Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Rivers" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-11 z 11
Tytuł:
The risk as a measure of ecological safety in watercourses
Ryzyko jako miara bezpieczeństwa ekologicznego w ciekach
Autorzy:
Bondar-Nowakowska, E.
Hachoł, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/293078.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
ecological risk
ecological safety
hydromacrophytes
rivers
rivers regulation
bezpieczeństwo ekologiczne
regulacja rzek
rośliny wodne
ryzyko ekologiczne
rzeki
Opis:
The study analyses possibilities of PHA (Preliminary Hazard Analysis) usage in ecological risk assessment conducted within technical risk assessment. The analysis was performed based on results obtained in a study performed between 2007 and 2013 in natural and modified lowland Lower Silesian watercourses. The object of the study was communities of hydromacrophytes being good indicators of the water ecosystem quality. The research constituted a base for the determination of ecological risk factors i.e. the probability of hazard occurrence and its effects. It allowed for the acquisition of the risk classification matrix which included three levels – low, medium and high.
W pracy przeprowadzono analizę możliwości wykorzystania metody wstępnej oceny zagrożeń (ang. Preliminary Hazard Analysis – PHA), stosowanej w ocenie ryzyka technicznego, do oceny ryzyka ekologicznego. Analizę przeprowadzono na podstawie wyników badań wykonanych w latach 2007–2012 w czterech nizinnych rzekach Dolnego Śląska. Na rzekach tych wyznaczono 15 odcinków badawczych, zróżnicowanych pod względem stopnia ich przekształcenia. Przedmiotem badań były zbiorowiska naczyniowych roślin wodnych. Badania terenowe obejmowały identyfikację gatunków roślin występujących na poszczególnych odcinkach badawczych oraz określenie stopnia pokrycia przez nie dna. Na tej podstawie dla każdego odcinka obliczono wskaźnik różnorodności Shannona-Wienera. W celu oceny zmian jakościowych i ilościowych w rozpatrywanych zbiorowiskach, wynikających z przekształcenia koryt cieków, wykonano analizy porównawcze. Podstawę do klasyfikacji wielkości szkód zaistniałych w wyniku przeprowadzonych robót stanowiły zmiana liczby gatunków w zbiorowiskach naczyniowych roślin wodnych oraz wskaźnika bioróżnorodności, określone w stosunku do odcinków nieobjętych ingerencją techniczną. Na podstawie wyników badań określono czynniki ryzyka ekologicznego, tj. prawdopodobieństwo wystąpienia zagrożeń oraz skutki tych zagrożeń. Umożliwiło to opracowanie macierzy klasyfikacji ryzyka, w której przyjęto trzy poziomy ryzyka – niskie, umiarkowane oraz wysokie. Zakwalifikowanie ryzyka do odpowiedniego przedziału pozwala na porównanie różnych rozwiązań projektowych oraz na podjęcie decyzji, które z nich przyjąć do realizacji.
Źródło:
Journal of Water and Land Development; 2014, 20; 3-10
1429-7426
2083-4535
Pojawia się w:
Journal of Water and Land Development
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ rodzaju zlewni na stężenie wybranych makroskładników w wodach górnej Narwi
Catchment impact on concentrations of selected macroelements in waters of the upper Narew
Autorzy:
Skorbiłowicz, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/339115.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
cieki
dorzecze
makroelementy
skład chemiczny
chemical composition
macronutrients
river basin
rivers
Opis:
Badania prowadzono w 2002 r. na obszarze zlewni górnej Narwi. Wybrano cztery cieki płynące przez tereny użytkowane rolniczo i trzy przepływające przez tereny z przewagą lasów. Próbki wody do analiz pobierano raz w miesiącu i oznaczano w nich jony wapnia, magnezu, sodu, potasu, żelaza, siarczanowe, chlorkowe oraz wartość przewodności elektrolitycznej. Analizy laboratoryjne wykonano metodą ASA, ESA, a także potencjometryczną i kolorymetryczną. Stwierdzono występowanie zależności między użytkowaniem dorzecza badanych cieków a zawartością badanych składników w ich wodach. W wodach cieków przepływających przez tereny użytkowane rolniczo wykazano większą, potwierdzoną statystycznie, zawartość makroelementów niż w wodach cieków leśnych. W wodach cieków leśnych stwierdzono istotnie większe stężenie jonów żelaza. Zanotowano również nieco wyższe wartości przewodności w wodach cieków z terenów rolniczych w porównaniu z wodami z cieków leśnych.
Studies were carried out in 2002 in the catchment basin of the upper Narew . Four rivers flowing through agricultural grounds and three rivers flowing through lands dominated by forests were chosen for analysis. Waters were sampled once a month. Concentrations of calcium, magnesium, sodium, potassium, iron, sulphate, chloride and conductivity were measured with the AAS and AES spectrophotometry and with potentiometric and colorimetric methods. Concentrations of analysed elements were found to be related to the type of land use. Waters running through agriculturally used lands carried higher concentrations of macroelements than those flowing through forests. The latter exhibited higher concentrations of iron. Observed differences were statistically significant. Slightly higher conductivity was found in waters from agricultural grounds as compared with those flowing through forests.
Źródło:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2004, 4, 1; 117-123
1642-8145
Pojawia się w:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Badania hydromorfologii cieków nizinnych za pomocą metody MHR
Hydromorphological survey of lowland rivers with the MHR method
Autorzy:
Ilnicki, P.
Górecki, K.
Grzybowski, M.
Krzemińska, A.
Lewandowski, P.
Sojka, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/339609.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
hydromorfologia
metoda MHR
rzeki nizinne
hydromorphological survey
lowland rivers
MHR method
Opis:
Ramowa Dyrektywa Wodna 2000/60 wymaga wykonania monitoringu hydromorfologicznego rzek. Kraje członkowskie we własnym zakresie opracowują metodyki, zapewniające dokonanie oceny stanu i potencjału ekologicznego w przedziale 5 klas jakości. Przedstawiono wyniki badań pilotowych, wykonanych w Polsce za pomocą nowej metody MHR (Monitoring Hydromorfologiczny Rzek). Obejmowały one 11 jednolitych części wód powierzchniowych (JCWP) o łącznej długości 358,2 km, znajdujących się w różnych częściach kraju. Badania obejmowały jednolite części wód, głównie nizinne cieki naturalne. Określone współczynniki jakości ekologicznej (WJE) umożliwiają ocenę stanu ośmiu i potencjału ekologicznego trzech jednolitych części wód powierzchniowych. Wskazują również, które z 4 elementów i 16 wskaźników w największym zakresie wpływają na wynik oceny.
The Water Framework Directive 2000/60 obligates to realize the monitoring of hydromorphological elements of rivers. Member states should establish methodology for the assessment of the state and ecological potential within the 5 quality classes. In this article the results of pilot studies carried out in Poland using a new MHR (River Hydro-morphological Monitoring) method are presented. The studies involved 11 water bodies, mainly lowland rivers in different parts of the country, with a total length of 358.2 km. The Ecological Quality Ratios (EQR) established during the study allow for assessing the state of eight and the ecological potential of three water bodies. They also indicate which of the 4 elements and 16 indices exert the largest influence on results.
Źródło:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2011, 11, 1; 97-112
1642-8145
Pojawia się w:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zróżnicowanie makrofitów w różnych typach nizinnych rzek referencyjnych w Polsce
Differentiation of macrophytes in the reference conditions of different river types in Poland
Autorzy:
Szoszkiewicz, K.
Jusik, Sz.
Ławniczak, A. E.
Zgoła, T.
Szwabińska, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/339244.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
makrofity
ramowa dyrektywa wodna
rzeki
warunki referencyjne
macrophytes
reference conditions
rivers
Water Framework Directive
Opis:
Badania przeprowadzono na terenie Polski niżowej, z uwzględnieniem odcinków referencyjnych wszystkich typów rzek nizinnych, które zostały wydzielone w naszym kraju na potrzeby Ramowej Dyrektywy Wodnej. Badania terenowe zostały wykonane w okresie od czerwca do września w latach 2003–2007. Badania wykonywano wg makrofitowej metody oceny rzek, na podstawie których obliczono makrofitowy indeks rzeczny MIR, całkowite pokrywanie przez rośliny, udział różnych grup ekologicznych oraz podstawowe wskaźniki różnorodności [liczba gatunków, wskaźnik Shannona-Wienera, równomierności, Simpsona i dominacji]. Oprócz badań biologicznych, na każdym stanowisku przeprowadzono ocenę hydromorfologiczną rzek metodą River Habitat Survey [RHS]. Na wszystkich badanych stanowiskach wykonano także analizy fizykochemicznych cech wody z wykorzystaniem standardowych metod. Analizy te umożliwiły wyodrębnienie czterech makrofitowych typów rzek. Są to: rzeki organiczne, małe rzeki krzemianowe z piaszczystym materiałem dna, małe rzeki krzemianowe z podłożem kamienistym oraz duże rzeki krzemianowe. Porównując obliczone wskaźniki makrofitowe, wykazano, że wskaźniki stanu ekologicznego MIR oraz wskaźniki dominacji miały podobne wartości w różnych typach rzek, natomiast indeksy różnorodności biologicznej oraz całkowite pokrywanie przez makrofity różniły się istotnie między typami. Największą różnorodność gatunkową zaobserwowano w rzekach organicznych, natomiast najmniejszą - w małych rzekach krzemianowych o piaszczystym materiale dna.
Presented analyses were aimed to describe macrophyte development in pristine lowland rivers and to show their variation among various stream types. The study was based on a country-wide survey of Poland with a dataset of 642 sites situated on 367 water courses. Surveyed rivers covered the whole lowland area of Poland and every potential reference site has been checked. During the survey all existing lowland river types were investigated in accordance to WFD requirements. The reference sites were selected from the whole database. Reference conditions were defined using four criteria: catchment land use, hydromorphological features, water quality and biological assessment. Based on chosen criteria, the database of reference lowland rivers included 40 sites. To classify plant data, twoway indicator species analysis Twinspan was used, which resulted in distinguishing 4 evident endclusters which differed in plant composition. These were: organic rivers and 3 types of siliceous rivers (small with sandy substrate, small with stony substrate and large rivers). For each of the revealed river types several macrophyte metrics were calculated. The numerical index MIR [Macrophyte Index for Rivers] did not significantly differ between river types while four diversity metrics: species richness, Shannon index, evenness and Simpson index differed significantly between river types. Moreover, the share of different structural forms of macrophytes was also diversified between river types.
Źródło:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2010, 10, 3; 297-308
1642-8145
Pojawia się w:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Diurnal water temperature dynamics in lowland rivers: A case study from Central Poland
Dobowa dynamika temperatury wody w rzekach nizinnych: Studium przypadku z centralnej Polski
Autorzy:
Łaszewski, M. A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/293211.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
Central Poland
diurnal dynamics
lowland rivers
water temperature
centralna Polska
dobowa dynamika
rzeki nizinne
temperatura wody
Opis:
The paper examines spatial and seasonal variations in diurnal water temperature dynamics in lowland rivers. Temperature data was obtained from digital temperature loggers located in nine sites across the Mazovian Lowland during the hydrological year 2016. On the basis of measurement data, mean, maximum, and minimum daily ranges were calculated in the monthly timescale, as well as the timing of extreme temperatures during the day. The results indicate that water temperature dynamics of lowland rivers have a clear seasonal pattern, with the highest variations of temperature in May and June and the lowest in January. Statistically significant differences were found in the daily temperature range between groups of the investigated sites; a higher diurnal temperature range was observed in sites draining a smaller catchment area, while larger rivers were generally more thermally stable in the daily timescale. There was also found an effect of anthropopressure on diurnal temperature dynamics in urbanized catchments, mainly due to impoundments and sewage inflows. Maximum water temperature in the studied sites usually occurred in the morning, from 06:00 to 10:00 CEST, while minimum temperature occurred in the late afternoon, from 14:00 to 18:00 CEST. Spatially, the timing of the maximum and minimum water temperatures during the day was similar in all of the investigated sites, with no statistically significant differences. However, cluster analysis indicated that in the summer half of the year the timing of the extreme temperatures was more varied between investigated sites. The results provide new insight into short-term river thermal behaviour and they are valuable in the context of game fisheries due to the significance of daily temperature variations in fish activity and feeding.
Celem pracy było określenie przestrzennego i sezonowego zróżnicowania dobowej dynamiki temperatury wody w niewielkich rzekach nizinnych. Dane pomiarowe uzyskano za pomocą cyfrowych rejestratorów temperatury wody, które zlokalizowano w dziewięciu profilach rzek Mazowsza w roku hydrologicznym 2016. Na podstawie danych pomiarowych obliczono średni, maksymalny i minimalny dobowy zakres temperatury w ujęciu miesięcznym, a także względną częstość występowania ekstremalnych wartości temperatury w poszczególnych godzinach. Wyniki wskazują, że dobowa dynamika temperatury wody odznaczała się wyraźną sezonową zmiennością; największe dobowe wahania temperatury wody były obserwowane w maju i czerwcu, natomiast najmniejsze w styczniu. Wykazano ponadto istotne statystycznie różnice zakresu dobowego temperatury wody między analizowanymi profilami; większy zakres dobowy był charakterystyczny dla profili pomiarowych zamykających zlewnie o mniejszej powierzchni, natomiast większe rzeki były na ogół bardziej stabilne termicznie. Stwierdzono również wyraźny wpływ antropopresji na dobową dynamikę temperatury wody, przede wszystkim w postaci zrzutów wody ze stawów oraz zbiorników, jak również ścieków z oczyszczalni. Temperatura minimalna występowała w przypadku badanych rzek najczęściej rano – od 06:00 do 10:00 CEST, natomiast temperatura maksymalna późnym popołudniem – od 14:00 do 18:00 CEST. Okres występowania ekstremalnych wartości temperatury wody w ciągu dnia był zbliżony; metoda aglomeracji wykazała jednak, że w półroczu letnim zaobserwowano większe zróżnicowanie czasu występowania wartości ekstremalnych, szczególnie temperatury maksymalnej. Wyniki badań wzbogacają wiedzę dotyczącą warunków termicznych wód płynących, wydają się również interesujące w kontekście wędkarstwa sportowego oraz rybactwa.
Źródło:
Journal of Water and Land Development; 2018, 36; 89-97
1429-7426
2083-4535
Pojawia się w:
Journal of Water and Land Development
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zabudowa hydrotechniczna rzek w aspekcie potrzeb migracyjnych ryb
Hydrotechnical constructions in rivers and fish migration
Autorzy:
Jędryka, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/338611.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
drożność rzek
liczba budowli piętrzących
wysokość piętrzenia
unobstructed passage in rivers
number of dams
height of water lifting
Opis:
W artykule przedstawiono dane, dotyczące liczby i wysokości piętrzenia budowli hydrotechnicznych zlokalizowanych na terenie 6 wybranych województw oraz liczby znajdujących się tam urządzeń, umożliwiających migrację ryb (przepławek). Pozwoliło to na oszacowanie potrzeb w zakresie udrożnienia koryt tych rzek oraz zaproponowanie zmian konstrukcji istniejących budowli piętrzących w ten sposób, aby umożliwić przemieszczanie się ichtiofauny.
Data on the number and the height of water lifting of dams localised in 6 selected provinces together with the number of fish ladders are presented in the paper. These data allowed for estimating the conditions needed to make rivers passable and for proposing changes in the construction of existing dams that would enable fish migration.
Źródło:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2009, 9, 3; 39-56
1642-8145
Pojawia się w:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zmiany temperatury wody w Prośnie w latach 1965-2014
Changes in water temperature in Prosna river in 1965–2014
Autorzy:
Ptak, M.
Nowak, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/337858.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
Prosna
rzeka
temperatura wody
zjawiska lodowe
zmiany klimatu
climate change
ice phenomena
Prosna River
rivers
water temperature
Opis:
Celem pracy jest analiza zmian warunków termicznych rzeki Prosny w środkowej Polsce (profil Bogusław) w ciągu ostatnich 50 lat (1965–2014). Na podstawie codziennych pomiarów temperatury prowadzonych przez Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej – Państwowy Instytut Badawczy stwierdzono, że średnia roczna temperatura wody rzeki Prosny uległa znacznemu ociepleniu, średnio 0,27°C∙dek–1. W układzie miesięcznym najwyższy wzrost odnotowano w kwietniu – 0,46°C∙dek–1. Zmiany temperatury wody były silnie uzależnione od transformacji warunków klimatycznych. Wzrost średniej rocznej temperatury powietrza w tym samym wieloleciu mierzonej na stacji Kalisz (ok. 20 km od profilu badawczego) wyniósł 0,3°C∙dek–1. Tak wyraźne zmiany reżimu termicznego Prosny mają i będą miały wpływ na funkcjonowanie całego ekosystemu. Jest to dobrze widoczne, m.in. w występowaniu zjawisk lodowych, których czas trwania uległ skróceniu o 5,6 dni•dek–1.
The objective of the paper is the analysis of changes in the thermal conditions of the Prosna River in central Poland (station Bogusław) over the last 50 years (1965–2014). Based on daily temperature measurements performed by the Institute of Meteorology and Water Management – National Research Institute, it was determined that the mean annual water temperature in the analysed river considerably increased by an average of 0.27°C∙decade–1. In monthly distribution, the highest increase was recorded in April. It amounted to 0.46°C∙decade–1. Changes in water temperature were strongly dependent on the transformation of climatic conditions. An increase in the annual air temperature in the analogical multiannual for station Kalisz (about 20 km from the research site) amounted to 0.3°C∙decade–1. Such evident changes in the thermal regime of the Prosna Regime have and will have an effect on the functioning of the entire ecosystem. It is clearly visible among others in the occurrence of ice phenomena the persistence of which decreased by 5.6 day∙decade–1.
Źródło:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2017, 17, 3; 101-112
1642-8145
Pojawia się w:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ichtiofauna wybranych małych cieków w dorzeczu Dolnej Warty
Ichthyofauna in selected small streams in the lover Warta River drainage basin
Autorzy:
Mazurkiewicz, J.
Przybył, A.
Andrzejewski, W.
Golski, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/339260.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
bioróżnorodność
dorzecze Dolnej Warty
ichtiofauna
rzeki nizinne
biodiversity
drainage basin of the Lower Warta
ichthyofauna
lowland rivers
Opis:
Badania ichtiologiczne przeprowadzono w czterech ciekach: Jordance, Lubni, Krzemiennej i Rudziance, leżących na Pojezierzu Lubuskim, wchodzącym w skład Pojezierza Poznańskiego. Próby ryb pozyskiwano metodą elektropołowów na wyznaczonych stanowiskach. Ogółem na wszystkich rzekach odłowiono i oznaczono 175 osobników, reprezentujących 9 gatunków. Liczebność odłowionych ryb wyraźnie dzieliła badane cieki na: bardzo ubogie - Rudzianka (jeden gatunek), nieco zasobniejsze - Jordanka i Krzemienna, w których odnotowano po trzy gatunki ryb, osiągających niewielkie rozmiary ciała oraz najzasobniejszy - Lubnia, w której złowiono sześć gatunków ryb. Dominantami w biomasie ichtiofauny Lubni i Krzemiennej były szczupak (Esox lucius L.) i płoć (Rutilus rutilus L.), natomiast największy udział w biomasie ryb rzeki Jordanka miał śliz (Barbatula barbatula L.). Ichtiofauna badanych rzek była zdominowana przez gatunki fitofilne i psammofine, w warunkach jednoczesnego braku litofili. We wcześniejszych badaniach, przeprowadzonych przez SZABLIKOWSKIEGO i ZAPOLNIKA [1980], w ichtiofaunie Rudzianki oznaczono siedem gatunków ryb (w tym śliza i kozę - Cobitis taenia L.), w Krzemiennej pięć gatunków (w tym śliza), a w Jordance trzy gatunki: cierniczka (Pungitius pungitius L.), kozę i pstrąga potokowego (Salmo trutta m. fario L.). W Lubni skład ichtiofauny również uległ niekorzystnym zmianom: wśród odłowionych ryb nie występowały oznaczone we wcześniejszych badaniach koza czy kleń (Leuciscus cephalus L.) - gatunki typowo rzeczne. Zaobserwowane w ciągu ponad 20 lat niekorzystne zmiany w składzie i strukturze ichtiofauny badanych rzek wskazują na zubożenie siedlisk.
Ichthyobiological studies were carried out in four rivers: Jordanka, Lubnia, Krzemienna and Rudzianka in Lubuskie Lakeland - a part of Poznańskie Lakeland. Fish samples were obtained by the electrofishing method in selected sites. In total, 175 fish individuals representing 9 species were caught and identified in all water courses. The number of caught fish distinctly differentiated the studied water courses into the very poor river - Rudzianka (only one species caught), and the richest rivers like the Jordanka and Krzemienna where three fish species were found in each. In the Lubnia, river, six fish species were caught. In the Lubnia and Krzemienna, the dominants in fish biomass were pike (Esox lucius L.) and roach (Rutilus rutilus L.), while the greatest fish biomass in the Jordanka river was produced by the stone loach (Barbatula barbatula L.). In the earlier study carried out by SZABLIKOWSKI and ZAPOLNIK [1980] in the Rudzianka River, seven fish species were caught (including the stone loach and the spined loach Cobitis taenia L.); in the Krzemienna River five species (including the stone loach), and in the Jordanka River - only three species: the ten-spined stickleback (Pungitius pungitius L.), the spined loach and the brown trout (Salmo trutta m. fario L.). The ichthyofauna composition in the Lubnia River had also changed unfavourably: none of the rheopilic species, like the spined loach or chub (Leuciscus cephalus L.), caught earlier was found in the present study. The fish fauna of the studied rivers was dominated by phytophilous and psammophilous species with a complete absence of lithophilous species. This fact confirms the impoverishment and contamination of the studied habitats.
Źródło:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2010, 10, 3; 191-199
1642-8145
Pojawia się w:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Transboundary water management priorities in Central Asia countries – Tobol River case study in Kazakhstan
Transgraniczne priorytety gospodarki wodnej w państwach Azji Środkowej na przykładzie zlewni rzeki Toboł na terytorium Kazachstanu
Трансграничные приоритеты управления водными ресурсами в странах Центральной Азии на примере реки Тобол в Казахстане
Autorzy:
Yunussova, G.
Mosiej, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/293003.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
anthropogenic input
Ob and Irtysh rivers
pollution
Tobol-Torgay Water Basin
Irtysz
Ob
system wodnogospodarczy Toboł-Torgaj
zanieczyszczenia antropogeniczne
Opis:
Changes in transboundary water resources management in Central Asia brought the river pollution issue even more up to date than runoff and water distribution problems. This survey demonstrates that the analysis of river flow dynamics. Their water consumption and pollution makes it possible to prioritize these aspects of water management. As in the case of the Tobol-Torgay basin in Kazakhstan it was shown that for this type of basins. anthropogenic pollution remains a priority factor in transboundary water management. The Tobol River a tributary of the Ob and the Irtysh rivers belongs to the Kara Sea basin and is situated in the territory of Kazakhstan and Russia. Tobol-Torgay River basin located within borders of Kostanay region of Kazakhstan covers the upper reaches of the Tobol River and its tributaries. It has been determined that the water quality of the rivers in the region is stable for the decade under study and its formation remains due to natural factors. The priority contaminants in the basin are heavy metals and organic matter introduced by anthropogenic sources. The idea of the article was to present the issues of cross-border water management, one of the largest in terms of area countries in the world (ranked 9th in the world in terms of area), Kazakhstan. In the scientific community involved in water management Kazakhstan is usually associated with a catchment area of two large bodies without the possibility of outflow – the Aral Sea and the Caspian Sea.
Główną przesłanką opracowania artykułu było przedstawienie problemów transgranicznego gospodarowania wodą w jednym z największych pod względem obszaru krajów świata (9. miejsce na świecie pod względem powierzchni) i największego w Azji Środkowej – Kazachstanu. W społeczności naukowej zajmującej się zarządzaniem zasobami wodnymi Kazachstan postrzegany jest zwykle jako kraj związany z dorzeczami dwóch dużych unikatowych bezodpływowych akwenów – Morzami Aralskim i Kaspijskim. Praca dotyczy tej części Kazachstanu, która położona jest w zlewisku Oceanu Arktycznego. Zmiany w transgranicznym zarządzaniu zasobami wodnymi w państwach Azji Środkowej spowodowały konieczność aktualizacji priorytetów, a przede wszystkim konieczność wprowadzenia kryteriów jakościowych w miejsce dotychczas stosowanych – wartości odpływu – i zaspokojenia potrzeb wszystkich użytkowników. W artykule przedstawiono na przykładzie rzeki Toboł, że nawet w przypadku deficytu wody możliwe jest uwzględnienie priorytetów jakościowych w transgranicznym zarządzaniu zasobami wodnymi. Zanieczyszczenia antropogeniczne pozostają priorytetem w transgranicznym gospodarowaniu zasobami wodnymi rzeki Toboł, będącej dopływem rzek Ob i Irtysz, należącej do zlewiska Morza Karskiego i znajdującej się na terytorium Kazachstanu oraz Rosji. Stwierdzono, że jakość wody w rzekach w regionie była stabilna w okresie 2000–2010, a jej jakość była kształtowana czynnikami naturalnymi. Główne zanieczyszczenia w zlewni to metale ciężkie i substancje organiczne wprowadzone ze źródeł antropogenicznych.
Идея статьи заключается в том, чтобы представить вопросы управления трансграничной водой, в одной из крупнейших стран мира (занимает 9 место в мире по площади) – Казахстане. В научном со- обществе, занимающим управлением водными ресурсами, Казахстан, как правило, ассоциируется с площадью водосбора двух крупных закрытых водоёмов (без возможности оттока) – Аральского моря и Каспийского моря. Статья относится к той части Казахстана, которая расположена в водосборе Север- ного Ледовитого Океана. Изменения в трансграничном управлении водными ресурсами стран Центральной Азии актуализи- ровали вопрос о приоритетности проблемы загрязнения речных вод в сравнении с проблемами стока и водораспределения. В данной работе продемонстрировано, что анализируя динамики стока рек, их во- допотребления и загрязнения, можно установить приоритетность этих аспектов для водного менеджмента. На примере Тобол-Торгайского бассейна Казахстана показано, что для бассейнов такого типа ан- тропогенное загрязнение остается приоритетным фактором трансграничного водного менеджмента. Бас- сейн реки Тобол, впадающей в реки Иртыш и Обь, относится к бассейну Карского моря и расположен на территории Казахстана и России. Тобол-Торгайский водохозяйственный бассейн, расположенный в Кос- танайской области Казахстана, охватывает верховья реки Тобол и ее притоки. Установлено, что качество воды рек области стабильно в течение изучаемого десятилетия и по-прежнему формируется в основном природными факторами. Приоритетными загрязнениями в изучаемом бассейне являются тяжелые метал- лы и органические вещества, вносимые антропогенными источниками.
Źródło:
Journal of Water and Land Development; 2016, 31; 157-167
1429-7426
2083-4535
Pojawia się w:
Journal of Water and Land Development
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zróżnicowanie warunków hydromorfologicznych wybranych rzek Wielkopolski z uwzględnieniem typologii abiotycznej i użytkowania doliny rzecznej
Differentiation of hydromorphological conditions of selected Wielkopolska rivers taking into account the abiotic typology and use of the river valley
Autorzy:
Pietruczuk, Karol
Dajewski, Krzysztof
Garbarczyk, Anna
Wyrzykowska, Danuta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/338739.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
antropopresja
hydromorfologia rzek nizinnych
hydromorfologiczny indeks rzeczny
HIR
różnorodność hydromorfologiczna
anthropopression
hydromorphological diversity
Hydromorphological Index for Rivers
lowland river hydromorphology
Opis:
W niniejszym artykule przedstawiono wyniki badań hydromorfologicznych rzek Wielkopolski uzyskanych na podstawie hydromorfologicznego indeksu rzecznego (HIR). Łącznie przebadano 93 odcinki, należące do 47 cieków. Do obliczenia metriksu HIR wykorzystane zostały wyniki z badań terenowych. Podczas analiz statystycznych porównano zarówno indeks, jak i jego składowe – wskaźnik przekształcenia hydromorfologii (WPH) i wskaźnik różnorodności hydromorfologicznej (WRH). Wyniki analizowano pod względem typologii abiotycznej rzek, jak i użytkowania doliny rzecznej (bufora). Badania wykazały zróżnicowanie warunków hydromorfologicznych cieków na obszarze województwa wielkopolskiego. Stwierdzono stan hydromorfologiczny badanych odcinków od bardzo dobrego do złego. Stan hydromorfologiczny największej liczby odcinków (43) był dobry, następnych 25 umiarkowany, 15 bardzo dobry, 7 słaby i 3 zły. Stwierdzono również istotne statystycznie zależności między strukturą użytkowania strefy przybrzeżnej badanych odcinków a wartością HIR. Najlepsze warunki hydromorfologiczne występowały na odcinkach położonych w terenach seminaturalnych, a najgorsze na obszarach zurbanizowanych.
The article presents the results of hydromorphological studies of the Wielkopolska rivers obtained on the basis of the Hydromorphological Index for Rivers (HIR). In total research 93 sections, belonging to 47 watercourses were examined. Hydromorphological index of the river survey was based on the results from field studies. During the statistical analyzes, both the index and its components of WPH and WRH were compared. The results were analyzed in terms of the abiotic typology of rivers as well as the use of the river valley (buffer). The research showed differentiation of hydromorphological conditions in the area of the Wielkopolskia voivodship. The hydromorphological state was found from very good to bad. The most sections (43), had a good hydromorphological status, followed by a moderate level of 25, a very good 15, a poor 7 and 3 bad. There were also found dependencies between uses structure the riparian zone and the HIR index. The best hydromorphological conditions were found in watercourses located in semi natural areas and the worst in urbanized areas.
Źródło:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2019, 19, 2; 79-95
1642-8145
Pojawia się w:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obecność azotu azotanowego w roślinach i w wodzie - przeszłość i przyszłość
The presence of nitrate nitrogen in plants and in water - the past and the future
Autorzy:
Kozłowski, S.
Zielewicz, W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/338582.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
azot azotanowy
rośliny pastewne
trwałe użytki zielone
wody rzek i cieków
fodder plants
nitrate nitrogen
permanent grasslands
waters of rivers and water courses
Opis:
Problem obecności azotu azotanowego w środowisku przyrodniczym jest rozpoznawany w wielu aspektach - w odniesieniu do gleby i wody, organizmów roślinnych, zwierzęcych, uwarunkowań pogodowych, siedliskowych, czynników biotycznych i antropogenicznych. Tematyka azotanowa jest bardzo bliska rolnictwu w sferze poznawczej (naukowej) i utylitarnej. Niewątpliwie rolnictwo stanowi źródło wyzwalania azotu azotanowego do środowiska, lecz jest także dziedziną różnorodnego "konsumowania" azotu azotanowego i minimalizowania skutków jego obecności w środowisku. Prace badawcze nad przyczynami i skutkami obecności azotu azotanowego w środowisku przyrodniczym mają ponad stuletnią historię i są prowadzone przez liczne ośrodki naukowe, a literatura z tego zakresu jest niezwykle bogata. Od blisko 50 lat współuczestniczyliśmy w nich jako Katedra Łąkarstwa Uniwersytetu w Poznaniu. Efektem naszych badań są liczne publikacje. W niniejszym opracowaniu pragniemy przedstawić niektóre z wyników badań zarówno wieloletnich, jak i najnowszych, najbardziej aktualnych.
The problem of the presence of nitrate nitrogen in the natural environment is recognised at different levels and aspects - with reference to the soil and water, plant and animal organisms, weather and site conditions, biotic and anthropogenic factors. Nitrate issues are of vital importance in agriculture not only from the cognitive (scientific) but also utilitarian point of view. There is no doubt that agriculture releases nitrate nitrogen into natural environment but, simultaneously, it "consumes" nitrate nitrogen and minimizes its presence in the environment. Scientific investigations on the cause and effect of the presence of nitrate nitrogen in the natural environment are more than hundred-year old and are carried out by numerous research centres and the literature on the subject is exceptionally abundant. As Department of Grassland Science, we have also participated in these studies for nearly 50 years as can be seen from our numerous papers published on this subject. This paper aims to present some of our long-term research results in this area as well as the most recent publications.
Źródło:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2009, 9, 2; 125-137
1642-8145
Pojawia się w:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-11 z 11

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies