- Tytuł:
-
The role of grasslands in the formation of structural and spatial order of rural areas
Rola użytków zielonych w procesie tworzenia ładu strukturalno-przestrzennego obszarów wiejskich - Autorzy:
-
Twardy, S.
Jankowska-Huflejt, H.
Wróbel, B. - Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/293183.pdf
- Data publikacji:
- 2011
- Wydawca:
- Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
- Tematy:
-
górskie obszary wiejskie
trwałe użytki zielone
zmiany strukturalne
permanent grasslands
structural changes
mountain rural areas - Opis:
-
This paper presents structural changes witch took place in Poland as a result of social and economic transformation. In relation to 1970' and 1980' it was certify that agricultural lands were significantly decreased (to 16.15 million ha in 2008). Within them arable lands were reduced in favour of grasslands and other lands which are markedly noticed in Carpathian areas. Actually use of grasslands in those areas transcends 40 per cent with regard to whole area, however above 700 m a.s.l. contribution of grasslands pass 65 per cent. Yields of grass biomass from those grasslands were also decreased.
W Polsce struktura użytkowania ziemi zaczęła się wyraźniej zmieniać pod koniec lat 80. minionego wieku. Związane było to z transformacją ustrojową. Przeobrażenia dotyczyły zarówno użytków rolnych, których areał wydatnie się zmniejszył, jak i obszarów leśnych, stopniowo z kolei powiększających swoją powierzchnię. Zwiększały się również obszary zajmowane pod zabudowę i infrastrukturę. Omawiane zmiany dotknęły również obszary górzyste, w tym karpackie, co w niniejszej pracy zobrazowano w odniesieniu do lat 1988-2008 oraz różnych stref ich wysokości. Następstwem ich były istotne zmiany w obrębie obszarów wykorzystywanych rolniczo. W strukturze użytków rolnych Karpat Polskich grunty orne zmniejszyły swój udział o ok. 40%, a użytki zielone zwiększyły o ponad 70% w porównaniu ze stanem sprzed transformacji ustrojowej. Równocześnie znacznie też zwiększył się udział obszarów pozostałych, w tym nieużytków. Wraz ze wzrostem wysokości n.p.m. ubywa gruntów ornych, a zwiększa się obszar łąk i pastwisk. Obecnie w przedziale hipsometrycznym 700-1100 m n.p.m. grunty orne zajmują 5,6-16,3%, a użytki zielone 65,4-68,7% ogólnej powierzchni użytków rolnych. Pozostałe, głównie nieużytki, utrzymują się w granicach 18,3-25,7%. W obszarach górskich użytki zielone spełniają obok funkcji produkcyjnych również funkcje ochronne. Dlatego też ogranicza się tu intensywność ich użytkowania, co wpływa ujemnie na ilość uzyskiwanej biomasy. Zmienność wytwarzanej biomasy w czasie i przestrzeni przedstawiono graficznie na przykładzie plonowania trwałych użytków zielonych. W latach 1988-1992 oceniano ją średnio na 6,8 t·ha, a w latach 2007-2008 już tylko na 5,6 t·ha siana łąkowego. Przyczyną tak wyraźnego zmniejszenia plonowania było zdecydowanie mniejsze zainteresowanie rolników (górali) chowem i hodowlą przeżuwaczy. Obecnie w górach występuje nadprodukcja biomasy trawiastej w stosunku do możliwości jej wykorzystania przez zwierzęta. Opisane przeobrażenia są jednak korzystne dla środowiska. Trwałe zadarnienie chroni ubogie i płytkie gleby górskie przed procesami erozyjnymi - erozją wodną i wietrzną. Podobną rolę spełniają również lasy, których udział wraz ze wzniesieniem nad poziom morza wyraźnie się zwiększa. Restrukturyzacja rolnoprzestrzenna omawianych obszarów była zatem korzystna i korespondowała z dążnością do zrównoważonego i wielofunkcyjnego rozwoju obszarów wiejskich położonych w górach. - Źródło:
-
Journal of Water and Land Development; 2011, 15; 99-113
1429-7426
2083-4535 - Pojawia się w:
- Journal of Water and Land Development
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł