Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Karol Wojtyła" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-10 z 10
    Tytuł:
    Człowiek – istota przeżywająca
    The Human Being: The Being Capable of ‘Lived Experience’
    Autorzy:
    GAŁKOWSKI, Jerzy W.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1046685.pdf
    Data publikacji:
    2020-01-12
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    przeżycie, osoba, sumienie, prawda, wolność, Karol Wojtyła
    lived experience, person, conscience, truth, freedom, Karol Wojtyła
    Opis:
    Autor, nawiązując do Karola Wojtyły koncepcji osoby, zawartej głównie w dziele Osoba i czyn, twórczo rozwija jego koncepcję przeżycia. Przeżycie rozumiane jest przez autora artykułu jako zaangażowanie sfery psychicznej człowieka, spowodowane okolicznościami zewnętrznymi. Przeżywanie wyraża człowieka, pokazuje, kim (czym) on jest, łączy go z wartościami i stwarza możliwość uwrażliwienia się na nie. Umożliwia zrozumienie świata, siebie, drugiego i jednoczenie się z życiem innych. Przeżycie jest polem przejawiania się sumienia. Na płaszczyźnie teoretycznej kategoria przeżycia ma istotne znaczenie dla wykazania niesprzeczności między sferą subiektywną a obiektywną osoby oraz między zależnością od prawdy a wolnością ludzką.
    The author aims to develop Karol Wojtyła’s conception of ‘lived experience’ expounded in his book The Acting Person. The author holds that an experience that is ‘lived through’ engages the entire psychological structure of the person and is triggered by external circumstances. ‘Living through’ one’s experiences is a mark of the human being, it points to the ontological status of the human person, and to the fact that, in her actions, she necessarily refers to the sphere of values. It also enables the human person to comprehend the world, to comprehend herself as well as the other human beings, thus making their lives her own. The sphere of ‘lived experience’ also provides the ‘space’ for the manifestations of conscience. As a theoretical insight, the category of ‘lived experience’ is significant in that it makes it possible to show the non-contradiction between the subjective and the objective faculties of the person, as well as between the person’s adherence to truth and her freedom. Summarized by Mirosława ChudaTranslated by Dorota Chabrajska
    Źródło:
    Ethos; 2017, 30, 1 (117); 262-279
    0860-8024
    Pojawia się w:
    Ethos
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Tysiąc lat jest jak jedna Noc”. Rozważania Karola Wojtyły o człowieku i jego dziejach z okazji tysiąclecia chrztu Polski
    “A thousand years is like one Night.” Karol Wojtyła’s Reflections on Man and the Story of Man, on the Occasion of the Millennium of the Baptism of Poland
    Autorzy:
    OŁDAKOWSKA-KUFLOWA, Mirosława
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1047456.pdf
    Data publikacji:
    2020-01-13
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Karol Wojtyła, medytacja poetycka, chrzest Polski, antropologia, historiozofia
    Karol Wojtyła, poetic meditation, baptism of Poland, anthropology, philosophy of history
    Opis:
    W roku 1966 ówczesny arcybiskup krakowski, Karol Wojtyła, zainspirowany przypadającą wówczas milenijną rocznicą chrztu Polski, napisał poemat Wigilia wielkanocna 1966. Utwór ten nawiązuje do osoby Mieszka I i jego decyzji przyjęcia chrztu. W swym zasadniczym zrębie jest filozoficzno-religijną medytacją, wykorzystującą język i środki poetyckiego wyrazu, ukazującą początek, sens i cel dziejów ludzkości w oparciu o dość precyzyjnie ukazaną wizję człowieka. Antropologia przedstawiona przez Autora poematu ufundowana jest na podstawach chrześcijańskich i ma wyraźnie polemiczny charakter wobec materializmu, światopoglądu oficjalnie obowiązującego w czasach komunistycznych. W zakresie historiozoficznym Wojtyła sprzeciwiał się wizji dziejów prezentowanej w nurcie marksistowskiego historyzmu. Problemy poruszone w utworze, także przedstawione przekonania i argumenty, nabierają nowej aktualności w czasie, gdy modna staje się tak zwana nowa humanistyka, zwana też humanistyką performatywną lub nieantropocentryczną, wyrastająca z tradycji marksowskiej i nawiązująca do historyzmu.
    In 1966, Karol Wojtyła, the then Archbishop of Cracow, inspired by the Millennium of the Baptism of Poland, wrote a poem entitled Easter Vigil 1966. The poem evokes the profile of Prince Mieszko I, the Polish ruler who took the decision to accept the Christian baptism. The poem comprises a philosophical and religious meditation making use of poetic language and employing the stylistic means characteristic of poetry. The objective of the meditation is to show the beginning, the meaningfulness, and the goal of the humanity, and to do so based in a specific vision of man. The anthropology put forward by the author has Christian roots and manifests marks of a polemic with the materialistic view of the world, the outlook officially accepted in Poland in the communist times. In his philosophy of history, Wojtyła clearly refuted the official Marxist doctrine. Today, the problems he addresses in his poem, as well as the ideas and arguments he incorporates, assume a new relevance in the face of the new intellectual fashion for the so-called new humanities, also called performative humanities or non-anthropocentric humanities, which spring from the Marxist tradition and are rooted in historicism. Translated by Dorota Chabrajska
    Źródło:
    Ethos; 2016, 29, 3 (115); 139-160
    0860-8024
    Pojawia się w:
    Ethos
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Foundations of the Human Person’s Dynamism in Karol Wojtyła’s Anthropology. A Study in Light of “The Acting Person”
    Autorzy:
    Duma, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1043674.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-20
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    człowiek
    czyn
    dynamizm
    działanie
    Karol Wojtyła
    osoba
    action
    dynamism
    man
    person
    Opis:
    In traditional anthropology, the problem of the dynamism of the human being was explained by means of human faculties that were seen as distinct from one another on the basis of the activities of man. Having accepted that the traditional approach is well-known and thoroughly elaborated, Karol Wojtyła proposed a complementary approach,  enhancing the classical explanation of human dynamism by following the basic intuition of the person who reveals himself in action. In this article, through several steps, the author presents the framework of the basic thesis of Karol Wojtyła's anthropology, which claims that the action performed by man includes the truth about not only his personal dynamism, but also the very subject of that dynamism itself, that is, the human person. The author shows Wojtyła's stance beginning with the distinction of personal action made against the background of other forms of human dynamism. Then, he describes Wojtyła’s methods of explanation in reference to the Aristotelian theory of act and potency. Continuing, he analyzes the problem of causativeness of action, which will turn out to be crucial for understanding man as a person. Finally, he sketches Wojtyla's conception of the fulfillment of man through his action.
    Źródło:
    Verbum Vitae; 2020, 38, 2; 441-456
    1644-8561
    2451-280X
    Pojawia się w:
    Verbum Vitae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rola francuskich teologów w intelektualnej formacji Karola Wojtyły
    The Role of French Theologians in Karol Wojtyłas Intellectual Formation
    Autorzy:
    Dobrzyński, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1396430.pdf
    Data publikacji:
    2021-08-17
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Karol Wojtyła – Jan Paweł II
    francuscy teologowie
    tomizm
    nouvelle théologie
    Sobór Watykański II
    Karol Wojtyła – John Paul II
    French Theologians
    Thomism
    Nouvelle Théologie
    Second Vatican Council
    Opis:
    Artykuł ukazuje wpływ katolicyzmu francuskiego na formację intelektualną i pastoralną Karola Wojtyły oraz na jego rozumienie roli Kościoła w świecie i znaczenia Soboru Watykańskiego II. Wojtyła na studiach w Rzymie „wszedł” w wir prowadzonej w Kościele intelektualnej polemiki. Toczyła się ona głównie między francuskimi teologami. Wiodącą rolę odgrywał o. Réginald Garrigou-Lagrange, moderator pracy doktorskiej studenta z Krakowa. Dla Wojtyły była istotna kwestia przeciwstawienia się dechrystianizacji. Napięcia między konserwatyzmem i progresizmem towarzyszyły polemikom w latach powojennych, jak i w czasie trwania oraz po Vaticanum II. Wojtyłę interesowała merytoryczna odpowiedź na kwestię zbawienia człowieka w dzisiejszym świecie. Umiejętnie korzystając z refleksji polemizujących stron, formułował własną syntezę teologiczno-pastoralną, wierną katolickiej tradycji, a przy tym podejmującą wyzwania nowych czasów.
    The article The Role of French Theologians in Karol Wojtyla’s Intellectual Formation shows the influence of French Catholicism in the intellectual and pastoral formation of Karol Wojtyła and in his understanding of the Church’s mission in the contemporary world and of the significance of the Second Vatican Council. Studying in Rome, he knew the theological debate which developed in the Church at that time. Mainly French theologians were involved in the polemic, especially Fr. Garrigou-Lagrange who was the directorof Wojtyla’s doctorate. For the young priest from Cracow the most important issue was a reaction to the process of secularization. The tension between the conservatives and the progressives accompanied the polemics which continued in the post-war time andduring and after Vatican II. Wojtyła was interested in finding the substantive answer for the question of man’s salvation in today’s society. In a knowledgeable way he benefitted from reflections developed by both sides of the intellectual dispute in the Church and formulated his own theological and pastoral synthesis, faithful to the Catholic Tradition and able to respond to the new challenge of the contemporary world.
    Źródło:
    Teologia w Polsce; 2021, 15, 1; 35-57
    1732-4572
    Pojawia się w:
    Teologia w Polsce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przyczynek do tematyki pobytu ks. Karola Wojtyły w Kolegium Belgijskim w Rzymie
    Contribution to the subject matter of the stay Charles Wojtyła at The Belgian College in Rome
    Autorzy:
    Prokop, Krzysztof R.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1039430.pdf
    Data publikacji:
    2010-12-17
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Karol Wojtyła
    Rzym
    Jan Paweł II
    historia
    Rome
    John Paul II
    history
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2010, 94; 249-256
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Gift of Reason: St. Irenaeus and John Paul II in Dialogue
    Dar rozumu: Święty Ireneusz i Jan Paweł II w dialogu
    Autorzy:
    Francois, Jacob
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/36459247.pdf
    Data publikacji:
    2022-07-25
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    John Paul II
    Karol Wojtyla
    St. Irenaeus of Lyon
    theology of the body
    Genesis
    anthropology
    Jan Paweł II
    Karol Wojtyła
    Ireneusz z Lyonu
    teologia ciała
    Księga Rodzaju
    antropologia
    Opis:
    St. Irenaeus as a western figure has a different exegetical account of Genesis which provides some of the foundational principles for his theological concepts of the ‘new Adam’ and recapitulation. The western theological tradition has instead taken the approach handed down by St. Augustine which is seen in St. John Paul II’s Theology of the Body. This article will describe the difficulties of Irenaeus’s view while also showing the faults of the Augustinian position as shown in John Paul II while comparing the fruit of both in order to develop a synthesis that can encapsulate the fruit of both positions.
    Święty Ireneusz jako postać teologii zachodniej wyróżnia się swoistą egzegezą Księgi Rodzaju, która wyznaczyła fundamenty dla jego teologicznych koncepcji „nowego Adama” i rekapitulacji. Zachodnia tradycja teologiczna przyjęła zamiast tego podejście przekazaneprzez św. Augustyna, które widać w teologii ciała św. Jana Pawła II. W niniejszym artykule opisuję trudności poglądu Ireneusza, jednocześnie ukazując wady stanowiska Augustyna rozwijanego przez Jana Pawła II, i porównuję owoce obu koncepcji w celuwypracowania ich syntezy.
    Źródło:
    Teologia w Polsce; 2022, 16, 1; 153-172
    1732-4572
    Pojawia się w:
    Teologia w Polsce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Misja Kościoła a jego dialog ze światem. Porównanie soborowych projektów Pierre’a Haubtmanna i Karola Wojtyły
    The Mission of the Church and Her Dialogue With the World. A Comparison of the Conciliar Projects of Pierre Haubtmann and Karol Wojtyła
    Autorzy:
    Dobrzyński, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1050487.pdf
    Data publikacji:
    2021-02-02
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Karol Wojtyła – Jan Paweł II
    Pierre Haubtmann
    Gaudium et spes
    relacja Kościół a świat współczesny
    Karola Wojtyła – John Paul II
    relationship of the Church to the Modern World
    Opis:
    Artykuł przedstawia dyskusję, do której doszło w pierwszych dniach lutego 1965 roku w Ariccia na spotkaniu podkomisji doktrynalnej mającej opracować na potrzeby Soboru Watykańskiego II propozycję konstytucji pastoralnej Gaudium et spes. Porównano dwa projekty: oficjalny tekst Pierre’a Haubtmanna i projekt krakowski Karola Wojtyły. Pierwszy projekt podkreślał rolę społeczności katolickiej w budowaniu relacji międzyludzkich, dialogu i współpracy ze światem z odwołaniem się do katolickiej doktryny społecznej. Położono akcent na „zrozumienie” współczesnego świata przy jednoczesnym ukazaniu jego chrześcijańskiej wizji. Drugi projekt prezentował teologiczne podstawy posłannictwa Kościoła w świecie, ze szczególnym zwróceniem uwagi na prawo wolności religijnej i zachowanie tożsamości ludzi wierzących. Wskazywał na nadprzyrodzony, zbawczy charakter działania Kościoła jako istotny wymiar jego natury, ale także w relacji z dzisiejszym światem. W trakcie debaty podkreślono kluczową rolę antropologii chrześcijańskiej dla właściwego ujęcia relacji Kościoła do świata. W wyniku dyskusji postanowiono, że projekt Haubtmanna zostanie uzupełniony o rozdział eklezjologiczny: „Zadania Kościoła we współczesnym świecie”. Było to skutkiem wzięcia pod uwagę głównej linii projektu krakowskiego Wojtyły, wyrażającego doświadczenia Kościoła zza żelaznej kurtyny.
    The article presents the debate which took place during few days on February 1965 in Ariccia (near Rome), where the members of the subcommittee of doctrine “Gaudium et spes” met to prepare the pastoral constitution. Two projects were compared. The firstone was that of Pierre Haubtmann from Paris and the second one that of Karol Wojtyła from Cracow. The role of the catholic community in forming interhuman relationship, dialogue and the significance of social doctrine of the Church were underlined in Haubtmann’s project, and as well a Christian vision of the world was presented. The second project showed the theological principles of Church’s mission in today’s world with special attention given to religious freedom and the identity of believers. The supernatural, salvific character of the Church’s activity was stressed as an essential perspective in her relationship with the contemporary world. During the debate, the key role of Christian anthropology was indicated to treat this relationship as well. As a result of the debate the subcommittee decided to add to the Haubtmann project a new ecclesiological chapter: (“the Role of the Church in the modern world”) of the pastoral constitution. This was a result of having brought into consideration Wojtyla’s project which reflected the situation of Church behind the Iron Curtain at that time.
    Źródło:
    Teologia w Polsce; 2020, 14, 2; 103-122
    1732-4572
    Pojawia się w:
    Teologia w Polsce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zbiory specjalne w zasobie Archiwum Głównego Ruchu Światło-Życie
    Special collections in the Central Archive of the Light-Life Movement
    Autorzy:
    Derewenda, Robert
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/783826.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Ruch Światło-Życie
    opozycja antykomunistyczna
    Karol Wojtyła
    Jan Paweł II
    ks. Franciszek Blachnicki
    the Light-Life Movement
    anti-communist opposition
    John Paul II
    Rev. Franciszek Blachnicki
    Opis:
    The Central Archive of the Light-Life Movement is a department of the Rev. Franciszek Blachnicki Institute. The collection of the archive was formed as a result of Rev. F. Blachnicki’s activity (1921-1987). Some of his works are continued up to now. The records of the Light-Life Movement (operating incessantly since 1969, the beginnings date back to the 1950s) are the biggest collection in this archive. The gathered documentation also contains exceptional collections such as recordings and photographs concerning Krakow Metropolitan Bishop, Karol Wojtyła. The photographs depict Cardinal Wojtyła at oasis meetings, on Community Days and at the Centre of the Light-Life Movement. There are also unique recordings from the oasis meetings. Another interesting collection contains the photographs and recordings from the meetings of the first oasis with John Paul II in Rome in 1979. The material illustrates the genesis of the World Youth Day initiated by John Paul II in 1985. Other exceptional documents are the ones concerning the persecution the oasis movement suffered in the 1970s and 1980s. In addition, the archive contains postal orders confirming sending coal in parcels to the oasis centre. There are also a few thousand postal receipts confirming paying fines for providing accommodation for oasis participants. The material produced by the Security Service is especially valuable. These are falsified documents whose aim was to imitate documents produced by people connected with the Church. The archive also includes the material relating to the activity of the political opposition in the Polish People’s Republic. These are photographs from the strike in Gdańsk in 1980, Solidarity newspapers and prints of the years 1980-1981. What is more, the archival collection contains a few hundred cassettes with Radio Free Europe programmes.
    Archiwum Główne Ruchu Światło-Życie jest działem Instytutu im. ks. Franciszka Blachnickiego. Zasób archiwum został ukształtowany w wyniku działalności ks. Franciszka Blachnickiego (1921-1987). Część z zainicjowanych przez niego dzieł rozwija się do dziś. Największy zespół dokumentacji stanowią akta Ruchu Światło-Życie (działa nieprzerwanie od roku 1969, a początkami sięga lat 50. XX wieku). Wśród zgromadzonej dokumentacji znajdują się również zbiory wyjątkowe. Należą do nich nagrania i fotografie związane z osobą metropolity krakowskiego kard. Karola Wojtyły. Zdjęcia ukazują go podczas spotkań w oazach, na Dniach Wspólnoty oraz w Centrum Ruchu Światło-Życie. Ze spotkań z oazami pozostały również unikatowe nagrania. Kolejną interesującą kolekcję tworzą materiały fotograficzne i nagrania ze spotkań pierwszej oazy w Rzymie z Janem Pawłem II w 1979 roku. Materiały stanowią ilustrację genezy Światowych Dni Młodzieży zainicjowanych przez Jana Pawła II w 1985 roku. Do szczególnych materiałów należy zaliczyć również dokumenty ilustrujące prześladowania jakie spadły na ruch oazowy w latach 70. i 80. XX wieku. W Archiwum Głównym Ruchu Światło-Życie przechowywane są przekazy pocztowe potwierdzające przesyłanie w paczkach węgla do centrum oazowego. Zachowało się również kilka tysięcy kwitów pocztowych potwierdzających wpłaty na kary dla gospodarzy przyjmujących w czasie wakacji oazowiczów. Szczególnie cenne są materiały wytworzone przez Służbę Bezpieczeństwa. Są to podrobione dokumenty mające sprawić wrażenie wytworzonych przez środowisko kościelne. W zbiorach archiwum znajdują się również materiały związane z działalnością opozycji politycznej w PRL. Są to zdjęcia ze strajku w Gdańsku w 1980 roku, gazetki i druki solidarnościowe z lat 1980-1981. W zbiorach Archiwum znalazło się również kilkaset kaset magnetofonowych z nagraniem audycji Radia Wolna Europa.
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2018, 110; 119-132
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Duszpasterskie i naukowe związki Kardynała Karola Wojtyły - Ojca Świętego Jana Paweł II z Kościołem na Górnym Śląsku. Rekonesans badawczy
    Pastoral and research connections of Cardinal Karol Wojtyła, Pope John Paul II, with the Church in Upper Silesia. Research reconnaissance
    Autorzy:
    Warząchowska, Bogumiła
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1019523.pdf
    Data publikacji:
    2017-06-29
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Śląskie Seminarium Duchowne
    Uniwersytet Śląski
    Wydział Teologiczny
    Karol Wojtyła
    Jan Paweł II
    Theological Seminary of Silesia
    the University of Silesia
    the Faculty of Theology
    John Paul II
    Opis:
    Cardinal Karol Wojtyła had a considerable impact on the development of the universal and local Church, strengthening the bond between the Churches of the Metropolis of Krakow. The pontificate of John Paul II gave a new direction of the papacy by opening the Church to ethical, moral, philosophical and social problems. Encyclicals, exhortations, addresses, pastoral letters and the whole pastoral and theological heritage of the Holy Father have been an incentive to undertake further research by academics and students of the Faculty of Theology of the University of Silesia in Katowice. The results of these studies are reflected in the pages of “Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne” and the dissertations of the Faculty of Theology of the University of Silesia. The problems addressed by the Pope have inspired the local academic community to reflect on the papal teaching.
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2017, 107; 331-349
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Praxis drogą poznania i spełniania się osoby. Myśl Karola Wojtyły jako inspiracja dla pedagogów
    Praxis as the Way to Know the Person and the Way of the Person’s Fulfillment: The Thought of Karol Wojtyła as an Inspiration for Educators
    Autorzy:
    JASIŃSKA, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1047068.pdf
    Data publikacji:
    2020-01-12
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    osoba, praxis w ujęciu Karola Wojtyły, przechodnie i nieprzechodnie skutki czynu, spełnianie się osoby, sens wychowania
    person, Karol Wojtyła’s concept of praxis, transitive and intransitive consequences of an action, fulfillment of the person, meaning of education
    Opis:
    Punktem wyjścia antropologii i etyki Wojtyły jest – dany w doświadczeniu fenomenologicznym – fakt „człowiek działa”. W porządku metafizycznym osoba poprzedza swoje działanie, co filozofia klasyczna wyraża w adagium operari sequitur esse (działanie jest następstwem istnienia). W porządku epistemologicznym natomiast analiza działania jest źródłem wiedzy o podmiocie działającym, pozwala poznać nie tylko istnienie, ale także naturę tego, kto działa. W tym sensie analiza ludzkiej praxis leży u podstaw teorii człowieka, ujawnia duchową naturę osoby, która przejawia się w czynie. Wojtyła – zgodnie z nauką św. Tomasza – za sam rdzeń ludzkiej praxis uważał czyn człowieka (actus humanus). Czyn ma dwojakiego rodzaju skutki: przechodnie, które obiektywizują się w różnych wytworach ludzkiego działania i nieprzechodnie, które pozostają w podmiocie, osadzają się we wnętrzu osoby, czyniąc w niej zmiany natury moralnej. W artykule zostało podkreślone znaczenie nieprzechodnich skutków czynu dla moralnego wzrastania bądź degradacji osoby. Porównanie Karola Wojtyły koncepcji praxis z jej marksistowskim ujęciem pozwoliło wydobyć personalistyczny wymiar praxis. W tym znaczeniu praxis staje się terenem realizowania się człowieczeństwa zgodnie prawdą ludzkiego bytu. Dlatego antropologia Wojtyły nie ogranicza się do poznania prawdy o osobie, ale osiąga swe właściwe dopełnienie w antropo-praksji, czyli w przyjęciu prawdy za podstawę działania. Wychowanie, jako szczególny rodzaj działania, skierowane jest na spełnianie się osoby. Wychowanie personalistyczne, w którym wychowanek jest traktowany jako rozumna i wolna osoba, powinno uzdolnić go do spełniania czynów (dodajmy: moralnie dobrych czynów), a zarazem spełniania siebie w tych czynach. Zasługą Wojtyły jest pokazanie, że na drodze praxis – oprócz różnych celów fakultatywnych – realizuje się (na zasadzie nieprzechodnich skutków czynu) cel najważniejszy – stawanie się (fieri) człowieka moralnie dobrym. Osiągnięcie tego celu, określanego jako autoteleologia osoby, stanowi nie tylko o sensie wychowania, ale nade wszystko o sensie spełnionego życia.
    The starting point of Wojtyła’s anthropology and ethics is the fact of ‘man acting,’ given in the phenomenological experience. In the metaphysical order the person precedes her actions, which was expressed in classical philosophy by means of the adage: operari sequitur esse (acting follows existence). In the epistemological order in turn an analysis of the subject’s actions makes it possible to recognize her not only in the aspect of her existence, but also in the aspect of her nature as an acting subject. In this sense an analysis of human praxis underlies philosophical anthropology, revealing the spiritual nature of the person manifested through her actions. Following St. Thomas Aquinas, Wojtyła considered a human act (actus humanus) as the core of human praxis. An action has consequences of two kinds. Its transitive consequences are objectified in its actual outward results, while its intransitive, enduring consequences remain within the acting person, introducing changes of moral nature in her. The article underscores the significance of the enduring consequences of an action for the moral growth (or moral degradation) of the person. A comparison of Wojtyła’s conception of praxis with its Marxist interpretation shows that praxis actually manifests a personalist dimension. In this sense praxis turns out the ground on which humanity finds its accomplishment in accordance with the truth about the human being. Thus Wojtyła’s anthropology, apart from expounding the truth about the human person, points to the significance of anthropo-praxis, namely to the fact that human actions need to be preformed with reference to the truth about things. Education, which is a special kind of action, is focused on the accomplishment of the person’s humanity. Personalist education, in which the student is approached as a rational and free person, should aim at enabling her to perform (morally good) actions and, through them, to accomplish her humanity. Wołtyła’s merit was to show that apart from attaining its facultative goals, praxis, due to the enduring consequences of the person’s actions, determines her becoming (fieri) morally good. The latter goal, described in terms of the autoteleology of the person determines not only the meaning of education, but above all the fulfillment of the human life. Translated by Dorota Chabrajska
    Źródło:
    Ethos; 2016, 29, 4 (116); 42-55
    0860-8024
    Pojawia się w:
    Ethos
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-10 z 10

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies