Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Roman Catholic church" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-7 z 7
Tytuł:
[Rev.:] Richard Griffith, The Pen and the Cross : Catholicism and English Literature, 1850-2000, London ; New York : Continuum, 2010. xii, 260 p.
Autorzy:
Słyszewska, Aleksandra
Zgierska, Roksana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/441072.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Fundacja Naukowa Katolików Eschaton
Tematy:
English literature
religion
the Roman Catholic Church
christianity
catholicism
literature
Christian literature
Opis:
It is beyond any doubt that Richard Griffiths’ The Pen and the Cross is an interestingly written and a rather fascinating book, which certainly is a valuable addition to the study of Catholic writing. It provides a very basic insight into the development of Catholicism and Catholic literature in England between 1850 and 2000, which includes many notable, yet still forgotten novelists and poets. An attempt to discuss such a vast number of writers was very ambitious and certainly involved artistic as well as critical skill, and yet Mr. Griffiths manages to provide the reader with a quite clear and comprehensible description of Catholic writing. The main focus of the study seems to be the influence of Roman Catholicism on the writers (recusants, converts and even, in some cases, nonbelievers) and their works. It attempts to examine the importance of religious experience in shaping the intellectual vision conveyed in texts of most notable English writers including, among others, Hopkins, Greene, Waugh, Sparks or Lodge. Mr. Griffiths acknowledges the fact that quite frequently Catholic committed literature is on the verge of propaganda, but when it is done well, as in case of the aforementioned authors, it may provide an extremely profound outlook not only on religion but also modern culture, human behavior and original literary themes and techniques. He also raises the question whether the understanding of Catholic novels and poems is at all possible without specific knowledge connected with religion. There are, however, elements of Mr. Griffiths’ work that need some explanation. One of them is the title. More often than not authors of various critical works, including those which deal mainly or exclusively with Catholic writers, try to convey in the title as much as they can about the subject of their inquiry or the attitude taken by them. The results of this are, among many others, Some Catholic Writers by Ralph McInerny, Literary Giants, Literary Catholics by Joseph Pearce, The Catholic Revival in English Literature by Ian Ker, or Catholic Literature: An Introduction by Margaret Sum-mitt. It seems, however, that Mr. Griffiths decided to go against this tendency. He chose not to provide (at least not in a straightforward way) any specific information on the scope of literature that he is interested in nor in the attitude taken by him in his investigation. Mr. Griffiths himself must have considered his title as not very informative, as he supplemented it. Only through the second part of the title is the reader informed that the work is concerned with Catholicism and English literature in the period 1850-2000. Still, it does not say much about the content. Catholicism in English Literature would be more suggestive, not mentioning other obvious options such as English Catholic Literature, Catholic Literature in England or, what seems also applicable, English Catholic Writers. All these suggestions address the issue straightforwardly and provide a sound frame of reference. Meanwhile, Mr. Griffiths refuses to include a term crucial to his work, and one that he otherwise uses quite frequently and discusses openly in the first section as the basis for further investigation; that is, “Catholic literature”. It is understandable that he avoids the term “Catholic writers” as some of the authors renounce it and consider it inappropriate. It is also understandable that he does not want to limit his investigation to English writings alone, as a substantial part of his comments involve French literature and he successfully presents the two as closely related and, at times, even inseparable. It is confusing, however, that he avoids calling his subject what it actually is, considering that his arguments supporting the validity of the term “Catholic literature” are very convincing. One reason for this eva-sion may be, of course, the marketing. “The Pen and the Cross” surely stands out among many other titles of works devoted to similar issues and may be considered appealing to the reading public. It is also possible that Mr. Griffiths does not want to impose anything on his readers but only suggests certain tendencies, leaving much space for speculation on the subject of the relationship between Catholicism and English literature in the period given. Also, he might have considered this title the only possible way of encapsulating all the social, historical and cultural elements which influenced what can be (and by Griffiths is) called the English Catholic literature. There is one interesting implication of the combination of “the Pen” with “the Cross” which maybe did not immediately occur to some of Mr. Griffiths’ readers. “The Pen” as a symbol of poetry and prose (specifically novels of a different kind) is combined with “the Cross” which indicates a specific religious commitment. However, bearing in mind Griffiths’ comments on the turbulent history of Catholicism in England, cultural and social difficulties that Catholic believers, and above all Catholic writers must have overcome, and finally the “pitfalls” of writing Catholic literature without falling into sentimentality, it becomes apparent that producing Catholic works involved many sacrifices and may indeed be seen in terms of bearing ones’ Cross. Thus, the title can be a general statement as to the situation of English Catholic literature throughout the ages. What is also very unusual about Mr. Griffiths work is the fact that his presentation of the Catholic writers seems to be strongly influenced by his personal views and likings which are clearly visible through the tone of his descriptions. Even though he recognizes the importance and influence of all the writers he examines, it is apparent that he is fonder of some of them over others. He directs his attention especially to three outstanding figures: Graham Greene, Evelyn Waugh and David Jones. His admiration for them is convincingly argued and certainly well-deserved. However, while Greene is described as “a pivotal figure in the history of the Catholic novel in Britain” and Jones is treated as a highly original and forward-looking poet, Waugh is presented primarily as a re-constructor of the already existing patterns, “entrenched in a last ditch defense of traditional values” and his works, in spite of their great value, are seen as “a dead-end”. The last statement, although preceded by words of praise, seems unjust. Mr. Griffiths refers primarily and quite understandably to Brideshead Revisited as Waughs’ best work. He indicates a number of interesting ways in which traditional Catholic themes are arranged and constitute a substantial part of fictional reality. However, he seems not to notice a whole range of new, original and often surprising elements which, if carefully analyzed, may indicate new paths for the development of Catholic literature. First of all, the extensive use of satire, characteristic of Waugh’s early works, in Brideshead Revisited gains new meaning. It seems that for the first time the satire is aimed at the secular, modern way of life and religious elements alike. The reader smiles at political discussions of Rex Mottram and his friends, the adventures of homosexual Anthony Blanche as well as at Cordelia’s novenas for pigs and her collection of little black Cordelias somewhere in Africa. Bursting with laughter may occur especially at the account of Cordelia making fun of Rex about the rules of Catholic faith which supposedly include sleeping with one’s feet pointing east, sending people to hell for just a pound or keeping sacred monkeys in Vatican. All this is presented to stress how different and confusing Catholic faith is for the non-believers, and yet Waugh seems to be the first to exaggerate and distort religious truths for this purpose. He is also the first to create Catholic characters who are simply unlikeable. It seems a part of a convention to present Catholic way of life as full of difficulties and unattractive to the modern man, as it is with the Riversdales in Mrs. Wilfrid Ward’s One Poor Scruple. However, in Brideshead Revisited the reader feels no sympathy for Bridey or Lady Marchmain, the two most pious members of the family, not so much due to their sacrifice or ascetic life but their personality traits and their attitude towards other people. The potential saints are, quite surprisingly, short-sighted and egoistic. This is a strange novelty, and yet Waugh has a purpose in it. The two characters, especially when compared to other members of the Flyte family, make the reader understand that piety, devotion and knowledge of religious truths are nothing when compared to the sincere desire to act according to God’s will, however mysterious it may be. Also, Waugh reveals here his fascination with the act of conversion which he clearly values very highly. This, however, the readers may find in earlier works by G.K.Chesterton, Charles Péguy or François Mauriac. More thorough investigation would reveal a number of other innovative elements involving the creation of characters and spaces within which they function. This review, however, is not concerned with Waugh exclu-sively. The purpose, therefore, is just to signal that some important aspects of Waugh’s novels, Brideshead Revisited in particular, may not have been recognized by Mr. Griffiths. Otherwise, however, his remarks are very interesting and insightful. In his defense it should be admitted that the creative potential of Waugh’s works has not yet been fully explored by other writers. However engaging The Pen and the Cross is, it should be treated most of all as a good starting point for more careful research, since for some readers the overall character of the work may not present a sufficient examination of the topic. One simply cannot pass over in silence the very peculiar omission of such highly important figures as J.R.R. Tolkien, Rumer Godden, Geoffrey Hill and some others. Their absence at least demands an explanation as it does not allow for a fully comprehensive picture of the topic. Nevertheless, The Pen and the Cross, due to its briefness, may actually succeed in encouraging some of the readers to conduct their own examination of presented novels, poems and their creators.
Źródło:
Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education; 2013, 2(2); 171-174
2299-9922
Pojawia się w:
Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
[Rev.:] Mowy kościelne Fabiana Birkowskiego o świętym Jacku / Orationes Ecclesiasticae Fabiani Bircovii Hyacinthinae, przełożyła Beata Gaj, opracowała Maria Rowińska-Szczepaniak, Uniwersytet Opolski, Instytut Filologii Polskiej, Opole 2007, 52 [2] s., il.
The Ecclesiastical Speech of Fabian Birkowski about Saint Hyacinth / Orationes Ecclesiasticae Fabiani Bircovii Hyacinthinae
Autorzy:
Tytko, Marek Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/441068.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Fundacja Naukowa Katolików Eschaton
Tematy:
Fabian Birkowski OP (1566-1635)
St. Hyacinth Odrowaz (1183-1257)
The Roman Catholic Church
sermon
old Polish literature
homiletics
theology
hagiography
history of Roman Catholic Church
Dominicans
św. Jacek Odrowąż (1183-1257)
Kościół Rzymsko-Katolicki
Polska
kazanie
literatura staropolska
homiletyka
teologia
hagiografia
historia Kościoła Rzymskokatolickiego
Dominikanie
Opis:
Książka Mowy kościelne Fabiana Birkowskiego o świętym Jacku (Orationes Ecclesiasticae Fabiani Bircovii Hyacinthiae) w przekładzie z łaciny na język polski dokonanym przez Beatę Gaj oraz w opracowaniu Marii Rowińskiej-Szczepaniak – wprowadza na nowo do kultury polskiej łacińskojęzyczne dzieło kaznodziei królewskiego sprzed czterystu lat. Dominikanin Fabian Birkowski (1566-1636), bakałarz i magister Akademii Krakowskiej, wykładowca literatury greckiej i rzymskiej w tejże Akademii, znany był z mów pogrzebowych z okazji zgonu sławnych osób (np. Jana Zamoyskiego, ks. Piotra Skargi, Jana Karola Chodkiewicza, Bartłomieja Nowodworskiego, króla Zygmunta III Wazy) oraz tzw. ‘mów obozowych’, kierowanych m.in. do rycerstwa w związku z jakąś ważną dla Rzeczypospolitej bitwą. F.Birkowski uczestniczył w wyprawie królewicza Władysława IV pod Chocim ‘na Turka’ oraz wcześniej w jego wyprawie ‘na Moskala’. Żył więc w czasach zajęcia Moskwy przez Polaków na pocz. XVII w., czyli wydarzenia historycznego dotąd bez precedensu. Trzeba przypomnieć, że tylko Polakom w latach 1610-1612 i Napoleonowi Bonapartemu w 1812 r. udało się zająć Moskwę. Fabian Birkowski zwycięstwo chocimskie uczcił kazaniem pt. Panu Bogu podziękowanie za uspokojenie Korony i Wielkiego Księstwa Litewskiego (1621), był autorem Kazania obozowego o Bogarodzicy (1623). Kazania na niedziele i święta (1628) i Orationes Ecclesiasticae (1622) stanowią zbiory jego mów kościelnych. Dzięki tłumaczeniu Beaty Gaj na jezyk polski czytelnik może się po prawie czterystu latach od powstania dzieła – zapoznać się z treścią wyboru Mów kościelnych w polskim języku literackim. W istocie jest to ważne wydarzenie kulturalne i edytorskie. Książka pt. Mowy kościelne Fabiana Birkowskiego o świętym Jacku (2007) składa się z czterech części. W części pierwszej Maria Rowińska-Szczepaniak w studium pt. Święty Jacek – Patron Królestwa Polskiego (s.VII-XXX) analizuje osobę i dzieło tego polskiego świętego także kontekście trzech mów Fabiana Birkowskiego. Studium zawiera skróconą bibliografię przedmiotu. W części drugiej zaprezentowano faksymile (fotoreprodukcje) tekstu łacińskiego z oryginalnego wydania pt. Fabiani Bircovii, Orationes ecclesiasticae z 1622 r. Są to trzy mowy Birkowskiego po łacinie: 1) Hyacinthina prima, sive de votis religiosis S. Hyacinthi (s. [196-211]), 2) Hyacinthina secunda, sive de itineribus aeternitatis (s. [211-225]), 3) Hyacinthina tertia, sive de ornamentis religiosorum (s. [225-234]). W części trzeciej pt. Fabiana Birkowskiego, Mowy kościelne zawarte też same trzy mowy w tłumaczeniu na język polski: 1) Pierwsza mowa ku czci św. Jacka, czyli o zakonnych ślubach św. Jacka (s. 4-19), 2) Druga mowa ku czci św. Jacka, czyli o drogach do wieczności (s. 19-33), 3) Trzecia mowa ku czci św. Jacka, czyli o zbroi zakonnej (s. 33-42). W części czwartej autorstwa Beaty Gaj pt. „Łaciński” święty Jacek Fabiana Birkowskiego, czyli kilka słów od tłumaczki (s. 43-52) zawarto pogłębioną analizę tłumaczonego dzieła łacińskiego, m.in. kontekstu kulturowego i chwytów retorycznych. Artykuł Beaty Gaj z odniesieniami do kultury antycznej i staropolskiej ukazuje we właściwym świetle historycznym pięknie przyswojone polszczyźnie dzieło F.Birkowskiego. Przekład jest zrozumiały, zadbano o uwspółcześnienie językowe tłumaczonego tekstu, co także jest zasługą Beaty Gaj.
Źródło:
Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education; 2013, 3(3); 151-152
2299-9922
Pojawia się w:
Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sprawozdanie z działalności Podziemnego Salonu Artystyczno- Literacko-Muzycznego („PSALM”) w Krakowie-Piaskach Nowych przy Parafii pw. Matki Bożej Różańcowej za okres II 2012 – IX 2014, sporządzone na okoliczność wizytacji kanonicznej w Parafii (X 2014)
Report on the Activities of the Underground Artistic, Literary and Musical Salon („PSALM”) in Cracow, the Nowe Piaski District, at the Paris of Our Lady of the Rosary, Covering the Period of February 2012 –September 2014, Prepared on the Occasion of the Bishop’s Canonical Visit at the Parish (October 2014)
Autorzy:
Tytko, Marek Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/441035.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Fundacja Naukowa Katolików Eschaton
Tematy:
Organizacja kościelna
20. wiek
21. wiek
Kraków
Kościół Rzymskokatolicki
prawo
kultura
nauka
Polska
Church organization
20. century
21. century
Cracow
Roman Catholic Church
law
culture
science
Polska
Opis:
Tekst jest sprawozdaniem z działalności Podziemnego Salonu Artystyczno- Literacko-Muzycznego („PSALM”) w Krakowie-Piaskach Nowych przy Parafii pw. Matki Bożej Różańcowej za okres II 2012 – IX 2014. Tekst został sporządzony na okoliczność biskupiej wizytacji kanonicznej w tej parafii (X 2014). Dzialność „PSALM-u” dotyczy spotkań autroksich z twórcami chrześcijańskimi w ramach dwóch cykli „Poezja religijna” i „Historia ojczysta”.
The text is a report on the activities of the Underground Artistic, Literary and Musical Salon (“PSALM”) in Cracow, the Piaski Nowe District, at the Parish of Our Lady of the Rosary, covering the period of February 2012 – September 2014. The text was prepared on the occasion of the Bishop’s canonical visit in the parish (October 2014). The activities of the PSALM refer to the meetings with Christian authors within the thematic cycles of “Religious poetry” and “The history of the motherland”.
Źródło:
Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education; 2014, 4(8); 261-264
2299-9922
Pojawia się w:
Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Częstochowska Ikona Matki Bożej
The Icon of Mother of God from Czestochowa
Autorzy:
Żukowska, Anna Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/951842.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Fundacja Naukowa Katolików Eschaton
Tematy:
malarstwo religijne
malarstwo sakralne
Kościół Rzymskokatolicki
ikona Matki Bożej Częstochowskiej
religious painting
sacred painting
the Roman Catholic Church
Icon of Mother of God from Czestochowa
Opis:
The author of the picture: unknown. The title: The Icon of Mother of God from Czestochowa. Painting technique: tempera on wood. The wooden original board dimensions: 122,2 x 82,2 x 3,5 cm. Place of exposition of original icon: The Church of Our Lady from Czestochowa (Jasna Gora, Czestochowa). The copy of this icon. Painting technique: tempera on wood. The wooden board dimensions: 44 x 30 x 2 cm. The copy picture on the cover this volume was painted by Krzysztof Cudo. Place of exposition of the copy - in private collection.
Autor obrazu: nieznany. Tytuł: Matka Boska Częstochoiwska. Technika malarska: tempera na desce. Wymiary oryginalne tablicy drewnianej 122,2 x 82,2 x 3,5 cm. Miejsce ekspozycji oryginalnej ikony: Kaplica Matki Bożej Częstochowskiej (Jasna Góra, Częstochowa). Kopia ikony. Technika: tempera na desce. Tablica drewniana o wymiarach: 44 x 30 x 2 cm. Kopię obrazu na okładce tego tomu namalował Krzysztof Cudo. Miejsce ekspozycji kopii – w kolekcji prywatnej.
Źródło:
Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education; 2014, 1(5); 273-278
2299-9922
Pojawia się w:
Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Serce Jezusa i gest wyciągniętych rąk
The Heart of Jesus and Gesture of outstretched Hands
Autorzy:
Żukowska, Anna Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/440966.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Fundacja Naukowa Katolików Eschaton
Tematy:
Anna Marta Żukowska
malarstwo religijne
malarstwo sakralne
Serce Jezusa
Kościół Rzymskokatolicki
Leslie Benson (1885-1972)
kościół pw. Matki Bożej Bolesnej w Kraśniku koło Lublina
Kraśnik
religious painting
sacred painting
Heart of Jesus
the Roman Catholic Church
The Church of Our Lady of Sorrows in Krasnik near Lublin
Krasnik
Opis:
Kilka lat temu, przemierzając toskańską prowincję Włoch, napotkałam maleńki kościółek ukryty wśród zielonych pagórków i wybujałych aż po horyzont plantacji winnych latorośli. Niepozorna bryła budowli nie robiła szczególnego wrażenia jednakże, jak się okazało, jej wnętrze skrywało „perełkę” o dużej sile wyrazu – nie tylko w sensie artystycznym, ale przede wszystkim duchowym. Była nią drewniana, polichromowana rzeźba przedstawiająca naturalnej wielkości postać Pana Jezusa z Sercem obnażonym i dłońmi wyciągniętymi w kierunku osoby przekraczającej próg kościoła. To niespodziewane powitanie przejawiające się w spotkaniu robiło ogromne wrażenie i zapisało się na trwałe w mojej pamięci. Po raz drugi wizerunek Jezusa przedstawionego w geście wyciągniętych ku człowiekowi rąk napotkałam w wersji malarskiej podczas pielgrzymki do sanktuariów Francji, w niewielkim miasteczku Paray-le-Monial, w bazylice romańskiej oraz sanktuarium dwóch świętych: św. Małgorzaty Marii Alacoque i św. Klaudiusza de la Colombiere. Majestatyczny, spowity purpurą szaty i jednocześnie ukazujący swe miłujące Serce Jezus świadczy o wydarzeniu, które miało ogromne znaczenie nie tylko dla społeczności Francji, ale i dla całej ludzkości. Tam św. Małgorzata w czerwcu 1675 roku, w oktawie Bożego Ciała, modląc się przed Najświętszym Sakramentem, ujrzała Jezusa z gorejącym sercem i usłyszała słowa: „Oto Serce, które tak bardzo umiłowało ludzi, że niczego nie szczędziło, aż do wyczerpania i wyniszczenia się, by im dać dowody swej miłości, a które otrzymuje w zamian jedynie niewdzięczność”. Gest wyciągniętych rąk Jezusa jest gestem przywoływania człowieka i jednocześnie zapraszaniem go do koegzystowania ze swoim Stwórcą. Propozycją otoczenia opieką, wzięciem w posiadanie niejako na wyłączność. Pragnieniem ubogacenia swoimi skarbami łask, aby wyciągnąć go z bezmiaru zatracenia. Siłą sprawczą tego gestu jest gorejące Serce Boga. Ono też zapewnia każdego człowieka, że jest on kochany („Moje Boskie serce tak bardzo płonie miłością do ludzi, a szczególnie ku tobie”), zdolny do miłości („Odpowiedz miłością na miłość”), powołany do bycia zwiastunem miłości („Wybieram ciebie jako narzędzie, aby Moja miłość została poznana na całym świecie”). To wezwanie nie straciło nic na swojej aktualności – wręcz przeciwnie – kierowane jest również do człowieka współczesnego, porażonego zwodniczym „światłem jupiterów” nowoczesnego świata, owładniętego konsumpcjonizmem i niezaspokojonym pragnieniem zysku, hołdującemu przyjemnościom i złym skłonnościom, antywartościom i postawom egoistycznym, a w konsekwencji coraz bardziej odchodzącego od Stwórcy. Bóg więc wychodzi na spotkanie, wyciąga dłonie i jak ojciec z przypowieści wypatruje „powrotu syna” – słabego i zranionego, aby przygarnąć go do Serca i zastawić stół dla ponownego spotkania. Stojąc wobec niezgłębionej Tajemnicy Boga, spróbujmy odpowiedzieć na ten gest przywołania – gest miłości niewyobrażalnej, bezwarunkowej i nieskończonej, na którą nie zasługujemy, a która poprzez Serce Jezusa ukazuje nam odwieczny plan zbawienia świata.
Źródło:
Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education; 2013, 1(1); 159-160
2299-9922
Pojawia się w:
Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obraz Ecce Homo (1879-1881) Adama Chmielowskiego
A Picture Ecce Homo (1879-1881) by Adam Chmielowski
Autorzy:
Żukowska, Anna Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/440900.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Fundacja Naukowa Katolików Eschaton
Tematy:
malarstwo religijne
malarstwo sakralne
Adam Chmielowski (1845-1916)
św. Brat Albert Chmielowski (1845-1916)
Jezus Chrystus
Ecce Homo
Kościół Rzymskokatolicki
Sanktuarium Ecce Homo św. Brata Alberta w Krakowie
Siostry Albertynki
Kraków
religious painting
sacred painting
St. Brother Albert Chmielowski (1845-1916)
Jesus Christ
the Roman Catholic Church
the Sanctuary of Ecce Homo of St. Brother Albert in Cracow
Sisters of St. Albert
Cracow
Opis:
Powstanie obrazu Ecce Homo poprzedza okres głębokich przemian wewnętrznych, jakich doświadczył w swej duszy Adam Chmielowski. Dotkliwym ciosem dla artysty była śmierć serdecznego przyjaciela i opiekuna – Lucjana Siemieńskiego, pisarza, poety i krytyka sztuki, którego poglądy estetyczne w zasadniczy sposób wpłynęły na ukształtowanie się jego postawy artystycznej. Wstrząśnięty śmiercią bliskiej osoby, targany rozterkami natury duchowej, szukał ukojenia w modlitwie. W 1877 r. wyjechał do Tarnopola, by tam w konwikcie ojców jezuitów, w ciszy klasztornej i modlitewnej kontemplacji przeprowadzić rekolekcje i odzyskać spokój dla zbolałej duszy. Współbraci budował swoją pobożnością: był milczący i głęboko skupiony, często przystępował do Komunii św., podejmował dodatkowe umartwienia. Ten stan ducha połączony z wewnętrzną walką dotyczącą własnej egzystencji i poszukiwaniem coraz głębszych treści w życiu i sztuce znalazły odbicie w jego kompozycjach malarskich, gdzie kluczowym motywem stał się nokturn; włoski cmentarz zanurzony w mroku to temat dwóch obrazów z 1880 r. pt. We Włoszech (Cmentarz włoski I) i Szara godzina (Cmentarz II). Melancholijna aura tych obrazów, ich nostalgiczny ton odzwierciedlają wnętrze artysty, który coraz bardziej koncentrował się na zagadnieniach religii. O przeżywanych w tym okresie zmaganiach wewnętrznych przez Adama Chmielowskiego tak napisał przyjaciel artysty, Leon Wyczółkowski: „Wiem, że toczył ze sobą straszliwą walkę. Już po powzięciu decyzji wstąpienia do klasztoru, niejako w przeddzień zamknięcia się za furtą, przyszedł do mnie do pracowni, porwał paletę i począł malować. W kilka godzin namalował uroczą, böcklinowską boginkę leśną. Potem powiada mi: »Wiesz, ty takie dobre malujesz kwiaty, domaluj jej tu kwiaty«. Tak też zrobiłem. Odprowadziłem go do domu. Gdy mijaliśmy gmach teatru, dowiedzieliśmy się z afiszów, że niebawem rozpocznie się przedstawienie operetki. I nagle Chmielowskiego opanowała gorąca chęć, by pójść na przedstawienie. Przez chwilę stał i walczył zaciekle z pokusą. Zwyciężył ją, bo nagle porwał się i uciekł do domu. A nazajutrz przyszedł Adam znów do mej pracowni. Popatrzył na swoje wczorajsze dzieło i potem kilkoma pociągnięciami pędzla zamalował boginkę i na tej nimfie wymalował widok Rzymu… Ponury obraz, cały czarny i czerwony” . W jednym z listów do przyjaciół Adam Chmielowski tak pisze o swoich ówczesnych zmaganiach, z którymi przyszło mu się zmierzyć jako artyście i jako głęboko wierzącemu człowiekowi: „Czy sztuce służąc, Bogu też służyć można? […] Ja myślę, że służyć sztuce to zawsze wyjdzie na bałwochwalstwo, chybaby jak Fra Angelico sztukę i talent, i myśli Bogu ku chwale poświęcić i święte rzeczy malować; aleby trzeba na to, jak tamten, siebie oczyścić i uświęcić, i do klasztoru wstąpić, bo na świecie to bardzo trudno o natchnienie do takich szczytnych tematów. A piękna to rzecz bardzo – święte obrazy. Bardzo bym sobie chciał u Boga wyprosić, żeby je robić, ale ze szczerego natchnienia, a to nie każdemu dane” . Przytoczony fragment listu bardzo wyraźnie świadczy o głębokim pragnieniu oddania się malarstwu religijnemu. Koncepcja obrazu Ecce Homo zrodziła się w 1879 roku we Lwowie, tuż po powrocie Adama Chmielowskiego z kilkumiesięcznego pobytu w Wenecji. Chcąc połączyć aktywność twórczą z kontemplacją Transcendencji, rozpoczął pracę nad wizerunkiem umęczonego Chrystusa, korzystając z udostępnionej przez jezuitów przykościelnej pracowni. Do obrazu pozował Bolesław Krzyżanowski, kuzyn Chmielowskiego. Obraz Ecce Homo, dramatyczny w wyrazie i szkicowy w formie emanuje mistycznym spokojem, powagą i smutkiem, który doskonale licuje z ideą, jaką sobie autor nakreślił. Nieruchoma, niemalże posągowa postać zastygła w bolesnym bezruchu, ukazana została na tle rzymskich arkad nieopodal pretorium. Jej wyrazistość podkreśla ostrość rysunku i kolorystyczny kontrast – czerwieni i zieleni zróżnicowanych walorowo. Purpura dynamicznie namalowanej szaty Chrystusa odbija się krwawym refleksem na Jego umęczonej twarzy, pozbawionej naturalistycznie odtworzonych ran. Opadająca z ramion szata obnaża rozświetloną pierś splątaną powrozem, która przybiera symboliczną formę Odkupieńczego Serca Chrystusa. Natężenie fizycznego cierpienia i mistycznej koncentracji oddaje złocisty płomień, przenikający ledwo zauważalną aureolę. Adam Chmielowski obdarzony był niezwykłą wrażliwością kolorystyczną. Widział kolory tam, gdzie inni gubili się w konturach. Sam wyznał wiele lat później siostrze Bernardynie Jabłońskiej: „Zawsze od młodości gra barw robiła na mnie wrażenie” . Dlatego też tak bliskie było mu malarstwo słynnego malarza okresu włoskiego renesansu Fra Angelico. Tworzony około trzech lat obraz Ecce Homo stał się zapisem duchowego przeobrażenia Adama Chmielowskiego z artysty w zakonnika. Jak podkreślają biografowie, jest wyrazem jego duchowej transformacji oraz mistycznych przeżyć, które w późniejszym okresie życia pozwoliły mu dojrzeć oczyma duszy, znieważone oblicze cierpiącego Chrystusa w człowieku cierpiącym i opuszczonym. Obecnie, uznany jako jeden z lepszych obrazów religijnych w sztuce polskiej, znajduje się w ołtarzu kościoła-sanktuarium św. Brata Alberta w Krakowie.
Źródło:
Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education; 2013, 2(2); 177-180
2299-9922
Pojawia się w:
Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Motywy religijne w poezji ks. Józefa Janiszewskiego (1880-1940) z okresu bukowińskiego (1908-1919)
Religious Motifs in Fr. Joseph Janiszewski’s Poetry (1880-1940) of the Bukovinian Period (1908-1919)
Религиозные мотивы в поэзии Юзефа Янишевского (1880-1940) буковин- ского периода (1908-1919)
Autorzy:
Bujak, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/440932.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Fundacja Naukowa Katolików Eschaton
Tematy:
Bukowina
Janiszewski Józef
ksiądz (1880-1940)
Kościół rzymskokatolicki na Bukowinie
poezja patriotyczna
poezja polska
poezja religijna
Polacy na Bukowinie
prasa polska XIX i XX w.
ruch abstynencki
Bukovina
Fr. Joseph Janishevski (1880-1940)
Roman-catholic Church in Bukovina
patriotic poetry
Polish poetry
religious poetry
Poles in Bukovina
Polish press 19th and 20thc.
abstinent movement
Буковина
ксёндз Юзеф Янишевский (1880 1940)
римско-католическая церковь на Буковине
патриотическая поэзия
польская поэзия
религиозная поэзия
поляки на Буковине
польская пресса XIX и начала XX века
абстинентское движение
Opis:
Jak dotąd nikt nie zajmował się badaniem dorobku duszpasterskiego, społecznego i pisarskiego ks. Józefa Janiszewskiego (1880-1940) na Bukowinie. Artykuł powstał przy pomocy metodologii historycznoliterackiej (historiograficzna analiza dokumentu literackiego). Niniejsze opracowanie jest pierwszą próbą zwrócenia uwagi na człowieka i jego poezję ubogacającą ducha religijnego, zachęcającą do kształcenia, unikania nałogów, wyzwolenia się z nich, nadto do wytrwałej, zbiorowej pracy dla wzmocnienia patriotyzmu i walki o niepodległość Polski. Działalność oraz twórczość literacka tego wzorowego kapłana polskiego były m.in. powodem osadzenia go w niemieckim obozie koncentracyjnym oraz męczeńskiej śmierci podczas II wojny (zginął z rąk hitlerowskich Niemców w 1940 r.). Poezja ks. J. Janiszewskiego może być pomocna w kształtowaniu osobowości współczesnych kapłanów oraz świeckich Polaków. Ksiądz-poeta może służyć za wzór wychowawczy do naśladowania w trudnym XXI wieku. Artykuł niniejszy, mający charakter obszerniejszej rozprawy, jest istotnym przyczynkiem do dziejów literatu-ry polskiej istotnie rozszerzającym źródłową wiedzę o zapomnianych dokonaniach literackich księdza J. Janiszewskiego. Powołanie kapłańskie złączone z potrzebą uczestnictwa w życiu zbiorowości religijnej i narodowej zaowocowało kazaniami, popularnymi odczytami, publicystyką prasową oraz twórczością poetycką ze znamiennym dydaktyzmem adresowanym przede wszystkim do ludu polskiego, żyjącego w nędzy duchowej, intelektualnej, politycznej i materialnej. Niektóre cechy tej poezji zaprezentowano na wybranych przykładach, które dowodzą, że ks. Józef Janiszewski był utalentowanym i pracującym nad swoim warsztatem poetą. Mimo rozlicznych, absorbujących zajęć duszpasterskich i społecznych, zdołał stworzyć przynajmniej kilkadziesiąt udanych, zróżnicowanych tematycznie, formalnie i wersyfikacyjnie utworów wierszowanych. Znaczna część tych poezji nosiła cechy tzw. kontrafaktury, tj. skomponowana była rytmicznie do rytmów znanych już melodii, przez co nadawała się do śpiewu jako hymny, kolędy, marsze lub inne pieśni. Autor artykułu jako pierwszy w historiografii literatury opisuje sylwetkę ks. J. Janiszewskiego oraz opisuje i ogólnie analizuje jego twórczość literacką (nowość). Autor jako pierwszy z badaczy odkrywa zapomnianego księdza-poetę działającego na Bukowinie na początku XX w. (ziemie na pograniczu obecnej Ukrainy i Rumunii). Do tekstu dodano pierwszy raz publikowaną obszerną bibliografię podmiotową (wykaz dzieł autorskich ks. Janiszewskiego).
Until now nobody yet has studied the pastoral, social and written work of Fr. Joseph Janishevski (1880-1940) of Bukovina. The following article was prepared with the help of the historic-literary method (historiographic analysis of the literary document). This is the first attempt of drawing attention to a man and his poetry enriching the religious spirit and encouraging to education, to avoiding addictions and abandoning them, to persistent community effort for strengthening patriotism and struggle for freedom of Poland. The activity and literary creativity of this eminent Polish priest were among other reasons responsible for his imprisonment and placing him in German concentration camp, which finally led to his martyrdom during the World War II (1940). Poetry of Fr. J. Janishevski may appear helpful in shaping personalities of contemporary priests and lay Poles. A priest-poet may serve as a pedagogic pattern to follow in a difficult 21st century. The present paper, having a form of a larger dissertation, may significantly contribute to the history of Polish literature by broadening essentially the resource knowledge about the forgotten literary work of Fr. J. Janishevski. His priestly vocation together with the need of participation in the religious and national community life flourished in sermons, popular speeches, published pieces and poetic creativity. All were characterized by a significant didactism addressed mainly to Polish folk, existing in spiritual, intellectual, political and material poverty. Some features of this poetry were presented in the selected examples, which prove that Fr. J. Janishevski was a talented poet working on his craft. Apart from his numerous and absorbing pastoral and social dealings, he managed to write at least several dozens smart, various in subject, form and verse pieces of poetry. A major part of this poetry was a kind of contrafacture, i.e. it was composed according the rhythm of well known melodies, so it was ready to be sung as hymns, Christmas carols, marches or other songs. The author of this article is the first in the historiography of literature, who describes the personality of Fr. J. Janishevski and analyses his literary work (novelty). He is also the first to discover the forgotten priest-poet in Bukovina at the earliest of the 20th c. (the area at the frontier of the Ukraine and Romania). The text is supplemented with the first published wide subject bibliography (a list of works by Fr. Janishevski).
До сих пор никто не занимался изучением пастырского, общественного и писательского наследия ксёндза Юзефа Янишевского (1880-1940) на Буко- вине. Автор статьи опирается на историко-литературную методологию (историографический анализ литературного документа). Данное исследова- ние является первой попыткой обратить внимание на этого человека и его обогащённую религиозным духом поэзию – на человека, склонного к совершенствованию, к избеганию дурных привычек, избавлению от них, особенно к длительной, совместной работе по укреплению патриотизма и борьбе за независимость Польши. Деятельность и литературное творчество этого образцового польского священника были, между прочим, причиной заключения его в немецкий концлагерь и мученической смерти во время Второй мировой войны (погиб от рук гитлеровцев в 1940 г.). Поэзия ксёндза Ю. Янишевского может быть полезна в формировании личности священни- ков и польских граждан. Ксёндз-поэт может служить образцом воспитания и примером подражания в трудном ХХI веке. Данная статья имеет характер обширного исследования, является суще- ственным вкладом в изучение польской литературы, расширяющим источ- ники знания о забытых литературных произведениях ксёндза Ю. Янишевского. Священническое призвание в соединении с потребностью участия в жизни религиозной и гражданской общественности засвидетель- ствованы его проповедями, популярными докладами, газетной публицисти- кой, а также поэтическим творчеством с характерным дидактизмом, адресо- ванным прежде всего польскому народу, живущему в духовной, интеллекту- альной, политической и материальной нужде. Некоторые черты этой поэзии представлены в избранных примерах, которые доказывают, что ксёндз Юзеф Янишевский был талантлив и прилежен в работе над своим поэтическим мастерством. Помимо различных всепоглощающих занятий, пастырских и общественных, он смог создать не менее нескольких десятков удачных, тематически и по версификации разнообразных произведений. Значительная часть этих стихов имеет характер так называемой контрафактуры, то есть соответствует ритмам известных мелодий, благодаря чему они могли быть использованы для пения как гимны, марши и иные песни. Автор статьи впервые в истории литературы представляет портрет ксён- дза Ю. Янишевского и общий анализ его литературного творчества (новиз- на). Автор впервые открывает забытого ксёндза-поэта, жившего на Буковине в начале ХХ века (территория на пограничье нынешних Украины и Румы- нии). К тексту статьи прилагается впервые публикующаяся обширная библиография по предмету исследования (список произведений ксёндза Янишевского).
Źródło:
Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education; 2014, 1(5); 135-212
2299-9922
Pojawia się w:
Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-7 z 7

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies