- Tytuł:
-
Economic Mobilization in Germany prior to and during World War II
Mobilizacja gospodarcza Niemiec przed i w czasie II wojny światowej - Autorzy:
- Klimiuk, Zbigniew
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/1835337.pdf
- Data publikacji:
- 2020-05-12
- Wydawca:
- Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
- Tematy:
-
Niemcy
gospodarka wojenna
produkcja zbrojeniowa
mobilizacja ekonomiczna
system planowania
centralne zarządzanie
kontrola cen i kosztów
Plan Czteroletni
Germany
war economy
arms production
system of planning
central management
price regulation and costs
The Four Year Plan - Opis:
- Konsekwencją strategii Blitzkriegu i jej początkowych sukcesów był brak nastawionego na określone cele centralnego planowania produkcji krajowej, który był cechą charakterystyczną pierwszych 6 lat rządów Hitlera. Stan ten utrzymał się w czasie wojny. Długotrwały system regulowania cen przez rząd i reglamentacji rozszerzono na większą ilość towarów, ale pod innymi aspektami system gospodarki wojennej niewiele odróżniał się od totalitarnej „gospodarki pokojowej”. Planowanie, jak i wykonanie założeń nie nadążało za wymogami zakrojonej na wielką skalę wojny napastniczej, jaką prowadzono. Strategia wojenna Hitlera wymagała dokładanego planowania produkcji i zamówień na podstawie priorytetów obejmujących całą gospodarkę i wykorzystujących tak nagłaśniane niemieckie talenty organizacyjne. W praktyce nie powstała lista priorytetów ani agencja planowania posiadająca odpowiednio szeroki zakres uprawnień. W zamian wiele ośrodków („Bedarfstrager”) rywalizowało ze sobą o wykorzystanie surowców oraz mocy wytwórczych. Jak się okazało, Wehrmacht i zaopatrujące go działy przemysłu były tak przekonane o swych priorytetach, że problemy podaży wydawało się, że są rozwiązywane w sposób automatyczny. Reprezentanci Wehrmachtu wręczali zamówienia pracującym na rzecz armii wykonawcom, którzy z kolei żądali – i szybko otrzymywali – stal, ropę, węgiel, chemikalia itd. (zwykle w ilościach przekraczających zapotrzebowanie). Tym samym wiele surowców tracono na produkcję niepotrzebnych towarów, a następnie brakowało ich na bardziej istotne cele. Niedostatek i obfitość współistniały ze sobą. Błędem byłoby wnioskować z pomyłek i niedociągnięć planowania, że porażkę Niemiec w drugiej wojnie światowej można wyjaśnić szeregiem niewykorzystanych możliwości. Ani planowanie produkcji, ani mobilizacja na czas wszystkich potencjalnych rezerw nie uratowałyby Niemiec przed ostateczną katastrofą. Cokolwiek zrobiłyby Niemcy, wojnę wygrałaby strona dysponująca większymi zdolnościami produkcji samolotów, czołgów, okrętów wojennych. Tym samym od początku działań wojennych Niemcy nie miały szans powodzenia. Nie było tajemnicą, że Wielka Brytania, Rosja i USA mogły razem wyprodukować trzykrotnie więcej dowolnych artykułów militarnych niż Państwa Osi. Tylko niewiarygodny brak ekonomicznego zdrowego rozsądku i zasługująca na karę arogancja mogły skłonić przywódców Trzeciej Rzeszy do wiary w możliwość zwycięstwa w tej agresywnej wojnie.
- Źródło:
-
Roczniki Nauk Społecznych; 2007, 35, 3; 133-175
0137-4176 - Pojawia się w:
- Roczniki Nauk Społecznych
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł