Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Wola" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 38
Tytuł:
Kontyngencja, wolność, indywidualność — Jan Duns Szkot a tradycja arystotelesowska
Contingency, Free Will and Individuality: John Duns Scotus and the Aristotelian Tradition
Autorzy:
KOSZKAŁO, Martyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488712.pdf
Data publikacji:
2017-12-20
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Jan Duns Szkot
Arystoteles
synchroniczna kontyngencja
wolna wola
wola Boga
indywidualność
individuality
Opis:
Celem artykułu jest ukazanie zasadniczych różnic między rozumieniem pojęć kontyngencji, wolności, indywidualności w filozofii Szkota w odniesieniu do tradycji arystotelesowskiej. Podkreślam, że istotnymi elementami koncepcji Szkota, będącymi wyraźnym odejściem od klasycznego arystotelizmu, są: (1) odrzucenie zasady pełności, (2) interpretacja teraźniejszości jako niekoniecznej, (3) rozwinięcie pojęcia synchronicznej kontyngencji, (4) zerwanie związku między niezmiennością i koniecznością. W swej antropologii Szkot kładzie nacisk na (1) pojęcie wolnej woli jako władzy autonomicznej i zdolnej do samodeterminacji, (2) przypisuje woli racjonalność, która nie polega na zależności woli od intelektu czy wiedzy, (3) odchodzi od arystotelesowskiego eudajmonizmu. Boga traktuje jako zdolnego do poznania i miłowania jednostkowych, kontyngentnych bytów. W swej aksjologii podkreśla pozytywny wymiar indywidualności, wielości i niepowtarzalności jednostek.
The aim of the paper is to show the main differences between the concepts of contingency, free will and individuality in John Duns Scotus and in the Aristotelian tradition. I outline the parts of Scotus’s view, which constitute a clear departure from the traditional Aristotelian outlook: (a) the rejection of the principle of plenitude; (b) the construal of the present as contingent; (c) the development of the notion of synchronic contingency; and (d) the separation between immutability and necessity. In his anthropology Scotus emphasizes: (1) the notion of free will as autonomous and self-determining; (2) the rationality of the will, which consists in its dependence on the intellect or knowledge; and (3) the rejection of Aristotelian eudaimonism. God is treated by Scotus as capable of knowing and loving individual, contingent beings. In his axiology Scotus stresses positive aspects of the individuality, plurality and uniqueness of each individual being.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2017, 65, 4; 37-59
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wolność jako jedna z najcenniejszych wartości
Die Freiheit Als Einer Der Kostbarsten Werte
Autorzy:
Guz, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38905010.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
wolna wola
wolność
wartość
niepodległość
Opis:
Die Freiheitsproblematik gehört im menschlichen Leben zu den wichtigsten Fragen. Was ist also die menschliche Freiheit? Sie ist ontologisch gedacht im menschlichen Geist begründet, welcher das Vermögen eines freien Willens besitzt. Es gibt im Menschsein eine ursprüngliche „Freiheit zu” und eine „Freiheit von”. Im positiven Verständnis der Freiheit geht es darum, dass der Mensch zu Wahrheit, Gutem, Schönem, Gerechtem frei ist. Im Gegensatz dazu gibt es viele Denkansätze, die nur ein negatives Verständnis der Freiheit vertreten, wie z. B. die neomarxistische „Frankfurter Schule”, die nur von „Freiheit von” der „Arbeit, Ehe, Familie” oder von jeder menschlichen Bindung an den Anderen und an die unveränderlichen moralischen Werte spricht. Heute braucht man in Polen nach der ideologischen Katastrophe zunächst des Nationalsozialismus und dann des direkt danach erfolgten marxistisch-leninistischen Realsozialismus eine vertiefte Reflexion über die menschliche Freiheit, damit die Souveränität des Staates, des Volkes bzw. jeder menschlichen Person aufrechterhalten und mit großen Werten weiterhin aufgebaut und gestärkt wird.
Źródło:
Roczniki Wydziału Nauk Prawnych i Ekonomicznych KUL; 2006, 2, 2; 5-15
1896-6365
Pojawia się w:
Roczniki Wydziału Nauk Prawnych i Ekonomicznych KUL
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czy i dlaczego Arystotelejski słaby wolą (ακρατής [akratēs]) nie wybiera?
Does Aristotle’s Akratēs Not Choose and If Not, Why Not?
Autorzy:
Żełaniec, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488166.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Arystoteles
G.E.M. Anscombe
wola
słaby wolą (akratēs)
mocny wolą (enkratēs)
wybór
Aristotle
will
weak-willed (akratēs)
strong-willed (enkratēs)
choice
Opis:
G.E.M. Anscombe znalazła w Etyce nikomachejskiej Arystotelesa pewną niekonsekwencję: Arystoteles zdaje się twierdzić, że cokolwiek wynika z namysłu, jest wyborem, i że słaby wolą (akrates) może się skutecznie namyślać, ale i że — z drugiej strony — on (nawet wtedy) nie wybiera. Anscombe znajduje rozwiązanie tej sprzeczności: Arystoteles powinien był, jej zdaniem, zaznaczyć, że by z namysłu wynikał wybór, to, ze względu na co się namyślamy (cel, do którego namyślamy się, jakie zastosować środki), musiałby sam być przedmiotem uprzedniego wyboru. Badam to rozwiązanie i znajduję jego słabe strony, jak niebezpieczeństwo nieskończonego regresu, trudność prześledzenia genealogii wyborów i nieosiągalność pierwotnego celu. Pomimo to próbuję je ulepszyć, poddając pod dyskusję, czy tego rodzaju pierwotne wybory, jakich wymaga rozwiązanie Anscombe, nie są jednak czasem naprawdę podejmowane (w świetle żywionej koncepcji dobrego życia) i czy ich cele nie są rozkładalne na takie, które można realistycznie mieć nadzieję osiągnąć.
G.E.M. Anscombe put her finger on an inconsistency in Aristotle’s Nicomachean ethics: Aristotle seems to claim that whatever results from deliberation is the object of choice, and he admits that the akratēs deliberates at times quite successfully, yet he denies that the akratēs makes a choice. She provides a solution: A choice (she thinks Aristotle should have said) is not just whatever results from deliberation but only if the goal at which the deliberation aims was itself chosen, which she interprets as constituting object of the agent’s will (βούλησις [boulēsis]). I examine this Anscombian solution, point out its diverse shortcomings (infinite regress, the inscrutability of the lineage of choices, the unachievability of the primordial goal) and yet I attempt to improve upon it. To this aim I put up for consideration whether such (post-)primordial choices as Anscombe seems to require are not, after all, sometimes made, viz. in the light of one’s idea of living well, and if they are not at least in principle translatable into goals that we can reasonably hope to achieve.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2017, 65, 3; 5-32
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nietzsche o wolności jednostki, czyli o niespełnionych i spełnionych marzeniach
Nietzsche On Human Freedom, Or Unfulfilled And Fulfilled Dreams
Autorzy:
Baranowska, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488615.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
wolność
człowiek
nadczłowiek
wolna wola
wola mocy
liberty
man
superman
freedom of will
strong will
Opis:
Przedmiotem artykułu są rozważania o wolności człowieka. Nietzsche przede wszystkim neguje koncepcje wolnej woli, która jest tak zakorzeniona w powszechnej świadomości. Uważa jednak, że możliwe jest zdobycie wolności, a raczej jej nieustanne zdobywanie. Człowiek wolny jest wojownikiem. Do tego zdolny jest tylko nadczłowiek jako doskonały byt, charakteryzujący się dużym natężeniem woli mocy, dzięki której jest zdolny do indywidualnej twórczości. Większość ludzi, która żąda wolności, traktuje ją jako zabezpieczenie przed silnymi jednostkami. W rzeczywistości bowiem kwestią podstawową jest silna, bądź słaba wola, każdy chce zdobyć przewagę, a nie jedynie cieszyć się niezależnością wobec innych.
The subject of the article is an analysis of the idea of human liberty. Nietzsche denies the idea of freedom of will. Although he believes that it is possible to become free, that freedom is a realizable ideal. Human beings are able to improve. Nietzsche is creating the concept of superman as a more excellent kind of being. Nietzsche’s elitism was devoted towards the self-creation of an individuality of great strength. People demand freedom only when they have no power. Freedom means that the manly instincts dominate over other instincts. The free man is a warrior. Freedom is the will to be responsible to ourselves. In real life it is only a question of strong and weak wills.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2016, 64, 1; 93-111
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Krytyczna rola filozofii w ukazywaniu selektywnego kształcenia i wychowania młodzieży na przykładzie fenomenologii Dietricha von Hildebranda
A critical role of a philosophy in the presentation of a selective education and youth upbringing on the basis of the phenomenology of Dietrich von Hildebrand
Autorzy:
Lendzion, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1811196.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
uczucia
wartości
rozum
wola
emotions
values
reason
will
Opis:
The following article includes an analysis of human emotions concept, according to The Phenomenology of Dietrich von Hildebrand. This phenomenology is an example of an explanatory and critical role of the philosophy in an evaluation of upbringing and educational attitudes. A neglect of inward feelings leads to the selective formation of a person in the educational and upbringing process, based on the reductionist concept of man. A rehabilitation of human emotions is connected with an appreciation of higher feelings in upbringing, in which an enculturation, socialization and personalization are considered complementary. The three basic forms of contribution in values (i.e.: values embodiment, unification and creation) also have a significant meaning in upbringing. An analytic and pragmatic reason overgrowth and will overestimation lead to an emotional reduction. A “humble, righteous and loving I” is the source of the feelings which are adequate to cognised values. Issues of the human emotions complexity, an attitude towards values, an inharmonious development of human cognitive, aspiring and emotional spheres as well as the personal “I” are analysed in the phenomenological approach that emphasises an intentionality in human – world relations, an objective character of the values existing in a non-subjective world and essential dimension of the experience of a person.
Źródło:
Roczniki Pedagogiczne; 2013, 5(41), 1; 026-039
2080-850X
Pojawia się w:
Roczniki Pedagogiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Openness of God: Hasker on Eternity and Free Will
Otwartość Boga: Hasker o wieczności i wolnej woli
Autorzy:
Stump, Eleonore
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2097330.pdf
Data publikacji:
2022-03-31
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
wieczność
wolna wola
opatrzność
wszechwiedza
eternity
free will
providence
omniscience
Opis:
The understanding of God’s mode of existence as eternal makes a significant difference to a variety of issues in contemporary philosophy of religion, including, for instance, the apparent incompatibility of divine omniscience with human freedom. But the concept has come under attack in current philosophical discussion as inefficacious to solve the philosophical puzzles for which it seems so promising. Although Boethius in the early 6th century thought that the concept could resolve the apparent incompatibility between divine foreknowledge and human free will, some contemporary philosophers, such as William Hasker, have argued that whatever help the concept of eternity may give with that puzzle is more than vitiated by the religiously pernicious implications of the concept for notions of God’s providence and action in time. In this paper, I will examine and respond to Hasker’s arguments against the doctrine of God’s eternity.
Koncepcja sposobu istnienia Boga jako bytu wiecznego wprowadza istotną różnicę w rozpatrywaniu różnych zagadnień współczesnej filozofii religii, w tym na przykład tematu pozornej niezgodności między Boską wszechwiedzą a ludzką wolnością. Jednak w obecnej debacie filozoficznej koncepcja ta została zakwestionowana jako nieskuteczna w rozwiązaniu problemów filozoficznych, dla których została niejako powołana. Chociaż Boecjusz na początku VI wieku sądził, że może ona rozstrzygnąć problem niezgodności między boską przedwiedzą a wolną wolą człowieka, niektórzy współcześni filozofowie, tacy jak William Hasker, twierdzą, że jakiekolwiek wsparcie ze strony przyjętej koncepcji wieczności w rozstrzygnięciu tego zagadnienia ulega osłabieniu wskutek zadziałania niekorzystnych z religijnego punktu widzenia konsekwencji tej koncepcji dla takich pojęć, jak Boża opatrzność i działanie Boga w czasie. W artykule autorka analizuje i odpowiada na argumenty Williama Haskera sformułowane przeciwko doktrynie Boskiej wieczności.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2022, 70, 1; 91-106
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Model duszy wieloczęściowej jako starożytny horyzont pytania o ludzką wolę w świetle Etyki nikomachejskiej 1111b i Politei 437B – 440D
The Model of the Multipartite Soul as the Antic Horizon of the Question of the Human Will in the Light of the Nicomachean Ethics 1111b and the Republic 437B – 440D
Autorzy:
Pasterczyk, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1791168.pdf
Data publikacji:
2021-06-28
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
wola
dusza
pożądliwość
pożądanie
decyzja
rozum
will
soul
desire
decision
mind
Opis:
Analiza pojęcia postanowienia (προαίρεσις) i rozumnego pożądania (βούλησις) w trzeciej księdze Etyki Nikomachejskiej 1111B prowadzi Arystotelesa do dyskusji problemu słabości woli (ἀκρασία) w kontekście stosunku między rozumem, pożądliwością i gniewem. Filozoficznym źródłem możliwości takiej dyskusji jest najprawdopodobniej tekst czwartej księgi Politei, w którym Platon dokonuje fundacji teorii wieloczęściowej duszy, umożliwiając tym samym odpowiedź na pytanie o różne od rozumu źródła motywacji ludzkiego działania. Tym samym Platon rozwiązuje aporię sokratejskiego intelektualizmu, w świetle której odpowiedzialny za ludzkie motywacje rozum znajduje się w sprzeczności do fenomenów działania pozbawionych cech rozumności i opanowania. Zestawienie tekstu Etyki 111B oraz Politei 437B – 440D otwiera horyzont pytania o możliwość platońskiej genezy ludzkich aktów wolitywnych, a w dalszej perspektywie także pojęcia ludzkiej woli. Owocem tego zestawienia jest bowiem próba interpretacji platońskiej teorii duszy w świetle arystotelesowskiego pojęcia ὄρεξις, za którego pomocą Stagiryta wyodrębnia trzy analogiczne do platońskiego rozumu, pożądliwości i gniewu (λογισμός – ἐπιθυμία – θυμός) elementy duszy, takie jak rozumne pożądanie, pożądliwość i gniew (βούλησις – θυμοειδές – ἐπιθυμητικόν). Dostrzeżenie możliwości platońskiej genezy aktów wolitywnych zdefiniowanych później przez Augustyna w kontekście pojęcia woli (voluntas) opiera się na stwierdzeniu związku między rozumnym pożądaniem interpretowanym przez Arystotelesa jak akt wolitywny (βούλησις) a interpretacją rozumu przez Platona nie tylko jako intelektu, ale także jako dynamiki jawiącej się z jednej strony w postaci siły erotycznej (Sympozjon, Fajdros), z drugiej strony zaś w postaci rozumnego pożądania (Hippiasz Mniejszy, Gorgiasz).
An analysis of the concept of resolution (προαίρεσις) and rational desire (βούλησις) in the third book of the Nicomachean Ethics 1111B leads Aristotle to discuss the problem of weakness of will (ἀκρασία) in the context of the relationship between reason, lust and anger. The philosophical source of the possibility of such a discussion is most likely the text of the fourth book of Politea, in which Plato founded the theory of the multipartite soul, thus making it possible to answer the question about the sources of motivation for human action that are different from reason. Thus, Plato resolves the aporia of Socratic intellectualism, in the light of which the reason responsible for human motivations is in contradiction to the phenomena of action devoid of the features of rationality and self-control. The juxtaposition of the text of Nicomachean Ethics 111B and Politea 437B–440D opens the horizon of the question about the possibility of the Platonic genesis of human volitional acts and, in the longer term, also the concept of human will. The fruit of this juxtaposition is an attempt to interpret the Platonic theory of the soul in the light of the Aristotelian concept of ὄρεξις, by means of which the Stagirite distinguishes three elements of the soul analogous to Platonic reason, lust and anger (λογισμός — ἐπιθυμία — βμολς), such as rational desire, θυμοειδές — ἐπιθυμητικόν). The perception of the possibility of the Platonic genesis of volitional acts defined later by Augustine in the context of the concept of the will (voluntas) is based on the finding of a relationship between rational desire interpreted by Aristotle as a volitional act (βούλησις) and Plato’s interpretation of reason not only as an intellect, but also as a dynamics that appears on the one hand in the form of erotic power (Symposium, Phaedrus) and on the other hand in the form of rational desire (Hippias Minor, Gorgias).
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2021, 69, 2; 131-158
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Morał z przykładów frankfurtowskich
The Frankfurt Cases: The Moral of the Stories
Autorzy:
Fischer, John Martin
Iwanicki, Marcin
Teske, Joanna Klara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31232615.pdf
Data publikacji:
2021-12-06
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
wolna wola
odpowiedzialność moralna
historyjki Frankfurta
free will
moral responsibility
Frankfurt cases
Opis:
Autor argumentuje, że morał przykładów frankfurtowskich jest następujący: jeśli determinizm przyczynowy wyklucza odpowiedzialność moralną, to nie na mocy eliminacji alternatywnych możliwości, a następnie odpowiada na najważniejsze wyzwanie dla tej tezy, mianowicie argument nazywany „obroną przez dylemat”.
The author argues that the moral of the Frankfurt stories is this: if causal determinism rules out moral responsibility, it is not in virtue of eliminating alternative possibilities, and replies the most important challenge to this claim, namely an argument called “The Dilemma Defense.”
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2021, 69, 4; 441-465
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Divine Providence and Chance in the World: Replies
Opatrzność Boża a przypadek w świecie: odpowiedzi
Autorzy:
Łukasiewicz, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1791054.pdf
Data publikacji:
2020-10-01
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Bóg
przypadek
wolna wola
opatrzność
zło
God
chance
free will
providence
evil
Opis:
W artykule przedstawiam odpowiedzi do zarzutów, zawartych w innych artykułach tego numeru, wobec proponowanej przeze mnie w artykule otwierającym oraz monografii z roku 2014 koncepcji opatrzności i przypadku. Argumentuję, że istnienie różnie rozumianych zdarzeń przypadkowych nie implikuje tezy, że Bóg Stwórca świata nie interesuje się losem indywidualnych bytów stworzonych, w tym istot ludzkich. Staram się w swoich odpowiedziach pokazać, że powodem, dla którego Bóg może dopuszczać występowanie zdarzeń przypadkowych jest Boża wola stworzenia świata względnie autonomicznego, który ma zdolność samodzielnego rozwoju. W świecie takim może występować zło bezcelowe, za które Bóg nie ponosi bezpośredniej odpowiedzialności.
In the paper, I reply to the objections contained in the other papers in this issue raised against my conception of providence and chance presented in the opening article and the book from 2014. I argue that the existence of variously understood random events (chance) does not imply the thesis that God, the Creator of the world is not interested in the fate of individual creatures, including human beings. The reason why God can permit random events to occur is God’s will to create a relatively autonomous world that has the ability to self-develop and self-create. In such a world, there may be pointless evil for which God is not directly responsible.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2020, 68, 3; 249-273
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Spinozjańska koncepcja wolności jako działania rozumnego, zgodnego z naturą i cnotliwego
Spinoza’s Proposal of Freedom as Reason’s Driven Activity in Conformity with Nature and Virtue
Autorzy:
Gut, Przemysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2012944.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Spinoza
wolność
wolna wola
determinizm
rozum
cnota
freedom
free will
determinism
reason
virtue
Opis:
The main goal of submitted paper is to present the crucial trains of Spinoza’s conception of freedom. The focal point of undertaken analysis aims to demonstrate the originality and uniqueness of Spinoza’s proposal. In first step the different aspects of definition of freedom is examined. Next, the Spinoza’s arguments concerning the rejection of free will are scrutinized. Finally, the connection between freedom and reason is presented. In conclusion, the distinguished characteristics of free person are spelled out.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2010, 58, 1; 51-70
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Co wiemy o istocie dobra?
What Do We Know about Good?
Autorzy:
Judycki, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2013338.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
dobro
wola
doskonałość
Bóg
problem zła
good
will
perfection
God
problem of evil
Opis:
The author claims that neither utility, nor perfection of any object can constitute the essence of good. Utility is the so-called relational attribute, therefore it is variable, and the objects perfect with regard to some respect can be used for bad purposes. Moral virtues also cannot express the essence of good, for their positive character is defined by the fact that they are good. With respect to the scholastic formulation ens et bonum convertuntur, the author says that existence itself, even of the objects perfect to a certain extent, is not good because in the concept of ens scholastics meant the being which is God, and the remaining objects are good inasmuch as they come from God. The scholastic tradition called God good because He created everything according to His good will. Here the author discusses the problem of the universal axiological illusion in the context of the absolute power of God (potestas absoluta). The so-called teleological definition of good (bonum est quod omnia appetunt) is thought to be insufficient, just like the definition that bonum est diffusivum sui. The objection to the first conception says that it understands “good” as an entirely static state of things. In this state all potentialities of an object gain their fulfilment. The second objection, in the spirit of Plotinus’ emanationism, is criticised because it sees good as giving of itself, in which the emanating factor does not participate in its creation. Drawing on some strains of scholastic philosophy and I. Kant, the author formulates a thesis that the essence of good is good will and that God can be called good only then when by creating the world He descends in it (descensio). The God of religion and Christian philosophy fulfils the conditions that determine the essence of good. This is confirmed by the Persons of the Holy Trinity who mutually give Themselves, the creation of finite persons, and the Incarnation. Addressing the problem of evil, the author claims that the only bad thing in the world is bad will. Accordingly, suffering and the so-called natural evil is not evil and the acts of bad will were allowed by God, for otherwise no finite person could know what bad will consists in.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2007, 55, 2; 21-41
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zdolność reagowania na racje a odpowiedzialność moralna
Responsiveness and Moral Responsibility
Autorzy:
Fischer, John Martin
Iwanicki, Marcin
Teske, Joanna Klara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31232614.pdf
Data publikacji:
2021-12-06
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
wolna wola
odpowiedzialność moralna
zdolność reagowania na racje
free will
moral responsibility
reason-responsiveness
Opis:
Autor przedstawia model odpowiedzialności moralnej oparty na faktycznej sekwencji i pojęciu zdolności reagowania na racje, a następnie przeprowadza analogię między tym modelem a opracowanym przez Roberta Nozicka modelem wiedzy opartej na faktycznej sekwencji, oraz wprowadza pojęcie semikompatybilizmu.
The author presents a model of moral responsibility based on the actual sequence and the notion of reason-responsiveness, and draws an analogy between this model and Robert Nozick’s model of knowledge based on the actual sequence. In addition, the concept of semicompatibilism is introduced and explained.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2021, 69, 4; 467-496
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Reclaiming Biblical Relevance in Preaching. The Necessary and Sufficient Conditions of Biblical Relevance in Preaching
Przywracanie relewancji biblijnej w przepowiadaniu. Warunki konieczne i wystarczające relewancji biblijnej w głoszeniu słowa Bożego
Autorzy:
Bekesza, Lech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2036144.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
biblijna relewancja
przepowiadanie
treść
forma
intelekt
wola
biblical relevance
preaching
content
form
intellect
will
Opis:
Pożądanym rezultatem komunikacji biblijnej jest aplikacja – proces, w którym słuchacz odnosi do swojego życia prawdę zawartą w słowie Bożym. Wskutek tego celem komunikacji biblijnej jest relewancja – proces odnoszenia prawdy Bożego słowa do słuchacza. W sercu tego równania komunikacji biblijnej znajduje się pytanie o warunki konieczne i wystarczające, które musi spełniać kazanie, aby być uznanym za relewantne biblijnie. Artykuł ten analizuje materię i formę komunikacji biblijnej starając się określić ich relację do świadomości słuchacza (rozumu, uczuć i woli). Stwierdza się w nim, że obiektywna podstawa relewancji biblijnej zawarta jest w treści biblijnej zawsze nakierowanej na wolę słuchacza oraz w formie biblijnej ujmującej treść w pewne ramy na potrzeby rozumu słuchacza. Kazanie jest relewantne biblijnie w takim zakresie, w jakim powyższe relacje występują w procesie komunikacji.
The desired outcome of biblical communication is application – the process of the listener relating his or her life to the truth of God’s word. Consequently, the goal of biblical communication is relevance – the process of relating truth of God’s word to the listener. At the heart of the biblical equation of communication stands the question of the necessary and sufficient conditions which must obtain for a sermon to count as being biblically relevant. The article analyzes the content and form of biblical communication seeking to determine its relationship to the consciousness of the listener (intellect, affection and will). The paper contends for an objective foundation of biblical relevance found in the biblical content always aiming at the will of the listener and the biblical form framing the content for the intellect of the hearer. The sermon is biblically relevant to the extent to which the above relationships obtain in the process of communication.
Źródło:
Roczniki Teologiczne; 2018, 65, 12; 5-29
2353-7272
Pojawia się w:
Roczniki Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozum myślący w służbie woli
Reason as the Faculty of Thinking in the Service of the Will, Will as the Faculty of Making Choices according to the Judgement of Reason: Controversies about Subject, Cause and Conditions of Human Freedom in the Twelfth Century Anthropology
Autorzy:
Kiełbasa, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488287.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
wola
wolny wybór
wolność
intelekt
pożądanie
osąd
will
free choice
freedom
intellect
appetite
judgment
Opis:
Punktem wyjścia artykułu jest rozważanie i konfrontowanie ze sobą różnych znaczeń terminu „wola”, formułowanych i dyskutowanych w XII-wiecznej antropologii. Znaczna część tych historycznych dociekań poświęcona jest takim zagadnieniom, jak charakterystyka i specyfika działania ludzkiej woli, jej odniesienie do całej dziedziny pragnienia (w szczególności do pożądania zmysłowego), zwłaszcza zaś wzajemne funkcjonalne i hierarchiczne relacje między wolą a rozumem jako władzą poznawczą. Na podstawie porównawczej i krytycznej analizy tekstów źródłowych z epoki (w tym dzieł Anzelma z Canterbury, Bernarda z Clairvaux, Hugona ze Św. Wiktora oraz ważniejszych zbiorów sentencji znanych i nieznanych autorów) autor artykułu bada poglądy tych i innych ówczesnych myślicieli na temat przynależności woli do sfery racjonalności w człowieku, udziału intelektu w jej wyborach i decyzjach z jednej strony, a zarazem jej autonomii i możliwości samoporuszania się z drugiej. Swoje badanie koncentruje na tym, w jaki sposób XII-wieczni myśliciele próbują wyjaśnić fenomen wolnego wyboru czy też wolnej decyzji i odpowiedzieć na pytania dotyczące właściwego podmiotu, źródła, przyczyny sprawczej bądź koniecznego i wystarczającego warunku ludzkiej wolności. Czyni to w kontekście średniowiecznych dyskusji i sporów między woluntaryzmem i intelektualizmem antropologicznym.
A starting point of this paper is a consideration and confrontation of the various meanings of the term “will” formulated and discussed in twelfth century anthropology. A significant part of this historical research is devoted to such issues as the characteristics and specific activity of the human will, its relation to the whole domain of the desire, particularly that of the sensual desire, and especially the mutual—functional and hierarchical—relationship between will and reason as the cognitive faculty. On the ground of the critical and comparative analysis of the text-sources (including the works of Anselm of Canterbury, Bernard of Clairvaux, Hugh of Saint-Victor, as well as the collections of sentences of known and unknown authors), author of the paper explores the views of just mentionnned and other thinkers of this time on the belonging of the will to the domain of human rationality, on the participation of the intellect in the will’s decisions and choices, one the one hand, and on will’s autonomy and its possibility of self-moving, on the other. He focuses his scrutiny on how the twelfth century thinkers try to explicate a phenomenon of free choice or free decision and to answer to a questions concerning a proper subject, source, efficient cause or necessary and sufficient condition of the human freedom in the context of the medieval disputes between voluntarism and intellectualism in the domain of anthropology.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2017, 65, 3; 99-125
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Possibilities for Divine Freedom
O możliwościach Bożej wolności
Autorzy:
Kittle, Simon
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488452.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
freedom
free will
divine freedom
alternative possibilities
wolność
wolna wola
Boża wolność
alternatywne możliwości
Opis:
I examine three accounts of divine freedom. I argue that two recent accounts which attempt to explain God’s freedom without appealing to alternative possibilities fail. I then show how a view of divine freedom based on Robert Adams’s idea that God’s grace means he has no obligation to create the best world is able to explain how God can be free while also being perfectly good and perfectly rational.
W artykule przeprowadzam analizę trzech ujęć Bożej wolności. Staram się wykazać, że dwa teoretyczne ujęcia, które pojawiły się ostatnio i które próbują wyjaśnić Bożą wolność, nie odwołując się do koncepcji alternatywnych możliwości, nie osiągają postawionego sobie celu. Następnie pokazuję, w jaki sposób wizja Bożej wolności oparta na idei Roberta Adamsa, że Boża łaska oznacza, iż nie jest on zobligowany, by koniecznie stwarzać najlepszy z możliwych światów, jest zdolna wyjaśnić, w jaki sposób Bóg może być wolny, a zarazem doskonale dobry i rozumny.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2016, 64, 4; 93-123
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 38

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies