Temat: Theism - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: How to Make a World
Jak stworzyć świat
Autorzy:: Hasker, William
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1791035.pdf
Data publikacji:: 2020-10-01
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: stworzenie
kontrola
przypadkowość
Łukasiewicz
teizm probabilistyczny
teizm otwarty
creation
control
randomness
probabilistic theism
open theism
Opis:: W tym eseju analizuję dwie modalności, dzięki którym można zrealizować złożona zadanie – nazywam je szczegółową kontrolą i celową przypadkowością. Rozważam, która z nich lepiej opisuje stworzenie przez Boga wszechświata, w świetle tego, co wiemy o stworzeniu na podstawie nauki. Badam również związek między tym zagadnieniem a poglądami na temat boskiej Opatrzności, w tym „otwartego teizmu probabilistycznego”, który proponuje Łukasiewicz.
This paper investigates two modalities in which a complex task can be accomplished, here termed meticulous control and purposeful randomness. The paper considers which of these better describes the divine creation of the universe, as we know that creation through science. The paper also considers the bearing of this question on views about divine providence, including Łukasiewicz’s “open probabilistic theism.”
Źródło:: Roczniki Filozoficzne; 2020, 68, 3; 35-53
0035-7685
Pojawia się w:: Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Alvina Plantingi ewolucyjny argument przeciwko naturalizmowi
Alvin Plantinga’s Evolution Argument against Naturalism
Autorzy:: Głąb, Anna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2013441.pdf
Data publikacji:: 2006
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: Alvin Plantinga
naturalizm
ewolucjonizm
racjonalność
teizm
naturalism
evolutionism
rationality
theism
Opis:: In the article the proposition is put forward that naturalism connected with evolutionism is an attitude involved in many problems, and the rationality of the naturalist attitude is not credible. The proposition is proven on the basis of the evolution argument against the form of naturalism that assumes that evolution theories are true, which was formulated by Alvin Plantinga. In the article it is shown that the naturalist explanation of human cognitive mechanisms is self-refuting. The naturalist claims that man’s cognitive system originated by way of evolutionary processes, and the aim of these processes is man’s survival, and not the truth of his beliefs; hence – on the basis of such reasoning – one may doubt if all beliefs are true, including the naturalist one. Hence in the article it is shown that the naturalist’s all beliefs, and among them the belief that ‘God does not exist’, cannot be credible. An indirect aim of the evolution argument against naturalism is also intellectual defense of credibility of the theist image of the world. The starting point of the article is presentation of the argument that half a century earlier was formulated by Clive Staples Lewis. Next the details of Plantinga’s argumentation and controversies connected with it are shown. In the final part of the article the relation between naturalism and theism is discussed. In conclusion it is stated that the naturalist attitude does not attain what is required, so that a naturalist could state that it is the way he thinks; and this is why he is not able to threaten Christian theism.
Źródło:: Roczniki Filozoficzne; 2006, 54, 1; 19-40
0035-7685
Pojawia się w:: Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: O (domniemanej) idolatryczności religii
On the (Alleged) Idolatry of Religion
Autorzy:: Gębura, Błażej
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2097353.pdf
Data publikacji:: 2021-12-06
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: idolatria
religia
teizm
Bóg
transcendencja
idolatry
religion
theism
transcendence
God
Opis:: Ireneusz Ziemiński twierdzi, że idolatria należy do istoty religii i z tego powodu nieidolatryczna religia jest niemożliwa. Wobec tego poglądu formułuję trzy zarzuty: zarzut z „religii zero”, zarzut z przypadkowego aktu czci oraz zarzut z nierelewantności dystansu ontycznego. Zarzut z „religii zero” odnosi się do możliwości istnienia religii indywidualnej i niezinstytucjonalizowanej, a więc pozbawionej składowych typowych religii, które są stale zagrożone idolatrią. Zarzut z przypadkowego aktu czci sugeruje, że możliwa jest sytuacja, w której ktoś myli przedmiot własnego aktu czci i nieświadomie czci Boga, nie popełniając przy tym idolatrii. Zarzut z nierelewantności dystansu ontycznego wskazuje, że transcendencja Boga nie jest przeszkodą w oddawaniu czci, ale jej koniecznym warunkiem.
Ireneusz Ziemiański argues that idolatry belongs to the essence of religion and for this reason a non-idolatrous religion is impossible. I formulate three objections to this thesis: the objection from "religion zero", the objection from the accidental act of worship and the objection from the non-relevance of ontic distance. The objection from “religion zero” refers to the possibility of the existence of an individual and non-institutionalised religion, thus lacking the components of typical religions that are constantly threatened by idolatry. The objection from the accidental act of worship suggests that it is possible that someone confuses the object of his own act of worship and unconsciously worships God without committing idolatry. The objection from the non-relevance of ontic distance indicates that the transcendence of God is not an obstacle to worship, but a necessary condition for it.
Źródło:: Roczniki Filozoficzne; 2021, 69, 4; 357-365
0035-7685
Pojawia się w:: Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: Bóg i antyrealizm
God and Antirealism
Autorzy:: Czerniawski, Krzysztof
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/488175.pdf
Data publikacji:: 2014
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: antyrealizm
teizm
iluminacjonizm
M. Dummett
A. Plantinga
antirealism
theism
illuminationism
Opis:: Można wyróżnić dwa rodzaje powiązań między antyrealizmem semantycznym a teizmem. Pierwsze z nich ma swoje źródło w antyrealistycznym twierdzeniu, że język rozumiemy dzięki naszej znajomości uzasadnień sądów lub zdań. W konsekwencji tego staje się czymś niemożliwym przekazanie wiedzy Boga wierzącemu, jeżeli ten ostatni osobiście nie zna uzasadnienia odpowiedniego zdania. Ze szczególnie mocnym przedstawieniem tej doktryny mamy do czynienia na ostatnich stronach Logicznej podstawy metafizyki Michaela Dummetta. Można to rozumieć jako całkowite odrzucenie każdego rodzaju iluminacjonizmu, a także pewnych w jakiś sposób pokrewnych mu stanowisk, takich jak idealizm transcendentalny. Drugie powiązanie ma charakter bardziej pozytywny dla teizmu. Antyrealizm musi przyjąć, że każdy sąd może byś poznany, co wydaje się sprzeczne ze zdrowym rozsądkiem. Istnieje jednak prosty sposób na uczynienie tej sugestii czymś prawdziwym, a mianowicie przyjęcie istnienia wszechwiedzącego Boga, który zna każdy sąd. Ten sposób myślenia po raz pierwszy został wyeksponowany trzydzieści lat temu przez Alvina Plantingę i stał się przedmiotem szczegółowych dyskusji różnych filozofów. Należy podkreślić, że po szczegółowym zbadaniu te dwa rodzaje powiązań nie są równie mocno uzasadnione, ponieważ tylko pierwsze z nich jest silnie zakorzenione w antyrealistycznej semantyce, podczas gdy drugie jest jedynie pewną spekulatywną sugestią.
Two kinds of connections between semantic antirealism and theism may be distinguished. The first one begins with the antirealist claim that we understand language through our knowledge of justification of statements or sentences. Consequently, it becomes impossible to transfer God’s knowledge to the believer, if she or he personally doesn’t know the justification of the relevant statements. There is especially strong exposition of this doctrine in the last pages of Michael Dummett’s The Logical Basis of Metaphysics. This could be understood as the refutation of any kind of illuminationism, as well as some remotely related positions, like transcendental idealism. The second connection is more positive for theism. Antirealism needs to suppose that every statement could be known, which seems to be contrary to common sense. But there is one very easy way to make this supposition true, namely by acknowledging the existence of omniscient God, who knows every proposition. This way of thinking was first expounded by Alvin Plantinga few decades ago, and since then has become the subject of scrupulous discussions by different philosophers. It should be emphasized that after close examination these two connections aren’t equally justified, because only the first one has strong semantic roots in antirealism, why the second one is merely a speculative conjecture.
Źródło:: Roczniki Filozoficzne; 2014, 62, 4; 135-161
0035-7685
Pojawia się w:: Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: Otwarta nauka i otwarty teizm wobec ideowego fundamentalizmu
Intellectual Openness versus Ideological Fundamentalism
Autorzy:: SŁOMKA, Marek
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/488196.pdf
Data publikacji:: 2018-06
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: teizm
nauka
rozwój
otwartość
fundamentalizm
theism
science
development
openness
fundamentalism
Opis:: Jedną z najbardziej wpływowych idei w dziejach ludzkiej refleksji było traktowanie zmiany jako przejawu niedoskonałości. Tymczasem zmiana może jawić się równie dobrze jako coś ontologicznie podstawowego i aksjologicznie pozytywnego. Programowa otwartość na zmianę wpisana jest w wartościowe poszukiwania w obszarze nauk przyrodniczych. Dotyczy to zarówno gotowości do modyfikacji zastanych tez, jak i detalicznych rozwiązań, których uściślanie przybliża nas do prawdy. Popperowski model intelektualnego rozwoju pozwala bez lęku podejmować trudne pytania, w razie potrzeby zrobić „krok wstecz”, a nawet zmienić stanowisko, które wydawało się przez lata ujęciem paradygmatycznym.
The history of scientific revolution shows how strongly our habits and irrational fears affect the fate of particular intellectual solutions. Although since the days of Galileo or Copernicus it has been recognized how valuable is the search for causes of physical phenomena, for many consecutive years similar interpretations were not applied to biotic systems. Teleological descriptions of the tendency of systems to a specific end appeared as not subjected to any modifications. Such an approach often blocked development of the concept of God, His relationship to the world and many important aspects of Christian thought. One of the most influential ideas in the history of human reflection was to treat change as a manifestation of imperfection. Nevertheless, change may appear as something ontologically fundamental and axiologically positive. In such a way change is treated in each valuable research on the field of natural sciences. This concerns the readiness to modify existing thesis and particular solutions, whose clarification brings us closer to the truth. Popper’s model of intellectual development allows to fearlessly grasp difficult problems, (if needed) take a “step back” or even change the statement that seemed as an unchangeable approach.
Źródło:: Roczniki Filozoficzne; 2018, 66, 2; 173-187
0035-7685
Pojawia się w:: Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: Czy współczesne rozumienie problemu Bożej ukrytości prowadzi do ateizmu?
Does the Contemporary Understanding of the Problem of God’s Hiddenness Leads to Atheism?
Autorzy:: Mordarski, Ryszard
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/31232753.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: Divine hiddenness
classical theism
absconditeism
the hiddenness argument
theism vs. atheism
friendly theism vs. friendly atheism
Miłosz Hołda
Marek Dobrzeniecki
John L. Schellenberg
ukrytość Boga
teizm klasyczny
absconditeizm
argument z ukrytości
teizm vs. ateizm
przyjazny teizm vs. przyjazny ateizm
Opis:: W artykule omówione zostały dwie znakomite prace na temat ukrytości Boga autorstwa Miłosza Hołdy (Źródło i noc. Wprowadzenie do współczesnego absconditeizmu) i Marka Dobrzenieckiego (Ukrytość i Wcielenie. Teistyczna odpowiedź na argument Johna L. Schellenberga za nieistnieniem Boga). Należą oni do tzw. przyjacielskich teistów, którzy usiłują traktować tezę o Bożej skrytości jako ważne poszerzenie problematyki klasycznego teizmu. Wydaje się jednak, że ulegają oni iluzji prowadzenia dialogu z tzw. przyjacielskimi ateistami, wciągającymi teistów w taką interpretację tezy o skrytości Boga, która wydaje się całkowicie sprzeczna z teizmem. Powstaje zatem pytanie, czy współczesne sformułowania problemu skrytości Boga są w jakikolwiek sposób do pogodzenia z chrześcijańskim teizmem?
The article discusses two excellent works on the hiddenness of God by Miłosz Hołda (Źródło i noc. Wprowadzenie do współczesnego absconditeizmu [The Spring and the Night: An Introduction into Contemporary Absconditheism]) and Marek Dobrzeniecki (Ukrytość i Wcielenie. Teistyczna odpowiedź na argument Johna L. Schellenberga za nieistnieniem Boga [Hiddenness and the Incarnation: A Theistic Response to John L. Schellenberg’s Argument for Divine Nonexistence]). They belong to the so-called friendly theists, who try to treat the thesis of God’s hiddenness as an important extension of the problems of classical theism. It seems, however, that they succumb to the illusion of conducting a dialogue with the so-called friendly atheists, who involve theists in such an interpretation of the thesis about the Divine hiddenness, which seems to be completely contrary to classical theism. The question then arises: whether the contemporary formulations of the problem of the Divine hiddenness are in any way compatible with Christian theism?
Źródło:: Roczniki Filozoficzne; 2023, 71, 1; 389-412
0035-7685
Pojawia się w:: Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:: Jefte w tarapatach: Moralne dylematy a teizm
Jephthah’s Plight: Moral Dilemmas and Theism
Autorzy:: Mann, William
Iwanicki, Marcin
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/488495.pdf
Data publikacji:: 2017-12-20
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: moralne dylematy
teizm
ślubowanie Jeftego
moral dilemmas
theism
Jephthah’s vow
Opis:: Artykuł omawia zjawisko dylematów moralnych z perspektywy teistycznej. Teiści przyjmują często, że (1) opatrznościowy Bóg nigdy nie postawiłby stworzonej przez siebie istoty przed taką sytuacją wyboru, w której owa istota nie jest w stanie uniknąć czynu niesłusznego, bądź że (2) jeśli istota staje przed taką sytuacją wyboru, to jest to wynikiem pewnego niesłusznego działania, którego dokonała już wcześniej. Wielu komentatorów przypisuje tę drugą opcję Tomaszowi z Akwinu. Autor argumentuje, że taka interpretacja jest błędna, przytaczając między innymi przeprowadzoną przez Akwinatę analizę ślubowania Jeftego opisanego w Księdze Sędziów. Natomiast w odniesieniu do pierwszej opcji artykuł zamykają uwagi dotyczące sposobu opracowania normatywnej teorii etycznej o charakterze teistycznym, która uznaje istnienie dylematów moralnych. Teiści zainteresowani taką teorią powinni poważnie rozważyć odrzucenie założenia, że powinność implikuje możliwość.
This essay examines the phenomenon of moral dilemmas from a theistic perspective. Many theists have supposed either (1) that a providential God would never confront a creature with a choice in which the creature cannot avoid doing wrong, or (2) that if a creature does confront such a choice situation, it is the result of some prior wrongdoing freely committed by that creature. This second alternative has been ascribed by many to St. Thomas Aquinas. I argue that the ascription is unwarranted, citing among other cases Aquinas’s examination of Jephthah’s vow in the book of Judges. As for the first alternative, the essay concludes with some observations about how one might develop a theistic normative ethical theory, consistent with God’s providence, that recognizes moral dilemmas. One of the assumptions that theists should seriously consider abandoning in the process is the principle that ought implies can.
Źródło:: Roczniki Filozoficzne; 2017, 65, 4; 351-381
0035-7685
Pojawia się w:: Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:: Zagadka naturalizmu
The Puzzle of Naturalism
Autorzy:: Judycki, Stanisław
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2015793.pdf
Data publikacji:: 2003
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: naturalizm
epistemologia
filozofia umysłu
teizm
naturalism
epistemology
philosophy of the mind
theism
Opis:: Naturalism is a philosophical doctrine assuming that all that exists is natural, that is, that there are no spiritual realities, no purely spiritual substances, no supernatural beings, transcendent in relation to the world. In epistemology it is said that no correct and convincing arguments can be formulated for existence of this kind of objects. The general thesis of naturalism is concerned with a discussion on theism and atheism, a discussion on the ontological status of the human mind, a discussion coming from the area of philosophy of biology, from the area of ethics and axiology, and even a discussion of the issue of how the objects of formal sciences exist. Naturalism is rather a conclusion from accumulation of arguments from various branches of knowledge than a self-dependent philosophical conviction. In the course of the considerations the following issues will be dealt with: historical background of naturalism, ontological and methodological naturalism, naturalism in axiology, epistemology, in social sciences and philosophy of the mind, relations between naturalism and physicalism, materialism, emergentism and functionalism. Opponents of naturalism usually try to show that within one or another branch of knowledge naturalism cannot be maintained, and on this basis they assume that naturalism as awhole is false. In the present considerations a different method of anti-naturalist argumentation has been used, namely, a fictitious thesis has been accepted, that as result of future development of scientific knowledge naturalism in all the branches will be considered as a convincing point of view and will be generally accepted. The phrase „puzzle of naturalism” used in the title is supposed to suggest that even in such a situation the general thesis of naturalism will not result from acceptance of particular naturalisms in all branches of knowledge. In other words, conceivable complete explanative successes achieved in particular branches of knowledge will not give the right to draw a general naturalistic conclusion. Hence the thesis of auniversal naturalism will remain puzzling.
Źródło:: Roczniki Filozoficzne; 2003, 51, 3; 19-39
0035-7685
Pojawia się w:: Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:: Naturalizm ontologiczny a rola superweniencji w ewolucji biologicznej
Ontological Naturalism and the Role of Supervenience in Biological Evolution
Autorzy:: Życiński, Józef
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2015794.pdf
Data publikacji:: 2003
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: emergentyzm
ewolucja
naturalizm
superweniencja
teizm
wszechświat
emergentism
evolution
naturalism
supervenience
theism
univers
Opis:: To overcome the traditional opposition between the methodological and the ontological naturalism, in the paper the notion of supervenience is proposed as an explanatory category which facilitates developing a version of nonreductionist emergentism. This category helps to understand the so called teleonomy (resp. quasi-finality) studied in modern biology and eliminates the traditional opposition between the causal and the teleological interpretation of nature. Analytical distinctions, dependent on supervenient aspects of nature, facilitate new interpretive patterns for biological evolution and make groundless many simplified patterns accepted in philosophical interpretation of evolutionism.
Źródło:: Roczniki Filozoficzne; 2003, 51, 3; 7-18
0035-7685
Pojawia się w:: Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:: Który naturalizm?
Which Naturalism?
Autorzy:: Cottingham, John
Iwanicki, Marcin
Teske, Joanna Klara
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/31232836.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: nature
scientism
secularism
natural light
theism
natura
scjentyzm
sekularyzm
przyrodzone światło
teizm
Opis:: Program „naturalizacji” bywa we współczesnej laickiej filozofii przedstawiany w opozycji do tradycyjnego teizmu. Biorąc jednak pod uwagę historię terminów „natura” i „naturalny”, widać brak ciągłości między tym, jak owe terminy są rozumiane obecnie, a jak rozumiano je w przeszłości. Nowożytny „naturalista”, który domaga się, by wszystkie zjawiska umieścić w dziedzinie tego, co naturalne, stawia tezę, którą wielu klasycznych, średniowiecznych i wczesnonowożytnych filozofów i teologów uznałoby za dość samooczywistą. Zmiana, która tu zaszła, nie polega na decyzji, by do dziedziny naturalnej włączyć to, co poprzednio było z niej wykluczone, lecz na zupełnie innym rozumieniu tejże dziedziny. W artykule argumentuję, że filozoficznie ciekawe jest nie tyle pytanie, czy powinniśmy być naturalistami, ile pytanie, który z dwóch naturalizmów należy przyjąć: świecki naturalizm, z jego neutralistyczną koncepcją natury w ogóle i ludzkiej natury w szczególności, czy teistyczny naturalizm, wedle którego świat naturalny i nasza własna natura noszą znamię boskości. Okazuje się, że ujęcie sekularystyczne musi zmierzyć się z poważnymi wyzwaniami epistemicznymi i moralnymi.
The ‘naturalizing’ agenda in contemporary secularist philosophy is often presented in opposition to traditional theism. But looking at the history of the terms ‘nature’ and ‘natural’ reveals a discontinuity between how these terms are currently understood and how they were understood in the past. The modern ‘naturalist’, in insisting that all phenomena should be brought within the domain of the natural, is advancing a thesis that many classical, medieval and early-modern philosophers and theologians would have regarded as fairly self-evident. What has changed is not that there is a new determination to include within the natural domain what was previously excluded from it, but rather that there is a radical shift in how the natural domain is to be understood. This paper argues that the philosophically interesting question is not whether or not we should be naturalists, but which of two naturalisms we should adopt: secular naturalism, with its neutralist conception of nature in general and of human nature in particular, or theistic naturalism, according to which the natural world and our own nature bear the stamp of the divine. It turns out the former (secularist) view is vulnerable to serious difficulties, on both the epistemic and the moral fronts.
Źródło:: Roczniki Filozoficzne; 2023, 71, 3; 299-317
0035-7685
Pojawia się w:: Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:: Probabilistic Theism and the Classical Doctrine of Actus Purus
Teizm probabilistyczny a tradycyjna doktryna actus purus
Autorzy:: Mordarski, Ryszard
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1791050.pdf
Data publikacji:: 2020-10-01
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: Dariusz Łukasiewicz
Tomasz z Akwinu
teizm probabilistyczny
teizm otwarty
teizm klasyczny
atrybuty Boga
wszechmoc
prostota
Bóg jako actus purus
opatrzność vs. przypadek
teologia filozoficzna vs. nauki przyrodnicze
Aquinas
probabilistic theism
open theism
classical theism
attributes of God
omnipotence
simplicity
God as Actus Purus
providence vs. chance
philosophical theology vs. natural sciences
Opis:: Teizm probabilistyczny Dariusza Łukasiewicza wyrasta z nieklasycznego rozumienia natury Boga, zwłaszcza atrybutów prostoty i wszechmocy. Redefinicja tych atrybutów w kategoriach współczesnej filozofii analitycznej powoduje, że teizm probabilistyczny jest bliższy teizmu otwartego niż klasycznego teizmu. Jednak niezwykle ważną zasługą tego podejścia jest opracowanie wszechstronnego komponentu naukowego dla teizmu otwartego (który jest ciągle budowany na podstawach biblijnych), co powoduje, że teizm probabilistyczny umożliwia poszerzenie teizmu otwartego o perspektywę współczesnej nauki (współczesnych nauk przyrodniczych). Fundamentalnym znaczeniem teizmu probabilistycznego jest nie tyle pogodzenie występowania zdarzeń przypadkowych z teorią opatrzności, co raczej danie możliwości teizmowi otwartemu do wypłynięcia na szerokie wody dzisiejszych debat teistycznych, toczonych wśród współczesnych naukowców, a nie tylko wśród filozofów i teologów. Bez tego teizm otwarty pozostaje w ramach wąskiej teologicznej perspektywy, interesującej tylko dla teologów chrześcijańskich lub naukowców wyznających światopogląd chrześcijański.
Dariusz Łukasiewicz’s probabilistic theism arises from a non-classical understanding of the nature of God, especially the attributes of simplicity and omnipotence. The redefinition of these attributes in terms of modern analytical philosophy means that probabilistic theism is closer to open theism than to classical theism. However, an extremely important merit of this approach is the development of a comprehensive scientific component for open theism (which is built on biblical foundations), which means that probabilistic theism enables the extension of open theism to the perspective of modern natural sciences. The fundamental meaning of probabilistic theism is not so much the reconciliation of the occurrence of accidental events with the theory of providence, but rather it gives the possibility of open theism to enter into theistic debates among contemporary scientists, not only philosophers and theologians. Without this, open theism remains within a narrow theological perspective, interesting only to Christian theologians or scientists professing the Christian worldview.
Źródło:: Roczniki Filozoficzne; 2020, 68, 3; 187-203
0035-7685
Pojawia się w:: Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:: Benevolence or Mercy? The Problem with the First Premise of the Hiddenness Argument
Dobroczynność czy miłosierdzie? Problem pierwszej przesłanki argumentu z ukrytości
Autorzy:: Mordarski, Ryszard
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1791141.pdf
Data publikacji:: 2021-09-24
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: argument z ukrytości
miłość Boga
atrybuty Boga
modele chrześcijańskiej miłości
teizm dobroczynności
teizm miłosierdzia
J. L. Schellenberg
Hiddenness Argument
God’s love
attributes of God
models of Christian love
benevolent theism
merciful theism
Opis:: The first premise of J. L. Schellenberg’s Hiddenness Argument equates God’s love with a positive relationship to human beings. To illustrate this relationship, the human model of parental love is used, based on the standards of the modern American liberal world, not on the biblical standard. As a result, we attribute to God a narrowly understood horizontal relationship towards people, which is completely alien to the understanding of love developed in the Christian tradition. When we refer to the classical theism that recognized love as the central attribute of God, we will see that it should be understood in a vertical model, consisting in the offering of good and mercy. This understanding undermines the benevolent theism and replaces it with the merciful theism or theism of mercy. Ultimately, this makes the first premise of the Hiddenness Argument very questionable and the whole argument calls for a significant revision.
Pierwsza przesłanka J. L. Schellenberga argumentu z ukrytości zrównuje miłość Boga z pozytywnym stosunkiem do człowieka. Aby zilustrować tę relację, posłużono się ludzkim modelem miłości rodzicielskiej, opartym na standardach współczesnego amerykańskiego liberalnego świata, a nie na standardach biblijnych. W rezultacie przypisujemy Bogu wąsko rozumiany horyzontalny stosunek do ludzi, który jest zupełnie obcy pojmowaniu miłości wypracowanemu w tradycji chrześcijańskiej. Kiedy odwołamy się do klasycznego teizmu, który uznawał miłość za centralny przymiot Boga, zobaczymy, że należy ją rozumieć w modelu wertykalnym, polegającym na ofiarowaniu dobra i miłosierdzia (łaski). Takie rozumienie podważa teizm dobroczynności i zastępuje go teizmem miłosierdzia (łaski). Dzięki temu okazuje się, że pierwsza przesłanka argumentu z ukrytości jest bardzo wątpliwa, a cały argument wymaga znaczącej rewizji.
Źródło:: Roczniki Filozoficzne; 2021, 69, 3; 123-139
0035-7685
Pojawia się w:: Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:: Gottfried Wilhelm Leibniz: An Intellectual Portrait
Gottfried Wilhelm Leibniz: Portret intelektualny
Autorzy:: Gut, Przemysław
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/488411.pdf
Data publikacji:: 2017-06
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: rationalism
pluralism
monad
theism
Gottfried Wilhelm Leibniz
modern philosophy
filozofia nowożytna
racjonalizm
pluralizm
monada
teizm
Opis:: The aim of this paper is to set out the following: firstly, the most important facts from Leibniz’s biography; secondly, the position of Leibniz’s philosophy within the philosophical thought of the 17th century; thirdly, the diverse ways to explicate Leibniz’s philosophical thought that are still in use in literature today; fourthly, basic features which define the general spirit as well as the methods of Leibniz’s philosophizing.
Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie, po pierwsze, najistotniejszych faktów z bio¬gra¬fii Leibniza; po drugie, miejsca filozofii Leibniza w ramach myśli filozoficznej wieku XVII; po trze¬cie, głównych trendów interpretacyjnych jego pism, czynnych do dzisiaj w literaturze histo¬rycznofilozoficznej; po czwarte, podstawowych cech, które określą zarówno postawę filozoficzną Leibniza, jak też przyjęty przezeń sposób filozofowania.
Źródło:: Roczniki Filozoficzne; 2017, 65, 2; 5-21
0035-7685
Pojawia się w:: Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:: Lawina w omodlonym świecie – filozofia religii wobec przypadków Saula Smilansky’ego
An Avalanche in the Petitionary World: Philosophy of Religion and Saul Smilansky’s Cases
Autorzy:: Wojtysiak, Jacek
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/488521.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: modlitwa prośby
filozofia religii
teizm
tajemnica Boga
petitionary prayer
philosophy of religion
theism
mystery of God
Opis:: Niniejszy artykuł stanowi polemikę z esejem Saula Smilansky’ego pt. O wątpliwej warości moralnej pewnych rozpowszechnionych form modlitwy. Według Smilansky’ego niektóre modlitwy prośby, a zwłaszcza modlitwy o czyjeś dobra kosztem kogoś innego, są niemoralne. Zgadzam się, że nie każda modlitwa jest moralnie akceptowalna, lecz jednocześnie argumentuję, że jego uzasadnienie tej tezy zakłada lub zawiera fałszywe przesłanki. W szczególności formułuję cztery zastrzeżenia (lub zarzuty) wobec jego argumentu: (i) punktem wyjścia filozofii modlitwy powinny być nie prywatne przekonania filozofa, lecz (w przypadku braku empirycznej wiedzy o modlących się ludziach) ortodoksja lub ortopraksja określonej religii (zastrzeżenie metodologiczne); (ii) modląca się osoba (zwłaszcza w trudnej sytuacji życiowej) nie rozważa konsekwencji wysłuchania swej modlitwy (zastrzeżenie psychologiczne); (iii) zgodnie z modelem biblijnym każda modlitwa prośby zawiera warunek ‘jeśli Bóg chce’ (zastrzeżenie teologiczne); (iv) pomimo (reprezentowanej przez Smilansky’ego) powszechnej opinii, modlitwa prośby nie jest działaniem w zwykłym znaczeniu tego słowa (zastrzeżenie ontologiczne). Tej ostatniej tezy bronię, posługując się rozróżnieniem Charlesa Taliaferro na Świat Omodlony i Świat Nieomodlony. Poza tym próbuję podać własne kryterium moralności modlitwy prośby: modlitwa taka jest moralnie dobra, jeśli buduje pozytywną relację z Bogiem lub innymi ludźmi oraz jest wypowiadana wraz z uzupełnieniem ‘Boże, bądź wola Twoja!’
The article is a polemic with Saul Smilansky’s essay “A Problem about the Morality of Some Common Forms of Prayer.” According to Smilansky some petitionary prayers, especially prayers for one’s own good at the expense of someone else, are immoral. I agree that not every prayer is morally acceptable but at the same time I argue that Smilanksy’s justification of this thesis presupposes or includes some false premises. In particular I give four reservations about (or objections to) his argument: (i) philosophy of prayer should start not with the private beliefs of the philosopher but (if one does not have empirical knowledge about praying people) with a given religious orthodoxy or orthopraxis (the methodological reservation); (ii) a praying person (especially in a difficult life situation) does not consider the consequences of his or her prayer’s being answered (the psychological reservation); (iii) according to the Biblical model every petitionary prayer involves the conditional clause ‘if God wills’ (the theological reservation); (iv) in spite of a common opinion (represented by Smilansky) petitionary prayer is not action in the ordinary meaning of this word (the ontological reservation). I defend the last thesis using Charles Taliaferro’s distinction between the Petitionary World and the Non-Petitionary World. I also try to introduce my own criterion of the morality of petitionary prayer: such a prayer is morally good if it builds a positive relationship between a petitioner and God or other people and if it is spoken together with the supplement ‘God, your will be done!’
Źródło:: Roczniki Filozoficzne; 2016, 64, 1; 61-73
0035-7685
Pojawia się w:: Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:: Anti-Naturalistic Arguments From Reason
Antynaturalistyczne argumenty z rozumu
Autorzy:: Oppy, Graham
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2097279.pdf
Data publikacji:: 2022-03-31
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: ewolucja
teoria identyczności
naturalizm
samo-obalanie
rozum
teizm
evolution
identity theory
naturalism
reason
self-defeat
theism
Opis:: This paper discusses a wide range of anti-naturalistic argument from reason due to Balfour, Haldane, Joad, Lewis, Taylor, Moreland, Plantinga, Reppert, and Hasker. I argue that none of these arguments poses a serious challenge to naturalists who are identity theorists. Further, I argue that some of these arguments do not even pose prima facie plausible challenges to naturalism. In the concluding part of my discussion, I draw attention to some distinctive differences between Hasker’s anti-naturalistic arguments and the other anti-naturalistic arguments mentioned above.
Autor omawia wybrane antynaturalistyczne argumenty z rozumu, proponowane przez takich myślicieli, jak Balfour, Haldane, Joad, Lewis, Taylor, Moreland, Plantinga, Reppert i Hasker. Jak utrzymuje, żaden z tych argumentów nie stanowi poważnego wyzwania dla naturalistów, którzy są zwolennikami teorii identyczności. Co więcej, twierdzi, że niektóre z nich nie stanowią nawet przekonujących wyzwań dla naturalizmu wziętego w ogólności. W końcowej części tekstu autor zwraca uwagę na pewne wyraźne różnice między antynaturalistycznymi argumentami Williama Haskera a pozostałymi argumentami omawianymi w artykule.
Źródło:: Roczniki Filozoficzne; 2022, 70, 1; 15-35
0035-7685
Pojawia się w:: Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Informacja

Wyszukujesz frazę "Theism" wg kryterium: Temat

Źródło danych

Dostawca treści

Kolekcja

Rok wydania

Wydawca

Temat

Autor

Typ dokumentu

Język