Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "relatywizm" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 18
Tytuł:
Spór relatywizmu z absolutyzmem na temat pojęcia prawdy
Relativism or Absolutism?
Autorzy:
Ziemińska, Renata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2013043.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
relatywizm prawdy
relatywizm pojęciowy
obiektywizm
Twardowski
Putnam
truth relativism
concept relativism
objectivism
Opis:
The article presents the debate between truth relativism and truth absolutism. The source of relativism is the lack of certainty (if we have no guarantee that any of our proposition is true, we can think that our concept of objective truth is useless and should be replaced by a concept of subjective and so relative truth). Relativism is the thesis that truth depends on subject, time, place and circumstances of assertion, and so, two opposite propositions can be both true (for instance for two different persons). Truth absolutism is the negation of truth relativism. It is a thesis that one and the same proposition can not be both true and false relative to any circumstances of its assertion (time, subject, place). The main contemporary relativist argument is concept relativism (we must think in a conceptual scheme, so the truth of our beliefs depends in some way on the scheme). But, the concept relativism does not entail truth relativism. Only existence of a proposition depends on a conceptual scheme. The truth of the proposition need not be so dependent, if we accept the existence of the objective world and the concept of objective truth. Objectivism entails absolutism (objective truth is timeless).
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2009, 57, 1; 299-314
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Badania nad dziejami filozofii a historyzm
Inquiries on the History of Philosophy versus Historicism
Autorzy:
Czerkawski, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2015649.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
historia filozofii
historyzm
relatywizm historyczny
relatywizm kulturowy
history of philosophy
historicism
historical relativism
cultural relativism
Opis:
Is the history of philosophy one of philosophical disciplines? Should not one give up pursuing the traditional history of philosophy on behalf of the history of philosophical culture as a historical discipline? Considerable divergences in defining the history of philosophy and its relation to philosophy and history show profound differences in the views on philosophy itself. The differences are an essential part of the history of philosophy. This paper does not intend to give a critical assessment of all positions that concern the relationship between the history of philosophy and philosophy. We shall address the issue of consequences of historicism that bear on the history of philosophy. The main negative point of reference will R. Rorty's standpoint, which is representative of the radical version of historicism. The American neo-pragmatist's manners of pursuing philosophy and the relations between them will be submitted to criticism. In the perspective of radical historicism (historical and cultural relativism) the inquiries on the history of philosophy have no strictly philosophical importance. They may be cognitively interesting only from the historical point of view, for the history of culture, to be precise. Moderate historicism does not mean acceptance for the relativistic theory of truth. It makes us reconsider the issue of the difference between true knowledge and adequate knowledge, the difference well-known in tradition. Overcoming radical historicism prepares grounds for the pursuit of the history of philosophy as a philosophical discipline, the discipline that studies the history of philosophical problems in their variability and permanence.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2004, 52, 2; 97-109
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Protagoras i Gorgiasz we współczesnych mass mediach
Protagoras and Gorgias in Contemporary Mass Media
Autorzy:
Jęczeń, Jarosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2040435.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
sofiści
mass media
relatywizm
retoryka
nihilizm
Sophists
relativism
rhetoric
nihilism
Opis:
Metody sofistów cieszyły się dużym zainteresowaniem młodych ludzi, zwłaszcza w sferze życia moralnego. Protagoras nie opowiadał się bezpośrednio za obiektywną prawdą, za dobrem czy złem, sprawiedliwością czy niesprawiedliwością. Uczył tylko metody, za pomocą której zwycięży argument, na którym nam zależy. Nieważne, jaka jest treść naszej wypowiedzi, ważne jest, aby ona zwyciężyła. Najsłabszy argument w dyskusji, mało prawdopodobny, a nawet nieprawdziwy, może zwyciężyć dzięki odpowiedniej technice używania słowa i zręczności. W cywilizacyjnym rozwoju człowieka owa technika używania słowa i ludzka zręczność przybierały różne formy. Najczęściej jednak służyły relatywizmowi w ludzkim myśleniu i działaniu. W mniejszym stopniu ogarniał człowieka nihilizm, którego przedstawicielem był Gorgiasz. Zanegowanie jakiejkolwiek prawdy, radykalny rozdział pomiędzy myślą, słowem i bytem znajdował w każdej epoce dziejów małą reprezentację. Poglądy sofistów osłabiały niegdyś i osłabiają dziś znaczenie prawdy w życiu człowieka, a tylko ona, jak mówi współczesny nam filozof Karol Wojtyła stanowi o człowieczeństwie i godności każdego człowieka.
Until not so long Sophists' methods were very popular among young people, particularly the ones regarding moral life. Protagoras did not directly advocate for objective truth, for the good or evil, for justice and injustice. He only taught methods for winning disputes with the argument one was concerned about. The content of the statement itself was of no importance; argument's victory was the ultimate goal. Even the weaskest, unlikelely or simply untrue argument in the discussion can win given that the proper technique and skills in use of words are applied. Along human civilization development, this word-use technique and verbal dexterity have assumed different forms. First and foremost they have served the purpose of relativism in human thinking and acting. Man was gripped with nihilism to a lesser extent; Gorgias was a representative of nihilism. Negation of any truth, radical separation of thoughts, words and being has been present in every era and has had its small-scale representation. The Sophists' views have weakened and still weaken the importance of truth in human life. And only the truth, as the contemporary philosopher Karol Wojtyła says constitutes humanity and every human being's dignity.
Źródło:
Roczniki Teologiczne; 2015, 62, 10; 79-93
2353-7272
Pojawia się w:
Roczniki Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Relatywizm teoretyczny i relatywizm normatywny
Theoretical Relativism and Normative Relativism
Autorzy:
Roszyk, Maksymilian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2012929.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
relatywizm poznawczy
równowartość poznawcza
„anything goes”
cognitive relativism
cognitive equivalence
“anything goes”
Opis:
In the article two ways of understanding cognitive relativism are presented: as a thesis about equivalence (theoretical relativism) and as a thesis about the arbitrariness of choice (normative relativism). According to the former way of understanding, relativism is the thesis saying that all, including mutually contradicting, views on a given subject are equally true (in one version) or justified (in another); and according to the latter one it is a thesis saying that any proposition on a given subject may be accepted. These two ways of understanding cognitive relativism are not systematically analyzed or used in contemporary debates. However, even a preliminary analysis of these theses and relations between them shows that there are interesting problems hidden behind them, which means that they are worth being considered in a broader range than it has been done up till now.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2010, 58, 1; 201-227
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Relatywizm i Dusza Zachodu
Relativism and the Soul of the West
Autorzy:
Ćwikła, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1832922.pdf
Data publikacji:
2020-05-14
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
relatywizm kulturowy
polityczna poprawność
intelektualiści
tolerancja
oświecenie
cultural relativism
political correctness
intellectuals
tolerance
Enlightenment
Opis:
Artykuł poświęcony jest związkowi idei i rzeczywistości na przykładzie relacji zachodzących na styku kultury Zachodu (z Europą jako jego główną tu egzemplifikacją) i innych kultur, których przedstawiciele bądź już Europę zamieszkują, bądź starają się tutaj osiedlić. Zwracam uwagę na to, że nazbyt często formułowane są teorie dotyczące organizacji ładu społecznego, które nie uwzględniają, w należyty sposób, możliwości ich realizacji w realnym świecie. Ich autorami są intelektualiści, szczególna kategoria ludzi odgrywająca istotną rolę w życiu zachodnich społeczeństw. Za punkt wyjścia posłużyło tu słynne zdanie przypisywane (niesłusznie) Wolterowi, który miał powiedzieć: „nie zgadzam się z tobą, ale do śmierci będę bronił twego prawa do posiadania własnego zdania”. Postać Woltera jest przykładem oświeceniowych filozofów-literatów, będących prekursorami współczesnych intelektualistów wnoszących nowe, „poprawne” idee do świata polityki i prawodawstwa; idee, które sprawiają, że Zachód stopniowo ale systematycznie zrywa więzi z własną historią i tradycją, tracąc tożsamość i zastępując fundamenty własnej kultury pozbawioną duszy abstrakcją.
The article is dedicated to the interrelation of social and philosophical ideas and the social reality on the example of relations between Western culture (with European culture taken as the main exemplification of it here), and other cultures, which representatives has been living in Europe already or are trying to settle down here. I draw attention to the fact that there are being created too many theories associated with forms of organization of the social order that do not take into account their feasibility in the real world. Their are the intellectuals who are the authors of the ideas – a special category of people who play an important role in live of society of the West. As a starting point it was taken here the famous phrase attributed (wrongly) to Voltaire, who was to say: „I disapprove of what you say, but I will defend to the death your right to say it”. Voltaire is the kind of an example of the philosophers-writers of the Enlightenment, who might be precursors of contemporary intellectuals implementing new, „correct” ideas to the world of policy and legislation; the ideas that make, that the West is gradually but steadily losing  its ties with their own history and tradition, losing identity and replacing the foundations of its culture by the abstraction which is devoid of the soul.
Źródło:
Roczniki Nauk Społecznych; 2015, 43, 4; 217-249
0137-4176
Pojawia się w:
Roczniki Nauk Społecznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Miłość w służbie prawdziwych wartości w myśli i pracy pedagogicznej bł. Edmunda Bojanowskiego
Live in Service of True Values in Pedagogical Thoughts and Works of Bl. Edmund Bojanowski
Autorzy:
Grocholewski, Zenon
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1811006.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
miłość
wychowawca
wartości obiektywne
relatywizm etyczno-moralny
love
teacher
objective values
ethical and moral relativism
Opis:
Nie wystarczą nawet najlepsze studia pedagogiczne, jeżeli w procesie formowania młodego pokolenia zabraknie autentycznej miłości do wychowanka. Jest ona najskuteczniejszym narzędziem wychowawczym i włącza wychowanie w istotny nurt życia chrześcijańskiego, jakim jest realizacja miłości. Tej miłości nie można się nauczyć poprzez wykłady czy kursy, lecz trzeba ją nieustannie kształtować we własnym sercu. By wychowanie formowało zdrowe osobowości, miłość do wychowanka musi było złączona z wyznawaniem i przekazywaniem obiektywnych wartości, zakorzenionych w naturze człowieka. Dlatego za największą trudność obecnie dla pracy wychowawczej uważam panoszący się wszędzie relatywizm etyczno-moralny, negujący istnienie prawdy obiektywnej. Benedykt XVI mówił o „dyktaturze relatywizmu” we współczesnym świecie, a papież Franciszek nazwał go „rakiem społeczeństwa”. Myśl i działalność pedagogiczna bł. Edmunda Bojanowskiego (1814-1871) jawi się w tym względzie jako wzór i inspiracja dla dzisiejszej działalności wychowawczej.
The best pedagogical studies will not help in the process of formatting the young generation if the authentic love to a student will not be present. It is the most effective teaching tool and it puts the upbringing into the important path of Christian life which realization of love is. You cannot learn this love at various classed or during special courses, it has to be continuously shaped in your own heart. In order for the education to format healthy people, the love to a student has to be united with the creed and transmission of objective values, deeply rooted into the nature of a human being. Thus, today, I consider the widespread ethical and moral relativism, which negates presence of the objective truth as the most difficult obstacle in the pedagogical work. Benedict XVI was talking about “dictatorship of relativism” in today’s world, while Pope Francis called it as the “cancer of a society”. Thoughts and pedagogical activities of Bl. Edmund Bojanowski (1814-1871) in this matter are the example and inspiration for today’s pedagogical activities.
Źródło:
Roczniki Pedagogiczne; 2017, 9(45), Numer specjalny; 11-21
2080-850X
Pojawia się w:
Roczniki Pedagogiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
W co i jak wierzą katolicy w Polsce (analiza socjologiczna)
What and How do Catholics in Poland Believe? (A Sociological Analysis)
Autorzy:
Mariański, Janusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1835190.pdf
Data publikacji:
2020-05-12
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
sekularyzacja
wiara katolików
Jezus Chrystus
relatywizm religijny
secularization
the Catholics’ faith
Jesus Christ
religious relativism
Opis:
The processes of secularization and pluralization of religious awareness in the Polish society are not as advanced as in the Western countries. The author discusses selected elements of the Catholic Credo and their acceptance in the Polish Catholics’ awareness, with special attention paid to youth circles. First the Catholics’ general attitude to the truths of religion given by the Church to be believed is shown, and next acceptance of particular dogmas in the awareness of believers is analyzed. Both results of sociological research and public opinion polls are quoted. The latter ones are based on large samples and not only are significant as far as their very subject is concerned, but also they are statistically important. In the light of the existing empirical materials, the processes of de-institutionalization of Church religiousness and formation of the so-called ‘selective religiousness’ may be fairly precisely described. We are still rather helpless in describing the quantitative aspects of the phenomenon of privatization of religion in the national scale (so-called religiousness without the Church). More subtle methods and research techniques are necessary for studying the extra- Church religiousness, especially the privatized or individualized types of it, than the ones that have been used by empirical sociology of religion in Poland up till now. Results of sociological research allow only such interpretations, according to which in the post-war Poland selectiveness with respect to the Catholic truths of the faith, a lack of acceptance for many values and moral norms propagated by the Church, and recently – an intensified criticism towards the Church as an institution and questioning the authority of religiousecclesiastic institutions can be seen. The range of selective attitude towards religion in the Polish society may be estimated, but this is not tantamount to evaluating the processes of privatization of religion. The index of selective attitudes towards particular Catholic dogmas probably ranges in Poland from about a dozen to 30-40%.
Źródło:
Roczniki Nauk Społecznych; 2008, 36, 1; 73-104
0137-4176
Pojawia się w:
Roczniki Nauk Społecznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Anioł i diabeł. Obraz kobiety w Encyklopedii „drugiej płci” Władysława Kopalińskiego
An Angel and a Devil. The Picture of a Woman in Encyklopedia “drugiej płci” [Encyclopedia of “the Other Sex”] by Władysław Kopaliński)
Autorzy:
Sokólska, Urszula
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1902026.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
anioł
antynomia
diabeł
kobieta
podobieństwo
relatywizm
stereotyp
wartościowanie
angel
antinomy
devil
woman
similarity
relativism
stereotype
valuation
Opis:
The image which emerges from the texts analyzed is complex and multilayered, with a considerable amount of relativism. What is worth emphasizing is that it is for the most part the picture of a woman as seen by a man. The dominant image is therefore that of a woman subjugated to a man; a woman who is deceitful, evil, and responsible for the original sin. The texts activate the view of a woman who departs from the social role assigned to her by the society and the norms imposed on her. The multiple symptoms of evil residing in her have clear lexical representations in the descriptions of unambiguously defined relations, similarities or antinomies.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2012, 60, 6; 203-216
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czy pluralizm logiczny jest zabobonem? Na marginesie Józefa Marii Bocheńskiego uwag o zabobonach w logice
Is Logical Pluralism a Superstition? On Joseph Maria Bochenski’s Remarks about Superstitions in Logic
Autorzy:
Czernecka-Rej, Bożena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488730.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
zabobon
Józef Maria Bocheński
pluralizm w logice
relatywizm
superstition
Józef Maria Bochenski
pluralism in logic
relativism
Opis:
Celem artykułu jest analiza Józefa M. Bocheńskiego zabobonów występujących w logice w odniesieniu do żywo współcześnie dyskutowanej w filozofii logiki problematyki pluralizmu logicznego. Koncentruję się na jednym zabobonie, nazwanym hasłowo „relatywizm w logice”, który pojawił się w związku z powstaniem nieklasycznych rachunków logicznych. Rozważam problem, czy pluralizm w logice, rozumiany jako współistnienie wielu (nieskończenie wielu) systemów logicznych, przekreśla jedność logiki i sprzeciwia się jej normatywnemu charakterowi oraz czy z tego faktu można wyprowadzić wniosek o relatywizmie w logice.
The aim of the article is to analyse Joseph M. Bochenski’s superstitions in logic with reference to issues of pluralism in logic, which is widely discussed in the contemporary philosophy of logic. I concentrate on a superstition known as “relativity in logic”. It emerged contemporarily with the construction of non-classical logical calculi. I make an attempt at considering logical pluralism in the sense of co-existence of infinitely numerous logical systems as ruling out the unity of logic and negating its normative nature. I also try to determine if it is possible to deduct relativity in logic from the fact of logical systems pluralism.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2016, 64, 2; 11-28
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Philosopical Relativism and Experience of the Second Person
Relatywizm filozoficzny i doświadczenie drugiej osoby
Autorzy:
Sowa, Patryk
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31233935.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
philosophical and cultural relativism
experience of the second person
Zambia
filozoficzny i kulturowy relatywizm
doświadczanie drugiej osoby
Opis:
The article is a retrospection of the internship, that me, as a young yet-to-be graduate of Applied Anthropology studies in John Paul’s II Catholic University of Lublin undertook in Zambia. As a student, it always baffled, are there are ways to compare a world views, in order to evaluate which one is better? Is it even possible, in the world where so many people from so many cultures exist, to find some universal values on which everyone can agree? Why would one stand by his statement that a given thing is right, while so many things are just “encoded” to us whether we like it or not. That is when I have found out about the idea of “relativism”, and amazed by it, decided to make it my main field of interest. Now, as a full-fledged graduate, I look back at my experience and contemplate the nature of the interaction with the second person. I reflect on the idea of relativism, while supporting myself with the works of Wittgenstein and Maria Baghramian. I also formulate my own ideas based on what I have experienced during my work in Africa as an foreigner in a territory I knew very little about.
Prezentowany tekst jest retrospekcją dotyczącą stażu, który jako student kierunku Antropologii Stosowanej na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim Jana Pawła II odbyłem w Zambii. Podczas studiów zastanawiałem się, czy istnieją sposoby na porównanie światopoglądów albo sposoby oceny, oraz który z nich jest lepszy. Czy w świecie, w którym żyje tak wielu ludzi z tak wielu kultur, możliwe jest w ogóle odnalezienie uniwersalnych wartości, które każdy mógłby zaakceptować? Dlaczego ktoś miałby obstawać, że dana rzecz jest słuszna, podczas gdy tak wiele rzeczy jest po prostu w nas „zakodowanych”, czy nam się to podoba, czy nie. Wtedy właśnie dowiedziałem się o idei „relatywizmu kulturowego” i zachwycony nią postanowiłem uczynić z niej główny obszar moich zainteresowań. Teraz, jako pełnoprawny absolwent antropologii stosowanej i student filozofii, spoglądam wstecz na swoje doświadczenia i rozmyślam nad charakterem interakcji z drugą osobą. Zastanawiam się nad ideą relatywizmu, opierając się na pracach Wittgensteina i Marii Baghramian. W tekście formułuję również własne pomysły na podstawie tego, czego doświadczyłem podczas mojej pracy w Afryce jako obcokrajowiec na terytorium, o którym wiedziałem bardzo niewiele.
Źródło:
Roczniki Kulturoznawcze; 2023, 14, 3; 159-179
2082-8578
Pojawia się w:
Roczniki Kulturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Odwrócone spektrum aksjologiczne, dobro po prostu i podstawy moralności
Inverted Axiological Spectrum, Simply Good, and the Foundations of Morality
Autorzy:
Judycki, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31232717.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
moral good and evil
inverted axiological spectrum
justification of morality
relativism
dobro i zło moralne
odwrócone spektrum aksjologiczne
uzasadnienie moralności
relatywizm
Opis:
Artykuł składa się z trzech części. W pierwszej części pod uwagę brana jest możliwość, że ludzie, a być może także wszystkie inne skończone podmioty poznające, które dysponują zdolnością do formułowania ocen moralnych, podlegają uniwersalnemu złudzeniu co do hierarchizacji wartości moralnych, według których działają, a więc że mają odwrócone spektrum aksjologiczne. W części drugiej jest uzasadniana teza, że jedynym środkiem, pozwalającym wykluczyć możliwość podlegania radykalnej iluzji aksjologicznej przez skończone podmioty poznające, jest odwołanie się do metafizycznego pojęcia Boga, rozumianego jako pojęcie istoty najdoskonalszej, i do Jego wiedzy na temat tego, co jest dobre, a co jest złe. Kwestia istnienia Boga oraz wskazanie, w jaki sposób należałoby religijnie konkretyzować pojęcie Boga, nie są podejmowane. Do przeprowadzenia prezentowanej w artykule argumentacji wystarczy, że Bóg będzie rozumiany jako osoba dysponująca atrybutem wszechwiedzy. Część trzecia jest poświęcona uwagom na temat relatywizmu moralnego, zagadnieniu tzw. dylematów moralnych oraz pojęciu istoty dobra moralnego.
The article consists of three parts. In the first part, the possibility is taken into account that people, and perhaps also all other finite epistemic subjects that have the ability to formulate moral judgments, are subject to the universal illusion regarding the hierarchy of moral values by which they act, so that they have reversed axiological spectrum. In the second part, the thesis is justified that the only means to exclude the possibility of being subjected to a radical axiological illusion by finite epistemic subjects is to refer to the metaphysical concept of God understood as the concept of the most perfect being and to His knowledge about what is good and what is bad. The question of the existence of God and the indication of how the concept of God should be religiously concretized are not discussed. To carry out the argument presented in the article, it is enough that God is understood as a person with the attribute of omniscience and perfect goodness. The third part is devoted to remarks on moral relativism, moral dilemmas and the problem of the essence of moral good.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2023, 71, 1; 213-229
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Filozofia jako dyscyplina humanistyczna
Philosophy as a Humanistic Discipline
Autorzy:
Williams, Bernard
Pijas, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488535.pdf
Data publikacji:
2017-12-20
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Bernard Williams
filozofia
metafilozofia
nauki humanistyczne
historia
rozumienie
scjentyzm
relatywizm
filozofia analityczna
philosophy
metaphilosophy
humanities
history
making sense
scientism
relativism
analytic philosophy
Opis:
Tekst ten jest zapisem wykładu wygłoszonego przez Williamsa w Królewskim Instytucie Filozofii 23 lutego 2000 r., na trzy lata przed śmiercią. Jest on swoistym testamentem filozoficznym autora Ethics and the Limits of Philosophy, w którym przedstawia swoją wizję filozofii jako dziedziny humanistycznej. Zdaniem Williamsa istnieją poważne racje uzasadniające odrzucenie radykalnych stanowisk metafilozoficznych, takich jak scjentyzm, relatywizm czy pragmatyzm. Zwolennicy tych stanowisk zapoznają istotne różnice między filozofią i nauką, a przez to nie potrafią sformułować takiego obrazu świata, który umożliwiłby nam sensowne rozumienie nas samych i naszych różnorodnych aktywności intelektualnych i praktycznych. Podstawowym błędem jest tutaj zignorowanie faktu, że nauka dysponuje teorią błędu, pozwalającą zinterpretować jej rozwój jako dokonujący się za pośrednictwem racji poznawczych, podczas gdy koncepcje filozoficzne podlegają rozmaitym pozapoznawczym uwarunkowaniom, zwłaszcza determinacji poprzez historię i kulturę. Według Williamsa nie jest to jednak powód do odrzucenia filozofii. Jakkolwiek nauka góruje nad filozofią w aspekcie poznawczym, to nie jest ona w stanie dostarczyć nam bogatego samorozumienia, co może i powinno stać się celem filozofii, jeżeli tylko odrzucimy próby upodobnienia jej do nauki i skupimy się na najważniejszych faktach dotyczących istot ludzkich. Nie jesteśmy bowiem czysto racjonalnymi inteligencjami, lecz raczej istotami z krwi i kości, ukształtowanymi przez naszą biologię, psychologię, historię i kulturę, istotami mającymi wiele złożonych potrzeb, których nie da się zredukować do potrzeb czysto poznawczych.
This text was delivered by Williams as a lecture to The Royal Institute of Philosophy on 23 February 2000, three years before Williams` passing. It can be understood as a philosophical testament of the author of Ethics and The Limits of Philosophy, in which he presents his vision of philosophy as a humanistic discipline. According to Williams there are serious reasons supporting the rejection of extreme metaphilosophical positions such as scientism, relativism or pragmatism. Advocates of those standpoints misconceive the essential differences between philosophy and science, and as a consequence they are unable to formulate an outlook that would allow us to acquire a meaningful understanding of ourselves and of our various intellectual and practical activities. The basic mistake here is to ignore the fact that science has a theory of error, which allows us to interpret its historical development as a process motivated by epistemic reasons, while philosophical concepts also undergo various non-epistemic determinations, especially determination by history and culture. Williams does not think that it is a sufficient reason to reject philosophy. Science may be superior to philosophy in cognitive aspects; however, it is unable to provide us with a rich self-understanding, a task that can and should be the aim of philosophy, if only we abandon attempts to liken it to science and focus on the most important facts about human beings—mainly, that we are not purely rational intelligences, but flesh-and-blood beings shaped by our biology, psychology, history and culture, beings that have many complex needs that can`t be reduced to purely cognitive ones.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2017, 65, 4; 325-350
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Secularism as a Challenge for the Catholic Church in the United States of America in the 21st Century
Sekularyzm jako wyzwanie dla Kościoła katolickiego w Stanach Zjednoczonych Ameryki w XXI wieku
Autorzy:
Rozborski, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2108702.pdf
Data publikacji:
2022-06-29
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
sekularyzm
Kościół katolicki
XXI wiek
relatywizm
wolność wyznania
rozdział Kościoła i państwa
secularism
Catholic Church
21st century
relativism
freedom of religion
separation of Church and State
Opis:
Secularism is a founding principle of the United States of America. Historically, Americans have viewed secularism as a means to protect freedom of religion for its citizenry from a state imposed religion or, conversely, state imposed agnosticism. The American Catholic Church in the 21st century respects the separation of Church and State because it upholds the principle of religious freedom. Contemporary aggressive secularism becomes a challenge for the Church as it increasingly hinders the realization of her mission in the world. Secularism is also a challenge for pastoral theology, whose task is to create models of pastoral activity adapted to the conditions of a specific place and time. Thus, the problem of this study can be expressed in the following question: what is the perception of secularism in the United States, what challenges does it present for the Catholic Church in the 21st Century and how is the Church to fulfill her mission in American society? The answer will be established through analysis of universal Church documents, presentation of the teaching of the Church in the United States and review of the publications of American theologians and sociologists. This article reviews the historical, cultural and ecclesiastical understanding of secularism in the United States as an ideology, and compares it to the modern understanding of secularism as it pertains to the organization of American society. Furthermore, it evaluates the impact of secularism as ideology and overarching societal organization on the modern American Catholic Church, the Church's role and impact in American society and the Church's vital and moral need to maintain its relevance through evangelization and ongoing participation in social justice issues in American society despite its minority status and the impact of recent scandals.
Sekularyzm, rozumiany jako świeckość, jest fundamentalną zasadą Stanów Zjednoczonych Ameryki. Historycznie rzecz biorąc, Amerykanie postrzegali sekularyzm jako środek ochrony wolności wyznania swoich obywateli przed religią lub agnostycyzmem narzucanym odgórnie przez państwo. Amerykański Kościół katolicki w XXI wieku szanuje rozdział Kościoła i państwa, ponieważ stoi na straży zasady wolności religijnej. Współczesny agresywny sekularyzm staje się jednak wyzwaniem dla Kościoła, gdyż coraz bardziej utrudnia realizację jego misji w świecie. Sekularyzm jest także wyzwaniem dla teologii pastoralnej, której zadaniem jest tworzenie modeli działalności duszpasterskiej dostosowanych do warunków konkretnego miejsca i czasu. Tak więc problem tego opracowania można wyrazić w pytaniu: jak postrzegany jest sekularyzm w Stanach Zjednoczonych, jakie wyzwania stawia przed Kościołem katolickim w XXI wieku oraz jak Kościół ma wypełniać swoją misję w społeczeństwie amerykańskim? Odpowiedź na powyższe pytanie zostanie udzielona na podstawie analizy treści dokumentów Kościoła powszechnego i Kościoła w Stanach Zjednoczonych oraz przeglądu adekwatnych publikacji amerykańskich teologów i socjologów. Autor artykułu dokonuje przeglądu historycznego, kulturowego i eklezjalnego rozumienia sekularyzmu w Stanach Zjednoczonych jako ideologii i porównuje je z nowoczesnym rozumieniem sekularyzmu w odniesieniu do organizacji społeczeństwa amerykańskiego. Ponadto ocenia wpływ sekularyzmu, jako ideologii i nadrzędnej zasady organizacji życia społecznego, na współczesny kształt Kościoła katolickiego w USA, a także jego rolę w społeczeństwie amerykańskim. Ukazuje życiową i moralną potrzebę Kościoła, aktualność jego misji poprzez ewangelizację i stałe zabieranie głosu w kwestiach sprawiedliwości społecznej w społeczeństwie amerykańskim, pomimo jego statusu mniejszościowego oraz negatywnego wpływu na opinię publiczną ostatnich skandali w szeregach duchowieństwa.
Źródło:
Roczniki Teologiczne; 2022, 69, 6; 77-93
2353-7272
Pojawia się w:
Roczniki Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Socjologia moralności – empiryczna nauka o zjawiskach i procesach moralnych zachodzących w zbiorowościach różnej skali
Sociology of Morality – an Empirical Science of Moral Phenomena and Processes Occurring in Communities of Different Scales
Autorzy:
Tarczyński, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1832954.pdf
Data publikacji:
2020-05-14
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
moralność
socjologia moralności
relatywizm metodologiczny
wartości i wartościowanie w socjologii
zmiana społeczna a moralność
morality
sociology of morality
methodological relativism
values and evaluating in sociology
social change and morality
Opis:
Socjologia moralności jako subdyscyplina socjologiczna zajmuje szczególną pozycję, będąc specjalnością rzadko reprezentowaną zarówno w Polsce, jak i w innych krajach, i to nawet tych, które mają bogatą tradycję socjologiczną. Głównym powodem tego stanu rzeczy są dwa rodzaje trudności, przed którymi stają socjologowie, którzy czyniący przedmiotem swych badan fakty i zjawiska moralne. Pierwszym źródłem problemów jest samo wykreślenie zakresu pojęcia moralność. Drugą kluczową kwestią pozostaje konieczność wypracowania i zastosowania w praktyce takiej formuły metodologicznej, która uchroni socjologa moralności przed popadaniem w dogmatyzm etyczny, a jednocześnie nie pozwoli na popełnianie błędu socjologizmu moralnego (tj. uznawanie stwierdzanego stanu faktycznego za obowiązującą normę). Postawa badawcza socjologa moralności akcentuje pluralizm (środowiskowy, kulturowy, historyczny) i zmienność form moralnych oraz ukazuje dynamikę moralności w dłuższej perspektywie czasowej. Jednocześnie na terenie socjologii moralności występują różne formy „odniesienia do wartości”. Kluczową sprawa dla reprezentanta socjologii moralności pozostaje konieczność oddzielania stwierdzanych faktów empirycznych od interpretacji tych faktów zrelatywizowanych do własnych poglądów na moralność. Pomimo istnienia różnic zapatrywań w ujmowaniu moralności między poszczególnymi badaczami, uprawianie tej specjalności naukowej pozwala na lepsze zrozumienie mechanizmów zapewniających równowagę i kontynuację w życiu społecznym, jak i na dokonanie precyzyjnej diagnozy stanu istniejącego oraz pełniejsze zinterpretowanie zarysowujących się trendów i dokonujących się przemian w ramach społeczeństwa ponowoczesnego.
Sociology of morality as a subdiscipline of sociology has a particular position, as it is rarely represented either in Poland or in other countries, even those that have a rich sociological tradition. The main reason for this situation are two kinds of difficulties that sociologists face when they study moral facts and phenomena. The first source of troubles is the very defining of the range of the concept of morality. Another key question is the necessity to work out and to use in practice such a methodological formula that can protect a sociologist of morality from falling into ethical dogmatism, and at the same time will not allow him to make the mistake of moral sociologism (i.e. recognizing the actual state that he finds as a binding norm). The research attitude of a sociologist of morality emphasizes pluralism (environmental, cultural, historical) and changeability of moral form as well as shows the dynamics of morality within a longer period. At the same time on the ground of sociology of morality various forms of “reference to values” occur. For a representative of sociology of morality the necessity to separate the empirical facts he finds from an interpretation of these facts relativized to his own views of morality remains the key problem. Despite the existence of these differences in opinions about defining morality that can be seen between particular researchers developing this discipline allows to understand better the mechanisms ensuring balance and continuation in social life as well as making a precise diagnosis of the existing state and to interpret more fully the trends and changes occurring in the postmodernist society.
Źródło:
Roczniki Nauk Społecznych; 2015, 43, 2; 119-132
0137-4176
Pojawia się w:
Roczniki Nauk Społecznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dialog międzyreligijny jako „życiowa konieczność” w nauczaniu Benedykta XVI
Interreligious Dialogue as a „Life Necessity” in the Teaching of Benedict XVI
Autorzy:
Słupek, Roman
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2144002.pdf
Data publikacji:
2021-01-30
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
dialog międzyreligijny
Benedykt XVI
prawda
relatywizm
fundamentalizm
godność osoby ludzkiej
wolność religijna
ewangelizacja
interreligious dialogue
Benedict XVI
truth
relativism
fundamentalism
dignity of human person
religious freedom
evangelization
Opis:
Benedict XVI, identifying himself as “the apostle of dialogue and the man of peace”, makes an important contribution to the interreligious dialogue. The Pope indicates, that this dialogue cannot be treated as a “temporary choice”, but the future depends on it, it is a “life necessity”. In development of this dialogue today there appear some obstacles. One of the main goals of the interreligious dialogue is to seek the truth together, and the essential source of numerous impediments preventing it is an erroneous way of approaching truth. It can take a form of relativism, which denies existence of any truth, or a form of religious fundamentalism that claims the right to impose it. In order to prevent interreligious dialogue from leading to religious syncretism and to confusion in those who participate in it, it is necessary to respect certain basic rules. Benedict XVI lists the following as the most important ones: rule of reciprocity, rule of keeping own identity and accepting identity of interlocutor, respecting every human person and uniting dialogue with proclamation of the Gospel.
Źródło:
Roczniki Teologii Fundamentalnej i Religiologii; 2012, 4; 121-141
2080-8534
Pojawia się w:
Roczniki Teologii Fundamentalnej i Religiologii
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 18

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies