Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "ministry of the interior" wg kryterium: Wszystkie pola


Tytuł:
Organizacja i struktura Biura Studiów SB MSW (1982–1989). Podstawowe fakty i ustalenia
Organisation and Structure of the Study Office of the Security Service of the Ministry of the Interior (1982–1989). Basic Facts and Findings
Autorzy:
Bagieński, Witold
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20250698.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
Ministry of the Interior
Security Service
Study Office of the Security Service of the Ministry of the Interior
Study Office of the Ministry of the Interior
Central Operational Group, Independent Operational Group
Department III of the Ministry of the Interior
Department V of the Ministry of the Interior
anti-communism
opposition
repression
Independent Self-Governing Trade Union “Solidarity”
security
MSW
Służba Bezpieczeństwa
Biuro Studiów SB MSW
Biuro Studiów MSW
Centralna Grupa Operacyjna
Samodzielna Grupa Operacyjna
Departament III MSW
Departament V MSW
NSZZ „Solidarność”
antykomunizm
represje
opozycja
bezpieczeństwo
Opis:
Po wprowadzeniu stanu wojennego w MSW utworzono jednostkę operacyjną pełniącą funkcję sztabu, która koordynowała działania przeciwko podziemnej Solidarności oraz innym nielegalnym grupom. Biuro Studiów SB MSW powołano w marcu 1982 r., zaczęło ono funkcjonować latem 1982 r. Nadano mu szczególne prerogatywy i mogło ono nadzorować aktywność innych jednostek SB oraz pomagać im w planowaniu i realizacji zadań. Jego oficerowie byli również zaangażowani w rozpracowywanie środowisk antysystemowych. Z dostępnej literatury i dokumentów wynika, że prowadzili złożone gry i kombinacje operacyjne, które obejmowały nawet formowanie kontrolowanych organizacji podziemnych. W niniejszym artykule przedstawiono okoliczności powołania tego biura, jego organizację wewnętrzną i podstawowe zadania, które przed nim postawiono. Opisano również chronologię tworzenia jego ogniw terenowych, czyli inspektoratów 2 SB WUSW.
Following the imposition of martial law, an operational unit was established within the Ministry of the Interior to act as a team to coordinate activities undertaken against the underground Solidarity movement and other illegal groups. The Study Office of the Security Service of the Ministry of the Interior was established in March 1982 and became operational in the summer of 1982. It was given special prerogatives and could supervise the activities of other Security Service units as well as assist them in planning and carrying out their tasks. Its officers were also involved in uncovering anti-system circles. The available literature and documents show that they led complex games and operational combinations that even included the establishment of controlled underground organisations. This article outlines the circumstances surrounding the establishment of this office, its internal organisation and its basic tasks. The chronology of the establishment of its field cells, for instance the inspectorates No. 2 of the Provincial Offices of the Interior of the Security Service, is also described.
Źródło:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989; 2022, 20; 226-250
1733-6996
Pojawia się w:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Współpraca Biura „B” MSW z jego odpowiednikami w służbach bezpieczeństwa bloku sowieckiego (przypadek ZSRS, NRD, CSRS i WRL). Metody pracy i „wymiana doświadczeń operacyjnych”
Cooperation between Bureau “B” of the Ministry of the Interior with its counterparts in the security services of the Soviet bloc (namely, those of: the USSR, the GDR, Czechoslovakia and Hungary). Working methods and “exchange of operational experience”
Autorzy:
Komaniecka-Łyp, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33956951.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
cooperation
“B” of the Ministry of the Interior
KGB
MfS
Stasi
StB
AVSZ
współpraca
Biuro „B” MSW
Opis:
Artykuł dotyczy relacji między pionami obserwacji resortów bezpieczeństwa PRL i jej głównych partnerów: Związku Sowieckiego, NRD, Czechosłowacji i Węgier. Ta tematyka nie była dotąd przedmiotem osobnych studiów – ani w kontekście relacji bilateralnych między poszczególnymi służbami, ani w ramach badań nad służbą obserwacyjną PRL. Ze względu na zachowaną dokumentację w artykule w sposób szczególny skupiono się na latach osiemdziesiątych. Bazę źródłową tekstu stanowią materiały Biura „B” MSW: sprawozdania pionu „B”, raporty i sprawozdania kierownictwa Biura „B” do ministra spraw wewnętrznych z wizyt przedstawicieli bratnich służb w MSW lub delegacji kierownictwa biura w krajach demokracji ludowej. W końcu lat osiemdziesiątych Biuru „B” MSW udało się przekształcić wzajemne kontakty we współpracę. Dotyczyła ona głównie dwóch zagadnień: szkolenia oraz sprzętu. W kwestii szkoleń najwięcej do zaoferowania miał KGB. Jeśli chodzi o sprzęt, to najbardziej pożądane były urządzenia produkcji zachodniej, następnie ZSRS i NRD. Na tym etapie badań można stwierdzić, że Biuro „B” MSW chętnie korzystało z doświadczeń służb sowieckich i wschodnioniemieckich, samo natomiast było wzorem do naśladowania dla służb czechosłowackich i węgierskich.
The article deals with the relations between the surveillance departments of the security ministries of the People’s Republic of Poland and its main partners: the Soviet Union, the GDR, Czechoslovakia and Hungary. This topic has not been a separate subject of study so far – neither in the context of bilateral relations between individual services, nor within the framework of research on the surveillance service of the People’s Republic of Poland. The article discusses contacts with individual countries and the most relevant aspects of these relationships. Due to the preserved documentation, special attention was paid to the 1980s. The source base for the text are materials from Bureau “B” of the Ministry of the Interior, namely: reports by Bureau “B”, reports by the management of Bureau “B” to the Minister of the Interior on visits of representatives of related services to the Ministry of the Interior, and reports of delegations of the bureau’s management to other countries of the Eastern bloc. In the late 1980s, Bureau “B” of the Ministry of the Interior succeeded in transforming mutual contacts into cooperation. It focused on two issues: training and equipment. In terms of training, the KGB had the most to offer. In terms of equipment, Western-made equipment was most in demand, followed by equipment from the USSR and East Germany. At this stage of research, it can be concluded that Bureau “B” of the Ministry of the Interior was keen to draw on the experience of the Soviet and East German services, while it itself was a role model for the Czechoslovak and Hungarian services.
Źródło:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989; 2023, 21; 69-110
1733-6996
Pojawia się w:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polityka administracyjna resortu spraw wewnętrznych Rzeczypospolitej Polskiej w zakresie spraw wojskowych w latach 1926–1939
The Administration Policy of the Ministry of the Interior of the Republic of Poland Concerning Military Affairs in the Years 1926–1939
Autorzy:
Kozyra, Waldemar
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/478309.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
administration policy
military affairs
Ministry of the Interior
Second Republic of Poland
general administration
territorial local government
minister of the interior
voivode
mayor
conscription to the army
mobilization and protection
anti-air and anti-gas defence
physical education and military training
Opis:
Politykę administracyjną resortu spraw wewnętrznych w zakresie spraw wojskowych w latach 1926–1939 realizowali ministrowie spraw wewnętrznych i wybrane komórki organizacyjne Ministerstwa Spraw Wewnętrznych (Samodzielny Wydział Wojskowy, Biuro Wojskowe), a w terenie wojewodowie (wydziały wojskowe urzędów wojewódzkich) i starostowie (referaty wojskowe w urzędach starościńskich). W pierwszym okresie rządów Józefa Piłsudskiego (1926–1930) szefostwo administracji spraw wewnętrznych koncentrowało się na usprawnieniach organizacyjnych dotyczących organów centralnych i struktur terenowych, tj. administracji ogólnej i samorządu terytorialnego. Ich główne zadania to: usprawnienie poboru rekruta do armii, wypłacanie zasiłków wojskowych, przygotowanie struktur administracji publicznej do mobilizacji wojennej i do jej osłony. Intensywnie wdrażano nowe formy w zakresie przysposobienia wojskowego, rozbudowując je o sprawy wychowania fizycznego oraz inicjując społeczne komitety wychowania fizycznego i przysposobienia fizycznego. W mniejszym zakresie zajmowano się kwestiami obrony przeciwlotniczej i przeciwgazowej kraju. W latach 1930–1935 do głównych zainteresowań resortu w dziedzinie spraw wojskowych należy zaliczyć usprawnianie form i metod poboru wojskowego, kwestie zasiłków wojskowych, mobilizacji i osłony, nadzoru nad współpracą administracji ogólnej z dowództwami jednostek wojskowych podczas ćwiczeń oraz zagadnienia wychowania fizycznego i przysposobienia wojskowego. W tym czasie wiele uwagi poświęcono obronie przeciwlotniczej i przeciwgazowej Rzeczypospolitej. W ostatnich latach przed II wojną światową (1935–1939) na plan pierwszy wybijały się problemy szeroko rozumianych przygotowań do wojny. Poza tym wciąż ważne miejsce zajmowały: pobór wojskowy, zwłaszcza po ogłoszeniu 23 marca 1939 r. mobilizacji alarmowej systemem niejawnym, zagadnienia mobilizacji i osłony (np. unieruchomienie „elementów niepożądanych w państwie”), rozwój wychowania fizycznego i przysposobienia wojskowego, rozbudowa struktur obrony przeciwlotniczej i przeciwgazowej kraju, w którą zaangażowano administrację ogólną, samorząd terytorialny, stowarzyszenia społeczne, takie jak: Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej, Polski Czerwony Krzyż i Związek Straży Pożarnych.
T he administration policy of the Ministry of the Interior concerning military affairs in the years 1926–1939 was implemented by ministers of the interior and by selected organizational units of the Ministry of the Interior (Independent Military Department, Military Office), and by voivodes (military departments of voivodeship offices) and mayors locally (military units of municipality offices). During the first period of the government of Józef Piłsudski (1926–1930), the management of the Ministry of the Interior focused on organizational improvements in central and territorial bodies, i.e. in the general and territorial local government administration. Their main tasks involved: facilitating the conscription of recruits to the army, paying out military allo- wances, preparing a public administration structure for war mobilization and protec- tion. Military training was supplemented radically by including physical education and by initiating social committees for physical education and physical training. Less attention was devoted to national anti-air and anti-gas defence. In the years 1930–1935, the Ministry of Military Affairs focused on improving current forms and methods of military conscription, military allowances, mobilization and protection, supervision over the cooperation of the general administration with commands of military units during training along with physical education and physical training. Much attention was concurrently devoted to the Republic’s anti-air and anti-gas defence. During the final years before the Second World War (1935–1939), war preparations were the priority. Of importance remained: military conscription, particularly after the announcement of 23 March 1939 about emergency military conscription via a secret system, mobiliza- tion and protection (e.g. immobilizing “undesirable elements in the state”), developing physical education and physical training, extending the structure of the nation’s anti-air and anti-gas defence, which involved the cooperation of the general administration, the local government, social associations, e.g. the League of Anti-air and Anti-gas Defence, the Polish Red Cross and the Association of Fire Brigades.
Źródło:
Pamięć i Sprawiedliwość; 2019, 33; 282-301
1427-7476
Pojawia się w:
Pamięć i Sprawiedliwość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Współpraca służb wywiadowczych PRL i Związku Sowieckiego jako element relacji dwustronnych KGB z MSW (1956–1990)
Cooperation between the intelligence services of the Polish People’s Republic and the Soviet Union as an element of bilateral relations between the KGB and the Ministry of the Interior (1956–1990)
Autorzy:
Bagieński, Witold
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33955313.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
intelligence
civilian intelligence
Ministry of the Interior
Department I of the Ministry of the Interior
Security Service
KGB
First Main Directorate of the KGB
the Union of Soviet Socialist Republics
the Cold War
wywiad
wywiad cywilny
MSW
Departament I MSW
Służba Bezpieczeństwa PRL
I Zarząd Główny KGB
Związek Socjalistycznych Republik Sowieckich
zimna wojna
Opis:
Przez cały okres PRL organy bezpieczeństwa w Polsce znajdowały się pod wpływem i nadzorem Związku Sowieckiego. Na początku 1957 r. uzgodniono, że w Warszawie zostanie powołana Grupa Łącznikowa KGB, która od wczesnych lat siedemdziesiątych nosiła nazwę Przedstawicielstwo KGB przy MSW PRL. Jej zadaniem było koordynowanie współpracy między organami bezpieczeństwa obu krajów. Kierunki współdziałania pomiędzy MSW a KGB były ustalane podczas dwustronnych narad, które naprzemiennie odbywały się w Warszawie i Moskwie. Z inicjatywy strony sowieckiej zwoływano również cykliczne konferencje służb wywiadowczych państw bloku. Po 1956 r., mimo zmiany sytuacji politycznej, służby sowieckie wywierały wpływ na kierunek działań MSW. Jedną z najważniejszych dziedzin współpracy była działalność wywiadowcza. Departament I MSW współpracował z I Głównym Zarządem KGB na wielu polach. Podstawą współpracy była wymiana danych operacyjnych, informacji i niektórych uzyskanych dokumentów. Dotyczyły one przede wszystkim tematyki politycznej i gospodarczej. Ważną dziedziną współpracy był również wywiad naukowo-techniczny oraz tzw. operacje aktywne. Organy bezpieczeństwa PRL nie były traktowane przez KGB jako równorzędny partner. Bardzo często były zmuszone dawać więcej, niż otrzymywały w zamian. Współdziałanie z sowieckim wywiadem ustało w pierwszym kwartale 1990 r. na skutek zmiany wektorów polityki zagranicznej państwa.
Throughout the communist period, the security authorities in Poland were under the influence and supervision of the Soviet Union. At the beginning of 1957, it was agreed to set up a KGB Liaison Group in Warsaw, which, from the early 1970s, was called the KGB Representation to the Interior Ministry of the Polish People’s Republic. Its task was to coordinate cooperation between the security authorities of the two countries. The course of interaction between the Ministry of the Interior and the KGB was established during bilateral meetings, which took place alternately in Warsaw and Moscow. Periodic conferences of the intelligence services of the bloc socialist countries were also convened on the initiative of the Soviet side. After 1956, despite the change in the political situation, the Soviet services continued to exert influence on the direction of the activities taken by the Ministry of the Interior. One of the most important areas of cooperation was in intelligence activities. The Department I of the Ministry of the Interior cooperated with the First Main Directorate of the KGB in many fields. The basis of cooperation was the exchange of operational data, information and certain obtained documents. These mainly concerned political and economic subjects. Scientific and technical intelligence as well as so-called active operations were also important areas of cooperation. The security authorities of the Polish People’s Republic were not treated as an equal partner by the KGB. Very often they were forced to give more than they received in return. Cooperation with Soviet intelligence ceased in the first quarter of 1990 as a result of the change in the state’s foreign policy directions.
Źródło:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989; 2023, 21; 15-38
1733-6996
Pojawia się w:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Relacje Biura Ochrony Rządu ze Służbą Bezpieczeństwa w latach 1975–1990. Zarys problemu
Relations of the Government Protection Bureau with the Security Service between 1975 and 1990. Outline of the issue
Autorzy:
Miedziński, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/34111880.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
Government Protection Bureau
protective operations
district Security Service
Ministry of the Interior
Biuro Ochrony Rządu
operacja ochronna
Służba Bezpieczeństwa
Ministerstwo Spraw Wewnętrznych
Opis:
Artykuł dotyczy relacji pomiędzy różnymi jednostkami organizacyjnymi MSW na polu ochrony osobistej oraz politycznej władz partyjnych i państwowych w latach 1975–1990. Każdy departament MSW był zobligowany do współpracy z Biurem Ochrony Rządu i korzystał jednocześnie z możliwości operacyjnych, jakie były w dyspozycji BOR podczas ochrony delegacji państwowych.
This article deals with relations between the various organisational units of the Ministry of the Interior in the field of the personal and political protection of party and state authorities between 1975 and 1990. Each department of the Ministry of the Interior was obliged to cooperate with the Government Protection Bureau (BOR) and, at the same time, made use of the operational capabilities at the disposal of BOR during the protection of state delegations.
Źródło:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989; 2023, 21; 111-138
1733-6996
Pojawia się w:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Biuro „C” MSW a Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych w latach 1976–1990. Wzajemne relacje i zależności
The Bureau “C” of the Ministry of the Interior and the Supreme Directorate of State Archives 1976-1990. Interactions and dependencies
Autorzy:
Borysiuk, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/34111883.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
state archives
Department I of the Ministry of the Interior
Security Service
Supreme Directorate of the State Archives
archiwa państwowe
Ministerstwo Spraw Wewnętrznych
Służba Bezpieczeństwa PRL
Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych
Opis:
Celem artykułu jest omówienie najważniejszych problemów w relacjach na szczeblu centralnym między pionem archiwalnym MSW a Naczelną Dyrekcją Archiwów Państwowych w latach 1976–1990, przede wszystkim przekazywania materiałów archiwalnych oraz regulacji kwestii spornych. Transfery dokumentacji zostały zaprezentowane na tle analogicznych procesów w archiwach spoza sfery MSW, takich jak Archiwum Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, Centralne Archiwum Wojskowe, archiwa Głównej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce – Instytutu Pamięci Narodowej oraz Archiwum Wojsk Ochrony Pogranicza. Istotną częścią artykułu jest szczegółowe opisanie procedowania ustawy z 14 lipca 1983 r. o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach wraz z dyskusją na ten temat, która odbyła się wewnątrz resortu spraw wewnętrznych. Podjęto próbę przeanalizowania kontaktów płk. Kazimierza Piotrowskiego, dyrektora Biura „C” MSW, z prof. Marianem Wojciechowskim, naczelnym dyrektorem archiwów państwowych, zwłaszcza ukrytego wymiaru tych relacji, oraz działań Służby Bezpieczeństwa na polu archiwalnym w momencie transformacji lat 1989–1990. Przy omawianiu tego ostatniego zagadnienia postawiono i poddano pod rozwagę hipotezę o maskowaniu nieregulaminowego brakowania dokumentacji wewnątrz resortu poprzez transfery archiwalne poza resort spraw wewnętrznych.
The aim of this article is to discuss the most important problems in relations at the central level between the archival division of the Ministry of the Interior and the Supreme Directorate of the State Archives between 1976 and 1990, primarily the transfer of archival materials and the regulation of controversial issues. The transfers of documentation are presented against the background of analogous processes taking place in archives outside the Ministry of the Interior, such as: the Archives of the Central Committee of the Polish United Workers’ Party; the Central Military Archives; the archives of the Central Commission for the Investigation of Nazi Crimes in Poland – the Institute of National Remembrance; and the Archives of the Border Guard. An important section of the article provides a detailed description of the procedure of the law of 14 July 1983 on national archival resources and archives, together with discussions on this topic that took place inside the Ministry of the Interior. An attempt was made to analyse the contacts of Colonel Kazimierz Piotrowski, director of the Bureau “C” of the Ministry of the Interior, with Professor Marian Wojciechowski, chief director of the state archives, especially the hidden dimension of these relations, and to analyse the activities of the Security Service in the archival field at the time of the 1989–1990 transition. In discussing the latter issue, the hypothesis of concealing the unregulated removal of documentation within the Ministry by means of archival transfers outside the Ministry of the Interior was raised and submitted for consideration.
Źródło:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989; 2023, 21; 139-179
1733-6996
Pojawia się w:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Opozycja polityczna w świetle danych Biura Studiów Służby Bezpieczeństwa MSW z 1988 roku
Political Opposition in the Light of the Data of the Study Office of the Security Service of the Ministry of the Interior of 1988
Autorzy:
Wołk, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/478468.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
Security Service
democratic opposition
Study Office of the Security Service
system transformation
Independent and Self-Governing Trade Union “Solidarity”
Opis:
Od czasu wprowadzenia stanu wojennego w Polsce Biuro Studiów Służby Bezpieczeństwa Ministerstwa Spraw Wewnętrznych miało za zadanie nie tylko prowadzić działania operacyjne skierowane wobec najważniejszych organizacji podziemia solidarnościowego, lecz także tworzyć i gromadzić materiały analityczne na jego temat. Cyklicznie opracowywano raporty zawierające liczbę osób zaangażowanych w podziemną opozycję i charakterystykę organizacji działających w jej ramach. W tego typu analizach oceniano również skalę penetracji przez różne jednostki SB (nie tylko Biuro Studiów) konspiracyjnych środowisk, starano się przewidzieć dynamikę rozwoju sytuacji w podziemiu, a także kreślono scenariusze możliwych działań, które mogłyby je osłabić. Publikowany dokument jest ostatnią taką analizą sporządzoną przed rozpoczęciem rozmów Okrągłego Stołu. Rzuca światło na ocenę podziemia, jaka obowiązywała w Biurze Studiów SB i kierownictwie MSW w tym czasie. Dokument pokazuje, że chociaż SB odnosiła sukcesy w rozbijaniu podziemnych struktur i plasowaniu w niej agentury, to jednak nie była w stanie zapanować nad nimi i wpłynąć na ich rozwój.
U pon the introduction of martial law in Poland, the Study Office of the Security Service of the Ministry of the Interior was ordered not only to carry out operational activities against the most important organizations of the “Solidarity” Underground but also to create and gather analytical materials thereon. Reports were regularly prepared on the number of people engaged in the underground opposition and on the specifics of the organizations operating within its framework. Such analyses were also used to assess the extent to which underground communities had been infiltrated by different units of the Security Service (excluding the Study Office), as well as to forecast developments in the underground and to work out scenarios for potential actions that might weaken it. The published document is the last analysis of this kind prepared before the Round Table talks. It sheds light on the assessment of the Underground which was accepted by the Study Office of the Security Service and by the management of the Ministry of the Interior at that time. The document reveals that, despite of the Security Service’s successes in breaking up the /underground structures and placing its agents therein, it was not able to control them and influence their development.
Źródło:
Pamięć i Sprawiedliwość; 2019, 33; 522-545
1427-7476
Pojawia się w:
Pamięć i Sprawiedliwość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Historia Andrzeja Markiewicza, najlepiej wynagradzanego agenta Biura Studiów SB
The story of Andrzej Markiewicz, the best-paid agent of the Studies Bureau of the Security Service
Autorzy:
Olbert, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/34111956.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
Andrzej Markiewicz
Security Service
Studies Bureau of the Security Service of the Ministry of the Interior
surveillance of the opposition
disintegrating activities
compromising materials
Służba Bezpieczeństwa
Biuro Studiów SB MSW
inwigilacja opozycji
działania dezintegrujące
materiały kompromitujące
Opis:
Artykuł opisuje przebieg współpracy ze Służbą Bezpieczeństwa dziennikarza i nauczyciela Andrzeja Markiewicza, skazanego w 1961 r. na 3 lata pozbawienia wolności za przesyłanie materiałów do paryskiej „Kultury”. W więzieniu prowadzili z nim rozmowy funkcjonariusze Grupy Operacyjno-Dochodzeniowej „Zagubiony”, a po jego wyjściu na wolność – Wydziału III Departamentu III MSW, lecz z powodu niewielkich możliwości Markiewicza w 1966 r. odłożono jego teczkę do archiwum. Do odnowienia kontaktów agenturalnych doszło w połowie lat siedemdziesiątych za sprawą funkcjonariuszy Samodzielnej Grupy Operacyjnej MSW. Po wprowadzeniu stanu wojennego tajnego współpracownika ps. „Emil” przejęło Biuro Studiów SB. „Emil” uczestniczył w grach operacyjnych służących inwigilacji i dezintegracji środowisk emigracyjnych, nawiązał osobiste kontakty m.in. z Jerzym Giedroyciem i Mirosławem Chojeckim, pośredniczył w przekazywaniu pomocy finansowej dla działających w kraju podziemnych zespołów twórczych. Miarą jego skuteczności było uzyskanie pełnomocnictwa w sprawach wydawniczych od autorów książki Konspira, a także pośrednictwo w przesyłaniu na Zachód korespondencji Lecha Wałęsy. Służba Bezpieczeństwa utrzymywała parasol ochronny nad Markiewiczem, uniemożliwiając pociągnięcie go do odpowiedzialności za utrzymywanie licznych kontaktów seksualnych z nieletnimi chłopcami – aż do śmierci agenta w wyniku napadu rabunkowego w 1986 r.
The article describes the course of the collaboration with the Security Service of the journalist and teacher Andrzej Markiewicz, sentenced to three years’ imprisonment in 1961 for sending materials to the dissident Paris-based Kultura. In prison, he was interviewed by officers of the “Zagubiony” Operational and Investigative Group and, after his release, by Department III of the Ministry of the Interior, but due to Markiewicz’s limited capabilities, his file was archived in 1966. The renewal of agent contacts took place in the mid-1970s through officers of the Ministry of the Interior’s Independent Operational Group. After the introduction of martial law, work with this secret collaborator known by the pseudonym “Emil” was taken over by the Studies Bureau of the SB. “Emil” participated in operational activity aimed at the invigilation and disintegration of émigré circles; he established personal contacts with, among others, Jerzy Giedroyc and Mirosław Chojecki, and acted as an intermediary in the transfer of financial aid for underground creative groups operating in Poland. A measure of his effectiveness was that he was given power of attorney in publishing matters by the authors of the book Konspira, as well as acting as an intermediary in sending Lech Wałęsa’s correspondence to the West. The Security Service maintained a protective umbrella over Markiewicz, preventing him from being held accountable for maintaining numerous sexual relationships with underage boys – until the agent’s death following a robbery attack in 1986.
Źródło:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989; 2023, 21; 657-687
1733-6996
Pojawia się w:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Aleksandra Ładosia kręta droga do PRL
Aleksander Ładoś’s Tortuous Path to the PRP
Autorzy:
Bagieński, Witold
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/971661.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
Aleksander Ładoś, post-war emigration
Polish Peasant Party
intelligence service of the
PRP
Department I of the Ministry of the Interior (MI)
intelligence service of the MI
MI
Ministry of Foreign Affairs
Association of Contacts in Exile “Polonia”
France
Switzerland
Stanisław Mikołajczyk
Security Service
Opis:
Powojenne losy Aleksandra Ładosia pozostają najmniej zbadanym okresem jego życia. Kiedy latem 1945 r. zakończył swoją misję kierownika Poselstwa RP w Bernie, pozostał na emigracji. Dzięki pozycji w środowisku ludowców został przedstawicielem mikołajczykowskiego Polskiego Stronnictwa Ludowego na Europę Zachodnią. Pod koniec lat czterdziestych wycofał się z życia publicznego i w 1960 r. repatriował się do kraju. Dzięki bogatej dokumentacji wywiadu PRL, dostępnej od kilku lat, można bliżej poznać okoliczności związane z jego powrotem, a przede wszystkim odtworzyć przebieg kilkuletniego „dialogu operacyjnego”, który prowadzili z nim przedstawiciele bezpieki.
The post-war life history of Aleksander Ładoś remains the least-known period of his life. After completing his mission as head of the Mission of the Republic of Poland in Bern in summer 1945, he remained in exile. Thanks to his position in the community of the Peasant Party, he was selected the representative of the Polish Peasant Party headed by Mikołajczyk for Western Europe. At the end of the 1940s, he withdrew from the public life and was repatriated to his homeland in 1960. The rich documentation of the PRP’s intelligence service, made available several years ago, provides a clearer vier of the circumstances of his return, above all to restore his “operational dialogue” over several years with members of the Security Service.
Źródło:
Pamięć i Sprawiedliwość; 2019, 33; 370-405
1427-7476
Pojawia się w:
Pamięć i Sprawiedliwość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Wyścig” po agenta. Kontakty służb specjalnych PRL w sprawie werbunku Zdzisława Rurarza (1953–1962)
The “race” for an agent. Contacts of the special services of the Polish People’s Republic in the case of the recruitment of Zdzisław Rurarz (1953–1962)
Autorzy:
Pleskot, Patryk
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/34111951.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
Zdzisław Rurarz
Ministry of the Interior
the Second Directorate of the General Staff of the Polish Army
military intelligence
civilian intelligence
recruitment
MSW
Zarząd II SG WP
wywiad wojskowy
wywiad cywilny
werbunek
Opis:
Zdzisław Rurarz przeszedł do historii przede wszystkim jako dyplomata, który 23 grudnia 1981 r., w reakcji na wprowadzenie stanu wojennego, poprosił Amerykanów o azyl polityczny. Stał wówczas na czele ambasady PRL w Tokio. Proponowana w artykule analiza skupia się na innym wątku – na pewnej rywalizacji służb specjalnych PRL o pozyskanie potencjalnie cennego agenta, za jakiego uznano Rurarza już na wczesnym etapie jego kariery handlowca i dyplomaty. Ów potencjał dostrzeżono jeszcze w MBP, a później w MSW, zarówno w wywiadzie, jak i kontrwywiadzie. Najwięcej determinacji wykazywał jednak Zarząd II Sztabu Generalnego (ludowego) Wojska Polskiego, a więc wywiad wojskowy. Oczywiście określenia „rywalizacja” czy tytułowy „wyścig” są pewnym uproszczeniem i świadomie przesadnym zabiegiem narracyjnym – chociaż bowiem Rurarz interesował różne służby, to ostatecznie potrafiły one porozumieć się w tej sprawie.
Zdzislaw Rurarz went down in history, first and foremost, as the diplomat who, on 23 December 1981, in response to the imposition of martial law, requested political asylum in the United States. At the time, he was head of the Polish People’s Republic’s embassy in Tokyo. The analysis proposed in this article focuses on a different thread – that of a certain competition between the secret services of the Polish People’s Republic to recruit Rurarz, considered a potentially valuable agent early in his career as a trader and diplomat. His potential was recognised by the Ministry of Public Security and later by the Ministry of the Interior, both in intelligence and counterintelligence. The most determined, however, was the Second Directorate of the General Staff of the (People’s) Polish Army, i.e. military intelligence. Of course, the terms “rivalry” or “race” are a certain simplification and deliberate exaggeration of the narrative – for although Rurarz was of interest to the various services, they were ultimately able to agree on the matter.
Źródło:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989; 2023, 21; 587-606
1733-6996
Pojawia się w:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problem połączenia Biura Dochodzeniowo-Śledczego Komendy Głównej MO z Biurem Śledczym MSW w okresie transformacji resortu spraw wewnętrznych w latach 1989–1990
The Problem of the Merger of the Investigation Bureau of the Citizens’ Militia Headquarters with the Investigation Bureau of the Ministry of the Interior during the Transformation of the Ministry of Interior in 1989–1990
Autorzy:
Borysiuk, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20295759.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
Investigation Bureau
Citizens’ Militia
Biuro Dochodzeniowo-Śledcze
Milicja Obywatelska
Opis:
Artykuł stanowi kontynuację studiów nad transformacją strukturalną Milicji Obywatelskiej w latach 1989–1990. Omówiono w nim planowanie integracji Biura Dochodzeniowo-Śledczego Komendy Głównej MO oraz Biura Śledczego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, w wyniku czego miał powstać Departament Dochodzeniowo-Śledczy. W studium drobiazgowo przybliżono wewnątrzresortowy spór w tym zakresie i opisano paradoksalną próbę przejęcia jednego z pionów organizacyjnych Służby Bezpieczeństwa przez struktury milicyjne. Ostatecznie do połączenia nie doszło wskutek oporu przedstawicieli SB przed podporządkowaniem Biura Śledczego MSW komendantowi głównemu MO.
This article continues the study of the structural transformation of the Citizens’ Militia between 1989 and 1990. It discusses the planning of the integration of the Investigation Bureau of the Citizens’ Militia Headquarters and the Investigation Bureau of the Ministry of the Interior, which was to result in the establishment of an Investigation Department. The study takes a close look at the intra-departmental dispute in this regard and describes the paradoxical attempt of militia structures to take over one of the organisational divisions of the Security Service. In the end, the merger did not take place due to the resistance of Security Service representatives to the subordination of the Investigation Bureau of the Ministry of the Interior to the Commander-in-Chief of the Citizens’ Militia.
Źródło:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989; 2022, 20; 621-649
1733-6996
Pojawia się w:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przykład wymiany informacji pomiędzy MSW WRL i MBP NRD w zakresie obrony przed dywersją ideologiczną
Example of the Exchange of Information between the Ministry of the Interior of the Hungarian People’s Republic and the Ministry of State Security of the GDR in the Field of Defence against Ideological Diversion
Autorzy:
Wójcik, Bogusław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20304103.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
information exchange between GDR and HPR intelligence agencies
ideological diversion
Centre for the Study of Religion and Communism
Keston College
wymiana informacji pomiędzy agencjami wywiadowczymi NRD i WRL
dywersja ideologiczna
Opis:
Współpraca struktur wywiadowczych państw socjalistycznych zajmujących się rozpoznaniem działalności tzw. ośrodków dywersji ideologicznej i jej neutralizacją od połowy lat siedemdziesiątych XX w. nabrała nowego, sformalizowanego charakteru. Prezentowane dokumenty wskazują na wymianę informacji w tym zakresie pomiędzy Ministerstwem Bezpieczeństwa Państwowego Niemieckiej Republiki Demokratycznej oraz Ministerstwem Spraw Wewnętrznych Węgierskiej Republiki Ludowej. W jednym z nich określono Centre for the Study of Religion and Communism, potocznie nazywane Keston College, jako antykomunistyczną organizację kościelną mającą „największe znaczenie” w krajach anglosaskich. Ośrodek ten został założony w 1969 r. w Wielkiej Brytanii z inicjatywy Michaela Bourdeaux, sir Johna Lawrence’a, Leonarda Schapiro i Petera Reddawaya. Pracownicy i współpracownicy Keston College za sprawą przygotowywanych serwisów informacyjnych, wydawanych periodyków, ekspertyz i wydawnictw książkowych, a także organizowanych konferencji i spotkań wpływali na zmianę świadomości społeczeństw państw zachodnich na temat wolności religijnej w ZSRS i jego krajach satelickich, a także wspierali działalność powstających tam grup dysydenckich. Prezentowanie w ramach tych działań „głosu pozbawionych głosu” wpływało nie tylko na zmianę oceny sytuacji społeczności żyjących za żelazną kurtyną, lecz także na poszerzanie sfery wolności obywatelskich w realiach funkcjonowania państw komunistycznych.
Cooperation between the intelligence structures of the socialist states involved in examining the activities of so-called centres of ideological diversion and neutralising them has taken on a new formalised character since the mid-1970s. The documents presented indicate an exchange of information in this regard between the Ministry of State Security of the German Democratic Republic and the Ministry of the Interior of the Hungarian People’s Republic. One of them identifies the Centre for the Study of Religion and Communism, commonly referred to as Keston College, as an anti-communist church organisation with the “greatest significance” in Anglo-Saxon countries. The centre was established in 1969 in the UK on the initiative of Michael Bourdeaux, Sir John Lawrence, Leonard Schapiro and Peter Reddaway. Through their information services, periodicals, expert opinions and book publications, as well as conferences and meetings, the staff and associates of Keston College influenced a change in the awareness of Western societies about religious freedom in the USSR and its satellite countries, and supported the activities of dissident groups emerging there. The presentation of the “voice of the voiceless” as part of these activities influenced not only the reassessment of the situation of communities living behind the Iron Curtain but also the expansion of the sphere of civil liberties in the realities of the functioning of communist states.
Źródło:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989; 2022, 20; 745-764
1733-6996
Pojawia się w:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Portret zbiorowy funkcjonariuszy komunistycznej Służby Bezpieczeństwa w Polsce odpowiedzialnych za porwanie i zabójstwo ks. Jerzego Popiełuszki (do 1984 roku)
Collective Portrait of the Officers of the Communist Security Service in Poland Responsible for the Kidnapping and Murder of Father Jerzy Popiełuszko (until 1984)
Autorzy:
Sztama, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20258066.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
repression apparatus
Waldemar Chmielewski
Department IV of the Ministry of the Interior
Catholic Church
Leszek Pękala
Adam Pietruszka
Grzegorz Piotrowski
Jerzy Popiełuszko, 1985 Toruń trial
Security Service of the Polish People’s Republic
crime of the Polish People’s Republic
aparat represji
Departament IV MSW
Kościół katolicki
Jerzy Popiełuszko
proces toruński 1985
Służba Bezpieczeństwa PRL
zbrodnia PRL
Opis:
Opracowanie ma przybliżyć czytelnikowi zbiorowy zarys biograficzny czterech funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa PRL, którzy w 1985 r. zostali skazani przez sąd na kary pozbawienia wolności za zamordowanie kapelana warszawskiego Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność” ks. Jerzego Popiełuszki. Morderstwo to stało się jedną z najgłośniejszych zbrodni, dokonanych przez oficerów komunistycznej policji politycznej w Polsce w okresie istnienia PRL. Choć na temat samego mordu powstało bardzo wiele opracowań, zarówno naukowych, jak i popularnonaukowych czy publicystycznych, to w polskiej historiografii brakuje publikacji pokazujących, kim byli ludzie odpowiedzialni za dokonanie tego czynu. Artykuł przedstawia drogę życiową Waldemara Chmielewskiego, Leszka Pękali, Adama Pietruszki i Grzegorza Piotrowskiego od momentu ich narodzin do października 1984 r., kiedy to dopuścili się mordu na ks. Popiełuszce bądź byli jego inspiratorami. W tekście poddano analizie wiele elementów życia funkcjonariuszy.
The study aims to introduce the reader to a collective biographical outline of the life of four officers of the Security Service of the Polish People’s Republic who were sentenced to imprisonment by the court in 1985 for the murder of the chaplain of the Warsaw-based Independent Self-Governing Trade Union “Solidarity”, Father Jerzy Popiełuszko. The murder became one of the most notorious crimes committed by officers of the communist political police in Poland during the Polish People’s Republic. Although a great number of studies have been written about the murder itself, both academic and popular science or journalistic, Polish historiography lacks publications showing who the people responsible for the offence were. The article presents the life paths of Waldemar Chmielewski, Leszek Pękala, Adam Pietruszka and Grzegorz Piotrowski from their birth until October 1984, when they either committed or inspired the murder of Father Popiełuszko. The text analyses many elements of these officers’ lives.
Źródło:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989; 2022, 20; 295-328
1733-6996
Pojawia się w:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Służba Bezpieczeństwa wobec przekształceń ekonomicznych w Polsce 1980–1989. Przyczynek do badań nad ingerencją polskich służb specjalnych w gospodarkę
The Security Service of the Ministry of Interior in the face of economic changes in Poland in the years 1980–1989. Article aimed at discussing research on the interference of Polish security services in PRL economy
Autorzy:
Sikora, Morosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/478011.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Opis:
This article summarises the findings concerning the connections between the civil security apparatus and the PRL economy, and presents a more precise definition of the field of research. Until now, research findings allowed historians to, at most, formulate general theses and put forward initial research postulates. Many researchers representing various fields of humanistic and socioeconomic sciences took up the issue of the relations between Polish security services and the economic situation in the PRL. This issue also attracted the attention of journalists. In the case of historians, methodological difficulties are posed mainly by analysis, interpretation and evaluation of the materials created and accumulated by the SB in connection with the facility protection of PRL financial institutions and industrial enterprises. This documentation is brimming with specialist terminology (e.g. in the scope of macroeconomics or trade law), and some terms are still rooted in the previous political system. The first part of the article presents the organisational development of the economy invigilation division of the SB, starting from the 1940s until the Industry Protection Department established at the end of the PRL. The second part focuses on selected areas of activity of SB division III-A/V/OG SB in the 1980s. On the basis of the results of a poll carried out in the Katowice Province and by means of quantitative methods, the hypothetical scale of interference into the state’s economy was estimated. In the third part, on the basis of SB operational materials and ASW (Internal Affairs Academy) training publications, the author attempted to define the actual scope of interest of the operational division in the invigilation of the economy. Four basic areas of SB activities have been discerned: 1. counteracting economic crimes, 2. protection of classified information, 3. analysis, evaluation and forecasting of the state’s economic development, 4. counteracting anti-system activity. The author put forward the hypothesis that in the 1980s, division V of the SB underwent the process of professionalization towards a specific “ central anti-corruption office”, and at the same time shed its political dependencies. The second part deals with the reaction of the SB to the dynamic and radical changes in the economic system of the country in the second half of the 1980s (commercialisation and privatisation of enterprises owned by the Treasury) and the pathologies that accompanied them (emancipation of nomeclature, i.e. the granting of ownership rights to state, communal or cooperative property to officials who held key administrative positions in the country, embezzlement). The materials showing the attitude of the heads of the ministries to the deregu- lation of the socialist economy are completed with SB reports on the Polish society’s approaches during economic changes, not only those initiated by the cabinet of Mieczysław Rakowski, but also those launched by the government of Tadeusz Mazowiecki and Finance Minister Leszek Balcerowicz.
Źródło:
Pamięć i Sprawiedliwość; 2012, 2(20); 359-410
1427-7476
Pojawia się w:
Pamięć i Sprawiedliwość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Normatywne zasady brakowania i niszczenia materiałów Służby Bezpieczeństwa w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych (1956–1990)
Normative principles for the disposal and destruction of SB materials at the Ministry of Interior (1956–1990)
Autorzy:
Koller, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/477399.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Opis:
Documents drafted by the SB of the Polish People’s Republic (Polska Rzecz- pospolita Ludowa) were submitted to the archive of Office “C”. They were subject to the provisions on the handling of archive files at the Ministry of Interior. Appropriate regulations, instructions and lists of files were issued by the minister in cooperation with the director of Office “C”. They also contained the principles of disposal and destruction of archived documents. In the years 1956–1990, the following regulations concerning this area were issued: no. 00123/57, 0127/57, 0107/68, 08/71, 034/74, 030/79, 049/85. Current top secret operational documentation or secret operational documentation of special significance was destroyed under the regulations, instructions and the list of issues that constituted state secrecy, issued by the minister. In the years 1956–1990, the following regulations concerned that issue: no. 70/60, 0101/60, together with Appendix no. 2, 0078/66, 89/72, Instruction to Regulation no. 08/75, 60/83, 26/87. In the case of some departments (e.g. Office “W”), separate provisions were issued owing to the special nature of the documentation drafted at those units. The main factor determining the period of file archiving was the operational, practical, scientific and historical value of the collected documents. Under the provisions of law, it was necessary to destroy the documents in the presence of a committee. Furthermore, a protocol had to be drafted on the disposal or destruction of the documents. The performance of the procedure had to be kept secret, and the disposal protocol had to be stored at the archive. In the years 1957–1985, during the process of revising the regulations, the file archiving period was notably shortened, which was the result of political changes. In 1989 – in compliance with the Announcement of Minister of Interior Czesław Kiszczak of 17 February 1989 on the list of legal acts that are valid at the Ministry of Interior – the issue of material destruction at the Ministry of Interior was governed by regulations no. 60/83, 02/85, 049/85 Nr 26/87. Apart from those documents, the directors of some departments issued their own regulations on the disposal of the documents drafted at their units. The disposal and destruction of documents at Office “C” was governed by the logic of a Soviet state that was not subordinate to any control. The liquidation of the SB archives was aimed at removing evidence of the criminal activities of the officers of the state apparatus and protecting them from penal liability. The destruction of SB materials enabled securing the interests of special services of the Union of Soviet Socialist Republics that cooperated with SB. The employees that issued these normative acts were aware of this.
Źródło:
Pamięć i Sprawiedliwość; 2012, 2(20); 331-358
1427-7476
Pojawia się w:
Pamięć i Sprawiedliwość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies