Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "anthropogenic" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-13 z 13
    Tytuł:
    Water resources of Kazakhstan in conditions of uncertainty
    Autorzy:
    Tursunova, Aisulu
    Medeu, Akhmetkal
    Alimkulov, Sayat
    Saparova, Assel
    Baspakova, Gaukhar
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2174360.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
    Tematy:
    anthropogenic influence
    river runoff
    transboundary water problems
    water resources
    Opis:
    The exceptionally high spatial-temporal variability of the river runoff and the significance of its transboundary component considerably worsen the problem of the water supply of the republic. Due to the disadvantageous geographical location in the lower reaches of transboundary river basins, the Republic of Kazakhstan is largely dependent on water economy activities taking place in neighbouring countries. In the article the modern change of the resources of river runoff in Kazakhstan, taking into account climatic and anthropogenic influences is considered. For the assessment of the impact of economic activities on the river runoff and changes in climatic-related runoff, the complex of integral methods was used, and appropriate methodologies were developed. The obtained results of the modern influence of a complex of factors, as well as their significance for the future (till 2030), can be used for the development of scientifically based solutions for sustainable management and protection of water resources. An assessment of the anthropogenic activity of this study shows that the water resources of the river runoff of the Republic of Kazakhstan have decreased by 16.0 km3∙y-1. According to our forecasts, there will be a further decrease in the water resources of the republic due to the expected decrease in transboundary flow to 87.1 km3∙y-1 by 2030, in dry years less than 50.0 km3∙y-1. We propose a set of measures to prevent the negative impact of possible reduction of river runoff resources in the future in the water basins of Kazakhstan.
    Źródło:
    Journal of Water and Land Development; 2022, 54; 138--149
    1429-7426
    2083-4535
    Pojawia się w:
    Journal of Water and Land Development
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zmiany składu gatunkowego flory fragmentu międzywala rzeki Odry wywołane czynnikami antropogenicznymi
    Changes in the species composition of flora between the Odra River flood embankments caused by anthropogenic factors
    Autorzy:
    Chmura, K.
    Piotowski, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/339388.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
    Tematy:
    antropopresja
    flora międzywala
    ocena fitosocjologiczna
    rekultywacja
    anthropogenic stress
    flora between banks
    phytosociological assessment
    reclamation
    Opis:
    Roboty budowlane często są przyczyną zniszczenia roślinności, tworzącej naturalną osłonę gleb, zmian chemicznych i fizycznych w środowisku oraz zmian w składzie gatunkowym zbiorowisk roślinnych. Konsekwencją jest niekontrolowane pojawianie się ekspansywnych roślin ruderalnych i chwastów, ograniczających rozwój wartościowych roślin. Zaburzenia w występowaniu zwartej runi z dużym udziałem traw na obszarach sąsiadujących z rzekami, zagrożonych okresowymi wylewami, mogą potęgować zjawisko erozji wodnej. Celem pracy była ocena roślinności porastającej fragment międzywala w rejonie Mostu Milenijnego we Wrocławiu, na rzece Odrze (256,6 km biegu rzeki) z zastosowaniem metody fitosocjologicznej przed, w trakcie i po zakończeniu robót budowlanych. Zakres badań obejmował rejestrację gatunków, porastających powierzchnię badanego płatu użytku zielonego między dwoma nurtami Odry, pod filarem północnym Mostu Milenijnego oraz określenie zmian, spowodowanych czynnikami antropogenicznymi, w tym również zaniedbaniami pratotechnicznymi. Stopień pokrycia określano metodą szacunkową w pięciostopniowej skali Brauna-Blanqueta. Badany obszar podzielono na 7 odcinków (A-G), ok. 100-metrowej długości. W 2002 r. na powierzchni wydzielonych części nie stwierdzono większych różnic w składzie gatunkowym. Do liczniej występujących gatunków traw należały: kostrzewa czerwona (Festuca rubra L.), kostrzewa łąkowa (Festuca pratensis Huds.), kupkówka pospolita (Dactylis głomerata L.), mietlica pospolita (Agrostis vulgaris With.), mozga trzcinowata (Phalaris arundinacea L.), perz właściwy (Elymus repens (L.) Gould), rajgras wyniosły (Arrhenatherum elatius (L.) P.B.), trzcina pospolita (Phragmites australis (Cav.) Trin. ex Steud.), wyczyniec łąkowy (Alopecurus pratensis L.), a z dwuliściennych: chaber łąkowy (Centaurea jacea L.), dziurawiec zwyczajny (Hypericum humifusum L.), przytulia pospolita (Galium mollugo L.) i wrotycz pospolity (Tanacetum vulgare L.). W roku zakończenia budowy przeprawy (2005) stwierdzono wyraźne zmiany w składzie gatunkowym roślin i stopniu pokrycia powierzchni na wydzielonych płatach; największe w pobliżu wybudowanego filaru. W miarę oddalania się od placu budowy (filar mostu) zwiększało się pokrycie roślinnością (z 10-20 do 80 i 100%) i udział wartościowszych gatunków. Po upływie kolejnych 5 lat, w roku 2010, zaobserwowano pojawianie się krzewów i drzew. Szczególnie duże zmiany wystąpiły na międzywalu w pobliżu filaru mostu (A i B). Do liczniej występujących gatunków należały: jeżyna popielica (Rubus caesius L.), róża dzika (Rosa canina L.), śliwa tarnina (Prunus spinosa L.), topola biała (Populus alba L.) oraz wierzba biała (Salix alba L.).
    Urban areas and industrial agglomerations are characterized by water, soil and natural conditions that may be adverse for plant growth and development. Earth works can change physical and chemical environment resulting in changes or even destruction of plant communities. Consequently, an uncontrolled expansion of ruderal plants and weeds is often observed. The disturbance of dense sward with a high proportion of grasses in areas adjacent to rivers, threatened by periodic flooding, may exacerbate water erosion. The paper presents the results of a phytosociological assessment of changes in plant species composition between flood embankments of the Odra River caused by earth works, restricted restoration and pratotechnical activity associated with the construction of the Millenium Bridge. Plant coverage was determined by an estimation method according to a modified scale of Braun-Blanquet. The area was divided into seven 100 m long sections (A-G). In 2002, there were no major differences in species composition on the surface of selected sections and the plant cover ranged from 80 to 100%. The most frequent grasses were: Festuca rubra, Festuca pratensis, Dactylis glomerata, Agrostis vulgaris, Typhoides arundinacea, Agropyron repens, Arrhenatherum elatius, Phragmites communis, Alopecurus pratensis and from among dicotyledons: Centaurea jacea, Hypericum perforatum Solidago virgaurea, Galium mollugo and Tanacetum vulgare. In 2005 (the completion of the bridge construction), distinct changes in plant species composition and the degree of plant coverage were noted in selected sections, mainly around the pillar. Plant cover increased from 10-20% to 80-100% with the distance from the pillar and the share of valuable species increased in the same direction. Trees and shrubs appeared after the next 5 years - in 2010. Notable changes occurred in the sections A and B near the pillar. Rubus caesius, Rosa canina, Prunus spinosa, Populus sp., and Salix alba were numerous there.
    Źródło:
    Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2011, 11, 4; 83-94
    1642-8145
    Pojawia się w:
    Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Spatio-temporal structure of natural and anthropogenic land use in a semi-arid watershed: Northwest Algeria
    Autorzy:
    Melalih, Ahmed
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/27312637.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
    Tematy:
    Algeria
    GIS
    land use
    natural formation
    anthropogenic formation
    remote sensing
    semi-arid watershed
    Wadi Sarno
    Opis:
    The objective of this study is to map through multisource data, the change in land use structure and quantify its evolution around the semi-arid watershed of Wadi Sarno of Sidi Bel Abbès between 2000 and 2021. To this end, satellite images of 2000 and 2021 have been exploited by remote sensing and GIS, as well as field surveys for verification and validation of the results obtained. The methodology is based on supervised classification by maximum likelihood from the processing of satellite images. The analysis of the dynamics of land use shows that the areas of natural formations (dense forest and bare land) have decreased from 17,560 ha to 15,516 ha, that is to say, a regression of 8.04%, while the anthropised formations (Agriculture, open forest and rangeland, built-up areas, water bodies) have experienced an increase in their surface area, they have gone from 7901 ha to 9945 ha, that is to say, 10.4% of the total surface area of the basin. In the light of these results, it is possible to define priority areas for restoring degraded zones and enhancing natural formations. by giving priority to perennial crops to fix the soil in place and benefit from additional income for the region's farmers. By planting hardy species such as olives, figs, almonds, carob trees and so on. These species have proven their effectiveness and adaptation to local soil and climate conditions.
    Źródło:
    Journal of Water and Land Development; 2023, 58; 110--119
    1429-7426
    2083-4535
    Pojawia się w:
    Journal of Water and Land Development
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Climatic and anthropogenic drivers of zero-flow events in intermittent rivers in Poland
    Autorzy:
    Rutkowska, Agnieszka
    Osuch, Marzena
    Żelazny, Mirosław
    Banasik, Kazimierz
    Klimek, Mariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/27312644.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
    Tematy:
    circular statistics
    climatic impact
    anthropogenic impact
    river flow intermittence
    standardised evapotranspiration index
    trend in flow intermittence
    Opis:
    River intermittence was studied based on data from hydrological monitoring in Poland. We screened the entire state database and two another data sources applying the criterion for zero-flow event: discharge less than 0.0005 m3∙s-1, and found five intermittent rivers with catchment area from 9.2 to 303.7 km2. We aimed at finding associations between intermittence and climatic driving forces (temperature and precipitation), and between intermittence and anthropogenic activity. We used the Spearman correlation coefficient, circular statistics, and statistical tests for trend. The concentration of zero-flow days, mostly in summer, and the decreasing trend in the standardised precipitation evapotranspiration index (SPEI) in all catchments at various aggregation levels, and an increasing trend in the total number of zero-flow days and in the maximum length of zero flow events in two rivers, were detected. The strong negative correlation (–0.62 ≤ ρ < 0) between intermittence and the SPEI backward lagged in time showed that intermittence resulted from prolonged deficits in climatic water balance due to increasing evapotranspiration. The reaction of the Noteć catchment, amplified by the anthropogenic pressure (brown coal mines), was reflected in the atypical shape of the rose diagram and in inhomogeneities in river discharges. The results show that the rose diagram can serve as an indicator of the degree of anthropogenic impact on runoff conditions.
    Źródło:
    Journal of Water and Land Development; 2023, 57; 52--61
    1429-7426
    2083-4535
    Pojawia się w:
    Journal of Water and Land Development
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Identyfikacja i ocena czynników antropogenicznych stanowiących potencjalne zagrożenie dla wód zlewni Szreniawy
    Identification and evaluation of anthropogenic factors posing potential threat to Szreniawa river waters
    Autorzy:
    Smoroń, S.
    Kowalczyk, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/338637.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
    Tematy:
    czynniki antropogeniczne
    gospodarka komunalna
    leśnictwo
    przemysł
    RDW
    rolnictwo
    agriculture
    anthropogenic factors
    forestry
    industry
    municipal economy
    Water Framework Directive
    Opis:
    W pracy przeprowadzono, na podstawie danych z lat 2005, 2010 i 2012, identyfikację i ocenę oddziaływań antropogenicznych, stanowiących potencjalne zagrożenie dla jakości wód zlewni rzeki Szreniawa, płynącej przez północne, lessowe obszary Małopolski. Ramowa dyrektywa wodna (RWD) nakłada na kraje członkowskie Unii Europejskiej obowiązek przeprowadzenia działań, pozwalających na osiągnięcie do 2015 r. dobrego stanu wód i zapobieżenie jego pogarszaniu. Wspomnianą identyfikację i ocenę przeprowadzono na podstawie wskaźników opracowanych przez zespół pod kierownictwem NACHLIK [2004]. Podzielono je na 3 grupy: gospodarka komunalna, rolnictwo wraz z leśnictwem oraz przemysł. Wartości poszczególnych wskaźników przyporządkowano do 7 klas, będących miarą presji na środowisko wodne. Największe potencjalne zagrożenie w 2005 r., według kryterium gospodarki komunalnej, wiąże się z bardzo dużym zaludnieniem na terenach miejskich i zużyciem wody na potrzeby sieci wodociągowej oraz bardzo słabym wyposażeniem w sieć kanalizacyjną, a także bardzo małym odsetkiem ludności obsługiwanej przez oczyszczalnie ścieków na terenach wiejskich. Ze strony rolnictwa silna presja na zasoby wodne może wynikać z dużego udziału intensywnie nawożonych użytków rolnych (w tym gruntów ornych) oraz małego udziału lasów i trwałych użytków zielonych. W przypadku przemysłu pewne zagrożenie wynika z zagęszczenia zakładów przemysłowych i dużego poboru wody. W kolejnych latach obserwuje się poprawę niektórych wskaźników, w tym zwiększenie liczby ludność korzystającej z oczyszczalni ścieków na terenach wiejskich oraz zmniejszenie nawożenia mineralnego i zagęszczenia zakładów przemysłowych, jednak nie wpływa to jeszcze znacząco na poprawę jakości wód Szreniawy.
    The study was carried out to identify and assess anthropogenic impacts that may be a potential threat to water quality in the Szreniawa River flowing through northern loess areas of Małopolska. The study was based on data from the years 2005, 2010 and 2012. The Water Framework Directive obliges the EU members to carry out activities to achieve good water status and prevent water degradation till the year 2015. The assessment was based on indicators developed by the team led by NACHLIK [2004]. The indicators were gathered into three groups: municipal economy, agriculture with forestry and industry. The value of particular indicators was assigned to 7 classes being a measure of the impact on aquatic environment. The greatest potential threat in 2005 according to municipal economy criterion was associated with a high population density in urban areas, with water uptake for the needs of water supply system, with very poor equipment in the sewage treatment, and also with a low percent of population served by the sewage treatment plants in rural areas. Agricultural impact on water resources originated from a large share of agricultural lands (including arable lands) intensively fertilized and from a small share of forests and permanent grassland. In the case of industry, a certain risk results from the concentration of manufacturing plant and large water intake. In the next years an improvement was observed in some indicators including more people served by wastewater treatment plants in rural areas, limited fertilization and reduced density of industrial facilities. This, however, did not significantly translate into improvement of the Szreniawa water quality.
    Źródło:
    Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2014, 14, 3; 125--141
    1642-8145
    Pojawia się w:
    Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Siedliska antropogeniczne na Wyżynie Śląskiej jako miejsca występowania rzadkich i zagrożoych gatunków torfowiskowych klasy Scheuchzerio-Caricetea nigrae (Nordh. 1937) R. Tx 1937
    Anthropogenic sites on Silesian Upland as the habitats of rare and endangered marsh species of the Scheuchzerio-Caricetea nigrae class (Nordh. 1937) r. Tx 1937
    Autorzy:
    Błońska, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/338779.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
    Tematy:
    gatunki torfowiskowe
    klasa Scheuchzerio-Caricetea nigrae
    Wyżyna Śląska
    anthropogenic habitats
    marsh species
    Scheuchzerio-Cancetea nigrae class
    Silesian Upland
    Opis:
    Celem pracy jest opracowanie listy rzadkich i zagrożonych gatunków roślin naczyniowych klasy Scheuchzerio-Caricetea nigrae (Nordh. 1937) R. Tx 1937, występujących na siedliskach antropogenicznych Wyżyny Śląskiej oraz określenie spektrum siedlisk antropogenicznych, na których gatunki te mogą występować. Wykazano występowanie 21 gatunków roślin torfowiskowych, z czego 13 uznano za rzadkie i zagrożone w skali województwa śląskiego. Gatunki te najczęściej występują na mokrych wyrobiskach piasku, a także na terenach poprzemysłowych, w kamieniołomach, na obrzeżach zbiorników antropogenicznych oraz na terenach kolejowych. Na uwagę zasługuje liczna populacja lipiennika Loesela (Liparis loeselii (L.) Rich.) na wyrobisku piasku w Dąbrowie Górniczej oraz częste występowanie kruszczyka błotnego (Epipactis palustris (L.) Crantz) na różnych typach siedlisk antropogenicznych.
    List of rare and endangered vascular marsh species of the Scheuchzerio-Caricetea nigrae class observed in anthropogenic sites of Silesian Upland is presented in this paper. Twenty one marsh species were found and 13 of them are endangered and rare in Silesia. Marsh species were most often found in such anthropogenic habitats as sand pits, postindustrial areas, quarries, embankments of man-made water reservoirs and along railways. Particular attention should be paid to a rich population of Liparis loeselii which developed spontaneously in sand pits and to very frequent occurrence of Epipactis palustris in various kinds of anthropogenic habitats.
    Źródło:
    Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2010, 10, 1; 7-19
    1642-8145
    Pojawia się w:
    Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Методические основы и производственно-экологические результаты оценки потоков энергии в луговых агроэкосистемах
    Methodological bases and industrial-environmental assessment results energy flow in the meadow agroecosystems
    Oceny strumieni energii w agroekosystemach łąkowych
    Autorzy:
    Kutuzova, A. A.
    Trofimova, L. S.
    Provornaya, E. E.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/338678.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
    Tematy:
    anthropogenic costs
    gross energy
    methodology
    meadow agroecosystems
    metabolic energy
    agroekosystem łąkowy
    energia całkowita
    energia strawna
    metodyka
    nakłady energii antropogenicznej
    Opis:
    В статье излагаются методические основы определения потоков валовой энергии в луговых агроэкосистемах (надземная и подземная масса, плодородие почвы). Показан методический подход в оценке совокупных затрат антропогенной энергии для различных технологий и производства валовой энергии в единых показателях по системе СИ. На приведенных в таблицах примерах, полученных в долголетних стационарных опытах по луговодству, показана ведущая роль природных возобновляемых источников энергии (использование солнечной энергии, биологических особенностей самовозобновляемых фитоценозов, биогенных факторов среды и др.) и в целом роль луговых агроэкосистем в современных биосферных процессах. Наряду с этим, по производству обменной энергии (физиологически доступной животным) и сбору ее в расчете на антропогенные затраты можно прогнозировать экономическую эффективность новых разрабатываемых приемов и технологий в кормопроизводстве. Эта методика может применяться не только в исследованиях по луговодству, но и в других отраслях растениеводства.
    The article presents methodological basis for definition of gross energy flows in grasslands agroecosystems (aboveground and underground mass, soil fertility). Showed methodical approach to the evaluation of total anthropogenic energy expenditure for different technologies and the production of gross energy in a single indicator for the SI system. In the examples given in the tables, produced in length of stationary experiments on meadows cultivation, shows the leading role natural renewable energy sources (use of solar energy, biological characteristics of renewable phytocenoses itself, biogenic environmental factors etc.) and in general, the role grassland agroecosystems in modern biospheric processes. At the same time, the production of metabolic energy (physiologically available to animals) and collecting it in a costs per anthropogenic can predict the economic efficiency of new reception and technologies developed in the fodder production. The methodology can be used not only for research cultivation of meadows, but also in other crop production.
    W publikacji przedstawiono metodyczne podstawy określania strumieni energii w agroekosystemach łąkowych (nadziemna i podziemna biomasa, żyzność gleby) obejmujące ocenę całkowitych nakładów energii antropogenicznej w odniesieniu do różnych technologii i produkcji energii całkowitej wyrażonej za pomocą wskaźników zgodnych z systemem SI. Na przedstawionych przykładach uzyskanych na podstawie wieloletnich stacjonarnych doświadczeń łąkarskich wykazano wiodącą rolę naturalnych, odnawialnych źródeł energii (wykorzystanie energii słonecznej, biologicznej specyfiki samoodnawiających się fitocenoz, biogennych czynników środowiska itp.) i w ogóle rolę agroekosystemów łąkowych we współczesnych procesach biosfery. Równocześnie na podstawie zbioru energii strawnej (fizjologicznie dostępnej dla zwierząt) w odniesieniu do nakładów antropogenicznych można prognozować ekonomiczną efektywność nowych technologii produkcji pasz. Przedstawioną metodykę można stosować nie tylko w badaniach łąkarskich, lecz również w innych rodzajach produkcji roślinnej.
    Źródło:
    Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2016, 16, 2; 49-75
    1642-8145
    Pojawia się w:
    Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dynamics of physicochemical parameter concentrations in the Graniczna Woda stream water
    Dynamika stężeń parametrów fizykochemicznych w wodzie potoku Graniczna Woda
    Autorzy:
    Żarnowiec, W.
    Policht-Latawiec, A.
    Pytlik, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/292989.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
    Tematy:
    anthropogenic pollution
    heavy metals
    physicochemical parameters
    Silesia
    trend
    water quality
    jakość wody
    metale ciężkie
    parametry fizykochemiczne
    Śląsk
    zanieczyszczenia antropogeniczne
    Opis:
    The paper presents variability of physicochemical parameter concentrations and determined the potential and chemical status of water in the Graniczna Woda stream, the right bank tributary to the Stoła River. The stream catchment area of 41.5 km2 is covered mainly by forests. A lowland stream flows through part of the Upper Silesia Industrial Region through three districts. A biological-mechanical municipal sewage treatment plant operates in the area of Miasteczko Śląskie, as well as a factory sewage treatment plant of Zinc Plant. The data base used in the papers consisted of the results obtained from the Provincial Inspectorate of the Environmental Protection in Katowice, monthly analyses of water samples collected in the years 2009–2013 in the control-measurement points located by the mouth of the Stoła River. 34 physicochemical indices were analyzed in the paper. Statistically significant upward trends were determined over the period of investigations for values of electrical conductivity (EC), total suspended solids, Cl, SO4, NO2-N and Zn in the stream water. Statistically significant downward trend was noted for total hardness. It was stated that both the potential and chemical status o the stream water were below good. Exceeded limit values for quality class II determined for oxygen and organic indices (chemical oxygen demand COD-Mn, total organic carbon TOC), salinity (EC, SO4, Cl, Ca, hardness) and biogenic indices and substances particularly harmful for aquatic environment (Zn, Tl) as well as exceeded allowable heavy metal concentrations may evidence a constant inflow of heavy metals to the aquatic environment of the Graniczna Woda stream from municipal and industrial sewage.
    W pracy przedstawiono zmienność wartości wybranych parametrów fizykochemicznych oraz określono potencjał i stan chemiczny wody potoku Graniczna Woda, prawostronnego dopływu rzeki Stoły. Obszar zlewni potoku, o powierzchni 41,5 km2, zajmują głównie tereny leśne oraz w mniejszym stopniu tereny zurbanizowane, przemysłowe i użytki rolne. Potok nizinny żwirowy (typ abiotyczny 18) przepływa przez północną część Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego oraz gminy Tworóg, Tarnowskie Góry i Miasteczko Śląskie. Na terenie Miasteczka Śląskiego funkcjonuje biologiczno-mechaniczna oczyszczalnia ścieków komunalnych i zakładowa oczyszczalnia ścieków Huty Cynku „Miasteczko Śląskie”. Bazę danych wykorzystanych w pracy stanowiły wyniki, pozyskane z Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Katowicach, comiesięcznych analiz próbek wody pobranej z potoku w latach 2009–2013 w punkcie pomiarowo-kontrolnym usytuowanym w miejscowości Hanusek, przy odcinku ujściowym do rzeki Stoły. W pracy przeanalizowano, zgodnie z obowiązującym rozporządzeniem MŚ z 2016 r., 34 wskaźniki fizykochemiczne. W okresie badań ustalono istotnie statystycznie trendy rosnące wartości przewodności elektrycznej (EC) i stężenia zawiesiny ogólnej, chlorków (Cl), siarczanów (SO4), azotu azotanowego (III) (N-NO2) oraz cynku (Zn) w wodzie potoku. Statystycznie istotny trend malejący stwierdzono w odniesieniu tylko do jednego parametru – twardości ogólnej. Stwierdzono, że potencjał i stan chemiczny wody potoku były poniżej dobrego. Przekroczone wartości graniczne dla II klasy jakości stwierdzone w przypadku wskaźników tlenowych i organicznych (chemiczne zapotrzebowanie na tlen – ChZT-Mn, ogólny węgiel organiczny – OWO, zasolenia (EC, SO4, Cl, wapń – Ca, twardość ogólna), biogennych (azot amonowy – N-NH4, azot Kjeldahla, azot azotanowy (V) – N-NO3, azot azotanowy (III) – N-NO2, azot ogólny – N, fosfor fosforanowy (V) – P-PO4) i substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (cynk – Zn, tal – Tl) oraz przekroczone dopuszczalne wartości stężenia metali ciężkich (ołów – Pb, kadm – Cd), mogą świadczyć o ciągłym dopływie zanieczyszczeń do środowiska wodnego potoku Graniczna Woda ze ścieków komunalnych oraz przemysłowych.
    Źródło:
    Journal of Water and Land Development; 2017, 35; 281-289
    1429-7426
    2083-4535
    Pojawia się w:
    Journal of Water and Land Development
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Transboundary water management priorities in Central Asia countries – Tobol River case study in Kazakhstan
    Transgraniczne priorytety gospodarki wodnej w państwach Azji Środkowej na przykładzie zlewni rzeki Toboł na terytorium Kazachstanu
    Трансграничные приоритеты управления водными ресурсами в странах Центральной Азии на примере реки Тобол в Казахстане
    Autorzy:
    Yunussova, G.
    Mosiej, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/293003.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
    Tematy:
    anthropogenic input
    Ob and Irtysh rivers
    pollution
    Tobol-Torgay Water Basin
    Irtysz
    Ob
    system wodnogospodarczy Toboł-Torgaj
    zanieczyszczenia antropogeniczne
    Opis:
    Changes in transboundary water resources management in Central Asia brought the river pollution issue even more up to date than runoff and water distribution problems. This survey demonstrates that the analysis of river flow dynamics. Their water consumption and pollution makes it possible to prioritize these aspects of water management. As in the case of the Tobol-Torgay basin in Kazakhstan it was shown that for this type of basins. anthropogenic pollution remains a priority factor in transboundary water management. The Tobol River a tributary of the Ob and the Irtysh rivers belongs to the Kara Sea basin and is situated in the territory of Kazakhstan and Russia. Tobol-Torgay River basin located within borders of Kostanay region of Kazakhstan covers the upper reaches of the Tobol River and its tributaries. It has been determined that the water quality of the rivers in the region is stable for the decade under study and its formation remains due to natural factors. The priority contaminants in the basin are heavy metals and organic matter introduced by anthropogenic sources. The idea of the article was to present the issues of cross-border water management, one of the largest in terms of area countries in the world (ranked 9th in the world in terms of area), Kazakhstan. In the scientific community involved in water management Kazakhstan is usually associated with a catchment area of two large bodies without the possibility of outflow – the Aral Sea and the Caspian Sea.
    Główną przesłanką opracowania artykułu było przedstawienie problemów transgranicznego gospodarowania wodą w jednym z największych pod względem obszaru krajów świata (9. miejsce na świecie pod względem powierzchni) i największego w Azji Środkowej – Kazachstanu. W społeczności naukowej zajmującej się zarządzaniem zasobami wodnymi Kazachstan postrzegany jest zwykle jako kraj związany z dorzeczami dwóch dużych unikatowych bezodpływowych akwenów – Morzami Aralskim i Kaspijskim. Praca dotyczy tej części Kazachstanu, która położona jest w zlewisku Oceanu Arktycznego. Zmiany w transgranicznym zarządzaniu zasobami wodnymi w państwach Azji Środkowej spowodowały konieczność aktualizacji priorytetów, a przede wszystkim konieczność wprowadzenia kryteriów jakościowych w miejsce dotychczas stosowanych – wartości odpływu – i zaspokojenia potrzeb wszystkich użytkowników. W artykule przedstawiono na przykładzie rzeki Toboł, że nawet w przypadku deficytu wody możliwe jest uwzględnienie priorytetów jakościowych w transgranicznym zarządzaniu zasobami wodnymi. Zanieczyszczenia antropogeniczne pozostają priorytetem w transgranicznym gospodarowaniu zasobami wodnymi rzeki Toboł, będącej dopływem rzek Ob i Irtysz, należącej do zlewiska Morza Karskiego i znajdującej się na terytorium Kazachstanu oraz Rosji. Stwierdzono, że jakość wody w rzekach w regionie była stabilna w okresie 2000–2010, a jej jakość była kształtowana czynnikami naturalnymi. Główne zanieczyszczenia w zlewni to metale ciężkie i substancje organiczne wprowadzone ze źródeł antropogenicznych.
    Идея статьи заключается в том, чтобы представить вопросы управления трансграничной водой, в одной из крупнейших стран мира (занимает 9 место в мире по площади) – Казахстане. В научном со- обществе, занимающим управлением водными ресурсами, Казахстан, как правило, ассоциируется с площадью водосбора двух крупных закрытых водоёмов (без возможности оттока) – Аральского моря и Каспийского моря. Статья относится к той части Казахстана, которая расположена в водосборе Север- ного Ледовитого Океана. Изменения в трансграничном управлении водными ресурсами стран Центральной Азии актуализи- ровали вопрос о приоритетности проблемы загрязнения речных вод в сравнении с проблемами стока и водораспределения. В данной работе продемонстрировано, что анализируя динамики стока рек, их во- допотребления и загрязнения, можно установить приоритетность этих аспектов для водного менеджмента. На примере Тобол-Торгайского бассейна Казахстана показано, что для бассейнов такого типа ан- тропогенное загрязнение остается приоритетным фактором трансграничного водного менеджмента. Бас- сейн реки Тобол, впадающей в реки Иртыш и Обь, относится к бассейну Карского моря и расположен на территории Казахстана и России. Тобол-Торгайский водохозяйственный бассейн, расположенный в Кос- танайской области Казахстана, охватывает верховья реки Тобол и ее притоки. Установлено, что качество воды рек области стабильно в течение изучаемого десятилетия и по-прежнему формируется в основном природными факторами. Приоритетными загрязнениями в изучаемом бассейне являются тяжелые метал- лы и органические вещества, вносимые антропогенными источниками.
    Źródło:
    Journal of Water and Land Development; 2016, 31; 157-167
    1429-7426
    2083-4535
    Pojawia się w:
    Journal of Water and Land Development
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Determination of anthropogenic impact on the Siret River and its tributaries by the analysis of attached algae
    Określenie antropogenicznych oddziaływań na rzekę Siret i jej dopływy poprzez analizę osiadłych glonów
    Autorzy:
    Karavan, J.
    Solovej, T.
    Yuschenko, Y.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/293285.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
    Tematy:
    anthropogenic ecological regress
    attached algae
    bioindication
    phytoperiphyton
    saprobity index
    peryfiton roślinny
    osiadłe glony
    indeks saprobowości
    bioindykacja
    antropogeniczna degradacja ekologiczna
    Opis:
    The article is devoted to the determination of anthropogenic impact on the Siret River and its tributaries (the Sukhyj, the Mikhidra and the Malyj Siret Rivers). The taxons of attached algae were determined in this case. Then they were distributed in the saprobity groups and the correlation of each group was found. It was necessary to identify the stage of ecological regress on each site of the researched basin. The data about the ecological regress can be used as primary information on the aquatic ecosystem state for conducting the further researches. The next step of the investigations was counting of the saprobity index by Pantle and Bukk in Sladechek modification for classification of quality status of water in the researched basin.
    Artykuł poświęcony jest określeniu oddziaływań antropogenicznych na rzekę Siret i jej dopływy (Suchy, Mikhidra i Mały Siret). Oznaczano taksony osiadłych glonów. Przy użyciu korelacji przypisano je do grup saprobowości. Niezbędne było ustalenie stopnia ekologicznej degradacji dla każdego stanowiska badanej zlewni. Dane o degradacji mogą służyć jako wstępna informacja o stanie ekosystemu wodnego dla dalszych badań. Kolejnym etapem prac było obliczenie wskaźnika saprobowości wg Pantle i Bukka w modyfikacji Sladečka celem dokonania klasyfikacji jakości wód badanej zlewni.
    Źródło:
    Journal of Water and Land Development; 2013, no. 19 [VII-XII]; 53-58
    1429-7426
    2083-4535
    Pojawia się w:
    Journal of Water and Land Development
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Skład botaniczny i wartość użytkowa spasanej runi w różnych siedliskach
    Botanical composition and utility value of grazed sward in various habitats
    Autorzy:
    Wasilewski, Z.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/338840.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
    Tematy:
    antropogeniczne i naturalne użytki zielone
    skład botaniczny runi
    wartość użytkowa runi
    anthropogenic and natural grasslands
    botanical composition of sward
    utility value of sward
    Opis:
    Badania prowadzono w latach 2002-2004 na spasanych antropogenicznych użytkach zielonych, reprezentowanych przez siedliska: grądowe właściwe i podmokłe oraz pobagienne właściwe i grądowiejące, a także na spasanych użytkach naturalnych w siedliskach grądowych właściwych, łęgowych właściwych i rozlewiskowych. Badaniami objęto 11 stanowisk - sześć na użytkach antropogenicznych i pięć na naturalnych. Niezależnie od rodzaju siedliska, z wyjątkiem łęgu rozlewiskowego, trawy stanowiły 66,7- 75,1% masy plonu na użytkach antropogenicznych i 45,0-73,8% na użytkach naturalnych; rośliny bobowate odpowiednio 0-8,3% i 0-1,7%; gatunki zaliczane do ziół i chwastów 16,6-26,6% i 8,3- 24,5%; roślinność turzycowa 0-1,7% i 0-46,7%. W sześciu siedliskach na użytkach antropogenicznych oznaczono 40 gatunków roślin, w tym: 15 traw, 3 roślin bobowatych, 21 z grupy ziół i chwastów oraz jeden gatunek turzycy. Na użytkach naturalnych występowały natomiast 44 gatunki, w tym: 19 traw, jeden gatunek roślin bobowatych, 19 z grupy ziół i chwastów oraz pięć z grupy turzyc, sitów i skrzypów. Stwierdzono, że najbogatsza w gatunki szata roślinna występuje w siedliskach grądowych właściwych na użytkach antropogenicznych (22-24 gatunki), a najuboższa w siedlisku łęgu rozlewiskowego na użytku naturalnym (10 gat.). Wartość użytkowa runi (Lwu) była bardzo zróżnicowana i zdecydowanie lepsza na użytkach antropogenicznych nawożonych niż naturalnych nienawożonych. O ile na użytkach antropogenicznych wartość ta zawierała się w przedziale między 5,4 a 8,1 pkt. w 10-stopniowej skali, o tyle na naturalnych między 2,9 a 6,5. Na użytkach antropogenicznych największą wartością użytkową charakteryzowała się ruń w siedlisku grądowym właściwym i pobagiennym grądowiejącym (7,7-8,1 pkt.), następnie pobagiennym właściwym (7,1-7,3 pkt.) i najmniejszą w grądowym podmokłym (5,4 pkt.), zaś na użytkach naturalnych odpowiednio: w siedlisku grądowym właściwym (6,5 pkt.), następnie łęgowym właściwym (3,9-4,5 pkt.) i najmniejszą w łęgowym rozlewiskowym (2,9 pkt.).
    Studies were carried out in the years 2002-2004 in grazed anthropogenic grasslands represented by proper dry and dry waterlogged meadow habitats, by post-bog proper moorshed meadows and drying post-bog habitats and on grazed natural grasslands in deciduous forest, proper and flooded riparian habitats. Eleven sites were selected; six in anthropogenic and five in natural grasslands. Irrespective of the habitat type (except for flooded meadows with flowing water habitat) grasses contributed in 66.7-75.1% to plant yield in anthropogenic grasslands and in 45.0-73.8% in natural grasslands. Respective figures for legumes were 0-8.3% and 0-1.7%, for herbs and weeds 16.6- 26.6% and 8.3-24.5% and for sedges 0-1.7% and 0-46.7%. Forty plant species were determined in anthropogenic grasslands including 15 grass species, 3 legumes, 21 species of herbs and weeds and one species of sedges. There were 44 species in natural grasslands including 19 grasses, one species of legumes, 19 species of herbs and weeds and 5 species of sedges, bulrush and horsetail species. The greatest species richness was noted in proper deciduous forest habitats in anthropogenic grasslands (22-24 species) and the poorest - in flooded meadows with flowing water habitat in natural grassland (10 species). Utility value of the sward varied being definitely better in fertilised anthropogenic grasslands than in non-fertilised natural grasslands. In anthropogenic grasslands the value ranged from 5.4 to 8.1 points in a 10-grade scale while in natural grasslands it varied from 2.9 to 6.5. The highest utility value among anthropogenic grasslands was found for sward from proper dry meadow habitat and from post-bog drying moorshed meadows habitat (7.7-8.1 points) then for grass from post-bog proper moorshed meadows habitat (7.1-7.3 points) and the least for grass from dry waterlogged meadow habitat (5.4 points). In natural grasslands the respective values were: for proper dry meadow habitat - 6.5 points, for proper flooded meadow habitat - 3.9-5.4 points and for flooded meadows with flowing water habitat - 2.9 points.
    Źródło:
    Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2010, 10, 4; 265-280
    1642-8145
    Pojawia się w:
    Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zarys warunków hydrogeologicznych rejonu Falent
    Outline of the hydrogeological conditions of the Falenty region
    Autorzy:
    Fic, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/339434.pdf
    Data publikacji:
    2003
    Wydawca:
    Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
    Tematy:
    poziom wodonośny
    jednostki hydrogeologiczne
    związek wód podziemnych i powierzchniowych
    antropopresja
    water-bearing horizon
    hydrological units
    anthropogenic impact
    hydraulic connection between groundwater and surface water
    Opis:
    W pracy przedstawiono zarys warunków hydrogeologicznych w rejonie Falent. Głównym poziomem wodonośnym na tym terenie jest, lokalnie odkryty oraz międzyglinowy, poziom plejstoceński. Jego płytkie występowanie od 0 do 50 m p.p.t. - i zadowalające parametry wydajności uzyskiwane ze studzien sprawiają, że na omawianym terenie jest to główny poziom eksploatacyjny (GPU). Drugoplanowe znaczenie w lokalnym zaopatrzeniu w wodę ma trzeciorzędowy poziom oligoceński. Głębokość występowania najpłytszej warstwy wodonośnej oraz uwarunkowania hydrogeologiczne sprawiają, że istnieje tu ścisły kontakt hydrauliczny między wodami podziemnymi i powierzchniowymi.
    The purpose of this paper was to present hydrological conditions of the neighbourhood of Falenty and part of the Raszynka's river basin. The main aquifers in described region are located in partly uncovered Pleistocene sediment situated between two clay layers. This aquifer is the main quaternary water-bearing horizon because of the shallow depth of groundwater (0–50 m) and appropriate discharge parameters. Tertiary Oligocene aquifer is not as import ant for water supply as the Pleistocene one. The hydraulic connection between groundwater and surface water is secured by depth of the shallowest aquifer and many other hydrological factors.
    Źródło:
    Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2003, T. 3, z. spec. (6); 9-17
    1642-8145
    Pojawia się w:
    Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Criteria for the evaluation of reclamation status of soils in the Mugan-Salyan massif
    Kryteria oceny stanu melioracji gleb w masywie Mugan-Salyan
    Autorzy:
    Mustafayev, M. G.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/947232.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
    Tematy:
    anthropogenic and natural factors
    evaluating criteria
    reclamation status
    salinity
    solonetz
    subsoil waters
    czynniki naturalne i antropogeniczne
    kryteria oceny
    sołonczaki
    stan melioracji
    wody gruntowe
    zasolenie
    Opis:
    Thorough information about the reclamation status of soils based on complex studies carried out in the Mugan- Salyan massif are given in the article. Based on results of recent studies on the evaluation of reclamation status, soils were divided into 4-categories and the reasons behind each division and contemporary status were shown. Soils over Mugan-Salyan massif were evaluated with respect to all parameters and results were set up in a table. The evaluation allowed to prepare suggestions for farm owner on how to increase soil fertility.
    W artykule przedstawiono gruntowną analizę stanu melioracji gleb wykonaną na podstawie kompleksowych badań prowadzonych w masywie Mugan-Salyan. Wykorzystując oceny stanu melioracji, gleby podzielono na cztery kategorie, podając przyczyny takiej kategoryzacji i przedstawiając aktualny stan gleb. Gleby masywu oceniono, uwzględniając wszystkie parametry, a wyniki zestawiono w tabeli. Dokonana ocena umożliwiła sformułowanie sugestii dla właścicieli gospodarstw rolnych dotyczące możliwości zwiększenia żyzności gleb.
    Źródło:
    Journal of Water and Land Development; 2015, 24; 21-26
    1429-7426
    2083-4535
    Pojawia się w:
    Journal of Water and Land Development
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-13 z 13

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies