Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "lexical" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Leksykalne uwarunkowania legitymizacji na podstawie prawa konstytucyjnego
Lexical Determinants of Legitimacy Under Constitutional Law
Autorzy:
Nowotko, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29551737.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Legitimization
legitimacy
definition
lexical meaning
constitutional law
Opis:
Analiza semantyczna terminu „legitymizacja” jest zagadnieniem szczególnie doniosłym z uwagi na to, że ustalenie rozumienia tego terminu ma fundamentalne znaczenie dla dalszych rozważań nad tak ważnymi kwestiami, jak legitymizacja władzy sądowniczej czy pozycji ustrojowej sędziego. W doktrynie prawa konstytucyjnego brakuje pogłębionych analiz semantycznych, które pozwoliłyby na precyzyjną eksplikację tego, co myślą prawnicy, gdy używają terminu „legitymizacja”. Nawet pobieżna analiza literatury z tego zakresu pozwala na wyciągnięcie wstępnego wniosku, że w znacznej części rozpatrywanych spraw brak jest refleksji nad znaczeniem samego pojęcia „legitymizacja”. W niniejszym opracowaniu autor dokonał analizy definicji tego pojęcia, które pojawiają się w słownikach języka polskiego, a następnie skonfrontował ustalone znaczenia z rozumieniem „legitymizacji” w języku prawnym i prawniczym. We wnioskach autor wskazuje na dwa podstawowe sposoby rozumienia pojęcia „legitymizacja” i zaproponował ich rozróżnienie poprzez przypisanie jednemu z tych znaczeń terminu „legitymizacja”, a drugiemu „legitymacja”.
The semantic analysis of the term “legitimisation” is a particularly major issue, because determining the understanding of this term has a fundamental meaning for further considerations of such important issues as the legitimisation of the power, the judiciary or the systemic position of a judge. In the doctrine of the constitutional law there are lacks in-depth semantic analyzes that would allow a precise explication of what lawyers think when they use the term “legitimisation”. Even a cursory analysis of the literature in this field could allow us to draw a preliminary conclusion that when we discuss about this term, in a significant part of the cases considered, there is no reflection on the meaning of the concept of “legitimisation” itself. In this study, author analyzed definitions of this concept, which appears in the dictionaries of the Polish language, and then confronted the established meanings with the understanding of “legitimisation” in the legal and lawyers’ language. In conclusions, author points two basic ways of understanding the term “legitimisation” and proposed to distinguish them by assigning the phrase “legitimacy” to one of these meanings, and “legitimisation” to the other.
Źródło:
Roczniki Nauk Prawnych; 2022, 32, 4; 51-67
1507-7896
2544-5227
Pojawia się w:
Roczniki Nauk Prawnych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kędy wasilek kocha się i mięta z przykrym lubczykiem. Leksyka roślinna w poezji braci Zimorowiców
Kędy wasilek kocha się i mięta z przykrym lubczykiem. A Plant Lexicon in the poetry of the Zimorowic Brothers
Autorzy:
Klimek, Jolanta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1953864.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
pole leksykalne
sielanka
stylistyka
Zimorowic
lexical field
idyll
stylistics
Opis:
The study sought to order the arboreal-floristic vocabulary and analyse its poetic function in two seventeenth-century collections of idylls: Szymon Zimorowic’s Roksolanki and Józef Bartłomiej Zimorowic’s Sielanki nowe ruskie [New Russian Idylls]. The lexical field of plants is composed of the following: 1. general names of plants, flowers, trees, and bushes; 2. concrete, genre names; 3. names of autonomic plant parts; 4. names of acreage filled with listed designates. Thus defined lexis has been subjected to a functional analysis, during which the poetic function and values the vocabulary under study have been shown. The works written by the two brothers and belonging to a similar trend of Baroque poetry, with regard to their genology and themes, show no principal differences with respect to the lexis under study. The differences result from different problems of the texts, the poets’ various experiences, and unequal talents.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2005, 53, 6; 35-52
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The noetic perspective and information processing
Autorzy:
Różycka-Tran, Joanna
Buczny, Jacek
Fila-Jankowska, Aleksandra
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2128288.pdf
Data publikacji:
2019-04-04
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
noetic perspective
cognitive representation
information processing
lexical decision task
Opis:
The aim of the present research was to investigate the cognitive representations of the noetic perspective (spirituality) and the influence of the activation of these representations on information processing. The article presents the results of three experiments on groups of students (N = 186), using the lexical decision task (LDT) paradigm. In two of these experiments the depth of information processing was also measured by a memory test. The typical result for LDT procedure was not confirmed – the noetic perspective did not cause faster recognition of words related to this perspective. However, the activation of the noetic perspective in the condition of activated attention manifested itself in a better memory of noetic words and in the transfer of positive affect to related noetic objects.
Źródło:
Roczniki Psychologiczne; 2014, 17, 1; 73-103
1507-7888
Pojawia się w:
Roczniki Psychologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Gallicismes hongrois
Galicyzmy węgierskie
Autorzy:
Pilorz, Alfons
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2119962.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
zapożyczenia leksykalne
galicyzmy
język węgierski
lexical borrowings
gallicisms
magyar langage
Opis:
Zamierzeniem autora jest ukazanie nadspodziewanie znacznej grupy galicyzmów (prowizoryczny korpus: 101 jednostek – na bazie słownictwa podstawowego) obok bardzo licznych slawizmów i germanizmów (co zasygnalizowano). Najczęściej galicyzmy te przeszły do węgierskiego przez niemiecki, głównie jego odmianę austriacką, co tłumaczy się położeniem geograficznym i historią Węgier.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2007, 54-55, 5; 39-50
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Leksykalne wyznaczniki różnic kulturowo społecznych w recenzjach filmowych Zygmunta Kałużyńskiego
Lexical Determinants of Cultural-Social Differences in Zygmunt Kałużyński’s Film Reviews
Autorzy:
Filip, Grażyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1774090.pdf
Data publikacji:
2021-06-29
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
analiza leksykalna
krytyka
kultura
recenzja filmowa
lexical analysis
criticism
culture
film review
Opis:
Podstawę materiałową artykułu tworzy zbiór recenzji filmowych Zygmunta Kałużyńskiego pt. Kanon królewski. Jego 50 ulubionych filmów (2005), wcześniej publikowanych na łamach czasopisma „Polityka”. Dzięki krytycznej analizie dzieła medialnego dziennikarz filmowy – autor recenzji odgrywa rolę rekonstruktora świadomości kulturowej i przewodnika po światowej kinematografii, pośrednicząc w odbiorze filmu. Nadrzędnym pojęciem zastosowanym do porządkowania i opisu materiału przykładowego jest różnica odniesiona do przyjętych za Jadwigą Puzyniną użyć leksemu kultura jako: 1) specyficznych dla danej społeczności w określonej epoce dominant życia duchowego i społecznego; 2) przejawów działalności znakotwórczej; 3) zachowań grup społecznych i warunkujących je norm. Kulturowa opozycja my – oni jest w tekstach Zygmunta Kałużyńskiego konkretyzowana za pomocą wyrażeń syntaktycznych implikujących przynależność do grupy społecznej lub/i narodowej, zwłaszcza wówczas, gdy różnice wyjaśniane przez krytyka ukazują rodzime opóźnienia kulturowe w stosunku do Zachodu. W przypadku prezentowania specyfiki i wkładu polskiej sztuki filmowej do światowej kinematografii – stosowane są leksemy wprost identyfikujące narodowość.
The material basis of this article is the selection of Zygmunt Kałużyński’s film reviews titled Kanon królewski. Jego 50 ulubionych filmów (‘Royal Cannon. His 50 Favourite Movies’) (2005), previously published in the weekly magazine Polityka. Thanks to this critical analysis of media works, this film journalist-cum-reviewer plays the role of a re-constructor of cultural awareness and a guide through world cinematography, acting as an intermediary in the reception of films. The principal notion used for ordering and describing the sample material in this article is the difference in the usage of the lexeme culture, based on the definition by Jadwiga Puzyna, namely: 1) the specific dominant aspects of spiritual and cultural life for a whole society in a given era; 2) acts in the semiotic space; 3) the behaviours of certain social groups and the norms that determine them. The cultural us–them opposition is, in Zygmunt Kałużyński’s texts, specified by using syntactic expressions that imply the belonging to a social and/or national group, especially when the differences explained by the critic present native cultural delays in comparison to the West. In the case of presenting the specifics and the contribution of Polish culture to world cinematography, lexemes that directly identify nationality are used.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2021, 69, 6; 23-37
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bydgoska mowa w krakowskich uszach
The Bydgoszcz Parlance in Krakow Ears
Autorzy:
Krawczyk-Tyrpa, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2127778.pdf
Data publikacji:
2002
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
odrębności leksykalne
gwara miejska
toponimia
antroponimia
lexical differences
urban dialect
toponymy
anthroponymy
Opis:
The author presents a material gathered in the years 1988-2000 about the way inhabitants of Bydgoszcz spoke. These are words and forms which struck her as being different from the state of the Polish language in literature, and in its regional variety of the native language of Krakow. We find here specific proper names (unofficial toponyms and specific anthroponyms), the vocabulary from trade, religious cult, holiday customs, preparation of meals and everyday life. The author quotes the words used by some groups of people − health service, disciples, or in the so-called language of nannies. She also pays attention to some properties of phonetics, syntax and linguistic label. It is an open matter to study the chronology of Bydgoszcz regionalisms (archaisms? neologisms?) and their provenance (from neighbouring dialects? from the German language?).
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2002, 49-50, 6; 195-203
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Qu’ont en commun certains collocatifs et l’environnement, ou comment interpréter les nouveaux termes préférés du discours écologique ?
What Do Some Collocatives Have in Common with the Environment or How to Interpret the New Preferred Terms of Ecological Discourse?
Autorzy:
Martinez, Christine
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1807217.pdf
Data publikacji:
2019-10-23
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
kolokacja; kontekst; ekologiczny; wzór leksykalny; cecha semantyczna
collocation; context; ecological; lexical pattern; seme
Opis:
Co mają ze sobą wspólnego niektóre elementy kolokacyjne, czyli jak interpretować nowe terminy z dyskursu ekologicznego? Ostatnimi czasy w prasie znacznie wzrosła liczba jednostek leksykalnych z obszaru ekologii. Jakie są tego przyczyny? Czy pojawiły się nowe wzory leksykalne? Zauważyliśmy, że kolokacje utworzone przez połączenie: rzeczownik + przymiotnik zielony mają już swoje stałe miejsce w języku, a te utworzone z przymiotnikami czysty lub odpowiedzialny pojawiają się, ale czy sa to wzory stałe? W artykule proponujemy kilka jednostek leksykalnych, które nazywamy kolokacjami, oraz tłumaczymy, skąd te nazwa. Następnie, aby podkreślić ich znaczenia w mediach i przez media (Moirand 2007: 4), przyglądamy się ich cechom semantycznym, jawnym lub nie, które wynikają z badanych kontekstów. Qu’ont en commun certains collocatifs et l’environnement, ou comment interpréter les nouveaux termes préférés du discours écologique ? Actuellement, les créations lexicales du domaine écologique envahissent la presse.  Quelles en sont les circonstances ?  Y a-t-il des nouveaux patrons lexicaux ? Nous avons remarqué que les collocations formées de nom + adjectif vert sont ancrées, et que celles formées avec propre ou responsable émergeaient, cependant, ces patrons sont-ils fixes ? Nous allons proposer, dans cet article, quelques créations lexicales que nous nommons collocations – et nous expliquerons pourquoi ; puis, pour apprécier leurs significations dans et par les médias (Moirand 2007 : 4), nous verrons les traits sémantiques, qu’ils soient transparents ou non, qui ressortent des contextes étudiés.
Currently, lexical creations from the ecological domain are invading the press. What are the circumstances? Are there new lexical patterns? We have noticed that the collocations formed by noun + green adjective are anchored, then those formed with clean or responsible appeared, however, are these patterns fixed? We will propose in this article some lexical creations that we call collocations—and we will explain why; then, to appreciate their meanings in and by the media (Moirand 2007 : 4), we will see the semantic features, whether transparent or not, that emerge from the contexts studied.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2017, 65, 8; 143-155
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Synonimia leksykalna w leksykologii i leksykografii polskiej
Lexical Synonymy in Polish Lexicology and Lexicography
Autorzy:
Filar, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1943993.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
synonimia leksykalna
równoznaczność
bliskoznaczność
synonimy kognitywne
lexical synonymy
synonymity
closeness of meaning
cognitive synonymies
Opis:
This paper focuses on the significance of studies on lexical synonymy in the Polish linguistic tradition. At the same time it signalises some discrepancies, one can notice, while analysing various scholars. It reminds us the ways of defining lexical synonymy connected with the directions of research in contemporary semantics. This paper shows us also the issue of synonymy in the lexicon’s practice: we can find here several authors of lexicographic works, the way they understood and used synonymy in dictionaries. The text mentions some contemporary proposals to understand synonymy. They refer to cognitive linguistics and asks about the role of synonymy understood in this way in the studies on the linguistic image of the world.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2010, 58, 6; 41-57
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stabilność struktury i profili postrzeganych cech osobowości polskich polityków
The stability of structure and profiles of perceived personality traits of polish politicians
Autorzy:
Gorbaniuk, Oleg
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2128556.pdf
Data publikacji:
2019-03-28
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
lexical approach
social perception
image
politicians
personality assessments
personality descriptors
factor analysis
election campaign
Opis:
Celem prezentowanych w artykule dwuetapowych badań była odpowiedź na pytania: (1) jakie są wspólne wymiary postrzegania osobowości polskich polityków oraz (2) czy kampania wyborcza wpływa na strukturę i profile postrzegania ich cech osobowości. W badaniach przeprowadzonych na początku (kwiecień 2007) i pod koniec (październik 2007) kampanii wyborczej do sejmu respondenci opisywali (za pomocą list przymiotnikowych, wzorowanych na podejściu leksykalnym w teorii cech) osobowość 24 najbardziej rozpoznawalnych polskich polityków. W pierwszym etapie zbadano łącznie 390 osób, natomiast w drugim - 557 osób. Na podstawie analizy głównych składowych zidentyfikowano wspólne wymiary postrzegania osobowości polityków, które określono jako Kompetencja, Impulsywność/Brak ugodowości, Uczciwość i Ekstrawersja. Analiza równań strukturalnych wykazała, że ogólna struktura postrzegania osobowości polityków nie uległa zasadniczym zmianom podczas kampanii wyborczej. Zmieniło się natomiast postrzeganie czołowych postaci polskiej sceny politycznej. Ustalone prawidłowości skonfrontowano z literaturą przedmiotu i wytyczono kierunki przyszłych badań nad percepcją cech osobowości polityków.
The main objective of the study was to analyze the stability of the basic dimensions of personality, with regard to perception of Polish politicians. The two-stage research was conducted within the stream of the trait theory, using the material obtained from Polish lexical research extended by the adjectives specific for politicians. 390 people before the election campaign and 557 people at the end of the election campaign were describing 24 politicians, who were randomly combined in 6 sets, 4 politicians in each, using an adjectives check list. The principal component analysis allowed extracting four common dimensions of the politicians’ perceived personalities: Competence (Intellect+Conscientiousness), Extraversion (Openness+Energy), Impulsiveness /Non-agreeableness and Honesty. The factor structure of perceived personality traits was stable. The results of research are discussed in light of previous studies.
Źródło:
Roczniki Psychologiczne; 2009, 12, 2; 7-40
1507-7888
Pojawia się w:
Roczniki Psychologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
La valeur sémantique ajoutée et perdue dans la traduction en italien du drame polonais Przed sklepem jubilera de Karol Wojtyła
Semantic Value Added and Lost in the Italian Translation of the Polish Drama Przed sklepem jubilera by Karol Wojtyła
Autorzy:
Jezierska, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1791133.pdf
Data publikacji:
2020-12-23
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
przekład literacki
wybory leksykalne
frazeologizmy
tekst równoległy
literary translation
lexical choices
phraseological units
parallel text
Opis:
Wartość semantyczna dodana i utracona we włoskim tłumaczeniu polskiego dramatu Przed sklepem jubilera Karola Wojtyły Celem artykułu jest opisanie zjawiska wartości dodanej i utraconej na poziomie leksykalnym i semantycznym w tłumaczeniu literackim. Podstawę badania stanowi analiza tekstu równoległego polsko-włoskiego obejmującego dramat Przed sklepem jubilera Karola Wojtyły. Porównanie tekstu polskiego oryginału z jego włoskim tłumaczeniem pozwoliło na wyróżnienie pewnych utraconych na poziomie leksykalnym odcieni semantycznych, natomiast działanie odwrotne (porównanie tekstu docelowego po włosku z tekstem wyjściowym po polsku) wykazało obecność wielu elementów leksykalnych „dodanych” w tekście finalnym – mowa szczególnie o kombinacjach wielowyrazowych o różnym stopniu idiomatyczności, to znaczy o związkach frazeologicznych. Zarówno ślady strat semantycznych, jak i wszelkie elementy dodane wskazują jasno na kreatywną rolę tłumacza literackiego, który w ten sposób staje się „drugim autorem” tekstu. La valeur sémantique ajoutée et perdue dans la traduction en italien du drame polonais Przed sklepem jubilera de Karol Wojtyła L’objectif de l’article consiste à décrire un phénomène de valeur ajoutée et perdue au niveau lexical et sémantique dans la traduction littéraire. L’étude est basée sur l’analyse du texte parallèle polonais-italien du drame Przed sklepem jubilera de Karol Wojtyła. La comparaison du texte original polonais avec sa traduction italienne a permis de distinguer des nuances sémantiques perdues au niveau lexical de la traduction. En revanche, le résultat de l’opération inverse (comparaison du texte d’arrivée en italien avec le texte de départ en polonais) prouve la présence de nombreux éléments lexicaux « ajoutés » dans le texte cible. Ce sont surtout des combinaisons d’un certain degré du figement, autrement dit, des unités phraséologiques. Des traces de pertes sémantiques aussi bien que des éléments ajoutés indiquent clairement un rôle créatif du traducteur littéraire qui devient ainsi le « deuxième auteur » d’un texte.
L’objectif de l’article consiste à décrire un phénomène de valeur ajoutée et perdue au niveau lexical et sémantique dans la traduction littéraire. L’étude est basée sur l’analyse du texte parallèle polonais-italien du drame Przed sklepem jubilera de Karol Wojtyła. La comparaison du texte original polonais avec sa traduction italienne a permis de distinguer des nuances sémantiques perdues au niveau lexical de la traduction. En revanche, le résultat de l’opération inverse (comparaison du texte d’arrivée en italien avec le texte de départ en polonais) prouve la présence de nombreux éléments lexicaux « ajoutés » dans le texte cible. Ce sont surtout des combinaisons d’un certain degré du figement, autrement dit, des unités phraséologiques. Des traces de pertes sémantiques aussi bien que des éléments ajoutés indiquent clairement un rôle créatif du traducteur littéraire qui devient ainsi le « deuxième auteur » d’un texte.
The aim of the article is to describe a phenomenon of value added and lost at the lexical and semantic level in the literary translation. The study is based on the analysis of the parallel Polish-Italian text of the drama Przed sklepem jubilera [The jeweller’s shop] by Karol Wojtyła. The comparison of the original Polish text with its Italian translation made it possible to distinguish semantic nuances lost at the lexical level of the translation, while the results of the reverse operation (comparison of the target text in Italian with the source text in Polish) prove the presence of many “added” lexical elements in the final text. They are mostly multi-word combinations with varying degrees of idiomaticity, i.e. phraseological units. Traces of semantic losses as well as added elements clearly indicate a creative role of the literary translator who becomes in this way the “second author” of a text.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2020, 68, 8; 59-74
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A New Look at Suppletion in Polish
Nowe spojrzenie na supletywizm w języku polskim
Autorzy:
Szymanek, Bogdan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1945200.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
język polski
supletywizm
fleksja
derywacja
frekwencja
reprezentacja leksykalna
Polish
suppletion
inflection
derivation
frequency
lexical representation
Opis:
[Opierając się na zagranicznej literaturze anglojęzycznej, Autor artykułu podejmuje próbę skonfrontowania najnowszych wyników badań dotyczących supletywizmu z danymi języka polskiego, a więc parami fleksyjnymi typu człowiek : ludzie, jest : są. Opracowania na temat supletywizmu w polskiej literaturze językoznawczej są dość ubogie i z reguły nie wychodzą w znaczący sposób poza odnotowanie przykładowych par tematów supletywnych. Z drugiej strony istnieje obecnie różnorodne i teoretycznie podbudowane piśmiennictwo dotyczące skali i roli tego zjawiska w innych językach. Na szczególną uwagę zasługują prace typologiczne zainicjowane przez badaczy skupionych w Surrey Morphology Group w Wielkiej Brytanii; efektem tych prac jest m.in. tzw. Surrey Suppletion Database. Nawiązując do tego rodzaju badań, autor artykułu przedstawia zakres i stosowane definicje pojęcia supletywizmu (por. np. definicję według Mielczuka: „supletywizm jest to relacja między znakami X i Y polegająca na tym, że różnica semantyczna między X i Y jest maksymalnie regularna, podczas gdy różnica fonologiczna jest maksymalnie nieregularna”). Wskazano na odmienności czy wręcz sprzeczności w interpretacji omawianego pojęcia w dostępnej literaturze. Chodzi m.in. o status tzw. supletywizmu słowotwórczego (leksykalnego), rozróżnienie między wariantami supletywnymi tematów i afiksów czy też różnice między supletywizmem pełnym i częściowym. Osobliwości omawianego zjawiska przedstawiono na szerszym tle nieregularności formalnej we fleksji. Dość szczegółowo zanalizowano charakterystykę frekwencyjną leksemów supletywnych we współczesnej polszczyźnie. Osobnym problemem omawianym w artykule są przypadki derywatów w języku polskim, mających za podstawę pospolite formy supletywne. Występowanie tego rodzaju przypadków rzuca nowe światło na istotny problem teoretyczny, jakim jest charakter reprezentacji leksykalnej wyrazów złożonych. Istnienie derywatów od form supletywnych zdaje się dość jednoznacznie wskazywać na to, że formy te mają status samoistnych jednostek leksykalnych, dzięki czemu mogą podlegać procesom słowotwórczym. Stanowisko to jest podzielane w większości publikacji zajmujących się strukturą wewnętrzną słownika, jakkolwiek występują rozbieżne opinie dotyczące szerszej kwestii ewentualnych różnic między sposobem przechowywania w słowniku regularnych form fleksyjnych i formacji słowotwórczych.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2008, 56, 5; 75-92
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Between Sound and Voice: Teaching Chinese Tones To Non-Tonal Language Speakers
Między dźwiękiem a głosem. Nauczanie chińskich tonów osób niemówiących językiem tonowym
Autorzy:
Zajdler, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/45677127.pdf
Data publikacji:
2021-12-03
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
podstawowa częstotliwość
wymowa
ton leksykalny
chiński mandaryński
CFL
fundamental frequency
pronunciation
lexical tone
Mandarin Chinese
Opis:
The production of highly intelligible syllables in Mandarin Chinese entails a successful production of tones, which poses a challenge for learners of Chinese as a foreign language. The aim of the current paper is to address this issue by identifying the key tonal features contributing to tone intelligibility in the lexemes produced by Polish learners of Mandarin Chinese as a foreign language. Samples of Polish female students’ tonal pronunciations at two stages of learning were selected and compared with productions made by a female native speaker of Mandarin Chinese from Taiwan. Four syllables produced by the students were selected from a corpus of read-out passages which had already been assessed for the intelligibility of monosyllabic lexemes by native judges. The students’ pronunciation samples (whose pronunciation improved from the A1 minus language level to A2) were analysed using pitch, fundamental frequency contour, and register span criteria, and then compared to the female native speaker’s pronunciations of the same syllables. Importantly, before the results of this analysis are presented, the simplified model of tones widely used in language instruction is compared and contrasted with the acoustic analysis of tonal productions made by the native speaker. This is done to show to what extent the simplified, widely used model reflects real-life tonal productions.
Poprawna realizacja tonów jest kluczowa dla czytelności sylaby w języku tonalnym, stanowi jednocześnie wyzwanie dla uczących się współczesnego języka chińskiego jako obcego. Celem niniejszego artykułu jest zidentyfikowanie dystynktywnych cech wymowy tonalnej wpływających na czytelność leksemów wymówionych w języku chińskim przez użytkowniczki języka polskiego jako L1. Próbki wymowy tonalnej realizowanej przez uczestniczki badania na dwóch etapach nauki języka (A1 minus i A2) porównano z materiałem językowym nagranym przez rodzimą użytkowniczkę języka chińskiego z Tajwanu. Z korpusu wyrazów pochodzącego z czytanego fragmentu tekstu, który został wcześniej oceniony przez rodzimych sędziów pod kątem czytelności monosylabicznych leksemów, wyłoniono do analizy cztery sylaby. Uzyskały one wyraźną poprawę w tonalnej produkcji mowy na drugim etapie badania. Sylaby te zostały poddane analizie wysokości tonu podstawowego, przebiegu tonu i diapazonu i porównane z wymową tych samych sylab przez rodzimą użytkowniczkę. Co ważne, przed przedstawieniem wyników tej analizy szeroko stosowany w nauczaniu języka chińskiego uproszczony model tonów został skonfrontowany z analizą akustyczną produkcji tonów rodzimej użytkowniczki, aby pokazać, w jakim stopniu model uproszczony odzwierciedla rzeczywistą produkcję tonów.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2021, 69, 9; 141-158
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Matrice lexico-syntaxique de l’écrit scientifique en tant que type de discours spécialisé
A Lexical-Syntactic Template of a Scientific Text as a Type of Specialized Discourse
Autorzy:
Gabrysiak, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1807215.pdf
Data publikacji:
2019-10-23
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
struktura leksykalno-składniowa; motyw semantyczny; koncepty klucze; kolokacja
lexical-syntactic structures; semantic motive; key-concepts; collocations
Opis:
Matryca leksykalno-składniowa tekstu naukowego jako typu dyskursu wyspecjalizowanego Przedstawione w artykule badania mają na celu opracowanie matrycy leksykalno-składniowej tekstu naukowego. Autorka odwołuje się do metodologii grupy badawczej DiSem, definiując jej podstawowe pojęcia, takie jak: motyw semantyczny, struktura leksykalno-składniowa, mgławica semantyczna, matryca leksykalno-składniowa. Omawiana analiza składa się z dwóch etapów: wydobycie struktur leksykalno-składniowych, a następnie ich przypisanie do różnych części tekstu naukowego: wstęp, rozwinięcie, zakończenie itp.  Struktury przedstawione są w formie tabeli i zilustrowane przykładami zaczerpniętymi z korpusu badawczego. Matrice lexico-syntaxique de l’écrit scientifique en tant que type de discours spécialisé L’étude présentée dans cet article a pour objectif de dégager les structures lexico-syntaxiques propres à l’écrit scientifique. S’appuyant sur la méthodologie du groupe de recherche DiSem, l’auteur définit les principales notions indispensables pour pouvoir procéder à l’analyse qui se compose de deux étapes. Après avoir dégagé les structures en question étalées sous forme de tableaux suivies d’exemples tirés du corpus, on passe à leur distribution en fonction des parties textuelles où elles apparaissent. La dite analyse fait partie d’un projet dont le but final est de déterminer la matrice lexico-syntaxique de l’écrit scientifique en tant que type de discours spécialisé.
The paper offers an analysis of lexical-syntactic structures typical of a scientific text, that is a text that follows quite a stable and rigid structure. A corpus-based analysis, achieved through the use of the Scientext corpora, runs across two dimensions. The first dimension is constituted by the subject matter of the text while the other dimension concerns the relation between the author of the text and the recipient. The analysis presented is a two-stage process. At the first stage, lexical-syntactic structures are singled out. The second stage is to assign those structures to the particular parts of the text, such as Introduction, Main body, Conclusion. The final objective is to arrive at a lexical-syntactic template of a scientific text.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2017, 65, 8; 131-142
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Godność i prawa kobiety / La dignité et les droits de la femme dans les textes de Jean-Paul II – une contribution de la linguistique du corpus à l’élaboration des dictionnaires bilingues
Dignity and Women’s Rights in the Texts of John-Paul II: An Applying of Corpus Linguistics to the Editing of Bilingual Dictionaries
Godność i prawa kobiety / La dignité et les droits de femme w tekstach Jana Pawła II – propozycja zastosowania lingwistyki korpusowej do redakcji słowników dwujęzycznych
Autorzy:
Śliwa, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1886438.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
semantyka leksykalna
słowniki dwujęzyczne
predykaty
struktura ontologiczna
kolokacje
lexical semantics
bilingual dictionaries
predicates
ontological structure
collocations
Opis:
Artykuł zawiera analizę wybranych syntagm z określonego korpusu dwujęzycznych tekstów paralelnych. Zastosowana metodologia łączy elementy gramatyki dystrybucyjno-transformacyjnej z elementami semantyki kognitywnej opartej na metafizyce realistycznej. W pierwszej części przedstawiona jest etymologia wyrazów (niewiasta, kobieta / femme) oraz omówiona jest mikrostruktura hasła słownika jednojęzycznego, w której komponenty sensu leksykalnego wyrazu odzwierciedlają strukturę ontologiczną. Dla mikrostruktury hasła słownika dwujęzycznego pojawia się pytanie o porządek, w jakim umieszczane są przykłady ekwiwalentów. Syntagmy polskie i francuskie z wyrazami desygnującymi kobietę w tekstach Jana Pawła II ukazują istotną wartość kobiety, jaką jest godność w jej relacjach inherentnych z innymi komponentami (powołanie, rola, prawa, miłość) oraz relacje innych podmiotów do kobiet. Predykacje te są u podstaw syntagm nominalnych oraz kolokacji werbo-nominalnych. Tak uporządkowane według kryterium ontologicznego mogą być propozycją dla redagowania słownika dwujęzycznego polsko-francuskiego.
This article presents an analysis of some syntagmas taken from a bilingual corpus of parallel texts. The methodology, which has been applied, combines the elements of distributive and transformational grammar with some components of cognitive semantics based on realistic metaphysics. In the first part of this article, it is presented the etymology of words (niewiasta, kobieta / femme) and discussed a microstructure of an entry taken from a monolingual dictionary. In this structure, the components of word lexical sense reflect the ontological structure. Analysing a microstructure of an entry taken from a bilingual dictionary, it is important to answer a question about the order of included equivalents. These Polish and French syntagmas with words which designate a woman in the texts of John-Paul II show dignity—an important woman’s value. They also present this dignity in the inherent relations with other components (such as vocation, role, rights, love) as well as the relations of other subjects to women. These predicates become a basis for nominal syntagmas and verbo-nominal collocations. Being well-ordered, according to the ontological criterion, they can be a proposition to edit a Polish-French bilingual dictionary.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2014, 62, 8; 183-200
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O definicjach słownikowych w Słowniku języka polskiego Samuela Bogumiła Lindego
On Lexical Definitions in Samuel Bogumił Linde’s Słownik języka polskiego (The Dictionary of the Polish Language)
Autorzy:
Matuszczyk, Bożena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1954228.pdf
Data publikacji:
2003
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
definicja słownikowa
typy definicji
źrodła definicji
artykuł hasłowy
lexical definition
types of definitions
sources of definitions
entry
Opis:
S. B. Linde’s Dictionary (1807-1815) is the first general dictionary of the Polish language in the history of Polish lexicography in which the entries had to be described with respect to their semantics. Lexical definitions are an important part of this description. Linde introduces all possible types of definitions: synonymic, pertaining to the actual meaning of the word, structural-semantic, structural, grammatical, definitions per oppositionem and mixed definitions. Synonymic definitions (formed according to the rule of substitution) and mixed ones (a symptom of aspiration for the possibly fullest semantic characteristics of the word) appear in the Dictionary most often. On the other hand, structural-semantic and structural definitions, formulated on the basis of theoretical-grammatical knowledge, are usually not full, and sometimes indeed incorrect. However, they are a precious source of information about Linde’s lexicographic and linguistic consciousness.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2003, 51, 6; 157-174
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies