- Tytuł:
-
2-Izopropoksyetanol. Dokumentacja dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego
2-Isopropoxyethanol. Documentation - Autorzy:
-
Konieczko, K.
Czerczak, S. - Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/138177.pdf
- Data publikacji:
- 2006
- Wydawca:
- Centralny Instytut Ochrony Pracy
- Tematy:
-
2-izopropoksyetanol
eter izopropylowy glikolu etylenowego
najwyższe dopuszczalne stężenie
narażenie zawodowe
2-isopropoxyethanol
ethylene glycol isopropyl ether
maximum allowable concentration
occupational exposure - Opis:
-
2-Izopropoksyetanol (IPE) jest bezbarwną cieczą o gorzkim smaku i słabym zapachu, charakterystycznym dla eterów. Należy do grupy eterów alifatycznych glikolu etylenowego. Powstaje w wyniku reakcji tlenku etylenu z izopropanolem lub przez bezpośrednią alkilację glikolu etylenowego. IPE jest stosowany głównie jako rozpuszczalnik estrów celulozy, lakierów, żywic i barwników. Występuje jako składnik farb drukarskich i rozcieńczalników do tych farb oraz w kosmetykach samochodowych. 2-Izopropoksyetanol znajduje się w wykazie substancji niebezpiecznych. Jest zaklasyfikowany jako substancja działająca szkodliwie przez drogi oddechowe i w kontakcie ze skórą oraz drażniąco na oczy. W dostępnym piśmiennictwie i bazach danych nie ma doniesień o ostrych zatruciach ludzi 2-izopropoksyetanolem. Uważa się, że etery glikolu etylenowego działają na ośrodkowy układ nerwowy, podobnie jak niepodstawiony glikol etylenowy, natomiast wykazują silniejsze działanie na nerki i powodują hematurię. W warunkach narażenia ostrego IPE powodował u zwierząt doświadczalnych hemolizę krwinek czerwonych, hematurię i uszkodzenie nerek. Najbardziej wrażliwym gatunkiem na działanie hemolityczne IPE były szczury. Objawy anemii hemolitycznej obserwowano już po jednorazowym 4-godzinnym narażeniu szczurów na IPE o stężeniu 264 mg/m3. W badaniach krótkoterminowych i przewlekłych obserwowano krwiomocz, objawy anemii hemolitycznej, a po narażeniu na związek o większych stężeniach hemosyderozę śledziony, a także działanie depresyjne na ośrodkowy układ nerwowy i drażniące na błony śluzowe nosa. IPE nie wykazywał właściwości mutagennych, teratogennych ani embriotoksycznych. W dostępnym piśmiennictwie nie ma informacji o badaniach nad działaniem rakotwórczym tej substancji. Po podaniu IPE na skórę królika wartość DL50 wynosi 1444 mg/kg m.c. i jest mniejsza niż w przypadku podania związku drogą dożołądkową, co świadczy o wchłanianiu się IPE przez skórę. Efektem krytycznym działania IPE jest działanie hemolityczne. Podstawą proponowanej wartości NDS są wyniki 4-tygodniowego eksperymentu inhalacyjnego przeprowadzonego na szczurach, na podstawie których ustalono wartość NOAEL wynoszącą 128 mg/m3. Do obliczeń przyjęto następujące współczynniki niepewności: A = 2 (współczynnik związany z wrażliwością osobniczą) i C = 3 (współczynnik związany z przejściem z badań krótkoterminowych do przewlekłych). Nie przyjęto współczynnika niepewności związanego z różnicami międzygatunkowymi, ze względu na mniejszą wrażliwość erytrocytów ludzkich na hemolityczne działanie IPE w porównaniu z erytrocytami szczura. Obliczona wartość normatywu wynosi 21,3 mg/m3. Zbliżoną wartość NDS otrzymano, biorąc pod uwagę wyniki 26-tygodniowych badań, w których po narażeniu na IPE o stężeniu 106 mg/m3 obserwowano u szczurów jedynie minimalne działanie hemolityczne, dlatego wartość tę przyjęto za wartość LOAEL. Do obliczeń przyjęto następujące współczynniki niepewności: A = 2 (współczynnik związany z wrażliwością osobniczą) i D = 2 (współczynnik związany ze stosowaniem wartości LOAEL zamiast wartości NOAEL). Obliczona na tej podstawie wartość normatywu wynosi 26,5 mg/m3. Proponujemy przyjęcie, na podstawie przedstawionych obliczeń, stężenia 20 mg/m3 2-izopropoksyetanolu za wartość NDS z zaznaczeniem wchłaniania związku przez skórę „Sk”. Jest to wartość normatywu zbliżona do przyjętej w Niemczech, Austrii i w Szwajcarii (5 ppm = 22 mg/m3). W piśmiennictwie nie ma doniesień o działaniu drażniącym IPE na ludzi w warunkach narażenia zawodowego. Działanie drażniące u zwierząt obserwowano po narażeniu na związek o znacznie większych stężeniach (4250 mg/m3). Nie ma więc podstaw do ustalenia wartości NDSCh 2-izopropoksyetanolu. Nie ma również podstaw merytorycznych do ustalenia wartości dopuszczalnego stężenia w materiale biologicznym (DSB) 2-izopropoksyetanolu.
2-Isopropoxyethanol (IPE) is a monoalkyl ether of ethylene glycol. It is a colorless liquid with a mild ethereal odour and bitter taste. IPE is used as a solvent for cellulose esters, lacqers, resins, dyes and printing inks. 2-Isopropoxyethanol is on the list of dangerous substances – it is classified as harmful by inhalation and skin contact, and irritating to eyes. The critical effect of IPE is its haemolytic activity. The 8-h TWA value was calculated on the basis of the results of a 4-week inhalation study on rats – in this study IPE concetration of 128 mg/m3 was the NOAEL for the haemolytic effect – and uncertainty factors. A similar value of MAC (TWA) was calculated on a LOAEL of 106 mg/m3 from the results of a 26-week inhalation study on rats. It is important that the uncertainty factor connected with species differences between humans and rats (B) was only 1 because the rat is more sensitive to the haemolytic effect than man. The 8-h TWA value of 20 mg/m3 was established and a skin notation was assigned. No STEL was established. - Źródło:
-
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2006, 1 (47); 151-169
1231-868X - Pojawia się w:
- Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł