Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "obraz świata" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 18
Tytuł:
Duchowość według współczesnego człowieka. Analiza danych językowych
Spirituality According to Contemporary People: An Analysis of Linguistic Data
Autorzy:
Maldjieva, Viara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1807034.pdf
Data publikacji:
2020-01-03
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
duchowość
językowy obraz (świata)
współczesny człowiek
contemporary man
language picture (of the world)
spirituality
Opis:
Niniejsza praca stawia sobie za cel zakreślenie obrazu duchowości współczesnego człowieka, jaki ukazuje język. Analizie poddano około 250 fragmentów tekstów wyekscerpowanych z Narodowego Korpusu Języka Polskiego oraz z Internetu za pomocą wyszukiwarki Google. Wobec ogromnej liczby wystąpień form leksemu duchowość sondę ograniczono do objaśnień mających graficzny kształt definicji lub sprowadzalnych do takiego kształtu za pomocą prostych przekształceń. Są to wyrażenia, które na ogół występują bezpośrednio po terminie, często wprowadzając go do tekstu, typu: Duchowość jest..., Duchowość to... Analizowane fragmenty tekstów zostały scharakteryzowane pod względem:– kategoryzacji: zakresu (zakresów), do którego pseudodefinicja zalicza treść pojęcia ‘duchowość’;– typu (gatunku) tekstu, z którego pochodzą;– proweniencji światopoglądowej oraz– dziedziny wiedzy, która reprezentuje autor (w przypadku publikacji). Porównanie wyników tego badania z przeprowadzonymi ok. 10 lat temu wykazują nowe obszary zjawisk, do których wyrażenie duchowość bywa odnoszone. Są to najogólniej: fizyczność, fizjologia (w tym: seks), biznes, bogactwo materialne, codzienność, cały otaczający świat.
The study aims at describing the spirituality of contemporary people as noticed in language. 250 textual passages were subject to the analysis and they were excerpted from the National Corpus of Polish as well as looking up entries via Google browser. Because of the extensive occurrences of lexeme spirituality, and of its forms, the survey was narrowed down to the explanations which have a graphic shape of definition or which can be brought down to such by means of simple transformations. Expressions like those mentioned, which commonly appear directly after the term, thus introduce it into the text: Spirituality is… or Spirituality means… The expression “the explanations which have a graphic shape of definition” signals the fact that very rarely is the term given a (taxonomic) definition, as understood in logic. Yet, these are in most cases only pseudo-definitions. The textual passages analysed have been categorised according to the following aspects: – Categorisation: scope(s) within which the pseudo-definition places the content of the term ‘spirituality’ – Type of text from which they are derived – Provenance of worldview– Author’s specialisation (in the case of a publication). A comparison of the findings with those from the study carried out about 10 years ago shows new areas of phenomena to which the expression ‘spirituality’ is referred. In general, these comprise physicality, physiology (including sex), business, material wealth, everyday life, and all surrounding reality.
Źródło:
Roczniki Kulturoznawcze; 2018, 9, 4; 5-17
2082-8578
Pojawia się w:
Roczniki Kulturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dos diccionarios temáticos mirados desde más cerca: las palabras pertenecen a una cultura
Two Thematic Dictionaries Viewed from Near: Words Belong to a Culture
Dwa słowniki tematyczne oglądane z bliska: słowa należą do kultury
Autorzy:
Jaskot, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1887046.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
słownik tematyczny
językowy obraz świata
komparatystyka lingwistyczna
leksykografia
thematic dictionary
linguistic worldview
linguistic comparison
lexicography
Opis:
La popularidad de la lengua española ha superado las fronteras de la Unión Europea yse va extendiendo a los países vecinos del Este de Europa. El interés por el español va aumentando en Ucrania donde a lo largo de los últimos años han aparecido nuevos diccionarios y materiales didácticos para el aprendizaje del castellano. En esta presentación nos gustaría hacer un breve análisis comparativo de dos diccionarios temáticos de la misma editorial y serie. Se trata del diccionario temático ucraniano-español (Украïнсько-iспанський тематичний словник) y del diccionario temático ucraniano-polaco (Украïнсько-польський тематичний словник), los dos editados por la editorial Vadim Karcenko de Kiev en 2012 y 2008 respectivamente. La finalidad de la comparación es analizar los criterios de elección del léxico adoptados para el primero y el segundo de los diccionarios en cuestión para intentar trazar un esbozo de la percepción lingüística del mundo propuesta en ambos diccionarios. Lo interesante de esta comparación trilingüe, según nuestro modesto parecer, es ver cómo la lengua polaca refleja a través de las acepciones que encontramos en el diccionario ucraniano-polaco, el “carácter-puente” de la cultura polaca, que se halla entre Oriente y Occidente.
The main purpose of this paper is to draw attention to several issues related to the lexicography of bilingual thematic dictionaries. It seems to us, as to Stark (2011), the author of the book Biingual Thematic Dictonaries, that this kind of dictionaries has not yet been sufficiently described. Therefore, at the beginning of this article, arises the question what exactly is a bilingual thematic dictionary (BTD), and arguments are presented to prove that a BTD is an interesting subject of study. Then, we briefly discuss the macrostructure of a BTD and some reflections on the linguistic picture of the world in the dictionary are presented. The reference point for these reflections is a brief comparison of two thematic dictionaries: the Ukrainian-Polish and Ukrainian-Spanish issued by Vadim Karcenko Publisher from Kiev in 2008 and 2012. A series of short examples of the solutions used in the two dictionaries is shown in order to point out the need to further description of the structure of the DSTs and to stress that composing this kind of dictionary is a complex process that is not only challenging from the lexicographical point of view, but it is an interdisciplinary complex task, requiring consideration of various culturological and semasiological researches.
Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na kilka kwestii związanych z leksykografią dwujęzycznych słowników tematycznych. Wydaje nam się, podobnie jak Starkowi (2011), autorowi książki Bilingual Thematic Dictonaries, że ten rodzaj słowników nie został jeszcze dostatecznie opisany. Dlatego też na początku artykułu pojawia się pytanie, czym właściwie jest dwujęzyczny słownik tematyczny (DST), oraz przedstawione są argumenty, które według autora czynią zeń interesujący przedmiot badań. Następnie krótko omówiona jest makrostruktura DST, a potem przedstawione kilka rozważań na temat językowego obrazu świata w słowniku. Punktem odniesienia do tych refleksji jest zwięzłe porównanie dwóch słowników tematycznych: ukraińsko- polskiego i ukraińsko-hiszpańskiego, wydanych przez wydawnictwo Vadim Karcenko z Kijowa w 2008 i 2012 r. Seria krótkich przykładów rozwiązań zastosowanych w obu słownikach ma za zadanie wskazać potrzebę głębszego opisania struktury DST oraz zwrócenie uwagi, że pisanie tego rodzaju słowników jest złożonym procesem, który nie tylko jest wyzwaniem leksykograficznym, ale przede wszystkim złożonym zadaniem interdyscyplinarnym, wymagającym uwzględnienia szeregu badań kulturologicznych i semazjologicznych.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2014, 62, 5; 85-95
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O luksusie filozofowania
Autorzy:
Bugajak, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2013455.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
filozofia naukowa
filozofia przyrody
obraz świata
wiedza czysta
scientific philosophy
philosophy of nature
worldview
pure knowledge
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2006, 54, 1; 342-345
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nominacja a językowy obraz roślin w dziewiętnastowiecznych słowniczkach gwarowych
Nomination and the Linguistic Picture of Plants in the 19th-Century Dialectal Dictionaries
Autorzy:
Kuryłowicz, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1953536.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
nominacja
językowy obraz świata
gwara
XIX wiek
nomination
linguistic picture of the world
dialect
19th century
Opis:
The paper discusses the names of plants from two 19th-century dialectal dictionaries: Z. Gloger’s Dictionary of the Folk Dialect in the Tykocin Region and A. Osipowicz’s Dictionary of Augustów Dialect, reconstructed on the basis of the contents of J. Karłowicz’s Dictionary of Polish Dialects. The paper sought to show how the world of plants fixed in names was perceived and understood. It resulted from the analysis of the material that the basis for botanical vocabulary, contained in the two dictionaries, was the outward appearance of plants perceived by the senses, especially the sense of sight. This manner of perceiving the surrounding reality is in accord with the naive knowledge about the world.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2006, 54, 6; 45-56
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wymiar kulturowy w przekładach tekstów użytkowych
The Cultural Dimension in the Translation of Functional Texts
Autorzy:
Lewicki, Roman
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1791140.pdf
Data publikacji:
2020-08-13
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
przekład
kultura
teksty użytkowe
teksty precedensowe
językowy obraz świata
translation
culture
functional texts
precedential texts
linguistic worldview
Opis:
Odnotowany w ostatnich kilku dziesięcioleciach i szeroko omawiany „zwrot kulturowy” w humanistyce nie ominął też badań przekładoznawczych. Ma on jednak zastosowanie przeważnie do przekładów literackich. W artykule ukazano i omówiono wymiar kulturowy obecny w przekładach tekstów innych niż literackie: kulturoznawczych, prasowych, religijnych, naukowych, dyplomatycznych, filmowych, przewodników turystycznych. Zwrócono uwagę zarówno na sposoby konstruowania tych przekładów (zadanie tłumacza), jak i na właściwości ich odbioru. Szczególne przydatnymi narzędziami opisu dla wyodrębnienia i badania wymiarów kulturowych w przekładach zarówno tekstów nieliterackich, jak i literackich są: pojęcie językowego obrazu świata oraz koncepcja tekstów precedensowych, których zastosowanie pozwala na ujawnienie wymiarów kulturowych w przekładach użytkowych. Materiał ilustracyjny oparto na doświadczeniu cyklu wydawniczego „Przekład – Język – Kultura” (Wydawnictwo UMCS, 2002-2018).
The cultural shift, which has been noted and extensively described over the last few decades, can also be observed in translation studies, mainly, however, in literary translation. However, the present paper documents and discusses the cultural dimension as evidenced in translations of non-literary texts related to culture, the press, religion, research, diplomacy, film studies, and travel books. Special attention is devoted to the ways of construing those translations (which is the translator’s task), as well as the quality of their reception. To this end, the concepts of a linguistic worldview and of precedential texts come in useful, as their implementation enables the author of this article to reveal the cultural dimension in translations of functional texts. The corpus for this analysis has been drawn from the experience of editing “Przekład – Język – Kultura” (UMCS Press, 2002-2018).
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2020, 68, 7; 159-174
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stawianie i rozwiązywanie problemów filozoficznych w powiązaniu z naukami przyrodniczymi
Autorzy:
Szydłowski, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2013469.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
filozofia przyrody
filozofia nauk przyrodniczych
kosmologia
naukometria
obraz świata
philosophy of nature
philosophy of science
cosmology
scientometrics
Weltbild
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2006, 54, 1; 310-311
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Filozofia przyrody i jej znaczenie dla nauk przyrodniczych
Autorzy:
Korpikiewicz, Honorata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2013454.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
antropiczny
chaos
holizm
hipoteza
kosmoekologia
światopogląd
obraz świata
upadek łańcuszkowy
anthropic universe
holism
hypothesis
cosmoecology
world-view
chain fall
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2006, 54, 1; 345-348
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Filozofia przyrody jako podstawa światoobrazu
Autorzy:
Pleszczyński, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2013470.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
światoobraz
obraz świata
ewolucyjna teoria poznania
filozofia nauki
filozofia przyrody
Weltbild
picture of the world
evolutionary epistemology
philosophy of sciences
philosophia naturalis
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2006, 54, 1; 306-309
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Reception of the Copernican Universe by Representatives of 17th-Century Jewish Philosophy and Their Search for Harmony Between the Scientific and Religious Images of the World (David Gans and Joseph Solomon Delmedigo)
Recepcja wszechświata kopernikańskiego przez przedstawicieli XVII-wiecznej filozofii żydowskiej i ich poszukiwanie harmonii między naukowym i religijnym obrazem świata (David Gans i Joseph Solomon Delmedigo)
Autorzy:
Świeżyński, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31233174.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Copernican Universe
David Gans
Joseph Solomon Delmedigo
scientific and religious worldview
model kopernikański
Dawid Gans
Józef Solomon Delmedigo
naukowy i religijny obraz świata
Opis:
The reception of the heliocentric theory of Nicolaus Copernicus in Jewish thought of the 17th-century period is a good exemplification of the issue concerning the formation of the relationship between natural science and theology, or more broadly: between science and religion. The fundamental question concerning this relationship, which we can ask from today’s perspective of this problem, is: How does it happen that claims of a scientific nature, which are initially considered from a religious point of view to be incompatible with the religious view of the world, are later accepted as possible to agree with this image of reality and are assimilated by a given religion? Based on the reception of the Copernican image of the universe by two representatives of Jewish philosophy in the 17th century—David Gans and Joseph Solomon Delmedigo—it is possible to trace this process and pose the thesis that it takes place according to two strategies. Within the framework of the first one, represented by Gans, in a situation of incompatibility between the scientific and religious images of nature, a scientific theory is sought that explains the observed phenomena and, on the other hand, satisfies the religious claims. Finding such a theory solves the problem of the incompatibility mentioned above of images of the world, gives the theory credibility from the religious point of view and constitutes an argument for its correctness. The second strategy, represented by Delmedigo, consists in refraining from pursuing a direct, immediate, and unequivocal reconciliation of the two images of the world while at the same time recognizing a properly justified scientific theory as correctly describing and explaining the phenomena occurring in nature. Consequently, the apparent incompatibility between the scientific and the religious worldview demands either a reformulation of religious statements in such a way as to remove this incompatibility or the restriction of the meaning of religious statements to the strictly religious and moral sphere, without the ambition to speak about nature. In either case, however, it is already a task for the representatives of the religion concerned who, when confronted with adequately justified scientific claims, to avoid exposing their religion to the accusation that its claims are unreasonable and anachronistic, undertake the task mentioned above of modifying or limiting the scope of their statements. It seems that in the representatives of Jewish thought and Judaism, who are the successors of Gans and Delmedigo, generally speaking, the second strategy has prevailed in this version, in which one abandons the claim of religion to statements about the material world at the price of a significant divergence of the paths of science and religion. Consequently, it treats them as different narratives, describing and explaining two separate spheres of reality.
Recepcja heliocentrycznej teorii Mikołaja Kopernika w myśli żydowskiej okresu XVII wieku stanowi dobrą egzemplifikację zagadnienia dotyczącego kształtowania się relacji między naukami przyrodniczymi i teologią lub – szerzej – między nauką i religią. Zasadnicze pytanie dotyczące tej relacji, które można postawić z dzisiejszego punktu widzenia tego problemu, brzmi: Jak to się dzieje, że twierdzenia o charakterze naukowym, które początkowo są uznawane z perspektywy religijnej za niezgodne z religijnym obrazem świata, zostają następnie przyjęte za możliwe do uzgodnienia z tym obrazem rzeczywistości i zasymilowane przez daną religię? Na podstawie recepcji Kopernikańskiego obrazu wszechświata u dwóch przedstawicieli filozofii żydowskiej XVII wieku – Dawida Gansa i Józefa Salomona Delmedigo – można ten proces prześledzić i postawić tezę, że dokonuje się on zgodnie z dwiema strategiami. W ramach pierwszej, reprezentowanej przez Gansa, w sytuacji pojawienia się niezgodności między naukowym i religijnym obrazem przyrody poszukuje się takiej teorii naukowej, która z jednej strony wyjaśnia obserwowane zjawiska, a z drugiej czyni zadość twierdzeniom religijnym. Znalezienie takiej teorii nie tylko rozwiązuje problem wspomnianej niezgodności obrazów świata, ale ponadto dodatkowo uwiarygadnia tę teorię z punktu widzenia religijnego i stanowi argument na rzecz jej poprawności. Druga strategia, reprezentowana przez Delmedigo, polega na powstrzymaniu się od dążenia do bezpośredniego, natychmiastowego i jednoznacznego uzgodnienia obu obrazów świata przy jednoczesnym uznaniu odpowiednio uzasadnionej teorii naukowej za prawidłowo opisującą i wyjaśniającą zjawiska zachodzące w przyrodzie. W konsekwencji ujawniająca się niezgodność między naukowym i religijnym obrazem świata domaga się takiego przeformułowania twierdzeń religijnych, aby ową niezgodność usunąć, albo ograniczenia znaczenia twierdzeń religijnych tylko do sfery ściśle religijno-moralnej, bez ambicji wypowiadania się o przyrodzie. W jednym i w drugim przypadku jest to już jednak zadanie dla przedstawicieli danej religii, którzy postawieni wobec odpowiednio uzasadnionych twierdzeń naukowych, chcąc uniknąć wystawienia swojej religii na zarzut braku racjonalności i anachroniczności jej twierdzeń, podejmują wspomniane zadanie modyfikacji lub ograniczenia zakresu swoich wypowiedzi. Wydaje się, że u przedstawicieli myśli żydowskiej i judaizmu, będących następcami Gansa i Delmedigo, mówiąc ogólnie, zwyciężyła strategia druga w tej wersji, w której porzuca się roszczenie religii do wypowiedzi o świecie materialnym za cenę istotnego rozejścia się dróg nauki i religii i w konsekwencji potraktowania ich jako odmiennych narracji, opisujących i wyjaśniających dwie różne sfery rzeczywistości.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2023, 71, 4; 5-23
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
On the Notion of Linguistic Thinking in the Works of Baudouin de Courtenay
O pojęciu myślenie językowe w pracach Baudouina de Courtenay
Autorzy:
Duda, Henryk
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1945537.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
“linguistics thinking”
psychologism in linguistics
linguistics in Poland
linguistic picture of the world
„myślenie lingwistyczne”
psychologizm w językoznawstwie
językoznawstwo w Polsce
językowy obraz świata
Opis:
W artykule omówiono pojęcie myślenie językowe w pismach Jana Niecisława Baudouina de Courtenay (1845-1929). Podstawą materiałową pracy były wybrane prace badacza, w większości wydane w Pismach wybranych (t. I-VI, Warszawa 1974-1983), przede wszystkim Charakterystyka psychologiczna języka polskiego (1915). Dotychczas przyjmowano, że pojęcie myślenie językowe jest niejasne, bądź – z innej perspektywy – że odpowiadający mu termin jest „dziwaczny”. Przeprowadzona analiza pokazuje, że myślenie językowe u Baudouina de Courtenay to wtłoczony w psychikę (w „duszę”) system (struktura). W innych miejscach natomiast, myślenie językowe należy pojmować jako pewien rodzaj myślenia – myślenie językowe jest tu przeciwieństwem myślenia wrażeniowego. Pisząc o wpływie myślenia językowego na myślenie, Baudouin de Courtenay głosił poglądy, które później w nauce zyskały miano hipotezy Sapira‑Wharfa. Niektóre użycia terminu myślenie językowe pokazują, że Baudouin de Courtenay może też uchodzić za prekursora badań nad tzw. językowym obrazem świata.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2007, 55, 6; 33-46
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
[transl.] Marian Kurdziałek, Mediaeval Doctrines on Man as Image of the World
[tłum.] Marian Kurdziałek, Średniowieczne doktryny o człowieku jako obrazie świata
Autorzy:
McDonald, Hugh
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488321.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
filozofia średniowieczna
antropologia
doktryna platońska i neoplatońska
człowiek jako obraz świata
medieval philosophy
anthropology
Platonic and neo-Platonic doctrine
man as image of the world
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2014, 62, 4; 205-246
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Не казися, вітре..., Гуляй собі, небоже, ...” (концепт „вітер” у „малій прозі” Василя Ткачука)
„Don’t Be Angry, My Wind... Be Merry,...” (The Concept of “Wind” in the “Short Stories” of Wasyl Tkaczuk)
„Nie sierdźże się, wietrze…, hulaj sobie, niebożę, …” (kоncept „wiatr” w „małej prozie” Wasyla Tkaczuka)
Autorzy:
Horniatko-Szumiłowicz, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1877099.pdf
Data publikacji:
2019-11-04
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
koncept
indywidualno-autorski obraz świata
bogactwo środków stylistycznych
nowelistyka
literatura ukraińska
concept
individual and authorial image of the world
rich stylistic means
short stories
Ukrainian literature
Opis:
Wiatr – to jeden ważnych obok słońca, księżyca, chmur, mrozu czy nieba konceptów wchodzących w skład konceptosfery Wasyla Tkaczuka – ukraińskiego nowelisty lat 30. XX w. Koncept wiatr funkcjonuje w systemie pozostałych konceptów, treści których zakodowane są w kulturowo-mentalnościowej przestrzeni narodu i jednocześnie w indywidualno-autorskim obrazie świata. Przeżycia bohaterów zharmonizowane są w najwyższym stopniu z elementami świata przyrody. Tak więc czytelnik paralelnie do działań bohaterów śledzi „poczynania” wiatru czy wspomnianych wyżej słońca, księżyca, chmur, mrozu, nieba. Zgłębienie jednego z ważnych konceptów w prozie Wasyla Tkaczuka jest tym bardziej zajmujące, iż mało znana spuścizna twórcza nowelisty wciąż czeka na należne jej miejsce w kanonie ukraińskiej literatury.
Wind, apart from the Sun, moon, clouds, frost or the sky, is one of the most important concepts presented by Wasyl Tkaczuk, a Ukrainian short story writer of the 1930s. The concept of wind functions in the system of other concepts, contents, which are embedded into the cultural and mental identity of the nation, as well as in the individual and authorial image of the world. The experiences of heroes are harmonized to the highest degree with the elements of the natural world. Therefore the reader can trace the „actions” of the wind, Sun, moon, clouds, frost or the sky along with the actions of the heroes. Exploring one of the major concepts in the prose of Wasyl Tkaczuk is all the more engaging that the little-known creative legacy of the short story writer still awaits its rightful place in the canon of Ukrainian literature.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2019, 67, 7; 169-179
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zachęta do Makrobiusza: transmisja idei filozoficznych w kulturze
Encouragement to Macrobius: transmission of philosophical ideas in culture
Autorzy:
Kowalewska-Harasymiuk, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2129866.pdf
Data publikacji:
2022-09-30
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Starożytność
średniowiecze
nepolatonizm
teologia
antropologia
Bóg
Umysł
Dusza świata
człowiek
obraz świata
komentarz
hipostaza
antiquity
Middle Ages
Neoplatonism
theology
anthropology
God
mind
world-soul
human being
image of the world
commentary
hypostasis
Opis:
Artykuł przedstawia dzieło filozoficzno-literackie, które mimo charakteru kompilacji odegrało ważną rolę w historii kultury, gdyż pozwoliło przenieść istotne idee filozofii starożytnej do innej epoki, tj. średniowiecza. Jest to komentarz do księgi szóstej De re publica M.T. Cycerona, który odnajdujemy w Commentarii in Ciceronis Somnium Scipionis A.T. Makrobiusza. Utwór ten był przez długi czas jedynym świadectwem istnienia tekstu napisanego przez Cycerona. Był on również jednym z głównych źródeł, z których do średniowiecza dotarły idee platonizmu i pitagoreizmu oraz elementy starożytnych doktryn astronomicznych, muzykologicznych i matematycznych. Dzieło to było często komentowane przez średniowiecznych uczonych i zajmuje umysły wielu z nich. Liczne zagadnienia poruszane przez Makrobiusza wzbudzały zainteresowanie autorów znających jego Commentum. Podejmowali oni wątki Makrobiusza, rozwijali je i przekształcali według własnego sposobu myślenia. Komentarz Makrobiusza był w średniowieczu wielokrotnie przepisywany i komentowany, o czym świadczy liczba zachowanych rękopisów. W niniejszym artykule autor przedstawia wstępny zarys poglądów teologicznych, antropologicznych i psychologicznych, w połączeniu z komentarzem na temat przekazu w okresie średniowiecza.
The article presents a philosophical and literary work which, despite its compiler character, played an important role in the history of culture. Thanks to him, important ideas of ancient philosophy were transferred to another era, that is, the Middle Ages. This work is a commentary on the VI book of De re publica by M.T. Cicero of A.T. Macrobius: Commentarii in Ciceronis Somnium Scipionis. This piece was for a long time the only trace of the mentioned piece by Cicero. It was also one of the main sources by which the ideas of Platonism and Pythagoreism as well as elements of ancient astronomical, musicological and mathematical doctrines reached the Middle Ages. This work was commented on very often by medieval scholars and is present in the minds of many of them. The numerous issues raised by Macrobius met with the interest of authors who know his Commentum. They took up macrobian threads and developed and transformed them according to their own way of thinking. Macrobius’ comment was repeatedly rewritten and commented on in the Middle Ages, as evidenced by the number of preserved manuscripts. In this article, I want to present an initial outline of the theological, anthropological and psychological views mediated by the commentary on the transmission of the Middle Ages.
Źródło:
Roczniki Kulturoznawcze; 2022, 13, 3; 5-34
2082-8578
Pojawia się w:
Roczniki Kulturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Konceptualizacja śmiechu w językowym obrazie świata Nadieżdy Teffi (na materiale prozy wspomnieniowej)
The Conceptualisation of Laughter in the Language of the World of Nadezhda Teffi (Based on Material from Her Prose Memoirs)
Autorzy:
Ndiaye, Iwona Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1754291.pdf
Data publikacji:
2021-08-11
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Nadieżda Teffi
koncept ŚMIECH
językowy obraz świata
proza wspomnieniowa
rosyjska literatura emigracyjna
Nadezhda Teffi
the concept of Laughter
linguistic picture of the world
prose memoir
Russian émigré literature
Opis:
W centrum uwagi badawczej Autorki pozostaje koncept смех w rosyjskiej literaturze emigracyjnej. Celem artykułu jest analiza danego konceptu w prozie wspomnieniowej Nadieżdy Teffi, pisarki pierwszej fali emigracji rosyjskiej. Przedmiot niniejszej analizy stanowi leksyka wyekscerpowana z tomów Wspomnienia (1933) oraz Moja kronika (2015). Analiza została ukierunkowana na wyodrębnienie semantycznej struktury konceptu oraz sposobów jego lingwistycznego wyrażenia w tekście literackim. W procesie analizy odwołaliśmy się do metodologii zaproponowanej przez Josifa Sternina, co pozwoliło wyróżnić w strukturze konceptów różnorodne jednostki mentalne autorskiego obrazu świata, werbalizowane w tekstach literackich (sensy i wyobrażenia obiektywne oraz indywidualno-autorskie). Ponadto w badaniu wykorzystano metodę opisową oraz analizę funkcjonalno-stylistyczną. Na podstawie przeprowadzonej analizy lingwistycznej możemy wnioskować, że koncept смех jest szeroko reprezentowany w prozie wspomnieniowej Teffi. Indywidualno-autorskie znaczenia reprezentujące peryferie analizowanego konceptu mają różną konotację. Uczucia i emocje wyrażane za pomocą śmiechu w świecie przedstawionym są zarówno pozytywne, negatywne, jak i neutralne. Częstotliwości użycia jednostek leksykalnych oraz różnorodność ich aktualizacji świadczą o tym, że koncept СМЕХ zajmuje ważne miejsce w językowym obrazie świata Teffi.
The focus of this research is the concept of Laughter in Russian émigré literature. The particular aim of this article is to analyse this concept in the memoirs of Nadezhda Teffi, one of the writers from the first wave of Russian emigration. The subject of this analysis is the lexis taken from the volumes Memoirs (1933) and My Chronicle (2015). The analysis focuses on distinguishing the semantic structure of the concept of Laughter, and the ways of its linguistic expression in the literary text. During the process of analysis, we refer to the methodology proposed by Josif Sternin which made it possible to distinguish, in the structure of concepts, various mental units of the author’s image of the world as verbalised in literary texts (objective and individual-author meanings and images). Moreover, this study uses a descriptive method and a functional and stylistic analysis. Based on the linguistic analysis carried out, we conclude that the concept of Laughter is widely represented in Teffi’s memoirs. The individual-author’s meanings representing the periphery of the concept analysed have a different connotation. The feelings and emotions expressed through laughter in the depicted world are positive, negative and neutral. The frequency of use of the lexical units, and the variety of their updating, prove that the concept of Laughter has an important place in Teffi’s linguistic worldview.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2021, 69, 7; 221-243
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Określona epoka” w skrzydlatych słowach Wojciecha Młynarskiego
“A Certain Epoch” in Wojciech Młynarski’s Winged Words
Autorzy:
Wysocka, Aneta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31342649.pdf
Data publikacji:
2022-07-27
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
skrzydlate słowa
twórczość Wojciecha Młynarskiego
tekstowy obraz świata
obraz PRL
obraz pracy i zabawy
język i styl piosenki
winged words
works of Wojciech Młynarski
textual picture of the People’s Republic of Poland
picture of work and fun
song language and style
Opis:
Artykuł dotyczy eptonimów pochodzących z piosenek Wojciecha Młynarskiego. W wyniku rekonesansu leksykograficznego i korpusowego wyodrębniono w nim siedemnaście połączeń tego rodzaju. Następnie osiem spośród nich poddano analizie semantyczno-pragmatycznej z wykorzystaniem instrumentarium oferowanego przez lingwistykę antropologiczno-kulturową. Kryterium selekcji fraz stanowił stopień ich osadzenia w kontekście historycznym: wybrano te jednostki, których właściwa interpretacja uwarunkowana jest znajomością realiów życia społecznego epoki PRL. Wskazano na trzy zasadnicze obszary pojęciowe, których owe jednostki dotyczyły: pracę, zabawę oraz media. Obserwacji poddano tekstowe obrazy zjawisk z owych obszarów i na tym tle dokonano semantyczno-pragmatycznej charakterystyki skrzydlatych słów.
The focus of the present article are the winged words appearing in Wojciech Młynarski’s songs. A lexicographic and corpus-based study was conducted in which seventeen expressions of this type were identified. Eight of them were subjected to a semantic-pragmatic analysis using the instrumentation offered by anthropological and cultural linguistics. The selection criterion for the aphorisms was the degree of their entrenchment in the historical context: only those expressions were selected whose accurate interpretation required knowledge of the epoch itself. The aphorisms revolved around three main conceptual domains: work, fun, and the media. The textual images of various phenomena from these domains were analysed as the background for a semantic-pragmatic characterisation of the winged words.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2022, 70, 6; 203-220
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 18

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies