną witaminy D zgodnie z aktualnymi wytycznymi profilaktyki osteoporozy cała populacja powinna zostać objęta suplementacją tego związku, w ściśle określonych dawkach, zależnych od wieku, płci i pory roku.
Źródło:
Pediatria i Medycyna Rodzinna; 2013, 9, 4; 350-356
1734-1531
2451-0742
Pojawia się w:
Pediatria i Medycyna Rodzinna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-11 z 11

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies