Temat: jezyk polski - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: O imionach i współczesnych nazwach zawodów w perspektywie płci – poglądowy szkic konfrontatywny
On the issue of names and contemporary names of occupations in the gender perspective – a contrastive outline
Autorzy:: Satoła-Staśkowiak, Joanna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2197246.pdf
Data publikacji:: 2018-12-28
Wydawca:: Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Tematy:: maskulinizacja
język polski i język bułgarski
asymetria językowa
językoznawstwo konfrontatywne
masculinization
Polish language
Bulgarian language
linguistic asymmetry
contrastive linguistics
Opis:: Przedmiotem rozważań w niniejszym artykule uczyniono imiona i nazwy zawodów, a dokładnie proces i jego odbiór w związku z tworzeniem żeńskich imion i nazw zawodów od nazw męskich, często od dawna już istniejących. Przyglądanie się współczesnym tendencjom poprowadzi do różnych wniosków, które niewątpliwie mają związek z obecnym postrzeganiem przez użytkowników języka naturalnego, rzeczywistości, hierarchii ważności współczesnego człowieka czy obecnych relacji społecznych, które tworzą ludzie. I to ludzie (zwykli użytkownicy języka, nie specjaliści), co pokazuje praktyka, decydują o ostatecznym kształcie komunikacji językowej. Dotyczy to także relacji między płciami, ich sposobu rozumowania, komunikowania się, przypisywania sobie wzajemnie cech i roli w społeczeństwie.
The paper discusses the process of creating feminine names derived from pre-existing masculine names (including names of occupations) and its reception. An outlook of contemporary tendencies leads to conclusions that have to do with how the users of natural languages perceive such phenomena and reality including their hierarchy of values and social relations.It is the people (common language users, non-specialists) that (as demonstrated by practice) decide the final shape of language communication. Intergender relations, communication and social role assignment (and the reasoning behind them) are also considered.
Źródło:: Językoznawstwo; 2018, 12; 61-72
1897-0389
2391-5137
Pojawia się w:: Językoznawstwo
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Zwroty adresatywne w polsko- i rosyjskojęzycznej korespondencji pocztówkowej
Forms of address in Polish and Russian postcard messages
Autorzy:: Dzienisiewicz, Daniel
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2192182.pdf
Data publikacji:: 2022-12-21
Wydawca:: Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Tematy:: zwroty adresatywne
pragmatyka językowa
język polski
język rosyjski
karty pocztowe
address phrases
language pragmatics
Polish
Russian
postcards
Opis:: Artykuł przedstawia analizę zwrotów adresatywnych występujących w polsko- i rosyjskojęzycznych wiadomościach przesyłanych na pocztówkach w drugiej połowie XX w. oraz na początku XXI w. Celem badania jest dokonanie formalno- oraz pragmatycznojęzykowej charakterystyki rozpatrywanych aktów mowy w ujęciu porównawczym oraz opis funkcji, jakie pełnią one w krótkich tekstach epistolarnych. Analiza dowodzi m. in., iż w obu językach najliczniej reprezentowane są zwroty zawierające w swojej treści ekspresywne przymiotniki oraz imiona własne. Wraz z innymi środkami językowymi (m. in. szeroko stosowanymi deminutywami, hipokorystykami i znakami wykrzyknienia) są one świadectwem prywatnego i wysoce emocjonalnego charakteru rozpatrywanej korespondencji.
The article presents an analysis of the forms of address retrieved from Polish and Russian messages sent on postcards in the second half of the 20th century and at the beginning of the 21st century. The aim of the analysis is to present formal and pragmatic characteristics of the speech acts in question in a comparative perspective and to describe the functions performed by them in short epistolary texts. The study reveals, among others, that in both languages forms of address frequently consist of expressive adjectives and proper names. Along with other linguistic means (including widely used diminutive forms, hypocorisms and exclamation marks), they testify to the deeply private and emotional nature of the analysed correspondence.
Źródło:: Językoznawstwo; 2022, 17, 2; 57-80
1897-0389
2391-5137
Pojawia się w:: Językoznawstwo
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: Mirosław Bańko, Maciej Czeszewski, Jan Burzyński, Najnowsze słownictwo polskie, Obserwatorium Językowe Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa: http://nowewyrazy.uw.edu.pl/projekt.html
Mirosław Bańko, Maciej Czeszewski, Jan Burzyński, The Newest Polish Lexis, Language Observatory of Warsaw University, Warsaw: http://nowewyrazy.uw.edu.pl/projekt.html Link otwiera się w nowym oknie
Autorzy:: Satoła-Staśkowiak, Joanna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/38434077.pdf
Data publikacji:: 2015
Wydawca:: Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Tematy:: najnowsze słownictwo
okazjonalizmy
najnowsza leksykografia
język polski
the newest lexis
occasionalisms
the newest lexicography
Polish language
Opis:: Recenzowany projekt nosi tytuł „Najnowsze słownictwo polskie”. Jego redaktorami są: Mirosław Bańko, Maciej Czeszewski i Jan Burzyński. Do chwili obecnej powstało ponad sto wpisów i kilkanaście esejów je ilustrujących, które znajdują się na stronie internetowej Obserwatorium Językowego UW, gdzie umieszczone zostały wpisy „Najnowszego słownictwa polskiego”. Popularność projektu opiera się na możliwości znalezienia słów, które nie pojawiają się w tradycyjnych publikacjach leksykograficznych. Szczególne znaczenie dla projektu ma współpraca redaktorów z internautami.
The reviewed Project is known as The Newest Polish Lexis. Its editors are: Mirosław Bańko, Maciej Czeszewski and Jan Burzyński. To date, over one hundred entries and a dozen or so essays illustrating them have been placed on the website of the Language Observatory of the Warsaw University where the entries of the Newest Polish Lexis are published. The popularity of the project rests on the possibility of finding words which would not appear in traditional lexicographical publications. Cooperation between editors and Internet users has particular significance for the project.
Źródło:: Językoznawstwo; 2015, 9; 197-200
1897-0389
2391-5137
Pojawia się w:: Językoznawstwo
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: Językowy obraz deszczu we frazeologii polskiej i chińskiej – analiza porównawcza
The linguistic image of rain in Polish and Chinese phraseology - a comparative analysis
Autorzy:: Sroka, Anna
Nowicka, Natalia
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/38081814.pdf
Data publikacji:: 2024
Wydawca:: Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Tematy:: językowy obraz świata
frazeologia
leksykografia
język chiński
język polski
chengyu
deszcz
linguistic picture of the world
phraseology
lexicography
Mandarin Chinese
Polish
rain
Opis:: Celem artykułu jest porównanie językowych obrazów deszczu występujących we frazeologii polskiej i chińskiej, ukazanie ich podobieństw i rozbieżności oraz przedstawienie wartościowania samego elementu deszczu. Praca stanowi również próbę odnalezienia przyczyn różnic w wykreowanych przez Polaków i Chińczyków w językowych interpretacjach rzeczywistości. Do analizy semantyczno-leksykalnej i komparatystycznej wykorzystane zostały założenia oraz narzędzia JOS, dzięki którym możliwe jest niepowierzchowne poznanie i zrozumienie kultury utrwalonej w języku danych narodów. W badaniu wykorzystane zostały dane leksykograficzne wyekscerpowane z polskich i chińskich słowników jednojęzycznych (ogólnych i frazeologicznych) oraz chińsko-angielskich słowników dwujęzycznych. Analiza wykazała między innymi, że obrazy te mają wspólne cechy wynikające z kwestii fizycznych, jak również z komunikatywnej funkcji języka. Rozbieżności są jednak bardziej uwidocznione, a językowe obrazy deszczu specyficzne dla języka polskiego i chińskiego uwydatniają różnice w postrzeganiu rzeczywistości przez użytkowników tych języków.
The aim of this article is to compare the linguistic pictures of rain in Polish and Chinese phraseology, to show their similarities and divergences, and to present the valuation of the ‘rain’ element itself. The study also attempts to find the reasons for the differences existing in linguistic interpretations of reality created by Polish and Chinese people. The semantic-lexical and comparative analysis was carried out using the theory and tools of the linguistic picture of the world, which makes it possible to learn and understand non-superficially the culture preserved in the language of given nations. The research includes the lexicographic data extracted from Polish and Chinese monolingual dictionaries (general and phraseological) and from Chinese-English bilingual dictionaries. The analysis showed, inter alia, that the reconstructed worldviews share common features resulting from both the physical characteristics of rain and the communicative function of language. The discrepancies are, however, more visible, and the linguistic pictures specific to Polish and Chinese highlight the differences in the perception of reality by the users of these languages.
Źródło:: Językoznawstwo; 2024, 20, 1; 161-178
1897-0389
2391-5137
Pojawia się w:: Językoznawstwo
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: Forma i pragmatyka aktów mowy informujących o zdziwieniu mówiącego w języku polskim
The form and pragmatic features of speech acts communicating a speaker’s surprise in Polish
Autorzy:: Dzienisiewicz, Daniel
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/38080936.pdf
Data publikacji:: 2024
Wydawca:: Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Tematy:: pragmatyka językowa
akty mowy
emocje
zdziwienie
składnia
język polski
linguistic pragmatics
speech acts
emotions
surprise
syntax
Polish language
Opis:: Celem artykułu jest zbadanie struktury i cech pragmatycznojęzykowych aktów mowy informujących o zdziwieniu mówiącego w języku polskim. Materiał badawczy obejmuje około 300 replik wyekscerpowanych z XX- i XXI-wiecznych utworów prozatorskich. Analiza prowadzi do wniosku, że rozpatrywane akty mowy najczęściej przybierają formę pytań ułomnych oraz konstrukcji pytajnych, które są samodzielne pod względem gramatycznym. Zaobserwowano także akty mowy realizowane w postaci zdań oznajmujących, niewielki udział w badanym materiale mają zaś interiekcje. Analizowane akty mowy oprócz funkcji konstatowania i zarazem wyrażania zdziwienia mogą pełnić między innymi także rolę aktów sterujących, wyrażać inne odcienie emocjonalne oraz uściślać przyczyny zdziwienia.
The aim of this article is to analyze the form and pragmatic features of speech acts communicating the speaker’s surprise in Polish. The collected research material includes approximately 300 statements extracted from 20th- and 21st-century prose works. The study leads to the conclusion that the analyzed speech acts most often take the form of defective questions and grammatically independent interrogative structures. Speech acts in the form of declarative sentences are also encountered. Interjections, in turn, have a small share in the examined material. In addition to informing about surprise and expressing it, the analyzed speech acts may also, among others, perform the directive function, simultaneously express other emotional states and specify the causes of surprise.
Źródło:: Językoznawstwo; 2024, 20, 1; 129-149
1897-0389
2391-5137
Pojawia się w:: Językoznawstwo
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: Lakunarność we frazeologii na przykładzie języka bułgarskiego i polskiego
Lacunarity in phraseology on the example of Bulgarian and Polish
Autorzy:: Blagoeva, Diana
Sosnowski, Wojciech
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2192183.pdf
Data publikacji:: 2022-12-21
Wydawca:: Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Tematy:: frazeologia
lakunarność
ekwiwalencja międzyjęzykowa
bezekwiwalentne jednostki frazeologiczne
język bułgarski
język polski
phraseology
lacuna
interlingual equivalence
non-equivalent phraseological units
Bulgarian language
Polish language
Opis:: W artykule podjęto problematykę lakunarności jednostek frazeologicznych w języku bułgarskim i polskim. W tekście przedstawione są różne poglądy na temat typów i stopni ekwiwalencji międzyjęzykowej we frazeologii. Autorzy podkreślają, że obecność lub brak ekwiwalencji międzyjęzykowej w jednostkach frazeologicznych powinny być ustalane na podstawie semantyki. Badanie zostało przeprowadzone na obszernym materiale ilustracyjnym, obejmującym idiomy, utrwalone porównania i inne typy jednostek frazeologicznych.
The article deals with the issue of gaps in phraseological units in the Bulgarian and Polish languages. Different views on the types and degrees of interlinguistic equivalence in phraseology are commented on. It is emphasized that the presence or absence of interlingual equivalence in phraseological units should be determined through semantic analysis. Rich illustrative material, including idioms, stable comparisons and other types of set phrases, were examined.
Źródło:: Językoznawstwo; 2022, 17, 2; 49-56
1897-0389
2391-5137
Pojawia się w:: Językoznawstwo
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:: Перевод субстандартной фразеологии с польского языка на русский (материалы к переводному словарю жаргона на примере романа Дороты Масловской «Польско-русская война под бело-красным флагом»)
Tłumaczenie frazeologii ponadstandardowej z języka polskiego na rosyjski (materiały do słownika tłumaczeniowego żargonu na przykładzie powieści Doroty Masłowskiej „Wojna polsko-ruska pod flagą biało-czerwoną”)
Translation of substandard phraseology from Polish into Russian (materials for the translation dictionary of jargon – the example of Dorota Maslowska’s novel “The Polish-Russian War under the White-Red Flag”)
Autorzy:: Nevzorova-Kmech, Elena
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2085403.pdf
Data publikacji:: 2022-07-11
Wydawca:: Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Tematy:: субстандарт
жаргон
фразеология
двуязычная лексикография
польский язык
русский язык
substandard
żargon
frazeologia
dwujęzyczna leksykografia
język polski
język rosyjski
jargon
phraseology
bilingual lexicography
Polish
Russian
Opis:: В статье рассматриваются вопросы лексикографирования субстандарта, в особенности жаргона. Мы представили основные проблемы, с которыми сталкивается составитель словаря при поиске эквивалента жаргонной единице. В первой части представлены основные способы перевода фразеологических неологизмов на другой язык. Во второй части статьи представлены сведения из истории жаргонной лексикографии. Третья часть содержит небольшую часть собранного материала для переводного словаря.
Artykuł dotyczy zagadnień ponadstandardowej leksykografii, a w szczególności żargonu. Przedstawiliśmy główne problemy, jakie napotyka autor słownika przy znalezieniu odpowiednika jednostki żargonowej. W pierwszej części zaprezentowano podstawowe metody przekładu neologizmów frazeologicznych na inny język. Druga część artykułu poświęcona jest historii leksykografii żargonu. Trzecia natomiast zawiera niewielką część materiału zebranego do słownika tłumaczeniowego.
This article is devoted to the issue of substandard lexicography, and jargon in particular. We present the main problems that the compiler of the dictionary encounters when seeking an equivalent in jargon. The first part presents the main methods of transferring phraseological neologisms into another language. The second part of the article contains information about the history of jargon lexicography. The third section contains a small selection of the collected material for the translation dictionary.
Źródło:: Językoznawstwo; 2022, 16, 1; 49-60
2391-5137
Pojawia się w:: Językoznawstwo
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:: Современные тенденции в названиях ночных клубов в России и в Польше
Current trends in the names of night clubs in Russia and Poland
Współczesne tendencje w nazewnictwie klubów nocnych w Rosji i w Polsce
Autorzy:: Ratajczyk, Krystyna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/34655943.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Tematy:: proper names
firmonyms
nightclubs
Russian language
Polish language
nazwy własne
firmonimy
kluby nocne
język rosyjski
język polski
собственные названия
фирмонимы
ночные клубы
русский язык
польский язык
Opis:: Статья посвящена лингвистическому анализу названий российских и польских ночных клубов. Анализ проводится по трем критериям: структурно-семантическому, генетическому и генетико-стилистическому. Строятся основные модели названий ночных клубов. Выявляются актуальные тенденции в названиях ночных клубов в России и в Польше с учетом сходств и различий.
Artykuł poświęcony jest analizie lingwistycznej nazw rosyjskich i polskich klubów nocnych. Analiza została przeprowadzona według trzech kryteriów: strukturalno-semantycznego, genetycznego i genetyczno-stylistycznego. Utworzono główne modele nazw nocnych klubów. Pokazano aktualne tendencje w nazewnictwie danych obiektów w Rosji i w Polsce z uwzględnieniem podobieństw i różnic.
This article provides a linguistic analysis of the names of Russian and Polish nightclubs. The analysis was carried out according to three criteria: structural-semantic, genetic and genetic-stylistic. The main models of nightclub names were created. Current trends in the names of nightclubs in Russia and Poland are shown, taking into account similarities and differences.
Źródło:: Językoznawstwo; 2023, 18, 1; 131-142
1897-0389
2391-5137
Pojawia się w:: Językoznawstwo
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:: Pozdrowienia przesyłane za pośrednictwem widokówek – aspekt formalnojęzykowy i pragmatyczny
Greetings sent via postcards – formal linguistic and pragmatic aspects
Autorzy:: Dzienisiewicz, Daniel
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/37186953.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Tematy:: akty pozdrowień
akty mowy
pragmatyka językowa
grzeczność językowa
język polski
karty pocztowe
greetings
speech acts
pragmatics
linguistic politeness
Polish
postcards
Opis:: W artykule dokonano charakterystyki polskojęzycznych aktów pozdrowień przesyłanych na widokówkach w drugiej połowie XX wieku. Analizowana jest pozycja zajmowana przez pozdrowienia w strukturze tekstu, ich forma językowa (m.in. dodatkowe określenia, nazwy nadawców, odbiorców i miejsc, z których są wysyłane), pragmatyka oraz towarzyszące im inne akty etykiety. Badanie dowodzi, że akty pozdrowień (bądź ich komponenty) pełnią w korespondencji pocztówkowej liczne funkcje, m.in. identyfikującą, wartościującą i ekspresywną, jednak najważniejszą funkcją pozdrowień jest grzecznościowe podtrzymywanie kontaktu między korespondentami.
The article characterizes Polish greetings sent on postcards in the second half of the 20th century. The analysis comprises the position of greetings in the structure of texts, their linguistic form (including names of the sender, recipient and place from which they are sent), pragmatics and other politeness formulas accompanying them. The study proves that greetings (or their components) perform several functions in postcard messages, as they identify people and places, evaluate them and serve as a means of expression, but the most important function of greetings is polite maintenance of contact between correspondents.
Źródło:: Językoznawstwo; 2023, 19, 2; 99-115
1897-0389
2391-5137
Pojawia się w:: Językoznawstwo
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:: Polskie archiwalia jako źródło badań nad tekstem rosyjskim. Specyfika dawnych aktów ślubnych
Polish archives as a source of research on Russian texts. The particularity of old marriage certificates
Autorzy:: Iacovou, Anna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2192176.pdf
Data publikacji:: 2022-12-21
Wydawca:: Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Tematy:: akt ślubu
metryka parafialna
katolickie księgi metrykalne
akty metrykalne
język rosyjski
język polski
marriage certificate
parish register
Catholic public register
certificate registry
Russian language
Polish language
Opis:: W artykule opracowaniu zostały poddane teksty aktów ślubnych zawarte w katolickich parafialnych księgach metrykalnych pochodzących z przełomu XIX/XX wieku z terenu współcześnie mieszczącego się w granicach miasta Łodzi. Celem opracowania jest zarówno zaprezentowanie przykładowych tekstów metryk ślubnych, z zachowaniem ich niezmienionej, oryginalnej postaci, jak i ich analiza od strony językowej. Dzięki zwróceniu uwagi na specyficzne cechy językowe dokumentów Autorka przekonuje o ich wartości naukowej i udowadnia osobliwy charakter języka rosyjskiego, ukształtowany pod wpływem polskim. Ponadto, w artykule wskazano na szablonową budowę dokumentów oraz zawartość treściową poszczególnych ich części.
The article is devoted to the description of Polish marriage certificates gathered in Lodz’s Catholic parish registers, dating from the late 19th and early 20th century. The aim of the paper is both to present examples of the marriage certificates in their original version and to provide an analysis of the language. The author pays attention to the specific language features and shows the significance of the documents for scholarly research. The particular character of the Russian language influenced by Polish is discussed. Attention is also paid to the template construction of the documents and the content of each part of the certificates.
Źródło:: Językoznawstwo; 2022, 17, 2; 143-151
1897-0389
2391-5137
Pojawia się w:: Językoznawstwo
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:: O nominalizacji na polsko-bułgarskim przykładzie na podstawie książki Jakuba Banasiaka, Procesy nominalizacyjne w zdaniach wyrażających relację przyczynowo-skutkową (na materiale języka polskiego i bułgarskiego)
Processes of nominalization in sentences expressing a cause-effect relationship as discussed by Jakub Banasiak (on the material of the Polish and Bulgarian languages)
Autorzy:: Satoła-Staśkowiak, Joanna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2085389.pdf
Data publikacji:: 2022-07-11
Wydawca:: Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Tematy:: relacja przyczynowo-skutkowa
język polski
język bułgarski
semantyka
składnia
struktura predykatowo-argumentowa
nominalizacja
gramatyka konfrontatywna
causal relation
Polish language
Bulgarian language
semantics
syntax
predicate-argument structure
nominalization
confrontative grammar
Opis:: Tekst dotyczy wydanej przed dwoma laty książki Jakuba Banasiaka. W książce Jakub Banasiak opisuje interesujące dla bułgarystów, i slawistów w ogóle, procesy nominalizacyjne w określonych zdaniach wyrażających relację przyczynowo-skutkową. Poza prezentowanymi w monografii przykładami oraz ich omówieniem warte uwagi są rozważania teoretyczne, będące niejako przypomnieniem i wprowadzeniem do części praktycznej.
This article considers Jakub Banasiak’s book, published two years ago. Banasiak describes the nominalization processes in sentences expressing a causal relation drawing on material from the Polish and Bulgarian languages that are interesting for Bulgarists and Slavists. In addition to the examples presented in the monograph and their discussion, the theoretical considerations are noteworthy, and constitute a reminder and introduction to the practical part.
Źródło:: Językoznawstwo; 2022, 16, 1; 79-85
2391-5137
Pojawia się w:: Językoznawstwo
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:: Роль собственно-оценочной семантики при выражении ласкового отношения в современном русском языке
Rola semantyki wartościującej w wyrażaniu czułości we współczesnym języku rosyjskim
The role of evaluative semantics in expressing tenderness in modern Russian
Autorzy:: Zaynuldinov Tiarenkov, Andrey
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2127812.pdf
Data publikacji:: 2022-02-03
Wydawca:: Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Tematy:: семантика
собственно-оценочное значение
тематическая отнесенность
лексика
русский язык
semantyka
znaczenie rzeczowe
przypisanie tematyczne
słownictwo
język polski
semantics
valuative meaning
thematic relevance
vocabulary
Russian language
Opis:: Настоящая статья посвящена изучению собственно-оценочных единиц русского языка, выражающих ласковое отношение, а также их лексикографическому описанию. Данная группа слов не получила достаточного освещения в научной литературе по сравнению с номинативно-оценочной лексикой с уменьшительно-ласкательными и ласкательными суффиксами. Особое внимание уделено тематической отнесенности как фактору, определяющему знак эмоциональной оценочности, выделены ЛТГ драгоценного, божественного, света, сладости, определяющие выражение ласкового отношения метафорическими наименованиями, отмечено традиционное выражение ласки к детям, женщинам, близким людям. Рассмотрены случаи актуализации, транспозиции и сенсибилизации оценочной семантики. Выводы настоящей статьи могут быть использованы в лексикографическом описании русской лексики, а также в практике преподавания русского языка как иностранного.
Niniejszy artykuł poświęcony jest badaniu jednostek wartościujących języka rosyjskiego, wyrażających czuły stosunek, a także ich opisowi leksykograficznemu. Wspomniana grupa wyrazów nie doczekała się należytego opisu w literaturze naukowej w porównaniu do słownictwa nominatywno-wartościującego z przyrostkami deminutywnymi i spieszczającymi. Szczególną uwagę zwrócono na przynależność tematyczną jako czynnika określającego stopień oceny emocjonalnej, wyróżniono leksykalno-tematyczne grupy: cenny, boskość, światło, słodycz, określające wyraz czułości za pomocą nazw metaforycznych, wyróżniono tradycyjne sposoby wyrażania czułości wobec dzieci, kobiet i ludzi bliskich. Rozważono przypadki aktualizacji, transpozycji i sensybilizacji semantyki oceny. Wnioski z niniejszego artykułu można wykorzystać w opisie leksykograficznym słownictwa rosyjskiego oraz w praktyce nauczania języka rosyjskiego jako obcego.
This article is devoted to the study of the Russian language’s valuational units expressing affectionate relations, as well as their lexicographic description. The above-mentioned group of words has not received a proper description in the academic literature in comparison with the nominative-valuative vocabulary with diminutive and inflectional suffixes. Special attention is paid to thematic affiliation as a factor determining the degree of emotional evaluation. Lexical-thematic groups are distinguished – precious, divinity, light, sweetness – which define the expression of tenderness by means of metaphorical names. The traditional ways of expressing tenderness towards children, women and loved ones are highlighted. Cases of the revision, transposition and sensibilization of evaluation semantics were considered. The conclusions of this article can be used in the lexicographic description of Russian vocabulary and in the practice of teaching Russian as a foreign language.
Źródło:: Językoznawstwo; 2021, 15; 9-21
2391-5137
Pojawia się w:: Językoznawstwo
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:: Krótko o kilku współczesnych tendencjach, obserwowanych w polskiej ortografii, leksyce i składni, obecnych w komunikacji medialnej
A summary of some contemporary tendencies observed in Polish spelling, lexis, and syntax present in media communication
Autorzy:: Satoła-Staśkowiak, Joanna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2192181.pdf
Data publikacji:: 2022-12-21
Wydawca:: Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Tematy:: współczesna
medialna komunikacja językowa
język polski
ortografia
neologizmy
okazjonalizmy
współczesne tendencje językowe
leksyka
składnia
contemporary media communication
Polish language
spelling
lexis
syntax
neologism
occasionalism
contemporary language tendencies
Opis:: W artykule zwrócono uwagę na kilka tendencji obserwowanych ostatnio w polskiej, współczesnej komunikacji medialnej. Przedmiot rozważań dotyczy zjawisk składniowych, leksykalnych i ortograficznych, które dotychczas najczęściej nie miały odzwierciedlenia w polskiej normie językowej. Część z nich z pewnością ma charakter przejściowy, część najprawdopodobniej pozostanie we współczesnym języku polskim na dłuższej. Prezentowany w artykule materiał został wyekscerpowany z dostępnych w ostatnich miesiącach w sieci wpisów internetowych, blogów, twittów, artykułów, i filmów opublikowanych na You Tube.
The paper shows several contemporary trends in Polish contemporary media communication. Syntactic, lexical, and spelling phenomena (mostly not reflected in the Polish language standard) are discussed. Some of them are certainly temporary, some will most likely remain in contemporary Polish longer. The linguistic data was gathered over a period of months from online sources such as Twitter, YouTube, blogs, articles.
Źródło:: Językoznawstwo; 2022, 17, 2; 37-48
1897-0389
2391-5137
Pojawia się w:: Językoznawstwo
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:: Wpływ pandemii na polską, bułgarską i czeską leksykologię w roku 2020 i na początku 2021
The influence of the pandemic on Polish, Czech and Bulgarian lexicography in 2020 and early 2021
Autorzy:: Satoła-Staśkowiak, Joanna
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2127811.pdf
Data publikacji:: 2022-02-03
Wydawca:: Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Tematy:: pandemia
leksykologia
słowo roku
neologizmy
teorie spiskowe
częstotliwość użycia
rok 2020
język polski
język bułgarski
język czeski
pandemic
lexicology
word of the year
neologism
conspiracy theory
frequency of use
the year 2020
Polish language
Bulgarian language
Czech language
Opis:: Przedmiotem uwagi są szybko następujące, podczas pandemii, konsekwencje językowe – leksykalne (nowe słowa, zwielokrotniona częstotliwość użycia istniejących słów) i komunikacyjne, stanowiące dla językoznawców ciekawą podstawę badań współczesnych języków, z których trzy: polski, bułgarski, czeski stały się fundamentem analizy i badań frekwencyjnych. Mimo, że omawiane procesy językowe mają charakter globalny, to tendencje leksykalne w poszczególnych językach, jak i funkcje mowy, realizowane są w różny sposób, z heterogenicznym natężeniem, dlatego warto przyjrzeć im się bliżej. Prezentowany w artykule materiał został wyekscerpowany z dostępnych w sieci i na bieżąco notujących jednostki języka źródeł. Były nimi korpusy językowe: Narodowy korpus języka polskiego, Bułgarski narodowy korpus, Czeski narodowy korpus, autorski Polsko-bułgarsko-rosyjski korpus równoległy, którego autorka artykułu jest współautorką i przeglądarki typu: frazeo.pl czy slowanaczasie oraz słowniki elektroniczne, np.: miejski.pl. Pomocne stały się polskie, bułgarskie i czeskie programy publicystyczne i informacyjne, a także najmłodsza, choć nieliczna, literatura naukowa.
I discuss the linguistic consequences of the current pandemic, such as the emergence of new words and/or an increase in the frequency of use of some pre-existing words, and issues linked to communication. The paper refers to the Polish, Bulgarian and Czech languages. A frequentative approach is applied. Although the outlined linguistic processes are global in nature, several key aspects differentiate the three chosen languages in terms of frequency (including the occurrence of words and functions of speech). The linguistic data was gathered using online resources, including: The National Corpus of Polish, the Czech National Corpus, the Bulgarian National Corpus, the Polish-Bulgarian-Russian parallel Corpus (co-authored by the author of this paper), popular word browsers (frazeo.pl, slowanaczasie) and digital dictionaries (miejski.pl), journalism and information programs, and some of the most recent academic literature.
Źródło:: Językoznawstwo; 2021, 15; 23-37
2391-5137
Pojawia się w:: Językoznawstwo
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:: Афарызм і малыя тэкставыя формы: суадноснае і агульнае (на матэрыяле беларускай, рускай, польскай, англійскай моў)
Aforyzm i małe formy tekstowe: porównywalność i ogólność (w języku białoruskim, rosyjskim, polskim, angielskim)
Aphorisms and small text forms: Comparability and generality (in Belarusian, Russian, Polish, English)
Autorzy:: Glukhanko, Liudmila
Ivanov, Eugene
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2127889.pdf
Data publikacji:: 2022-02-03
Wydawca:: Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Tematy:: афарызм
тэкст
літаратура
фальклор
малыя жанры
беларуская мова
руская мова
польская мова
англійская мова
aforyzm
tekst
literatura
folklor
małe gatunki
język białoruski
język rosyjski
język polski
język angielski
aphorism
text
literature
folklore
small genres
Belarusian language
Russian language
Polish language
English language
Opis:: У артыкуле разглядаюцца суадносіны афарызма і іншых малых тэкставых форм на літаратурным і фальклорным матэрыяле ў беларускай, рускай, польскай і англійскай мовах. Вызначаецца месца афарызма ў агульных класіфікацыях малых тэкставых форм, узаемаадносіны афарызмаў і літаратурных выслоўяў, прыказак, аднафразавых тэкстаў, клішыраваных фраз, нацыянальных разнавіднасцей літаратурных і фальклорных твораў малых жанраў. Афарызмы супрацьпастаўляюцца ўсім іншым малым тэкставым формам як асобны тып фразавых адзінак на падставе дзвюх сваіх аблігаторных прымет – абагульненасці зместу і дыскурсіўнай самастойнасці.
W artykule omówiono stosunek aforyzmów i innych małych form tekstowych na materiale literackim i folklorystycznym w języku białoruskim, rosyjskim, polskim i angielskim. Określono miejsce aforyzmów w ogólnych klasyfikacjach małych form tekstowych, wzajemnych relacji aforyzmów i powiedzeń literackich, przysłów, tekstów jednozdaniowych, fraz stereotypowych, narodowych odmian dzieł literackich i małych gatunków folklorystycznych. Aforyzmy są przeciwstawiane wszelkim innym małym formom tekstowym jako szczególny rodzaj jednostek frazowych w oparciu o ich dwie cechy obligatoryjne – uogólnienie treści i autonomię dyskursywną.
The article discusses aphorisms and other small text forms in literary and folklore material in Belarusian, Russian, Polish and English. The place of aphorisms in the general classifications of small text forms, the relationship of aphorisms and literary sayings, proverbs, one-phrase texts, clichéd phrases, national varieties of literary and folklore works of small genres is determined. Aphorisms are contrasted with all other small text forms as a special type of phrasal unit on the basis of two of their obligatory features – the generalization of meaning and discursive autonomy.
Źródło:: Językoznawstwo; 2021, 15; 123-146
2391-5137
Pojawia się w:: Językoznawstwo
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Informacja

Wyszukujesz frazę "jezyk polski" wg kryterium: Temat

Źródło danych

Dostawca treści

Kolekcja

Rok wydania

Wydawca

Temat

Autor

Typ dokumentu

Język