Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "gatunki roślin" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-6 z 6
Tytuł:
Zróżnicowanie zbiorowisk muraw psammofilnych w południowo-wschodniej Polsce
The diversity of sand grassland communities in south-eastern Poland
Autorzy:
Trąba, C.
Rogut, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/338466.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
fitoindykacja
flora
gatunki roślin
murawy psammofilne
wariant
zbiorowisko
association
community
phytoindication
plant species
psammophilic grassland
variant
Opis:
Na podstawie 143 zdjęć fitosocjologicznych, wykonanych w latach 2009–2010 w zbiorowiskach muraw napiaskowych na terenie województwa podkarpackiego i południowo–wschodniej Lubelszczyzny metodą Brauna-Blanqueta, wyróżniono sześć zespołów oraz trzy zbiorowiska, które zaliczono do klasy Koelerio glaucae-Corynephoretea canescentis Klika in Klika et Novak 1941. Na podstawie składu florystycznego zdjęć fitosocjologicznych obliczono metodą fitoindykacyjną Ellenberga średnie wartości wskaźników ekologicznych (L – nasłonecznienie, T – warunki termiczne, F – uwilgotnienie gleby, R – odczyn, N – zasobność gleby w azot), a następnie średnie dla wyróżnionych zbiorowisk. Płaty zespołu Spergulo vernalis-Corynephoretum (R.Tx. 1928) Libb. 1933 dominowały na najlżejszych piaskach nieużytków porolnych niżowych regionów województwa podkarpackiego. Zespoły i zbiorowiska ze związków Koelerion glaucae (Volk 1931) Klika 1935 oraz Vicio lathyroidis-Potentillion argenteae Brzeg in Brzeg et M. Wojt. 1996 występowały głównie na Lubelszczyźnie. Zbiorowiskiem pośrednim między fitocenozami związków Corynephorion Klika 1934 i Koelerion glaucae (Volk 1931) Klika 1935 był Festuco-Thymetum serpylli (R.Tx. 1928) Kornaś 1957. Najmniej zaawansowanym w rozwoju sukcesyjnym był pionierski zespół Spergulo Corynephoretum typicum (R.Tx. 1928) Libb. 1933 Czyżewska 1992 typicum w wariancie typowym, a najbardziej – zespół Diantho-Armerietum Krausch 1959. Skład gatunkowy wyróżnionych zespołów i zbiorowisk bardziej różnicowały czynniki edaficzne niż klimatyczne ocenione metodą fitoindykacyjną. W fitocenozach badanego terenu stwierdzono 142 gatunki roślin naczyniowych oraz 15 gatunków mchów i porostów. Zagrożeniem dla muraw zespołu Spergulo vernalis-Corynephoretum R.Tx. 1928) Libb. 1933 jest sukcesja leśna oraz budownictwo mieszkaniowe i rekreacyjne, a dla pozostałych dodatkowo wydobywanie piasku, deptanie oraz zrywanie gatunków leczniczych.
Based on 143 phytosociological relevés made in 2009–2010 in the grassland communities developer on sands in the Podkarpacie province and in SE part of Lubelskie province we distinguished six associations and three communities assigned to the class Koelerio glaucae-Corynephoretea canescentis Klika in Klika et Novak. Based on floristic composition we calculated average values of Ellenberg ecological indices (L – insolation, T – thermal conditions, F – soil moisture, R – soil reaction, N – nitrogen availability) for the phytosociological releves and then the averages for the distinguished communities. The association of Spergulo vernalis-Corynephoretum (R.Tx. 1928) Libb. 1933 dominated on lightest sands of post-agricultural fallows in lowland parts of the Podkarpacie province. The associations and communities of the Koelerion glaucae (Volk 1931) Klika 1935 and Vicio lathyroidis-Potentillion argenteae Brzeg in Brzeg et M. Wojt. 1996 alliances occurred mainly in the Lubelskie province. Festuco-Thymetum serpylli (R.Tx. 1928) Kornaś 1957 was an intermediate community lin king phytocoenoses of the Corynephorion Klika 1934 and Koelerion glaucae (Volk 1931) Klika 1935 alliances. While the least advanced in successional development was a pioneering association of Spergulo Corynephoretum typicum (R.Tx. 1928) Libb. 1933 Czyżewska 1992 typicum in the typical variant, the most advanced was the community of extensive meadows with Dianthus delthoides. According to the phytoindication, the species composition of distinguished associations and communities was more diversified by the edaphic than by climatic factors. We identified as many as 142 species of vascular plants and 15 species of mosses and lichens in the distinguished associations and communities. Housing and recreational development pose major threat to grasslands of the Spergulo vernalis-Corynephoretum R.Tx. 1928) Libb. 1933 association, and sand exploitation, trampling and collection of medicinal plants to the other phytocoenoses.
Źródło:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2013, 13, 1; 143-169
1642-8145
Pojawia się w:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zróżnicowanie florystyczne łąk związków Calthion I Alopecurion w Polsce - zagrożenia i ochrona
Floristic diversity of meadows representing the Calthion and Alopecurion aaliances in Poland - threats and protection
Autorzy:
Trąba, Cz.
Wolański, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/339571.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
Alopecurion
Calthion
gatunki roślin
ochrona
zagrożenia
zbiorowiska roślinne
zróżnicowanie florystyczne
floristic diversity
nature protection
plant communities
plant species
threats
Opis:
W niniejszej pracy zwrócono uwagę na problem różnorodności florystycznej, zagrożenia i możliwości ochrony zbiorowisk łąkowych ze związków Calthion i Alopecurion. Spośród licznych czynników naturalnych i antropogenicznych, różnorodności tych zbiorowisk najbardziej zagraża zmiana stosunków powietrzno-wodnych oraz zaniechanie koszenia, a w niektórych przypadkach wypasania runi. O skali zagrożeń świadczy zmniejszanie się powierzchni typowych zespołów oraz zanikanie gatunków charakterystycznych i wyróżniających zespołów i związków, których miejsce zajmują zbiorowiska kadłubowe i rośliny pospolite. Większość omawianych zespołów (z wyjątkiem zbiorowisk z Deschampsia caespitosa, Holcetum lanati i Alopecuretum pratensis) znajduje się na regionalnych listach fitocenoz zagrożonych wyginięciem. Największy wpływ na zachowanie w krajobrazie rolniczym zbiorowisk łąkowych ze związku Calthion ma ochrona ich siedlisk i zachowanie tradycyjnego, ekstensywnego użytkowania. Ważne jest tworzenie rezerwatów łąkowych, florystycznych i krajobrazowych. Dużym osiągnięciem jest również ochrona poprzez wdrażanie programów rolnośrodowiskowych.
Floristic diversity, threats and possibilities of protection of meadow communities representing the Calthion and Alopecurion alliances have been addressed. Among numerous natural and anthropogenic factors, change of water regime, abandonment of mowing and in certain cases abandonment of the sward grazing are the most serious threats to their floristic diversity. The scale of these threats is reflected by shrinking surface of the typical associations that are being replaced by incomplete communities and by the disappearance of species characteristic for associations and alliances. Most of the associations considered (except for the communities with Deschampsia caespitosa, Holcetum lanati and the Alopecuretum pratensis) are on the regional lists of threatened phytocoenoses. Preservation of meadows belonging to the Calthion alliance in the agricultural landscape depends largely on the protection of their habitats and on the maintenance of traditional extensive forms of their use. Wet meadows should be protected in floristic, landscape and peatland reserves. Protection through the implementation of agro-environmental programmes is an important achievement.
Źródło:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2011, 11, 1; 299-313
1642-8145
Pojawia się w:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Gatunki, zbiorowiska roślinne i siedliska decydujące o różnorodności biologicznej doliny górnej Narwi
Species, vegetation types and habitats decisive of the biodiversity of the upper Narew valley
Autorzy:
Szewczyk, M.
Oświęcimska-Piasko, M.
Dembek, W.
Siedlecki, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/338019.pdf
Data publikacji:
2003
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
chronione gatunki roślin
dolina górnej Narwi
siedliska
zbiorowiska roślinne
priority habitats
priority vegetation types
protected plant species
upper Narew valley
Opis:
W artykule zaprezentowano najważniejsze dla różnorodności biologicznej doliny górnej Narwi gatunki, zbiorowiska oraz siedliska roślin. W pracy wykorzystano wyniki badań autorów z lat 1993-2001 oraz materiały archiwalne. Zebrano również dane na temat istniejących obszarów chronionych na analizowanym odcinku i porównano ich lokalizację z rozmieszczeniem opisywanych siedlisk i zbiorowisk roślinnych. Sformułowano podstawowe, wstępne zalecenia ochronne oraz potrzeby badawcze w zakresie rozpoznania roślinności i siedlisk doliny.
Habitat and vegetation types prioritised for their biodiversity values in the upper Narew Valley are reviewed in the paper. Criterion for their selection was based on the naturalness of the hydroecological processes. Priority vegetation types of highly natural character were distinguished on the basis of habitat characteristics, specifically for each section of the valley. The study was based on available historical information sources about the area in question and on field studies of the valley section between the villages of Suraż and Rzędziany in 2000 and 2001. In addition, data on protected areas localised within the investigated area were collected and compared with the distribution of priority habitats and vegetation types.
Źródło:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2003, 3, 1; 89-106
1642-8145
Pojawia się w:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Protection of floristic diversity in the Sajna River valley – in view of the planned construction of hydroelectric power station in Sarkajmy
Ochrona różnorodności florystycznej doliny rzeki Sajna w aspekcie planowanej budowy elektrowni wodnej w miejscowości Sarkajmy
Autorzy:
Łaska, G.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/292987.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
hydroelectric power station
Natura 2000
natural habitats
protected plant species
Sajna River valley
chronione gatunki roślin
dolina rzeki Sajna
elektrownia wodna
siedliska przyrodnicze Natura 2000
Opis:
The study was carried out to determine the floristic diversity in the Sajna River valley, in the region of direct and indirect impact of the hydroelectric power station planned to be built in the village of Sarkajmy. Phytosociological diversity of plant communities and floristic diversity were analysed taking into account the predicted influence of the planned power station on the Sajna River. The study was performed in 2010 using field methods and GIS localisation of analysed sites. 73 phytosociological surveys were made and particular floristic patches were identified. Global Positioning System (GPS) surveys were used to delimit the different plant communities and spot the sites of protected plant species. Thirteen plant communities were identified in the study area, five of which are of European importance that require protection within Natura 2000 sites. This group of plant communities comprises four forest plant communities (Salicetum albo-fragilis, Ficario-Ulmetum, Tilio-Carpinetum, Acer platanoides-Tilia cordata) and one herbaceous community (Urtico-Calystegietum). One species under strict protection (Daphne mezereum L.) and five species under partial protection (Viburnum opulus L., Ribes nigrum L., Asarum europaeum L., Eurhynchium angustirete (Broth.) T.J.Kop., Eurhynchium striatum (Schreb. ex Hedw.) Schimp.) were noted. The presence of valuable natural habitats and protected species in the Sajna River valley indicates the natural potential of the area and illustrates its biological diversity. The studied area is threatened by negative impact of the hydroelectric power station planned to be built on the Sajna River, since water damming will flood the river terrace that will lead to the formation of a 7.25 ha pond of.
Celem niniejszej pracy jest określenie różnorodności florystycznej doliny rzeki Sajna w bezpośredniej i pośredniej strefie oddziaływania planowanej budowy małej elektrowni wodnej w miejscowości Sarkajmy. Zakres pracy obejmuje analizę zmienności fitosocjologicznej zbiorowisk roślinnych i zmienności florystycznej w świetle oceny potencjalnego wpływu inwestycji na rzece Sajna. Badania prowadzono w 2010 r., wykorzystując metody terenowe połączone z techniką lokalizacji punktów badawczych za pomocą GIS. Łącznie wykonano 73 zdjęcia fitosocjologiczne i dokonano identyfikacji poszczególnych płatów roślinnych, a wykorzystując system globalnego pozycjonowania GPS, dokonano delimitacji zbiorowisk roślinnych i odnotowano stanowiska chronionych gatunków roślin. W badaniach szaty roślinnej badanego fragmentu doliny Sajny zidentyfikowano 13 zbiorowisk roślinnych, w tym pięć zbiorowisk o znaczeniu wspólnotowym, wymagających ochrony w formie wyznaczenia obszarów Natura 2000. Do grupy tej należą cztery zbiorowiska leśne (Salicetum albo-fragilis, Ficario-Ulmetum, Tilio- -Carpinetum, Acer platanoides-Tilia cordata) i jedno zbiorowisko ziołoroślowe (Urtico-Calystegietum). Wśród stanowisk chronionych gatunków roślin odnotowano występowanie jednego gatunku objętego ochroną ścisłą (Daphne mezereum L.) i pięć gatunków roślin objętych ochroną częściową (Viburnum opulus L., Ribes nigrum L., Asarum europaeum L., Eurhynchium angustirete (Broth.) T.J.Kop., Eurhynchium striatum (Schreb. ex Hedw.) Schimp.). Obecność cennych siedlisk przyrodniczych i stanowisk chronionych gatunków roślin w dolinie rzeki Sajna świadczy o szczególnej wartości przyrodniczej i różnorodności biologicznej tego terenu. Zagrożeniem dla ich egzystencji jest planowana budowa elektrowni wodnej, która w wyniku piętrzenia wód przyczyni się do zalewu terasy rzecznej i powstania zbiornika wodnego o powierzchni 7,25 ha.
Źródło:
Journal of Water and Land Development; 2014, 20; 45-56
1429-7426
2083-4535
Pojawia się w:
Journal of Water and Land Development
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zróżnicowanie łąk zespołu Cirsietum rivularis Nowiński 1927 na siedliskach pobagiennych Kotliny Zamojskiej
Differentiation of meadows representing cirsietum rivularis Nowiński 1927 association on post-bog sites in Kotlina Zamojska
Autorzy:
Trąba, Cz.
Wolański, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/338432.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
Cirsietum rivularis
fitoindykacja
gatunki roślin
liczba wartości użytkowej (Lwu)
skład chemiczny gleby i runi
warianty florystyczne
floristic variants
fodder value scores (FVS)
phytoindication
plant species
soil and sward chemistry
Opis:
Celem badań była analiza zróżnicowania florystycznego i wartości gospodarczej runi zespołu Cirsietum rivularis Nowiński 1927 na tle niektórych czynników ekologicznych. Przed zbiorem pierwszego pokosu siana w zespole Cirsietum rivularis wykonano 69 zdjęć fitosocjologicznych. Pobrano również 18 próbek gleby i runi, które poddano analizom chemicznym. Natężenie niektórych czynników ekologicznych określono też metodą fitoindykacyjną Ellenberga. Na podstawie analiz botaniczno-wagowych runi obliczono liczbę jej wartości użytkowej (Lwu). Zastosowanie pakietu specjalistycznych programów Profit 2 ułatwiło segregowanie zdjęć fitosocjologicznych i wyróżnienie wariantów zespołu. ZespółCirsietum rivularis był zróżnicowany na 6 wariantów: typowy, Carex gracilis Curtis, Phragmites australis Trin. ex Steud., Carex nigra Reichard, Trifolium pratense L. i Poa trivialis L. Na zróżnicowanie florystyczne zespołu Cirsietum rivularis miały wpływ warunki siedliskowe, zwłaszcza uwilgotnienie i troficzność gleb, oraz antropogeniczne (stosowanie nawożenia, podsiew, użytkowanie kośne lub jego brak). Wartość gospodarcza zespołu Cirsietum rivularis była niewielka, na co wskazują zarówno liczba wartości użytkowej (Lwu), jak i skład chemiczny runi. Największym plonem i wartością użytkową odznaczała się ruń wariantów z Trifolium pratense L. i Poa trivialis L. z dużym udziałem traw pastewnych i roślin motylkowych. W runi łąk zespołu Cirsietum rivularis występowały gatunki rzadkie i chronione, np. kukułka szerokolistna (Dactylorhiza majalis P.H. Hunt & Summerh.), kukułka plamista (D. maculata (L.) Soó), kozłek całolistny (Valeriana simplicifolia Kabath), przytulia północna (Galium boreale L.), turzyca darniowa (Carex caespitosa L.), bobrek trójlistkowy (Menyanthes trifoliata L.) i siedmiopalecznik błotny (Comarum palustre L.). Do zachowania łąk z dużym udziałem ostrożnia łąkowego (Cirsium rivulare (Jacq.) All.) w krajobrazie rolniczym Kotliny Zamojskiej konieczne jest systematyczne koszenie runi co najmniej raz na dwa lata.
The goal of the studies was the analysis of floristic diversity and selected qualities of the Cirsietum rivularis Nowiński 1927 sward with respect to certain ecological factors. Sixty nine phytosociological releves were made before the first hay harvest in the Cirsietum rivularis association. Also 18 samples of soil and sward were collected and subjected to chemical analyses. The intensity of selected ecological factors was assessed with the phytoindicative method by Ellenberg. Fodder value scores (FVS) of sward were calculated on the basis of the botanical-weight analyses. Using the software package Profit 2 helped to sort and segregate phytosociological releves and to distinguish the association's variants. Six variants were distinguished in the Cirsietum rivularis association: typical, with Carex gracilis, Phragmites australis, Carex nigra, Trifolium pretense, and with Poa trivialis. Major factors affecting the floristic diversity of Cirsietum rivularis association were site conditions, particularly soil humidity and trophic status, as well as anthropogenic factors (fertilizing, sowing, harvesting or its abandonment). The economic value of Cirsietum rivularis was small as shown by the index of fodder value scores (FVS) and sward chemistry. The largest harvested crop and best utilitarian value were found in the variant with Trifolium pratense and Poa trivialis with a substantial content of fodder grasses and Papillionaceae. Rare and protected species were found in the sward such as Dactylorhiza majalis, D. maculata, Valeriana simplicifolia, Galium boreale, Carex caespitosa, Menyanthes trifoliata, Comarum palustre. To preserve meadows abounding in Cirsium rivulare in the agricultural landscape of Kotlina Zamojska systematic mowing is necessary at least once every second year.
Źródło:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2008, T. 8, z. 2b; 175-189
1642-8145
Pojawia się w:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wdrażanie "Programu rolnośrodowiskowego" II edycji na użytkach zielonych w powiecie Grajewo
Implementation of the II editionof Agro-environmental programme on grasslands of the Grajewo county
Autorzy:
Kamiński, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/339598.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
dolina Biebrzy
inwazyjne gatunki roślin
pakiety przyrodnicze programu rolnośrodowiskowego
siedliska łąkowe
walory przyrodnicze
biological packages of the agro-environmental programme
invasive plant species
meadow habitats
natural values
Biebrza River valley
Opis:
W pracy oceniono funkcjonowanie pakietów przyrodniczych "Programu rolnośrodowiskowego" II edycji na użytkach zielonych w części doliny Biebrzy na terenie powiatu Grajewo. W latach 2008-2011 działaniami rolnośrodowiskowymi objęto 2 427 ha trwałych użytków zielonych. Na przeważającej części tych użytków (83,4%) wdrażano pakiet 3. "Ekstensywna gospodarka na łąkach i pastwiskach". Mniejszy udział przypadał na pakiety, służące ochronie zagrożonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych - poza obszarami Natura 2000 (pakiet 4.), na obszarach Natura 2000 (pakiet 5.). Z pakietów tych najczęściej realizowano wariant 1. "Ochrona siedlisk lęgowych ptaków", rzadziej warianty siedliskowe: "Półnaturalne łąki wilgotne", "Szuwary wielkoturzycowe", "Mechowiska" i "Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe". Ustalono, że wybierając określony pakiet lub wariant, rolnicy kierowali się głównie względami praktycznymi, takimi jak: złożoność procedur, możliwości dostosowania użytkowania do określonych wymogów, dostęp do ekspertów przyrodniczych oraz wysokość dopłat za działalność rolnośrodowiskową. Stan siedlisk łąkowych, objętych działalnością rolnośrodowiskową w ramach wariantów siedliskowych pakietów 4. i 5., był dość zróżnicowany i zależny głównie od historii użytkowania łąk w okresie poprzedzającym przystąpienie do Programu oraz warunków wilgotnościowych. Zróżnicowany był zwłaszcza udział niepożądanych w runi gatunków inwazyjnych, do których zaliczono nitrofilne ziołorośla, charakterystyczne dla klasy Artemisietea, trzcinę pospolitą (Phragmites Australis (Cav.) Trin. ex Steud.), siewki oraz podrosty drzew i krzewów. Fitocenozy bagienne, zaliczone do wariantu "Mechowiska" oraz szuwary wielkoturzycowe wykazały większą naturalną odporność na wkraczanie roślinności inwazyjnej niż zbiorowiska typowo łąkowe, zaliczone do wariantu "Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe" i "Półnaturalne łąki wilgotne".
Functioning of biological packages of the II edition of "Agro-environmental programme" on grasslands in part of the Biebrza River valley in the Grajewo county was assessed in the paper. Agroenvironmental activities involved 2 427 ha of permanent grasslands in the years 2008-2011. On prevailing (83.4%) part of these grasslands package 3: "Extensive management of meadows and pastures" was implemented. Smaller share fell to packages devoted to the protection of endangered Bird species and natural habitats both outside (package 4) and in (package 5) the areas of Natura 2000. From among these packages the most frequently realised was variant 1 "Protection of breeding grounds of birds", less frequently were realised the habitat variants: "Semi-natural wet meadows", "Tal--sedge rushes" "Sphagnum bogs" and "Molinia meadows". It was found that when selecting a given package or variant, farmers were mainly guided by practical reasons such as: complexity of procedures, possibility of adaptation of land use to definite requirements, access to biology experts and the amount of subsidies to agro-environmental activity. The status of meadow habitats involved in agro-environmental activity within habitat variants of packages 4 and 5 was quite differentiated and depended mainly on the history of land use before the access to the programme and on moisture conditions. Particularly differentiated was the share of undesired invasive species like nitrophilous herbs of the class Artemisietea, the common reed (Phragmites australis (Cav.) Trin. ex Steud.), seedlings and young trees and shrubs. Bog communities classified to the variant "Sphagnum bogs" and tall-sedge rushes showed a higher natural resistance to invasive vegetation than typically meadow communities classified to variants "Molinion meadows" and "Semi-natural wet meadows".
Źródło:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2012, 12, 3; 77-91
1642-8145
Pojawia się w:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-6 z 6

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies