Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "niedobory" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-12 z 12
    Tytuł:
    Nadmiary i niedobory opadów dla upraw żyta i pszenicy ozimej w Polsce Północno-Wschodniej w latach 1971-2000
    Deficits and excess of precipitation for rye crops in northeastern Poland in the years 1971-2000
    Autorzy:
    Banaszkiewicz, B.
    Dragańska, E.
    Szwejkowski, Z.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/337735.pdf
    Data publikacji:
    2005
    Wydawca:
    Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
    Tematy:
    nadmiary i niedobory opadów
    rośliny uprawne
    cultivated plants
    deficit and excess of precipitation
    Opis:
    W pracy przedstawiono częstości występowania niekorzystnych sytuacji opadowych (do których zaliczono nadmiary i niedobory opadów większe od podwójnego odchylenia standardowego) obliczonych w procentach lat z okresu 30-lecia 1971-2000, w Polsce Północno-Wschodniej, w stosunku do zapotrzebowania żyta na wodę na glebach lekkich oraz pszenicy ozimej na glebach średnich i ciężkich. Na wszystkich badanych glebach najmniej korzystne warunki opadowe dla badanych roślin występowały w maju, przy czym na glebach lekkich, na większości badanego obszaru, częstości występowania niekorzystnych sytuacji opadowych dla żyta wynosiły od 45% do ponad 60%. Na glebach średnich w tym miesiącu (dla pszenicy ozimej) niekorzystne sytuacje opadowe o częstości występowania od ponad 35% do ponad 40% wystąpiły w zachodniej i północnej części obszaru. Na glebach ciężkich średnie wieloletnie częstości występowania niekorzystnych opadów dla pszenicy ozimej były o około 5-10% mniejsze niż na analogicznych obszarach na glebach średnich.
    The paper presents results of analysis of the effects of water supply on rye (light soils) and winter wheat (medium heavy and heavy soils) in northeastern Poland based on meteorological dataset (monthly sums of precipitation) covering the period from 1971 to 2000. The highest risk of extreme situations (total surplus of precipitation and its deficits) with respect to cereal species demands occurred in May irrespective of the soil type. The frequency of occurrence of extreme situation was estimated at 45-60 % on light soils. For winter wheat, cultivated on medium soils, unfavorable precipitation values of the frequency from over 35 % to over 40 % were noticed in northwestern and western part of the study area. Long term mean frequencies of unfavourable precipitation were lower by 5-10% on heavy than on medium soils.
    Źródło:
    Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2005, T. 5, z. spec.; 17-27
    1642-8145
    Pojawia się w:
    Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Bieżąca ocena potrzeb i niedoborów wodnych roślin uprawnych z zastosowaniem automatycznego monitoringu meteorologicznego i modelowania matematycznego
    Operational assessment of crop water requirements and deficits using automatic meteorological monitoring and mathematical modelling
    Autorzy:
    Kowalczyk, A.
    Kuźniar, A.
    Łabędzki, L.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/239472.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
    Tematy:
    monitoring meteorologiczny
    niedobory wodne
    Płaskowyż Proszowicki
    meteorological monitoring
    crop water requirement
    deficit
    Proszowice Upland
    Opis:
    Prace badawcze nad zapotrzebowaniem na wodę roślin uprawnych i użytków zielonych i niedoborami wody są prowadzone w naszym kraju od wielu lat, jednak szczegółowe badania w tym zakresie na obszarze Wyżyny Małopolskiej były prowadzone sporadycznie. Celem pracy jest ocena dekadowego zapotrzebowania roślin uprawnych na wodę i jej niedoborów oraz ich zmienności w zależności od retencyjności wodnej gleb na Płaskowyżu Proszowickim, z zastosowaniem automatycznego monitoringu meteorologicznego. Wykorzystano dane obserwacyjne ze stacji meteorologicznej zlokalizowanej w Proszowicach/Opatkowicach. Zapotrzebowanie na wodę i jej niedobory określono dla pięciu gatunków roślin (buraka cukrowego, kapusty, kukurydzy na ziarno, pszenicy ozimej, ziemniaka późnego) oraz dla czterech rodzajów gleb występujących na Płaskowyżu Proszowickim, o zróżnicowanych zdolnościach retencyjnych. Zapotrzebowanie na wodę i jej niedobory obliczono za pomocą autorskiego modelu CROPBALANCE, wykorzystując dobo-we wartości mierzonych elementów meteorologicznych. Największe niedobory wody w 2013 r. stwierdzono w przypadku uprawy ziemniaka późnego. W przypadku wszystkich badanych roślin, z wyjątkiem pszenicy ozimej, największe niedobory wody wystąpiły na glebach lekkich. Badania potwierdziły dużą zmienność warunków glebowo-roślinnych w rejonie Płaskowyżu Proszowickiego oraz wykazały przydatność automatycznego monitoringu meteorologicznego i modelowania matematycznego do bieżącej oceny zapotrzebowania na wodę roślin uprawnych i jej niedoborów.
    The objective of the paper was to assess the ten-day crop water requirements and water deficits of the plants and their variability, depending on the water retention capacity of soils in the Proszowice Upland. The automatic meteorological monitoring was applied and the observational data from the meteorological station located in Proszowice/Opatkowice were used. Research was conducted on the five plant species: sugar beet, cabbage, maize for grain, winter wheat, and late potato for the four types of soils present on the Proszowice Upland with different water storage capacities. The estimation of crop water requirements and deficits was made by applying the CROPBALANCE model, using the daily measured values of the meteorological elements. In the year under considerations the highest water shortages were found for late potato crops. For all the studied plants, with the exception of winter wheat, the largest water shortages occur on light soils. The study confirmed the high variability of the soil and vegetation cover in the Proszowice Upland and showed the usefulness of automatic meteorological monitoring and mathematical modelling for operational assessment of current water needs and deficits of crops.
    Źródło:
    Problemy Inżynierii Rolniczej; 2014, R. 22, nr 2, 2; 87-102
    1231-0093
    Pojawia się w:
    Problemy Inżynierii Rolniczej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ocena niedoborów wody w uprawie kapusty głowiastej białej na Wyżynie Małopolskiej
    Assessment of crop water deficits of white cabbage cultivated on the Małopolska Upland
    Autorzy:
    Łabędzki, L.
    Kowalczyk, A.
    Kuźniar, A.
    Kostuch, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/337898.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
    Tematy:
    modelowanie
    niedobory wody
    retencja wodna gleby
    warzywa
    modelling
    soil water retention
    vegetables
    water deficit
    Opis:
    W pracy przedstawiono ocenę niedoborów wodnych, o różnym prawdopodobieństwie przewyższenia, kapusty głowiastej białej uprawianej na Wyżynie Małopolskiej. Obliczenia przeprowadzono metodą bilansowania zapasu wody użytecznej w warstwie korzeniowej gleby z użyciem modelu CROPBALANCE. W pracy wykorzystano dane meteorologiczne Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej z lat 1971–2010 – dobowe sumy opadów z 6 stacji (Borusowa, Igołomia, Książ Wielki, Miechów, Olewin oraz Sielec) oraz średnie dekadowe wartości temperatury powietrza, ciśnienia pary wodnej, prędkości wiatru i usłonecznienia ze stacji meteorologicznej Kraków-Balice. Niedobory wodne oszacowano dla uprawy kapusty na pięciu typach gleb, o zróżnicowanych zdolnościach retencyjnych, występujących na Wyżynie Małopolskiej. Niedobory o prawdopodobieństwie przewyższenia 20% wynosiły w okresie wegetacji od 14 (na czarnoziemach) do 115 mm (na rędzinach). Na glebach Wyżyny Małopolskiej o średnich zdolnościach retencjonowania wody (110– 160 mm) niedobory wodne kapusty wystąpiły nawet w latach przeciętnych pod względem ilości opadów (o prawdopodobieństwie 50%). Badania potwierdziły dużą zmienność warunków glebowych i pluwialnych w tym regionie oraz wykazały celowość stosowania modelu CROPBALANCE do oceny niedoborów wodnych upraw warzywniczych.
    The paper presents an assessment of crop water deficit of white cabbage with a different exceedance probability, grown in the Małopolska Upland. The calculations were made by balancing readily available soil water in the root zone using the CROPBALANCE model. The study was based on the meteorological data of the Institute of Meteorology and Water Management from the period of 1971– 2010 – daily precipitation from 6 stations (Borusowa, Igołomia, Miechów Książ Wielki, Olewin and Sielec). The average 10-day air temperature, water vapour pressure, wind speed and the sunshine hours data were collected from Kraków–Balice weather station. Crop water deficits were estimated for cabbage growing on five soil types with a different soil water retention capacities, which occur in the Małopolska Upland. Water deficits (at 20% exceedance probability) of cabbage grown on the Małopolska Upland soils varied during the growing seasons from 14 mm (black soils) to 115 mm (rendzina soils). Deficits on the soils with medium retention capacity (ZWU = 111–158 mm) were even in the years in terms of the average amount of rainfall (with probability 50%). The highest water deficits of cabbage occur on lighter soils (e.g. rendzina) and are much greater than on brown soils of loess. The study confirmed the high variability of the soil and pluvial conditions in the region and demonstrated the usability of applying the CROPBALANCE model to assess crop water deficits of vegetable crops.
    Źródło:
    Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2016, 16, 1; 21-38
    1642-8145
    Pojawia się w:
    Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Niedobory i nadmiary opadów dla pszenicy ozimej w latach ekstremalnych na obszarze Polski (1971-2000)
    Deficits and excesses of precipitaton for winter wheat in extreme years in Poland (1971-2000)
    Autorzy:
    Ziernicka-Wojtaszek, A.
    Zawora, T.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/337850.pdf
    Data publikacji:
    2005
    Wydawca:
    Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
    Tematy:
    gleba
    niedobory i nadmiary opadów
    Polska
    pszenica
    deficiency and excess of precipitation
    Polska
    soil
    wheat
    Opis:
    Przedmiotem opracowania było określenie wartości niedoborów i nadmiarów opadów atmosferycznych w latach ekstremalnie suchych (1976, 1992 i 1994) i ekstremalnie wilgotnych (1974, 1980 i 1997). Jako roślinę testową wybrano pszenicę ozimą. Za dekadowe opady optymalne przyjęto wartości podane przez DZIEŻYCA, NOWAKA i PANEK [1987]. Obliczenia wykonano dla gleb średnich w okresie wegetacyjnym (IV-VII) w siedmiu regionach hydrograficznych Polski. Średnie dekadowe wartości niedoborów opadów dla pszenicy ozimej w kolejnych latach ekstremalnie suchych bez uwzględnienia zróżnicowania regionalnego były coraz większe i wynosiły odpowiednio 8, 10 i 14 mm. Również wartości nadmiarów opadów dla pszenicy ozimej w kolejnych latach ekstremalnie wilgotnych zwiększały się i wynosiły odpowiednio 15, 20 i 24 mm. Może to potwierdzać opinię o zwiększaniu się natężenia ekstremalnych zjawisk meteorologicznych w badanych 30 latach końca XX wieku.
    The aim of the paper was to estimate the deficiencies and excesses of precipitation in extremely dry years (1976, 1992, 1994) and extremely wet years (1974, 1980, 1997). Winter wheat was chosen for testing. Optimal decade precipitation was taken from DZIEŻYC et al. [1987]. Calculations were carried out for medium soils in the vegetation period between April and July in seven hydrographic regions of the country, as distinguished by DZIEŻYC [1993]. Mean decade values of deficient precipitation for winter wheat in subsequent extreme years, neglecting regional differentiation, were increasing and amounted 8, 10 and 14 mm, respectively. Also the values of excess precipitation for winter wheat in extreme years increased consecutively and amounted 15, 20 and 24 mm, respectively. This finding might confirm the opinion of increasing intensity of extreme meteorological phenomena in the last 30 years of the 20th century under study.
    Źródło:
    Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2005, T. 5, z. spec.; 375-382
    1642-8145
    Pojawia się w:
    Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wieloletnia i sezonowa dynamika niżówek w Warcie w Sieradzu
    Multiannual and seasonal dynamics of low-flows in the Warta river in Sieradz
    Autorzy:
    Kozek, M.
    Tomaszewski, E.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/338218.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
    Tematy:
    niedobory odpływu niżówkowego
    reżim przepływów niżówkowych
    susza hydrologiczna
    drought streamflow deficits
    hydrological drought
    low-flow regime
    Opis:
    Badaniami dynamiki niżówek w Warcie w Sieradzu objęto okres 1971–2000. Analizy dokonano na podstawie serii przepływów dobowych, udostępnionych przez IMGW-PIB. Niżówki zidentyfikowano na podstawie stałego przepływu granicznego, przyjmując za poziom odcięcia rzędną Q70% z krzywej czasów trwania przepływów wraz z wyższymi. Analizie poddano wieloletnią i sezonową dynamikę objętości niedoboru odpływu, czasu trwania niżówki oraz estymatora częstości pojawiania się badanych zjawisk ekstremalnych w postaci odstępu międzyniżówkowego. W oparciu o uzyskane wyniki dokonano oceny struktury kształtowania się niżówek w zakresie ich zmienności i cech rozkładu statystycznego. Zbadano tendencje wieloletnie, w których zaobserwowano liniowe trendy zmian badanych charakterystyk. Za pomocą współczynnika korelacji dokonano oceny stabilności niżówek w kolejnych miesiącach roku hydrologicznego. Ponadto zbadano jednorodność genetyczną niżówek w Warcie za pomocą krzywej podwójnie kumulowanej oraz oszacowano długość maksymalnej niżówki o prawdopodobieństwie nieprzekroczenia 95% i 99%.
    Investigations of low-flow dynamics in the Warta River in Sieradz were conducted for the period 1971–2000. Analyses were based on daily discharge series, made available by Polish Institute of Meteorology and Water Management – National Research Institute. Low-flows were identified on the base of threshold level method where 70th percentile of the flow duration curve was established as truncation level. Studies included multiannual and seasonal dynamics of drought streamflow deficit volume, low-flow duration as well as inter-low-flow spacing which was taken as a frequency estimator of hydrological extremes occurrence. On the base of results the structure of low-flow forming was assessed, especially in the field of its variability and statistical distribution. There were investigated multiannual tendencies where linear trends of changes of studied characteristics were observed. On the base of correlation coefficient lowflows stability on the consecutive months of the hydrological year was analysed. Moreover, low-flow genetic homogeneity of the Warta River was investigated on the base of double-mass curve. There also was estimated non-exceedance probability of maximum low-flow duration at significance level of 95% and 99%.
    Źródło:
    Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2018, 18, 2; 41-56
    1642-8145
    Pojawia się w:
    Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    An assessment of crop water deficits of the plants growing on the Małopolska Upland (Poland)
    Ocena niedoborów wodnych roślin uprawianych na Wyżynie Małopolskiej
    Autorzy:
    Kowalczyk, A.
    Łabędzki, L.
    Kuźniar, A.
    Kostuch, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/292268.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
    Tematy:
    available soil water
    crop water deficits
    Małopolska Upland
    plants
    niedobory wodne
    retencja gleb
    rośliny uprawne
    Wyżyna Małopolska
    Opis:
    The problem of water scarcity is unfavourable for the economy, with the most significant water deficits felt by agriculture. In Poland water deficits in agriculture are occurring more frequently, causing losses in yield, not only in the Lowland areas but also in the Uplands. This paper presents an assessment of the water deficits at various excedance probability levels for four varieties of field crop and for soil types with various water retention capacity, which occur in the Małopolska Upland. Calculations were performed by balancing the amount of available soil water in the root zone. The study was based on the meteorological data from the Institute of Meteorology and Water Management for the years 1971–2010. Daily precipitation data from six rainfall stations: Borusowa, Igołomia, Książ Wielki, Miechów, Olewin and Sielec was utilised as well as average decadal air temperature, water vapour pressure, wind speed and sunshine hours from the meteorological station at Kraków– Balice. The water deficits at an excedance probability level of 20% fluctuated during the growing season from 5 mm (Phaeozems) to 190 mm (Leptosols). In the Małopolska Upland in soils with a medium capacity to retain water (110–160 mm), water deficits have occurred even in years of average rainfall (with probability 50%). This study confirms the considerable impact of the high variability of the soil and pluvial conditions in the region on the water deficits of the field crops.
    Problem niedoboru wody jest niekorzystny dla całej gospodarki, jednak najbardziej i najszybciej niedobory wody odczuwane są w rolnictwie. Na terenie Polski coraz częściej występują braki wody w rolnictwie, i nie tylko, na obszarach położonych na Niżu Polskim, powodując straty w plonach. W pracy przedstawiono ocenę niedoborów wodnych o różnym prawdopodobieństwie przewyższenia, dla czterech gatunków roślin: buraka cukrowego, kukurydzy na ziarno, pszenicy ozimej, ziemniaka późnego oraz na glebach o zróżnicowanych zdolnościach retencyjnych występujących na Wyżynie Małopolskiej. Obliczenia przeprowadzono metodą bilansowania zapasu wody użytecznej w warstwie korzeniowej gleby. W pracy wykorzystano dane meteorologiczne Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej z lat 1971–2010 – dobowe sumy opadów z sześciu stacji (Borusowa, Igołomia, Książ Wielki, Miechów, Olewin i Sielec) oraz średnie dekadowe wartości temperatury powietrza, ciśnienia pary wodnej, prędkości wiatru i usłonecznienia ze stacji meteorologicznej Kraków-Balice. Niedobory wody obliczono metodą bilansowania zapasu wody użytecznej w warstwie korzeniowej gleby za pomocą metody Penmana–Monteitha (ewapotranspiracja wskaźnikowa) [ALLEN et al. 1998; ŁABĘDZKI et al. 2011; 2014]. Badania potwierdziły dużą zmienność warunków glebowych i pluwialnych w tym regionie oraz ich wpływ na niedobory wodne upraw polowych. Niedobory o prawdopodobieństwie przewyższenia 20% wynosiły w okresie wegetacji od 5 mm (na czarnoziemach – Phaeozems) do 190 mm (na rędzinach – Leptosols). Na glebach Wyżyny Małopolskiej o średnich zdolnościach do retencjonowania wody (110–160 mm) niedobory wodne wystąpiły nawet w latach przeciętnych pod względem ilości opadów (o prawdopodobieństwie 50%). W uprawie pszenicy ozimej na czarnoziemach, glebach brunatnych i madach na Wysoczyźnie Proszowickiej niedobory wody nie wystąpiły. Jednocześnie niedobory wody (o prawdopodobieństwie 20%) w uprawie ziemniaka późnego w okresie wegetacyjnym wynoszą od 106 mm (czarnoziemy) do 156 mm (rędziny).
    Źródło:
    Journal of Water and Land Development; 2016, 29; 11-22
    1429-7426
    2083-4535
    Pojawia się w:
    Journal of Water and Land Development
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Impact of extreme climate years on relative "yield - evapotranspiration" relationships
    Wpływ ekstremalnych warunków klimatycznych na względną zależność "plon - ewapotranspiracja"
    Autorzy:
    Mladenova, B.
    Varlev, I.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/293375.pdf
    Data publikacji:
    2007
    Wydawca:
    Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
    Tematy:
    ewapotranspiracja
    klimat
    kukurydza
    plon
    współczynnik reakcji roślin na niedobory wody
    climate
    evapotranspiration
    maize
    yield
    yield response factor
    Opis:
    The relative relationships "yield - evapotranspiration" were used long time ago. The well known linear relationship yi = 1 - ky (1 - ei), where yi is relative yield, ky - yield response factor and ei - relative evapotranspiration was proposed. It's usually assumed that ky is constant for a given crop and climatic conditions. It was found, however, that ky for late variety of maize H 708 varied through the study years (1984-1990) in the Plovdiv region ( South Bulgaria , altitude 150 m). During the dry years it was significantly higher than in the medium and humid years. The range of ky for maize in this location was 1.12-1.90, the average value being 1.50. The climate in the Sofia region (the experimental field of Chelopechene, altitude 550 m) is comparatively more humid. The two regions approximately outlined the boundaries of the appropriate economical conditions for grain maize production. The experiments in the Sofia region were carried out in the years 1994-2000. The seven years results for mean variety maize showed that the relationships "yield - evapotranspiration" and, respectively, ky varied at these climatic conditions too. The highest ky value was 1.41 for the driest year (2000) and the lowest value - 1.05 for the most wet years (1995, 1999). The value of ky for average years was 1.21. The yield response factor ky is of more significance when the relative evapotranspiration is less than 0.7-0.8. Thus, the extreme or the average values of ky could be used for the corresponding climatic regions. The relationships between ky and relative yield were established without considering irrigation.
    W pracy przedstawiono wyniki badań nad plonami i ewapotranspiracją dwóch mieszańców kukurydzy. Badania te prowadzono w różnych okresach siedmioletnich w dwóch odmiennych klimatycznie regionach Bułgarii. Analizowane regiony wyznaczają granice obszarów opłacalnej uprawy kukurydzy na ziarno w tych warunkach klimatycznych. Przedstawiono analizę wartości wskaźnika ky w latach suchych, średnich i mokrych. Wykazano wyraźne zależności korelacyjne między plonami a ewapotranspiracją, potwierdzone bardzo wysokimi wartościami współczynników determinacji R2. Wartości ewapotranspiracji aktualnej ETa i potencjalnej ETm wyznaczono na podstawie zaleceń FAO. Badania udowodniły, że wartość ewapotranspiracji może ulec istotnej zmianie w wyniku ewentualnej zmiany klimatu. Już obecnie obserwuje się w Bułgarii wzrost temperatury i zmniejszenie opadów atmosferycznych, co może mieć duży wpływ na plonowanie roślin uprawnych.
    Źródło:
    Journal of Water and Land Development; 2007, 11; 71-77
    1429-7426
    2083-4535
    Pojawia się w:
    Journal of Water and Land Development
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ocena retencji glebowej na zrekultywowanych gruntach pogórniczych w Konińskim Zagłębiu Węgla Brunatnego
    Assessment of soil retention reclaimed postmining areas in the Konin Lignite Basin
    Autorzy:
    Szafrański, Cz.
    Stachowski, P.
    Kozaczyk, P.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/338302.pdf
    Data publikacji:
    2008
    Wydawca:
    Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
    Tematy:
    niedobory wody
    właściwości gruntów pogórniczych
    zapasy wody w gruncie
    ground properties
    postmining water reserves in grounds
    water deficiency
    Opis:
    Odkrywkowa eksploatacja węgla brunatnego wywołuje duże zmiany w środowisku przyrodniczym. W związku z powyższym uzasadnione jest badanie stosunków wodnych na rekultywowanych rolniczo terenach pogórniczych. Na tych obszarach występuje typowo opadowo-retencyjna gospodarka wodna, w której jedynym źródłem wody są opady atmosferyczne, gdyż zwierciadło wody gruntowej zalega bardzo głęboko i nie wywiera istotnego wpływu na uwilgotnienie wierzchnich warstw gleb tych terenów. W Konińskim Zagłębiu Węgla Brunatnego wiodącym kierunkiem zagospodarowania gruntów pogórniczych jest rekultywacja rolnicza, realizowana na podstawie "modelu PAN". Podstawą pracy były wyniki badań i obserwacji terenowych, prowadzonych od jesieni 2000 r. do września 2003 r. na 4 powierzchniach doświadczalnych o wielkości 0,32 ha każda, zlokalizowanych na zwałowisku wewnętrznym odkrywki "Kazimierz Północ" KWB "Konin", po przeprowadzonej w 1998 r. rekultywacji technicznej, a następnie rozpoczętej rekultywacji rolniczej. Obecnie obszar ten użytkowany jest rolniczo. Badania potwierdziły, że kształtowanie się zasobów wodnych na tych terenach zależy przede wszystkim od ilości i rozkładu opadów atmosferycznych w okresach wegetacyjnych oraz w poprzedzających je półroczach zimowych. Największe zapasy wody w wierzchniej warstwie badanych gruntów pogórniczych, osiągające wartości większe od polowej pojemności wodnej, wystąpiły w mokrym okresie wegetacyjnym 2002 r. W suchym okresie wegetacyjnym 2003 r. wystąpiły natomiast długie okresy niedoborów wody dla uprawianych roślin.
    Quarry exploration causes substantial changes in the natural environment. Therefore, it is justified to analyse water reserves in the agriculturally reclaimed soils of postmining grounds. Precipitation is the only source of water there because the groundwater table is situated deep enough to not affect soil moisture in the upper layers. In the Konin Lignite Basin, the key method of postmining grounds utilisation is agricultural reclamation based on the "PAN model". This paper presents the results of field study and observations carried out from autumn 2000 to September 2003 on four experimental plots, each of 0.32 ha, located at the inner waste heap of the "Kazimierz Północ" open pit of the "Konin" lignite mine, after accomplishment of technical reclamation in 1998 and the beginning of agricultural reclamation. Currently farming is continued in these areas. The analysis confirmed that water reserves depend mainly on the quantity and distribution of precipitation during vegetation periods and preceding winter seasons. The largest water reserves in the upper layers of postmining grounds (bigger than the field water capacity) occurred in the wet vegetation period in 2002. However, during the dry vegetation season in 2003 there were long periods of water deficiency for crop plants.
    Źródło:
    Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2008, 8, 1; 337-346
    1642-8145
    Pojawia się w:
    Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Problemy gospodarowania wodą w rolnictwie Wielkopolski
    Problems with water management in the agriculturale of Wielkopolska
    Autorzy:
    Przybyła, Cz.
    Szafrański, Cz.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/338631.pdf
    Data publikacji:
    2004
    Wydawca:
    Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
    Tematy:
    gospodarka wodna
    niedobory wody
    retencja
    rolnictwo
    systemy i urządzenia melioracyjne
    agriculture
    reclamation systems and facilities
    retention
    water deficits
    water management
    Opis:
    W pracy przedstawiono aktualne zagadnienia związane z gospodarowaniem wodą na obszarach wykorzystywanych rolniczo. Przedstawione działania wskazują na możliwości zwiększenia ilości dostępnej wody, intensywności jej obiegu, a także poprawy efektywności wykorzystania zasobów wodnych Wielkopolski do jej zrównoważonego rozwoju. Realizacja tych zadań będzie możliwa dzięki budowie sztucznych zbiorników retencyjnych, budowie małych wiejskich stawów, a także piętrzeniu wody w jeziorach oraz odbudowie istniejących oczek wodnych. Istotne znaczenie, poza prawidłową konserwacją urządzeń i systemów melioracyjnych, będzie odgrywało sterowanie retencją gruntową w dolinach rzek i małych cieków za pomocą regulowania odpływu na zmodernizowanych oraz nowo wybudowanych urządzeniach piętrzących.
    The paper presents actual problems of water management in agriculturally utilized areas. Proposed actions indicate a possibility of increasing water resources, its circulation intensity and suggest how to improve the effectiveness of balanced utilization of water resources in Wielkopolska. Variability of meteorological conditions, frequent water deficiencies and their unfavourable distribution require large investments in water retention in the agricultural landscape that have to be undertaken in the future. These tasks could be accomplished by constructing artificial retention reservoirs, building small rural ponds, damming up the water in lakes and rebuilding the existing mid-field ponds. Apart from the correct conservation of the drainage installations and systems, very important is also the proper control of ground retention in river valleys and small water courses by regulating the outflow from modernized and new-built water damming installations.
    Źródło:
    Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2004, T. 4, z. 2a; 25-38
    1642-8145
    Pojawia się w:
    Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Niedobory i nadmiary opadów w okresie wegetacji grochu siewnego i bobiku w Polsce Północno-Wschodniej, w wieloleciu 1971-2000
    The excesses and deficits of precipitation for pea and horse bean cultivated in Northeastern Poland in the years 1971-2000
    Autorzy:
    Dragańska, E.
    Szwejkowski, Z.
    Banaszkiewicz, B.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/337785.pdf
    Data publikacji:
    2005
    Wydawca:
    Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
    Tematy:
    bobik
    groch
    nadmiary opadów
    niedobory opadów
    ryzyko uprawy
    horse bean
    pea
    excess of precipitation
    deficit of precipitation
    risk for cultivation
    Opis:
    W pracy dokonano analizy warunków opadowych na obszarze Polski Północno-Wschodniej w aspekcie wymagań wodnych grochu (gleby lekkie) i bobiku (gleby średnie i ciężkie), wykorzystując dane meteorologiczne dotyczące miesięcznych sum opadów w latach 1971-2000. Generalnie, na całym obszarze, od kwietnia do czerwca notowano więcej sytuacji z ekstremalnymi niedoborami opadów w stosunku do zapotrzebowania bobiku i grochu, natomiast w lipcu - więcej przypadków z ekstremalnymi nadmiarami. W kwietniu i maju stopień ryzyka pojawienia się sytuacji z ekstremalnymi opadami był najwyższy w północno-zachodniej części regionu i malał w kierunku wschodu i południowego wschodu. W czerwcu i lipcu ryzyko występowania sytuacji ekstremalnych było w miarę równomiernie rozłożone w całym regionie i wynosiło od 20 do 40%.
    The paper presents results of analysis of the effects of water supply on pea (light soils) and horse bean (medium heavy and heavy soils) grown in northeastern Poland based on meteorological dataset (monthly sums of precipitation) covering the period from 1971 to 2000. The general findings suggest that the highest risks of extreme deficits of precipitation with respect to pea and horse bean demands occurred in the period from April to June, however, the extreme excesses occurred in July. The results also suggest that the distributions of precipitation from April to May were most unfavorable in the northern part of analyzed region and improved south-eastward, but in July the risk of the occurrence of extreme situation was even all over the region (20-40%).
    Źródło:
    Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2005, T. 5, z. spec.; 119-128
    1642-8145
    Pojawia się w:
    Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Metody separacji niżówek na zdarzenia niezależne na przykładzie rzek Polski Wschodniej
    Methods of separating low flows into independent episodes applied to rivers of eastern Poland
    Autorzy:
    Raczyński, K.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/339303.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
    Tematy:
    Lubelszczyzna
    niedobory odpływu
    niżówki
    separacja niżówek
    susza hydrologiczna
    flow deficits
    hydrological drought
    low flows
    Lublin Region
    separation of low flows
    Opis:
    W pracy przeprowadzono analizę zmienności parametrów niżówek w zależności od przyjętej metody separacji na zdarzenia niezależne. Analizę wykonano na podstawie wartości dobowych przepływów dla 17 przekrojów wodowskazowych IMGW, zlokalizowanych na rzekach Lubelszczyzny w okresie 01.11.1976–31.10.2013. Do wyznaczenia okresów niżówkowych zastosowano metodę TLM (ang. Threshold Level Method). Za wartość graniczną przyjęto przepływ o prawdopodobieństwie przewyższenia 90% (Q90), odczytaną z krzywej czasów przewyższenia przepływu. Do separacji niżówek na zdarzenia niezależne zastosowano metodę SPA (ang. Sequent Peak Algorithm), opartą na bilansie objętości oraz deficytów odpływu, metodę średniej ruchomej, MA (ang. moving average), z 10-dniowym okresem uśrednienia, metodę POT (ang. Peak Over Threshold) oraz kryterium IC (ang. Inter-event time and volume based Criterion), dla którego przyjęto za maksymalną długość trwania przewyższenia przepływu granicznego okresy 3-, 5-, 6-, 10- oraz 15-dniowe. Wartości parametrów niżówek separowanych metodą SPA odstawały od pozostałych metod. Często występowały również zależności odwrotne, jednak zasadniczą różnicą między metodą SPA, a pozostałymi kryteriami było występowanie susz wieloletnich. Prowadziło to do występowania zmniejszonej liczby niżówek z jednoczesnym wydłużonym czasem ich trwania. Długie okresy bilansowania przepływu przekładały się na zmniejszenie wielkości sum deficytów odpływu uzyskiwanych tą metodą. Spośród zastosowanych kryteriów czasowych najlepszym dopasowaniem charakteryzowały się metoda MA oraz kryterium mieszane IC6. Wydłużanie czasu trwania przewyższenia przepływu tcrit dla kryterium IC powodowało przybliżanie parametrów niżówek do tych uzyskanych metodą SPA. Największe natężenie niżówek uzyskano metodą POT oraz kryterium IC3. Epizody identyfikowane tymi metodami były najkrótsze, a ich deficyty największe. Również zróżnicowanie między parametrami niżówek, z zastosowaniem metod POT oraz IC3 w zależności od charakteru zlewni, było najmniejsze.
    This study presents variability of low flow parameters depending on the method of separation into independent episodes. The analysis was based on daily flow data for the period from 01.11.1976 to 31.10.2013 for 17 profiles located in eastern Poland. Threshold level method was applied to determine low flow episodes. Flow with 90% probability of exceedance (Q90) taken from flow duration curve made for each river was adopted as the threshold level in this study. Low flow episodes were specified by using sequent peak algorithm (SPA), peak over threshold (POT) and 10-day moving average (MA) method as well as inter-event time and volume based criterion (IC) with tc criterion length equal to 3-, 5-, 6-, 10- and 15-days. Parameters of episodes separated by SPA algorithm deviated from those obtained with other methods. The use of SPA algorithm resulted in multiyear droughts observations which led to the occurrence of lower number of episodes with significantly extended time of duration. Application of SPA method to long periods led to the reduction of total value of flow deficits. MA and IC6 methods gave the best adjustment for applied time-based criteria. Elongation of the time criterion for IC method resulted in the approximation of low flow parameters to those obtained with SPA algorithm. The greatest intensity of low flows was noted with POT and IC3 methods. Episodes determined by these methods were shorter and their deficits were greater than the episodes from any other used criterion. Differences of parameters between episodes observed in catchments of different character were lowest with POT and IC3 methods.
    Źródło:
    Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2015, 15, 4; 39-56
    1642-8145
    Pojawia się w:
    Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przestrzenny rozkład potencjalnych niedoborów wodnych koniczyny i lucerny na tle struktury pokrywy glebowej gruntów ornych w Polsce
    Spatial distribution of potential water deficits in red clover and alfalfa culivation comparted with the soil cover af arable lands in Poland
    Autorzy:
    Ostrowski, J.
    Łabędzki, L.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/339512.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
    Tematy:
    koniczyna łąkowa (Trifolium pratense L.)
    lucerna mieszańcowa (Medicago sativa L. x varia T. Martyn)
    niedobory wodne
    Medicago sativa L. x varia T. Martyn
    Trifolium pratense L.
    water deficits
    Opis:
    Warunki opadowe w Polsce są czynnikiem ograniczającym systematyczne uzyskiwanie w uprawach polowych dużych plonów koniczyny łąkowej (Trifolium pratense L.) i lucerny mieszańcowej (Medicago sativa L. x varia T. Martyn) (ok. 10 t s.m.·ha-¹). Oszacowano intensywność występujących niedoborów wodnych dla tych roślin w różnych regionach kraju. Stwierdzono ich dużą zmienność czasową i przestrzenną. Potencjalne niedobory wodne dla koniczyny łąkowej i lucerny mieszańcowej w centralnej Polsce na glebach brunatnych lub płowych lekkich, wytworzonych z glin, raz na pięć lat mogą osiągnąć 160-200 mm. Plonowanie lucerny w Wielkopolsce na tych samych glebach mogą ograniczać niedobory, sięgające nawet 200-240 mm. Przedstawione wyniki uzyskano, stosując do przetwarzania danych meteorologicznych i glebowych model CROPDEF.
    Precipitation in Poland is a factor limiting stable high yields of red clover and alfalfa (about 10 t of dry matter per ha). In the paper the estimated water deficits for those plants are presented in different regions of the country. The spatial distribution of water deficits is determined. The potential water deficits for red clover and alfalfa in central Poland on haplic luvisols developed from loams can reach 160-200 mm once a five years. In Wielkopolska region the water deficits for alfalfa can even reach 200-240 mm on the same soils. The results shown in the paper were obtained with the computer software CROPDEF for calculating water deficits and with available computer technique for cartographic presentation.
    Źródło:
    Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2011, 11, 3; 161-172
    1642-8145
    Pojawia się w:
    Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-12 z 12

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies