Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Racjonalność" wg kryterium: Temat


Tytuł:
O cenności racjonalności w wierze religijnej
On how Precious Rationality is in Religious Cognition
Autorzy:
Pepliński, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2015839.pdf
Data publikacji:
2003
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
epistemologia
racjonalność
przekonania religijne
epistemology
rationality
religious belief
Opis:
The issue of rationality of religious beliefs belongs to the main problems of 20th century philosophy of religion. When posing this problem the term `rationality' is often used in a way that is not precise, and sometimes it seems to be ambiguous. In order to avoid this error I define rationality of acceptance regulatively as a property consisting in being in accordance with defined epistemic rules of the ethics of beliefs. The main rule that is taken into consideration here is the following requirement: `Each theorem p accepted by person S should be justifiable by her in a degree proportional to the degree of assertion with which he accepts p'. Acceptances having the property of so defined rationality belong to a broader class of reasonable acts, where rationality is understood as a property consisting in being a reliable use of human cognitive abilities. I claim that although the religious faith of a `common' Christian is not rational in this sense, as mysteries of faith are not justifiable by natural reason, it has a reasonable character and is precious from the epistemic point of view. I defend the proposition that the fact of not being rational in this particular sense does not involve irrationality that consists in breaking the rule that orders a change in the way of accepting a certain theorem p so as to adjust the degree of assertion to the justification one has, the borderline case being one of rejecting the theorem for which one does not have any epistemically valid justification. The proposition that one of these rules is obligatory for the believer with respect to his acceptance of the propositions of faith cannot be justified without stating that Christianity is false. This latter proposition cannot be proved philosophically.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2003, 51, 1; 219-244
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Alvina Plantingi ewolucyjny argument przeciwko naturalizmowi
Alvin Plantinga’s Evolution Argument against Naturalism
Autorzy:
Głąb, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2013441.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Alvin Plantinga
naturalizm
ewolucjonizm
racjonalność
teizm
naturalism
evolutionism
rationality
theism
Opis:
In the article the proposition is put forward that naturalism connected with evolutionism is an attitude involved in many problems, and the rationality of the naturalist attitude is not credible. The proposition is proven on the basis of the evolution argument against the form of naturalism that assumes that evolution theories are true, which was formulated by Alvin Plantinga. In the article it is shown that the naturalist explanation of human cognitive mechanisms is self-refuting. The naturalist claims that man’s cognitive system originated by way of evolutionary processes, and the aim of these processes is man’s survival, and not the truth of his beliefs; hence – on the basis of such reasoning – one may doubt if all beliefs are true, including the naturalist one. Hence in the article it is shown that the naturalist’s all beliefs, and among them the belief that ‘God does not exist’, cannot be credible. An indirect aim of the evolution argument against naturalism is also intellectual defense of credibility of the theist image of the world. The starting point of the article is presentation of the argument that half a century earlier was formulated by Clive Staples Lewis. Next the details of Plantinga’s argumentation and controversies connected with it are shown. In the final part of the article the relation between naturalism and theism is discussed. In conclusion it is stated that the naturalist attitude does not attain what is required, so that a naturalist could state that it is the way he thinks; and this is why he is not able to threaten Christian theism.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2006, 54, 1; 19-40
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozumność i filozofia
Reasonability and Philosophy
Autorzy:
Migasiński, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2015840.pdf
Data publikacji:
2003
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
racjonalność
postmodernizm
hermeneutyka
antropologia filozoficzna
rationality
postmodernism
hermeneutics
philosophical anthropology
Opis:
The article is concerned with the question of rationalism and irrationalism as definitions appraising philosophical attitudes. The author takes into consideration the charge of irrationalism against the main representatives of the so-called postmodernism: J. F. Lyotard, J.Derrida, G. Deleuze. He formulates the proposition that reason is one thing and the so-called operating intellect is another. Each philosophy has to use reason in the course of studying various aspects of reality, in the course of analyses concerning the nature of man and his products. However, there are aspects of the world that cannot be `seen through' by means of operating intellect. Hence the author conseders the phrase `irrational philosophy' as contradictio in adiecto. No philosophical system may be constructed completely on clear definitions; there always has to remain something that is the subject of intuition, something that cannot be distinctly defined. Descartes' rationalism may be an example illustrating this proposition. His philosophical system is ultimately based on the intuitively given cogito and the intuitively presented idea of infinity (God). Radical criticism of phenomenology offered by postmodernists has led to a vision of reality utterly depraved of foundations (anarchical). The author disagrees with such a way of philosophising. Instead, he thinks that P. Ricoeur's hermeneutics is the best tool for describing basic human existential experiences.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2003, 51, 1; 209-217
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przeciwko irracjonalności filozofii. Henryka Rickerta polemika z filozofią życia
Against the Irrationality of Philosophy: Heinrich Rickerts Polemics with Philosophy of Life
Autorzy:
Przyłębski, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2015838.pdf
Data publikacji:
2003
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
H. Rickert
racjonalność
irracjonalność
filozofia życia
rationality
irrationality
philosophy of life
Opis:
The article is concerned with views of H. Rickert, one of the main representatives of German neo-Kantism. The author analyzes Rickert's attitude towards the conception of philosophy, and especially the relation between Rickert's understanding of tasks of philosophy and the views of nature that representatives of the so-called philosophy of life (Lebensphilosophie) have. According to Rickert philosophy should be a cognitive action meeting the requirements of rationality. Its subject is to be the whole of reality; it also should lead to creation of a philosophy of life and it should have the character of a system. The systemic character of philosophy meant for Rickert the necessity to use rational reasoning for the theses one puts forward, the necessity of an order and of respecting logic. From this point of view Rickert criticized the approach to philosophy that was characteristic of representatives of philosophy of life – W. Dilthey, F. Nietzsche, H. Bergson, W. James. Instead of a rational reasoning philosophy of life prefers – in Rickert's opinion – such elements of the philosophical method as description, intuition or referring to subjective experiences.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2003, 51, 1; 245-264
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Luki pojęciowe w systemie kartezjańskim
Conceptual Gaps in the Cartesian System
Autorzy:
Drozdowicz, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488732.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
metodyka
metodologia
racjonalność kartezjańska
system kartezjański
methodics
Cartesian rationality
Cartesian system
Opis:
W artykule tym autor wskazuje zarówno na określone luki pojęciowe w systemie kartezjańskim, jak i wyjaśnia potrzebę wypełnienia tych luk - w przekonaniu autora może się to przyczynić zarówno do większej jasności wypowiedzi Kartezjusza, jak i do ich większej spójności logicznej. Szczegółowo analizuje jedynie dwa z takich pojęć, tj. metodyki i metodologii. Oba mają charakter kategorialny, ale pierwsze z nich jest ogólniejsze niż drugie. Krótko rzecz ujmując, metodyka dotyczyć może zarówno zasad poznawczych, jak i moralnych, wyznaniowych i innych jeszcze, natomiast metodologia tych reguł, które są zalecane i stosowane w którymś z tych obszarów problemowych. Autor przyjmuje również, że z metodyką mamy do czynienia wówczas, gdy mowa jest o czynnościach przygotowawczych do intelektualnego wkroczenia na każdy z tych obszarów myślenia i praktycznego postępowania i poszukujemy tych racji, które sprawiają, żc to myślenie i postępowanie staje się racjonalne. Natomiast z metodologią mamy do czynienia wówczas, gdy już znajdujemy się na którymś z tych obszarów i zmierzamy - w sposób racjonalnie zaplanowany - do wytyczonych na nim celów.
The aim of this article is to point out the conceptual gaps in the Cartesian system as well as to explain the need to fill in those gaps. In author’s opinion, this might contribute to a greater clarity and logical coherence of Descartes’s thought. The Author analyses in detail only two of such terms: methodics and methodology. Both of them have a categorial character, but the first one is more general than the other. Briefly, methodics refers to cognitive, moral, religious and other rules, while methodology refers to those rules which are recommended and applied within the aforementioned areas. The Author also assumes that we have to do with methodics when we prepare ourselves to intellectually enter each of those areas of thought and practical conduct and when we seek those reasons which make our thought and action rational. On the other hand, we have to do with methodology when we are in one of those areas and are heading for—in a rationally planned manner—the goals set in it.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2015, 63, 1; 13-27
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przekaz wiary w zsekularyzowanym społeczeństwie na podstawie głównych publikacji ks. Luigiego Giussaniego
The Transmission of Faith in a Secularised Society Based on the Main Publications of Don Luigi Giussani
Autorzy:
Campagnaro, Matteo
Wójcik-Cifoletti, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22180822.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
faith
rationality
aesthetics
education
secularized society
wiara
racjonalność
estetyka
wychowanie
społeczeństwo zsekularyzowane
Opis:
* Artykuł oryginalny w języku włoskim pt. „La trasmissione della fede in una società secolarizzata sulla base delle principali pubblicazioni di don Giussani” został opublikowany w Rocznikach Pedagogicznych 15(51) 2023, nr 1, s. 109-126   Artykuł przybliża myśl teologiczno-duszpasterską księdza Luigiego Giussaniego, kapłana diecezji mediolańskiej i założyciela ruchu Comunione e Liberazione (Komunia i Wyzwolenie). W szczególności została przeanalizowana zaproponowana przez Giussaniego metoda przekazywania wiary chrześcijańskiej w pluralistycznym i zsekularyzowanym społeczeństwie. Myśl teologiczno-duszpasterska Giussaniego charakteryzuje się jego zamiłowaniem do racjonalności, parezją w pragnieniu przekazania młodym chrześcijaństwa nie moralistycznego, sprowadzonego do nakazu etycznego, ale jako „Faktu”, który się wydarzył, którego można doświadczyć dzisiaj w rzeczywistości wspólnoty kościelnej. Według księdza Giussaniego, aby przekazać wiarę współczesnemu człowiekowi, konieczne jest zaoferowanie duszpasterstwa proponującego wiarę w Chrystusa jako spotkanie estetyczne, które odpowiedziałoby na najgłębsze wymogi człowieka dotyczące piękna, prawdy oraz dobra, i do którego rozumną rzeczą jest przylgnąć. W obliczu antropologicznego problemu nowoczesności adekwatną odpowiedzią, według księdza Giussaniego, może być wiara pociągająca człowieka swoim pięknem, czyli racjonalną poprawnością.
* The original article "La trasmissione della fede in una società secolarizzata sulla base delle principali pubblicazioni di don Giussani" was published in Roczniki Pedagogiczne, vol. 15, no. 1 (2023), pp. 109-126. The article explores the theological-pastoral thought of Luigi Giussani, a priest of the diocese of Milan and founder of the Communion and Liberation movement. We want to examine in particular the method proposed by Giussani for transmitting the Christian faith in a pluralistic and secularized society. Giussani’s theological-pastoral thought is characterized by his passion for rationality, by a paresia in wanting to transmit to young people a Christianity that is not dutiful, reduced to an ethical imposition, but as a ‘Fact’ that has happened, which can be experienced today in the reality of the ecclesial community. According to Giussani, in order to transmit faith to modern man it is necessary to offer a pastoral that proposes faith in Christ as an aesthetic encounter that responds, that is, to man's needs for beauty, truth and goodness and to which it is reasonable to adhere. Faced with the anthropological problem of modernity, an adequate response for Giussani can come from a faith that attracts man for his beauty, that is, for his rational correctness.
Źródło:
Roczniki Pedagogiczne; 2023, 15, 1; 127-144
2080-850X
Pojawia się w:
Roczniki Pedagogiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ontologiczne założenia korespondencyjnej koncepcji prawdy
Ontological Assumptions of the Correspondence Conception of Truth
Autorzy:
Wojtysiak, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2013902.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
prawda
korespondencja
ontologia
deflacjonizm
racjonalność
Arystoteles
Tarski
truth
correspondence
ontology
deflationism
rationality
Aristotle
Opis:
Philosophers are mainly focused on the epistemological concept of truth. However, if we want to maintain this concept in the classical version (correspondence one) we have to assume at least some minimal ontology (metaphysics), and hence some ontological (metaphysical) concept of truth. Items I. and II. are an attempt at explicating this ontology in the context of Aristotle’s and Tarski’s conceptions, and item IV. is (in discussion with P. Horwich and D. Lewis) taking an attitude towards contemporary challenges that deflationism brings to them. It seems that today one may defend the correspondence conception of truth and its ontological assumptions, that boil down to stating a certain form of the world’s “rationality”.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2005, 53, 2; 309-327
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Między algorytmem prawa a religią totalną na podstawie powieści Iana McEwana W imię dziecka
Between the Algorithm of Law and Total Religion: Ian McEwan’s The Children Act
Autorzy:
Głąb, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488295.pdf
Data publikacji:
2017-12-20
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
McEwan
religia
prawo
racjonalność
transfuzja krwi
Świadkowie Jehowy
religion
law
rationality
blood transfusion
Jehovah’s Witnesses
Opis:
W niniejszym tekście autorka analizuje najpierw stanowisko współczesnego brytyjskiego pisarza Iana McEwana z perspektywy deklarowanego przezeń ateizmu. Czyni to przez pryzmat dwutorowości światopoglądów, jaka charakteryzuje jego niektóre utwory (Czarne psy i Przetrzymać tę miłość). W drugiej części przechodzi do problemu moralnego z jego przedostatniej powieści W imię dziecka. Analizuje dylemat, jaki się w niej pojawia, na trzech poziomach: religijnym, prawnym i egzystencjalnym, z których ten ostatni jest decydujący dla określenia tragizmu, w jakim znaleźli się bohaterowie powieści.
First, the article discusses the British writer, Ian McEwan, from the standpoint of his atheism. It does so through the prism of “double-track” world views which characterize some of his works (Black Dogs and Enduring Love). In the second part, the essay moves on to address the moral problem of his penultimate novel, Children Act, and discusses the dilemma present here on three levels: religious, legal, and existential. The last one seems to be crucial to determining the tragic nature of the characters’ situation.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2017, 65, 4; 151-175
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O możliwych strategiach teologa wobec nauki
On the Possible Theologian’s Strategies for Science
Autorzy:
Wojtysiak, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2012842.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
nauka
religia
teologia
filozofia
interakcjonizm
kreacjonizm
racjonalność
przygodność
science
religion
theology
philosophy
interactionism
creationism
rationality
contingency
Opis:
In my paper – the paper in memory and honour of Rev. Professor Józef Turek – I describe the following strategies that can be developed by the theologian for his discussion with the natural sciences: (i) isolationism – theology avoids any connections with science; (ii) interactionism – theology searches for some points in common with science; (iii) subordinationism – theology becomes the part of sciense. Next I explain how the representatives of these strategies try to interpret the fundamental thesis of theism ‘God created the world (from nothing)”. I also argue that if you prefer interactionism you must find a conceptual bridge between theology and science. The philosophical content of this bridge can be constituted by the concepts of contingency, rationality and mystery which are critically analysed in the last parts of the paper.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2011, 59, 2; 325-344
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Fortunate Misfortune Revisited: Further Reflections
Szczęśliwe nieszczęście przemyślane na nowo: dalsze uwagi
Autorzy:
Smilansky, Saul
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31232797.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
misfortune
fortunate misfortune
disadvantage
rationality
moral paradoxes
Smilansky
nieszczęście
szczęśliwe nieszczęście
niekorzystne położenie
racjonalność
paradoksy moralne
Opis:
In a previous work I considered the philosophically neglected phenomenon of “Fortunate Misfortune” (or FM). This follows from the way in which sometimes what seems an obvious misfortune turns out, in fact, to be actually good fortune. The paradox, in a certain class of cases, is this: if a seemingly unfortunate aspect of a life has proven to be beneficial overall, then it has not been a real misfortune. However, certain aspects of actual lives seem to be obvious misfortunes, irrespective of what follows. Often, saying both that the life-aspects under consideration are misfortunes and denying that they are, seem unacceptable. In the present paper I aim to survey some of the conceptual, moral and social implications of cases of Fortunate Misfortune. This will be mostly done in the form of questions, exploring the perplexities FM brings up and the challenges it hence poses for further work.
We wcześniejszych tekstach omówiłem pomijane przez filozofów zjawisko „szczęśliwego nieszczęścia” (SN). Wiąże się ono z tym, że niekiedy coś, co wydaje się jawnym nieszczęściem, przyjmuje faktycznie szczęśliwy obrót. Paradoks, występujący w określonej klasie przypadków, jest następujący: jeśli na pozór niefortunny aspekt życia okazuje się w ostatecznym rozrachunku dobrodziejstwem, to nie był prawdziwym nieszczęściem. Jednakże pewne aspekty życia wydają się jawnymi nieszczęściami, niezależnie od tego, jakie mają następstwa. Powiedzenie zarówno, że rozważane tu aspekty życia są nieszczęściem i zaprzeczenie, że nimi są, wydaje się często nie do przyjęcia. W tym eseju przedstawiam wybrane pojęciowe, moralne i społeczne konsekwencje przypadków szczęśliwego nieszczęścia, stawiając pytania, rozważając zagadki, do których prowadzi SN oraz formułując wyzwania, z którymi trzeba się będzie zmierzyć w przyszłości.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2023, 71, 2; 93-108
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
JÓZEFA ŻYCIŃSKIEGO META-PRZEDMIOTOWE UJĘCIE RELACJI MIĘDZY NAUKĄ A RELIGIĄ
JÓZEF ŻYCIŃSKI’S META-OBJECTIVE VIEW OF THE RELATION BETWEEN SCIENCE AND RELIGION
Autorzy:
Kotowicz, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488454.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
naturalizm metodologiczny
relacja nauka–religia
naturalność interdyscyplinarna
racjonalność
Życiński
methodological naturalism
science-religion relation
interdisciplinary naturalness
rationality
Opis:
The dialogue between science and religion held by Józef Życiński presents a vision, in which the two disciplines exist complementarily and complete each other. In his opinion the basis of the dialogue is a reliable methodology, in which the very fundamental issue is methodological naturalism. Życiński suggests that apparent conflicts stem from incorrect interpretation of the Holy Bible or fundamentalist understanding of science. He therefore provides the right, in his opinion, interpretation of the Book of Bible and the Book of Nature. Józef Życiński demonstrates that in Christianity we deal with affirmation of rationality. This, among others, is the reason we should talk about Christian sources and inspirations of contemporary science.
Dialog nauka-religia, prowadzony przez Życińskiego ukazuje wizję, w której komplementarnie istnieją, dopełniają się dziedziny nauki i religii. Podstawą do dialogu jest solidna metodologia, w której kluczowym zagadnieniem jest naturalizm metodologiczny. Życiński sugeruje, iż pozorne konflikty są wyrazem niewłaściwej interpretacji Pisma Świętego, bądź fundamentalistycznych sposobów rozumienia nauki. Daje zatem właściwą, jego zdaniem, interpretację Księgi Pisma Świętego i Księgi Przyrody. Ukazuje, iż w chrześcijaństwie mamy do czynienia z afirmacją racjonalności. Między innymi to powoduje, iż należy mówić o chrześcijańskich źródłach i inspiracjach współczesnej nauki.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2012, 60, 4; 249-260
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
W SPRAWIE (NIE)BOSKOŚCI NIE MOŻNA SIĘ POMYLIĆ. W ZWIĄZKU Z ARTYKUŁEM DANIELA HOWARDA-SNYDERA CZY JEZUS BYŁ SZALEŃCEM, ZŁOCZYŃCĄ CZY BOGIEM? A MOŻE TYLKO SIĘ POMYLIŁ?
ON (NON)DIVINITY CAN NOT GO WRONG. IN CONNECTION WITH DANIEL HOWARD-SNYDER’S ARTICLE WAS JESUS MAD, BAD, OR GOD?...OR MERELY MISTAKEN?
Autorzy:
Wojtysiak, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488696.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
racjonalność chrześcijaństwa
argument „szaleniec, złoczyńca, albo Bóg”
malejące prawdopodobieństwa
rationality of christianity
argument „mad, bad, or God”
“dwindling probabilities”
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2013, 61, 2; 69-81
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O racjonalności i jej granicach
On Rationality and its Limits
Autorzy:
Kleszcz, Ryszard
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2015842.pdf
Data publikacji:
2003
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
metafilozofia
racjonalność
kryteria racjonalności
argumentacja filozoficzna
granice racjonalności
metaphilosophy
rationality
criteria of rationality
philosophical argumentation
limits of rationality
Opis:
In this paper I deal with the problem of rationality in the area of philosophy. The standard model of rationality proposes three conditions: 1) proper articulation, 2) respecting the requirements of logic, 3) sufficient justification. The main thesis of this paper is that the standard criteria of rationality should be reformulated in specialised areas, e.g. in philosophy or in general worldview. Simultaneously the author discusses the problem of limits of rationality as he accepts that its cognitive programme is limited. For this reasons some area of culture, e.g. literature (especially poetry) is beyond the limits of rationality.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2003, 51, 1; 171-190
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
La trasmissione della fede in una società secolarizzata sulla base delle principali pubblicazioni di don Luigi Giussani
The Transmission of Faith in a Secularised Society Based on the Main Publications of Don Luigi Giussani
Przekaz wiary w zsekularyzowanym społeczeństwie na podstawie głównych publikacji ks. Luigiego Giussaniego
Autorzy:
Campagnaro, Matteo
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22180813.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
wiara
racjonalność
estetyka
wychowanie
społeczeństwo zsekularyzowane
faith
rationality
aesthetics
education
secularized society
fede
razionalità
estetica
educazione
società secolarizzata
Opis:
L’articolo approfondisce il pensiero teologico-pastorale di don Luigi Giussani, sacerdote della diocesi di Milano e fondatore del movimento di Comunione e Liberazione. Si vuole esaminare in particolar modo il metodo proposto da Giussani per trasmettere la fede cristiana in una società pluralistica e secolarizzata. Il pensiero teologico-pastorale di Giussani è caratterizzato dalla sua passione per la razionalità, da una paresia nel voler trasmettere ai giovani un cristianesimo non doveristico, ridotto ad un imposizione etica, ma come ‘Fatto’ accaduto, sperimentabile oggi nella realtà della comunità ecclesiale. Secondo Giussani, per trasmettere la fede all’uomo moderno è necessario offrire una pastorale che proponga la fede in Cristo come un incontro estetico che risponda, cioè, alle esigenze di bellezza, verità e bontà dell’uomo e al quale sia ragionevole aderire. Di fronte al problema antropologico della modernità, una risposta adeguata per Giussani può venire da una fede che attiri l’uomo per la sua bellezza, cioè per la sua correttezza razionale.
The article explores the theological-pastoral thought of Luigi Giussani, a priest of the diocese of Milan and founder of the Communion and Liberation movement. We want to examine in particular the method proposed by Giussani for transmitting the Christian faith in a pluralistic and secularized society. Giussani’s theological-pastoral thought is characterized by his passion for rationality, by a paresia in wanting to transmit to young people a Christianity that is not dutiful, reduced to an ethical imposition, but as a ‘Fact’ that has happened, which can be experienced today in the reality of the ecclesial community. According to Giussani, in order to transmit faith to modern man it is necessary to offer a pastoral that proposes faith in Christ as an aesthetic encounter that responds, that is, to man's needs for beauty, truth and goodness and to which it is reasonable to adhere. Faced with the anthropological problem of modernity, an adequate response for Giussani can come from a faith that attracts man for his beauty, that is, for his rational correctness.
Artykuł przybliża myśl teologiczno-duszpasterską księdza Luigiego Giussaniego, kapłana diecezji mediolańskiej i założyciela ruchu Comunione e Liberazione (Komunia i Wyzwolenie). W szczególności została przeanalizowana zaproponowana przez Giussaniego metoda przekazywania wiary chrześcijańskiej w pluralistycznym i zsekularyzowanym społeczeństwie. Myśl teologiczno-duszpasterska Giussaniego charakteryzuje się jego zamiłowaniem do racjonalności, parezją w pragnieniu przekazania młodym chrześcijaństwa nie moralistycznego, sprowadzonego do nakazu etycznego, ale jako „Faktu”, który się wydarzył, którego można doświadczyć dzisiaj w rzeczywistości wspólnoty kościelnej. Według księdza Giussaniego, aby przekazać wiarę współczesnemu człowiekowi, konieczne jest zaoferowanie duszpasterstwa proponującego wiarę w Chrystusa jako spotkanie estetyczne, które odpowiedziałoby na najgłębsze wymogi człowieka dotyczące piękna, prawdy oraz dobra, i do którego rozumną rzeczą jest przylgnąć. W obliczu antropologicznego problemu nowoczesności adekwatną odpowiedzią, według księdza Giussaniego, może być wiara pociągająca człowieka swoim pięknem, czyli racjonalną poprawnością.
Źródło:
Roczniki Pedagogiczne; 2023, 15, 1; 109-126
2080-850X
Pojawia się w:
Roczniki Pedagogiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Max Weber und die Innerweltliche Askese
Max Weber i asceza wewnątrz świata
Autorzy:
Kuttner, Heinz-Georg
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38718730.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
kapitalizm zachodni
ekonomia
racjonalność
etyka protestantyzmu
socjologia religii
polityka
asceza
western capitalism
economics
rationality
Protestant ethics
sociology of religion
politics
asceticism
Opis:
Osoba i dzieła Maxa Webera wzbudzają do dzisiaj duże zainteresowanie wielu analiz etyczno-filozoficzno-ekonomicznych. Kilka danych historycznych, nieznanych zapewne polskiemu czytelnikowi, rzuca nowe światło na centralne zagadnienia myśli Webera, jak np. związek pomiędzy procesami racjonalizacyjnymi zachodniego kapitalizmu a prawnymi, społecznymi i kulturalnymi sposobami istnienia człowieka: Dlaczego właśnie w Europie doszło do powstania gospodarki kapitalistycznej? Czy ta forma gospodarowania była konieczna? W protestantyzmie, przede wszystkim Johna Calvina, Weber upatruje najgłębszej przyczyny nowożytnego sposobu myślenia ekonomicznego. Jedną z tez Webera jest dostrzeganie w religii „momentu racjonalności”, dopomagajacej człowiekowi w tworzeniu własnego i całościowego poglądu na świat. Jednak wskutek „dynamiki w przepływie kapitału, zwiększającej się biurokracji, różnicującej się administracji, intelektualizacji” życia ludzkiego wzrasta „przepaść” pomiędzy światem zsekularyzowanym a treściami religii. Jako rozwiązanie tej problematyki Weber zaproponował naukę wolną od wartości, by według niego ustanowić realny pomost porozumienia dla tak przeciwstawnego świata. Przeciwieństwo istnieje − według tego myśliciela − także pomiędzy etyką obiektywną a etyką odpowiedzialności, którą można nazwać etyką polityczną, uzależnioną ostatecznie od jej użyteczności. Tę etykę R. Spaemann nazwał także „utylitarystyczną”. Stanowisko to zarówno w wymiarze systematycznym, jak też historycznym okazuje się m.in. dla ekonomii, prawa i polityki niewystarczalne, co potwierdza choćby druga wojna światowa oraz jej negatywne skutki w powojennym okresie rozwoju ludzkiej cywilizacji.
Źródło:
Roczniki Wydziału Nauk Prawnych i Ekonomicznych KUL; 2005, 1, 1; 53-74
1896-6365
Pojawia się w:
Roczniki Wydziału Nauk Prawnych i Ekonomicznych KUL
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies