Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Polish People's Republic" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 18
Tytuł:
„Oto i wszystkie chyba plotki”. Listy Jana Błońskiego do Kazimierza Wierzyńskiego
„And These Are Probably All the Gossips”. Jan Błoński’s Letters To Kazimierz Wierzyński
Autorzy:
Truszkowski, Artur
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1891734.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Kazimierz Wierzyński
Jan Błoński
korespondencja
emigracja
PRL
correspondence
emigration
Polish People's Republic
Opis:
The text contains source material, that is Jan Błoński's letters to Kazimierz Wierzyński written in the period between 1961 and 1964, when Błoński lectured at the University of Sorbonne. In the article six letters are presented from the package consisting of twenty-eight units kept in the Polish Library of the Polish Social and Cultural Association in London. Source materials were provided with commentaries and an introduction showing the circumstances of the start of the correspondence. The presented letters first of all discuss current events in the literary-cultural life of Poland that Kazimierz Wierzyński, who lived in emigration after the Second World War, was very much interested in. The main issue that was addressed in Błoński's letters was the effect that the ruling party had on Poles' social and cultural life as well as a description of the way the police state worked in Polish People's Republic. The freedom with which Błoński writes, his scathing humor and a characteristic chatty tone make his letters to Wierzyński an exceptional voice documenting the social-political realities of the Polish People's Republic of the first half of the 1960s.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2013, 61, 1; 153-175
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Image of the Polish People’s Republic (PRL) in Janusz Krasiński’s Pentalogy
Autorzy:
Urbanowski, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1802278.pdf
Data publikacji:
2019-10-29
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Janusz Krasiński; Polish novel after 1989; PRL (Polish People’s Republic); Communism
Opis:
The Polish version of the article was published in Roczniki Humanistyczne vol. 65, issue 1 (2017). This article reconstructs the image of the Polish People’s Republic (PRL) in the monumental pentalogy by Janusz Krasiński, one of the most important achievements of Polish literature after 1989. In his works Krasiński showed Poland in the years 1945–1989 from the perspective of Szymon Bolesta, who at the age of 18 was falsely accused by the Communists of espionage and sentenced to 15 years in prison. The prison experience and Bolesta’s later literary career makes the reader perceive the PRL as a hostile, alien and dangerous entity, based on violence and lies, arousing fear, destroying human souls and trying to create a new non-human ethics.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2019, 67, 1 Selected Papers in English; 149-160
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Władza komunistyczna wobec duszpasterstwa polonijnego prowadzonego przez zakony męskie
The Communist Authorities vs. Pastorate Conducted by Male Religious Orders for the Polish Community Abroad
Autorzy:
Zamiatała, Dominik
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1962015.pdf
Data publikacji:
2019-07-29
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
zakony męskie
duszpasterstwo polonijne
polityka wyznaniowa PRL
men's orders
Polish community abroad pastorate
denominational policies of the Polish People's Republic
Opis:
The Communist authorities included pastorate conducted by male orders and congregations for the Polish community abroad in the domain of political actions against the Catholic Church in Poland. In the first years after the Second World War the Communists, who wanted to keep appearances of good relations with the Church, allowed monks to go abroad and work in Polish communities there. Their approach to this issue changed in the Stalinist times, when they were more interested in re-emigration of Poles to Poland than in Polish clergy going abroad. Such an approach presented by the Warsaw authorities resulted in dissatisfaction among Poles living abroad. A lack of Polish priests in the emigration centers resulted in priests of other nationalities taking over Polish parishes. Requests and petitions for priests from Poland filed by various Polish organizations to the Polish authorities had no effect. They were simply ignored. At the beginning of the 1960s the situation changed; the authorities agreed to allow monks to leave, however, under some strictly defined conditions; permits to leave depended on meeting these conditions. It was only in the 1970s and 1980s that the Communists' policies towards Polish pastorate abroad changed completely. The Warsaw authorities, realizing the aversion most members of Polish communities abroad had to the Polish People's Republic, tried to use monks going abroad for their own goals and aspirations. This is why they were monitored by diplomatic posts abroad, seminars were organized for monks leaving Poland to work with Poles abroad, and meetings were arranged in Wilanów for those who came to Poland to spend their holidays here. Going abroad to work there was not hindered, and in certain situations some congregations were even encouraged to send their monks to conduct pastorate in Polish communities. Also the security services were interested in the involvement of religious orders in Polish pastorate abroad.
Źródło:
Studia Polonijne; 2012, 33; 27-55
0137-5210
Pojawia się w:
Studia Polonijne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Herbert’s Postcolonial Antiquity and Defensive Nationalism
Autorzy:
Uffelmann, Dirk
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1798829.pdf
Data publikacji:
2019-10-29
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Zbigniew Herbert; poetry; antiquity; Polish People’s Republic; postcolonialism; nationalism; internal colonization
Opis:
The Polish version of this article was published in Roczniki Humanistyczne vol. 65, issue 1 (2017). This paper proposes a postcolonial reading of antiquity motifs from Zbigniew Herbert’s po-ems from the times of socialism. References to ancient history, mythology, and biblical allusions are interpreted as allegories of the political culture in the Polish People’s Republic. While in his poems written between 1956 and 1990 Herbert depicts communism as an attempt at Russian colonization of Poland, in seminal texts the focus lies mainly on the internal effects for the Polish colonized mind. Linking communist Moscow to ancient Rome, Herbert accomplishes a peculiar anti-imperial translatio imperii. It is this trans-chronic perspective of Herbert’s poems which allows for rounding off the paper with connecting Herbert’s anti-imperial attitude with defensive nationalism and proposing recent right-wing tendencies in the Polish appropriation of post-colonial theory (Ewa Thompson et al.) as a heuristic model for understanding Herbert’s civil position during communism.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2019, 67, 1 Selected Papers in English; 21-42
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Image of the United States of America in the Polish Newsreels (PKF) 1948–1953
Autorzy:
Rabiński, Jarosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1798813.pdf
Data publikacji:
2019-10-30
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Polish Newsreel; PKF; propaganda; United States of America; Cold War; Polish People’s Republic
Opis:
The Polish version of the article was published in Roczniki Humanistyczne 59 (2011), issue 2. This article analyzes the contents of sections of Polish Newsreel (PKF) of the years 1948–1953 concerning the United States of America in the context of political, international, military, economic and social issues. The image of the USA shown in Polish Newsreel did not have a lot in common with reality and it was part of the vision of the world created for propaganda needs. The propaganda machine, a part of which Polish Newsreel was, in order to achieve the aims that it had set out, used a whole palette of propaganda techniques and rules: selecting the prepared footage, generalizations, the use of characteristic clusters of ideas (“warmongers”, “American perpetrators of genocide”, “the new SS”, “the bondage of the dollar”), combining information with interpretation. All of this was done with the use of the modern medium, that is, film. Joining the layers of pictures, sound and commentary, as well as the particular conditions encountered during screenings of Polish Newsreel shows gave the viewer the possibility to deeply experience the scenes presented, to get emotionally involved in them, and, hence, to identify with the imposed interpretation of the viewed material.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2019, 67, 2 Selected Papers in English; 89-114
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obraz Stanów Zjednoczonych Ameryki w Polskiej Kronice Filmowej 1948-1953
The Image of the United States of America in the Polish News Reel 1948-1953
Autorzy:
Rabiński, Jarosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1929366.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Polska Kronika Filmowa
propaganda
Stany Zjednoczone Ameryki
zimna wojna
PRL
Polish News Reel
United States of America
cold war
Polish People's Republic
Opis:
The article contains an analysis of the contents of fragments of the Polish News Reel from the years 1948-1953 concerning the United States of America in the context of political, international, military, economic and social issues. The image of the USA shown in the Polish News Reel did not have a lot in common with the reality and it was part of the vision of the world created for the needs of the propaganda. The propaganda machine, a part of which was the Polish News Reel, in order to achieve the aims it planned used a whole palette of propaganda techniques and rules: selecting the prepared material, generalizations, the use of characteristic clusters of ideas (“war incendiaries”, “American perpetrators of genocide”, “new SS--men”, “dollar bondage”), joining the information layer with the interpretation one. All this was done with the use of the modern medium, that is the film. Joining the picture, sound and commentary layers, as well as the peculiar physical conditions obtaining during the Polish News Reel show gave the viewer a possibility to experience deeply the presented scenes, to get involved emotionally in them, and hence to identify with the imposed interpretation of the viewed material.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2011, 59, 2; 171-196
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sytuacja prawna Kościoła katolickiego w Polsce Ludowej
Legal situation of Catholic Church in Polish People’s Republic
La situation juridique de lÉglise catholique en Pologne Populaire
Autorzy:
Wierzbicki, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1791279.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Catholic Church
Polish People’s Republic
communist regime
Kościół Katolicki
Polska Ludowa
reżym komunistyczny
Opis:
Poland, after the Second World War, was in communist bloc. Due to immense political changes which took place against religion and Church. Legal situation of the Church in the Communist Period was extremely difficult because legal status of the Church had not been regulated. The article includes a legal situation of Catholic Church in Polish People’s Republic. At the beginning it was defined the term of “communist regime” regarding churches and other religious unions. The grounds for communist regime is ideological and political monism . It is characterized by negative opinion of religion’s role in social life. Society was manipulated by big discrepancy between statutory law and its application. The following article shows the application of communist regime in Poland. Polish society resisted against the application of that system. Political system against the Church were changing within the years. Finally, the Author showed that dialogue between the Church and communist authorities had a material impact on the legal regulation.
Źródło:
Kościół i Prawo; 2013, 2(15); 115-127
0208-7928
2544-5804
Pojawia się w:
Kościół i Prawo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Protection of Client’s Interests, as Arising from the Right (Requirement) to Rely on Legal Professional Privilege in China, Compared to Polish Solutions – the Development of the System. Part II
Autorzy:
Bednaruk, Waldemar
Kisiel, Olga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1803179.pdf
Data publikacji:
2019-10-28
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
history of the Bar
the Second Republic of Poland
the Polish People’s Republic (PPR)
historia adwokatury
II Rzeczpospolita
PRL
Opis:
Ochrona interesów klienta wynikająca z prawa (obowiązku) zachowania tajemnicy adwokackiej w Chinach na tle rozwiązań polskich – narodziny systemu. Część II. Rys historyczny rozwiązań polskich od upadku I Rzeczypospolitej do czasów współczesnych Po długotrwałym okresie rozwoju rodzimej kultury prawnej, systematycznego wzrostu znaczenia palestry w życiu społeczno-politycznym kraju oraz umacniania jej wpływów, nastąpił czas zdecydowanie gorszy dla prawników. Utrata niepodległości na ponad sto lat i konieczność funkcjonowania w strukturach monarchii absolutnych wywołały szereg negatywnych skutków we wzajemnych relacjach adwokatów z ich klientami, przede wszystkim w zakresie prawa do zachowania tajemnicy adwokackiej. Kolejne stulecie zaś, mimo odzyskania niepodległości przez Polskę, przyniosło nowe, trudne wyzwania w procesie kształtowania stosunków uczestników postępowania sądowego.
The Protection of Client’s Interests, as Arising from the Right (Requirement) to Rely on Legal Professional Privilege in China, Compared to Polish Solutions – the Development of the System. Part II. A Historical Overview of Polish Solutions from the Fall of the First Republic of Poland until Modern Times After a long period of the native legal culture development, a systematic increase in the importance of the Bar in the social and political life of the country and the strengthening of its influence, there was a period much worse for lawyers. The loss of independence for more than one hundred years and the necessity of functioning in the structures of absolute monarchies caused many negative effects in the mutual relations between attorneys and their clients, primarily in the area of the legal professional privilege. Despite the fact that Poland regained its independence, the next century brought new, difficult challenges in the process of shaping the relations between lawsuit participants.
Źródło:
Roczniki Nauk Prawnych; 2019, 28, 2; 7-17
1507-7896
2544-5227
Pojawia się w:
Roczniki Nauk Prawnych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Das Verhältnis der Kommunistischen Partei Polens zum Judentum nach 1945
Stosunek partii komunistycznej w Polsce do Żydów po 1945 roku
Autorzy:
Piotrowski, Mirosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1954340.pdf
Data publikacji:
2003
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
stosunki polsko-żydowskie
antysemityzm
antypolonizm
władze bezpieczeństwa w PRL
Żydzi
komunizm
historia PRL
Polish-Jewish Relations
anti-semitism
anti-polonism
security authorities in the Polish People's Republic
Jews
communism
history of the Polish People's Repubic
Opis:
Narzucona siłą Polsce w 1944 r. tzw. „władza ludowa”, skupiała w swych szeregach zarówno ludność pochodzenia polskiego jak i w znacznej mierze pochodzenia żydowskiego. Stan taki był pochodną celowej polityki J. Stalina, który podczas tworzenie pierwszych zrębów administracyjnych przyszłej PRL na bazie Zarządu Głównego Związku Patriotów Polskich (ZPP) oraz Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego (PKWN) zalecał, aby na listach kandydatów zdecydowanie preferowano towarzyszy pochodzenia żydowskiego, dążąc do tego aby wszędzie stanowili większość. Stwierdzano wprost, że ich narodowe pochodzenie gwarantuje większą pewność dyspozycyjności niż komunistów polskich. Koncepcji tej bezskutecznie próbowali się m.in. przeciwstawiać polscy generałowie walczący po stronie Armii Czerwonej, jak Karol Świerczewski i Zygmunt Berling. Współdziałający z Sowietami zarówno Polacy jak i Żydzi, przez społeczeństwo polskie postrzegani byli jako zdrajcy. Wedle zgodnej opinii historyków, pomimo fluktuacji różnych osób na ważnych rządowych stanowiskach, faktycznie w Polsce wlatach 1944-1956 decydowała i rządziła trójka: Bolesław Bierut, Jakub Berman i Hilary Minc. Dwóch ostatnich było pochodzenia żydowskiego i określali się jako Żydzi. Do dziś trwa w Polsce spór na temat procentowego udziału Żydów w strukturach komunistycznej władzy, lecz nie dokonano jeszcze szczegółowych rachunków. Jednakże a priori przyjmowane jest twierdzenie, iż ogólnie biorąc była to „żydo-komuna”. Szczególnie znienawidzonym stał się Resort Bezpieczeństwa Publicznego, później MBP, w którym wszystkie ważniejsze stanowiska obsadzono ludźmi pochodzenia żydowskiego. Wprawdzie na jego czele stał Polak Stanisław Radkiewicz, ale wiceministrami byli Żydzi m.in. Mieczysław Mietkowski i Roman Romkowski, później Antoni Alster (w Komitecie ds. Bezpieczeństwa Publicznego). Najważniejszymi departamentami w tym ministerstwie również zawiadywali ludzie pochodzenia żydowskiego. Departamentem V ds. walki z Kościołem i środowiskiem inteligencji kierowała lwowska żydówka Julia Brystyger. Dyrektorem Departamentu VII ds. cenzury był Józef Czaplicki; Departamentem X, dbającym o „czystość” szeregów partii komunistycznej kierował Anatol Fejgin; wicedyrektorem był zbiegły na Zachód w 1953 r. Józef Światło (Izaak Fleishfarb). Głównym Urzędem Cenzury kierował Marcel Reich (Ranicki), dyrektorem Departamentu Więziennictwa MBP był Jerzy-Dagobert Łańcut; szefem Departamentu Śledczego był osławiony sadysta płk Józef Goldberg-Różański. Wszystko to sprzyjało umacnianiu przeświadczenia, że winę za powojenne zniewolenie narodu polskiego ponoszą Żydzi. Podobnego zdania był także prymas Polski kard. August Hlond. Rosnąca bariera uprzedzeń pomiędzy Polakami a Żydami czyniła z tych ostatnich dogodny instrument polityki prowadzonej przez Stalina. Potrzebował on bowiem zwolenników bezwzględnie zaufanych, po których mógł się spodziewać całkowitej lojalności, a więc ludzi możliwie osamotnionych, bez zaplecza rodzinnego, sąsiedzkiego – którzy partię komunistyczną uczynią swym jedynym kręgiem odniesienia. Logicznie rzecz biorąc Żydzi przebywający po wojnie w Polsce powinni mieć wsparcie i zagwarantowaną opiekę przynajmniej ze strony komunistów i Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego. Tak jednak nie było, gdyż stali się oni nie podmiotem, a przedmiotem politycznej rozgrywki. Dla współrodaków ze wspomnianych komunistycznych formacji nadrzędnym celem było zwycięstwo idei rewolucji oraz posłuszne wypełnianie dyrektyw Stalina. Na tak zbudowanym ołtarzu całkowicie poświęcono interes jednostki – także „zwykłego” Żyda. Podkreślić należy, iż na nastrojach społeczeństwa polskiego względem tzw. „kwestii żydowskiej” władze komunistyczne „grały” świadomie – nie bacząc na tragiczny finał. Większość historyków w Polsce nie ma wątpliwości, iż antyżydowskie rozruchy i próby ich wzniecenia w Krakowie, Rzeszowie, Lublinie, a przede wszystkim najbardziej znane i tragiczne w skutkach – w Kielcach, były prowokacją. Oznacza to, że ludność polska była celowo prowokowana przez aparat komunistyczny, w którym czynni byli przecież Żydzi, do wystąpień przeciw „zwykłym” Żydom, a nawet do pogromów. W jednym z podziemnych pism Zrzeszenia WiN „Honor i Ojczyzna” znalazło się znamienne zdanie: „Żydzi stali się więc niebezpiecznym narzędziem w ręku tych, którzy są bardziej komunistami niż ... Żydami”. Nie dziwi więc, że pozostający w Polsce Żydzi czuli się zagubieni. Ich los znalazł się pomiędzy przysłowiowym „młotem i kowadłem”. Mieli jednak do wyboru kilka wariantów: albo wyjechać z Polski, albo zmienić nazwisko i „wtopić się” w społeczeństwo polskie, albo też przystąpić do obozu rządzącego, zasilając szeregi „żydo-komuny”. Niezdecydowani skazani byli, w zaistniałych warunkach, na alienację. Żydzi, którym udało się przeżyć niemiecką okupację, obozy koncentracyjne, pałali chęcią rewanżu i zemsty na Niemcach, którzy byli sprawcami zagłady ich całych rodzin. Okazję taką stworzyli koledzy z UB, masowo werbując ich do tej formacji. Kompleksowo zjawisko to opisał amerykański Żyd – John Sack w książce pt. Oko za oko. Przemilczana historia Żydów, którzy w 1945 r. mścili się na Niemcach. W łonie komunistycznej partii trwała ostra walka, w której przełomem stała się śmierć Stalina w 1953 r. oraz odwilż polityczna po październiku 1956r. Od dawna bowiem ścierały się ze sobą, walcząc owpływy i władzę, dwie frakcje komunistów: Żydzi, przybyli wraz z Armią Czerwoną do Polski, i grupa polskich komunistów walczących w czasie II wojny światowej w podziemiu – tzw. „partyzanci” – z ministrem spraw wewnętrznych Mieczysławem Moczarem na czele. Dojście W. Gomułki do władzy w 1956 r. wpłynęło na wzmocnienie tej drugiej grupy. Odpowiedzialność za zbrodnie stalinowskie wygodnie było zrzucić właśnie na funkcjonariuszy żydowskich i pod pretekstem „wypaczeń idei socjalizmu” rozpocząć czystki w aparacie bezpieczeństwa ipartii. Część zwalnianych funkcjonariuszy-Żydów wyjeżdżała na Zachód Europy, do USA i Izraela. Według statystyk międzynarodowych w 1948 r. mniejszość żydowska liczyła w Polsce 88 tys. osób. Znaczna część emigrowała do Izraela już w latach 1949-1951. W zorganizowanych transportach emigrowało tam ok. 28. tys. Żydów. W latach 1956-1957 z Polski odpłynęła kolejna fala Żydów którą oblicza się na ok. 40 tys. osób. Dodać jednak trzeba, że połowę z nich stanowili dopiero co repatriowani Żydzi z terytorium Związku Radzieckiego. Emigracji tej towarzyszyły komentarze, że Żydzi uciekają z Polski, bojąc się odpowiedzialności za swoje zbrodnie popełnione w okresie stalinowskim („błędów i wypaczeń”), a także ze względu na obawę przed polskim antysemityzmem, rozbudzonym przez popełnione zbrodnie. Wśród wyjeżdżających było faktycznie wielu komunistów. W marcu 1957 r. zawarta została polsko-radziecka umowa, na mocy której do 31 marca 1959 r. repatriowano do Polski 224 tys. osób. W grupie tej przyjechało ok. 40 tys. osób pochodzenia żydowskiego, ale większość z nich w Polsce nie pozostała. W latach 1967-1968 liczbę Żydów w Polsce szacowano na 25-30 tys. W partii komunistycznej (PZPR) wyodrębniły się dwie nieformalne grupy: tzw. „puławska” i „natolińska”, nazwane tak od miejsc w których się zbierali. W skład pierwszej z nich bardziej liberalnej – tzn. domagającej się zmian, wchodzili w większości komuniści pochodzenia żydowskiego w skład drugiej tzw. „partyjny beton” – wwiększości zachowawczy „partyzanci”. W polskiej literaturze przedmiotu popularnie ugrupowania te nazywa się też: „Chamy i Żydy” (W. Jedlicki). Na początku lat 60. w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych (MSW) dokonano, jak pisał historyk J. Eisler, „aryzacji” lub „dejudeizacji” resortu. Bez zgody Biura Politycznego PZPR zakładano podsłuchy telefoniczne i inwigilowano wpływowe osoby pochodzenia żydowskiego. Kontroli władz koministycznych poddano „Fołks-Sztyme” jedyne w Polsce pismo wydawane w języku jidisz. „Czystka rasowa” objęła także korpus oficerski. Przebywający w Polsce wiceminister obrony narodowej ZSRR marszałek Sergiej Biriuzow, miał oświadczyć gen. M. Spychalskiemu: „armia dowodzona przez Żydów i kontrrewolucjonistów nie może być użyta w walce przeciwko imperializmowi”. Wypowiedź ta związana była z ideologiczną ofensywą podjętą przez ZSRR w krajach arabskich. Ponownie więc kwestia żydowska, za pośrednictwem Związku Radzieckiego, stała się instrumentem wewnętrznej gry politycznej w Polsce. W połowie lat 60. wśród 40-45 tys. oficerów wojska polskiego, ok. 250-300 stanowili Żydzi. Z armii zwalniano nawet osoby „oskarżane” o przyjaźń z żydowskimi oficerami. W partii komunistycznej grupa M. Moczara („partyzantów”) zwalczała „liberalne” zaplecze I sekretarza PZPR W. Gomułki. Do akcji tej dołączyła się grupa tzw. postępowych katolików środowiska PAX, z Bolesławem Piaseckim na czele. Starano się umacniać przekonanie, że pierwsze dziesięciolecie krwawego komunizmu w Polsce było zasługą Żydów-komunistów, akomuniści-„partyzanci” winy za to nie ponoszą. Nową historię Polski utrwalać miały wświadomości społeczeństwa nowo produkowane filmy. W 1968 r. sięgnięto ponownie do instrumentu prowokacji. Jego preludium stanowiła wojna izraelsko-arabska 1967 r., w której ZSRR opowiedział się po stronie Arabów. W Polsce partia komunistyczna, stosując się do dyrektyw Moskwy, rozpoczęła tropienie zwolenników zwycięstwa Izraela. Pierwszymi podejrzanymi były oczywiście osoby pochodzenia żydowskiego. Poważne ataki na nich okazały się być związane z wewnętrzną polityczną prowokacją w łonie PZPR. Na początku marca 1968 r., minister spraw wewnętrznych PRL M. Moczar, wykorzystując nieobecność I sekretarza PZPR W. Gomułki wPolsce, postanowił przejąć pełnię władzy i jednocześnie pozbyć się z aparatu władzy osób pochodzenia żydowskiego. W tym celu posłużył się prowokacją podburzając młodzież studencką do wystąpień. Na czele protestujących stanęli młodzi ludzie – w większości pochodzenia żydowskiego, których rodzice piastowali niegdyś poczesne stanowiska rządowe i partyjne. Byli to m.in.: Adam Michnik – syn Ozjasza Szechtera, przewodniczącego KPZU; Aleksander Smolar – syn Grzegorza, redaktora naczelnego żydowskiego pisma „Fołks-Sztyme”; Henryk Szlajfer – ojciec jego był cenzorem w Głównym Urzędzie Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk; Irena Grudzińska – córka wiceministra rolnictwa, Marian Alster – syn b. wiceministra spraw wewnętrznych; Karol Modzelewski – syn b. ministra spraw zagranicznych itd. Młodzież tę nazywano „bananową” – czyli wolną od kłopotów i trosk materialnych. Gomułka po powrocie do kraju zdołał opanować sytuację, zwolnił Moczara z pełnionej funkcji, ale postanowił skorzystać z drugiej części prowokacyjnego scenariusza i na fali tej „załatwić” problem żydowski. Wsparł ataki na Żydów w partii (choć jego żona Zofia była Żydówką), w rządzie, administracji, w kulturze i w nauce, skutecznie ich stamtąd eliminując. Dokonano wówczas „rasowej czystki” w szeregach tych instytucji i organizacji. Jednym zcelów akcji miało być zbliżenie władzy do społeczeństwa. Nie został on jednak osiągnięty. Antysemityzm rozpętany przez PZPR spotkał się z dezaprobatą wielu środowisk i wybitnych osób. Przede wszystkim zdystansował się od tego Kościół katolicki. Po uśmierzeniu zamieszek władza komunistyczna zaczęła stosować różnorodne środki nacisku na osoby pochodzenia żydowskiego, chcąc wpłynąć na ich decyzję wyjazdu z Polski. Liczono natomiast na efekt propagandowy, stawiając tezę o „obcości Żydów” w Polsce. Mówiono więc: gdyby czuli związek z Polską, to by z niej nie wyjeżdżali. Motywem emigracji osób pochodzenia żydowskiego w tamtym okresie było poczucie zagrożenia, obawa przed wzrostem antysemityzmu, ale także nadzieja na poprawienie swoich warunków bytowych na emigracji. Przypominało to więc niekiedy emigrację zarobkową. Polskę opuszczało wtedy wielu ludzi kultury, pisarzy, poetów, naukowców. Wielu jednak wyjeżdżało nie chcąc ponosić odpowiedzialności za czyny, które dokonali będąc w aparacie władzy. W kraju pozostawili świetne emerytury, legitymacje partyjne itp. Jak podkreśla historyk J. Eisler „ci ludzie często są tymi, którzy o Polsce i Polakach mówią w sposób, na jaki nie zasługujemy”. Według przybliżonych szacunków po marcu 1968r. – w ciągu dwóch lat – wyjechało z Polski 15-20 tys. osób, z czego ok. 25% osiedliło się w Izraelu. Pokłosiem prowokacji marcowych było więc opuszczenie Polski, przez większość przebywających tam po II wojnie światowej Żydów. Komunistyczna nagonka na ludzi pochodzenia żydowskiego w znacznej mierze przyczyniła się nie tylko do ich emigracji z Polski, ale także wpływała na kształt świadomości polskiego społeczeństwa. Komunistyczna władza chciała oficjalnie i bez ogródek rozliczyć się z przeszłością, wskazując także na sprawców stalinowskiego terroru w Polsce. W grudniu 1970 r. usunięty został ze stanowiska I sekretarza partii W. Gomułka. W 1980 r. wybuchła w Polsce „Solidarność”, a w 1989 r. rozpoczęto przekazywanie władzy wybranym ludziom opozycji. Wielu dysydentów miało pochodzenie żydowskie, lecz po latach komunistycznej polityki, wolało tego faktu nie upubliczniać. Trzeba wyraźnie stwierdzić, iż wskutek wojennego holocaustu i polityki komunistów po 1945r. problem Żydów w Polsce jako nacji przestał istnieć. Pozostała jednak „kwestia żydowska”, wypływająca przy różnych okazjach i nagłaśniany szeroko rzekomy antysemityzm Polaków. Publicznie mówi się do dziś o „antysemityźmie bez Żydów”. Przedstawione tu wydarzenia stały się asumptem do formułowania przez wielu historyków, politologów oraz publicystów tezy, iż przemiany następujące w Polsce po 1989 r. to zmodyfikowana kontynuacja walk frakcyjnych „Chamów” i „Żydów” – czyli dawnych aktywistów PZPR pochodzenia żydowskiego z tzw. partyjnym „betonem”.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2003, 51, 2; 191-207
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obraz PRL w pięcioksięgu Janusza Krasińskiego
The Image of PRL in Janusz Krasiński’s Pentalogy
Autorzy:
Urbanowski, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1807335.pdf
Data publikacji:
2019-10-23
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Janusz Krasiński; powieść polska po 1989 roku; PRL; komunizm
Janusz Krasiński; Polish novel after 1989; PRL (Polish People’s Republic); Communism
Opis:
Artykuł rekonstruuje obraz PRL w monumentalnym pięcioksięgu powieściowym Janusza Krasińskiego, jednym z najważniejszych osiągnięć literatury polskiej po 1989 roku. Krasiński ukazał w nim Polskę w latach 1945-1989 z perspektywy Szymona Bolesty, który jako 18-latek zostaje fałszywie oskarżony przez komunistów o szpiegostwo i skazany na 15 lat więzienia. Doświadczenie więzienne i późniejsza kariera literacka Bolesty każą zobaczyć w PRL twór wrogi, obcy i niebezpieczny, oparty na przemocy i kłamstwie, budzący lęk, niszczący przede wszystkim ludzkie dusze i próbujący stworzyć nową, nieludzką etykę.
The article reconstructs the image of the Polish People’s Republic (PRL) in the monumental pentalogy by Janusz Krasiński, one of the most important achievements of Polish literature after 1989. In his works Krasińki showed Poland in the years 1945-1989 from the perspective of Szymon Bolesta, who at the age of 18 was falsely accused by the communists of espionage and sentenced to 15 years in prison. The prison experience and Bolesta’s later literary career makes the reader perceive PRL as a hostile, alien and dangerous entity, based on violence and lies, arousing fear, destroying human souls and trying to create new non-human ethics.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2017, 65, 1; 45-55
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Autorytety instytucjonalne polskiej młodzieży w badaniach socjologicznych ostatniej dekady PRL i po 1989 roku
Polish youths’ institutional authorities in sociological research of the last decade of the Polish People’s Republic and after 1989
Autorzy:
Rewera, Mirosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1852483.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
młodzież
autorytety instytucjonalne
PRL
ideologia socjalistyczna
zmiana ustrojowa
III Rzeczpospolita Polska
youths
institutional authorities
Polish People’s Republic
socialist ideology
systemic change
III Polish Republic
Opis:
The special interest of the author of the article are the Polish youths’ institutional authorities in two different social-political epochs: the last decade of the Polish People’s Republic and III Polish Republic. The article is a review of selected empirical materials concerning this problem explicitly or implicitly. Its aim was to recognize similarities and differences in the way various institutions were perceived (the school, political and non-political institutions, and the Church) by youths living under different systemic conditions, and verifying two theses on this basis: one assuming similarity of the institutional authorities in the awareness of the youths living in the last decade of the PPR and those living in the III PR, resulting from too short a period in which the democratic system prevailed in Poland to bring about fundamental changes in perceiving the institutions by young people living in the period of III RP as compared to the youths of the 1980’s; and a second one, assuming differences in perceiving the institutions by young Poles of the two periods, resulting from the systemic change in Poland initiated in 1989. Young people living in the last decade of the PPR and in the III RP perceived the school, teachers and non-political institutions (television, radio, the military) in a similar way. A continuation of the trend to negatively assess the school and teachers, and positively assess non-political institutions occurred here. The systemic change in Poland did not effect a change in the young people’s scale of respect towards those institutions. However, it resulted in a decrease in young people’s trust in political institutions and the Catholic Church.
Źródło:
Roczniki Nauk Społecznych; 2006, 34, 1; 161-181
0137-4176
Pojawia się w:
Roczniki Nauk Społecznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Audiovisual Tactics of Resistance of the Polish Anti-Communist Opposition in the 1980s as Illustrated by Tomasz Łabędź’s Kalendarz Wojny (War Calendar)
Audiowizualne taktyki oporu polskiej opozycji antykomunistycznej w latach 80. Na przykładzie produkcji Kalendarz Wojny w reżyserii Tomasza Łabędzia
Autorzy:
Więch, Karol
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31339113.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Video Kontakt
taktyka oporu
film dokumentalny
opozycja antykomunistyczna
Polska Republika Ludowa
tactics of resistance
documentary film
anti-communist opposition
Polish People’s Republic
Opis:
This study is an interdisciplinary presentation of the changing media paradigm of the Polish anti-communists opposition in the 1980s. The article, in particular, emphasizes the first production of the Polish émigré media institution Video Kontakt, titled War Calendar, directed by Tomasz Łabędź. Interpreted as an example of audiovisual tactics of resistance, his work employed subversion and counterpoint to expose the discursive hypocrisy of the communist regime in Poland. The article also discusses the support that Polish dissident groups received from the Western trade unions and government agencies leading to the ‘paralel society’ with its own communication potential.
Niniejsze opracowanie przedstawia w sposób interdyscyplinarny zmieniający się paradygmat medialny obecny w polskiej opozycji antykomunistycznej lat 80. XX w. Skupiono się na pierwszej produkcji polskiej emigracyjnej instytucji medialnej Video Kontakt pt. Kalendarz Wojny w reżyserii Tomasza Łabędzia. Dzieło to, będące przykładem audiowizualnej taktyki oporu, wykorzystuje dywersję i kontrapunkt w celu ujawnienia hipokryzji reżimu komunistycznego w Polsce. W artykule omówiono także wsparcie dla ugrupowań polskich dysydentów, jakie zostało udzielone przez związki zawodowe i organy rządowe krajów zachodnich, co doprowadziło do powstania „społeczeństwa równoległego” posiadającego swój własny potencjał komunikacyjny.
Źródło:
Studia Polonijne; 2022, 43; 427-453
0137-5210
Pojawia się w:
Studia Polonijne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Środowiska polskiej emigracji na Zachodzie wobec Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego w latach zimnej wojny
Milieus of Polish Exile in the West and Catholic University of Lublin during the Cold War
Autorzy:
Łukasiewicz, Sławomir
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1807059.pdf
Data publikacji:
2019-10-23
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Katolicki Uniwersytet Lubelski; szkolnictwo katolickie; polska emigracja polityczna; Polonia; zimna wojna; Polska Rzeczpospolita Ludowa
Catholic University of Lublin; Catholic education; Polish political exile; Polonia; Cold War; Polish People’s Republic
Opis:
Katolicki Uniwersytet Lubelski w latach zimnej wojny należał do grona nielicznych uczelni z Europy zdominowanej przez komunizm, które utrzymywały intensywne i ważne kontakty ze światem zachodnim. Ułatwieniem bez wątpienia był profil uczelni i jej związki z Kościołem katolickim. To jednak nie tłumaczy całości fenomenu tych kontaktów ani ich siły. Po 1945 r. istotną bowiem część społeczności katolickiej na Zachodzie stanowili polscy emigranci. Kościół w Polsce był postrzegany praktycznie przez wszystkich emigrantów jako ostoja tradycyjnych wartości, poddawana silnej presji politycznej przez władze PRL. KUL symbolizował specyficzny wymiar tego ucisku – wobec katolickiego szkolnictwa wyższego i niezależnej od władzy nauki. Utrzymywanie tych kontaktów było niezwykle trudne, ale pozwoliło przetrwać uniwersytetowi materialnie, rozbudować zbiory biblioteczne, a nawet zaistnieć w nauce światowej. Było to zasługą pojedynczych oddanych sprawie osób (np. księdza Antoniego Banaszaka), powoływanych w tym celu Towarzystw Przyjaciół KUL na całym świecie, jak również środowisk i instytucji, które – jak np. Instytut Literacki w Paryżu – widziały w niezależności KUL-u ważną i godną wsparcia wartość. Tekst niniejszy stanowi próbę zaprezentowania panoramy geografii miejsc, z których płynęła ta pomoc, jak i różnorodności jej form – stypendiów, przekazów pieniężnych, wsparcia materialnego, ułatwiania kontaktów ze światem zachodnim. To również dzięki temu KUL był w okresie zimnej wojny uczelnią tak wyjątkową.
During the Cold War Catholic University of Lublin (KUL) belonged to a group of few universities in Europe subjugated by communism, which had intensive and important contacts with the Western world. The catholic character and strong ties with Catholic Church helped in this. But it doesn’t explain nor the whole phenomenon of those contacts either their strength. Since 1945 the important part of Catholic community in the West were Polish émigré. Almost all of them perceived Catholic in Poland as an anchor of traditional values which was under strong political pressure of the communist authorities. KUL symbolised specificity of this oppression – directed against catholic higher education as well as against independent research. Preservation of mentioned contacts was a hard task, but helped university to survive financially, to extend the library collections and even to become known in world science. All credit goes to individuals ready for sacrifice (like priest Antoni Banaszak), special societies of Friends of KUL all over the world as well as other milieus (among the Literary Institute in Paris), which saw in KUL’s independence a value worth support. This text is only an attempt to reconstruct the geography of places from which that support was received as well as diversity of types of that support: grants, money transfers, direct financial help, facilitation in contacts with Western researchers. This is also the reason why KUL was so extraordinary university of Cold War times.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2018, 66, 2 Special Issue; 265-305
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Komisja Specjalna do Walki z Nadużyciami i Szkodnictwem Gospodarczym (1945-1955)
The Special Commission For Combating Misappropriation and Economic Sabotage
Autorzy:
Sekściński, Bogdan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1929370.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
historia Polski Ludowej
pozasądowe organy wymiaru sprawiedliwości
stalinizm w Polsce
Komisja Specjalna do Walki z Nadużyciami i Szkodnictwem Gospodarczym
history of Polish People's Republic
extrajudicial organs of the judiciary
Stalinism in Poland
Special Commission for Combating Misappropriation and Economic Sabotage
Opis:
The Special Commission for Combating Misappropriation and Economic Sabotage (1945--1955) worked in the years 1945-1955. It was a typical institution of Polish Stalinism – an extra-constitutional administrative organ with police-prosecutor-judicial powers. A government department “to do anything”. A tool of repression in the hands of the Communist authorities of that time trying to liquidate free market economy and capitalist property as well as any opposition by all means. It played a decisive role in the so-called “battle over trade” (1947--1954), the result of which was an almost complete liquidation of the private industrial-commercial-service sector. The Special Commission imposed punishment for acts that were not crimes or even petty offences. In the scale of the whole country the Special Commission made over 460 thousand judicial decisions condemning the accused and sent more than 84 thousand people to forced labor camps. In 1946-1949 alone 33.322 people were detained in custody pending inquiry on the strength of decisions made by organs of the Special Commission. In the whole period when the Commission was working on the legal level its chairman was Roman Zambrowski vel Nusbaum Rubin.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2011, 59, 2; 197-226
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Urząd do Spraw Wyznań wobec Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Wybrane zagadnienia
Bureau for Religious Affairs and Catholic University of Lublin. Selected Issues
Autorzy:
Białecki, Konrad
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1806992.pdf
Data publikacji:
2019-10-23
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Katolicki Uniwersytet Lubelski; Urząd do Spraw Wyznań; PRL; Lublin; komuniści; Kościół rzymskokatolicki
Catholic University of Lublin; Bureau for Religious Affairs; Polish People’s Republic; communists; Roman Catholic Church
Opis:
Urząd do Spraw Wyznań był w latach 1950-1989 jednym z najważniejszych narzędzi, za pomocą których komunistyczne władze realizowały swoją politykę wyznaniową. Rola Urzędu i jego ekspozytur terenowych (w Lublinie Wydziału do spraw Wyznań przy Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej, a od maja 1975 r. przy Urzędzie Wojewódzkim) nie ograniczała się do zbierania danych i przygotowywania opracowań o charakterze eksperckim dla władz partyjnych. Do jego zadań należało również podejmowanie decyzji i rozstrzyganie wątpliwości, gdy jakiś organ władzy państwowej, od ministerstwa poczynając, a na miejskiej radzie narodowej kończąc, trafiał w swej aktywności na sprawy związane z zagadnieniami wyznaniowymi. Wtedy Urząd do Spraw Wyznań, czy też jedna z jego terenowych ekspozytur, wydawał opinie, zalecenia, podpowiadał rozwiązania, zatwierdzał. Dodajmy, że swoją działalność Urząd prowadził oczywiście w koordynacji z wieloma innymi organami ówczesnego państwa, będąc w pełni podporządkowany ogólnym dyrektywom płynącym z PZPR. Wszystkie przywołane przed chwilą formy aktywności Urzędu do Spraw Wyznań spełniał w odniesieniu do Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Reasumując, można postawić tezę, że Urząd do Spraw Wyznań okazał się bardzo skutecznym narzędziem kolejnych ekip komunistycznych w realizacji niektórych założeń ich polityki względem KUL-u. Przypomnijmy w tym miejscu, że polityka ta ewoluowała w kolejnych dekadach. O ile w latach 50. i do połowy lat 60. starano się przede wszystkim maksymalnie ograniczyć zakres działania KUL-u, czyniąc z niego uczelnię małą, bez znaczącej kadry akademickiej, prowincjonalną i pozbawioną wydziałów świeckich, to od drugiej połowy lat 60. przyjęto nową taktykę, stawiając przede wszystkim na „lojalizację” kadry akademickiej za cenę pewnego złagodzenia kursu wobec uczelni. Urząd do Spraw Wyznań nie zdołał jednak, pomimo pewnych sukcesów cząstkowych, w pełni zapanować nad kadrą naukową i studentami, o czym świadczą liczne sprawozdania sporządzane przez urzędników zarówno szczebla lokalnego, jak i centralnego w latach 70. i 80.
In 1950-1989, the Religious Denominations Bureau was among the most significant tools by means of which the communist authorities administered their religious policy. The role of the Bureau and its branch offices (in Lublin, branch offices of the Religious Denomination Department at the Presidium of the Provincial National Council and since May 1975, at the Province Office) was not limited to collecting data or developing expert reports submitted before the communist party. The Bureau was also in charge of making decisions and dismissing doubts whenever a state authority, be it a ministry or a municipal national council, investigated cases related to religious matters. In such instances, the Religious Denominations Bureau or its branch office expressed opinions, made recommendations, suggested solutions and approved them. It is worth adding that the Bureau’s operations were coordinated with many other state authorities and fully subordinated to the general directives laid down by the Polish United Workers’ Party. All the above mentioned forms of activity were sustained by the Religious Denominations Bureau in relation with the Catholic University of Lublin (KUL). To sum up: a thesis may be put forward that the Religious Denominations Bureau proved a very effective tool employed by the communist governments pursuing specific assumptions of their policy on the University. This policy evolved in the subsequent decades. While in the 1950s and by the mid-1960s efforts were made predominantly to limit the scope of KUL’s operations as much as it was possible, turning it into a small, parochial university without recognised faculty members or secular departments, in the mid-1960s new tactics were adopted. The emphasis was placed on making the faculty members more “loyal” and lessening the political pressure in return. Despite some partial successes, the Religious Denominations Bureau failed to fully control the faculty members or the students as testified in the numerous reports drawn by the officials on the local and central levels in the 1970s and 1980s.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2018, 66, 2 Special Issue; 9-35
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 18

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies