Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "polish literary" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 18
Tytuł:
Martwe dusze Mikołaja Gogola a polska powieść satyryczna XIX wieku
Мертвые Души Николая Гоголя и польский сатирический роман XIX века
Autorzy:
Orłowski, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1945039.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Mikołaj Gogol
powieść Martwe dusze
powieść satyryczna
inspiracje literackie
polsko-rosyjskie związki literackie
Nicholas Gogol
novel Dead Souls
satirical novel
literary inspirations
Polish-Russian literary connections
Opis:
В этой статье не говорится о высказаниях польской литературной критики о Николае Гоголе (1809-1852), но об инспирациях его творчества в польской сатирической прозе XIX века. Польские переводы произведений этого писателя (Шинель, Записки сумасшедшего, фрагменты Мертвых душ) начал печатать Юзеф Игнатий Крашевский в 1843 году. Выразительное влияние на польский реалистический роман, содержавший отчетливые элементы острой социальной сатиры, произвели Мертвые души Гоголя. Похождения главного героя, как основная схема композиции (похождения Павла Чичикова в Мертвых душах) дают автору возможность представить многообразные, порою карикатурные социальные типы людей. Подобной схемой композиции как в Мертвых душах восползовались в своих романах польские писатели XIX века - Юзеф Игнатий Крашевский (Волшебный фонарь, 1843), Антоний Марцинковский (Записки инспектора складов, 1858 - здесь сходство с Мертвыми душами наиболее выразительно) и Юлиан Венявский- Иордан (Похождения делегата). Следы влияния Тараса Бульбы Гоголя на польскую историческую прозу отразились в романе Огнем и мечом Генрика Сенкевича. С переводов произведений Гоголя началось открытие великой русской прозы в польской литературной жизни XIX века.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2009, 57, 7; 73-83
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Motyw prozy Sienkiewicza w poezji Bunina
Мотив прозы Сенкевича в поэзии Бунина
Autorzy:
Orłowski, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1945250.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Bunin
inspiracje literackie
Sienkiewicz w Rosji
polsko-rosyjskie związki literackie
rosyjska poezja religijna
literary inspirations
Sienkiewicz in Russia
Polish-Russian literary connections
Russian religious poetry
Opis:
В конце ХIХ и в начале ХХ веков Генрик Сенкевич был очень известным писателем в России. Особенно высоко оценивался тогда его исторический роман «Камо грядеши» (Quo vadis). По его мотивам создавались в России стихотворения и драматические переделки, авторами которых были забытые ныне русские литераторы. Менее известное произведение Сенкевича – «Идиллия. Лесная картинка» вдохновило выдающегося писателя Ивана Бунина (1870-1953) на создание лирического стихотворения «Вечерняя молитва» (1895). Бунин не использовал однако эпических элементов этого рассказа Сенкевича и заимствовал у него только мотив великолепия лесной природы, которая в его философии являлась символом Божьего храма и выражала гармонию начала земной жизни с началом небесным.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2008, 56, 7; 5-10
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Oświeconych nie trzeba oświecać… Refleksje o szkole, powadze czytania i szaleństwie ideologii
The Enlightened do not Need to be Enlightened... Reflections on School, the Seriousness of Reading and the Madness of Ideology
Autorzy:
Zając, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1798830.pdf
Data publikacji:
2019-10-24
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
historia literatury polskiej; oświecenie; edukacja polonistyczna; czytanie dzieła literackiego; „przepisywanie” literatury
history of Polish literature; the Enlightenment; Polish language education; reading a literary work; “transcription” of literature
Opis:
Wskazując na postępującą marginalizację piśmiennictwa doby oświecenia w programach nauczania języka polskiego, realizowanych w szkole średniej (ponadgimnazjalnej) na przestrzeni ostatnich kilkunastu lat, autor artykułu skupia się na powiązanym z tym zjawiskiem pogłębianiu się problemu jednostronnego, zdominowanego przez stereotypy i uproszczenia, odbioru tamtej literatury. Stawia pytanie o to, w jaki sposób należałoby czytać osiemnastowieczne i wczesnodziewiętnastowieczne teksty, by – w imię przywracania im należnej rangi w kulturowym obiegu – zobaczyć je nie tylko w kontekście historyczno-społecznym, a tym samym nie sprowadzać ich znaczenia do przekazu dydaktycznego bądź politycznego. W obliczu niepokojących, bo instrumentalizujących dzieło literackie, trendów, które pojawiają się w przestrzeni literaturoznawstwa, podkreśla jednocześnie potrzebę wystrzegania się sytuacji, w której rzutowane na dawny tekst przekonania ideologiczne badacza zdają się nad tym tekstem – jako przedmiotem obserwacji – dominować, zafałszowując jego obraz.
Pointing to the progressive marginalization of the Enlightenment literature in the Polish language curricula implemented in secondary schools over the last several years, the author focuses on the related phenomenon of biased reception of that literature, dominated by stereotypes and simplifications. The author asks how the 18th and early-19th-century texts should be read – with the aim of restoring their proper rank in the cultural tradition – to perceive them not only in the historical and social context, and thus not to reduce their meaning to a didactic or political message. In the face of the disturbing trends in the field of literary studies, which instrumentalise a literary work, the author also stresses the need to avoid a situation in which the ideological beliefs of the researcher projected on an older text seem to dominate it, distorting its image.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2019, 67, 1; 25-38
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Drexel w Polsce (XVII-XVIII wiek). Rekonesans
Drexel in Poland (The 17th–18th Centuries). An Exploration
Autorzy:
Pawlak, Wiesław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2053934.pdf
Data publikacji:
2022-02-25
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Drexel Jeremias
Drexel Jeremias – recepcja w Polsce
literatura nowołacińska
piśmiennictwo jezuickie
polsko-niemieckie związki literackie
transfer kulturowy w Europie wczesnonowożytnej
Drexel Jeremias – Polish reception
Neo-Latin literature
Jesuit writing
Polish-German literary relations
cultural transfer in early modern Europe
Opis:
Artykuł dotyczy polskiej recepcji twórczości niemieckiego jezuity Jeremiasa Drexela (1581-1638), twórcy popularnych w całej niemal Europie łacińskich pism o tematyce religijnej i moralistycznej. Autor przedstawia korpus XVII- i XVIII-wiecznych polskich translacji dzieł Drexela (autorstwa m.in. Jana Chomętowskiego, Szymona Jurkiewicza, Albrychta Stanisława Radziwiłła i Kazimierza Stęplowskiego), rejestruje ich obecność w księgozbiorach przedrozbiorowej Rzeczypospolitej oraz liczne świadectwa ich odbioru w tekstach polskich twórców, przede wszystkim w piśmiennictwie kaznodziejskim i religijnym, wskazuje możliwe kierunki przyszłych badań (np. nad strategiami translatorskimi staropolskich tłumaczy) oraz podkreśla rolę literatury nowołacińskiej w transferze kulturowym między dawną Rzecząpospolitą a krajami niemieckiego obszaru językowego oraz w przełamywaniu barier etnicznych, politycznych i wyznaniowych we wczesnonowożytnej Europie.
This article discusses the Polish reception of the works by the German Jesuit Jeremias Drexel (1581–1638), the author of Latin religious and moralistic writings, popular almost all over Europe. The study presents seventeenth- and eighteenth-century Polish translations of Drexel’s works by, amongst others, Jan Chomętowski, Szymon Jurkiewicz, Albrycht Stanisław Radziwiłł and Kazimierz Stęplowski, records their presence in the book collections of the Polish-Lithuanian Commonwealth, and provides evidence of their extensive reception in the texts of Polish authors, primarily in sermons and religious literature. It also indicates possible directions for future research (for example, on the translation techniques of Old Polish translators)  and emphasises the role of Neo-Latin literature in the cultural transfer between Poland-Lithuania and the countries of the German language area, as well as in overcoming ethnic, political and religious barriers in early modern Europe.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2022, 70, 1; 9-30
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polish Literature in Israel: Between the Memory of Europe and a New Life
Autorzy:
Prokop-Janiec, Eugenia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1803793.pdf
Data publikacji:
2019-10-29
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Polish literature in Israel; Polish poetry in Israel; migration narrations; migration experience; literary paraphrase
Opis:
The Polish version of the article was published in Roczniki Humanistyczne vol. 64, issue 1 (2016). The article presents Polish literature in Israel as literature written by migrants: a response to the experience of being relocated and of functioning between different cultures. The subject of the analyses are the paraphrases, travesties and parodies of works by Adam Mickiewicz that are present in Polish-Israeli literature. Referring to the canon texts of Polish literature in them serves the recording of life in Israel. Using Polish literary patterns in stories about the new life and inscribing the Israeli world, as well as signs of Hebrew culture, into them is interpreted as a peculiar correlate of the experience of migration.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2019, 67, 1 Selected Papers in English; 127-141
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Postać Jana Pawła II w dramacie najnowszym
The Person of John Paul II in Recent Plays
Autorzy:
Michalczuk, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1753596.pdf
Data publikacji:
2020-12-28
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Jan Paweł II
postać literacka
dramat polski
John Paul II
literary character
Polish drama
Opis:
Artykuł stanowi propozycję przeglądu kilku wybranych, artystycznie wartościowych tekstów dramatycznych powstałych w pierwszym dziesięcioleciu XXI wieku, w których pojawia się, w różnych ujęciach, postać wzorowana na wyjątkowej osobie polskiego Papieża: Narty Ojca Świętego Jerzego Pilcha, Dotknięci Piotra Grabowskiego, Człowiek z Bogiem w szafie Michała Walczaka oraz tekstu Artura Grabowskiego Cnoty zachodniej cywilizacji. Zmierza do odpowiedzi na pytanie, jak osobę Jana Pawła II, jego życie i dzieło zapisała przywołana tu literatura, pokazując zarazem utrwalony w przestrzeni literackiej wpływ Ojca Świętego na zwykłego człowieka. Włączając się w nurt badań nad obecnością Jana Pawła II w tekstach literackich, wpisuje się zarazem w potrzebę ocalania pamięci o świętym papieżu.
This article analyses several artistically important Polish 21st-century plays, in which a character has been modelled on the person of Pope John Paul II. The works studied here are Jerzy Pilch’s Narty Ojca Świętego, Paweł Grabowski’s Dotknięci, Michał Walczak’s Człowiek z Bogiem w szafie and Artur Grabowski’s Cnoty zachodniej cywilizacji. This article aims to show not only the way the above-mentioned literary texts present the figure of the Pope, his life and works, but also his influence on the life of ordinary people. By researching John Paul II’s presence in literature, this article helps to contribute to the commemoration of the Pope Saint.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2020, 68, 1 Special Issue; 493-506
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Literatura rosyjska w prasie lubelskiej początku XX wieku
Russian literature in the Lublin press of the beginning of the 20th century
Русская литература в люблинской прессе начала XX века
Autorzy:
Orłowski, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1887694.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
polsko-rosyjskie stosunki literackie
prasa lubelska
literatura rosyjska w prasie lubelskiej
prasa lubelska o Lwie Tołstoju
lubelscy tłumacze literatury rosyjskiej
Polish-Russian literary relations
Lublin press
Russian literature in the Lublin press
Lublin press on Leo Tolstoy
Lublin translators of the Russian literature
Opis:
Lubelskie środowisko kulturalne w XIX wieku nie odgrywało właściwie żadnej roli w rozwoju polsko-rosyjskich stosunków literackich. Sytuacja ta uległa zmianie po roku 1905, kiedy iw Europie, i wśród Polaków wzrosło zainteresowanie literaturą rosyjską, której wysoki poziom artystyczny już wcześniej zdobył duże uznanie w świecie. Po roku 1905 złagodzono w Królestwie Polskim cenzurę rosyjską, łatwiej było już wtedy wydawać polską prasę i organizować towarzystwa kulturalne i oświatowe. W prasie lubelskiej, szczególnie w dzienniku „Kurier”, publikowano przekłady literatury rosyjskiej, teatr lubelski zaczął wystawiać dramaty autorów rosyjskich – Gogola, Tołstoja, Gorkiego, Czechowa i Andriejewa. W lubelskim środowisku duże zainteresowanie budziła rosyjska proza początku XX wieku (Czechow, Gorki, Sołogub, Andriejew), natomiast nie cieszyła się tu uznaniem ówczesna poezja rosyjska. Najbardziej popularnym pisarzem rosyjskim w prasie lubelskiej okazał się Lew Tołstoj. Polacy doceniali bowiem jego życzliwy stosunek do sprawy polskiej i krytycyzm wobec despotyzmu władz carskich.
The article concerns three out of many issues connected with the medieval history of Lublin, which are closely intertwined with the Ruthenian matters. The text, among other things, focuses on bringing to Lublin the relics of the True Cross, erecting in the city the tower by Daniel, the Prince of Galicia-Volhynia, as well as tracing the Chapel of the Holy Trinity’s origins. As an attempt to present the current views on the matter in question, the article begins with the presentation of the sources, then provides the outline of the state of research, and finally concludes with the hypotheses suggesting the clarification of any doubts concerning the subject of the article
Культурня среда Люблина в XIX веке не имела по-настоящему никакого значения вразвитии польско-русских литературных отношений. Ситуация изменилась после 1905 года, когда в Европе и среди поляков увеличился интерес к русской литературе, которая, благодаря высокому художественному уровню, еще раньше пользовалась мировым признанием. После 1905 года в Польском Королевстве облегчили цензуру, что дало возможность издавать польскую прессу и организовать культурные и просветительские общества. Влюблинской прессе, в особенности в газете «Курьер», публиковались переводы срусской литературы, в люблинском театре ставились драмы русских авторов – Гоголя, Толстого, Горького, Чехова и Андреева. Люблинская среда прежде всего очень интересовалась русской прозой начала XX века (Чехов, Горький, Сологуб, Андреев), в отличие от тогдашней русской поэзии. Самым популярным русским писателем в люблинской периодике стал Лев Толстой. Поляки одобрили по крайней мере его доброжелательное отношение к польским вопросам икритику деспотизма царских властей.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2014, 62, 7; 77-90
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Współczesne metody badań nad staropolską literaturą religijną
Contemporary Methods of Study on Old-Polish Religious Literature
Autorzy:
Hanusiewicz-Lavallee, Mirosława
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1945420.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
literatura staropolska
metoda
badania historycznoliterackie
religijność
konfesyjność
Old-Polish literature
method
historical and literary studies
religiousness
confessional character
Opis:
This paper reviews the methods applied in the studies on Old-Polish religious literature. The author is sceptical about the usefulness of historical and literary analyses in the studies on the actual religious attitudes. She states that the methods of the history of literature serve mainly to unveil the sources and structures of religious culture; she stresses that the use of intertextual methods is particularly effective in the most recent works. She also emphasises that need for a better recognition of the specific genres of Old-Polish religious literature and the types of writing (sermons, postillas, hagiographies, and religious epic), and she distances herself from such categories (more and more often found in studies) as metaphysical, meditative, and mystic literature. She points at difficulties in their definition, and stresses that their scope if blurred.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2008, 56, 1; 17-37
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polish Literature in Israel. A Reconnaissance
Polska literatura w Izraelu. Rekonesans
Autorzy:
Żurek, Sławomir Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1879720.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
literatura polska
literatura polsko-żydowska
krytyka literacka
pisarze
czasopisma
wydawnictwa
biblioteki
księgarnie
antykwariaty
życie literackie i kulturalne
Izrael
alija
Polish literature
Polish-Jewish literature
literary criticism
writers
periodicals
libraries
publishing houses
bookstores
used-book sellers
literary and cultural life
Israel
Aliyah
Opis:
Artykuł Polska literatura w Izraelu. Rekonesans opiera się na materiałach archiwalnych zebranych podczas kwerend do książki Literatura polska w Izraelu. Leksykon (Karolina Famulska-Ciesielska, Sławomir Jacek Żurek, Kraków–Budapeszt 2012) i jest próbą syntetycznego przedstawienia dziejów tej literatury. W oglądzie został uwzględniony dorobek pisarzy polsko-żydowskich przybywających do Palestyny przed wybuchem drugiej wojny światowej (1939 – emigracja polskich syjonistów), podczas jej trwania (1939–1945 – uchodźcy i żołnierze przybyli wraz z armią generała Władysława Andersa), a także po jej zakończeniu (1945–1948 – Żydzi ocalali z Zagłady). Została omówiona działalność literacka i kulturalna polskich Żydów w Izraelu przybywających tam w trzech falach (1948–1953, 1957–1959 oraz 1968–1970) z podkreśleniem roli polskojęzycznych czasopism, których redakcje przez kilka dziesięcioleci animowały polskie życie kulturalne i literackie w tym kraju („Kronika Tygodniowa”, „Kronika Izraelska”, „Kronika”, „Przekrój”, „Kurier Powszechny”, „Iskry”, „Echo Tygodnia”, „Przekrój Izraelski”, „Po Prostu w Izraelu”, „Od Nowa”, a szczególnie „Nowiny–Kurier”), a także bibliotek, księgarni oraz antykwariatów („Hasefer”, „Gloria” „Księgarnia Polska” – Edmunda i Ady Neusteinów) jako instytucji bardzo ważnych dla promowania literatury i kultury polskiej. Spośród wszystkich publikujących po polsku (było ich ponad stu) uwzględniono przede wszystkich nazwiska tych najbardziej zasłużonych, takich jak: Irit Amiel, Eli Barbur, Ruth Baum, Anna Ćwiakowska, Henryk Dankowicz, Ida Fink, Anna Garncarska-Kadary, Ignacy Iserleas, Filip Istner, Renata Jabłońska, Aleksander Klugman, Kalman Segal, Arnold Słucki, Viol Wein, Stanisław Wygodzki.
The article Polish literature in Israel. A reconnaissance is based on archival materials collected during the preliminary research for the book Polish literature in Israel. A lexicon (Karolina Famulska-Ciesielska, Sławomir Jacek Zurek, Kraków-Budapeszt 2012) and is an attempt at a synthetic presentation of the history of this literature. The view of it takes into consideration the works of Polish-Jewish writers coming to Palestine before the outbreak of World War II (1939 – emigration of Polish Zionists), during it (1939-1945 – refugees and soldiers who came there with General Władysław Anders’s army), and also after the end of it (1945-1948 – Jews who survived the Holocaust). The article discusses the literary and cultural work of Polish Jews in Israel who came there in three waves (1948-1953, 1957-1959, and 1968-1970) with the emphasis on the role of Polish language periodicals whose editorial staff for several dozen years animated Polish cultural and literary life in that country (Kronika Tygodniowa, Kronika Izraelska, Kronika, Przekrój, Kurier Powszechny, Iskry, Echo Tygodnia, Przekrój Izraelski, Po Prostu w Izraelu, Od Nowa, and especially Nowiny-Kurier), and also on libraries, bookshops and second-hand bookshops (“Hasefer”, “Gloria”, “Księgarnia Polska” – run by Edmund and Ada Neusteins) as institutions that were significant for promoting Polish literature and culture. Among all the authors who published their works in Polish (there were more than a hundred of them) first of all the names of the most distinguished ones are taken into consideration: Irit Amiel, Eli Barbur, Ruth Baum, Anna Ćwiakowska, Henryk Dankowicz, Ida Fink, Anna Garncarska-Kadary, Ignacy Iserleas, Filip Istner, Renata Jabłońska, Aleksander Klugman, Kalman Segal, Arnold Słucki, Viola Wein, Stanisław Wygodzki.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2016, 64, 1; 125-137
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O stylistyce i leksyce słów kilka. Potop Henryka Sienkiewicza i słoweński przekład Rudolfa Molè
Some Remarks on Stylistics and Vocabulary: “Potop” (“The Deluge”) by Henryk Sienkiewicz and the Slovenian Translation by Rudolf Molè
Autorzy:
Zatorska, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1774400.pdf
Data publikacji:
2021-06-29
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
leksyka
stylistyka
translatoryka
dzieło literackie
język polski
język słoweński
vocabulary
stylistics
translation studies
literary work
Polish language
Slovene language
Opis:
Celem opracowania jest ukazanie strategii tłumaczeniowych zastosowanych wobec stylistycznie nacechowanych wyrażeń wyekscerpowanych ze słoweńskiego przekładu powieści Potop Henryka Sienkiewicza dokonanego przez Rudolfa Molè z 1970 roku. Obserwacji poddano: latynizmy, analityzmy i frazeologizmy, ekspresywizmy oraz nazwy realiów. Wybór ekwiwalentu skutkował niejednokrotnie zatratą lub osłabieniem nacechowania stylistycznego danego fragmentu, por. fatigatus wielce SI166 – zelo utrujen MI181; — Ni pary z gęby! SI40 – Niti besede več!... MI44; synalka SI365 – sina MI394; Daj no waćpan pyska! SI203 – Daj, da te objamem! MI220. Liczne są jednakże translaty z zachowanym nacechowaniem stylistycznym, np. psubratom SII442 – pasjim bratom MII476; psiajuchy SII442 – pasje duše MII476. Nazwy historycznych realiów przetłumaczono przy pomocy generalizacji rajtar vs jezdec lub aproksymacji rapier vs meč. Przeprowadzona analiza dowiodła różnic między stylistycznym ukształtowaniem oryginału a przekładu, choć odnotowano też podobieństwa w tym zakresie. Najważniejszym celem podjętych badań było jednak wskazanie odrębności stylistycznych i semantycznych badanego przekładu wobec oryginału.
The aim of this study is to show the ways in which some stylistic marked components were translated in the 1970 Slovenian translation of Henryk Sienkiewicz’s novel “Potop” (“The Deluge”) by Rudolf Molè. The data comprise Latin words, expressive and analytical forms, and names of realia. Choosing the equivalent may result in the loss of stylistic markedness: fatigatus wielce Vol. 1, p. 166. — zelo utrujen Vol. 1, p. 18; — Ni pary z gęby! Vol. 1, p. 40. — Niti besede več!... Vol. 1, p. 44; synalka Vol. 1, p. 365 — sina Vol. 1, p. 394; Daj no waćpan pyska! Vol. 1, p. 203 — Daj, da te objamem! Vol. 1, p. 220. However, many equivalents confirm such stylistic markedness: psubratom Vol. 2, p. 442 — pasjim bratom Vol. 2, p. 476; psiajuchy Vol. 2, p. 442 — pasje duše Vol. 2, p. 476. The translations of historical names demonstrate generalisation, e.g. rajtar vs jezdec, or approximation, e.g. rapier vs meč. The analysis confirms these differences and resemblances between the original and the translation. The general aim of this article is to indicate the stylistic and semantic differences in the translated text.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2021, 69, 6; 189-201
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Z warsztatu paleoslawisty-tłumacza: polskojęzyczne pomoce naukowe i opracowania leksykograficzne
From the Palaeoslavist-Interpreter’s Workshop: Polish Language Teaching Aids and Lexicographical Studies
Autorzy:
Kawecka, Agata
Petrov, Ivan N.
Skowronek, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1879839.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
słowniki i leksykony scs-polskie
przekład literacki
Slavia Orthodoxa
Old-Bulgarian/Old-Church-Slavonic – Polish dictionaries and lexicons
literary translation
Opis:
Artykuł zawiera komentowany przegląd wydanych w Polsce podręczników, samouczków i gramatyk do nauki języka staro-cerkiewno-słowiańskiego oraz opracowań leksykograficznych, stanowiących dowód refleksji naukowej nad językiem oraz kulturą kręgu Slavia Orthodoxa. W pierwszej części artykułu przedstawiono prace wykorzystywane w praktyce dydaktycznej szkół wyższych, szczegółowo omawiając niemal wszystkie pozycje wydane od początku XX w. – niezależnie od ich aktualnej dostępności i popularności. W drugiej części opisano kilkanaście publikacji słownikowych, leksykograficznych i leksykograficzno-encyklopedycznych. Analizie poddano różnorakie metodologie oraz dobór tekstów (np. teksty liturgiczne, teksty wybranych zabytków języka scs) i zjawisk źródłowych (obyczaje, rytuały itd.), stanowiących podstawę słowników, jak również specyfikę konstrukcji haseł i komentarz autorów poszczególnych edycji. Aneks artykułu stanowi wykaz bibliograficzny niemal 50 tytułów. Из творческой лаборатории палеослависта-переводчика: польскоязычные научные пособия и лексикографические работы Статья содержит комментированный обзор изданных в Польше учебников, самоучителей и грамматик для изучения старо-церковно-славянского языка, а также лексикографических работ, иллюстрирующих научный интерес к языку и культуре сферы Slavia Orthodoxa. В первой части статьи представлены публикации, используемые в дидактической деятельности высших учебных заведений, с подробным комментарием практически всех позиций, изданных с начала XX в. – независимо от их актуальной доступности и популярности. Во второй части описано несколько словарных, лексикографических и лексикографическо-энциклопедических публикаций. Проанализированы различные методологические подходы, способ выбора текстов (напр., литургические тексты, тексты избранных памятников старославянского языка) и культурных феноменов (обычаи, ритуалы и пр.), которые легли в основу словарей, а также специфика конструкции словарных статей и комментарий авторов конкретных изданий. В приложении к статье приводится библиографический список около 50 заглавий.
The paper presents a commented review of published in Poland textbooks, self-study books of Old-Church-Slavonic and lexicographical studies, being an evidence of scientific reflection on language and culture of the Slavia Orthodoxa area. In the first part of the paper, there are presented studies (mainly textbooks) used in practice of teaching process in universities; neverthless of their current availability and popularity, almost all of the titles edited from the beginning of the 20th cent., are described. The second part is devoted to a detailed description of dictionaries, lexicographical studies, and various kinds of encyclopaedias. Different methodological approach, selection of source texts (liturgical ones, particular codices etc.) and cultural phenomena (customs, rituals etc.), being the data base for the studies, as well as specificity of entries’ construction and their authors’ commentary are presented and analyzed. The appendix is a register/list of almost 50 titles of translatory aids of both mentioned above groups.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2015, 63, 7; 147-175
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Literatura polska w Izraelu: pomiędzy pamięcią Europy a nowym życiem
Polish Literature in Israel: Between the Memory of Europe and a New Life
Autorzy:
Prokop-Janiec, Eugenia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1879729.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
literatura polska w Izraelu
poezja polska w Izraelu
narracje migracyjne
doświadczenie migracyjne
parafraza literacka
Polish literature in Israel
Polish poetry in Israel
migration narrations
migration experience
literary paraphrase
Opis:
Artykuł przedstawia literaturę polską w Izraelu jako literaturę tworzoną przez migrantów: stanowiącą odpowiedź na doświadczenie przemieszczenia terytorialnego oraz funkcjonowania pomiędzy różnymi kulturami. Przedmiotem analiz są obecne w poezji polsko-izraelskiej parafrazy, trawestacje i parodie utworów Adama Mickiewicza, w których odwołanie do kanonicznych tekstów polskiej literatury służy zapisowi życia w Izraelu. Posługiwanie się polskimi wzorami literackimi w opowieściach o nowym życiu i wpisywanie w nie świata izraelskiego oraz znaków kultury hebrajskiej interpretowane są jako swoisty korelat doświadczenia migracji.
The article presents Polish literature in Israel as literature written by migrants: a response to the experience of being relocated and of functioning between different cultures. The subject of the analyses are the paraphrases, travesties and parodies of works by Adam Mickiewicz that are present in Polish-Israeli literature. Referring to the canon texts of Polish literature in them serves recording the life in Israel. Using Polish literary patterns in stories about the new life and inscribing the Israeli world as well as signs of Hebrew culture into them is interpreted as a peculiar correlate of the experience of migration.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2016, 64, 1; 63-74
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Los caminos de los Premios Nobel de Literatura polacos hacia el lector hispanohablante
The Paths of Polish Winners of the Nobel Prize in Literature Leading to Spanish Speaking Readers
Drogi polskich laureatów Literackiej Nagrody Nobla do czytelników hiszpańskojęzycznych
Autorzy:
Palka, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1886870.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
tłumaczenie literackie
przekłady z języka polskiego na hiszpański
literacka nagroda Nobla
polscy laureaci literackiego Nobla
literary translation
translations from Polish to Spanish
Nobel prize in Literature
Polish winners of the Nobel prize in Literature
Opis:
El Premio Nobel de Literatura, además del prestigio que supone para los galardonados, fomenta la traducción de su obra y la hace accesible a los lectores de todo el mundo. Los cuatro ganadores polacos del premio, a saber, Henryk Sienkiewicz, Władysław Reymont, Czesław Miłosz y Wisława Szymborska, han encontrado un camino hacia el público de lengua española. No obstante, en el caso de Sienkiewicz el impacto del premio parece que fue mínimo: su prosa era del gusto de la época y en España fue un éxito editorial aún antes del Nobel, a pesar de que la calidad de las traducciones era deficiente. En cuanto a Los campesinos de Reymont, el texto completo de la novela posiblemente se tradujera al castellano gracias a la concesión del galardón a su autor, puesto que antes se disponía tan solo de un extracto que fue traducido del francés y que, curiosamente, sigue publicándose en el siglo XXI, pese a todos sus defectos. Al final, si se trata de dos grandes representantes de la poesía polaca, la influencia del Nobel resultó decisiva para su presencia en el mercado editorial hispano. En la actualidad el público de lengua española, para el que los dos poetas eran desconocidos absolutos, dispone de traducciones de su escritura, en el caso de Miłosz, de una muestra representativa, en el de Szymborska, prácticamente de todo el conjunto.
The Nobel prize in Literature, apart from the prestige for the winners, brings an explosion of translations of their works and makes them accessible to readers all over the world. The four Polish winners of the prize, Henryk Sienkiewicz, Władysław Reymont, Czesław Miłosz and Wisława Szymborska, have found their paths to the Spanish speaking public. However, it seems that in the case of Sienkiewicz the influence of the price was minimum: the writer was in tune with the taste of his time and his prose became a publishing success before he received the Nobel, despite the poor quality of the translations. As for The Peasants by Reymont, the complete text of the novel was translated to Spanish probably due to the fact that the author was awarded the prize and up to that moment the readers had only an extract translated from French, which surprisingly continues to be published in the XXI century, despite of all its flaws. Finally, as regards the two great representatives of Polish poetry, the impact of the Nobel prize was decisive for their presence in the Spanish publishing market. Nowadays the Spanish speaking readers, for whom the two poets were completely unknown, have several translations—moreover, magnificent ones—of their works: in the case of Miłosz, a representative sample, in the case of Szymborska, practically all of her poems.
Literacka Nagroda Nobla przynosi, obok prestiżu, również natychmiastowe tłumaczenie dzieł nagrodzonych pisarzy na wiele języków i umożliwia im dotarcie do czytelników na całym świecie. Czterej polscy laureaci tej nagrody, Henryk Sienkiewicz, Władysław Reymont, Czesław Miłosz i Wisława Szymborska, trafili do rąk odbiorców w krajach hiszpańskojęzycznych. Wydaje się jednak, że jeśli chodzi o Sienkiewicza, wpływ nagrody był niewielki: pisarz utrafił w gusta swej epoki i w Hiszpanii jego proza stała się sukcesem wydawniczym jeszcze przed Noblem, mimo fatalnej na ogół jakości przekładów. Ale już w wypadku Chłopów Reymonta pełny tekst powieści został przetłumaczony na hiszpański dopiero po przyznaniu autorowi tego wyróżnienia: wcześniej przełożono jedynie fragment powieści, tłumacząc w dodatku z wersji w języku francuskim. Również w wypadku obu wielkich przedstawicieli polskiej poezji wpływ Nobla na ich obecność na hiszpańskim rynku wydawniczym był prawdopodobnie decydujący. Obecnie czytelnicy hiszpańskojęzyczni, którym wcześniej zarówno Miłosz, jak i Szymborska byli całkowicie nieznani, mają do dyspozycji przekłady ich twórczości – w wypadku Miłosza, reprezentatywną próbkę, w wypadku Szymborskiej, praktycznie całość dorobku poetki.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2014, 62, 5; 229-243
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Liryka polskiego oświecenia w pracach Mariana Maciejewskiego
Lyric Poetry of the Polish Enlightenment in the Works by Prof. Marian Maciejewski
Autorzy:
Chachulski, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1882482.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Marian Maciejewski
Czesław Zgorzelski
Katolicki Uniwersytet Lubelski
oświecenie
preromantyzm
romantyzm
liryka polska
tradycja literacka
Catholic University of Lublin
Enlightenment
Pre-Romanticism
Romanticism
Polish lyric poetry
literary tradition
Opis:
Szkic, napisany z bardzo osobistej perspektywy, poświęcony jest sposobowi, w jaki prof. Marian Maciejewski wykorzystywał lirykę polskiego oświecenia do przedstawienia źródeł i inspiracji polskiej poezji romantycznej (przede wszystkim A. Mickiewicza), a także wskazuje, co w poezji osiemnastowiecznej interesowało tego badacza, w jaki sposób opisywał cechy szczególne poezji czasów Stanisława Augusta, w czym upatrywał jej roli prekursorskiej wobec dokonań poezji XIX wieku oraz w jaki sposób rozwinął wcześniejsze badania Czesława Zgorzelskiego, poświęcone literaturze tego czasu.
The sketch, written from a very personal perspective, is evoted to the way, in which Prof. Marian Maciejewski used lyrical poetry of the Polish Enlightenment to present sources and inspirations of Polish Romantic poetry (first of all that by A. Mickiewicz), and also it indicates what was interesting for this scholar in the 18th century poetry, how he described the characteristics of the poetry written in Stanisław August's times, where he perceived its pioneering role for the achievements of 19th century poetry, and in what way he developed the earlier studies by Czesław Zgorzelski devoted to the literature of that time.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2015, 63, 1; 87-95
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polityka w poezji, poezja w polityce – kilka uwag o upolitycznieniu polskiej poezji współczesnej
Politics in Poetry, Poetry in Politics: A Few Remarks about Politicization of the Contemporary Polish Poetry
Autorzy:
Dwojnych, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1833004.pdf
Data publikacji:
2020-04-30
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
nagrody literackie
poezja
poezja współczesna
polska poezja
przemiany ustrojowe
rynek wydawniczy
upolitycznienie poezji
wolny rynek
literary awards
poetry
contemporary poetry
polish poetry
political changes
publishing market
politicization of poetry
free enterprise
Opis:
Przedmiotem artykułu jest polityczność i zaangażowanie polskiej poezji współczesnej po 1989 r. Choć przytaczane w tekście utwory powstały po 2000 r., to przemiany ustrojowe, które zaczęły się w 1989 r., ukształtowały – zdaniem autorki – obecny rynek poetycki w sposób, który determinuje powstającą w jego ramach twórczość. Celem tekstu jest analiza polityczności współczesnej poezji polskiej na trzech płaszczyznach, które są wyznaczane przez następujące pytania: (1) jak przemiany ustrojowe i upowszechnienie w Polsce wolnego rynku wpłynęły na styl uprawiania poezji? (2) jakie wątki społeczno-polityczne pojawiają się w poezji współczesnej? (3) jak upolityczniony jest rynek wydawniczy w Polsce oraz przyznawanie nagród literackich? Autorka stara się odpowiedzieć na te pytania, dokonując analizy treści wybranych utworów poetyckich, a także dyskursu toczącego się w środowisku literackim.
The subject of the article is the politicalness and involvement of Polish contemporary poetry after 1989. Although the works quoted in this text were created after 2000, the systemic transformations that began in 1989 shaped — according to the author — the current poetic market in a way that determines the creativity arising within its framework. The aim of the text is to analyze the politicization of the contemporary Polish poetry on three levels, which are determined by the following questions: (1) how have political changes and the expansion of the free market in Poland influenced the style of poetry? (2) what socio-political threads appear in contemporary poetry? (3) what is the impact of politics on the publishing market in Poland and the awarding of literary prizes? The author tries to answer these questions by analyzing the content of selected poetic works, as well as the discourse taking place in the literary milieu.
Źródło:
Roczniki Nauk Społecznych; 2014, 45, 4; 133-144
0137-4176
Pojawia się w:
Roczniki Nauk Społecznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 18

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies