- Tytuł:
-
Analysability/Compositionality Parameter of Wordplay
Analizowalność i kompozycjonalność gier słownych - Autorzy:
- Żyśko, Konrad
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/1807423.pdf
- Data publikacji:
- 2019-10-23
- Wydawca:
- Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
- Tematy:
-
gramatyka kognitywna; analizowalność; kompozycjonalność
cognitive grammar; analysability; compositionality; wordplay - Opis:
-
Analizowalność i kompozycjonalność gier słownych
W niniejszej pracy zastosowano pojęcie analizowalności (analysability) oraz kompozycjonalności (compositionality) (Langacker 1987; 1991; 2000a; 2000b; 2008) do analizy mechanizmów gier słownych. Tego typu kreatywne użycie języka często wymaga swoistej „dekompozycji” jednostek leksykalnych standardowo uznawanych za niekompozycjonalne. Dekompozycja pozwala na alternatywną, semantyczną analizę danych jednostek (np. catalogue—cat-alogue, insects—in-sects, penguin—pen-guin). Owa analiza możliwa jest do zrealizowania wyłącznie w odpowiednim kontekście, który wymaga od użytkownika języka ponownej interpretacji tego, co konwencjonalne, oczekiwane, standardowe.
Pojęcie analizowalności oraz kompozycjonalności może zostać zastosowane także w przypadku gier słownych opartych na użyciu idiomów (Gibbs 2010). U podstaw tego typu gier leży często zaskakujące przejście z płaszczyzny wirtualności (tego, co metaforyczne) do płaszczyzny rzeczywistości (tego, co dosłowne). Ponadto autorzy chcą wykazać, że wartości analizowalności oraz kompozycjonalności mają charakter stopniowalny, a nie absolutny. Oznacza to, że grom słownym można przypisać pewną hierarchię, tzn. można zestawić je, zaczynając od tych opartych na niskiej analizowalności i kompozycjonalności jednostek leksykalnych, a następnie stopniowo przejść do tych o coraz wyższej analizowalności i kompozycjonalności.
We apply the notions of analysability and compositionality (as proposed by Langacker 1987; 1991; 2000a; 2000b; 2008) to the study of wordplay. Our claim is that some instances of such creative use of language require to “decompose” non-compositional units, i.e. render non-composite structures composite so that they can be thought of as being assembled from their components in accordance with regular compositional principles. This sort of decomposition allows for alternative composite arrangements (catalogue—cat-alogue, insects—in-sects, penguin—pen-guin, etc.) to emerge. It must be highlighted that the reader comprehends the conventional meaning in the first place and it is only then that the context of the usage-event forces a plausible re-interpretation. What is more, it appears that the notion of analysability can be also applied to wordplay based on idiomatic language (Gibbs 2010). It commonly involves some underlying conceptual metaphor and metonymy as its motivational force, hence this sort of language may be conceptualized on two planes, a virtual one and an actual one, where the profile shift between the two (when placed in the context suiting both planes) may foster wordplay. Finally, since the values of analysability/compositionality are of a gradable character, it is possible to establish the A/C hierarchy for wordplay, which starts with bigger chunks of language set in context, i.e. discourse units, and goes through sentence and phrasal units, down to compounds and blends etc. Consequently, it seems plausible to represent analysability/compositionality of wordplay as a similar sort of continuum. - Źródło:
-
Roczniki Humanistyczne; 2017, 65, 11; 61-74
0035-7707 - Pojawia się w:
- Roczniki Humanistyczne
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł