Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "surnames" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-7 z 7
    Tytuł:
    Współczesne polskie nazwiska patronimiczne (z sufiksami -icz, -owicz/-ewicz) pochodzenia ormiańskiego
    Modern Polish Patronymic Surnames (with Suffixes such as -icz, -owicz/-ewicz) of Armenian Origin
    Autorzy:
    Trzeciak, Łukasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1774202.pdf
    Data publikacji:
    2021-06-29
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    antroponimia
    nazwiska
    nazwiska polskie
    Ormianie w Polsce
    język ormiański
    nazwiska ormiańskie
    anthroponymy
    surnames
    Polish surnames
    Armenians in Poland
    Armenian language
    Armenian surnames
    Opis:
    Przedmiotem artykułu są współczesne polskie nazwiska patronimiczne (z formantami -icz, -owicz/ -ewicz), które zawdzięczają pochodzenie (lub też mogą zawdzięczać) leksemom ormiańskim (zaliczam do nich również zarmenizowane antroponimy genetycznie obce). Pierwsi Ormianie – posługujący się językiem kipczackim – przybyli na ziemie polskie w XIV wieku. W XVIII wieku na Kresach Południowo-Wschodnich pojawiła się kolejna ormiańska fala migracyjna, przybysze posługiwali się dialektem należącym do grupy zachodnioormiańskiej. Otoczenie słowiańskie (polskie i ruskie – ukraińskie) wpływało na stopniową slawizację ormiańskich antroponimów: kipczackie leksemy czy ormiańskie sufiksy patronimiczne zastępowano słowiańskimi sufiksami patronimicznymi. W opracowaniu zawarto 57 antroponimów (ujętych w 25 hasłach słownikowych), które pochodzą (lub mogą pochodzić) od ormiańskich onimów.
    The main topic of this article are modern Polish patronymic surnames (with the suffixes -icz, -owicz/-ewicz), whose origins can be pointed to, or are owed to, Armenian lexemes (the author also encompasses Armenianised anthroponyms which are hereditarily foreign). The first Armenians‑who used the Kipchak language‑arrived in Polish lands in the 14th century. During the 18th century, in the South-Eastern Borderlands, a new Armenian wave of migrants arrived; the newcomers used to communicate in a dialect which belonged to the Western Armenian group of dialects. The Slavic surroundings they found themselves in (Polish and Ruthenian-Ukrainian) gradually influenced the Armenian anthroponyms: both Kipchak lexemes and Armenian patronymic suffixes were modified with Slavic patronymic suffixes. In this article, there are presented 57 anthroponyms (contained in 25 dictionary entries) which originate from, or may come from, Armenian proper nouns.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2021, 69, 6; 155-170
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Noms de famille issus de l’artisanat en France et en Pologne
    Surnames from Artisan Names in France and in Poland
    Autorzy:
    Piechnik, Iwona
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1798529.pdf
    Data publikacji:
    2019-11-04
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    nazwiska; patronimy; rzemiosło; rzemieślnik
    family names; surnames; patronyms; handicraft; artisan
    Opis:
    NAZWISKA ODRZEMIEŚLNICZE WE FRANCJI I W POLSCE Artykuł analizuje nazwiska pochodzące od nazw rzemieślniczych we Francji i w Polsce. Przedstawia ich pochodzenie (w tym wpływy obce), typy i słowotwórstwo. Można stwierdzić między innymi, że nazwiska francuskie są krótsze, ale mają wiele wariantów dialektalnych, podczas gdy nazwiska polskie są dłuższe i mają bardziej bogatą derywację. Artykuł podaje także ranking takich nazwisk w statystykach demograficznych obu krajów: kowal jako etymon okazuje się najbardziej popularny. W pierwszej pięćdziesiątce we Francji są jeszcze: piekarz, młynarz i murarz; zaś w Polsce: krawiec i szewc. Noms de famille issus de l’artisanat en France et en Pologne L’article analyse les noms de famille issus de noms artisanaux en France et en Pologne. Il présente leurs origines (y compris des influences étrangères), types et formation de mots. On peut voir, entre autres, que les noms de famille français sont plus courts, mais ont beaucoup de variantes dialectales, tandis que les noms de famille polonais sont plus longs et ont une dérivation plus riche. L’article montre aussi la position de tels noms de famille dans les statistiques démographiques des deux pays : le forgeron comme étymon s’avère le plus populaire. Dans la top cinquantaine on peut trouver encore en France : fournier (boulanger), meunier et maçon ; tandis qu’en Pologne : couturier et cordonnier.
    The article analyses surnames originating from artisan names in France and in Poland. It presents their origins (including foreign influences), types and word formation. We can see, among other things, that the French surnames are shorter, but have many dialectal variants, while the Polish surnames are longer and have a richer derivation. The article also focuses on demographic statistics of such surnames in both countries: the blacksmith as an etymon is the most popular. In the top 50, there are also in France: baker, miller and mason; while in Poland: tailor and shoemaker.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2019, 67, 8; 59-80
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nieznane staropolskie nazwy osobowe na -mir i -sław, ukryte we współczesnych polskich nazwiskach
    The Unknown Old Polish Personal Names Ending in -mir and -sław Hidden in Contemporary Polish Names
    Autorzy:
    Kreja, Bogusław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2127781.pdf
    Data publikacji:
    2002
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    współczesne nazwiska
    staropolskie nazwy osobowe
    contemporary surnames
    old-Polish personal names
    Opis:
    The paper is based on the material contained in the ten-volume Dictionary of Names Used in Contemporary Poland, ed. by K. Rymut and in the Dictionary of Old-Polish Personal Names, ed. by W. Taszycki. It consists of three parts. In the first part consisting of such names as Rezmer (etc.) and Celmer (etc.), I reconstructs such old-Polish names as Redzimir (< Radzimir) and Żelimir; they are not confirmed in the SSNP. In the second part there are such names as Brommer, Kammer and Stammer, in the SSNO they are not confirmed; I interpret them as the effect of the respective reconstructed and abbreviated words, and thus confirmed directly or indirectly, the ancient two-element names like Bronimir, Kanimir and Stanimir. Finally, in the third part I devote space to such names as Cyrklaff (etc.) and Niecław (etc.). The name Cyrklaff is a graphic and phonetic transformation of the German name of the place Zirzlaff (Western Pomoria) with the historical inscriptions of the type Sillezlaw of 1335; this name is derived from the old-Polish Sulisław, noted from the twelfth century onward. The name Niecław I propose to derive from the name Niecisław, which has not been confirmed in the SSNO. Its forms, respectively reduced, would be contemporary names of the type Necel or Niec. The series of contemporary names Niecław − Necel − Niec would be somewhat analogical to such series of the contemporary names as e.g. Węcław − Wencel − Wenc.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2002, 49-50, 6; 205-217
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Problem of Consonant Clusters in Chinese Adaptations of Polish Surnames
    Problem zbitek spółgłoskowych w chińskich adaptacjach polskich nazwisk
    Autorzy:
    Hryniewska, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1887212.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    polskie nazwiska
    chińskie substytucje
    zbitki spółgłoskowe
    anaptyksa
    paragoga
    afereza
    synkopa
    apokopa
    Polish surnames
    Chinese substitutions
    consonant clusters
    anaptyxis
    paragoge
    apheresis
    syncope
    apocope
    Opis:
    Artykuł prezentuje pewne zjawiska fonetyczno-graficzne występujące w chińskich substytucjach polskich nazwisk. Praca koncentruje się na uproszczeniu zbitek spółgłoskowych w inicjalnych i finalnych sylabach polskich nazwisk. Z badanego materiału zostały zaczerpnięte liczne przykłady progresywnych i redukcyjnych zmian dźwiękowych. Typ progresywny zmian dźwiękowych obejmuje anaptyksę i paragogę. Zmiany redukcyjne to afereza, synkopa i apokopa. Materiał badawczy składa się z 668 polskich nazwisk oraz 778 ich wariantów adaptacyjnych, funkcjonujących w języku chińskim. Właściwe rozważania są poprzedzone teoretycznym opisem procesu adaptacji, a także głównych różnic między językami polskim i chińskim oraz systemami ich zapisu, które znacząco wpływają na ostateczny kształt powstających substytucji.
    The paper presents some phonetic-graphic phenomena occurring in the Chinese substitutions of Polish surnames. The work concentrates on simplification of the consonant clusters present in the initials and finals of the syllables constituting Polish family names. Numerous examples of sound additions and sound reductions have been excerpted from the examined material. The sound addition type of changes include anaptyxis and paragoge. The reductive changes are apheresis, syncope and apocope. The research material consists of 668 Polish surnames and their 778 adaptation variants, functioning in the Chinese language. The submitted deliberations are preceded with a theoretical description of the adaptation process, as well as of the main differences between Polish and Chinese and their writing systems, which significantly influence the final shape of the substitutions being created.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2014, 62, 9; 27-48
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Chinese Adaptations of Polish Anthroponyms: A Brief Study on Various Substitution Strategies
    Chińskie adaptacje antroponimów polskich: krótkie studium różnorodnych strategii substytucyjnych
    Autorzy:
    Hryniewska, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1883417.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    polskie nazwiska
    chińskie adaptacje
    epenteza
    anaptyksa
    paragoga
    afereza
    apokopa
    synkopa
    metateza
    substytucje fonetyczne
    teoria par nazw
    Polish surnames
    Chinese adaptations
    epenthesis
    anaptyxis
    paragoge
    apheresis
    apocope
    syncope
    metathesis
    phonetic substitutions
    proper name pairs theory
    Opis:
    Zaprezentowany artykuł stanowi zwięzły przegląd zjawisk o charakterze fonetycznym, które występują w chińskich adaptacjach nazwisk noszonych przez Polaków. W materiale badawczym odnaleziono liczne przykłady różnorodnych strategii językowych. Były to zmiany o charakterze rozszerzeniowym (anaptyksa, paragoga), zmiany redukcyjne (afereza, apokopa, synkopa), zmiany kolejności głosek (metateza) i substytucje dźwięków języka oryginału ich fonetycznie najbliższymi odpowiednikami w języku przejmującym nazwy własne.W pracy przedstawiono również proces adaptacji nazw własnych w kontaktach międzyjęzykowych oraz zjawisko powstawania licznych par nazw własnych, których źródłem są pojedyncze antroponimy.Na omówiony w artykule materiał badawczy złożyły się 123 nazwiska polskie i 325 ich wariantów substytucyjnych, które funkcjonują w języku chińskim.
    The submitted paper is a brief review of phonetic phenomena occurring in the Chinese adaptations of family names used by Polish people. Numerous instances of various linguistic strategies were found in the research material. These are: sound addition type of changes (anaptyxis, paragoge), sound reduction type of changes (apheresis, apocope, syncope), sound order changes (metathesis), as well as substitutions of the original sounds with their phonetically closest counterparts existing in the integrating language.The present deliberations pertain also to the onymic lexical units adaptation process occurring in the course of interlanguange contacts, as well as to a phenomenon of formation of numerous proper name pairs based upon a single anthroponym.The research material consists of 123 Polish surnames and their 325 substitution variants being used in the Chinese language.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2015, 63, 9; 55-74
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Leksyka anatomiczna w przezwiskach dwuczłonowych zachowanych w nazwiskach z końca XX wieku
    The Anatomical Lexis in Two-Word Nicknames Preserved in Surnames of the End of the 20th Century
    Autorzy:
    Wośko, Zuzanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1882885.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    nazwiska
    przezwiska złożone
    przezwiska dwuczłonowe
    leksyka anatomiczna
    nazwy części ciała
    zanikanie nazwisk od przezwisk dwuczłonowych
    surnames
    compound nicknames
    two-word nicknames
    anatomical lexis
    names of parts of the body
    vanishing of names derived from two-word nicknames
    Opis:
    Przedmiotem omówienia autorki są występujące wśród współczesnych nazwisk Polaków antroponimy pochodzące od przezwisk złożonych, inaczej dwuczłonowych. Najpopularniejszym typem formalnym tych przezwisk jest compositum składające się z przymiotnika i rzeczownika, liczne są także złożenia czasownika i rzeczownika. Artykuł dotyczy nazw zawierających leksykę anatomiczną (np. bok, brew, broda, brzuch). Przezwiska te najczęściej odnoszą się do wyglądu człowieka (Białobroda, Grzebinoga), ale także do charakteru, zachowania (Bolibrzuch, Chwaligłówka), zawodu (Golibroda). Przezwiska dwuczłonowe mają charakter żartobliwy, często oceniający. Autorka zwraca także uwagę na proces zanikania nazwisk od dwuczłonowych przezwisk, szczególnie tych nacechowanych zdecydowanie negatywnie, wulgarnych. Związane jest to z czytelnością ich pierwotnego znaczenia, a w związku z tym niechętnym stosunkiem nosicieli do własnego miana.
    Anthroponyms derived from compound nicknames, that is two-word ones, are the subject of the author’s discussion. The most popular formal type of such nicknames is the compositum consisting of an adjective and a noun; also compounds consisting of a verb and a noun are numerous. The article is concerned with names containing anatomical lexis (e.g. side, eyebrow, beard, belly. The nicknames usually refer to a man’s appearance (Białobroda – Whitebeard, Grzebinoga – Pokeleg), but also to the character, behavior (Bolibrzuch – Belly-ache, Chwaligłówka – Praisehead), job (Golibroda – Shavebeard). Two-word nicknames have a humorous, and sometimes evaluating character. The author also pays attention to the process of the vanishing of names derived from two-word nicknames, especially ones that are definitely negative or vulgar. This is connected with the clarity of their original meaning, and hence with a negative attitude of the bearers towards their own names.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2015, 63, 6; 121-132
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Palikot jako problem językoznawczy
    Palikot as a linguistic problem
    Autorzy:
    Makarski, Władysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1879562.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    etymologia nazwiska Palikot
    nazwiska złożone o strukturze egzocentrycznej i endocentrycznej
    homonimia antroponimiczna
    kryteria hierarchizowania stopnia prawdopodobieństwa nazwisk wieloznacznych
    etymology of the surname Palikot
    complex surname nominals with exo- and endocentric structures
    anthroponymic homonymy
    criteria for a hierarchic organization of the degree of probability in the case of polysemous surnames
    Opis:
    Nazwisko Palikot jest mianem wieloznacznym. Można przytoczyć co najmniej 10 jego etymologii. Palikot to ktoś: 1. który pali(ł) ‘niszczy(ł) ogniem’ koty; 2. który pali(ł) ‘sprawia(ł), że coś płonie’, ‘podpala(ł)’ koty; 3. który pali(ł) ‘strzelał’ do kotów ‘zajęcy’; 4. który wypalił ‘strzelił’ do kota zamiast do zająca; 5. który pali(ł) koty ‘zagrabki po bronowaniu pola’; 6. który pali(ł) się do kota ‘łona kobiecego’; 7. u którego w chacie zapalił się od ogniska kot; 8. który jest niezrównoważony jak podpalony, opalony (zagorzały) kot, a nawet podejrzany o kontakty z siłami nieczystymi; 9. który pali(ł) się ‘pała(ł) żądzą’ jak kot; 10. który poprzez swoją wybuchowość jest/był podobny do *palikota ‘działa armatniego’. Wieloznaczność ta jest przede wszystkim wynikiem dwojakiego sposobu traktowania złożenia Palikot jako struktury egzocentrycznej z nadrzędnym członem czasownikowym Pali- i podrzędnym rzeczownikowym -kot lub jako endocentrycznej z odwrotnym typem zależności między tymi komponentami. Ponadto homonimię tę powoduje niejednoznaczność obu członów badanego złożenia, w którym palić (się) i kot mogą być użyte w swoim znaczeniu podstawowym, jak i wtórnym przenośnym. Ze względu na stopień zgodności formalnej między powierzchniową a głęboką strukturą danej nominacji najbardziej prawdopodobne są dwie pierwsze interpretacje, a ze względu na powszechny proceder podpalania kotów wobec niewątpliwie rzadszego okrutnego ich palenia, pierwszeństwo zyskuje wywód drugi.
    The surname Palikot is a highly polysemous personal name. At least ten related etymologies can be identified. Palikot that is someone: 1. who kills(ed) cats with fire, burns(t) them; 2. whoset(s) fire to animals (particularly cats) and objects; 3. shot(s) hares, 4.who happens(ed) to shot a cat instead of a hare; 5. who burns(t) the remnants after ploughing the field; 6. who is/was attracted by female bosom; 7. whose cat caught fire in his house; 8. who is/was mentally unstable like an agitated cat, and allegedly having to do with unclear forces; 9. who is/was obsessed with passion and lust like a cat; 10. who easily loses (lost) temper, behaving like a type of canon. The ambiguity in question is, first and foremost, owing to two potential ways of analysing the structure of the compound word Palikot. It can either be interpreted as an exocentric compound with the deverbal head pali- [burn] and the nominal argument -kot[cat], or as an endocentric compound with the reversed roles of the components. Moreover, the homonymy in question is also caused by the semantic ambiguity of both compound components, where the verb burn and the noun cat can be used in their basic or metaphorical/metonymic meanings. Taking into account the fact formally speaking, the first two etymologies display the best match between the surface and the deep strucure of the compound, they constitute the best interpretative choices. The violent hooligan practice of setting fire to cats and letting them run – rather than burning them – speaks in favour of the second etymology in particular.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2016, 64, 6; 81-102
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-7 z 7

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies