Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "BORDERLANDS" wg kryterium: Wszystkie pola


Wyświetlanie 1-13 z 13
Tytuł:
Poeta pogranicza polsko-kanadyjskiego. Uwagi nad obrazem Kanady w Evenings on Lake Ontario Wacława Iwaniuka
Poetry of Polish-Canadian Borderlands. Canada in Wacław Iwaniuks Evenings on Lake Ontario
Autorzy:
McDonough, Iga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1882461.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
poezja
natura
przyrodopisarstwo
Kanada
pogranicze
tożsamość polsko-kanadyjska
poetry
nature
nature writing
Canada
borderlands
Polish-Canadian identity
Opis:
Artykuł omawia twórczość poetycką polsko-kanadyjskiego pisarza Wacława Iwaniuka na przykładzie Evenings on Lake Ontario [Wieczory nad jeziorem Ontario], jedynego anglojęzycznego tomu pisarza. Celem szkicu jest naświetlenie wyjątkowości i ważności tomu w interpretacji obrazu Kanady oraz omówieniu twórczości Iwaniuka jako poety polsko-kanadyjskiego pogranicza. Analiza tomu i poszczególnych utworów wpleciona jest w tło północnoamerykańskiego dyskursu przyrodopisarskiego, w celu podjęcia próby opisu posko-kanadyjskiej tożsamości w dziele Wacława Iwaniuka.
The article focuses on the poetry of Polish-Canadian writer Wacław Iwaniuk in his only volume in English Evenings on Lake Ontario [Wieczory nad jeziorem Ontario]. The aim of the essay is to highlight the book's distinctness and importance in the interpretation and discussion of the image of Canada in Iwaniuk's poems, tackling the question of his position in the actual and metaphorical Polish-Canadian borderlands. The analysis of the volume and its individual poems is woven into the background of the North American nature-writing discourse in an attempt to describe the Polish-Canadian identity in the work of Wacław Iwaniuk.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2015, 63, 1; 243-261
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nos/Otras Living in Nepantla: Gloria Anzaldúa’s Concepts of Borderland Identity in Contemporary World
Autorzy:
Zygadło, Grażyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1807493.pdf
Data publikacji:
2019-10-23
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
gender; Gloria Anzaldúa; Pogranicze; Inny; feminizm kobiet kolorowych
borderlands; gender; Gloria Anzaldúa; Other; Third World feminism
Opis:
Nos/Otras mieszkający w Nepantli — Glorii Anzaldúi koncepcja tożsamości Pogranicza we współczesnym świecie Tekst poświęcony jest teorii tożsamości Pogranicza wykreowanej przez Glorię Anzaldúę, amerykańską pisarkę i aktywistkę meksykańskiego pochodzenia, w kontekście krytyki feministycznej kobiet kolorowych, czyli feminizmu Trzeciego Świata. Autorka przedstawia w nim niektóre koncepcje i teorie wykreowane przez Anzaldúę, takie jak: wizja El Mundo Zurdo; idea bridging, czyli łączenia kobiet z różnych środowisk; teoria włączania (theory of inclusivity) w dyskurs akademicki i ruch feministyczny różnych pomijanych wcześniej kategorii wykluczenia (etniczność, seksualność, klasa, pochodzenie, itp.); idea nowej, globalnej plemienności, zwana New Tribalism; koncept Nepantli; teoria nos/otras, czyli przymierza między nami/swoimi (nos) a innymi/obcymi (otras); idea conocimiento, czyli wykorzystania alternatywnych metod poznania, będąca rezultatem budzącej się świadomości. Zaprezentowanie teorii tożsamości Pogranicza ma na celu ukazanie, jak pewne idee, od lat funkcjonujące w literaturze i humanistyce, mogą mieć obecnie zastosowanie we współczesnym świecie, targanym problemami wynikającymi z niezrozumienia różnic między „nami” a „innymi”.
This text is devoted to Borderlands identity theory created by Gloria Anzaldúa, Mexican–American writer and activist, in the context of feminist criticism of women of color, or Third World feminism. The author discusses some of the most important concepts and theories created by Anzaldúa throughout her literary career such as: a vision of El Mundo Zurdo; the idea of bridging understood as a connection between women from different backgrounds; theory of inclusivity which encompasses various previously excluded categories of oppresion (ethnicity, sexuality, class, origin, etc.); the idea called New Tribalism; the concept of Nepantla; theory of nos/otras; and finally the idea of conocimiento, which is an alternative method of knowledge acquisition resulting from the awakening of consciousness. The major goal of the paper is to show how certain ideas, which have been present in literature and the humanities for many years, can now be applied in the contemporary world as a solution to the problem of incomprehension of differences between “us” and “others.”
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2017, 65, 11; 207-219
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ks. Jan Bolesław Szetela (1912-1994)
Jan Bolesław Szetela (1912-1994)
Autorzy:
Zych, Sławomir
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1956306.pdf
Data publikacji:
2021-11-24
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
ks. Jan Bolesław Szetela
zesłanie
dawne Kresy Wschodnie Rzeczypospolitej
reżim sowiecki
rev. Jan Bolesław Szetela
exile
former Eastern borderlands of Polish Republic
Soviet regime
Opis:
Artykuł prezentuje krótką biografię jednego z kapłanów rzymskokatolickich diecezji przemyskiej, ks. Jana Bolesława Szeteli. W latach 1937-1990 był duszpasterzem w Nowym Mieście koło Dobromila, w 1945 r. włączonym do ZSRR. Ks. Szetela zasłynął oddaniem, jakie okazał Polakom, którzy pozostali na zajętym przez Sowietów terenie z nadzieją, że ta sytuacja polityczna jest tymczasowa. W artykule zostały opisane jego zmagania z sowieckim reżimem i niestrudzona praca w kierunku utrzymania chrześcijańskiego ducha wśród Polaków mimo wielu trudności, jak aresztowanie przez NKWD, zesłanie do łagru czy praca w kopalni węgla.
The article presents a short biography of one of the Roman Catholic priests of Przemyśl diocese, rev. Jan Bolesław Szetela. He was a rector of the parish in Nowe Miasto near Dobromil from 1937 to 1990, annexed by the USSR in 1945. Rev. Szetela became famous for his devotion to the Polish people who had stayed in the occupied area with the hope that the political situation was temporary. The article describes his struggle with the Soviet regime and tireless work for maintaining the Christian spirit among Polish people despite many difficulties, like being arrested by NKWD, exile to the lager, work in a coal mine.
Źródło:
Studia Polonijne; 2021, 42; 477-493
0137-5210
Pojawia się w:
Studia Polonijne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dwa kresowe nazwiska – Mickiewicz i Słowacki
Two Surnames from the Borderland Area – Mickiewicz and Słowacki
Autorzy:
Makarski, Władysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1933723.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
etymologia nazwiska Mickiewicz
etymologia nazwiska Słowacki
antroponimia kresowa polsko-ruska
antroponimia porównawcza
etymology of the surname Mickiewicz
etymology of the surname Słowacki
Polish-Ruthenian anthroponymy of the Borderlands
comparative anthroponymy
Opis:
In this paper, the author presents a comparison of two surnames of the most outstanding Polish poets of the Romantic era: Mickiewicz and Słowacki. These two names can be analysed in a number of ways: Firstly, Mickiewicz can be interpreted as a patronimicum with the Ruthenian ending -kiewicz, derived from the Belarusan Mic'ka(-o) : Dz'mic'er < D(i)mitrij. Alternatively, this form may have been derived from the Polish Micek : Mikołaj¸ Michał or another Polish word Micek < Miczek. As far as the surname Słowacki is concerned, it can be seen as a variant representing a regular Polish surname pattern ending in –ski, with this ending being added to the natively Polish base Słowak (a Slav or someone who comes from Slovakia). Another interpretation regards this surname as related with the noun słowo (a word). In the light of the poets’ family chronicles, dating back to the late 17th century, the surnames of their ancestors can be interpreted as derived from place names: Mickiewicz as derived from the toponym Mickowce < Belarusan Mickovci, whereas Słowacki as derived from Słowatycze < Ukrainian Słavjatyči (Polish *Sławięcice). Both surnames suggest that the poets’ ancestors belonged to the Polish nobility inhabiting the Borderlands. The anchoring of the two families in the Polish culture manifests itself through retaining a native Polish name-giving tradition and the Polish coats-of-arms used. Finally, it is both poets’ works – indisputably embedded in the Polish culture in its content, form and message – that confirm the Polish identity of the families. Both surnames coined from the Ruthenian toponymic bases display Ruthenian phonological features, even though in the case of the surname Słowacki they are completely concealed on the surface. Both surnames belong to the corpus of the Polish-Ruthenian Borderland anthroponyms.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2011, 59, 6; 57-74
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Relacje polsko-ukraińskie z perspektywy Postcolonial Studies
Polish-Ukrainian Relations from the Perspective of Postcolonial Studies
Польсько-українські стосунки з перспективи postcolonial studies
Autorzy:
Andrusiw, Stefania
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1933408.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Studia postkolonialne
dyskurs kolonialny
obronny antykolonialny kontrdyskurs
dyskurs Kresowy
odmienność
narracja
Inny
Obcy
Postcolonial Studies
colonial discourse
protective antycolonial discourse
Borderlands discourse
otherness
narration
Other
Stranger
Opis:
Postcolonial Studies developed in a context of an anthropological turn in a modern humanities. When in the center of interests appeared problem of difference, otherness. Postcolonial critics read and deconstruct dominating attitudes and narrations towards others which are reflected in literature. At present, Polish postcolonial critic has started analyzed Polish narration about Borderlands and deconstructed Borderlands discourse as a dominating and colonial towards countries and nations which were a part of a eastern territory of Poland. In this article author discussed features of such a discourse on the example of travel essay about Ukrainians and Ukraine by contemporary writer and publicist Pavel Laufer Ukraine from the side of the rode, some times even from the ditch. Few side road thoughts.
Постколоніальні студії (Postcolonial Studies) появилися і утвердилися у контексті антропологічного повороту в сучасній світовій гуманістиці, коли в центрі уваги опинилися проблеми різниці, відмінності, інакшості. Постколоніальна критика відчитує і деконструює домінуючі у стосунку до Інших постави і нарації, відбиті в літературі. Останнім часом польська постколоніальна критика почала аналізувати польське говоріння про Креси і деконструювати Кресовий дискурс як домінуючий і колонізаторський стосовно країв і народів, що колись належали до східних територій Польщі. У статті розглядаються прикмети такого дискурсу на прикладі подорожнього есею про Україну і українців сучасного публіциста і письменника Павла Ляуфера Ukraina z pobocza, a czasem nawet z rowu. Kilka myśli przydrożnych.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2011, 59, 7; 61-69
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problem ochrony polskiego dziedzictwa kulturowego na Litwie
The Problem of Protecting Polish Cultural Heritage in Lithuania
Autorzy:
Lis, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1964037.pdf
Data publikacji:
2019-07-29
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
polskie dziedzictwo kulturowe
tożsamość kulturowa
Kresy Wschodnie
relacje polsko-litewskie
lituanizowanie historii
problemy polskiej mniejszości narodowej
Polish cultural heritage
cultural identity
Eastern Borderlands
Polish-Lithuanian relations
lithuanization of history
problems of the Polish national minority
Opis:
Następujące po sobie pokolenia przemijają, ale będące świadectwem ich życia i działalności osiągnięcia kultury materialnej i niematerialnej trwają. Świadczą o ich twórcach, ale również o państwie, którego społeczność tworzyli. Ta spuścizna przeszłych pokoleń ma ogromne znaczenie dla obecnych i przyszłych pokoleń. Określa człowieka, chroni jego tożsamość, daje poczucie przynależności, integruje z innymi członkami danej społeczności, buduje wspólną pamięć i społeczną wrażliwość. Obowiązkiem państwa jest strzeżenie dziedzictwa kulturowego, będącego znakiem obecności ludzi zamieszkujących na przestrzeni dziejów ziemie Rzeczypospolitej Polskiej. Ogromna część tego dziedzictwa znajduje się na terytorium kresów dawnej Rzeczypospolitej Polskiej, które dzisiaj należą do suwerennych państw z nią sąsiadujących. Państwo Polskie jest zainteresowane utrzymaniem w należytym stanie tych swoistych świadków historii i wspólnie z rządami sąsiadujących z nim państw podejmuje inicjatywy, których celem jest przywrócenie im dawnej świetności. Ma do tego moralne prawo, a nawet obowiązek wobec przeszłych pokoleń, które przez wieki tworzyły kulturę polską na tych ziemiach, kształtując postawy i wartości patriotyczne. To potężne wyzwanie i jednocześnie zadanie, by przekazać przyszłym pokoleniom to wszystko, co cenne z ponad tysiącletniego dorobku.
Successive generations go by, yet there remain the accomplishments of their material and non-material culture, bearing testimony to their life and activity. They speak about their creators but also about the state they were citizens of. This heritage of past generations has great importance for present and future generations. It defines a human, protects his or her identity, gives the feeling of belonging, integrates him or her with other members of the community, creates common memory and social sensitivity. It is the duty of the state to protect cultural heritage, which is a token of presence of people who lived in the territory of the Republic of Poland over centuries. A huge amount of that heritage lies within the areas of the Marches of the old Commonwealth of Poland, which now belong to neighbouring sovereign states. The Polish state is interested in keeping in good condition its witnesses of history and, together with its neighbouring counties, it takes up initiatives which aim to restore their past glory. It has a moral right to do it, and even a duty towards past generations, which for centuries have created Polish culture in those areas, shaping patriotic attitudes and values. This also poses a huge challenge and at the same time is a task to pass on to future generations everything that is valuable from the more-than-one-thousand-year-old heritage.
Źródło:
Studia Polonijne; 2017, 38; 115-127
0137-5210
Pojawia się w:
Studia Polonijne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polityka niemieckich i radzieckich okupantów wobec polskiego ziemiaństwa w latach II wojny światowej
The German and Soviet Occupants Policies Towards the Polish Gentry During the World War II
Autorzy:
Gapys, Jerzy
Nowak, Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1944892.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
II wojna światowa
ziemiaństwo polskie
okupacja hitlerowska
Kresy Wschodnie
sowietyzacja
World War II
Polish gentry
Hitlerian occupation
the Eastern borderlands
Sovietiziation
Opis:
The present article characterizes the German and Soviet policies towards the Polish gentry in the years 1939-1945. Analysis of the measures taken by the two totalitarian regimes towards this circle enjoying a high prestige in Poland in the period between the two World Wars gives precious information about the political aims concerning the social and material elite of the conquered country that they wanted to achieve. A comparison was made of measures taken by the two invaders that led: in the Soviet zone – to liquidation of the gentry as a social layer; and in the German one – to weakening their position and their isolation in the Polish society. The land property was used by the Nazis for exploiting farmers in the GG, whereas the Soviet authorities used it as a confirmation of the necessity “to overthrow the old order” on the occupied Polish territories. In practice this meant liquidation of the gentry's property by nationalizing and appropriating both movables and fixed property, which was often accompanied by illegal seizure and devastation.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2009, 57, 2; 199-215
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Inwentarz kościoła, plebanii i folwarku w parafii Mir w 1722 roku
The Inventory of the Church, Presbytery and Parish in Mir of 1772
Autorzy:
Żurek, Waldemar W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1956555.pdf
Data publikacji:
2019-07-29
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
historia polskich Kresów Wschodnich
historia Kościoła
Parafia św. Mikołaja Biskupa w Mirze
the history of the Polish Eastern Borderlands
the history of the Church
the Parish of St Nicholas the Bishop in Mir
Opis:
Historia kościoła pw. św. Mikołaja w Mirze sięga przełomu XVI/XVII wieku. Kościół zbudowany został z fundacji księcia Mikołaja Krzysztofa Radziwiłła „Sierotki”. Jego konsekracja odbyła się w 1605 roku. Prezentowany tu inwentarz kościoła, plebanii i folwarku mirskiego z 1772 roku przedstawia historię parafii, jej uposażenie, stan ludnościowy oraz majątek, jakim dysponowała parafia w Mirze, zarówno w sprzęcie kościelnym, jak i w majątku parafialnym. Inwentarz zawiera szczegółowe powinności parafian względem parafii oraz dokładny opis przykościelnych zabudowań gospodarskich. Na końcu prezentowanego inwentarza z 1772 roku znajduje się dołączona ankieta ze szczegółowymi pytaniami na temat duchowieństwa pracującego w parafii, stanu posiadania parafii oraz plebanii i folwarku, skierowana do proboszcza parafii mirskiej przez ówczesnego biskupa wileńskiego (od 1762 roku) Ignacego Jakuba Massalskiego (1727-1794). Ta ankieta pochodzi z 1775 roku. Podpisana jest przez notariusza apostolskiego ks. Stanisława Sobolewskiego oraz proboszcza w Mirze ks. Benedykta Ciszewskiego.   Инвентар касцёла, плябаніі и фальварку ў парафіі Мір у 1772 г. Гісторыя касцёла св. Мікалая ў Міры пачынаецца на мяжы XVI-XVII вякоў. Касцёл быў пабудаваны з фундацыі князя Мікалая Кшыштафа Радзівіла “Сіроткі”. Кансэкрацыя яго адбылася ў 1605 годзе. Прадстаўлены інвентар касцёла, плябаніі і фальварку ў Міры з 1772 г. адлюстроўвае гісторыю парафіі, яе абсталяванне, стан насельніцтва і ўсё тое, што знаходзілася ў валоданні парафіі, як у выглядзе касцельных прыладаў, так і ў выглядзе парафіяльнай маёмасці. Інвентар уключае падрабязны пералік павіннасцяў парафіян перад парафіяй і дакладнае апісанне прыкасцельных пабудоў. У канцы прадстаўленага інвентара з 1772 г. знаходзіцца далучаная анкета з падрабязнымі пытаннямі адносна духавенства, якое працуе ў парафіі, парафіяльнай маёмасці, а таксама плябаніі і фальварку. Анкета, якая паходзіць з 1762 г., была накіравана пробашчу мірскай парафіі тагачасным Віленскім біскупам (з 1762 г.) Ігнатам Якубам Массальскім (1727-1794 гг.). Анкета падпісана апостальскім натарыусам кс. Станіславам Сабалеўскім і пробашчам у Міры кс. Бенедыктам Цішэўскім.   Инвентарь костела, приходского дома и фольварка в приходе Мир в 1772 г. История костела св. Николая в Мире берет свое начало на рубеже XVI-XVII веков. Костел был построен на средства князя Николая Христофора Радзивилла «Сиротки». Освящение храма состоялось в 1605 г. Представленный инвентарь костела, приходского дома и фольварка в Мире с 1772 г. отражает историю прихода, его обустройство, состояние населения и имущество, находящееся в его владении, как в виде костельной утвари, так и в виде приходских владений.  Инвентарь включает подробный перечень повинностей прихожан в отношении прихода и тщательное описание хозяйственных построек возле костела. В конце представленного инвентаря с 1772 г. находится приложенная анкета, содержащая подробные вопросы относительно приходского духовенства, владений прихода, а также приходского дома и фольварка. Анкета, которая относится к 1775 г., была направлена мирскому настоятелю тогдашним Виленским епископом ( с 1762 г.) Игнатием Иаковом Массальским (1727-1794). Анкета подписана апостольским нотариусом о. Станиславом Соболевским и настоятелем в Мире о. Бенедиктом Цишевским.
The history of St. Nicholas Church in Mir dates back to the turn of the 16th and 17th centuries. The church was built thanks to the foundation of Duke Mikołaj Krzysztof Radziwiłł “Sierotka”. Its consecration took place in 1605. The presented inventory of the parish church, presbytery and manor of 1772 focuses on the history of the parish, its emoluments, population and the wealth of the parish in Mir, both church equipment and parish property. The inventory contains detailed parishioner duties towards the parish and a detailed description of church outbuildings. At the end of the 1772 inventory, there is an attached questionnaire with detailed questions about the clergy working in the parish, the wealth of the parish, and the presbytery as well as the manor addressed to the parish priest of Mir by the then Bishop of Vilnius (from 1762) Ignacy Jakub Massalski (1727-1794). This questionnaire comes from 1775. It is signed by notary apostolic Rev. Stanislaw Sobolewski and the parish priest in Mir Rev. Benedykt Ciszewski.
Źródło:
Studia Polonijne; 2017, 38; 145-178
0137-5210
Pojawia się w:
Studia Polonijne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pogranicze cieszyńskie, pogranicza identyfikacji – wymiary inności i obcości w tekstach Jana Wantuły, Jana Szczepańskiego i Józefa Pilcha
Cieszyn Borderland, Borderlands of Identification: the Dimensions of Otherness and Strangeness in Texts of Jan Wantuła, Jan Szczepański, and Józef Pilch
Autorzy:
Szkaradnik, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1807147.pdf
Data publikacji:
2020-01-03
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
autobiografizm
inność
obcość
pogranicze
polskość
Śląsk Cieszyński
wspólnota
autobiographism
borderland
Cieszyn Silesia
community
otherness
Polishness
strangeness
Opis:
W artykule zaprezentowano różne odniesienia kategorii inności i obcości pojawiające się w tekstach socjologa Jana Szczepańskiego oraz bibliofilów i historyków amatorów Jana Wantuły i Józefa Pilcha. Postacie te łączyło pochodzenie z ewangelickich rodzin chłopskich w Ustroniu na Śląsku Cieszyńskim, a ponadto więzi rodzinno-przyjacielskie. Autorka rozważa, jaki wpływ na funkcjonowanie tytułowych kategorii w ich pismach ma wychowanie na pograniczu państw i kultur, jak z perspektywy południowych kresów konstruują oni figurę Obcego, a równocześnie wyobrażenie własnej inności wobec Polski. Owa inność zasadza się m.in. na identyfikacji z odmiennym modelem kultury, związanym z etosem protestanckim. Na tym tle widać również problem stosunku bohaterów szkicu do innych religii, który odsyła do kwestii solidarności, ujrzenia w innym drugiego „ja” oraz ujrzenia inności w sobie. Tę ostatnią Szczepański, Pilch i Wantuła usiłują zgłębiać w tekstach autobiograficznych, a drogą ku temu okazuje się specyfika Śląska Cieszyńskiego. Autorka pokazuje, że inność nie tylko wewnętrzne naznacza tożsamość, ale też dzięki temu pozwala lepiej zrozumieć, kim się jest.
The article’s aim is to present different applications of the categories of otherness and strangeness appearing in texts of a sociologist Jan Szczepański as well as book-lovers and historians-amateurs Jan Wantuła and Józef Pilch. Each of them was born in an evangelical peasant family in Ustroń in Cieszyn Silesia, and they were connected by family ties and friendship. The authoress considers how their growing up on cultural and national border influenced functioning of title categories in their writings, and also how they build the figure of Stranger from a perspective of borderland as well as the image of their own otherness to Poland. It consists i.a. of identification with the different model of culture, related to Protestant ethos. On this background the problem of their relation to different religions appears which leads to the matter of solidarity, seeing in the Other the second “me” and otherness in “me.” The latter is probed in Szczepański’s, Pilch’s and Wantuła’s autobiographical texts, and the way toward that is Cieszyn Silesia’s specific. The authoress shows that otherness not only marks identity but also permits better understanding who one is.
Źródło:
Roczniki Kulturoznawcze; 2016, 7, 3; 171-193
2082-8578
Pojawia się w:
Roczniki Kulturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pogranicza i punkty wspólne – historia Kościoła, historia społeczna i historia kultury w epoce staropolskiej: możliwości badań (wybrane przykłady)
Borderlands and Common Points – the History of the Church, Social and Cultural History in the Old Polish Era: Research Prospects (Selected Examples)
Autorzy:
Jabłońska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2053596.pdf
Data publikacji:
2022-04-01
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
historia społeczna
historia kultury
historia Kościoła
social history
cultural history
history of the Church
Opis:
Artykuł ma na celu pokazanie punktów wspólnych historii Kościoła, historii społecznej i historii kultury na przykładzie epoki staropolskiej oraz zróżnicowanych perspektyw badawczych. Punkt wyjścia stanowi historia Kościoła i źródła typowo kościelne o określonym charakterze, które przy nowym ujęciu mogą stwarzać wiele innych niż tradycyjne możliwości badań. Konieczna jest jednak interdyscyplinarność oraz sięgnięcie do socjologii i antropologii kulturowej. Ze względu na obszerność zagadnienia zostało ono przedstawione na podstawie kilku wybranych przykładów. Ukazano propozycje wykorzystania ksiąg wizytacyjnych, ksiąg brackich oraz ksiąg chrztów pod kątem historii społecznej i historii kultury. Do efektów takiego działania należy m.in. rekonstrukcja instytucji oraz poszczególnych grup społecznych, ich struktury, interakcji, hierarchii, systemu wartości i kontroli oraz form działania. Wspólny mianownik wielu płaszczyzn stanowi natomiast kultura (np. idee, mentalność, religijność). Połączenie historii Kościoła, historii społecznej i historii kultury daje możliwość lepszego zrozumienia społeczeństwa, jego charakteru oraz funkcjonowania w epoce staropolskiej.
This paper aims to show common points in the history of the Church and social and cultural history on the example of the Old Polish era as well as diversified research perspectives. The starting point is the history of the Church and ecclesiastical historical sources of a certain type, which may, with the new approach, create many non-traditional research opportunities. Interdisciplinarity and referring to sociology and cultural anthropology is crucial. Due to the complexity of the issue, it has been presented on a few selected examples. The possible use of visiting books, confraternity books or baptism books when describing social and cultural history was shown. The results include, among others, the reconstruction of institutions and particular social groups, their structure, interactions, hierarchy, values, system of control and forms of action. Culture is a common ground of those many layers (ideas, mentality, and religiousness among others). A bridge between history of the Church and social and cultural history allows for a better understanding of the society, its character and functioning in the Old Polish era.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2022, 70, 2; 41-53
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Miejsce i funkcja pieśni oraz przyśpiewek korowajowych w obrzędzie weselnym na Podlasiu
The Place and Function of Korovai Songs and Couplets in the Wedding Rituals of Podlachia
Autorzy:
Maksymiuk-Pacek, Beata
Szadura, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31341649.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
korowaj
pieśni weselne
przyśpiewki weselne
Podlasie
język wschodniego pogranicza
korovai [wedding-cake]
wedding songs
wedding couplets
Podlachia
language of the eastern borderlands
Opis:
Celem artykułu jest omówienie funkcji i miejsca pieśni i przyśpiewek korowajowych w tradycyjnym obrzędzie weselnym Podlasia. Podstawą analizy są pieśni i przyśpiewki towarzyszące przygotowaniu i dzieleniu korowaja weselnego, zaczerpnięte z tomów Podlasie i Lubelskie, wydanych w serii „Polska pieśń i muzyka ludowa” PAN, z wybranych tomów Dzieł wszystkich Oskara Kolberga oraz z prac dokumentalistów i badaczy wschodniego pogranicza kulturowego. Repertuar pieśniowy uporządkowano zgodnie ze scenariuszem wesela tradycyjnego. Autorki w wyborze przykładowych ilustracji kierowały się tematyką prezentowanych tekstów i analizowały je pod względem językowym i kulturowym, a nie muzycznym. Na tej podstawie podjęły próbę ustalenia funkcji pieśni i przyśpiewek korowajowych. Analiza potwierdziła, że korowaj był i jest jednym z fenomenów kulturowych Podlasia, ważnym składnikiem samoidentyfikacji jego mieszkańców. Pieśni związane z jego rolą w obrzędzie weselnym mają charakter archaiczny i unikatowy, są bogate w symboliczne treści. Pełniły trzy funkcje: magiczną, scenariuszową i instruktażową. 
The aim of this article is to discuss the function and place of korovai songs and couplets in the traditional wedding rituals of Podlachia. This analysis is based on the songs and couplets accompanying the preparation and sharing of the korovai ([wedding-cake]; Pol. korowaj; Ukr. коровай [korovai], Russ. before the 1956: коровай [korovai], modern: каравай [karavai], Old East Slavic: караваи [karavai]), and which were taken from the volumes entitled Podlasie [Podlachia] and Lubelskie [Lublin Region] that were published in the series “Polska pieśń i muzyka ludowa” [Polish Folk Songs and Music], from selected volumes of Oskar Kolberg’s Dzieła wszystkie [The Complete Works] and the works of various documentalists and researchers of the eastern cultural borderland. The repertoire of songs was arranged according to the scenario of the traditional wedding ceremony. When choosing the sample texts, the authors took their subjects into consideration and analysed them in terms of language and culture, but not that of music. On this basis, they attempted to determine the function of the korovai songs and couplets. The analysis undertaken confirms that not only is the korovai one of the cultural phenomena of Podlachia, but also an important component of the identity of its inhabitants. The songs related to the specific role of the korovai in the wedding ritual are characterised by both an archaic and unique character, and a rich symbolic content. They fulfil magical, scenario and instructional functions.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2022, 70, 12; 87-104
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Między starą a nową ojczyzną – muzyczna aktywność cymbalistów na Dolnym Śląsku w latach 50. XX wieku
Between the Old and the New Homeland: Dulcimer Players Musical Activity in Lower Silesia in the 1950s
Autorzy:
Gacek, Gabriela
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31341655.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
cymbaliści
Dolny Śląsk
kresy wschodnie
migracja
nagrania archiwalne
dulcimer players
Lower Silesia
eastern borderlands
migration
archival recordings
Opis:
W artykule omówiono zagadnienie muzycznej aktywności cymbalistów, którzy zmuszeni byli do migracji z przedwojennych kresów wschodnich (Wileńszczyzny, Galicji Wschodniej) na Dolny Śląsk po II wojnie światowej. Będąc nowymi osadnikami na tzw. Ziemiach Odzyskanych, otoczeni ludnością o różnym pochodzeniu regionalnym, cymbaliści próbowali w nowych warunkach kontynuować muzyczną działalność. W tekście ukazane są różne sposoby adaptacji do nowej sytuacji wykonawczej w nowym miejscu zamieszkania: budowanie kolejnych instrumentów, granie w kapelach ludowych składających się z członków o różnym pochodzeniu regionalnym, próby indywidualnego muzykowania oparte na wykonywaniu muzyki tanecznej z regionu pochodzenia czy założenie zespołu składającego się z uczniów szkoły średniej uczących się wykonywać aranżację melodii pieśni ludowej z Dolnego Śląska i repertuar z Wileńszczyzny. Za bazę źródłową służą archiwalne przykłady muzyczne nagrane w latach 50. XX wieku przez Józefa Majchrzaka (1909-1985), polskiego folklorystę, muzykologa i redaktora radiowego pracującego w Polskim Radiu Wrocław.
In this article, I would like to describe the musical activity of the dulcimer players who moved to Lower Silesia after World War II as a result of being expelled from the pre-war Polish eastern borderlands: the Vilnius region and East Galicia. Being new settlers in the so called Recovered Territories, surrounded by people who came both from their native and other regions, dulcimer players tried to continue their musical activity. I examine their different ways of adapting to a new situation and new place of residence, by building new dulcimers, joining interregional folk bands, attempting individual music-making based on the performance of dance music from their own region, or establishing an ensemble consisting of high school students. In my article, I draw on examples from archival recordings from the 1950s made by Józef Majchrzak (1909-1985), the Polish folklorist, musicologist and radio editor who worked for Polish Radio Wrocław.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2022, 70, 12; 169-185
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
U.S.–Mexico Border Re-Visions: Border Artivism in Time and Space
Re-wizje granicy amerykańsko-meksykańskiej: Twórczość graniczna w czasie i przestrzeni
Autorzy:
Antoszek, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31341686.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
granica meksykańsko-amerykańska
re-wizje granicy
artystyczna aktywność społeczna na granicy
strefa kontaktu
aktywizm transgraniczny
pogranicze
the U.S.–Mexico border
border re-visions
border artivism
contact zone
transborder activism
borderlands
Opis:
The question of the U.S.–Mexico border has always been important for Latinx living in the U.S. and its versatile roles as well as its influence on border crossers and the environment have been presented by various Latinx and non-Latinx authors and artists. Their artistic productions illustrate the transformations of space into a contact zone and challenge the rationale of the wall. They vary in form from immediate responses to those interventions undertaken with the privilege of preparation, i.e. time. The purpose of this article is to examine how those post-millennial re-visions of the border re-define the conflicted and contentious space of the U.S.–Mexico border and how the time-determined form of selected examples of post-2000 border artivism influences those transformations.
Kwestia granicy amerykańsko-meksykańskiej zawsze była ważna dla Latynosów mieszkających w USA, a jej wszechstronne role, a także wpływ na osoby przekraczające granice oraz na środowisko, są przedstawiane przez różnych autorów i artystów latynoskich i nielatynoskich. Ich artystyczne produkcje ilustrują przemiany tej przestrzeni w strefę kontaktu a tym samym kwestionują racjonalność budowanego na granicy muru. Różnią się one formą – od działań, które stanowią natychmiastową odpowiedź na pojawiający się na granicy problem po interwencje podejmowane z „przywilejem” przygotowania, tj. czasem. Celem niniejszego artykułu jest zbadanie, w jaki sposób re-wizje granicy pows`tałe po roku dwutysięcznym na nowo definiują skonfliktowaną i sporną przestrzeń granicy amerykańsko-meksykańskiej oraz jak wybrane przykłady artystycznej aktywności społecznej wpływają na te przemiany.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2022, 70, 11; 7-20
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-13 z 13

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies