Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "the 19th century" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 35
Tytuł:
Portret matrony and Starzec. Norwid’s unknown drawings
Portret matrony oraz Starzec. Nieznane rysunki Norwida
Autorzy:
Chlebowska, Edyta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/17878959.pdf
Data publikacji:
2020-05-06
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Cyprian Norwid
Polish drawing of the 19th century
portrait
rysunek polski XIX wieku
portret
Opis:
The article aims to present two previously unknown drawings by Norwid which have recently been added to the artistic legacy of the creator of Solo. The first of the discussed sketches is Portret matrony z herbem Pierzchała from 1864, which is most likely the image of Laura Czosnowskanée Górska or Maria Przezdziecka née Tyzenhauz. The second drawing, showing the running old man, comes from Norwid’s sketchbook kept in the collection of the National Museum in Krakow.
Artykuł ma na celu prezentację dwóch rysunków Norwida, dotychczas nieznanych, które zasiliły w ostatnim czasie rejestr spuścizny artystycznej twórcy Solo. Pierwszy z omawianych szkiców to Portret matrony z herbem Pierzchała z 1864 r., będący najprawdopodobniej wizerunkiem Laury z Górskich Czosnowskiej lub Marii z Tyzenhauzów Przezdzieckiej. Drugi rysunek, przedstawiający biegnącego starca, pochodzi z Norwidowskiego szkicownika, przechowywanego w zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie.
Źródło:
Studia Norwidiana; 2018, 36 English Version; 193-205
0860-0562
Pojawia się w:
Studia Norwidiana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Portret matrony oraz Starzec. Nieznane rysunki Norwida
Portret matrony and Starzec. Norwid’s unknown drawings
Autorzy:
Chlebowska, Edyta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2117306.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Cyprian Norwid
rysunek polski XIX wieku
portret
Polish drawing of the 19th century
portrait
Opis:
Artykuł ma na celu prezentację dwóch rysunków Norwida, dotychczas nieznanych, które zasiliły w ostatnim czasie rejestr spuścizny artystycznej twórcy Solo. Pierwszy z omawianych szkiców to Portret matrony z herbem Pierzchała z 1864 r., będący najprawdopodobniej wizerunkiem Laury z Górskich Czosnowskiej lub Marii z Tyzenhauzów Przezdzieckiej. Drugi rysunek, przedstawiający biegnącego starca, pochodzi z Norwidowskiego szkicownika, przechowywanego w zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie.
The article aims to present two previously unknown drawings by Norwid which have recently been added to the artistic legacy of the creator of Solo. The first of the discussed sketches is Portret matrony z herbem Pierzchała from 1864, which is most likely the image of Laura Czosnowska née Górska or Maria Przezdziecka née Tyzenhauz. The second drawing, showing the running old man, comes from Norwid’s sketchbook kept in the collection of the National Museum in Krakow.
Źródło:
Studia Norwidiana; 2018, 36; 179-191
0860-0562
Pojawia się w:
Studia Norwidiana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pozytywizm polski i duch nowoczesności
Polish Positivism and the Spirit of Modernity
Autorzy:
Sobieraj, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1953772.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
pozytywizm
nowoczesność
powieść 2. połowy XIX wieku
positivism
modernity
novel of the middle of the 19th century
Opis:
An attempt at reconstruction of the cultural model of Polish positivism as a component of the paradigm of modernity is the subject of the study. It tries to describe the constitutive determinants of the positivist world view in which „the philosophical discourse of modernity” was evidently reflected. Polish positivism turned out to be an explication of fundamental, emancipation  ideas of modernity, mainly the ideas of civilization progress that determined the positivists' historiosophic thinking. The spirit of modernity was manifested in Polish positivism not only on the plane of „great narratives” legitimizing intellectual discourses of that time, but it also influenced the status of the conception of subjectivity that was obligatory in that epoch, a conception that was basically founded on the modern episteme.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2005, 53, 1; 5-21
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Koncepcja „przecywilizowania” w twórczości Elizy Orzeszkowej
The Conception of „Over-Civilizing” in Works by Eliza Orzeszkowa
Autorzy:
Kreft, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1953781.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Eliza Orzeszkowa
cywilizacja
kultura 2. połowy XIX wieku
civilization
culture of the second half of the 19th century
Opis:
Eliza Orzeszkowa's views on civilization, its essence and tasks evolved in her lifetime: from the attitude full of approval, faith in the intellectual and moral progress of mankind, to the attitude of skepticism and disappointment with civilization that does not bear the expected fruit. From the beginning of the 1880's the author of Pierwotni (The Primary) in her works ever more often outlines the picture of two types of civilization and their representatives: the true civilization (postulated, spiritual, being a kind of process) and the false one (material, being a kind of ceiling, a kind of the achieved status). Growing criticism and distrust in a wrongly understood and realized civilization make her notice more and more symptoms of its disproportionate development, exaggeration, overgrowth, that is its „over-civilizing”, as well as „over-aestheticizing” and „over-refining”. For Orzeszkowa civilization is rather an ability to distinguish good from evil and to increase good; it is spiritual culture and involvement in citizens' activities. The author of Melancholicy (The Melancholics) defends the right to a wise sadness over the invasion of pessimism, the right to suffering – against the hedonism and attitudinizing of decadents, she defends aesthetics from over-refining, dogmas – from lack of dogmas, the right to deficiency – from excesses, and civilization – from over-civilizing. The writer's protest against degeneracy of the modern world reached its summit in the sketch Na wspaniałej Wilhelmsstrasse (On the Glorious Wilhelmsstrasse) (1907), in which transformations of the West's culture and civilization she interpreted from the apocalyptic point of view and in a catastrophic mood. The mechanized and materialistic relations between people may be only cured, according to Orzeszkowa, by love and sacrifice – the true „worlds of civilization”.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2005, 53, 1; 125-148
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kościół katolicki we francuskojęzycznych ujęciach historii – geografii – kultury Polski/Rzeczypospolitej opracowanych we Francji w latach 1835–1842 przez emigrantów polskich
The Catholic Church in French-Language Approaches to the History ‒ Geography ‒ Culture of Poland/The Republic of Poland, Developed in France in 1835–1842 by Polish Emigrants
Autorzy:
Wojciechowski, Leszek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1787950.pdf
Data publikacji:
2021-03-19
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Leonard Chodźko
Karol Forster
obraz Kościoła katolickiego w XIX w.
the image of the Catholic Church in the 19th century
Opis:
W artykule zostały przedstawione trzy obszerne dzieła powstałe i wydane we Francji po powstaniu listopadowym, a opracowane w środowisku polskich emigrantów. Dzieła te prezentowały czytelnikowi francuskiemu systematyczny wykład historii Polski/Rzeczypospolitej. Zawierały poza tą główną treścią artykuły mówiące o geografii Rzeczypospolitej oraz o kulturze i zagadnieniach dotyczących religii. Posiadały liczne ilustracje. Najobszerniejsze spośród tych dzieł to La Pologne pittoresque, Polska malownicza; wydane zostało w trzech tomach w latach 1835‒1845. W latach 1839‒1841 ukazało się kolejne dzieło omawiające wspomniane tematy, La Pologne illustrée, Polska ozdobnicza. Głównym redaktorem tych prac był Leonard Chodźko (1800‒1871). Natomiast w 1840 r. Karol Forster (1800‒1879) opublikował Pologne. Dzieła zyskały dużą popularność. W artykule zajęto się problemem prezentacji roli Kościoła katolickiego w historii Polski/Rzeczypospolitej, a także prezentacji różnych elementów życia religijnego. Wskazano na kilka zasadniczych wątków ideowych dostrzeganych w tejże prezentacji. Podkreślono zauważalną obecność zagadnień religijnych we wspomnianych dziełach, co pozytywnie wyróżnia je na tle ówczesnych prac podobnego rodzaju.
The article presents three extensive works written and published in France after the November Uprising, and compiled in the milieu of Polish emigrants. These works presented the French reader with a systematic lecture on the history of Poland/the Republic of Poland. Apart from this main content, they contained articles about the geography of the Republic of Poland as well as about culture and issues related to religion. They had numerous illustrations. The most extensive of these works is La Pologne pittoresque, Picturesque Poland; was published in three volumes in the years 1835‒1845. In the years 1839‒1841 another work was published on the aforementioned topics, La Pologne illustrée, Ornamental Poland. The chief editor of these works was Leonard Chodźko (1800‒1871). And in 1840 Karol Forster (1800‒1879) published Pologne. The works gained great popularity. The article deals with the problem of presenting the role of the Catholic Church in the history of Poland/the Republic of Poland, as well as presenting various elements of religious life. Several basic ideological threads were identified in this presentation. The noticeable presence of religious issues in the aforementioned works was emphasized, which positively distinguishes them from other works of a similar type at that time.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2021, 69, 2; 49-78
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Europejskie konflikty dyplomatyczne o Gdańsk w dobie napoleońskiej
The European Diplomatic Conflicts about Gdańsk in the Napoleonic Era
Autorzy:
Zajewski, Władysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1945464.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Gdańsk
wojny napoleońskie
traktat tylżycki
dyplomacja XIX w.
Napoleonic wars
Tylża treaty
diplomacy of the 19th century
Opis:
The paper discusses the diplomatic manoeuvres about Gdańsk during the whole period of its position in the orbit of Napoleonic influences, i.e. in the years of 1807-1814. The author presented the endeavours taken by the empires: France, Russia, and Prussia for this territory. He also discussed in detail any steps taken by the representatives of the city on the political arena. They intended to ensure the best economic conditions possible for Gdańsk. After Napoleon's defeat in 1813, the city became a venue of political horse-trading between AlexanderI and the other members of the anti-French coalition. Also during the Vienna Congress there were some discrepancies between the main empires with regard to this issue.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2007, 55, 2; 73-82
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Metoda kerygmatyczna a epistolografia – rozpoznania
Kerygmatic Method Versus Epistolography − Recognition
Autorzy:
Cwenk, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1882479.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
kerygmat
epistolografia
świętość
hermeneutyka
historia 1. poł. XIX w.
kerygma
epistolography
sainthood
hermeneutics
history of the first half of the 19th century
Opis:
Tekst jest próbą odpowiedzi nad pytania: czy metoda kerygmatyczna jest/może być narzędziem podczas badania epistolografii, stanowiącej dział piśmiennictwa, do którego najczęściej jej bliżej aniżeli do literatury pięknej? Czy słusznie profesor Maciejewski uważał, że każde dzieło zdradzi swój status usytuowania w Słowie Bożym, gdy zmusi się je do udzielenia odpowiedzi na pytania wypływające z kerygmatu apostolskiego i czy takie przymuszenie możliwe jest podczas badania epistolografii? Artykuł uzasadnia tezę, że jest to możliwe, choć z uwzględnieniem kilku ograniczeń. Po pierwsze – epistolografia może być kerygmatem, ale to świadectwo bardzo elitarne: nadawca i wybrany przezeń najczęściej zaledwie jeden odbiorca--adresat. Tylko w przypadku listów ogłaszanych drukiem ów kerygmat zyskuje większą moc oddziaływania. Po drugie − refleksja nad kerygmatem epistolografii musi zostać ograniczona do listów, które mają charakter konfesyjny, listów − wyznań, eliminując te, którym właściwa jest pierwotna utylitarność. Przedmiotem badawczej refleksji autorka uczyniła zbiór listów Zygmunta Szczęsnego Felińskiego, zatytułowany Listy Świętego do Matki. Ich analiza pozwoliła dostrzec w całym zbiorze obecność kerygmatu rozumianego jako pierwsze głoszenie rodzące wiarę. Listy Szczęsnego daje się więc czytać jako listy apostoła, listy świadka, ale też człowieka, który odsłania swą mądrość; mądrość, która zawiodła go do świętości. Nadawca „przymusza” czytelników--odbiorców do otwarcia się na Chrystusa, swą świętością świadcząc o skuteczności drogi. To „przymuszenie” to swoista pedagogika, propozycja wkroczenia na szlak, który stał się traktem do świętości. Wydaje się więc, że można podczas badania dokumentów epistolarnych posłużyć się kerygmatyczną metodą interpretacji − rzecz jasna z zastrzeżeniami, o których mówiłam na początku. Wówczas można, może nie tyle lepiej, ale z całą pewnością głębiej odczytać ich przesłanie.
The text is an attempt at an answer to the questions: Is the kerygmatic method (or: can it be) a tool for studying epistolography that is a branch of writing, to which it is closer than to literature? Was Prof. Maciejewski right when he thought that each and every work will betray its status of being situated in God's Word when it is forced to give answers to questions arising out of the apostolic kerygma, and is such a coercion possible when researching epistolography? The article justifies the thesis that this is possible, albeit one has to consider some limitations here. Firstly, epistolography may be a kerygma, but it is quite an elite testimony: there is one sender and only one addressee, usually selected by the sender. Only in the case of letters published in print the kerygma has a more powerful influence. Secondly, a reflection on the kerygma of epistolography has to be limited to letters that have a confessional character, letters-confessions, and it has to eliminate the ones that are characterized by primary utilitarianism. The author has made a collection of letters by Zygmunt Szczęsny Feliński entitled “A Saint's Letters to His Mother” the subject of her reflection. An analysis of them has allowed her to notice the presence of the kerygma understood as the first preaching that produces faith. Hence Szczęsny's letters may be interpreted as letters written by an apostle, by a witness, but also by a man who reveals his wisdom; wisdom that brought him to sainthood. The sender “coerces” the readers-recipients to open themselves to Christ, testifying about the efficiency of this way with his sainthood. This “coercion” is a peculiar sort of pedagogy, a proposal to enter the road that has become the road to sainthood. So it seems that when studying epistolary documents one may use the kerygmatic method of interpretation - certainly with the reservations mentioned at the beginning. Then one may, perhaps not better, but surely, understand their message more deeply.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2015, 63, 1; 125-134
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Glosy do historii rodzinnej
Glosses to the family history
Autorzy:
Dambek-Giallellis, Zofia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/16729493.pdf
Data publikacji:
2020-05-05
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
biografia
historia rodzinna
genealogia
historia teatru warszawskiego XIX w.
biography
family history
genealogy
history of the 19th century Warsaw theatre
Opis:
In the article documents are published that are connected with the history of Cyprian Norwid’s distant and close family. The author reconstructs the fate of the poet’s uncle, Tomasz Dybowski, then she follows the meanders of his marriage – a misalliance with a poor singer, and she gives information about the family of Klara Dybowska nee Zamecka. The marriage certificate makes it possible to reconstruct Norwid’s probable bonds with the Warsaw actors’ circle. Another motif is concerned with Norwid’s sister-in-law and aunt. The 1862 certificate of marriage of Ksawery Norwid and Zofia nee Sobieska, first married name Komierowska, gives more precision to several facts, among others, makes it possible to correct the date on the poet’s letter of 8th December of that year.
Źródło:
Studia Norwidiana; 2013, 31; 171-181
0860-0562
Pojawia się w:
Studia Norwidiana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Na początku był sklep... Klucz do Lalki, czyli o lubelskich realiach powieści. Dopiski
In the Beginning There was a Shop... A Key to Lalka (The Doll), or on the Lublin Realities of the Novel. Footnotes
Autorzy:
Malik, Jakub A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1953776.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Bolesław Prus
Lalka
Lublin XIX wieku
powieść realistyczna
przestrzeń w powieści
Lalka (The Doll)
Lublin in the 19th century
realistic novel
space in the novel
Opis:
The article is devoted to the real and to the novel Mincl family – the Lublin merchants and community workers. The author tries to show changes in social-economical reality in the second half of the 19th century, pointing to merchants as a characteristic example of these kinds of reality. The characters of Mincls also serve exemplification of the statement of the way the real “here” is changed into the novel “there”; how a real topographic point (Mincl's shop) becomes the mythical axis mundi. This also makes it possible to compare the realities of the 19th century Lublin and Warsaw with the world of Lalka.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2005, 53, 1; 51-80
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Przyjaciel Ludu” wobec prób zjednoczenia Polonii amerykańskiej w latach 1880-1881
The position of “Przyjaciel Ludu” towards attempts to unite the Polish community in America in the years 1880-1881
Autorzy:
Kiper, Daniel
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1961883.pdf
Data publikacji:
2019-07-29
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Prasa polska na obczyźnie XIX wieku
emigracja polska
Stany Zjednoczone
Polish press abroad in the 19th century
Polish emigration
the United States of America
Opis:
The article is a contribution to the research into the Polish periodical “Przyjaciel Ludu” that was published at the end of the 19th century in Chicago and Milwaukee. The periodical was at first a monthly, and then a weekly. It was published in 1876-1884. It had a popular-literary character and a rich choice of subjects ranging from politics, history, religion to current events. The prevailing aspect of the deliberations included in the present article is a reflection on the role the periodical played in the integration of the Polish community in America under the leadership of Związek Narodowy Polski. First of all the polemic character of the periodical is analyzed as well as the circumstances in which the periodical collapsed.
Źródło:
Studia Polonijne; 2012, 33; 79-90
0137-5210
Pojawia się w:
Studia Polonijne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kraszewski w edycji. Zakres i granice działań modernizacyjnych – postulaty
Editing the works of Józef Ignacy Kraszewski. The scope and limits of modernization – proposals
Autorzy:
Jarosz, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1878579.pdf
Data publikacji:
2019-10-23
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Józef Ignacy Kraszewski
edytorstwo naukowe
piśmiennictwo XIX-wieczne
modernizacja pisowni
polszczyzna XIX w.
scientific editing
nineteenth-century references
spelling improvement
Polish in the 19th century
Opis:
Celem artykułu jest opis działań modernizacyjnych, jakich – zdaniem autorki – może dokonywać edytor, opracowując prace Józefa Ignacego Kraszewskiego. W tekście opisano, które notacje można modyfikować, bowiem zmiana nie powoduje eliminacji cech idiostylu i idiolektu pisarza (np. zastąpienie litery małej wielką, pisowni rozdzielnej łączną czy poprawa interpunkcji), a które należy jednak pozostawić bez ingerencji (delimitacja tekstu, leksyka, fleksja, ortografia odzwierciedlająca rzeczywisty sposób artykulacji).
The aim of the article is to describe the modernization activities which, according to the author, can be made by the editor, while working on the texts of Józef Ignacy Kraszewski. The article shows which notations can be modified, as the change does not eliminate the idiostyle and idiolect of the writer (features such as replacing small letters by capital letters, replacing separable spelling by combined spelling or improved punctuation), and which should be left without interference (delimitation of text, lexis, inflection and spelling reflecting the actual articulation).
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2017, 65, 6; 111-131
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kwestia włościańska w listach pasterskich i kazaniach w Księstwie Warszawskim
The peasant issue in pastoral letters and in homilies in the Duchy of Warsaw
Autorzy:
Ziółek, Ewa M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1886428.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Księstwo Warszawskie
sprawa włościańska w Polsce
kaznodziejstwo polskie w XIX wieku
Duchy of Warsaw
peasant issue in Poland
Polish preaching in the 19th century
Opis:
Artykuł 4. konstytucji Księstwa Warszawskiego z 1807 r. znosił poddaństwo chłopów oraz zrównywał wobec prawa wszystkie warstwy polskiego społeczeństwa. Jednak ogólność zapisów powodowała, że wywołały one niepokoje na wsi, ponieważ wielu chłopów uznało je za równoznaczne ze zniesieniem pańszczyzny i innych świadczeń na rzecz dworu. Z kolei wśród szlachty pojawiły się obawy przed zbiegostwem i rozruchami. 21 grudnia 1807 r. Fryderyk August, książę warszawski, wydał dekret, który uściślał zapisy konstytucyjne. Ale już około dwa miesiące wcześniej minister spraw wewnętrznych Jan Paweł Łuszczewski  wezwał biskupów Księstwa, aby polecili duchowieństwu głoszenie nauk mających uspokoić nastroje. Minister oczekiwał, że Kościół wesprze władzę swoim autorytetem. W odpowiedzi biskupi ogłosili listy do duchowieństwa z zaleceniami przeprowadzenia stosownych nauk. Z zachowanych listów, jak i jedynie trzech znanych kazań o powyższej tematyce, wynika niezbicie, że Kościół nie tylko pouczał włościan o konieczności zachowania spokoju i wypełniania zobowiązań wobec dworów, ale przede wszystkim napiętnował dotychczasową sytuację społeczną. Podkreślano, że poddaństwo chłopów kłóci się z nauczaniem Kościoła i jest niesprawiedliwością. Kaznodzieje: ks. ks. Teodor Mietelski, Karol Arendt i Jan Paweł Woronicz uznali, że szlachta musi zaakceptować nowe regulacje prawne, bo dopiero uznanie wolności osobistej wszystkich obywateli i ich równości wobec prawa przywraca cywilizowany kształt stosunków społecznych na ziemiach polskich oraz stanowi gwarancję odzyskania pełnej niepodległości przez Rzeczpospolitą.
Article 4 of the Constitution of the Duchy of Warsaw of 1807 abolished serfdom of the peasants and made all layers of the Polish society equal before the law. However, the regulations were so vague that they caused unrest in the country, since a lot of peasants recognized them as equal to abolition of socage and other services to the lord. In turn, among the nobility fears appeared that peasants could flee from their lords and that riots could break out. On 21st December 1807 Frederick Augustus, the Duke of Warsaw, issued a decree that made the regulations in the Constitution more specific. But as soon as about two months later Minister for Interior and Religious Affairs Jan Paweł Łuszczewski called on the bishops in the Duchy to order the clergy to preach the teachings that would calm down peasants. The minister expected the Church to support the authorities with its authority. In response the bishops proclaimed letters to the clergy with recommendations to teach the faithful the proper lessons. The preserved letters, as well as the three sermons concerning the subject that are known today, evidently show that the Church not only instructed the peasants that it was necessary to maintain the peace and meet their obligations to the lord, but first of all criticized the social situation that obtained at that time. It was emphasized that the peasants’ serfdom could not be reconciled with the Church’s teaching and was unjust. The preachers: Rev. Teodor Mietelski, Rev. Karol Arendt and Rev. Jan Paweł Woronicz decided that the nobility had to accept the new regulations by law, because it was only recognizing the personal freedom of all citizens and their equality before the law that could restore the civilized shape of the social relations in the Polish territories, and was a guarantee of restoring complete independence by the Republic of Poland.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2015, 63, 2; 137-152
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Maciej Szukiewicz i jego wizja teatru
Maciej Szukiewicz and His Vision of the Theatre
Autorzy:
Podstawka, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1954004.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Maciej Szukiewicz
teatr przełomu XIX i XX w.
Młoda Polska
dwudziestolecie międzywojenne
krytyka teatralna
theatre of the break of the 19th century
Young Poland period
interwar period
theatrical criticism
Opis:
Maciej Szukiewicz (1870-1943), one of the forerunners of modernism in Cracow, a man of considerable literary talent, interested and successfully working in different areas, was not able to secure his place in the history of Polish culture of the turn of the 19th century. He studied chemistry and history of art, and he worked as a museologist (for many years he was the custodian of the National Museum and of the Matejko's Home), but he also was a pedagogue, a critic, a translator, an editor, a researcher and a writer. At the same time he was close to the theatre whose glow formed his personality from his earliest years. Szukiewicz learned about the world of the theatre on various planes: as a dramatist and translator (especially of Czech plays), as an advisor to theatre directors and managers in the field of the repertoire, a critic and author of articles, the designer of the Stanisław Wyspiański Theatrical Museum, the inventor of para-theatrical spectacles. Analysis of his numerous statements shows that he had precise views of the questions connected with organization of the theatre, the repertoire policy, the tasks of the actors or duties of the stage managers. Close contacts with many actors, following the achievements of contemporary European dramaturgy, keen observation of the way theatres in Poland and abroad functioned – are some of Szukiewicz's experiences that gradually formed his own vision of the theatre.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2004, 52, 1; 77-112
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Norwidowski wariant tematu słowiańskiego na romantycznym tle
Norwid’s variant of the Slavonic theme against a Romantic background
Autorzy:
Halkiewicz-Sojak, Grażyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/16729475.pdf
Data publikacji:
2020-05-05
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Słowiańszczyzna
słowianofilstwo
literatura polska XIX wieku
historiozofia
relacja Polska – Rosja
Cyprian Norwid
wolność
Slavism
Slavophilia
Polish literature of the 19th century
philosophy of history
freedom
the Poland-Russia relation
Opis:
The Slavonic theme was one of the important motifs in the reflection present in the Polish literature of the 19th century. It appeared in literary works, in journalism, and in literary criticism – taken up in several contexts: historiosophical, esthetic and political ones. Questions and controversies connected with it were formulated as early as the beginning of Romanticism in Kazimierz Brodziński’s and Zorian Dołęga Chodakowski’s treatises, and the Paris lectures on Slavic literature delivered by Adam Mickiewicz (1840-1844) were the most complete development of the subject. The motif can be found in works of every Polish writer belonging to the Romantic epoch. The present article both outlines the whole panorama and points to particular aspects of the Polish thought about Slavism and attempts to give an answer to the question about what position Norwid’s reflection has against this background, as in his works Slavic motifs with different intensity are present from the end of the 1840s to the last years of his life (the poem The Slav written in 1882). It points to both similarities to Brodziński’s, Mickiewicz’s, and Krasiński’s thought, and to an original character of Norwid’s reflection resulting first of all from the ever present in Norwid’s works tendency to confront Slavism with the Christian universalism. The values from the perspective of which Norwid takes up the subject are: freedom and hope understood not only in the political meaning, but also in the existential and religious sense. Such a view allowed the poet to avoid Slavophil tones and to maintain distrust of Pan-Slavism as a political doctrine. Analyses of Norwid’s works listed in the chronological order reveal the evolution of the poet’s ideological position: from hopes of a philosopher of history to doubts of an ironist. They also emphasized a multitude of aspects of this subject that are connected with the variety of ways to talk about it. Slavic motifs appear in dramatic mysteries (Wanda, Krakus) and in poems (e.g. The Song of Our Land, Chopin’s Piano, The Slav), in poetic treatises (Bondage, About Freedom of Speech), in discussions and letters.
Źródło:
Studia Norwidiana; 2013, 31; 17-39
0860-0562
Pojawia się w:
Studia Norwidiana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Duszpasterstwo emigracji polskiej w Rzymie i innych krajach włoskich w latach 1795-1863: okoliczności powstania, postulaty i kierunki badawcze
Pastoral Care for Polish Citizens in Rome and Other Italian Countries in the Years 1795-1863: Background, Postulates and Research Directions
Autorzy:
Kuzicki, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1956480.pdf
Data publikacji:
2019-07-30
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Polacy w Rzymie i Państwie Kościelnym
duszpasterstwo emigracji polskiej
pierwsza połowa XIX wieku
Poles in Rome and in the Papal States
pastoral care for Polish citizens
first half of the 19th century
Opis:
Niniejszy artykuł jest szkicem ukazującym okoliczności powstania oraz funkcjonowanie duszpasterstwa emigracji polskiej w Rzymie i innych krajach włoskich w latach 1795-1863. Działalność placówek duszpasterstwa polonijnego oznaczała uwzględnienie odmiennego stylu duszpasterzowania poprzez dopuszczenie różnych elementów, właściwych rodzinnej religijności. Polska historiografia może pochwalić się szeregiem artykułów i słowników, w których znajdują się dane odnośnie do duchownych pracujących wśród emigrantów w krajach włoskich. Pomimo tego tematyka duszpasterstwa polskiego w pierwszej połowie XIX wieku w Państwie Kościelnym i Włoszech wymaga szczegółowych badań. Monograficzne opracowanie tego zagadnienia historycznego musi poprzedzać wieloletnia kwerenda źródłowa w polskich i zagranicznych archiwach i bibliotekach. Obok prezentacji ustaleń, autor wskazał postulaty badawcze związane z podjętą problematyką oraz przybliżył źródła z archiwum zmartwychwstańców w Rzymie, archiwum Czartoryskich w Krakowie, dokumenty wydane drukiem. Tematyka tutaj zaprezentowana, jak sądzi autor, powinna stanowić inspirację do całościowych studiów nad duszpasterstwem polonijnym na Półwyspie Apenińskim w XIX stuleciu.
This article is a sketch showing the background and the functioning of the pastoral care for Polish citizens in Rome and other Italian countries in the years 1795-1863. The activities of the Polish pastoral care institutions meant taking into account a different pastoral style by admitting various elements of family religiosity. There are many articles and dictionaries in Polish historiography, in which there are data about clerics working among expatriates in Italian countries. Nevertheless, the subject of Polish pastoral care in the first half of the 19th century in the Papal States and Italy requires detailed research. The monographic development of this historical issue must be preceded by a long-term source query in Polish and foreign archives and libraries. In addition to the presentation of the findings, the author pointed out research postulates related to the issues raised and described the sources from the Roman Archive of the Congregation of the Resurrection, the Princes Czartoryski Archives from Krakow, and printed documents. The subject matter presented here, as the author thinks, should be an inspiration for a comprehensive study of the pastoral care for Polish residents of the Apennine Peninsula in the 19th century.
Źródło:
Studia Polonijne; 2018, 39; 45-73
0137-5210
Pojawia się w:
Studia Polonijne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 35

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies