- Tytuł:
-
Psychologiczne aspekty rozpoznawania zdolności do bycia krytycznym – dylematy ontologiczne i metodologiczne
Psychological aspects of recognising the ability to be critical. Ontological and methodological dilemmas - Autorzy:
- Czaja-Chudyba, Iwona
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/44716461.pdf
- Data publikacji:
- 2024-01-29
- Wydawca:
- Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej. Wydawnictwo APS
- Tematy:
-
myślenie krytyczne
dylematy metodologiczne
pomiar kompetencji krytycznych
critical thinking
methodological dilemmas
measurement of critical competencies - Opis:
-
Artykuł poświęcono analizie dylematów teoretycznych i problemów metodologicznych związanych z badaniem zdolności bycia krytycznym. Na podstawie analizy literatury przedstawia przegląd stanowisk związanych z zagadnieniami: ontologicznej nieprzejrzystości i nieostrości tego pojęcia, łączących się z pytaniami o to: 1) czym jest krytycyzm (postawą czy umiejętnością poznawczą)?; 2) czy jest on wrodzony czy wyuczalny?; 3) jaki jest cel krytycyzmu – czy można mówić o jedno vs. dwustronności tego typu myślenia/postawy?; 4) jakie są kompetencje warunkujące zdolności krytyczne, a co utrudnia lub hamuje aktywizowanie myślenia i postawy krytycznej? Drugi zakres refleksji poświęcony będzie zagadnieniom metodologicznym, związanym z epistemologicznymi dylematami i ograniczeniami sposobów badania tego konstruktu. Opisane zostaną strategie i narzędzia badawcze wykorzystywane w światowych badaniach (przede wszystkim testy CCTDI oraz CCTST P. Facione, raport Delphi), a także strategie związane z próbami mierzenia kategorii krytycyzmu. Analizy te zostały uwzględnione jako wskazówki przy konstruowaniu autorskiego Kwestionariusza Kompetencji Krytycznych i łączą się z przygotowaniem, wstępną fazą jego tworzenia, związaną z operacjonalizacją tego konstruktu i teoretyczną oraz metodologiczną precyzacją projektu badawczego, m.in. zarysem koncepcji relacyjnego traktowania krytycyzmu, tłumaczącego jego personalną i kontekstualną wybiórczość. W podsumowaniu zaprezentowane zostaną fazy zrealizowane w podjętym projekcie, pilotażowe wyniki badań oraz plany jego standaryzacji i normalizacji, w celu wykorzystania go jako narzędzia diagnozy w psychologii i pedagogice.
The article is an analysis of theoretical dilemmas and methodological problems related to the study of the ability to be critical. Based on the literature, it presents an overview of positions related to the issues of ontological opacity and vagueness of this concept, including the following questions: 1) What is criticism (an attitude or a cognitive skill)?; 2) Is it innate or learned?; 3) What is the purpose of criticism – can we talk about one- or two-sidedness of this type of thinking/attitude?; 4) What are the competencies that determine critical abilities, and what hinders or inhibits the activation of critical thinking and critical attitude? Then, attention was focused on methodological issues related to epistemological dilemmas and limitations of methods of researching this construct. Research strategies and tools used in global research are described (primarily the CCTDI and CCTST tests, P. Facione’s The Delphi Report), as well as strategies related to attempts to measure the category of criticism. These analyses were considered as guidelines in the construction of the original Critical Competences Questionnaire and are connected with the preparation, initial phase of its creation related to the operationalisation of this construct and the theoretical and methodological precision of the research project, among others, an outline of the concept of relational treatment of criticism, explaining its personal and contextual selectivity. The summary presents the phases completed within the project, pilot research results and project standardisation and normalisation plans in order to use it as a diagnostic tool in psychology and pedagogy. - Źródło:
-
Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze; 2023, 625(10); 4-20
0552-2188 - Pojawia się w:
- Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł