- Tytuł:
- Rzeczywistość narracji a fikcyjność osoby
- Autorzy:
- Bremer, Józef
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/1197655.pdf
- Data publikacji:
- 2018-09-06
- Wydawca:
- Akademia Ignatianum w Krakowie
- Tematy:
-
heterofenomenologia
Jaźń (self)
opowiadania
osoba
środek narracyjnej ciężkości
sztuczna inteligencja
pierwszo- i trzecioosobowy punkt widzenia
eliminatywizm
funkcjonalizm - Opis:
- Cel naukowy: Celem niniejszego artykułu jest krytyczne omówienie zaproponowanego przez D. Dennetta funkcjonalno-eliminatywistycznego ujęcia osoby (jaźni), w którym jest ona zredukowana do abstrakcyjnego środka narracyjnej ciężkości, analogicznie do środka ciężkości ciała w fizyce. Wynikiem wspomnianej eliminacji jest teza o iluzoryczności jaźni. O ile w potocznym rozumieniu osoby to ona właśnie jest autorem opowiadań, tak narracyjny środek ciężkości jest tworzony przez opowiadania – czy to zasłyszane od innych, czy powtarzane przez niego samego dla siebie samego.Problem i metody badawcze: W opracowaniu poddano filozoficznej analizie Dennetta heterofenomenologiczną koncepcję osoby (jaźni), negującej „rzeczywistość” subiektywnych (pierwszoosobowych) doświadczeń. Dostępnymi z perspektywy trzecioosobowej korelatami subiektywnych stanów (o których mówią narracje w pierwszej osobie) mogą być należące do osoby wzorce aktywności neuronalnych jej mózgu. Celem ujaśnienia wywodu na temat eliminacji subiektywnej jaźni wskazano na przykłady komputerów tworzących opowiadania. Proces wywodu: Niniejsze opracowanie zwraca uwagę na trudności wyłaniające się przy funkcjonalno-eliminatywistycznych redukcjach osoby, zwłaszcza na słabe punkty analogii: środek ciężkości w teoriach w fizyce versus abstrakcyjnego środka narracyjnej ciężkości w antropologii filozoficznej.Wyniki analizy naukowej: Wyniki analizy wskazują na teoretyczne braki w heterofenomenologii, gdy chodzi o podanie przekonywującego uzasadnienia tezy o iluzoryczności jaźni oraz o tym, że jest ona jedynie wiązką narracji.Wnioski, innowacje, rekomendacje: Na nowo należy zadać pytania: Kto ulega większej iluzji? My z naszym potocznie ujętym poczuciem bycia autorami narracji, czy też Dennett stwierdzający, iż można się obejść bez uwzględniania subiektywności, jedności i tożsamości takiego autora? Na ile Dennett wyjaśnia świadomość osoby, jej tożsamości i jedności? Dlaczego społecznie zakorzeniona, potocznie ujmowana osoba ma być ontologiczną fikcją, iluzją? Rekomendacja do dalszych badań brzmi: Zagadnienia związane z osobą i tworzonymi przez nią opowiadaniami (bądź po dennetowsku „opowiadaniami, które ją tworzą”) domaga się dzisiaj rozpatrywania z różnych perspektyw: od psychologii, socjologii, neurologii, nauki o sztucznej inteligencji, po filozofię.
- Źródło:
-
Horyzonty Wychowania; 2018, 17, 42; 39-56
1643-9171
2391-9485 - Pojawia się w:
- Horyzonty Wychowania
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł