Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "dialect word" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-7 z 7
    Tytuł:
    Polisemia werbalna w gwarach
    Verbal polysemy in dialects
    Autorzy:
    Ejsmunt-Wieczorek, Izabela
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/594037.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    dialect
    word formation
    verb
    polysemy
    gwara
    słowotwórstwo
    czasownik
    polisemia
    Opis:
    The subject presented in the article is consistent with a discussion that has been taking place among linguists for years to define the phenomenon of polysemy in the language and setting bondaries between polysemy and monosemy. Thoise issues have been discussed multiple times in relation to general and historical, whereas, the subject of polysemantic words in dialects, in particular, verbal derivates, has not been widely described so far. The reason for this condition seems to be fragremantirity of lexico-graphic data and relatively little progress of works related to dialect wordformation. The purpose of this article is to present verbal polysemy origin mechanisms in dialects based on the available dialect sources and to compare his state with historical Polish language.
    Podjęty w artykule temat wpisuje się w trwającą od lat dyskusję językoznawców dotyczącą problemu definiowania zjawiska wieloznaczności w języku oraz stawiania granic między polisemią a monosemią. Zagadnienia te były kilkakrotnie poruszane w odniesieniu do polszczyzny ogólnej oraz historycznej, natomiast problem wyrazów polisemantycznych w gwarach, w szczególności derywatów czasownikowych, nie był jak dotąd szeroko opisywany. Za przyczynę takiego stanu rzeczy uznaje się fragmentaryczność danych leksykograficznych oraz stosunkowo niewielkie zaawansowanie prac nad słowotwórstwem gwarowym. Celem artykułu jest pokazanie mechanizmów powstawania polisemii werbalnej w gwarach na podstawie dostępnych źródeł gwarowych oraz porównanie tego stanu z polszczyzną historyczną.
    Źródło:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2017, 64; 43-57
    0076-0390
    Pojawia się w:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Motywacja czasowników w gwarach
    Verbs motivation in dialects
    Autorzy:
    Ejsmunt-Wieczorek, Izabela
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/594062.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    gwara
    słowotwórstwo
    czasownik
    motywacja
    dialect
    word formation
    verb
    motivation
    Opis:
    Artykuł wpisuje się tematycznie w krąg zagadnień związanych z motywacją derywatów w słowotwórstwie gwarowym. Kwestia wielomotywacyjności rzeczowników była już kilkakrotnie omawiana w odniesieniu do konkretnych kategorii nominalnych. Celem artykułu jest natomiast ukazanie problemów związanych z ustalaniem kierunku motywacji dla werbalnych formacji gwarowych. Punktem wyjścia jest ukazanie rozbieżności w definiowaniu istoty pojęcia motywacji oraz zaprezentowanie omawianych w literaturze językoznawczej rodzajów motywacji. Dalsza część artykułu omawia dylematy związane z określeniem rodzaju i kierunku motywacji na przykładzie konkretnych czasowników pochodzących z gwar południowomazowieckich.
    The article thematically places itself in a circle of issues related to motivation of derivates in a dialectword-formation. The subject of multiple motivation of nouns has been frequently discussed in relation to specific nominal categories. Whereas, the purpose of this article is to present the issues connected with establishing motivation direction for dialect verbal formations. The starting point is to show discrepancies in defining the essence of motivation itself as well as to present types of motivations in linguistics literature. The subsequent part of the article discusses dilemmas related to specifying the type and direction of motivation based on the example of specific verbs originating from the southern Mazovia dialects.
    Źródło:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2015, 61; 5-16
    0076-0390
    Pojawia się w:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Tautologia przedrostków werbalnych w gwarach
    Tautology of verbal prefixes in dialects
    Autorzy:
    Ejsmunt-Wieczorek, Izabela
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/594346.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    gwara
    słowotwórstwo
    czasownik
    tautologia
    dialect
    word formation
    verb
    tautology
    Opis:
    Prefiksy werbalne, obok dwóch podstawowych funkcji: semantycznej i gramatycznej, mogą pełnić także funkcję tautologiczną. Proces tworzenia czasownikowych derywatów synonimicznych był żywy w polszczyźnie historycznej i przetrwał do dziś na gruncie gwarowym. Celem artykułu jest ukazanie procesów powstawania derywatów tożsamych na przykładzie materiału werbalnego pochodzącego z gwar południowomazowieckich, wskazanie ewentualnych przyczyn zjawiska tautologii oraz próba ustalenia, gdzie kończy się tautologia a zaczyna semantyka prefiksu.
    Verbal prefixes, apart from two basic functions i.e. semantical and grammatical, may also serve tautological functions. The process of creating verbal synonymous derivatives was alive in historical Polish language and remained alive in dialects. The purpose of this dissertation is to present the processes of creating corresponding derivatives on the example of a verbal material of southern Mazovian dialects, point possible causes of tautology phenomenon, as well as an attempt to determine where tautology ends and where prefix semantics starts.
    Źródło:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2016, 63; 5-16
    0076-0390
    Pojawia się w:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Burka w ludowej interpretacji. Na przykładzie wypowiedzi mieszkańców wsi regionu lubelskiego
    Burka in Folk Interpretation. The Study Based on Field Recordings of Village Residents of the Lublin Region
    Autorzy:
    Pelcowa, Halina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1831379.pdf
    Data publikacji:
    2020-11-26
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    burka
    gwara
    słowo
    znaczenie
    Lubelszczyzna
    dialect
    word
    meaning
    the Lublin region
    Opis:
    Artykuł dotyczy słowa burka, a także form pokrewnych: burek, burczak, burczanka i burocha. Burka to w gwarach Lubelszczyzny nazwa wieloznaczna, określająca pięć pokrewnych desygnatów i notowana w pięciu różnych znaczeniach: 1) ‘okrycie wierzchnie z grubego, ciemnego sukna lub filcu, mające postać peleryny z kapturem, używane podczas podróży’, 2) ‘duża chusta wełniana w kratę, z frędzlami, zakładana przez kobiety na ramiona i na głowę’, 3) ‘ciepła spódnica wełniana’, 4) ‘wełniany lub lniany fartuch do pasa’, 5) ‘fartuch do pasa zakładany do pracy w polu i w gospodarstwie’. Układy terenowe zostały przedstawione na dołączonej mapie, a analizy językowe oparte na obserwacji zachowań językowych 800 osób w wieku 70–90 lat, mieszkańców 400 wsi Lubelszczyzny.
    The paper deals with the word burka and its synonyms: burek, burczak, burczanka i burocha. The word burka found in the Lublin dialects refers to five related designata, meaning: 1) ‘an overwear made of thick dark cloth or felt having the form of a cape worn during the travel’; 2) ‘a large checked woolen headscarf with fringes put by women over the head and shoulders’; 3) ‘warm woolen skirt’; 4) ‘woollen or linen waist apron’; 5) ‘work and farmhouse apron’. The map of the geographic boundaries of the linguistic forms discussed has been drawn on the basis of the linguistic usage collected from eight hundred 70–90 year old residents of 400 villages of the Lublin region.
    Źródło:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2020, 68; 145-155
    0076-0390
    Pojawia się w:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dukawka, gulgot, sepioł…, czyli jak w gwarach małopolsko-mazowieckiego pogranicza językowego nazywa się człowieka, który się jąka, bełkocze czy sepleni
    Dukawka, gulgot, sepioł…, it means how in local dialects of the Małopolska-Mazovian linguistic borderland people who stutter, sputter or lisp are named
    Autorzy:
    Marciniak-Firadza, Renata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/594201.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    dialect
    lexicon
    word formation
    expression language
    gwara
    leksyka
    słowotwórstwo
    ekspresja językowa
    Opis:
    Unless in literary language, in local dialects there are more linguistic measures which are used to form expressive names, mainly marked negatively. These expressive derivatives with the negative connotations are created at the participation of semantic and morphological means. The purpose of the article is to show some semantic elements building the expressive value (pejorative) of derivatives, included in root words and formal exponents forming these derivatives. This article revolves around the lexical bases which are etymologically different and derivational diversity. Apart from that the creation of the chosen names associated with pathology of speech stayed was discussed. Analysed material was gathered with questionnaire method during the exploration of the area of the borderland. The abundance of synonyms described in the article is proving the sensitivity of the society to the phenomena of the pathological speech, as well as great power and diversity of emotional experiences, caused by disorders of speech and the perception of speech.
    Gwary charakteryzują się większą różnorodnością środków językowych służących powstawaniu nazw ekspresywnych, przeważnie nacechowanych negatywnie, niż język literacki. Te ekspresywne derywaty o ujemnej konotacji powstają przy udziale środków semantycznych i słowotwórczych. Celem artykułu jest wskazanie przede wszystkim elementów znaczeniowych budujących wartość ekspresywną (pejoratywną) derywatów, zawartych w podstawach słowotwórczych i formalnych wykładników tworzących te derywaty. Zwrócono uwagę na zjawiska oboczności leksykalnej podstaw obocznych etymologicznie i wariantywności słowotwórczej. Poza tym został omówiony sposób tworzenia wybranych nazw związanych z patologią mówienia. Materiał poddany analizie został zebrany metodą kwestionariuszową w takcie eksploracji terenowej obszaru pogranicza. Obfitość synonimów przedstawionych w artykule dowodzi zarówno wyczulenia uwagi społecznej na zjawiska mowy patologicznej, jak i dużej siły i różnorodności doznań emocjonalnych, powodowanych przez zaburzenia w mówieniu i percepcji mowy.
    Źródło:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2017, 64; 187-202
    0076-0390
    Pojawia się w:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nazwy potraw w polskich gwarach na Litwie, Białorusi i Syberii wobec przemian cywilizacyjnych
    Culinary Lexis in Polish dialects of Lithuania, Belorussia and Siberia against the background of civilizational changes
    Autorzy:
    Ananyeva, Natalia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/594110.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    Polish dialect
    word
    food
    lithuanism
    germanism
    gwara polska
    leksem
    jedzenie
    lituanizm
    germanizm
    Opis:
    In the article culinary vocabulary in Polish dialects of Lithuania, Belorussia and Siberia and changes in it taking place against the background of civilizational processes are analyzed. In particular the passing of some part of vocabulary into the passive layer of spoken vocabulary (words, connected with baking bread, lithuanisms raug’en’a // ravg’en’a and gryžyna, the word pensak ‘pęcak, pęczak’ and others in dilects of Lithuania and Belorussia). Word specific for Polish dialects of Lithuania, Belorussia and Siberia relating to cooking food are pointed out (in particular germanisms in siberian Polish dialects and lithuanisms in Polish peripheric dialects of north-eastern type finding correspondence in Belorussian dialects).
    W artykule omawia się słownictwo kulinarne polskich gwar Litwy, Białorusi i Syberii oraz zmiany, które zachodzą w tym słownictwie na skutek przemian cywilizacyjnych. Analizowane jest m.in. przejście tego słownictwa do warstwy słownictwa biernego, nieaktualizowanego (słownictwo związane z pieczeniem chleba, lituanizmy raug’en’a // ravg’en’a i gryžyna, wyraz pensak ‘pęcak, pęczak’ i in. w gwarach Litwy i Białorusi). Wyodrębnia się charakterystyczne dla polskich gwar Syberii i Białorusi wyrazy, będące składnikami tematu „Przygotowanie jedzenia”, w tym germanizmy w gwarach syberyjskich oraz lituanizmy występujące w polszczyźnie północnokresowej i mające odpowiedniki w gwarach białoruskich.
    Źródło:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2017, 64; 5-12
    0076-0390
    Pojawia się w:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    3 історії діалектного слова дрозки ‘скалки’
    From the History of the Dialect Word дрозки ‘rolling pin’
    Autorzy:
    Verbovyi, Mykola
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1944995.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-21
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    polska nazwa druzgi
    odmiana fonetyczna дрізки
    forma gwarowa дрозки
    zmiana fonetyczna
    Polish word druzgi
    phonetic variant дрізки
    dialect form дрозки
    change of phonetic form
    Opis:
    W artykule przeanalizowano osobliwą genezę wtórnej formy дрозки ‘druzgi’ oraz naświetlono specyfikę funkcjonowania wariantywnych form tego rzeczownika w języku ukraińskim od końca XIX do końca XX wieku. Analizowane słowo jest wariantem fonetycznym mającego charakter literacki rzeczownika друзки, który jest kalką polskiego wyrazu używanego w konstrukcji rozbić w druzgi. Adaptacja polskiego zwrotu w gwarach zachodnioukraińskich doprowadziła do pojawienia się rzeczownika дрізки, będącego wariantem rzeczownika друзки. Gwary wschodnioukraińskie przeważnie zachowują formę друзки, która w XVII wieku w wyniku wyrównań została zmieniona na дрозки. Zmiana dokonała się na Połtawszczyźnie, skąd nowa forma fonetyczna, jako składnik konstrukcji побити на дрозки, dotarła na sąsiednie tereny. Teksty pisane sporadycznie odnotowują analizowaną nazwę jeszcze przed początkiem lat trzydziestych XX wieku, ale później rzeczownik дрозки wychodzi w języku ukraińskim z użycia.
    The article presents an analysis of the peculiarities of the origin of the secondary form дрозки ‘rolling pin’ and highlights the specifics of the existence of variant forms of the noun in the Ukrainian language from the end of the 19th to the end of the 20th century. The analyzed word is a phonetic variant of the literary noun друзки, which is a loan translation of the Polish noun used in the construction rozbić w druzgi. The adaptation of the Polish phrase in Western Ukrainian dialects led to the emergence of the noun дрізки, which is a literary variant of the noun друзки. In the east, Ukrainian dialects mostly retain the form of друзки, which in the 17th century, as a result of analogy, changed to дрозки. The change took place in the Poltava region, from where a new phonetic form as a component of the construction of побити на дрозки extended into the adjacent territories. Sporadically written texts recorded the analyzed name before the early 1930s, but later the noun дрозки became obsolete in the Ukrainian language.
    Źródło:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2021, 69; 157-170
    0076-0390
    Pojawia się w:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-7 z 7

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies