Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "1." wg kryterium: Temat


Tytuł:
1,1-Dichloroeten
1,1-Dichloroethylene
Autorzy:
Ligocka, D
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/138145.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:
1,1-dichloroeten
NDS
narażenie zawodowe
1,1-dichloroethylene
vinylidene chloride
OEL
ocupational exposure
Opis:
1,1-Dichloroeten jest niskowrzącą cieczą o słodkawym zapachu. Ma zastosowanie jako kopolimer (często z chlorkiem winylu) do produkcji termoplastycznych tworzyw sztucznych, lakierów, środków wiążących substancje zmniejszające palność wykładzin podłogowych, sztucznych włosów oraz włókien do produkcji odzieży ochronnej. Wartość LD50 1,1-dichlotoetenu po dożołądkowym podaniu szczurom wynosi około 1500 mg/kg. U ludzi w wyniku ostrego narażenia na 1,1-dichloroeten o stężeniu około 16 000 mg/m3 obserwowano działanie depresyjne na ośrodkowy układ nerwowy, oszołomienie oraz utratę przytomności. Po ostrym narażeniu drogą inhalacyjną lub pokarmową skutki działania szkodliwego występują w: wątrobie, nerkach i komórkach Clara płuc. W badaniach u pracowników narażonych przez wiele lat na 1,1-dichloroeten o stężeniach 200 ÷ 2300 mg/m3 nie stwierdzono występowania objawów szkodliwego działania związku na nerki, wątrobę oraz płuca. 1,1-Dichloroeten wykazywał działanie mutagenne wyłącznie w testach z aktywacją metaboliczną. Podstawą do ustalenia wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) 1,1 -dichloroetenu są wyniki 18-miesięcznego doświadczenia przeprowadzonego na szczurach szczepu Spraque-Dawley obu płci narażanych na pary związku o stężeniach 100 lub 300 mg/m3, 6 h dziennie, przez 5 dni w tygodniu. U badanych zwierząt występowało nieznaczne, odwracalne stłuszczenie komórek wątroby, które nie miało wpływu na zmianę parametrów biochemicznych, zmianę masy oraz czynność wątroby. Wartość NOAEL dla samic szczura ustalono na poziomie 100 mg/m3. Wartość NDS 1,1-dichloroetenu na poziomie 12,5 mg/m3 powinna zabezpieczyć pracowników przed wystąpieniem skutków szkodliwego działania 1,1- -dichloroetenu na wątrobę nerki oraz inne narządy. Obliczona wartość normatywu higienicznego jest zbliżona do przyjętej przez ACGIH oraz obowiązującej w większości państw. W Polsce do tej pory obowiązuje wartość NDS równa 50 mg/m3 dla dichloroetenów – 1,1-dichloroetenu i 1,2-dichloroetenu (cis- i trans-). Związki te wykazują całkowicie odmienne działanie toksyczne i ich wartość normatywu higienicznego jest zbyt duża dla 1,1-dichloroetenu, a zbyt mała dla 1,2-dichloroetenu. Nie ma podstaw do ustalenia wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego (NDSCh) oraz dopuszczalnego stężenia w materiale biologicznym (DSB) 1,2-dichloroetenu.
1,1-Dichloroethylene (vinylidene chliride) is a low temperature bioling liquid with a sweet scent. 1,1-Dichloroethene is used as a chemical intermediate (usually with vinyl chloride) in production of thermopastic resins, lacquers, fibres for safety clothes, etc. The rat oral LD50 was 1500 mg/kg. In human, acute toxicity of 1,1-dichloroethene ca. 16 000 mg/m3 was observed as a depression of CNS. After an oral administration of 1,1-dichloroethylene some reversed adverse effects were observed in liver, kidneys and Clara cells. After several years of occupational exposure to 1,1-dichloroethylene at the concentration of 200 ÷ 2300 mg/m3 no signs of toxicity in liver, kidneys nor lungs had been observed. 1,1-Dichloroethene was mutagenic only due to metabolic activation. In setting exposure limits, the results of a 18-months inhalation rats exposere were considered. Based on the NOAEL value for female rats (100 mg/m3) and the relevant uncertainty factors, a MAC (TWA) value has been calculated at 12.5 mg/m3. No STEL value has been established.
Źródło:
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2008, 3 (57); 5-24
1231-868X
Pojawia się w:
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
1,1,2-Trichloroetan
Autorzy:
Bystry, K
Stetkiewicz, J
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/138312.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:
1,1,2-trichloroetan
NDS
narażenie zawodowe
1,1,2-trichloroethane
OEL
occupational exposure
Opis:
1,1,2-Trichloroetan (1,1,2- TCE) jest bezbarwną, niepalną cieczą o słodkim zapachu, zbliżonym do zapachu chloroformu. Jest stosowany jako rozpuszczalnik: tłuszczów, wosków, naturalnych żywic i alkaloidów oraz wielu innych materiałów organicznych, a także jako produkt pośredni (półprodukt) w produkcji: chlorku winylidenu, rurek teflonowych i klejów. Powyżej 95% tego związku produkowanego w USA zużywa się do produkcji chlorku winylidenu. Według danych Głównej Inspekcji Sanitarnej w Polsce na 1,1,2- -trichloroetan nie było w 2010 r. narażonych pracowników powyżej wartości NDS (45 mg/m3). Mediana dawki śmiertelnej 1,1,2-trichloroetanu dla szczurów po podaniu do żołądka (DL50) wynosi – 837 mg/kg, po narażeniu inhalacyjnym (CL50) – 9000 mg/m3. U królików wartość DL50 wynosi 5,38 g/kg po podaniu przez skórę. Substancja działa drażniąco na: skórę, oczy, górne drogi oddechowe oraz żołądek. W badaniach na zwierzętach wykazano niewielkie właściwości immunomodulujące 1,1,2-trichloroetanu. Związek ten jest dobrze wchłaniany do organizmu wszystkimi drogami narażenia. 1,1,2-Trichloroetan jest metabolizowany głównie w wątrobie i wydalany z organizmu z: powietrzem wydychanym, moczem oraz kałem. 1,1,2-Trichloroetan nie wykazywał działania mutagennego dla szczepów Salmonella Typhimurium: TA1535, TA1537, TA1538, TA98, TA100 zarówno bez aktywacji metabolicznej, jak i z aktywacją metaboliczną. Działanie mutagenne 1,1,2-trichloroetanu wykazano u Saccharomyces cerevisiae. Związek ten powodował zwiększenie liczby mikrojąder w ludzkich limfocytach (w warunkach in vitro). Nie znaleziono danych wskazujących na działanie rakotwórcze 1,1,2-trichloroetanu na ludzi. Istnieją ograniczone dowody na potwierdzenie jego rakotwórczego działania na zwierzęta. 1,1,2-Trichloroetan podawany myszom B6C3F1 w dawkach 195 lub 390 mg/kg przez 78 tygodni wywołał raki wątroby. Chromochłonne nowotwory nadnerczy wykazano tylko po podaniu 1,1,2-trichloroetanu w dawce 390 mg/kg. U szczurów 1,1,2-trichloroetan nie powodował istotnego zwiększenia liczby nowotworów. W dostępnym piśmiennictwie i specjalistycznych bazach danych nie znaleziono informacji dotyczących działania embriotoksycznego, teratogennego i wpływu 1,1,2-trichloroetanu na rozrodczość ludzi. Nie wykazano również działania teratogennego 1,1,2-trichloroetanu na myszy. W IARC zaklasyfikowano 1,1,2-trichloroetan do grupy 3. związków kancerogennych (substancja nie może być sklasyfikowana pod względem działania rakotwórczego na ludzi). Wartość NOAEL dla 1,1,2-trichloroetanu ustalono na podstawie wyników 90-dniowych badań na samcach i samicach myszy, którym podawano związek w wodzie do picia. Skutkiem krytycznym było zwiększenie aktywności fosfatazy zasadowej w surowicy krwi u samic i samców myszy, którym podawano największą dawkę 1,1,2-trichloroetanu, tj. odpowiednio dla samic 384 oraz samców 305 mg/kg m.c./dzień. Zmian aktywności fosfatazy zasadowej w surowicy krwi samic nie obserwowano po podaniu dawki 44 mg/kg m.c./dzień związku, a samcom dawki 46 mg/kg m.c./dzień. Dawkę 44 mg/kg m.c./dzień wyznaczoną u samic przyjęto za wartość NOAEL i po zastosowaniu odpowiednich współczynników niepewności zaproponowano przyjęcie stężenia 40 mg/m3 za wartość NDS 1,1,2-trichloroetanu. Substancję należy oznaczyć literami: Carc. Cat. 3 – substancja o możliwym działaniu rakotwórczym na człowieka. Z uwagi na fakt, iż 1,1,2-trichloroetan jest wchłaniany przez skórę, należy wprowadzić dodatkowe oznaczenie literami „Sk”. Nie ma podstaw merytorycznych do ustalenia wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego (NDSCh) oraz dopuszczalnego stężenia w materiale biologicznym (DSB) 1,1,2-trichloroetanu.
1,1,2-Trichloroethane (1,1,2 - TCE) is a colorless, inflammable liquid with a sweet odor, similar to the smell of chloroform. It is used as a solvent for fats, waxes, natural resins, alkaloids, and many other organic materials. It is also used as an intermediate in the production of vinylidene chloride, Teflon tubing and adhesives. Over 95% of the compound produced in the USA is used in the production of vinylidene chloride. According to the Chief Sanitary Inspectorate in Poland, 1,1,2-trichloroethane workers have not been exposed to values over the TWA (45 mg/m3). The median lethal dose of 1,1,2-trichloroethane for rats after administration to the stomach (LD50) is 837 mg/kg, after inhalation exposure (LC50) 9000 mg/m3. LD50 value for rabbits is 5.38 g / kg dose through the skin. The substance is irritating to the skin, eyes, upper respiratory tract and stomach. Animal studies showed slight immunomodulatory properties of 1,1,2-trichloroethane. This chemical compound is well absorbed into the body from all routes of exposure. 1,1,2-Trichloroethane is metabolized primarily in the liver and excreted from the body with the exhaled air, urine and faeces. 1,1,2-Trichloroethane was not mutagenic to Salmonella typhimurium TA1535, TA1537, TA1538, TA98, TA100, either with or without metabolic activation. Mutagenicity of 1,1,2-trichloroethane was found in Saccharomyces cerevisiae. This compound was shown to increase the number of micronuclei in human lymphocytes (in vitro). There is no evidence of carcinogenic activity of 1,1,2- -trichloroethane in humans. There is limited evidence of its carcinogenicity in animals. 1,1,2-Trichloroethane administered to B6C3F1 mice at doses of 195 or 390 mg/kg for 78 weeks caused liver cancer. Chromaffin adrenal tumors were observed only after administration of 1,1,2-trichloroethane at a dose of 390 mg/kg. In rats, 1,1,2-trichloroethane does not cause a significant increase in the number of cancers. Information about embryotoxic, teratogenic and reproductive toxicity of 1,1,2-trichloroethane for humans has not been found in the available literature and specialist databases. No teratogenic effects were found for 1,1,2-trichloroethane in mice, either. The IARC classified 1,1,2-trichloroethane to group 3 of carcinogenic compounds (a substance cannot be classified in terms of its carcinogenicity to humans). NOAEL for 1,1,2-trichloroethane was established on the basis of a 90-day study in male and female mice given the compound in drinking water. The critical effect was the increase in alkaline phosphatase in serum in male and female mice given the highest dose of 1,1,2-trichloroethane, respectively, for females and males, 384 and 305 mg/kg bw/day. No changes in alkaline phosphatase in the serum of females were observed after a dose of 44 mg/kg/day of the compound, or in the serum of females after a dose of 46 mg/kg bw/day. The dose of 44 mg/kg bw/day in females was taken as the NOAEL and after applying appropriate uncertainty factors it is proposed to adopt it for the value of 40 mg/m3 TWA 1,1,2-trichloroethane. The substance should be labeled Carc. Cat. 3 - a possible carcinogen to humans. As 1,1,2-trichloroethane is absorbed through the skin, the "Sk" notation should be used. There is no factual basis for determining the maximum instantaneous concentration (TWA) or the admissible concentration in biological material (DSB).
Źródło:
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2012, 3 (73); 137-155
1231-868X
Pojawia się w:
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
1,1 –Dichloroeten
1,1- Dichloroethene
Autorzy:
Ligocka, D.
Jankowska, A.
Czerczak, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/137875.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:
1,1-dichloroeten
chlorek winylidenu
NDS
narażenie zawodowe
1,1-dichloroethene
vinylidene chloride
MAC
occupational exposure
Opis:
1,1-Dichloroeten jest niskowrzącą cieczą o słodkawym zapachu stosowaną jako kopolimer (często z chlorkiem winylu) do produkcji: termoplastycznych tworzyw sztucznych, lakierów, środków wiążących substancje zmniejszające palność wykładzin podłogowych, sztucznych włosów oraz włókien do produkcji odzieży ochronnej. U ludzi w wyniku ostrego narażenia na 1,1-dichloroeten o stężeniu około 16 000 mg/m obserwowano działanie depresyjne związku na ośrodkowy układ nerwowy (oszołomienie oraz utrata przytomności). W 2010 r. liczba pracowników zatrudnionych w warunkach narażenia na 1,1-dichloroeten o stężeniach między 0,1 a 0,5 wartości NDS wynosiła 13 osób, natomiast w 2011 r. - 7 osób. Według danych Głównego Urzędu Statystycznego w 2007 r. oraz w 2010 r. na stanowiskach pracy nie odnotowano stężeń 1,1-dichloroetenu powyżej wartości NDS, tj. 12,5 mg/m3 Po ostrym narażeniu zwierząt laboratoryjnych na 1,1-dichloroeten drogą inhalacyjną lub pokarmową skutki działania szkodliwego związku występowały w: komórkach Clary płuc, wątrobie oraz nerkach. 1,1-Dichloroeten wykazywał działanie mutagenne u Salmonella Typhimurium i Escherichia coli wyłącznie w testach z aktywacją metaboliczną. Eksperci IARC stwierdzili, że istnieją ograniczone dowody na działanie rakotwórcze 1,1-dichloroetenu u zwierząt oraz niewystarczające dowody działania rakotwórczego związku u ludzi. 1,1-Dichloroeten został zaklasyfikowany do grupy 3., czyli do związków nieklasyfikowanych jako rakotwórcze dla ludzi. Za podstawę do ustalenia wartości NDS 1,1-dichloroetenu przyjęto wyniki badań na szczurach Sprague-Dawley (obu płci) narażanych na pary 1,1-dichloroetenu o stężeniach 100 lub 300 mg/m3.6 h dziennie, 5 dni w tygodniu przez 17 miesięcy (w ciągu pierwszego miesiąca stosowano mniejsze stężenia związku, które po miesiącu narażenia podwyższono do 100 lub 300 mg/m z powodu braku skutków działania 1,1-dichloroetenu u narażanych zwierząt). U badanych zwierząt wy stępowało odwracalne stłuszczenie komórek wątroby, które nie wpływało na: zmianę parametrów biochemicznych krwi, funkcje wątroby oraz zwiększenie jej masy. Wartość ŁOAEC dla szczurów ustalono na poziomie 100 mg/m Po zastosowaniu odpowiednich współczynników niepewności przyjęto stężenie 8 mg/m 1,1-di- chloroetenu za wartość NDS. Wartość ta powinna zabezpieczyć pracowników przed wystąpieniem skutków szkodliwego działania 1,1-dichloroetenu na wątrobę, którą uznano za narząd krytyczny działania związku. Nie ma podstaw do ustalenia wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego (NDSCh) 1,1-dichboroetenu, a także dopuszczalnego stężenia w materiale biologicznym (DSB).
1,1-Dichloroethene (vinylidene chloride) is a low temperature boiling liquid with a sweet scent. 1,1-Dichloroethene is used as a chemical inter mediate (usually with vinyl chloride) in the production of thermoplastic resins, lacquers, fibres for safety clothes, etc. In human, acute toxicity of 1,1-dichboroethene at concentration of ca. 16 000 mgm3 was observed as a CNS depression (stunning and loss of consciousness). After acute inhalation or oral administration of 1,1-dichloroethene to laboratory animals some reversed adverse effects were observed in liver, kidneys and Clara cells. 1,1-Dichloroethene was mutagenic in Salmonella Typbimurium and Escherichia coli only due to metabolic activation. IARC concluded that there was inadequate evidence in humans and limited evidence in laboratory animals of the carcinogenicity of 1,1-dichlo- roethene. This substance is not classifiable as to its carcinogenicity to humans (IARC Group 3). Results of a 17-month inhalation study in rats exposed to 1,1-dichboroethene concentration of 100 or 300 mg/m were considered in setting a maximum admissible concentration (MAC) value. Reversible fatty infiltration of the liver was reported in rats but no hematological alter nations, no change in liver weight and no other indications of abnormal liver function were observed. Based on the LOAEC value for female rats (100 mg/m and the relevant uncertainty factors, a MAC value of 8 mg/ m 3 has been calculated. No STEL nor BEI value has been established.
Źródło:
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2013, 3 (77); 5-24
1231-868X
Pojawia się w:
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
1,1,2-Trichloroetan – metoda oznaczania
1,1,2-Trichloroethane – a determination method
Autorzy:
Kucharska, M.
Wesołowski, W.
Gromiec, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/138396.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:
1,1,2-trichloroetan
analiza powietrza
stanowisko pracy
chromatografia gazowa
1,1,2-trichloroethane
air analysis
workplace
gas chromatography
Opis:
Metodę stosuje się do oznaczania stężeń par 1,1,2-trichloroetanu w powietrzu na stanowiskach pracy. Metoda polega na adsorpcji par 1,1,2-trichloroetanu na węglu aktywnym, desorpcji dichlorometanem i analizie chromatograficznej otrzymanego roztworu. Oznaczalność metody wynosi 0,5 mg/m3 (dla próbki o objętości 10 l).
This method is based on the adsorption of 1,1,2-trichloroethaneon charcoal, desorption with dichloromethane and a gas chromatographic (GC-MSD) analysis of the resulting solution. The determination limit of the method is 0.5 mg/m3.
Źródło:
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2011, 1 (67); 161-167
1231-868X
Pojawia się w:
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
1,1- Dichloroeten. Oznaczanie w powietrzu środowiska pracy metodą chromatografii gazowej
1,1- Dichloroethene. Determining 1,1-dichloroethene acrylate in workplace air with gas chromatography
Autorzy:
Woźnica, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/137559.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:
1,1-dichloroeten
metoda analityczna
metoda chromatografii gazowej
powietrze na stanowiskach pracy
1,1-dichloroethene
determination method
workplace air
gas chromatographic analysis
Opis:
Na podstawie wyników przeprowadzonych badań opracowano czułą i selektywną metodę oznaczania 1,1-dichloroetenu w powietrzu na stanowiskach pracy z zastosowaniem chromatografii gazowej. Metoda polega na: adsorpcji 1,1-dichloroetenu na węglu aktywnym, desorpcji oznaczanej sub-stancji disiarczkiem węgla i analizie chromatograficznej otrzymanego roztworu. Metoda umożliwia oznaczanie 1,1-dichloroetenu w zakresie stężeń 0,8 - 16,0 mg/m3. Granica oznaczalności (LOQ) metody wynosi 11,1 ug/m3. Opracowaną metodę oznaczania 1,1-dichloroetenu zapisano w postaci procedury analitycznej, którą zamieszczono w Załączniku.
A new procedure has been developed for determining 1,1-dichIoroethene with gas chromatography with a flame ionisation detector. This method is based on the adsorption of l,l-dichloroethene on active charcoal, desorption with carbon disulfide and chromatographic analysis of the obtained solution. The working range is 0.8 to 16.0 mg/m3 for a 12-L air sample. Limit of quantification: 11.1 ug/nv. The developed method of determining 1,1-dichloroethene has been recorded as an analytical procedure, which is available in the Appendix.
Źródło:
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2014, 2 (80); 145-157
1231-868X
Pojawia się w:
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
1,4-Dioksan
1,4-Dioxane
Autorzy:
Starek, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/137795.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:
1,4-dioksan
rozpuszczalnik organiczny
1,4-dioxane
organic solvent
Opis:
1,4-Dioksan jest łatwo palną cieczą, stosowaną w przemyśle głównie jako rozpuszczalnik farb, lakierów, tworzyw sztucznych i pochodnych celulozy. Obecnie narażenie na ten związek jest raczej niewielkie. Ostra toksyczność 1,4-dioksanu jest mała. W warunkach narażenia powtarzanego, zwłaszcza przewlekłego, 1,4-dioksan wywiera toksyczne działanie układowe, uszkadzając wątrobę i nerki. Działanie takie wywołuje 1,4-dioksan o dużych stężeniach lub dawkach. Stwierdzono, że związek ten działa drażniąco na błony śluzowe oczu, nosa i gardła. 1,4-Dioksan nie działa mutagennie i genotoksycznie. U gryzoni wywiera działanie kancerogenne, indukując głównie raka błony śluzowej nosa i wątroby. Dane na temat wpływu tego związku na ontogenetyczny rozwój organizmu są nieliczne. Za podstawę wartości NDS 1,4-dioksanu przyjęto jego działanie drażniące u ludzi oraz toksyczne działanie układowe u szczurów w 2-letnim doświadczeniu inhalacyjnym. Z wartości LOAEL (180 mg/m3), uzyskanej na podstawie wyników badań na ochotnikach, a także dwóch współczynników niepewności, obliczono wartość NDS wynoszącą 45 mg/m3, a wychodząc z wartości NOAEL dla efektów układowych (400 mg/m3) i dwóch współczynników niepewności, obliczono wartość NDS równą 100 mg/m3. Zaproponowano wartość NDS 1,4-dioksanu na poziomie 50 mg/m3, która będzie chroniła pracowników zarówno przed działaniem drażniącym, jak i przed działaniem układowym związku. Nie znaleziono podstaw merytorycznych do zaproponowania wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego (NDSCh) i dopuszczalnego stężenia w materiale biologicznym (DSB) 1,4-dioksanu.
1,4-Dioxane is a highly flammable liquid with etheric odour. This compound is used, among other, as a solvent in the production of lacquers, varnishes, cleaning and detergent preparations, adhesives, cosmetics, extraction media for animal and vegetable oil. At present exposure to this chemical is rather low. Acute toxicity of 1,4-dioxane for laboratory animals is low. The liver, kidneys, mucous membrane of respiratory tract and eyes are critical organs in animals repeatedly exposed to 1,4-dioxane. No mutagenic, genotoxic, and teratogenic effects have been found in relevant experimental studies. Liver and nasal adenomas and carcinomas were seen in rats and mice after oral administration of 1,4- dioxane. The MAC (TWA) value was calculated on the basis of the LOAEL value (180 mg/m3) for irritation of the eye in volunteers and of the NOAEL value (400 mg/m3) for systemic toxic effects in rats.The MAC (TWA) value at the level of 50 mg/m3 was proposed. There is no evidence justifying a proposal of a MAC-STEL value.
Źródło:
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2006, 2 (48); 81-99
1231-868X
Pojawia się w:
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
1-Bromopropan
1-Bromopropane
Autorzy:
Świdwińska-Gajewska, A
Kupczewska-Dobecka, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/138153.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:
1-bromopropan
bromek propylu
NDS
1-bromopropane
propyl bromide
MAC
Opis:
1-Bromopropan (1-BP) jest bezbarwną lub lekko żółtawą cieczą o ostrym zapachu stosowaną jako rozpuszczalnik, głównie dla tłuszczów, wosków i żywic oraz jako środek czyszczący. 1-Bro-mopropan, ze względu na pewien wpływ na warstwę ozonową, znajduje się na liście proponowanych bezpiecznych zamienników chloro- i fluorowęglowodorów służących do czyszczenia po-wierzchni metalowych i specyficznych elementów elektronicznych. Szacuje się, że w Polsce kilka-set osób jest potencjalnie narażonych na ten związek w środowisku pracy. 1-Bromopropan działa neurotoksycznie, powodując zaburzenia w nerwach obwodowych i ośrodkowym układzie nerwowym, co potwierdzają wyniki badań na zwierzętach i obserwacje ludzi narażonych na działanie związku. Działa również hepatotoksycznie, powodując wakuolizację hepatocytów w strefie centralnej zrazików, a związek o dużych stężeniach działa także drażniąco na błony śluzowe nosa, gardła i oczu. Wykazano, że związek ten działa szkodliwie na rozrodczość, zarówno upośledzając płodność, jak i wpływając na rozwój płodu. 1-Bromopropan wykazywał działanie mutagenne u Salmonella Typhimurium szczepu TA1535 i TA100 zarówno z systemem aktywacji metabolicznej, jak i bez tego systemu, w układzie zamkniętym. Wynik negatywny uzyskano natomiast w teście na szczepach TA1537 i TA1538 i TA98, a ponadto także w teście mikrojądrowym przeprowadzonym na myszach Swiss i w teście na wykrywanie dominujących mutacji letalnych u szczurów Sprague-Dawley. Nie znaleziono danych na temat działania rakotwórczego 1-bromopropanu na ludzi i zwierzęta. W Polsce dotychczas nie ustalono wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) 1-bromo-propanu. W ACGIH w 2005 r. ustalono wartość TLV-TWA na poziomie 50 mg/m3. Wyliczenia wartości NDS 1-bromopropanu dokonano na podstawie działania hepatotoksycznego związku na zwierzęta. Przyjęto stężenie 1000 mg/m3 za wartość NOEL związku. Na podstawie przeprowadzonych obliczeń zaproponowano przyjęcie wartości NDS 1-bromopropanu na poziomie 42 mg/m3. Działanie drażniące 1-bromopropanu obserwowano dopiero po narażeniu na związek o średnim stężeniu wynoszącym 348 mg/m3, nie ma więc potrzeby ustalania wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego (NDSCh) 1-bromopropanu. Zaleca się oznakowanie substancji literami „Ft” – substancja działająca toksycznie na płód (Repro. Kat. 2; R60).
1-Bromopropane (1-BP) is a clear, colorless liquid. 1-BP is a substitute for solvents, used to clean metals and electronics, in adhesives and coatings applications, and in aerosol propellant applications. 1-Bromopropane is used to replace chlorinated solvents in vapor degreasing and cold metal cleaning operations. This substance is neurotoxic, hepatotoxic, and reproductive in developmental toxicity in animals. Human studies with 1-bromopropane have not been reported except a case study of 1-BP exposed worker who developed polyneuropathy. 1-BP was mutagenic with or without metabolic activation toward Salmonella typhimurium tester strains TA1535 and TA100 but it was not mutagenic towards strains TA1535, TA1538 and TA98. An increase in micronuclei was not observed in Swiss mice. 1-BP did not induce dominant lethal mutations in Sprague-Dawley rats. There are no data about carcinogenicity of this substance. Hepatotoxicity is used as critical effect to calculate maximum admissible concentration to 1-BP. The no-observed-effect (NOEL) for hepatotoxicity in the chronic rat study was 1000 mg/m3. MAC (NDS) of 42 mg/m3 was established. STEL (NDSCh) was not proposed because irritating properties of this substance were observed at concentration as high as 348 mg/m3. Ft notation which indicated that 1-BP is reproductive in developmental toxicity was signed.
Źródło:
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2010, 2 (64); 5-29
1231-868X
Pojawia się w:
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
1,2-Bezwodnik kwasu benzeno-1,2,4- -trikarboksylowego
Benzene-1,2,4-tricarboxylic acid 1,2-anhydride
Autorzy:
Pałaszewska-Tkacz, A.
Czerczak, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/138045.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:
1,2-bezwodnik kwasu benzeno-1,2,4- trikarboksylowego
NDS
substancja uczulająca
benzene-1,2,4-tricarboxylic acid 1,2-anhydride
OEL
sensitizer
Opis:
1,2-Bezwodnik kwasu benzeno-1,2,4-trikarboksylowego (bezwodnik trimelitowy, TMAN) jest białym, krystalicznym i bezzapachowym ciałem stałym otrzymywanym głównie w procesie utleniania pseudo-kumenu do kwasu trimelitowego, który następnie jest poddawany reakcji odwodnienia. Związek jest stosowany w syntezach plastyfikatorów żywic PCV, wykorzystywanych następnie do wytwarzania izolacji kabli elektrycznych, części samochodowych i aparatury medycznej, stosuje się go również w syntezie żywic poliestrowych używanych w produkcji wodnych i rozpuszczalnikowych farb i powłok (w tym powłok antykorozyjnych), a ponadto do produkcji żywic do wytwarzania powłok proszkowych oraz jako czynnik wiążący włókna szklane, piasek i inne kruszywa. Bezwodnik trimelitowy jest używany także jako plastyfikator materiałów wykorzystywanych do przechowywania i pakowania żywności. W 2000 r. ogólnoświatowa produkcja bezwodnika trimelitowego wynosiła nieco ponad 100 000 t, z czego około 65 000 t produkowano na terenie Stanów Zjednoczonych. Z dostępnych danych wynika, że na terenie Wspólnoty Europejskiej związek jest produkowany przez dwie firmy zlokalizowane na terenie Wielkiej Brytanii i Włoch, natomiast w USA jedna firma zajmuje się jego produkcją. Podczas narażenia zawodowego na bezwodnik trimelitowy większe znaczenie ma droga inhalacyjna niż kontakt ze skórą. Na podstawie wyników badań na zwierzętach, prowadzonych zarówno w warunkach narażenia ostre-go, jak i przewlekłego, wykazano, że bezwodnik trimelitowy jest związkiem o stosunkowo małej tok-syczności, bez względu na drogę podania. Natomiast wyniki dostępnych badań epidemiologicznych i badań na zwierzętach potwierdzają uczulające działanie związku przez drogi oddechowe i w kontak-cie ze skórą oraz częściowo jego działanie drażniące na drogi oddechowe. Eksperci UE zaklasyfikowali bezwodnik trimelitowy do substancji działajacych drażniąco na drogi oddechowe, stwarzających ryzy-ko poważnego uszkodzenia oczu oraz mogących powodować uczulenie w następstwie narażenia drogą oddechową i w kontakcie ze skórą. W Polsce nie ustalono normatywów higienicznych dla tego związku. Proponuje się przyjęcie stężenia 0,04 mg/m3 za wartość najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) bezwodnika trimelitowego oraz stężenia 0,08 mg/m3 za wartość najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego (NDSCh) przez analogię do wartości normatywnych przyjętych w większości państw UE. Proponuje się także oznako-wanie substancji w wykazie literami „A” – substancja uczulająca i „I” – substancja drażniąca.
Benzene-1,2,4-tricarboxylic acid 1,2-anhydride is a white crystal solid produced by the oxidation of pseudocumene to form trimellitic acid, this being subsequently dehydrated. It is mainly used in the synthesis of plasticizers for polyvinyl chloride resins, used subsequently in the production of wire and cable coatings, car interior linings and medical equipment parts. Moreover, it is used in the production of polyester resins for water and solvent-based paints and coatings (including anticor-rosive ones), and resins for the production of powder coatings. Trimellitic anhydride is also used as a binding agent for glass fibres, sand and other aggregates and as a plasticizer in materials used to store and cover food. In 2000, the worldwide production of trimellitic anhydride was over 100 000 tonnes, including 65 000 tonnes produced in the USA. According to available data, there are two producers of tri-mellitic anhydride within the EU, located in the UK and Italy, and one in the USA. As far as occupational exposure to trimellitic anhydride is concerned, the inhalation route is more significant than dermal exposure. Results of environmental animal studies revealed that trimellitic anhydride is a chemical of rela-tively low toxicity, regardless of exposure length and route. Results of both epidemiological and animal studies confirm sensitizing activity of this chemical in the contact with skin and respiratory tract and partly its irritating activity to the respiratory system. EU experts have classified trimellit-ic anhydride as a substance irritating to the respiratory system, posing a risk of serious damage to the eyes and potentially causing sensitization by inhalation and skin contact. In Poland there is no OEL value. Because of shortage of data suitable for establishing OEL, it has been proposed to accept the values of 0.04 mg/m3 as TWA and 0.08 mg/m3 as STEL, similarly to most European countries. It has been also proposed to label the substance with ‘A’ (sensitizer) and ‘I’ (irritant) letters in the Polish OEL list.
Źródło:
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2011, 3 (69); 5-29
1231-868X
Pojawia się w:
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
1,2- Dichloroetan. Dokumentacja proponowanych dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego
1,2- Dichloroethane. Documentation of proposed values of an occupational exposure limit (OEL)
Autorzy:
Soćko, R.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/137246.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:
1,2-dichloroetan
NDS
narażenie zawodowe
1,2-dichloroethane
MAK
occupational exposure
Opis:
1,2-Dichloroetan (1,2-DCE) jest bezbarwną cieczą stosowaną m.in. do syntezy: chlorku winylidenu, 1,1,1-trichloroetanu, trichloroetylenu, rozpuszczalników chlorowanych, a także ekstrakcji tłuszczów i olejów oraz jako zmywacz, rozpuszczalnik m.in. żywic, asfaltu i kauczuku. Ponadto 1,2-dichloroetan jest składnikiem farb i pestycydów stosowanych do zwalczania szkodników zbóż oraz gleby. W Unii Europejskiej stosowanie 1,2-dichloroetanu jako pestycydu jest zabronione. W Polsce 1,2-dichloroetan jest produkowany przez firmę ANWIL S.A. z Włocławka. Dostarczone przez ten zakład dane dotyczące stężeń 1,2-dichloroetanu w powietrzu środowiska pracy w poszczególnych jednostkach produkcyjnych w latach 2010-2013 wskazują na brak przekroczeń obowiązującej wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia (ND) 1,2-dichloroetanu wynoszącej 50 mg/m³. Według Centralnego Rejestru Danych o Narażeniu na Substancje, Preparaty, Czynniki lub Procesy Technologiczne o Działaniu Rakotwórczym lub Mutagennym, prowadzonego w Instytucie Medycyny Pracy w Łodzi, w latach 2005-20012 narażenie zawodowe w Polsce na 1,2-dichloroetanu miało miejsce w kilkudziesięciu zakładach pracy. Na posiedzeniu Komitetu Doradczego ds. Bezpieczeństwa i Zdrowia w Miejscu Pracy (ACSH, Advisory Committee on Safety and Health at Work) w listopadzie 2013 r. dyskutowano propozycję wartości wiążącej(BOELV) dla 1,2-dichloroetanu na poziomie 8,14 mg/m³ (2 ppm). Wyniki obserwacji klinicznych osób narażonych na 1,2-dichloroetan wskazują na działanie drażniące związku na: błony śluzowe, układ nerwowy i układ sercowo-naczyniowy. Przyjęcie dużych dawek/stężeń 1,2-dichloroetanu powoduje rozwój nasilonych objawów toksyczności ostrej, kończącej się często śmiercią z powodu arytmii serca. Najczęściej zgłaszanymi objawami są: bóle i zawroty głowy, ogólne osłabienie, nudności, wymioty krwią i żółcią, rozszerzone źrenice, ostry ból w podbrzuszu i uczucie duszności w klatce piersiowej. W badaniach w warunkach in vitro i in vivo stwierdzono aktywność mutagenną 1,2-dichloroetanu. Na podstawie wyników badań na gryzoniach wykazano dużą różnorodność nowotworów po narażeniu drogą pokarmową i inhalacyjną na 1,2-dichloroetan. U szczurów notowano wzrost przypadków mięsaka naczyniowego różnych narządów (śledziony, wątroby, trzustki i nadnerczy), wzrost przypadków raka płaskonabłonkowego przedżołądka, gruczolakoraka i włókniakomięsaka sutka. U myszy występował wzrost częstotliwości występowania: raka wątrobowo-komórkowego, gruczolaka i raka płuc, gruczolakoraka i włókniakomięsaka sutka oraz gruczolakoraka macicy, a także chłoniaków złośliwych. Krytycznym skutkiem działania 1,2-dichloroetanu jest działanie układowe: zaburzenia funkcjonowania układu nerwowego, upośledzenie funkcji wątroby i nerek, dolegliwości ze strony układu pokarmowego. W celu ustalenia wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) 1,2-dichloroetanu zrezygnowano z wyników badań na zwierzętach narażanych na związek drogą inhalacyjną, gdyż były one przeprowadzone w latach 50. i nie spełniają przyjętych obecnie wymagań w procedurach badawczych. Do wyznaczenia wartości NDS 1,2-dichloroetanu uwzględniono dane pochodzące z wyników badania przeprowadzonego na szczurach, którym podawano związek w oleju kukurydzianym przez 90 dni. Na podstawie ustalonej w tym doświadczeniu wartości NOAEL dla działania układowego, zaproponowano przyjęcie wartości NDS na poziomie 10 mg/m³. Zaproponowano również ustalenie wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego (NDSCh) 1,2-dichloroetanu na poziomie 20 mg/m3. Zaproponowane wartości normatywów higienicznych powinny zabezpieczyć pracowników przed działaniem drażniącym związku oraz przed potencjalnym jego działaniem układowym. Ze względu na stosunkowo dużą szybkość przenikania 1,2-dichloroetanu przez skórę, wynoszącą 2,8 mg/cm2/h,a także na udowodnione wchłanianie przez skórę u ludzi, proponuje się także wprowadzenie oznakowania skóra, a ze względu na działanie drażniące związku oznakowanie literą I. 1,2-Dichloroetan należy również oznakować ze względu na zaklasyfikowanie go do grupy rakotwórczości Carc. 1B – substancja rakotwórcza kategorii 1.B.
1,2- Dichloroethane is a colorless liquid with an odor typical of chlorinated hydrocarbons. 1,2- Dichloroethane has been used as an intermediate in the manufacture of vinyl chloride; as a scavenger in leaded gasoline; and a solvent. It is also used in paint removers, wetting and penetrating agents, ore flotation, and soaps and scouring compounds. Animal studies have uniformly indicated liver and kidney injury from exposure to 1,2-dichloroethane. 1,2-Dichloroethane vapor is irritating to the eyes, nose, throat (mucous membranes) and skin. Human exposure to 1,2- dichloroethane results in CNS depression. This paper reports symptoms such as nausea, vomiting, and dizziness. 1,2-Dichloroethane has been classified by the International Agency for Research on Cancer as possibly carcinogenic to humans based on limited human epidemiological data and sufficient animal toxicity (IARC category 2b). Under the classification and labelling legislation in Europe it is classified as a carcinogen Cat IB. Information about the hazard from 1,2- dichloroethane is limited. Animal toxicity studies have shown a range of tumors induced from ingested 1,2-dichloroethane. Howrever, human epidemiological evidence for occupational exposure causing cancer is w^eak. There is no basis to identify a suitable risk estimate. To determine MAC value for 1,2-dichloroethane systemic effect was adopted as a critical effect. The Expert Group for Chemical Agents has recommended TWA of 10 mg/m3 and STEL of 20 mg/m3. It has been also proposed to label the substance with "I" (irritant), Skin (substance can penetrate skin) and a carcinogen Cat. IB.
Źródło:
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2014, 4 (82); 23-65
1231-868X
Pojawia się w:
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
1,4-Fenylenodiamina
1,4-Phenylenediamine
Autorzy:
Sitarek, K
Wąsowicz, W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/138304.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:
1,4-fenylenodiamina
narażenie zawodowe
NDS
1,4-phenylenediamine
occupational exposure
TWA
Opis:
1,4-Fenylenodiamina (PPD) to substancja o dość powszechnym zastosowaniu, ponieważ jest składnikiem farb do włosów, mieszanin używanych do tatuażu, a także farb do futer oraz wywoływaczy fotograficznych i przeciwutleniaczy. Według danych ze stacji sanitarno-epidemiologicznych w 2007 r. nie zanotowano w przemyśle polskim narażenia pracowników na stężenia 1,4-fenylenodiaminy przekraczające obowiązującą wartość najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS), która wynosi 0,1 mg/m3 . 1,4-Fenylenodiamina jest substancją toksyczną, wartość LD50 po podaniu do żołądka szczura wynosi 80 ¸ 98 mg/kg m.c. Objawami ostrego zatrucia u zwierząt są: drgawki, łzawienie, ataksja, drżenie, przyspieszony oddech i tętno oraz obniżona temperatura ciała. 1,4-Fenylenodiamina jest alergenem, co stwierdzono zarówno na podstawie wyników testów na zwierzętach, a także badań osób narażanych zawodowo na tę aminę, jak i osób stosujących preparaty z 1,4-fenylenodiaminą do farbowania włosów i tatuowania skóry. 1,4-Fenylenodiamina po podaniu do worka spojówkowego królika powoduje zapalenie spojówek. 1,4-Fenylenodiamina jest mutagenem pośrednim dla bakterii Salmonella Typhimurium, nie indukuje mikrojąder, recesywnych mutacji letalnych związanych z płcią u Drosophila melanogaster ani dominujących mutacji letalnych u myszy. 1,4-Fenylenodiamina podawana zwierzętom w paszy, do żołądka lub na skórę nie działała kancerogennie. Zgodnie z klasyfikacją IARC 1,4-fenylenodiamina jest zaliczona do grupy 3., tj. czynników nieklasyfikowalnych pod względem rakotwórczości dla ludzi. 1,4-Fenylenodiamina nie działa teratogennie. Normatyw higieniczny 1,4-fenylenodiaminy we wszystkich państwach, w których został ustalony, wynosi 0,1 mg/m3 i jest opatrzony literami „Sk” wskazującymi, że substancja wchłania się przez skórę. Ponieważ przedstawione w niniejszej dokumentacji dane dotyczące toksyczności 1,4-fenylenodiaminy dla ludzi i zwierząt nie dają podstaw do wyliczenia wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) i najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego (NDSCh), dlatego Zespół Ekspertów proponuje pozostawienie istniejącej wartości normatywu higienicznego (NDS), która wynosi 0,1 mg/m3. Istnieją jednak doniesienia naukowe wskazujące na działanie drażniące i uczulające tej aminy dla ludzi i zwierząt doświadczalnych, a także dane dotyczące jej wchłaniania przez skórę, dlatego autorzy dokumentacji zaproponowali, aby 1,4-fenylodiaminę oznaczano dodatkowo literami: „A” – substancja o działaniu uczulającym, „I” – substancja o działaniu drażniącym oraz „Sk” – substancja wchłania się przez skórę.
1,4-Phenylenediamine (PPD) occurs as crystals. It is a dye used for hair and fur, as an intermediate in manufacturing dyes and rubber accelerators. PPD is a toxic substance (LD50 per os for rats is 80 ÷ 90 mg/kg, CL50 for rats is 920 mg/m3). There are many reports of sensitivity to PPD in experimental animals and humans. 1,4-Phenylenediamine does not induce fetotoxic, teratogenic and carcinogenic effects. Carcinogenic classification – IARC, group 3 – not classifiable as to carcinogenicity to humans; ACGIH – A4 – not classifiable as a human carcinogen. ACGIH has recommended TWA of 0.1 mg/m3 for occupational exposure to 1,4-Phenylenediamine. The Expert Group for Chemical Agents has recommended TWA of 0.1 mg/m3 and notations “I” (irritant agent), Sk – skin and SEN – sensitization agent.
Źródło:
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2010, 3 (65); 5-25
1231-868X
Pojawia się w:
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
1,2-Dibromoetan
Autorzy:
Świdwińska-Gajewska, A
Czerczak, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/137340.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:
1,2-dibromoetan
narażenie zawodowe
NDS
1,2-dibromoethane
occupational exposure
MAC value
Opis:
1,2-Dibromoetan (DEB) jest bezbarwną cieczą o słodkawym zapachu, podobnym do chloroformu. Jest zaklasyfikowany jako substancja rakotwórcza kategorii 2., która działa toksycznie: przez drogi oddechowe, w kontakcie ze skórą i po połknięciu, a także drażniąco na: oczy, drogi oddechowe i skórę oraz jest niebezpieczna dla środowiska. 1,2-Dibromoetan otrzymuje się w procesie bromowania etylenu, a także reakcji acetylenu i kwasu bromowodorowego. Związek był stosowany jako środek usuwający: ołów, pestycyd oraz fumigant do odymiania gleby i zbóż. Obecnie substancję tę używa się jako półprodukt w syntezie chemicznej oraz rozpuszczalnik: żywic, gum i wosków. Z danych zebranych przez Centralny Rejestr Danych o Narażeniu na Substancje, Preparaty, Czynniki lub Procesy Technologiczne o Działaniu Rakotwórczym lub Mutagennym wynika, że narażenie w Polsce na 1,2-dibromoetan występuje głównie wśród pracowników laboratoryjnych: uczelni wyższych i zakładów chemicznych. W 2010 r. zarejestrowano 336 osób pracujących w narażeniu na ten związek w 10 zakładach. W Centralnym Rejestrze nie ma informacji o wielkości narażenia (IMP 2011). Według danych Głównej Inspekcji Sanitarnej w 2010 r. nie było pracowników narażonych na 1,2-dibromoetan powyżej wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS), czyli stężenia 0,5 mg/m3 (GIS 2010). 1,2-Dibromoetan może działać toksycznie po narażeniu drogą: inhalacyjną, pokarmową oraz w kontakcie ze skórą. Działa także silnie drażniąco na: oczy, skórę i drogi oddechowe. Pierwsze objawy zatrucia u ludzi występują ze strony układu pokarmowego, a następnie obserwowano: żółtaczkę, uszkodzenia wątroby, nerek i zahamowanie ośrodkowego układu nerwowego (OUN). Narażenie inhalacyjne może prowadzić do zapalenia i ciężkiego uszkodzenia płuc. U zwierząt narażenie na 1,2-dibromoetan wywołuje przede wszystkim zmiany w obrębie układu oddechowego (jamy nosowej, tchawicy i płuc), a także w: wątrobie, nerkach, nadnerczach i jądrach. Związek działa mutagennie i genotoksycznie, co potwierdzają liczne testy przeprowadzone na bakteriach i komórkach zwierząt w badaniach w warunkach in vitro i In vivo. 1,2-Dibromoetan może wpływać na rozrodczość. U pracowników narażonych na 1,2-dibromoetan zaobserwowano zmiany w jakości nasienia. U zwierząt związek ten wpływał nie tylko na spermatogenezę, lecz także na cykl rujowy. Zaobserwowano również objawy działania embriotoksycznego i teratogennego związku u szczurów i myszy. Działanie rakotwórcze 1,2-dibromoetanu na zwierzęta potwierdzono w licznych eksperymentach, podając zwierzętom substancję różnymi drogami. Drogą dożołądkową 1,2-dibromoetan indukował powstawanie nowotworów w: przedżołądku, płucach i układzie krążenia. Związek podany inhalacyjnie wywoływał nowotwory: jamy nosowej, płuc i układu krążenia, a podany przez skórę: nowotwory skóry i płuc. 1,2-Dibromoetan w organizmie jest metabolizowany na szlaku oksydacyjnym z udziałem cytochromu P450 lub koniugacji za pośrednictwem S-transferazy glutationowej. Metabolity wydają się być odpowiedzialne w dużej mierze za działanie toksyczne i rakotwórcze tego związku, głównie przez kowalencyjne wiązanie z kwasami nukleinowymi i białkami. Za podstawę do wyznaczenia wartości NDS przyjęto skutek działania rakotwórczego w badaniu inhalacyjnym na myszach i szczurach. Wartość NDS wyliczona na podstawie ryzyka jednostkowego oszacowanego przez ekspertów EPA wynosi 0,6 (mg/m3)-1. Proponuje się zmniejszenie obowiązującej wartości NDS 1,2-dibromoetanu z 0,5 do 0,01 mg/m3. Nie ma podstaw do zaproponowania wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego (NDSCh) oraz dopuszczalnego stężenia w materiale biologicznym (DSB) 1,2-dibromoetanu. Jednocześnie proponuje się pozostawienie dotychczasowego oznakowania 1,2-dibromoetanu: „Rakotw. Kat. 2.”, „Ft”, „I” i „Sk”.
1,2-Dibromoethane (DEB) is a colorless liquid with a sweet odor similar to chloroform. It is classified as a carcinogen category 2, which is toxic by inhalation, in contact with skin and if swallowed. It is irritating to the eyes, respiratory system and skin, and is dangerous to the environment. 1,2-Dibromoethane is obtained by bromination of ethylene, and in the reaction of acetylene with hydrobromic acid. The chemical was used to removing lead, as a pesticide and as a fumigant for fumigation of soil and grain. Now it is used as an intermediate product in chemical synthesis, and as a solvent for resin, rubber and wax. Data collected by The Central Register of Data on Exposure to Substances, Preparations, Agents or Processes with Carcinogenic or Mutagenic Activity shows that in Poland exposure to 1,2-dibromoethane occurs mainly in laboratory workers at universities and chemical plants. In 2010, 336 people were recorded as exposed to this chemical in 10 plants. The Central Register has no information about the severity of the exposure (IMP 2011). According to the Chief Sanitary Inspectorate, in 2010, no workers were exposed to 1,2-dibromoethane at a concentration above the maximum admissible concentration (MAC) of 0.5 mg/m3 (GIS 2010). The first symptoms of poisoning in humans are gastrointestinal, followed by jaundice, liver and kidney damage, and inhibition of central nervous system. Inhalation exposure can result in inflammation and severe damage to the lungs. In animals, exposure to 1,2-dibromoethane primarily produces changes in the respiratory tract (nasal cavity, trachea and lungs), and also in the liver, kidneys, adrenal gland and testes. The compound shows mutagenic and genotoxic activity, which numerous in vitro and in vivo tests on bacteria and animal cells have confirmed. 1,2-Dibromoethane can affect reproduction. A change in the quality of the semen was noted in workers exposed o 1,2-dibromoethane. In animals, this compound affects not only the spermatogenesis, but also the estrous cycle. Signs of embryotoxic and teratogenic activity of the compound were also observed in rats and mice. Carcinogenicity of 1,2-dibromoethane in animals has been confirmed in numerous experiments, during which the animals were exposed to the substance in different ways. When given intragastrically, 1,2-dibromoethane caused cancer of the forestomach, lungs and circulatory system. Inhalation exposure to the compound resulted in tumors of the nasal cavity, lungs and circulatory system, while dermal exposure resulted in tumors of the skin and lungs. 1,2-Dibromoethane is metabolized in the body in the oxidative pathway by cytochrome P450 or by conjugation via glutathione S-transferase. The metabolites appear to be largely responsible for the toxic and carcinogenic effects of this compound, mainly by covalent binding to nucleic acids and proteins. The carcinogenic effect of inhalation exposure of mice and rats has been accepted as the basis for establishing MAC values. The MAC value of 0.6 (mg/m3)-1 has been calculated on the basis of the individual risk estimated by the experts of the EPA. A decrease in the current MAC value of 1,2-dibromoethane from 0.5 to 0.01 mg/m3 has been suggested. It does not seem reasonable to establish a maximum short-term exposure limit (STEL), or the biological exposure index (BEI) for 1,2-dibromoethane. At the same time, maintaining current 1,2-dibromoethane notations Carc. Cat. 2, Ft, I and Sk is suggested.
Źródło:
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2012, 2 (72); 45-73
1231-868X
Pojawia się w:
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
1,3-Etylenotiomocznik
1,3-Ethylenethiourea
Autorzy:
Zapór, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/138389.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:
1,3-etylenotiomocznik
ETU
wartości normatywne
1,3-ethylenethiourea
ethylene thiourea
exposure limits
Opis:
1,3-Etylenotiomocznik (ETU) jest stosowany głównie w przemyśle chemicznym, przede wszystkim jako tzw. przyspieszacz w procesach utwardzania neoprenu, kauczuku poliakrylowego i elastomerów, a także w galwanizerniach i odlewnictwie. Jest też produktem pośrednim w produkcji barwników, leków, żywic syntetycznych, a także pestycydów, głównie insektycydów i fungicydów dikarbaminianowych. Narażenie zawodowe na 1,3-etylenotiomocznik dotyczy przede wszystkim osób zatrudnionych w przemyśle chemicznym, metalurgicznym oraz przy stosowaniu tego związku podczas zabiegów agrochemicznych. W warunkach narażenia zawodowego 1,3-etylenotiomocznik może wchłaniać się do organizmu na drodze inhalacyjnej, pokarmowej i przez skórę. W dostępnym piśmiennictwie nie ma doniesień na temat szkodliwego działania 1,3-etylenotiomocznika na ludzi. Niewiele jest również danych dotyczących objawów ostrej toksyczności związku u zwierząt doświadczalnych. Wartości LD50 związku po podaniu per os szczurom ustalono na poziomie 265 ÷ 1832 mg/kg m.c., co pozwala na zaklasyfikowanie 1,3-etylenotiomocznika jako związku szkodliwego po połknięciu. Długookresowe narażenie zwierząt doświadczalnych na 1,3-etylenotiomocznik powodowało uszkodzenie funkcji tarczycy i wątroby. Większość danych pochodziła z eksperymentów, w których związek podawano zwierzętom z paszą. 1,3-Etylenotiomocznik nie wykazywał działania genotoksycznego w odpowiednich testach na bakteriach, komórkach ssaków w warunkach in vitro oraz u myszy i szczurów w warunkach in vivo. Działanie rakotwórcze 1,3-etylenotiomocznika było oceniane przez grupę roboczą IARC na podstawie wyników eksperymentów, w których związek podawano zwierzętom z paszą w dwóch badaniach przeprowadzonych na trzech szczepach myszy łącznie z narażeniem okołoporodowym oraz na podstawie pięciu badań na szczurach, również z narażeniem okołoporodowym. U myszy związek powodował nowotwory komórek pęcherzykowych tarczycy, nowotwory wątroby i przysadki mózgowej. U szczurów stwierdzono gruczolaki i raki komórek pęcherzykowych tarczycy. 1,3-Etylenotiomocznik nie powodował zmian nowotworowych u chomików. Eksperci IARC w 2001 r. zaliczyli 1,3-etylenotiomocznik, na podstawie istniejących danych toksykologicznych, do grupy 3., ponieważ nie znaleziono wystarczających dowodów rakotwórczego działania związku na ludzi i zwierzęta doświadczalne. Nowotwory wykryte u zwierząt doświadczalnych powstają bowiem na drodze niegenotoksycznego mechanizmu i wynikają z działania zaburzającego homeostazę hormonów tarczycy przez selektywne hamowanie peroksydazy tarczycowej (TPO) przez 1,3-etylenotiomocznik. Dlatego też jest mało prawdopodobne występowanie nowotworów tarczycy u ludzi narażanych na 1,3-etylenotiomocznik o stężeniach niezakłócających homeostazy hormonów tarczycy. Dodatkowo na podstawie wyników badań na zwierzętach stwierdzono, że gryzonie są bardziej wrażliwe na powstawanie nowotworów tarczycy niż ludzie. W badaniach na szczurach 1,3-etylenotiomocznik wykazywał działanie embriotoksyczne i teratogenne. Dawkę 5 mg/kg m.c./dzień 1,3-etylenotiomocznika można przyjąć za dawkę, która nie spowoduje wystąpienia wad rozwojowych u płodów szczurów (wartość NOEL). 1,3-Etylenotiomocznik ulega szybkiemu wchłanianiu z przewodu pokarmowego zwierząt doświadczalnych. U ssaków jest metabolizowany do etylenodiaminy, etylenomocznika, ditlenku węgla i kwasu szczawiowego lub do pochodnych imidazolowych. U ludzi 1,3-etylenotiomocznik jest wydalany w postaci niezmienionej. Mechanizm toksycznego działania 1,3-etylenotiomocznika na tarczycę polega na hamowaniu aktywności peroksydazy tarczycowej (TPO), enzymu katalizującego syntezę hormonów tarczycy – trójjodotyroniny (T3) i tyroksyny (T4). Zmniejszenie stężenia hormonów tarczycy, zwłaszcza T4 we krwi, stanowi sygnał dla przysadki powodujący wzmożone wytwarzanie TSH – hormonu stymulującego pracę tarczycy, w celu pobudzenia jej do produkcji T4. Stałe pobudzanie tarczycy powoduje proliferację komórek pęcherzykowych tarczycy i prowadzi do procesu nowotworowego. Szkodliwe działanie 1,3-etylenotiomocznika może być także związane z jednoczesnym narażeniem na azotyny. Proponowaną wartość najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) 1,3-etylenotiomoczniaka równą 0,1 mg/m3 wyliczono na podstawie wyników 10-letnich badań u ludzi narażonych na średnie stężenia 1,3-etylenotiomocznika w powietrzu stanowisk pracy wynoszące około 0,2 mg/m3, u których stwierdzono jedynie zmniejszenie stężenia T4, przy braku zmian stężeń TSH i tyreoglobuliny. Stężenie 0,2 mg/m3 1,3-etylenotiomoczniaka uznano za wartość NOAEL, którą do wyliczenia wartości NDS podzielono przez współczynnik niepewności, uwzględniając różnice wrażliwości osobniczej ludzi. Nie ma podstaw do ustalenia wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego (NDSCh) 1,3-etylenotiomocznika. Nie ma też podstaw do ustalania wartości dopuszczalnego stężenia w materiale biologicznym (DSB) związku. Uwzględniając wyniki badań działania teratogennego 1,3-etylenotiomoczniaka u zwierząt doświadczalnych, proponuje się także oznakowanie związku literami „Ft” oznaczającymi substancję działającą toksycznie na płód.
1,3-Ethylenethiourea (ETU) is used primarily as an accelerator for vulcanising polychloroprene and polyacrylate rubbers. Occupational exposure to 1,3-ethylenethiourea occurs also in the chemical industry where it is used as an intermediate in dyes, synthetic resins and pharmaceuticals synthesis. It is also a metabolic degradation product and an impurity in ethylenebisdithiocarbamate fungicides, and field workers may be exposed to 1,3-ethylenethiourea while applying these fungicides. The primary routes of potential human exposure to 1,3-ethylenethiourea are inhalation, ingestion and dermal contact. The principal toxic effects of 1,3-ethylenethiourea in humans involve the thyroid gland. 1,3-Ethylenethiourea is a harmful substance in laboratory animals in acute toxicity testing. In chronic toxicity it exerts harmful action on thyroid glands and the liver. 1,3-Ethylenethiourea did not show genotoxicity in many experimental studies. In carcinogenicity testing this compound induced thyroid follicular cell carcinoma in rats of both sexes, and thyroid follicular cell neoplasms, hepatocellular neoplasms, and adenomas of the parts distalis of the pituitary gland in both sexes of mice. There are no data on carcinogenicity in humans. 1,3-Ethylenethiourea exerts embryotoxic, fetotoxic and teratogenic effects in animals.
Źródło:
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2007, 1 (51); 57-94
1231-868X
Pojawia się w:
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
1,2-Dimetoksyetan : dokumentacja proponowanych dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego
1,2-Dimethoxyethane : documentation of proposed values of occupational exposure limits (OELs)
Autorzy:
Kupczewska-Dobecka, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/958177.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:
1,2-dimetoksyetan
monoglim
NDS
narażenie zawodowe
1,2-dimethoxyethane
monoglym
MAC
occupational exposure
Opis:
1,2-Dimetoksyetan (EGDME, eter dimetylowy glikolu etylenowego, monogli(y)m) należy do grupy rozpuszczalników alkiloeterowych. W warunkach normalnych jest bezbarwną, lotną cieczą, o słabym zapachu eteru, bardzo dobrze rozpuszczalną w wodzie. Na wniosek Komisji Europejskiej Belgia wraz z: Polską, Holandią i Niemcami, przedłożyła Europejskiej Agencji ds. Chemikaliów propozycję uznania 1,2-dimetoksyetanu za substancję stwarzającą szczególnie duże obawy ze względu na jej szkodliwe działanie na rozrodczość.1,2-Dimetoksyetan jest stosowany jako substancja pomocnicza w przetwórstwie przy wytwarzaniu i sporządzaniu chemikaliów przemysłowych, produkcji fluoropolimerów oraz jako rozpuszczalnik i środek czyszczący w przemyśle mikroelektronicznym i w poligrafii. Jest również stosowany jako rozpuszczalnik takich metali alkalicznych, jak: lit, sód, potas, pallad. 1,2-Dimetoksyetan wykorzystuje się również jako rozpuszczalnik elektrolitów baterii litowych i do recyklingu akumulatorów litowych. W 1997 r. rozpoczęto produkcję baterii litowo-jonowych. Baterie litowe (Li-FeS2) zostały wprowadzone na rynek popularnej elektroniki konsumenckiej na początku 2007 r. przez firmę Energizer (baterie Energizer Ultimate Lithium). W 2008 r. firma Philips wprowadziła baterie Philips Lithium Ultra. Ogniwo litowo-żelazowe jest zbudowane z litowej (metalicznej) anody i katody w formie pasty ze sproszkowanego siarczku żelaza, zmieszanego z grafitem zanurzonej w ciekłym roztworze elektrolitu. Jako elektrolity stosowane są związki organiczne, np.: węglan propylenu, dioksolan, 1,2-dimetoksyetan (około 6%). Szacuje się, że rocznie sprzedaje się około 300 mln sztuk (7,5 tys. ton) baterii i akumulatorów małogabarytowych. Na podstawie tych danych można przypuszczać, że na 1,2-dimetoksyetan jest narażonych kilkadziesiąt tysięcy pracowników, zarówno przy produkcji baterii, jak i ich recyklingu. W dostępnym piśmiennictwie nie znaleziono informacji na temat toksyczności ostrej i przewlekłej 1,2-dimetoksyetanu u ludzi, z wyjątkiem jednego doniesienia, pochodzącego z Departamentu Transportu USA, że wdychanie par 1,2-dimetoksyetanu może powodować zawroty głowy i trudności w oddychaniu, natomiast w przypadku połknięcia mogą wystąpić: nudności, wymioty i utrata przytomności (stężeń i dawek związku nie podano). W Polsce dotychczas nie ustalono wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) 1,2-dimetoksyetanu. Spośród krajów Unii Europejskiej wartość OEL ustaliła Łotwa na poziomie 10 mg/m³, natomiast w Kanadzie wartość dopuszczalnego poziomu narażenia wynosi 18 mg/m³. Największy producent eterów glikoli na świecie Ferro Corporation zaleca wartość dopuszczalnego narażenia zawodowego dla eterów glikolowych (TWA) na poziomie 18,7 mg/m³ (5 ppm w przeliczeniu na EGDME) oraz wartość chwilową (STEL) – 93,5 mg/m³(25 ppm w przeliczeniu na EGDME). Producent Ferro Corporation rekomenduje dla kobiet w wieku rozrodczym wartość dla eterów glikoli (TWA) na poziomie 3,74 mg/m³ (1 ppm w przeliczeniu na EGDME) oraz wartość chwilową (STEL) – 18,7 mg/m³ (5 ppm w przeliczeniu na EGDME). Do wyliczenia wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) przyjęto wartość NOAEC 187 mg/m³ wyznaczoną dla królików na podstawie zmian w nabłonku kanalików nasiennych (narażenie inhalacyjne dwutygodniowe, metoda OECD 412). Po przyjęciu odpowiednich współczynników niepewności zaproponowano przyjęcie stężenia 10 mg/m³ za wartość NDS 1,2-dimetoksyetanu bez ustalenia wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego (NDSCh). Normatyw oznakowano literami „Ft” – substancja działająca toksycznie na płód oraz „SK”– wchłanianie substancji przez skórę może być podobnie istotne, jak przy narażeniu drogą oddechową. Nie ma danych w dostępnym piśmiennictwie umożliwiających ustalenie wartości dopuszczalnego stężenia w materiale biologicznym (DSB) 1,2-dimetoksyetanu. Należy podkreślić, że kobiety w wieku rozrodczym nie powinny być zatrudniane do prac w narażeniu na 1,2-dimetoksyetan. Przeciwwskazanie to powinno być ujęte w rozporządzeniu ministra zdrowia w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w kodeksie pracy.
1,2-Dimethoxyethane (EGDMA, ethylene glycol dimethyl ether, monoglym) belongs to the group of alkyl ether solvents. Under normal conditions, it is a colorless, volatile liquid with a faint odor of ether and is very soluble in water. Poland, Belgium, the Netherlands and Germany has submitted a proposal to the European Chemical Agency on recognizing 1,2-dimethoxyethane as a substance of very high concern because of its harmful effects on reproduction. 1,2-Dimethoxyethane is produced in Europe in the amount of >1000 t/year. It is a modern and oxygenated solvent commonly used as an ingredient of paints and varnishes, motor fluids and products for cleaning and degreasing. It is also used as a solvent for alkali metals such as lithium, sodium, potassium, palladium and it is also used as a solvent for electrolyte lithium batteries and lithium battery recycling. There are no data on the acute and chronic toxicity of 1,2-dimethoxyethane at humans in the available literature. A report from the US Department of Transportation describes that the inhalation of vapors of 1,2-dimethoxyethane may cause dizziness, breathing difficulties and in the case of ingestion may cause nausea, vomiting, loss of consciousness (concentrations and doses of a compound not specified). On the basis of chemical structure of 1,2-dimethoxyethane and its metabolism it can be assumed that this substance can be harmful to hematopoietic system, but there are no data on the effect in humans. Based on epidemiological studies on overall exposure to glycol alkyl ethers it can be noted that the effects observed in humans after the exposure to ethylene glycol alkyl ethers were related to adverse effects on hematological parameters, fertility and fetal development. 1,2-Dimethoxyethane metabolizes mainly to 2-methoxyethanol, next by the enzymatic oxidation to 2-methoxyacetic acid (MAA). 2-Methoxyethanol is a substance which can cause hemolytic anemia and can be harmful to reproduction and development of human fetuses. The LD50 value after oral administration of 1,2- dimethoxyethane is 2525–4000 mg/kg bw, LC50 value is between 20 mg/l and 63 mg/l, while the LD50 value after dermal administration is in the range of 1000–2000 mg/kg bw. Data on mutagenicity of ether are inconclusive. In Chinese hamster ovary cells in vitro, 1,2-dimethoxyethane induced sister chromatid exchange. No data were found on the carcinogenicity of ether or its metabolite 2-methoxyethanol. On the basis of the analysis of experimental results on laboratory animals it can be concluded that the critical effect of 1,2-dimethoxyethane influences reproduction and development of offsprings. Histopathological changes in seminiferous epithelium and spermatogenesis disorders, aspermia and oligospermia were observed in rats and rabbits exposed by inhalation to 1,2-dimethoxyethane. Exposing female rats, rabbits and mice to 1,2-dimethoxyethane during organogenesis caused a toxic effect on an embryo (mortality), a reduction in body weight in fetuses, a delay in ossification and growth, an increase of malformations and cardiovascular changes. In Poland the MAC value of 1,2-dimethoxyethane is not established. From the European Union countries, Latvia established the OEL at 10 mg/m3. In Canada, the tolerable exposure level is 18 mg/m3. The Ferro Corporation is the largest producer of glycol ethers and it recommends the tolerable occupational exposure to glycol ethers at 18.7 mg/m3 (5 ppm calculated as EGDMA) (TWA) and the short-term value (STEL) of 93.5 mg/m3 (25 ppm as EGDMA). For women in the reproductive age, the Ferro Corporation recommends values for the glycol ethers as TWA - 3.74 mg/m3 (1 ppm as EGDMA) and STEL – 18.7 mg/m3 (5 ppm calculated as EGDMA). The NOAEC value of 187 mg/m3 determined for rabbits on the basis of changes in the epithelium of the seminiferous tubules (2-week inhalation exposure, OECD 412) was used To calculate MAC values. After applying uncertainty factors, the proposed limit value for 1,2-dimethoxyethane is 10 mg/m3. STEL value was not established. The substance was labeled with "Ft" (a substance toxic to a fetus) and "skin" (absorption of substances through the skin can be similarly important as inhalation). It should be emphasized that women in the reproductive age should not be employed at workstations where 1,2-dimethoxyethane is used. This contraindication should be included in the regulation of the minister of health on conducting medical tests of employees, scope of preventive health care for employees and medical certificates issued for purposes provided in the Labour Code.
Źródło:
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2016, 3 (89); 37-66
1231-868X
Pojawia się w:
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
1-Chloro-4-nitrobenzen
1-Chloro-4-nitrobenzene
Autorzy:
Lewińska, D.
Wąsowicz, W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/138460.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:
1-4-chloro- 4 nitrobenzen
methemoglobinemia
skóra
najwyższe dopuszczalne stężenie (NDS)
1-chloro-4-nitrobenzene
skin
Opis:
1-Chloro-4-nitrobenzen (PCNB) występuje w postaci kryształów o żółtawym kolorze i słodkawym zapachu. Jest stosowany jako substancja pośrednia w produkcji: barwników, gumy, leków, odczynników fotograficznych i środków ochrony roślin, np. parationu. Związek wchłania się do organizmu przez drogi oddechowe i skórę. Ulega szybkiemu metabolizmowi i jest wyda-lany głównie z moczem. Skutkiem działania 1-chloro-4-nitrobenzenu jest methemoglobinemia prowadząca do niedokrwistości i niedotlenienia tkanek. Charakterystyczną cechą obserwowaną u osób narażonych na 1-chloro-4-nitrobenzen jest obecność ciałek Heinza w erytrocytach. Objawami zatrucia u ludzi są: ból głowy, zaburzenia rytmu serca, nudności, brak apetytu oraz sinica. U zwierząt, podobnie jak u ludzi, 1-chloro-4-ni-trobenzen powoduje: methemoglobinę, zaburzenie przenoszenia tlenu w organizmie i niedotlenienie tkanek objawiające się sinicą. W wielu przypadkach obserwowano: hemosyderozę śledziony, wątroby i szpiku kostnego. 1-Chloro-4-nitrobenzen nie wykazywał działania drażniącego na skórę i oko królika. Mutagen-ne działanie związku stwierdzono w komórkach Salmonella Typhimurium oraz w komórkach chłoniaka L5178Y/TK w obecności i nieobecności aktywacji metabolicznej. W badaniach na hodowlach komórkowych (komórki jajnika chomika chińskiego) wykazano genotoksyczne właściwości 1-chloro-4-nitrobenzenu. W dostępnym piśmiennictwie nie znaleziono danych na temat kancerogennego działania 1- -chloro-4-nitrobenzenu dla ludzi. Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem (IARC) zaklasyfikowała 1-chloro-4-nitrobenzen dla ludzi. U zwierząt rakotwórcze działanie związku wykazano w jednym badaniu na myszach, u których po podaniu związku w paszy stwierdzono wy-stępowanie raka wątrobowokomórkowego i nowotworów pochodzenia naczyniowego. Eksper-ci IARC uznali jednak wynik tego badania za niewystarczający dowód kancerogennego działania 1-chloro-4-nitrobenzenu na zwierzęta laboratoryjne. 1-Chloro-4-nitrobenzen w pewnych modelach doświadczalnych wykazywał działanie terato-genne i embriotoksyczne. Efektem krytycznym narażenia na 1-chloro-4-nitrobenzen jest methemoglobinemia. Do ustalenia wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) 1-chloro-4-nitrobenzenu wykorzystano wyniki 4-tygodniowego inhalacyjnego narażenia szczurów, u których najmniejsze stosowane stężenie (5 mg/m3) powodowało wzrost stężenia MetHb we krwi (3,1%) tylko u samców w czwartym tygodniu narażenia. Stężenie 5 mg/m3 1-chloro-4-nitrobenzenu przyjęto za wartość najniższego obserwowanego poziomu działania szkodliwego (LOAEL) związku. Po uwzględnieniu współczynników niepewności wyliczono wartość najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) 1-chloro-4-nitrobenzenu na poziomie 0,6 mg/m3. Z uwagi na właściwości met-hemoglobinotwórcze związku zaproponowano przyjęcie wartości dopuszczalnego stężenia w materiale biologicznym (DSB) na poziomie 2% MetHb. Ze względu na wchłanianie się 1-chloro- -4-nitrobenzenu przez skórę zaproponowano oznaczenie związku literami „Sk”.
1-Chloro-4-nitrobenzene has the appearance of yellowish crystals and has a somewhat sweet scent. This compound is used mainly (as an indirect compound) in the production of dryings, rubber, drugs, photograph reagents and plant protection chemicals, e.g. parathion. It can be absorbed through the respiratory tract and the skin. No information is available regarding its allergenic and irritant effects. Human studies have shown that 1-Chloro-4-nitrobenzene can cause methemogobinemia, lead to anemia and tissues hypooxidation. Characteristic feature of humans exposed to this compound is Heinz’s body in erythrocytes. On the basis of a rat chronic study, the TLV (MAC) value has been kept at 0.6 mg/m3. The Expert group has also suggested additional notation: “Sk” (substance absorbed through the skin).
Źródło:
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2009, 3 (61); 5-23
1231-868X
Pojawia się w:
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Buta-1,3-dien
Buta-1,3-diene
Autorzy:
Sitarek, K
Szymczak, W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/138003.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:
buta-1,3-dien
narażenie zawodowe
NDS
DSB
buta-1,3-diene
occupational exposure
TWA
BEI
Opis:
Buta-1,3-dien w temperaturze pokojowej jest gazem stosowanym do produkcji żywic termoplastycznych elastomerów kauczuku i lateksu, gdyż ten wchłania się głównie w układzie oddechowym, a następnie jest metabolizowany do monoepoksydu 1,2-epoksy-3-butenu i diepoksydu 1,2,3,4-diepoksybutanu, a po sprzężeniu z glutationem wydalany z moczem. Z danych Centralnego Rejestru o Narażeniu na Substancje o Działaniu Rakotwórczym lub Mutagennym w Łodzi wynika, że w 2005 r. liczba narażonych na ten związek w Polsce wynosiła około 300 osób i dodatkowo około 520 narażonych na substancje ropopochodne, których działanie rakotwórcze jest uzależnione od buta-1,3-dienu. Buta-1,3-dien o małych stężeniach jest łagodnym czynnikiem narkotycznym dla ludzi, natomiast u zawodowo narażonych na ten związek stwierdzano objawy jego działania drażniącego na błony śluzowe oczu i dróg oddechowych. Według danych stacji sanitarno-epidemiologicznych w 2007 r. nie zanotowano w przemyśle polskim narażenia pracowników na buta-1,3-dien o stężeniu 10 mg/m3, czyli przekraczającym obowiązującą wartość NDS (dane niepublikowane, Główny Inspektor Sanitarny 2007). Buta-1,3-dien jest substancją o niewielkiej toksyczności ostrej dla zwierząt (wartość LC50 dla szczurów wynosi 270 000 mg/m3). Substancja ta jest mutagenna i genotoksyczna, może powodować uszkodzenia materiału genetycznego komórek somatycznych i komórek płciowych. Wykazano, że buta-1,3-dien jest czynnikiem rakotwórczym dla myszy B6C3F1 i szczurów. Istnieją również dowody wskazujące, że narażenie zawodowe na buta-1,3-dien jest związane z ryzykiem nowotworów układu limfohematopoetycznego. Według klasyfikacji IARC buta-1,3- -dien jest zaliczany do grupy 2A, czyli czynników prawdopodobnie rakotwórczych dla ludzi, a wg klasyfikacji ACGIH do grupy A2, czyli substancji podejrzanych o działanie rakotwórcze dla ludzi. W Polsce buta-1,3-dien jest zaklasyfikowany do Kat. 1. czynników rakotwórczych i do Kat. 2. czynników mutagennych. Buta-1,3-dien nie powoduje zaburzeń płodności, a jego działanie teratogenne ujawniło się tylko wówczas, gdy zastosowane dawki były toksyczne dla matek. Eksperci ACGIH (2006) zalecają przyjęcie biologicznych wskaźników 8-godzinnego narażenia zawodowego na buta-1,3-dien o stężeniu 4,42 mg/m3. Wskaźnikami tymi są: 1,2-dihydroksy-4- -N-acetylocysteinyl)-butan w moczu i addukty hemoglobiny N-1 i N-2-(hydroksybutenyl)-walina we krwi. Narażenie powyższe odzwierciedla stężenie 1,2-dihydroksy-4-(N-acety-locysteinyl)-butanu równe 2,5 mg/l mierzone na zakończenie zmiany roboczej, a narażenie w okresie ostatnich 120 dni pokazuje stężenie mieszaniny adduktów na poziomie 2,5 pmol/gHb. Na podstawie oceny ryzyka wystąpienia nowotworów układu limfohematopoetycznego proponuje się przyjęcie wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia (NDS) buta-1,3-dienu w powietrzu środowiska pracy na poziomie 4,4 mg/m3 oraz następujące wskaźniki dopuszczalnego narażenia w materiale biologicznym (DSB): – 2,5 mg/l 1,2-dihydroksy-4-(N-acetylocysteinyl)-butanu w moczu mierzone na zakoń-czenie zmiany roboczej – 2,5 pmol/gHb – addukty hemoglobiny N-1 i N-2-(hydroksybutenyl)-walina we krwi obrazujące narażenie w okresie ostatnich 120 dni. Nie znaleziono podstaw do wyznaczania wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego (NDSCh) buta-1,3-dienu.
Buta-1,3-diene is a colorless gas. It is produced in large volumes and used in manufacturing thermoplastic resins, elastomers and synthetic rubber. Exposure by inhalation is the dominant pathway for exposure. Occupational exposure to this substance is associated with the induction of leukemia. The major metabolites of buta-1,3-diene are: 1,2-epoxy-3-butene (EB), 1,2,3,4- -diepoxybutavne (DEB) and 1,2-dihydroxy-3,4-epoxybutane (EB-diol). Buta-1,3-diol and its metabolites have been mutagenic and clastogenic in numerous in vivo and in vitro tests. Buta-1,3-diene is genotoxic in somatic and germ cells of laboratory rodents. This substance is terato-genic in animals at doses toxic to mothers. Long-term exposure to buta-1,3-diene in relatively low concentrations was associated with ovarian atrophy in mice, whereas in greater concentra-tions with atrophy of testes in male mice. Buta-1,3-diene is a carcinogen in mice inducing tu-mors in multiple sites. The Expert Group recommended, on the basis of the results of a human carcinogenicity study, a TLV value for buta-1,3-diene of 4.4 mg/m3. The BEI indicates an exposure level associated with exposure to 4.4 mg/m3: 1,2-dihydroxy-4-(N-acetylcysteinyl)-butane in urine 2.5 mg/l (end of shift), a mixture of N-1 and N-2-(hydroxybutenyl(valine) hemoglobin adducts in blood – 2.5 pmol/gHb. Carcinogen Cat.1 and Muta. Cat. 2 notations are also recommended.
Źródło:
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy; 2009, 4 (62); 27-57
1231-868X
Pojawia się w:
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies