Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Maryniarczyk, Andrzej" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 16
Tytuł:
Veritas sequitur esse
Autorzy:
Maryniarczyk, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2016251.pdf
Data publikacji:
2000
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Opis:
In the article the fact was emphasised that the question about the truth, about its source and mode of existence, appeared at the times of ancient Greeks along with the question about being. For this reason studies on both being and truth are metaphysics’ task of outstanding importance. This is because truth means ..that which is real", and Greeks defined as real ..that which always is and knows no birth or death” . Ancient philosophers defined this kind of considerations as „giants’ struggles” , that is, as great and difficult undertakings. With time these studies assumed the shape of a controversy that mainly consisted in connecting or disconnecting truth from being. In order to settle this controversy and to declare oneself for one of the solutions one has to consider the whole context in which the problem of truth appeared, as from the historical perspective one can see better originality and at the same time soundness of one of the most interesting solutions of the controversy that appeared in the 13lh century and was formulated as the short sentence: „veritas sequitur esse rei” - „truth is the consequence of the existence of things”. This solution did not appear as deus e x machina but it followed the whole experience and tradition of ancient and medieval philosophy. In the context of this experience Thomas Aquina s ’ solution may be properly understood and accepted along with its consequences - both theoretical and practical - that it involves.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2000, 48, 1; 79-102
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wolność na miarę człowieka
Freedom that is Proper for Man
Autorzy:
Maryniarczyk, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1917598.pdf
Data publikacji:
2021-03-16
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Opis:
The understanding of human freedom is always entangled in the IMAGE of man accepted earlier. Hence the various notions of freedom that we encounter nowadays stem from the earlier accepted understanding of man. In order to realise this connection, and also for a more profound understanding of WHAT HUMAN FREEDOM IS, four images of man are presented that have been selected from the history of philosophical anthropology. Within the frames of these images various understandings of freedom were formulated. The consequences for the understanding of human freedom resulting from these are also pointed to. For if the understanding of man is not complete, or even utterly false, the understanding of human freedom will be the same, as well as the rules for free activity. And the results may turn out to be harmful, or even tragic for man himself. The answer to the question if man will belong to himself or not depends on the proper understanding of freedom and on the choice of proper rules of free activity. And, as Montaigne wrote, „it is the most important thing in the world, to be able to belong to oneself”. The images of man that appeared in history are still alive in contemporary culture. Referring to them allows one to understand better what the basis of truly human freedom is and in what way it manifests itself.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 1999, 47, 2; 179-196
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O autonomiczne pojęcie systemu metafizyki. (Część druga)
On the Autonomy of a System of Metaphysics. (Part II)
Autorzy:
Maryniarczyk, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2016308.pdf
Data publikacji:
1993
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Opis:
We have described the basis of the autonomy of the „system” of Thomistic metaphysics. We form the notion of the „system” of metaphysics based on the analysis of the way of the existence of being. Being which is composed exists as a well-ordered whole. The „system” of metaphysics is a „form” of cognitional response to the well-ordered way of existence of being. It is a result of the cognition which we direct toward the essential and transcendental factors of being. We transfer this cognition to the whole of reality based on the analogy of the existence of being.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 1993, 41, 1; 195-221
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O autonomiczne pojęcie systemu metafizyki (cz. 1)
On the Autonomy of the „System” of Metaphysics (Part 1)
Autorzy:
Maryniarczyk, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2106906.pdf
Data publikacji:
1990
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Opis:
In this paper, we present a wide context of the use of the word a „system”. We take into account a lexical interpretation of the word a „system”, its philosophical-pragmatic and scientific context as well, in order to show the basis of its meaning. As a result, we can say that the word „system” has, first of all, an analogical meaning. In the sciences, we see a tendency of the univocation of this term. As a consequence, we observe the reduction of metaphysical cognition to a way of cognition in another sciences which is a danger to metaphysical realism. Therefore, we have to look for the basis of the autonomy of a „system” of metaphysics.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 1990, 37-38, 1; 291-309
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Transcendentalia w perspektywie historycznej (Od arché do antytranscendentaliów)
The Transcendentals in the Historical Perspective (From Arché to Antitranscendentals)
Autorzy:
Maryniarczyk, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1918710.pdf
Data publikacji:
2020-11-13
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Opis:
The main purpose of this paper is to show in outline the history of the transcendentals. Generally speaking we can pointed out two tendency of the interpretation of the transcendentals: first one is a positive interpretation according with that the transcendentals are closely connected with the elements or property of being, and the second one is a negative interpretation according with that we take away all properties of being. The XVII century we can point as a border of this interpretation. In the scheme of the positive interpretation some philosophers identified the transcendental properties of being with the pre-elements (Eleats), the causes (Parmenides, Plato), the highest predicative words (Socrates, Plato), the passiones entis (Aristotle), the vehementia entis (Avicenna), the primae intentiones (St. Albert the Great), the modi essendi entis (St. Thomas Aquinas), the modus intrinsecus entis (Duns Scott), the conceptus formalis (Suarez), the veritates aeternae (Philip Canceler). In the negative interpretation takes part the rejection of the essential property of being and some philosophers distinct the antitranscendentals as well. In this interpretation we can see the reduction of the transcendentals to the empty notion (Hobbes, Spinoza, Kant), replacement them by the physical property (Marxism), the identification them with the subjective property (Nietzsche), than some philosophers distinct the antitranscendentals like a nonentity, enmity, nonsense, etc. − as a property of being (Merleau Ponty, Sartre, Heidegger). This historical perspective helps us to see the close connection between the philosophical cognition and the theory of transcednentals and between the theory of the transcendentals and the conception of being. Besides that the historical perspective gives us possibility to see the cognitional paradoxes and consequences that appears when the being has been deprived the essential properties or when this property have been separated from the being.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 1995, 43, 1; 139-164
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Transcendentalia a poznanie metafizyczne
The Transcendentals and Metaphysical Knowledge
Autorzy:
Maryniarczyk, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2106781.pdf
Data publikacji:
1992
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Opis:
In metaphysics the transcendentals are the basic cognitive structures through which we express the knowledge of particulars and of the whole reality as well. This knowledge is possible because of the nature of the transcendentals and their function. In this paper we are going to show that:1. Understanding of the transcendentals is strictly connected with the conception of knowledge and of existential judgment. The transcendentals have the structure of an existential judgment (as they are „shortenings” or „contractions”).2. We cannot take off the description of the transcendentals from existential judgment because this leads to misunderstandings of the main function of the transcendentals in the metaphysical knowledge. It is important to stress that the transcendentals give us the essential and universal knowledge of existing particulars.3. The transcendentals are the „border grasps” of the real necessary condition of the existence of being and for that reason they are the base of the metaphysical knowledge in which we aim to separate „being from not-being”.4. The transcendentals bring us the metaphysical knowledge which we call, according to its unrestricted generality, the „systemic” knowledge.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 1992, 39-40, 1; 305-322
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
From Standardization to Abstractionalization of Language: Problems Arising in Translating Realistic Metaphysics Texts
De la normalisation à l’abstractionnalisation de la langue: problèmes survenant dans la traduction de textes de métaphysique réaliste
Autorzy:
Maryniarczyk, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1791132.pdf
Data publikacji:
2020-12-23
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
język
metafizyka realistyczna
przekłady
standaryzacja języka
abstrakcjonalizacja języka
funkcje języka
language
realistic metaphysics
translations
language standardization
language abstractionalization
language functions
Opis:
Od standaryzacji do abstrakcjonalizacji języka: problemy językowe przy przekładach tekstów metafizyki realistycznej W ramach przekładów tekstów filozoficznych, a szczególnie tych z metafizyki realistycznej, na inne języki, pojawia się komplikacja, która w ostateczności rozstrzyga o znaczeniu słów, jak i o sensie całych zdań. Pojawia się triada, która nazwiemy problemową, a mianowicie: standaryzacja słownika, abstrakcjonalizacja terminów oraz parcelaryzacja funkcji języka. Standaryzacja języka przejawia się w tym, że w miejsce bogatych i różnorodnych synonimów pojawia się jeden termin, którym chce się oddać różnorodność procesów czy działań. Abstrakcjonalizacja języka z kolei polega na tym, że język zatrzymuje naszą uwagę poznawczą na terminach i pojęciach i nakierowuje nas na analizę tych terminów czy pojęć. Natomiast parcelaryzacja funkcji języka sprowadza się do rozbicia jedności jego potrójnej funkcji: semantycznej, syntaktycznej i pragmatycznej oraz koncentrowaniu się na jednej z nich: albo tylko semantycznej (znaczeniowej), albo tylko syntaktycznej (składniowej), albo tylko pragmatycznej (użytecznościowej). Cała ta triada jest związana bezpośrednio z przekładami oryginalnego tekstu metafizycznego na języki obce, a problemy z tego wynikające zostały omówione w powyższym artykule. Oczywiście są to ogólne tendencje językowe, z którymi spotykamy się w rożnych dziedzinach. W dziedzinie jednak przekładów języka filozofii realistycznej – czyli metafizyki, która ma za przedmiot rzeczy realne – na „widzenie” poznawcze tychże realnie istniejących rzeczy powinien naprowadzać język. De la normalisation à l’abstractionnalisation de la langue: problèmes survenant dans la traduction de textes de métaphysique réaliste Dans le processus de traduction des textes philosophiques, en particulier ceux concernant la métaphysique réaliste, en d’autres langues, apparaît une complication, qui finalement détermine le sens des mots et des phrases entières. Nous nous trouvons devant une triade concernant différents problèmes, à savoir : la standardisation du vocabulaire, l’abstractionnalisation des termes et la parcellarisation des fonctions du langage. La normalisation du langage se manifeste par le fait qu'au lieu de synonymes riches et diversifiés, apparaît un seul terme, avec lequel on veut exprimer divers processus et actions. A son tour, l’abstractionnalisation du langage consiste à fixer notre attention cognitive par le langage sur les termes et sur les concepts, et nous oriente à les analyser. Par contre, la parcellarisation des fonctions langagières revient à rompre l'unité de sa triple fonction (sémantique, syntaxique et pragmatique) et à se focaliser sur une seule d’entre elles: soit sémantique (concernant le sens), soit syntaxique (concernant la structure), soit pragmatique (concernant l’utilité). La triade entière est directement liée à la traduction du texte métaphysique original en langues étrangères, et les problèmes qui en résultent ont été discutés dans l'article ci-dessus. Bien entendu, ce sont des tendances linguistiques générales que nous rencontrons dans divers domaines. Cependant, dans le domaine des traductions du langage de la philosophie réaliste – c’est-à-dire de la métaphysique, qui a pour objet les choses réelles – le langage devrait guider la «vision» cognitive de ces choses réellement existantes.
Dans le processus de traduction des textes philosophiques, en particulier ceux concernant la métaphysique réaliste, en d’autres langues, apparaît une complication, qui finalement détermine le sens des mots et des phrases entières. Nous nous trouvons devant une triade concernant différents problèmes, à savoir : la standardisation du vocabulaire, l’abstractionnalisation des termes et la parcellarisation des fonctions du langage. La normalisation du langage se manifeste par le fait qu'au lieu de synonymes riches et diversifiés, apparaît un seul terme, avec lequel on veut exprimer divers processus et actions. A son tour, l’abstractionnalisation du langage consiste à fixer notre attention cognitive par le langage sur les termes et sur les concepts, et nous oriente à les analyser. Par contre, la parcellarisation des fonctions langagières revient à rompre l'unité de sa triple fonction (sémantique, syntaxique et pragmatique) et à se focaliser sur une seule d’entre elles: soit sémantique (concernant le sens), soit syntaxique (concernant la structure), soit pragmatique (concernant l’utilité). La triade entière est directement liée à la traduction du texte métaphysique original en langues étrangères, et les problèmes qui en résultent ont été discutés dans l'article ci-dessus. Bien entendu, ce sont des tendances linguistiques générales que nous rencontrons dans divers domaines. Cependant, dans le domaine des traductions du langage de la philosophie réaliste – c’est-à-dire de la métaphysique, qui a pour objet les choses réelles – le langage devrait guider la «vision» cognitive de ces choses réellement existantes.
In the process of translation of philosophical texts, especially those concerning realistic metaphysics, a complication arises, which ultimately determines the meaning of words and whole sentences. This gives rise to the problem-related triad, namely: standardization of vocabulary, abstractionalization of terms, and fragmentation of the functions of language. Standardization of language manifests itself in the fact that, instead of rich and diverse synonyms a single term appears, with which diverse processes and actions are named. Abstractionalization of language, in turn, is that language arrests our cognitive attention at terms and concepts, and compels us to analyze them. Fragmentation of the language functions consists in the breaking up of their threefold unity: semantic, syntactic, and pragmatic, and focusing instead on a single one of them: either semantic (concerning sense), or syntactic (concerning structure), or pragmatic (concerning usefulness). This triad is directly linked to the processes of translation of original metaphysical texts into foreign languages, and the resulting issues are discussed in this article. Of course, this triad represents current language trends encountered in various areas. However, in the field of translating the language of realistic philosophy, i.e. metaphysics that has real things as its object, the cognitive “seeing” of that object should be guided by language.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2020, 68, 8; 47-58
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
“Parvus Error In Principio Magnus Est In Fine”: Thomas Aquinas’s Reinterpretation Of The Understanding Of Being And Essence As The Basis For The Discovery Of The First Cause As Ipsum Esse
„Mały błąd na początku wielkim jest na końcu”: Tomaszowa reinterpretacja rozumienia bytu i istoty podstawą odkrycia pierwszej przyczyny jako Ipsum Esse
Autorzy:
Maryniarczyk, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488793.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
being
essence
God
Ipsum Esse
proof
metaphysics
byt
istota
Bóg
dowód
metafizyka
Opis:
In this article, the author notes that Thomas Aquinas, in his brief work entitled De Ente et Essentia, proved that at the base of understanding the world, the human being, and God in particular, there is our understanding of being and its essence. When we make a small mistake at the beginning (parvus error in principio) in our understanding of being and its essence, it will turn to be a big one in the end (magnus in fine). And what is “at the end” of our knowledge is the discovery of the First and Ultimate Cause of all things, known as: Ipsum Esse, God, the Absolute, The Most Perfect Substance, on whom everything depends, and who depends not on anything else. These present inquiries about the proper understanding of being and its essence are aimed at formulating proof of the necessity of existence of a Being that is the First Cause, and which, existing as Ipsum Esse, is the source and reason of existence of all beings. Without these inquiries, the proof itself would be incomprehensible, and more importantly it would be a purely a priori one (i.e., ontological). Furthermore, without the existential conception of being, which Thomas first formulated, one could not discover the First Cause which, as Ipsum Esse, is the source of the existence of every being. This issue seems to have escaped the attention of the author of the book Aquinas’s Way to God. The Proof in “De Ente et Essentia.”
W niniejszym artykule autor zwraca uwagę, że Tomasz z Akwinu w swoim dziełku, noszącym tytuł De ente et essentia, udowodnił, że u podstaw rozumienia świata, człowieka, a w sposób szczególny Boga stoi rozumienie bytu i jego istoty. Gdy popełnimy mały błąd na początku (parvus error in principio) w rozumieniu bytu i jego istoty, to okaże się on wielkim na końcu (magnus in fine). A tym, co jest „na końcu” naszego poznania, jest właśnie odkrycie Pierwszej i Ostatecznej Przyczyny wszechrzeczy, określanej jako Ipsum Esse, Bóg, Absolut, Substancja Najdoskonalsza, od której wszystko zależy, a Ona od nikogo innego. Zapowiedziane dociekania nad właściwym rozumieniem bytu i jego istoty mają na celu doprowadzić do sformułowania dowodu o konieczności istnienia Bytu jako Pierwszej Przyczyny, która będąc Ipsum Esse, jest źródłem i racją istnienia wszystkich bytów. Bez tych dociekań sam dowód byłby niezrozumiały, a co ważniejsze — byłby czysto aprioryczny (w sensie ontologiczny). Ponadto bez egzystencjalnej koncepcji bytu, którą po raz pierwszy sformułował Tomasz, nie można by dojść do odkrycia Pierwszej Przyczyny, która jako Ipsum Esse jest źródłem istnienia każdego bytu. Ten też problem zdaje się umknął uwadze autora książki Aquinas’s Way to God. The Proof in „De Ente et Essentia”.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2019, 67, 4; 27-51
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czym i dla-kogo jest szczęście?
What and for-whom is Happiness?
Autorzy:
Maryniarczyk, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31340338.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
szczęście
szczęśliwość
filozoficzne interpretacje szczęścia
poznawcze życie człowieka
amabilne życie człowieka
ogląd kontemplacyjny
Ostateczna Prawda
Najwyższe Dobro
Najwyższe Piękno
happiness
bliss
philosophical interpretations of happiness
man’s cognitive life
man’s emotional life
contemplative examination
Ultimate Truth
Supreme Good
Supreme Beauty
Opis:
Happiness is the subject of consideration in many branches of study. Starting from literature and books of the Bible, and going to the area of theology and philosophy, and especially philosophical anthropology and ethics, as well as humanities, such as psychology, pedagogy and others – we encounter various interpretations of it. The deliberations contained in the present article have been situated on the area of philosophical anthropology, that is metaphysics of man, which means that for this type of analysis it is necessary to connect them with a realistic understanding of man, who, being a personal being, consisting of soul and body, is a manifold potentiality that he actualizes by his autonomous – free and conscious – activities. In the analyses the reader’s attention has been called to the fact that the fulfillment of man’s personal life is a result of various human activities, including scientific-cognitive ones, undertaken in various research areas. For this reason the one gets happiness who tries to be fulfilled as a man: in his cognitive life – discovering the Ultimate Truth; in his emotional life – being united in love with the Supreme Good, and in his contemplative examination – clinging to the Supreme Beauty. Presentation of these problems is preceded with citing the main trends in explaining the issue of happiness that we encounter in philosophy.
Źródło:
Roczniki Pastoralno-Katechetyczne; 2011, 3; 59-77
2081-1829
Pojawia się w:
Roczniki Pastoralno-Katechetyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rola języka naturalnego w metafizyce realistycznej
The Role of Natural Language in the Realistic Metaphysics
Autorzy:
Maryniarczyk, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1933344.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
language
metaphysics
language functions
language structure (and its connection with the object) (its objectivity)
Opis:
The problem of language, its function and structure have become the object of study not only for the grammarians but also for the philosophers. Some philosophical analysis, which concern the language, may be continued in different directions. It is visible in the creation of linguistic philosophy nowadays and in different linguistic theories (proposed by F. de Saussure, N. Chomsky, E. Benveniste and others). The reflection of this article on the language used in the realistic metaphysics focuses on the question concerning the essence of the language, its reason and the final aim of its existence. This question on the metaphysical problematics distinguishes the metaphysical research concerning the natural language of language philosophy from the modern linguistic theories.
Le rôle de la langue naturelle dans la métaphysique réalisteLe problème de la langue, sa fonction et sa structure sont devenus l’objet d’étude non seulement des grammairiens mais aussi des philosophes. Les analyses philosophiques qui concernent la langue peuvent être continuées dans des directions différentes, ce qui est visible dans la création de la philosophie linguistique dans les temps modernes et de différentes théories linguistiques (F. de Saussure, N. Chomsky, E. Benveniste, et d’autres). La réflexion de cet article sur la langue employée dans la métaphysique réaliste, se concentre sur la question concernant l’essence de la langue, la raison et le but final de son existence. Cette question sur la problématique métaphysique distingue la recherche métaphysique sur la langue naturelle des philosophies de la langue et des théories linguistiques modernes.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2011, 59, 8; 7-22
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Istota (bytu) w ujęciu Arystotelesa i św. Tomasza z Akwinu
The Essence (of Being) in Aristotle’s and Saint Thomas Aquinas’ Formulation
Autorzy:
Maryniarczyk, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2012932.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
istota
istnienie
filozofie esencjalne
essence
existence
essentialist philosophies
Opis:
In ancient and medieval philosophy three traditions may be pointed to, in which three conceptions were formed of understanding of the essence. One of them is the identity conception of the essence, according to which “essence” is another name for pre-element. The second one may be called epistemological; according to this conception the essence is what is signified with the definition of the thing. And the third conception may be called metaphysical (relational), where the essence is understood as one of the constitutive elements of being that may fulfill the function of the subject, and also of the correlate of the act of existence. The problem of understanding the essence of being, especially in Aristotle’s philosophy, lies at the foundations of the so-called essentialist philosophies, that is ones, for which something general, constant and unchanging, with different statuses of being, are the subject of analyses. No wonder then that the accepted conception of the object of academic study of cognition and the general conception of cognition are at the foundations of understanding of the essence (of being). For this reason the issue of understanding the essence (of being) does not occur in the non-compositional conceptions of being and interpretations of reality that tend to monism, but it does appear and assumes the form of a dispute, along with accepting the compositional conception of being and distinguishing of the cognition order and the being order, which we first of all owe to Aristotle. He tied understanding of the essence with the proper object of philosophical cognition.  In the Middle Ages the issue of the essence (of being) assumed a new form of explanation owing to St Thomas Aquinas. He tied understanding of the essence and its correlate, that is the act of existence, and rejected understanding of the essence as an arrangement of necessary features, which are realized on various levels of being: in individuals, in cognitive approaches (generic), and in pure capacities that were induced by Avicenna and developed by John Duns Scott and other philosophers of that age. It is owing to these two latter ones that the issue of the essence was transferred from metaphysics to epistemology and became binding for essentialist trends in modern and contemporary philosophy.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2010, 58, 1; 155-173
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Metaphysical Creationism and the Paradoxes of Evolutionary Theism: A Contribution to the Discussion within Contemporary Thomism
Metafizyczny kreacjonizm a paradoksy teizmu ewolucyjnego: przyczynek do dyskusji w ramach współczesnego tomizmu
Autorzy:
Maryniarczyk, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1791031.pdf
Data publikacji:
2021-01-04
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
metafizyka
metafizyka stworzenia
creatio ex nihilo
teizm ewolucyjny
metaphysics
metaphysics of creation
creation ex nihilo
evolutionary theism
Opis:
In this article I argue that metaphysical creationism that we encounter in the philosophy of St Thomas Aquinas, as opposed to American creationism and theological and biblical creationism, is a theory that stems from a purely philosophical explanation of the beginnings of the world and man. It is not, therefore, a biblical idea transferred to philosophy. Like the theism of the Aristotelian metaphysics, the theism of Aquinas’s metaphysics is not a religious (theological) theism, but a purely philosophical (metaphysical) theism, because it stems from a metaphysical explanation of reality. Metaphysical creationism is the ultimate explanation of the source of the existence of beings that are given to us in experience as both unnecessary in their own existence and changeable. American creationism, on the other hand, is a biological-cosmological interpretation of the biblical truth concerning the creation of the world within a certain time frame (the 7-day paradigm) and—at its starting point—refers to the data of Revelation, which it wants to confirm scientifically. This article is divided into two parts. The first part presents the key elements of the metaphysical theory of ex nihilo creation and the understanding thereof. In the second part, the elements of evolutionary theism are recalled which, from the point of view of metaphysical creationism, are the source of various paradoxes and, at times, even absurdities, and thus demand reconsideration.
Autor artykułu dowodzi, że metafizyczny kreacjonizm, z którym spotykamy się w filozofii św. Tomasza z Akwinu, w odróżnieniu od kreacjonizmu amerykańskiego oraz teologiczno- biblijnego, jest teorią, która wyrasta z czysto filozoficznego wyjaśnianie początków świata i człowieka. Nie jest zatem ideą biblijną przeniesioną na teren filozofii. Podobnie jak teizm metafizyki Arystotelesa, a także teizm metafizyki św. Tomasza z Akwinu nie jest teizmem religijnym (teologicznym), lecz teizmem czysto filozoficznym (metafizycznym), gdyż wyrasta z metafizycznego wyjaśniania rzeczywistości. Kreacjonizm metafizyczny jest ostatecznym wyjaśnieniem źródła istnienia bytów, które dane są nam w doświadczeniu, jako niekonieczne w istnieniu i zmienne. Natomiast kreacjonizm amerykański, jest interpretacja biologiczno-kosmologiczną biblijnej prawdy o stworzeniu świata w określonym przedziale czasowym (paradygmat 7 dni) i w punkcie wyjścia odwołuje się do danych Objawienia, które chce naukowo potwierdzić. Artykuł został podzielony na dwie części. W części pierwszej zostały przedstawione węzłowe elementy metafizycznej teorii stworzenia ex nihilo i jej rozumienie. W drugiej zaś części artykułu zostały przywołane elementy teizmu ewolucyjnego, które z punktu metafizycznego kreacjonizmu są źródłem różnych paradoksów, a niekiedy i absurdów oraz domagają się ponownego przemyślenia.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2020, 68, 4; 169-198
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analogiczna teoria znaczenia terminów językowych. Elementy metafizyki języka
An Analogical Theory of the Meaning of Linguistic Terms: Elements of the Metaphysics of Language
La théorie analogique du sens des termes linguistiques: Éléments de la métaphysique de la langue
Autorzy:
Maryniarczyk, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1883472.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
analogia
relacje
znaczenie
język
metafizyka
realizm poznawczy
analogy
relationship
meaning
language
metaphysics
cognitive realism
Opis:
Analogia na terenie filozofii realistycznej jest podstawowym sposobem poznania bogactwa świata osób i rzeczy i chroni ludzkie poznanie przed redukcjonizmem. Poznanie analogiczne jest ugruntowane na analogicznym sposobie istnienia bytów, a zatem jest genetycznie i strukturalnie związane z rzeczą. Analogia pozwala ogarnąć poznawczo tak poszczególne jednostkowe rzeczy, jak i całość oraz złożoność świata natury i kultury, nie tracąc równocześnie z pola widzenia zróżnicowania istniejących w nim bytów. Nabudowana na analogii teoria znaczenia terminów językowych daje podstawę ujęcia w znaczeniu danej nazwy najgłębszej struktury rzeczy, gdyż wskazuje na koniecznościowy układ treści znaczonej rzeczy, a co stanowi o właściwym i adekwatnym rozumieniu oznaczanej przez nazwę rzeczy.
In realist philosophy, analogy is a basic way of knowing the wealth of the world of persons and things as well as protects human knowledge against reductionism. Analogical knowledge is grounded on the analogical way beings exist, that is, is genetically and structurally combined with things. Analogy allows to cognitively encompass both particular things and the whole of the world of nature and culture, while saving the plurality of beings composing it. A theory of the meaning of linguistic terms, built on analogy, yields a basis for apprehending the deepest structure of a thing in the meaning of a given name, since it points to the necessary internal organization of the content of a denoted thing, which decides for the name that it properly and adequately understands a denoted thing.
En philosophie réaliste, l’analogie est un mode basique de connaissance de la richesse du monde des personnes et des choses. Elle protège la connaissance humaine contre le réductionnisme. La connaissance analogique est enracinée dans le mode analogique de l’existence des êtres. Elle est donc liée aux choses de manière génétique et structurelle. L’analogie permet de réunir cognitivement aussi bien les choses particulières que la totalité et la complexité du monde de la nature et de la culture, tout en préservant la pluralité des êtres qui la composent. La théorie du sens des termes linguistiques, bâtie sur l’analogie, constitue le fondement de la conception de la structure la plus profonde de la chose du sens d’une dénomination, puisqu’elle montre une disposition nécessaire du contenu de la chose dénotée, ce qui est capital pour sa compréhension appropriée.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2015, 63, 8; 21-36
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
W kręgu filozoficznych inspiracji Andrzeja Maryniarczyka
On Andrzej Maryniarczyk’s Philosophical Inspirations
Autorzy:
Mazur, Piotr Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2097348.pdf
Data publikacji:
2021-12-06
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Andrzej Maryniarczyk
Lubelska Szkoła Filozoficzna
inspiracja
Arystoteles
Tomasz z Akwinu
Mieczysław Albert Krąpiec
Karol Wojtyła
Lublin Philosophical School
inspiration
Opis:
Artykuł pokazuje źródła filozoficznych inspiracji Andrzeja Maryniarczyka, jednego z najwybitniejszych przedstawicieli trzeciego pokolenia Lubelskiej Szkoły filozoficznej. Szkoła ta nawiązuje do tradycji arystotelesowsko-tomistycznej, w której centralną rolę odgrywa metafizyka. To właśnie myśl Stagiryty i Akwinaty stała się dla Maryniarczyka przedmiotem badań oraz źródłem inspiracji. Autor Metody metafizyki realistycznej sięgał także do myśli Mieczysława Alberta Krąpca i Karola Wojtyły, współczesnych reprezentantów nurtu tomistycznego, a zarazem przedstawicieli Lubelskiej Szkoły Filozoficznej. Maryniarczyk uczył się od swoich poprzedników rozumienia, czym filozofia jest, co jest jej przedmiotem i jak należy ja uprawiać. Myślicieli tych traktował jako swoich przewodników w realistycznym filozofowaniu, czerpiąc od nich inspirację do bycia filozofem w XXI wieku poprzez zajmowanie określonej postawy wobec rzeczywistości i toczącego się dyskursu.
The article discusses the sources of philosophical inspirations of Andrzej Maryniarczyk, one of the most outstanding representatives of the third generation of the Lublin Philosophical School. This school draws on the Aristotelian-Thomistic tradition, in which metaphysics plays a central role. Thus, it is not surprising that it was the thought of Aristotle and Aquinas that became Maryniarczyk’s main research subject and a source of inspiration. The author of Metoda metafizyki realistycznej [The Method of Realistic Metaphysics] was also interested in the thought of Mieczysław Albert Krąpiec and Karol Wojtyła, contemporary representatives of the Thomistic tradition, and, at the same time, prominent representatives of the Lublin Philosophical School. From his predecessors, Maryniarczyk learned what philosophy is, what its subject is, and how it should be practiced. He treated these thinkers as his guides in realistic philosophizing, drawing from them inspiration for being a philosopher in the twenty-first century by taking a particular attitude towards reality and ongoing discourse.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2021, 69, 4; 243-258
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mieczysław A. Krąpiec, Stanisław Kamiński, Zofia J. Zdybicka, Andrzej Maryniarczyk, Piotr Jaroszyński, Wprowadzenie do filozofii
Autorzy:
Gretka, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2015796.pdf
Data publikacji:
2003
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2003, 51, 2; 159-164
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 16

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies