Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "demokracja;" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 25
Tytuł:
Formy demokracji bezpośredniej jako przykład edukacji politycznej we Włoszech
Autorzy:
Latosińska, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/420847.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
Włochy
demokracja
demokracja bezpośrednia
referendum
inicjatywa ludowa
weto ludowe
Opis:
Współcześnie za fundamentalne zasady demokracjiuznaje się suwerenność narodu, zachowanie prawmniejszości, podział i równowagę władz, konstytucjonalizmi praworządność oraz pluralizm. System demokratycznyzapewnia obywatelom szeroki wybór możliwościuczestniczenia w życiu publicznym. Należą do nich międzyinnymi: bezpośrednie formy demokracji (referendum,inicjatywa ludowa, samorządność), pośrednie formydemokracji (system przedstawicielski), organizacjespołeczne i polityczne (stowarzyszenia, partie polityczne),inicjatywy obywatelskie, bezpośrednie formy wyrażaniapoparcia lub sprzeciwu (listy otwarte, petycje).Artykuł jest zwięzłą próbą przedstawienia form demokracjibezpośredniej we Włoszech, stanowiących niewątpliwierealizację podstawowych zasad demokracji jakotakiej, pozwalających obywatelom włoskim na rzeczywistekształtowanie życia społeczno-politycznego w kraju.
Źródło:
Horyzonty Polityki; 2011, 2, 3; 211-226
2082-5897
Pojawia się w:
Horyzonty Polityki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Demokracja bezpośrednia w Polsce jako instrument populistycznej polityki
Direct democracy in Poland as an instrument of populist politics
Autorzy:
Dzwończyk, Joanna Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/421128.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
populizm
demokracja
demokracja bezpośrednia
referendum
populism
democracy
direct democracy
Opis:
RESEARCH OBJECTIVE: The aim of the article is to show the relationship between the use of direct democracy instruments and populism in Poland. THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: The basic issue is to demonstrate the instrumental use of the referendum institution and the citizen's referendum initiative to carry out current political interests by both the ruling and opposition parties, leading to the objectification of society and facilitating populist influence. The text refers to the conclusions of two populism`s - the populism of  politicians and populism of voters and the case analysis method – which was applied to five national referenda after 1989 and to the ten civic referendum initiatives taken over the same period. THE PROCESS OF ARGUMENTATION: Starting from the indication of the common ground of democracy and populism, what is the people,  it has been pointed out that populism has an instrumental approach to citizens, whose voices are heard by politicians but often generated, only when they recognize him as useful for their interests. RESEARCH RESULTS: The analysis showed that there is justification for the instrumental treatment of both of the discussed forms of direct democracy, what conducive to the populism of politicians, while at the same time strengthens the populism of voters. CONCLUSIONS, INNOVATIONS AND RECOMMENDATIONS: The reach of Polish politicians to direct democratic institutions, such as the referendum and the civic referendum initiative, is a selective one and is characterized by far-reaching selfish pragmatism, which has the power to make the instruments of legitimation of their decisions. 
CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest pokazanie zależności między stosowaniem instrumentów demokracji bezpośredniej a populizmem w Polsce. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Podstawowym zagadnieniem jest wykazanie instrumentalnego wykorzystywania instytucji referendum i obywatelskiej inicjatywy referendalnej do realizacji bieżących interesów politycznych zarówno przez partie sprawujące władzę, jak i te pozostające w opozycji, co prowadzi do uprzedmiotowienia społeczeństwa i ułatwia populistyczne oddziaływania. W tekście odwołano się do koncepcji dwóch populizmów – populizmu polityków i populizmu wyborców oraz metody analizy przypadku – którą zastosowano w odniesieniu do pięciu przeprowadzonych po 1989 r. referendów ogólnokrajowych i dziesięciu, podjętych w tym samym okresie, obywatelskich inicjatyw mających na celu doprowadzenie do zarządzenia przez Sejm referendum ogólnokrajowego. PROCES WYWODU: Wychodząc od wskazania wspólnej podstawy demokracji i populizmu, jaką jest lud, wskazano, że populizm cechuje się instrumentalnym podejściem do obywateli, których głos jest przez polityków słuchany, ale i często generowany tylko wtedy, gdy uznają go za przydatny do realizacji ich interesów. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Przeprowadzona analiza pokazała, iż uzasadnione jest twierdzenie o instrumentalnym traktowaniu obu omawianych form demokracji bezpośredniej, co sprzyja populizmowi polityków, wzmacniając jednocześnie populizm wyborców. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Odwoływanie się przez polskich polityków do instytucji demokracji bezpośredniej, jaką jest referendum i obywatelska inicjatywa referendalna, ma charakter wybiórczy i cechuje się daleko posuniętym egoistycznym pragmatyzmem, który ma z tych instrumentów uczynić narzędzie uprawomocnienia podejmowanych przez nich decyzji.
Źródło:
Horyzonty Polityki; 2018, 9, 28; 59-72
2082-5897
Pojawia się w:
Horyzonty Polityki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Demokracja bezpośrednia w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 roku
Autorzy:
Marczewska-Rytko, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/420582.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
demokracja
demokracja bezpośrednia
referendum
inicjatywa obywatelska
konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej
Opis:
CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest przedstawienie instytucji demokracji bezpośredniej w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r. na tle wcześniejszych rozwiązań konstytucyjnych w Polsce. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Demokracja bezpośrednia w Polsce ma stosunkowo krótką historię. W okresie międzywojennym takie rozwiązania nie były tu znane. Podobnie nie były one przewidziane w Konstytucji z 1952 r. W tym kontekście ważna jest analiza instytucji demokracji bezpośredniej w Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 r. PROCES WYWODU: Artykuł przedstawia następujące zagadnienia: 1) rozwiązania prawne przed 1987 r.; 2) rozwiązania prawne w latach 1987-1997; 3) referendum ogólnokrajowe w Konstytucji RP z 1997 r.; 4) inicjatywa obywatelska i referendum lokalne w Konstytucji RP z 1997 r. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Obowiązująca Konstytucja z 1997 r. przewiduje trzy rodzaje referendum ogólnokrajowego: 1) konstytucyjne (art. 235, ust. 6); 2) ratyfikacyjne (art. 90, ust. 3); 3) w sprawach o szczególnym znaczeniu dla państwa (art. 125, ust. 1). Konstytucja przewiduje referendum lokalne jako formę bezpośredniego sprawowania władzy w art. 170. Zgodnie z art. 118, ust. 2 prawo do wystąpienia z inicjatywą ustawodawczą przysługuje również grupie co najmniej stu tysięcy obywateli, którzy posiadają prawo wyborcze. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Referendum ogólnokrajowe jest traktowane jako procedura wyjątkowa wskazana po zasadach działania Sejmu i Senatu. Prawo do zarządzenia referendum przysługuje jedynie Sejmowi i działającemu za zgodą Senatu Prezydentowi. Uchwała o referendum jest podejmowana bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów. Uzyskanie konsensusu politycznego dla referendum jest trudne. Wiele kwestii i rozwiązań prawnych wymaga przemyślenia i dyskusji.  
Źródło:
Horyzonty Polityki; 2018, 9, 26; 51-61
2082-5897
Pojawia się w:
Horyzonty Polityki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Globalne procesy erozji demokracji w perspektywie czynników politycznych, społecznych i medialnych
Global processes of democratic erosion in the perspective of political, social and media factors
Autorzy:
Olender, Kamil
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2231813.pdf
Data publikacji:
2021-06-30
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
demokracja
władza
media
populizm
democracy
authority
populism
Opis:
CEL NAUKOWY: Próba przedstawienia problemu erozji demokracji w perspektywie czynników politycznych, społecznych i medialnych oraz weryfikacja ich zasięgu globalnego na przykładzie ruchów populistycznych w Polsce i na Węgrzech. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Problemem badawczym jest proces autokratyzacji w kontekście rosnącego zainteresowania ruchami populistycznymi w wielu państwach na całym świecie. Dla zweryfikowania celu posłużono się redukcjonistyczną metodą analizy i konstrukcji logicznej, w której zbadano występowanie pojawiających się w literaturze aspektów pod kątem ich występowania w obu krajach. PROCES WYWODU: Zreferowano bieżącą sytuację polityczną na świecie. Następnie wyeksplifikowano trzy kluczowe czynniki destabilizujące demokracje na świecie: polityczne, społeczne i medialne, by ostatecznie opisać, jak w połączeniu wpływają one na globalne procesy erozji demokracji. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Wykazano, że czynniki te mają charakter globalny oraz wskazano na ich sprzężenie i wynikowość, służące w konsekwencji pogłębieniu polaryzacji poprzez wspieranie poglądów populistycznych, co może być przyczyną poważnych skutków politycznych i zmniejszenia poparcia dla demokracji w przyszłości. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Opisywane czynniki i zależności między nimi powinny prowadzić do głębszej refleksji aktantów oraz obserwatorów polityki względem skutków komunikatów medialnych w dłuższej perspektywie czasowej.
RESEARCH OBJECTIVE: An attempt to present the problem of the erosion in democracy in the perspective of political, social and media factors along with verification of their global reach based on example of populist movements in Poland and Hungary. THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: The researched problem is the autocratization process in the context of the growing interest in populist movements in many countries around the world. To verify the goal, a reductionist method of analysis and logical construction was used, in which the occurrence of aspects appearing in the literature was examined in terms of their occurrence in both countries. THE PROCESS OF ARGUMENTATION: The current world political situation was presented. Then, three key factors destabilizing democracies in the world were exposed: political, social and media to finally describe, when combined, their influence on global processes of democracy erosion. RESEARCH RESULTS: It was indicated that these factors are global in nature and their linkage and resultant have been shown, which in turn serve to deepen polarization by supporting populist views, which may cause serious political consequences and reduce support for democracy in the future. CONCLUSIONS, INNOVATIONS AND RECOMMENDATIONS: The described factors and dependencies between them should lead to deeper reflection of actors and policy watchers in relation to the effects of media messages in the long term.  
Źródło:
Horyzonty Polityki; 2021, 12, 39; 89-104
2082-5897
Pojawia się w:
Horyzonty Polityki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Błąd Izokratesa (czyli o konserwatywnej polityce kulturalnej)
The Error of Isocrates (about Conservative Cultural Policy)
Autorzy:
Rokita, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1013584.pdf
Data publikacji:
2020-12-18
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
kultura
polis
demokracja
etatyzm
globalizacja
Etatism
Globalization
Culture
Polis
Democracy
Opis:
CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest zaprezentowanie idei polityki kulturalnej, wolnej zarówno od nadmiernej interwencji zbiurokratyzowanego państwa, jak też – z drugiej strony – od wpływów koterii kulturalnych. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Metoda badawcza polega na odwołaniu się do idei „etatyzmu kulturalnego”, sformułowanej przez starożytnego retora Izokratesa. Autor mówi o „błędzie Izokratesa”, który jego zdaniem polegał na postulacie interwencji polis w kształtowanie politycznego i duchowego życia Greków. Odnosi tę ideę do analizy polityki kulturalnej w świecie zbiurokratyzowanych demokracji współczesnych. Na podstawie tej analogii przeprowadza swój krytyczny wywód. PROCES WYWODU: Początek wywodu nawiązuje do protekcjonizmu kulturalnego w polityce państw współczesnych. Następnie analizie zostaje pod‑ dane pojęcie politycznego humanizmu, zaczerpnięte z Paidei Wernera Jaegera. Kolejnym krokiem jest krytyka konstruktywizmu Izokratesa, któremu przyświecała idea odnowienia Areopagu jako wychowawcy ludu w politei. Te dwie idee potraktowane zostaną w tekście jako niemożliwe do urzeczywistnienia we współczesności. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Zasadniczym wnioskiem płynącym z przeprowadzonych analiz jest teza, iż współczesne procesy globalizacji kul‑ tury obniżają standardy edukacyjne. Tymczasem właściwymi celami polityki kulturalnej państwa powinna być integracja wspólnoty, a także reprodukcja elit. Sugerowane cytowanie: Osowski, S. (2020). Autor twierdzi, że ani „polityczny humanizm”, ani też „kulturalny etatyzm” nie mogą tych celów właściwie realizować. Pierwszy uległ bowiem współczesnej zbiurokratyzowanej polityce kulturalnej, a „błąd Izokratesa” nie daje współcześnie nadziei na urzeczywistnienie idei neoizokratejskiej. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Z powyższego wynika, iż jedynym rozsądnym wyjściem z sytuacji wydaje się celowa działalność państwa, które swą politykę kulturalną ukierunkowuje na konkretne cele, wystrzegając się etatyzmu kulturalnego, w czym może go wesprzeć wolny rynek. Autor nazywa taką strategię pseudo-paideią.
RESEARCH OBJECTIVE: The aim of the article below is an idea of the policy of culture, free both from the excessive intervention of the bureaucratic state and from the influence of the cultural coteries. THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: The research problem is to call an idea of the “cultural etatism” formulated by an ancient rhetorician Isocrates. The author speaks about an “error of Isocrates”, which – in his opinion – relied on the postulate of shaping the political and spiritual life of Greeks by the intervention of the polis. He applies this idea to an analysis of the policy of culture in the contemporary bureaucratic States. He carries out his argumentation on the ground of this analogy. THE PROCESS OF ARGUMENTATION: In the beginning the argument refers to the protectionism in the politics of the contemporary States. Then the object of examination is the notion of the political humanism, used by Werner Jaeger in his “Paideia”. The next step is a critique of the constructivism of Iso‑ crates, who was guided by the idea of reconstructing Areopag as an educator of people in polis. Those two ideas will be handled as of no use in the context of the present time. RESEARCH RESULTS: The crucial conclusion of the argumentation is the thesis that the present-day processes of globalization of culture debase the standards of education, whereas the suitable aims of cultural policy should be an integration of the community and also the reproduction of elites. The author argues that neither the political humanism nor the “cultural etatism are able to realize properly these aims. The first has been devastated by the present-day bureaucratic policy of culture, whereas the “error of Isocrates” makes impossible nowadays the realization of neoisocratic idea. CONCLUSIONS, INNOVATIONS AND RECOMMENDATIONS: Therefore the only reasonable way out of this situation seems to be the intentional activity of State, which aims its cultural policy to the specific objects, that is to say, which avoids cultural etatism and has its support in the free market. The author calls this strategy a “pseudo-paideia”.
Źródło:
Horyzonty Polityki; 2020, 11, 35; 147-164
2082-5897
Pojawia się w:
Horyzonty Polityki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czy e-demokracja i rozwiązania znane ze świata biznesu są właściwymi kierunkami zmian politycznych w Polsce?
Are E-democracy and Solutions Known From the Business World the Right Directions for Political Changes in Poland?
Autorzy:
Brzezicki, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2231814.pdf
Data publikacji:
2021-05-19
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
demokracja
polityka
publiczny
wybór
politycy
democracy
politics
public
choice
politicians
Opis:
CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest przedstawienie wybranych problemów systemu demokratycznego w Polsce oraz zaproponowanie kierunków rozwoju, poprawiających jego działanie. PROBLEM i METODY BADAWCZE: Problem badawczy dotyczył sprawdzenia czy wdrożenie założeń nowoczesnych koncepcji organizacyjnych i rozwiązań teleinformatycznych może przyczynić się do sprawniejszego sprawowania demokratycznej władzy, a także podwyższenia jej jakości? Podstawową metodą była zarówno analiza badań opinii publicznej o różnych aspektach polskiego systemu demokracji, jak i przegląd literatury przedmiotu dotyczącej koncepcji i teorii naukowych, związanych z badaniem systemów demokratycznych. PROCES WYWODU: W pierwszej części przedstawiono wyniki badań opinii publicznej o demokracji i jej poszczególnych obszarach działania. W drugiej części zaprezentowano koncepcje i teorie naukowe, związane z badaniem systemów demokratycznych i jego mechanizmów. Trzecia część przedstawia wybrane problemy demokracji w Polsce i propozycje ich zmian, opierających się na założeniach koncepcji i teorii omówionych w drugiej części artykułu. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Kryzys zaufania do obecnego modelu demokracji wynika z niedopasowania jej formy do wyzwań rozwojowych. Wdrożenie zarówno koncepcji e-demokracji proponowanej przez Parlament Europejski, jak i rozwiązań organizacyjnych opierających się na założeniach koncepcji i teorii naukowych, związanych z badaniem systemów demokratycznych, powinno przyczynić się do zwiększenia sprawności działania demokracji. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Pomimo ogromnej liczby publikacji w literaturze przedmiotu oraz prasie poświęconej demokracji, to przeważnie skupiano się albo na ocenie obecnego stanu systemu lub jego elementów, albo teoriach naukowych związanych z danym obszarem demokracji. Sporadycznie wskazywano ad hoc propozycje zmian, jednak i w tym przypadku miały one przeważnie charakter bieżącego reagowania na negatywne zjawiska, bez głębszego spojrzenia na cały system demokracji. W niniejszym artykule przezwyciężono powyższe ograniczenia poprzez połączenie oceny obecnego postrzegania demokracji z teorią naukową, które jednocześnie stanowią podstawy propozycji rozwiązań systemowych mających poprawić sprawność działania demokracji.
RESEARCH OBJECTIVE: The aim of the article is to present selected problems of the democratic system in Poland and to propose directions of development improving its operation. THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: The research problem was to check whether the implementation of modern organizational concepts and ICT solutions can contribute to a more efficient exercise of democratic power and increase its quality? The basic method was both the analysis of public opinion polls on various aspects of the Polish democracy system and a review of the literature on concepts and scientific theories related to the study of democratic systems. THE PROCESS OF ARGUMENTATION: The first part presents the results of public opinion surveys on democracy and its individual areas of operation. The second section presents concepts and scientific theories related to the study of democratic systems and its mechanisms. The third section presents selected problems of democracy in Poland and proposals for their changes based on the assumptions of concepts and theories discussed in the second part of the article. RESEARCH RESULTS: The crisis of confidence in the current model of democracy results from the mismatch between its form and development challenges. The implementation of both the concept of e-democracy proposed by the European Parliament and organizational solutions based on the assumptions of concepts and scientific theories related to the study of democratic systems should contribute to increase the effectiveness of democracy. CONCLUSIONS, INNOVATIONS, AND RECOMMENDATIONS: Despite the huge number of publications in the literature and press devoted to democracy, the main focus was either on the assessment of the current state of the system or its elements, or scientific theories related to a given area of democracy. Occasionally, ad hoc proposals for change were indicated, but in this case, they were mostly, without a deeper and broad view of the entire democratic system. This article overcomes the above limitations by combining the assessment of the current perception of democracy with scientific theory, which at the same time provides the basis for proposals for systemic solutions to improve the effectiveness of democracy.
Źródło:
Horyzonty Polityki; 2021, 12, 39; 41-66
2082-5897
Pojawia się w:
Horyzonty Polityki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wirus rozchwiania (czyli kilka uwag o politycznych konsekwencjach zarazy)
Unbalance Virus (a Few Remarks on the Political Consequences of the Plague)
Autorzy:
Rokita, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1013415.pdf
Data publikacji:
2020-10-21
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
pandemia
kryzys
demokracja
protekcjonizm
elity
pandemic
crisis
democracy
protectionism
elites
Opis:
CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest analiza przewidywanych i widocznych już dzisiaj konsekwencji kryzysu pandemii w wymiarze politycznym, gospodarczym, społecznym i religijnym. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Autor korzysta z bogatego spektrum wypowiedzi współczesnych analityków kryzysu COVID-19, dokonując przeglądu ich opinii oraz oceniając ich rzeczywiste podstawy. Przywołuje poglądy i prognozy formułowane w świecie zachodnich demokracji przez polityków, naukowców, hierarchów Kościoła. PROCES WYWODU: Proces wywodu polega na analizie współczesnych problemów związanych z zarazą w Europie i USA. Drugim stopniem analiz jest sformułowanie domniemań co do przyszłych konsekwencji kryzysu. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Najistotniejszą konkluzją artykułu jest próba rozpoznania konsekwencji kryzysu w kluczowych dziedzinach życia zachodnich demokracji. Zdaniem autora obecny kryzys przyczynia się do wzrostu podejrzliwości społeczeństw zachodnich wobec państwa demoliberalnego, które w sytuacji pandemii stara się uwypuklić swoją skłonność do działań autorytarnych. Chodzi tu przede wszystkim o oddziaływanie w duchu interwencjonizmu gospodarczego, centralizmu, protekcjonizmu. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Autor dochodzi do wniosku, iż obecny kryzys powoduje radykalizację istniejących już wcześniej idei. Jego zdaniem ani elity polityczne, ani też hierarchowie Kościoła nie są w stanie zachować równowagi intelektualnej wobec kryzysu COVID-19, który nazywa on kryzysem „rozchwiania”. Ostatecznie nie wiadomo, jaka czeka nas przyszłość. Póki co nie mogą nas o tym pouczyć ani współczesna nauka, ani też – tym bardziej – żadne elity polityczne.
RESEARCH OBJECTIVE: The aim of this paper is an analysis of the consequences, which can be foreseen and are visible just now during the crisis of the pandemic in the sphere of politics, economy, social life and religion. THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: The author uses the rich spectrum of the statements formulated by the present-day analysts of the COVID-19; he analyses theirs opinions and estimates its real grounds. He points at the views and prognoses formulated by the politicians, scientists and hierarchy of the Church. THE PROCESS OF ARGUMENTATION: The process of argumentation consists in an analysis of the present-day problems related to the pestilence in Europe and USA. The second step of analysis is the presentation of the supposed consequences of the crisis. RESEARCH RESULTS: The most important conclusion of the research is an attempt to recognize the consequences of crisis in the pivotal spheres of the life in western democracies. In the author’s opinion, the present situation increases the distrust of the western societies towards the demo-liberal State, which in the present situation of pandemic is trying to bring into relief its inclination for the authoritarian and even tyrannical activity. It deals first of all with the activities connected with the politics of economic restrictions, centralization and protectionism. CONCLUSIONS, INNOVATIONS AND RECOMMENDATIONS: The author comes to the conclusion that the present-day crisis causes the radicalization of the ideas, which have been existed before. In his opinion, neither political elites nor the hierarchies of the Church are able to keep a rational balance in the time of Covis-19 crisis, which he calls the crisis of „swinging”. The future is unknown. As long as we are in crisis we could be instructed about future neither by the present-day science nor – still less – by any political elites.
Źródło:
Horyzonty Polityki; 2020, 11, 36; 25-41
2082-5897
Pojawia się w:
Horyzonty Polityki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Demokracja i mizantropia. Przemiany wyobrażeń na temat ludu a problem intelektualnego uprawomocnienia demokracji
Democracy and Misanthropy. Changes in Perceptions of the People and the Problem of Intellectual Legitimacy of Democracy
Autorzy:
Nowak, Leszek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1013576.pdf
Data publikacji:
2020-08-06
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
Oświecenie
demokracja
mizantropia
natura ludzka
Enlightenment
Democracy
Misanthropy
Human Nature
Opis:
CEL NAUKOWY: Celem tego artykułu jest analiza związku między wy‑ obrażeniami z zakresu antropologii filozoficznej a problemem intelektualnej prawomocności demokracji. PROBLEM I METODY BADAWCZE: W artykule próbuję odpowiedzieć na pytanie, jaki jest związek między poglądami na temat natury ludzkiej a sto‑ sunkiem do demokracji. Analizuję ten problem interpretując klasyczne dzieła z zakresu myśli politycznej. PROCES WYWODU: Punktem wyjścia jest konstatacja: niechęć wobec demo‑ kracji wyrastała w dużej mierze z mizantropii. Demokracja nie była uznawana za ustrój godny poparcia, ponieważ nie wierzono w racjonalność zwykłego czło‑ wieka i jego zdolność do odpowiedzialnego uczestnictwa w życiu publicznym. Ta sytuacja zmienia się w epoce Oświecenia, kiedy to podważono pesymizm antropologiczny i sformułowane zostały teorie stanowiące podstawę dla idei intelektualnej prawomocności demokracji. Późniejszy bieg wypadków w du‑ żym stopniu te teorie zakwestionował, ale mimo to demokracja na Zachodzie uznawana jest za jedyną prawomocną formę rządu. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Analiza prowadzi do sformułowania poglądu o paradoksalnym charakterze współczesnej demokracji. Z jednej stro‑ ny, istnieje konsensus co do intelektualnej prawomocności demokracji, z dru‑ giej – w teorii i praktyce powszechnie kwestionowana jest zdolność zwykłego człowieka do rozumnego uczestnictwa w życiu publicznym. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Wyniki analizy powinny skłonić politologa do zmiany sposobu rozumienia charakteru współczesnej demo‑ kracji. Ustrój ten nosi nazwę demokracja, ale wydaje się mieć coraz mniej wspól‑ nego z nadziejami tych autorów, którzy sformułowali jej intelektualne założenia.
RESEARCH OBJECTIVE: The purpose of this article is to analyse the relationship between ideas of philosophical anthropology and the problem of intellectual legitimacy of democracy. THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS:  In the article I am trying to answer the question, what is the relationship between views on human nature and attitude to democracy. I analyse this problem by interpreting classic works of political thought. THE PROCESS OF ARGUMENTATION: The starting point is the statement: aversion to democracy arose largely from misanthropy. Democracy was not considered as intellectually legitimate regime, because it was not believed in the rationality of an ordinary person and his ability to participate responsibly in public life. This situation changes during the Enlightenment, when anthropological pessimism was undermined, and the theories underlying the idea of the intellectual legitimacy of democracy were formulated. The later course of events largely questioned these theories, but nevertheless democracy in the West is considered as the only legitimate form of government. RESEARCH RESULTS: This leads me to a view on the paradoxical nature of modern democracy. On the one hand, there is a consensus regarding the intellectual legitimacy of democracy. On the other hand, in theory and practice, the ability of ordinary people to participate reasonably in public life is commonly questioned. CONCLUSIONS, INNOVATIONS AND RECOMMENDATIONS: The results of the analysis should prompt the political scientist to change the way of understanding the nature of modern democracy. This system is called democracy, but it seems to have less and less to do with the hopes of those authors who formulated its intellectual assumptions.
Źródło:
Horyzonty Polityki; 2020, 11, 34; 13-26
2082-5897
Pojawia się w:
Horyzonty Polityki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sofistyczna refleksja nad polis a nowożytny paradygmat polityczności człowieka
Autorzy:
Puszkow-Bańka, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/421167.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
ruch sofistyczny
Platon
polityka
demokracja
liberalizm
model edukacji
grecka kultura polityczna
Opis:
Artykuł jest tekstem polemicznym z tezami książki C. Mielczarskiego Sofiści i polityka. Antyczne źródła liberalizmu europejskiego. Autorka przedstawia refleksję sofistyczną jako część greckiej kultury politycznej, która w dialektycznej jedności z platonizmem stanowi podstawę europejskiej formacji intelektualnej. Wtórnym wobec tego faktu wydaje się być prekursorstwo sofistów odnośnie względem nowożytnego przełomu w rozumieniu sfery polityczności. Autorka stoi na stanowisku, że eliminowanie filozoficznych podstaw ich społecznej refleksji, gubi sens przekazu zarówno myśli sofistycznej, jak i platońskiej. Polemizuje z tezą Mielczarskiego, że waga ruchu sofistycznego polega na ukazaniu, że na filozofię (klasyczną) przyjmującą istnienie absolutnej prawdy nie ma miejsca w demokratycznym państwie prawa i modelu współczesnej edukacji.
Źródło:
Horyzonty Polityki; 2012, 3, 4; 165-197
2082-5897
Pojawia się w:
Horyzonty Polityki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Glosa do idei republikanizmu
A Gloss to the Idea of Republicanism
Autorzy:
Buchner, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/420629.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
republikanizm
arystokracja
cnota
wolność
równość
liberalizm
demokracja
liberalna demokracja
salus rei publicae
konstytucja
decyzjonizm
prewencja
republic
republicanism
aristocracy
virtue
liberty
equality
liberalism
democracy
liberal democracy
constitution
decisionism
prevention
Opis:
The article tries to understand the idea of republicanism in the contemporary political context. The author maintains that the classic republican idea, which materialized in the Roman Republic, is nowadays very far from the forms of political life which could be accepted by our republics. For this reason, the very qualification of the republic has been often abused without any reference to  its real history. In order to confirm this thesis, some examples of republican options are mentioned as being involved in the historical process. In conclusion, the democratic republics of our days are regarded as being destructive to the various forms of liberty because they are obliged to suffer the pressure of the bureaucracy and that of parliamentary democracy.
Artykuł stanowi próbę zrozumienia idei republikanizmu we współczesnym kontekście politycznym. Autor stawia tezę, że klasyczna idea republikanizmu, ucieleśniona w Republice Rzymskiej, daleko odbiega od form, jakie przyjmują dzisiejsze republiki. Dlatego często nadużywa się samego określenia republiki bez odpowiedniego odniesienia do rzeczywistości historycznej. Na potwierdzenie tej tezy przytoczono przykłady republikańskich opcji, wskazując na ich historyczne uwikłania. Konkluzję wywodu stanowi teza, że dzisiejszerepubliki demokratyczne nie mają wiele wspólnego z instytucjami dawnej Republiki Rzymskiej, ponieważ ich przemożny demokratyzm niszczy znane niegdyś, zróżnicowane formy wolności, poddając je jednolitej presji biurokracji i parlamentaryzmu.
Źródło:
Horyzonty Polityki; 2013, 4, 7; 135-155
2082-5897
Pojawia się w:
Horyzonty Polityki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Uśmieszek cudny” czyli Polak a władza w publicystyce Witkacego
Autorzy:
Kaute, Wojciech Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/969919.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
Stanisław Ignacy Witkiewicz (Witkacy)
Joachim Lelewel
Michał Bobrzyński
polska kultura polityczna
demokracja szlachecka
Opis:
CEL NAUKOWY: celem artykułu jest analiza archetypu polskiej kultury politycznej w ujęciu Stanisława Ignacego Witkiewicza. PROBLEM I METODY BADAWCZE: dyskusja nad istotą polskiej kultury politycznej osiągnęła swój kulminacyjny moment w sporze pomiędzy koncepcją Joachima Lelewela z jednej strony i tak zwaną krakowską szkołą historyczną (J. Szujski, S. Tarnowski, S. Koźmian, M. Bobrzyński) z drugiej. Spór ten znany jest jako spór „optymistów” z „pesymistami”. Stanowisko S. I. Witkiewicza wpisuje się w tę dyskusję, przy czym Witkiewicz podąża drogą wyznaczoną przez badaczy krakowskich. Artykuł opiera się na analizie tekstów źródłowych Witkiewicza (Narkotyki, Niemyte dusze) dokonanej w kontekście sporu między „optymistami” i „pesymistami”. PROCES WYWODU: tekst rozpoczyna się od syntetycznej prezentacji głównych stanowisk w sporze o archetyp polskiej kultury politycznej – „optymistów” (w oparciu o najbardziej reprezentatywne ujęcie J. Lelewela) i „pesymistów” (w oparciu o ujęcie M. Bobrzyńskiego). Następnie analizie poddane jest stanowisko S. I. Witkiewicza, konfrontowane na bieżąco z zaprezentowanymi powyżej stanowiskami „optymistów” i „pesymistów”. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: głównym wynikiem analizy naukowej prowadzonej w niniejszym artykule jest jednoznaczna identyfikacja stanowiska S. I. Witkiewicza, jako wpisującego się w ujęcie pesymistyczne. Z jego perspektywy polska kultura polityczna wymaga swoistego „przerobienia”, aby Polska mogła w pełni włączyć się do grupy narodów, reprezentujących współczesną cywilizację europejską. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: we wnioskach autor wskazuje na konsekwencje, jakie wynikają z stanowiska S. I. Witkiewicza: celem dołączenia do narodów europejskich konieczne jest daleko idące zmodyfikowanie, a wręcz odrzucenie tradycji demokracji szlacheckiej. Rodzi to jednak pytanie o to, co po owej modyfikacji/odrzuceniu pozostałoby jeszcze z polskości. Autor wskazuje w ten sposób na wciąż otwarty, jak i na nadzwyczaj ważny i pilny charakter dyskusji nad polskością. SŁOWA KLUCZOWE: Stanisław Ignacy Witkiewicz (Witkacy), Joachim Lelewel, Michał Bobrzyński, polska kultura polityczna, demokracja szlachecka.
Źródło:
Horyzonty Polityki; 2019, 10, 30; 65-82
2082-5897
Pojawia się w:
Horyzonty Polityki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tocqueville i problemy z naturą demokracji
Tocqueville and Problems with The Nature of Democracy
Autorzy:
Słupik, Tomasz Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1013574.pdf
Data publikacji:
2020-08-06
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
demokracja
A. de Tocqueville
P. Manent
równość
łagodny despotyzm
człowiek masowy
Democracy
Equality
Mild Despotism
Mass Men
Opis:
CEL NAUKOWY: Celem naukowym jest ukazanie cech specyficznych demokracji oraz ich wpływu na kondycję współczesnej jednostki i społeczeństwa z perspektywy historii idei. Na podstawie analizy tekstów Alexisa de Tocqueville’a i jego wybitnych interpretatorów, takich jak: Pierre Manent, Michael Oakeshott. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Ukazanie z perspektywy historii idei istoty pojęcia demokracji zarówno w jego teoretycznym, jak i praktycznym wymiarze. Znakomita analiza demokracji poczyniona przez A. de Tocqueville’a w książce O demokracji w Ameryce od swojej premiery we Francji w latach 1835 (I tom) i 1840 (II tom) absolutnie nie straciła na znaczeniu i aktualności. Wprost przeciwnie. Ponowne odkrycie Tocqueville’a w latach pięćdziesiątych dwudziestego wieku było zasługą Raymonda Arona. Pracę nad interpretacją myśli Tocqueville’a kontynuował P. Manent – jego najwybitniejszy uczeń. Zasługi tych dwóch intelektualistów dla popularyzacji myśli A. de Tocqueville’a są bezsporne. To dzięki nim autor O demokracji w Ameryce trafił najpierw do europejskiego, później światowego obiegu intelektualnego. Zatem analiza demokracji opartych na opracowaniach Tocqueville’a i jego interpretatorów jest niezwykle użyteczna do badania kondycji współczesnej demokracji. PROCES WYWODU: Tekst zaczyna się od analizy rewolucyjnych przemian społeczeństw zachodnich – głównie Francji i USA – oraz wpływu na ich kondycję polityczną, społeczną i ekonomiczną. Później autor skupia się na omówieniu skutków, jakie niesie ze sobą demokratyczna transformacja. Chodzi przede wszystkim o zasadę suwerenności ludu, nową regułę legitymizacji władzy, która zastąpiła wcześniejszą zasadę suwerenności króla. Reguła ta budzi liczne kontrowersje, jest nieprecyzyjna, a współcześnie stała się pustym gestem, niewiele znaczącym rytuałem. Dalej zostaje przedstawiony swoisty paradoks demokracji, która będąc z natury zjawiskiem społecznym mającym pogłębiać więzi społeczne, prowadzi do odwrotnego skutku, ich rozluźnienia, a nawet rozpadu. Z kolei w demokracji (a właściwie jej współczesnej odmianie – demokracji liberalnej) krucha równowaga pomiędzy równością i wolnością skutkuje jej licznymi de‑ formacjami. Zatem krótka konkluzja brzmi – wolność przegrywa rywalizację z równością. Następnie autor pokazuje skutki, jakie wywołuje triumf równości. Konsekwencją tego zjawiska jest pojawienie się „człowieka masowego” z jego wszystkimi wadami. Na koniec zostaje zaprezentowane pojęcie „łagodnego despotyzmu” jako ilustracja procesu „ubezwłasnowolnienia” nowoczesnych społeczeństw i jednostek przez wszędobylskie, rozbudowane w bardzo wielu wymiarach współczesne państwo. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Głównym wynikiem analizy naukowej jest ukazanie przez pryzmat dzieła A. de Tocqueville’, jak również jego współczesnych interpretatorów, wpływu rewolucji demokratycznej, która miała miejsce w ostatnich dwustu latach na jednostkę, społeczeństwo, państwo. Powyższe rozważania dotyczą funkcjonowania człowieka w obszarze polityki, ekonomii i kultury. Wniosek, jaki płynie z obserwacji zawartych w niniejszym artykule, jest pesymistyczny. Demokracja ma cały szereg wad, które przy pojawieniu się niesprzyjających okoliczności społeczno-ekonomicznych mogą prowadzić do deformacji, a nawet rozpadu społeczeństwa. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: We wnioskach autor skupia się na konsekwencjach, jakie niesie ze sobą równość w demokracji. Zarówno ta, którą P. Manent określa jako „naturalną” oraz ta, którą określa, jako „wy‑ obrażoną”. W demokracji, a w demokracji liberalnej w szczególności, napięcie pomiędzy wolnością a równością prowadzi do jej rozchwiania, w ostatecznym rozrachunku do głębokiego kryzysu. W tym modelu ustrojowym – na poziomie idei, jak również praktyki politycznej – nie można tej sprzeczności ani złagodzić, ani wyeliminować. To twórcze napięcie, szczególnie przez kilka dekad po II wojnie światowej na Zachodzie przyniosło pokój, dobrobyt oraz społeczną i polityczną stabilizację. Druga dekada XXI wieku podważa ten stan rzeczy. Demokracja liberalna pod naporem negatywnych zjawisk, chociażby takich jak rozwarstwienie społeczne, ulega poważnemu kryzysowi, wskutek którego mogą wyłonić się dwa nowe modele ustrojowe: „demokracji nieliberalnej” czy też „liberalizmu niedemokratycznego”.
RESEARCH OBJECTIVE: The scientific goal is to show the specific features of democracy and their impact on the condition of the contemporary individual and society from the perspective of the history of ideas, basing on the analysis of the texts of A. de Tocqueville is and his outstanding interpreters, such as P. Manent, M. Oakeshott. THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: Showing the essence of the concept of democracy from the historical idea perspective in its theoretical and practical view. A. de Tocqueville’s excellent analysis of democracy in his book “Democracy in America” since its premiere in France in 1835 (volume 1) and 1840 (volume 2) has not absolutely lost its meaning and topicality. On the contrary. The rediscovery of Tocqueville in the 1950s was due to R. Aron. P. Manent his most outstanding student continued his work on interpreting Tocqueville’s thoughts. The merits of these two outstanding intellectuals for popularizing the thoughts of A. de Tocqueville are indisputable. It is thanks to them the author of “Democracy in America“ ”first found its way into European and later global intellectual circulation. Thus, analysis of democracy based on the tools developed by Tocqueville and his interpreters is extremely useful for studying the condition of contemporary democracy. THE PROCESS OF ARGUMENTATION: The text begins with an analysis of the revolutionary changes in Western societies, mainly: France and the USA and their impact on political, social and economic conditions. Later, the author focuses on discussing the effects of democratic transformation. Most of all it is about the principle of people’s sovereignty, a new rule of legitimacy of power, which replaced the earlier principle of the king’s sovereignty. This rule raises a lot of controversy, it is imprecise, and today it has become an empty gesture, not a significant ritual. Next, a peculiar paradox of democracy is presented, which is naturally a social phenomenon intending to deepening social ties, brings the opposite effect, their loosening and even disintegration. In turn, in a democracy (or rather its contemporary version of liberal democracy), the fragile balance between equality and freedom results in its numerous deformations. Therefore the short conclusion is: freedom loses competition with equality. Then the author shows the effects of equality triumph. The consequence of this phenomenon is the appearance of a “mass man” with all his defects. And finally, the concept of “mild despotism” is presented as an illustration of the process of “incapacitation” of modern societies and individuals by the ubiquitous modern state, expanded in many spheres. RESEARCH RESULTS: The main result of scientific analysis is to show the impact of the democratic revolution that has taken place for over the last two hundred years on: the individual, society, form the point of A. de Tocqueville’s work view, as well as its contemporary interpreters. The above analysis concerns the functioning of man in the area of politics, economy and culture. The conclusion of the observations contained in this article is pessimistic. Democracy has a number of disadvantages which, when socio-economic circumstances occur, can lead to deformation and even the collapse of society. CONCLUSIONS, INNOVATIONS, AND RECOMMENDATIONS: In his conclusions, the author focuses on the consequences of equality in democracy. Both that P. Manent describes as “natural” and the second one that he describes as “imagined” as well. In democracy and mainly in liberal democracy, the ten‑ sion between freedom and equality leads to its loosening and consequently to even deep crisis. In this system model, at the level of ideas as well as political practice, this contradiction cannot be alleviated or eliminated. This creative tension, especially for several decades after World War II, brought peace, prosperity, and social and political stability in the West. The second decade of the 21century undermines this state of affairs. Liberal democracy being under the pressure of negative phenomenon, such as social stratification, undergoes a serious crisis, the effect of which two new system models may occur: “illiberal democracy” or “undemocratic liberalism”.
Źródło:
Horyzonty Polityki; 2020, 11, 34; 67-86
2082-5897
Pojawia się w:
Horyzonty Polityki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polska i Polacy w myśli politycznej Jana Ludwika Popławskiego na tle krytyki Polski Michała Bobrzyńskiego
Poland and Poles in the Political Thought of Jan Ludwik Popławski in Relation to Michał Bobrzyński’s Critique of Poland
Autorzy:
Puszkow-Bańka, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2057718.pdf
Data publikacji:
2021-12-30
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
Popławski
Bobrzyński
Narodowa Demokracja
zapóźnienie
krytyka Polski i Polaków
National Democracy
backwardness
criticism of Poland and Poles
Opis:
Celem artykułu jest porównanie krytyki Polski i Polaków w myśli wczesnoendeckiej (na przykładzie J.L. Popławskiego) i szkoły krakowskiej (na przykładzie M. Bobrzyńskiego). Problemem badawczym jest próba odpowiedzi na pytanie o Polskę w kontekście Europy: według jakich wzorców dokonać ewaluacji polskiej kultury politycznej, skoro obaj myśliciele zgadzają się co do tego, że wzorce polskiej kultury politycznej są odmienne od europejskich i generują wadliwe status quo? Podstawową metodę stanowi analiza tekstów źródłowych oraz ich interpretacji przez późniejszych autorów. Bobrzyński punktem wyjścia czyni Europę, Popławski – Polskę. Różnica tej perspektywy generuje dwa odmienne projekty budowy nowoczesnego społeczeństwa polskiego. Zasadniczym wnioskiem płynącym z analizy jest teza o wewnętrznym charakterze krytyki Polski i Polaków w myśli J.L. Popławskiego, który wprawdzie formułuje tezę o „zapóźnieniu” Polski, a tym samym potrzebie „modernizacji”, jednakże punktem wyjścia czyni zasoby rodzimej kultury. Artykuł pokazuje różnice w umiejscowieniu „cnót ekonomicznych” na płaszczyźnie powinności człowieka i obywatela. Opisuje oddolne, „gminowładcze” uwarunkowania skutecznej władzy w Polsce oraz postuluje zniwelowanie rozdźwięku społecznego między elitami intelektualnymi („cywilizacja pańska”) a resztą społeczeństwa („cywilizacja chłopska”). Artykuł może się przysłużyć refleksji nad współczesnymi przemianami modernizacyjnymi zachodzącymi w społeczeństwie polskim; z jednej strony sugeruje potrzebę zmiany cywilizacyjnej, z drugiej pokazuje granice tej zmiany.
The aim of this article is to compare the criticism of Poland and Poles in the thought of the early National Democracy (on the example of J.L. Popławski) and the Cracow school (on the example of M. Bobrzyński). The research problem is an attempt to answer the question about Poland in the context of Europe: according to which patterns should Polish political culture be evaluated, since both thinkers agree that the patterns of Polish political culture are different from European ones and generate a faulty status quo? The basic method is the analysis of source texts and their interpretation by later authors. Bobrzyński’s starting point is Europe, while Popławski’s is Poland. The difference in perspective generates two different projects for building a modern Polish society. The main conclusion of the analysis is the thesis about the internal character of criticism of Poland and Poles in the thought of J.L. Popławski. He formulates a thesis about the “backwardness” of Poland, and thus the need for “modernization,” i.e. the modernization of Polish patriotism but the starting point of analysis is Polish political culture. The article shows the differences in the placement of “economic virtues” in the catalog of human and civil duties. It’s describes the grassroots, “power of the commons” (gminowładcze) conditions of effective political power in Poland and postulates bridging of the social gap between the intellectual elite (“lordly civilization”) and the rest of society (“civilization of commons”). The article may prompt a reflection on contemporary modernization changes taking place in Polish society; on one hand side, it suggests the need for civilization change, on the other hand side, it shows the limits of it.
Źródło:
Perspektywy Kultury; 2021, 35, 4; 415-436
2081-1446
2719-8014
Pojawia się w:
Perspektywy Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czy system demokratyczny potrzebuje partycypacji? O roli demokracji bezpośredniej – w Konstytucji RP i w kształtowaniu teorii demokracji
Does Democratic System Need Participation? On the Role of Direct Democracy, in Polish Constitution and Democratic Theory
Autorzy:
Porębski, Leszek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/421238.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
demokracja bezpośrednia
partycypacja polityczna
system demokratyczny
teoria demokracji
direct democracy
political participation
democratic system
theory of democracy
Opis:
Research objective: The aim of the paper is the analysis of the impact of political participation on democratic system. The reference plane of the analysis is direct democracy (including its forms comprised in Polish constitution), in that its limits  and drawbacks. The research problem and methods:  The research problem is considering the issue: Is any type of participation strengthening democratic system? The overall impact of participation on democracy according to contemporary theories of democracy is also taken into account in the analysis. The process of argumentation: Majority of theories of democracy assume that intensive participation results in better performance of political system. The practice of direct democracy proves however that citizens’ decisions are very often based on erroneous premises. The competence of citizens who participate in democratic procedures is thus not less important than the level of participation. According to research results, both characteristics (quantity and quality of participation) are however divergent. Research results:  Contemporary democracy faces the difficult choice. We can opt for lower level of participation, thus securing more competent political decisions but at the same time accepting the absence of many social groups in the process of interests’ articulation. The other choice is the stimulation of high participation level, which implies the acceptance for the growing susceptibility for populism as well as the danger that irrational political options gain legitimacy. This dilemma seems to a great extent unresolvable. Conclusions, Innovations and Recommendations:  The Stimulation of participation should be preceded by previous activity aimed at the increase of political knowledge of citizens as well as the forming of civic attitudes.
CEL NAUKOWY: Celem tekstu jest analiza wpływu partycypacji politycznej na funkcjonowanie systemu demokratycznego. Istotnym punktem odniesienia są instrumenty demokracji bezpośredniej wykorzystywane we współczesnej demokracji (w tym te zawarte w Konstytucji RP z roku 1997), a zwłaszcza ich słabości i ograniczenia. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Problemem badawczym jest odpowiedź na pytanie, czy każdy rodzaj partycypacji wzmacnia system demokratyczny. Zasadniczą kwestią jest też wskazanie, jak do kwestii wpływu partycypacji politycznej na demokrację odnosi się współczesna teoria demokracji, a zwłaszcza podejście pluralistyczne i elitystyczne. PROCES WYWODU: Większość koncepcji demokracji uznaje wysoki poziom partycypacji za element podnoszący jakość funkcjonowania systemu politycznego. Tymczasem doświadczenia związane ze stosowaniem demokracji bezpośredniej wskazują, że decyzje są często podejmowane przez obywateli na podstawie fałszywych przesłanek. Nie mniej istotna od poziomu partycypacji jest więc jej jakość (stopień kompetencji obywateli uczestniczących w procedurach demokratycznych). Badania dowodzą, że obydwie charakterystyki mają charakter rozbieżny – wyższe uczestnictwo polityczne wiąże się z niższym poziomem kompetencji osób uczestniczących w polityce. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Alternatywa, która stoi przed współczesną demokracją, to z jednej strony akceptacja niskiego poziomu – bardziej kompetentnej – partycypacji, przy jednoczesnym osłabieniu skuteczności artykulacji interesów dużych grup politycznych; z drugiej zaś stymulowanie wysokiego poziomu partycypacji politycznej, przy świadomości, że zwiększa to podatność na populizm i niebezpieczeństwo silnej społecznej legitymizacji dla nieracjonalnych rozwiązań politycznych. Dylemat ten jest w istocie nierozwiązywalny. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Stymulowanie partycypacji politycznej powinno być poprzedzone działaniami zwiększającymi poziom wiedzy politycznej i kształtującymi postawy obywatelskie.
Źródło:
Horyzonty Polityki; 2018, 9, 26; 63-76
2082-5897
Pojawia się w:
Horyzonty Polityki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Teoria demokracji deliberatywnej w myśli Johna Rawlsa
John Rawlss theory of deliberative democracy
Autorzy:
Turoń-Kowalska, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2231644.pdf
Data publikacji:
2023-03-29
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
John Rawls
demokracja deliberatywna
bezstronność
sytuacja pierwotna
rozum publiczny
deliberative democracy
impartiality
the original situation
public reason
Opis:
CEL NAUKOWY: Celem naukowym jest ukazanie specyficznej roli Johna Rawlsa dla współtworzenia koncepcji demokracji deliberatywnej. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Demokracja deliberatywna skupia się na deliberacji, która powinna nieść za sobą pogłębioną wiedzę uczestników w danej sprawie oraz świadomość interesów innych jednostek. Propozycja Rawlsa ma charakter absolutnie normatywny. Teoria sprawiedliwości formułuje reguły, na których powinna opierać się organizacja życia społecznego. Należy posiąść wiedzę o rozróżnieniu pomiędzy rozumem publicznym a wieloma rozumami niepublicznymi, a jednocześnie zachować bezstronność wobec punktów widzenia rozległych rozumnych doktryn. Metoda badań opiera się na analizie tekstu. PROCES WYWODU: Artykuł rozpoczyna się od próby syntetycznej analizy kontraktualistycznej propozycji Rawlsa mającej na celu „dobrą organizację państwa”. Następnie analizie poddana jest koncepcja sprawiedliwości jako bezstronności ze wskazaniem podstawy do tworzenia teorii demokracji deliberatywnej. Skupiono się tutaj na nowatorskim rozwiązaniu – refleksja równowagi może zostać osiągnięta tylko poprzez wynik pewnej struktury (konstrukcji) – oraz wskazano normatywny charakter jego propozycji, co odróżnia tę koncepcję od koncepcji poprzedników zadających podobne pytania. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: W swoich próbach skonstruowania „maszyny rozumu” i „gry rozumowej”, a wreszcie „sytuacji pierwotnej”, z której można wyprowadzić zasady sprawiedliwości jako bezstronności, Rawls dokonał próby stworzenia modelu rozsądnej deliberacji przez demokratycznych obywateli w sposób, który może wzbudzić ich lojalność wobec ustanowionego porządku. WNIOSKI, INNOWACJE I REKOMENDACJE: We wnioskach autorka wskazuje, że założenie wspólnego rozumu publicznego oraz rozumnego pluralizmu, jak również idea wolności jako zdolności do posiadania wyższych władz moralnych prowadzi Rawlsa do stworzenia „dobrej organizacji państwa”, gdzie kluczową rolę odgrywać musi deliberatywna formuła demokracji.
RESEARCH OBJECTIVE: The scientific aim is to present a specific role of John Rawls that he played in co-creation of the concept of deliberative democracy. THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: Deliberative democracy focuses on deliberation that should bring in-depth knowledge of the participants in a given matter as well as the awareness of other individuals’ interests. One must acquire knowledge of the distinction between public reason and many non-public reasons, and at the same time be impartial to the points of view of vast rational doctrines. The research method is based on text analysis. THE PROCESS OF ARGUMENTATION: The article begins with an attempt to synthetically analyse Rawls’s contractualistic proposition in order to “organise the state well”. Then, there follows an analysis of the concept of justice as impartiality indicating the basis for creating the theory of deliberative democracy. The focus is put on Rawls’s innovative solution – the reflection of balance can only be achieved through the result of a certain structure (construction) and the normative nature of his proposition was indicated, which distinguishes this concept from predecessors asking similar questions. RESEARCH RESULTS: In his attempts to construct a “machine of reason” and a “game of reason”, and finally an “original situation” from which the principles of justice as impartiality can be derived, John Rawls attempted to create a model of a reasonable deliberation by democratic citizens in a way that could awake their loyalty towards the established order. CONCLUSIONS, INNOVATIONS, AND RECOMMENDATIONS: In the conclusions, the author points out that the assumption of common public reason and rational pluralism, as well as the idea of freedom as the ability to have higher moral powers, lead Rawls to create “good state organisation”, where the deliberative formula of democracy must play a key role.
Źródło:
Horyzonty Polityki; 2023, 14, 46; 185-206
2082-5897
Pojawia się w:
Horyzonty Polityki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 25

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies