- Tytuł:
-
Kant’s Reconception of Religion and Contemporary Secularism
Kanta nowa koncepcja religii a współczesny sekularyzm - Autorzy:
- Tomaszewska, Anna
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/488415.pdf
- Data publikacji:
- 2016
- Wydawca:
- Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
- Tematy:
-
Kant
religion
the public use of reason
secularism
radical Enlightenment
Spinoza
religia
publiczny użytek z rozumu
sekularyzm
radykalne Oświecenie - Opis:
-
In Secularism and Freedom of Conscience Jocelyn Maclure and Charles Taylor distinguish two models of a secular state: a republican and a pluralist-liberal one. Whereas the former displays a tendency to relegate religious beliefs from the public sphere for the sake of its postulated neutrality, the latter emphasizes the importance of freedom of conscience and, consequently, the right of individuals to manifest their religious commitments also in public. In this paper, I argue that Kant’s views on religion cannot provide a general framework that would warrant the pluralist-liberal kind of secularism. To that effect, focusing on Kant’s distinction between the private and the public use of reason, introduced in his 1784 essay on enlightenment, I claim that the public sphere construed along the Kantian lines could not provide a space in which a plurality of different, heteronomously grounded beliefs, could coexist with one another. Comparing Kant’s theory with Spinoza’s—particularly with regard to their critique of revelation and the proposal to reinterpret the Scripture in the light of universal moral principles—I also suggest that, as a rationalist about religion, Kant comes close to the secularizing tendency of the ‘radical Enlightenment.’
W książce Secularism and Freedom of Conscience [Sekularyzm a wolność sumienia] Jocelyn Maclure i Charles Taylor wyróżniają dwa modele świeckiego państwa, które nazywają republikańskim i pluralistyczno-liberalnym. Model republikański ujawnia tendencję do usuwania przekonań religijnych ze sfery publicznej w imię postulowanej neutralności tej sfery, natomiast model pluralistycznego liberalizmu opiera się na podkreśleniu znaczenia wolności sumienia oraz, co za tym idzie, prawa jednostek do manifestowania swoich przekonań także w przestrzeni publicznej. W swoim artykule staram się pokazać, że poglądy Kanta na temat religii nie mogą dostarczyć ogólnych ram dla uzasadnienia pluralistyczno-liberalnego modelu sekularyzmu. W tym celu, skupiając się na rozróżnieniu przez Kanta prywatnego (Privatgebrauch) i publicznego użytku z rozumu (öffentliches Gebrauch), dokonanym w eseju Odpowiedź na pytanie: czym jest oświecenie? (1784), argumentuję, że sfery publicznej – w kategoriach Kantowskich – nie należy rozumieć jako przestrzeni umożliwiającej wyrażanie różnorodnych przekonań religijnych, zwłaszcza gdy nie dają się one pogodzić z autonomią rozumu. Porównując koncepcję religii Kanta z koncepcją Spinozy – przede wszystkim gdy idzie o krytykę religii objawionej oraz propozycję reinterpretacji Pisma św. w kategoriach uniwersalnej moralności, będącej treścią religii powszechnej (Spinoza) lub religii rozumu (Kant) – proponuję również ujęcie, zgodnie z którym poglądy autora trzech Krytyk zbliżają się do tzw. radykalnego Oświecenia, czyli nurtu sprzyjającego postępowi sekularyzacji. - Źródło:
-
Roczniki Filozoficzne; 2016, 64, 4; 125-148
0035-7685 - Pojawia się w:
- Roczniki Filozoficzne
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł