Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "socjologia" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-13 z 13
    Tytuł:
    Wartość natury kreowana na nagrodzonych fotografiach World Press Photo w II dekadzie XXI wieku. Analiza socjologiczna
    The Value of the Nature as Constructed in World Press Photos Awarded in the 2010s: A Sociological Analysis
    Autorzy:
    Błażej, Mariola
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/33723411.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    socjologia wizualna
    natura
    World Press Photo
    socjologia fenomenologiczna
    fotografia
    visual sociology
    nature
    phenomenological sociology
    photography
    Opis:
    W artykule przyjęto, że na sposób postrzegania i konceptualizacji świata przez ludzi w dużym stopniu wpływa kultura, społeczeństwo oraz procesy socjalizacji. W tym kontekście pochylono się nad zagadnieniem „rzeczywistości życia codziennego”, które jest szczególnie poruszane w ramach socjologii wiedzy oraz socjologii fenomenologicznej Petera Bergera i Thomasa Luckmanna. Celem pracy jest ukazanie, w jaki sposób autorzy fotografii nagrodzonych na konkursie World Press Photo w drugiej dekadzie XXI wieku w kategorii „Natura” kreują wartość świata przyrody jako dobra zagrożonego. Drugi cel dotyczy przedstawienia potencjału analizy komunikatów wizualnych z perspektywy socjologii jakościowej. Realizacja wyznaczonych celów jest zgodna z założeniami teoretycznych podstaw socjologii fenomenologicznej i dokonywana będzie w ramach metodologii wypracowanej w socjologii wizualnej. Podejmowany problem wynika z przekonania, że w dzisiejszej wizualnej kulturze komunikacji przekazywanie informacji za pomocą obrazów nie jest pozbawione wartościowania. W pracy znajduje się 10 zdjęć nagrodzonych 1. miejscem na prestiżowym konkursie World Press Photo w kategorii „Natura” w drugiej dekadzie XXI wieku. W analizie fotografii skupiono się na tym, co dane zdjęcie przedstawia, zestawiając to z opisem, jaki nadał zdjęciu jego autor. Analizując zdjęcia w kategorii „Natura”, dostrzeżono, że wraz z końcem XX wieku narracja przekazu nagrodzonych zdjęć przesuwa się w stronę stwierdzenia, że natura jest dobrem zagrożonym przez człowieka. W odniesieniu do społecznego świata wartości można wnioskować, że opisy zdjęć nadane przez ich autorów kreują negatywny obraz człowieka w kontrze do dobrego i bezbronnego świata natury.
    The article rests on an assumption that the way people perceive and conceptualize the world is largely influenced by culture, society and the processes of socialization. In this context, the authors focus on the issue of “everyday life reality,” which is of particular interest to the sociology of knowledge and the phenomenological sociology of Peter Berger and Thomas L. Luckmann. The article aims to show how the authors of photographs awarded in the World Press Photo competition in the second decade of the 21st century in the category Nature construct the value of the natural world as an endangered resource. The second objective is to present the potential of visual message analysis from the perspective of qualitative sociology. The way in which the objectives are pursued is consistent with the theoretical underpinnings of phenomenological sociology and carried out within the methodological framework developed in the field of visual sociology. The article’s subject matter stems from the belief that in today’s visual communication culture, conveying information through images involves valuation processes. The article discusses 10 photos that were awarded 1st place in the prestigious World Press Photo competition in the category Nature in the second decade of the 21st century. An analysis of the photos leads to a conclusion that the descriptions of the photos provided by their authors create a negative image of a human being, juxtaposed against the good and defenceless world of nature.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe KUL; 2023, 66, 1; 25-48
    0044-4405
    2543-9715
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe KUL
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wobec dobra uroczystego. Religijność uczniów szkół białostockich
    Facing the Ordained Good. Religiosity of Białystok School Students
    Autorzy:
    Zemło, Mariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/33734330.pdf
    Data publikacji:
    2024
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    youth
    religiosity
    sociology of religion
    młodzież
    religijność
    socjologia religii
    Opis:
    W artykule przedstawiono religijność uczniów uczęszczających do szkół w Białymstoku, liczącym 300 tysięcy mieszkańców. Dane stanowiące podstawę rozstrzygnięć pochodzą z badań ilościowych przeprowadzonych w czwartym kwartale 2022 roku. Uczestniczyła w nich młodzież w wieku od 14 do 20 lat. Podstawę omówienia stanowi ponad 3,5 tysiąca ankiet. W rozstrzygnięciu podstawowej kwestii wzięto pod uwagę wskaźnik autodeklaracji wiary oraz praktyk religijnych. By prezentowane dane uzyskały kontekstualne odniesienia postanowiono zestawić je z przedsięwzięciami podobnego typu o zasięgu regionalnym i ogólnopolskim (sięgając jedynie do najnowszych, z uwagi na szybko dokonujące się przeobrażenia w omawianej sferze faktów). Nadto porównano je z badaniami z 2015 i 2019 roku przeprowadzanych w tym samym mieście, co pozwoliło zidentyfikować zmiany, jakim podlega religijność młodzieży szkolnej, oraz określić ich kierunek.
    This article aims to present the religiosity of school students in Bialystok, a city of 300,000. The data underlying the findings come from quantitative surveys conducted in the fourth quarter of 2022. The respondents were young people aged 14–20. The basis of the discussion is more than 3,500 posts. In answering the primary question, the rate of self declaration of faith and religious practices was considered. To provide contextual references for the data presented, it was decided to compare them with similar projects of regional and national scope (only drawing on the most recent due to rapid changes in the area discussed). Moreover, they were compared with 2015 and 2019 surveys conducted in the same city, which made it possible to identify the changes in school student religiosity and indicate their trends.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe KUL; 2024, 67, 1; 43-60
    0044-4405
    2543-9715
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe KUL
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Stosunek młodzieży szkół białostockich do wybranych norm moralnych
    Attitudes of Bialystok School Students to Selected Moral Norms
    Autorzy:
    Zemło, Mariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/33725954.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    sociology of morality
    moral norms
    students
    socjologia moralności
    normy moralne
    młodzież
    Opis:
    W niniejszym artykule przedstawione zostały opinie młodzieży uczącej się w szkołach białostockich, które odnosiły się do wybranych zachowań moralnych. Wśród tych zachowań znalazły się: życie seksualne przed ślubem, stosowanie antykoncepcji, niewierność małżeńska, rozwody, usuwanie ciąży, homoseksualizm. W prezentowanym materiale nie ograniczano się do wielkości brzegowych, ale także wzięto pod uwagę następujące zmienne niezależne: płeć, wiek, rodzaj szkoły, uczestnictwo w praktykach religijnych. Aby wyniki nie były pozbawione tła dającego o nich większe rozeznanie, skonfrontowano je z danymi, jakie uzyskane zostały przez innych badaczy w odmiennych środowiskach, a także z danymi pozyskanymi z badań, które były przeprowadzane w Białymstoku w latach 2005, 2011, 2015, 2019.
    This text presents opinions of adolescents studying in Bialystok schools concerning selected moral behaviours. Among these behaviors were sexual life before marriage, use of contraception, marital infidelity, divorce, termination of pregnancy and homosexuality. In the material presented here, the following independent variables were taken into account: gender, age, type of school, participation in religious practices. In order to keep the results within a background that gives more insight into them, they were confronted with the data obtained by other researchers in different environments, as well as to the data obtained from studies that were conducted in Bialystok in 2005, 2011, 2015, 2019.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe KUL; 2023, 66, 2; 59-78
    0044-4405
    2543-9715
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe KUL
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Florian Znaniecki’s sociology of common-sense knowledge – an overview of the problem
    Floriana Znanieckiego socjologia wiedzy potocznej – zarys problematyki
    Autorzy:
    Zemło, Mariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1179752.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Florian Znaniecki
    socjologia wiedzy
    wiedza potoczna
    sociology of knowledge
    common-sens knowlegde
    Opis:
    Florian Znaniecki mimo że był zdecydowanym oponentem socjologii wiedzy, poczynił wiele ustaleń, dzięki którym przyczynił się do umocnienia jej pozycji w refleksji naukowej. W niniejszym tekście wyłowiono wątki, dzięki którym klasyk socjologii wzbogaca namysł nad społecznym uwikłaniem wiedzy. W ten sposób starano się dowieść, że uczony, którego teksty poddano analizie realizował konstruktywny scenariusz badawczy dla socjologii wiedzy wbrew nastawieniu, jakie w stosunku do niej eksponował. Interpretatorzy poglądów Znanieckiego, badając jego dorobek związany z socjologią wiedzy, głównie skupiają swoją uwagę na wiedzy naukowej – uznając, że w tym obszarze poczynił największe odkrycia (co jest poniekąd słuszne), lub też, wychodząc z założenia, że inne rodzaje wiedzy niekoniecznie znalazły się w orbicie jego zainteresowań. Natomiast uwaga autora artykułu skupiona została nie na wiedzy naukowej, ale na wiedzy potocznej, celem pokazania, że także i wokół niej namysł uczonego jest znaczący. Z dorobku, jaki po sobie pozostawił Znaniecki, wydobyto aspekty związane z tym rodzajem wiedzy i w oparciu o nie poczyniono próbę zbudowania w miarę spójnego obrazu jego socjologii wiedzy potocznej. Obraz ten nie miał być wyczerpujący, nie było to zamiarem autora opracowania, ale wiodącym celem tekstu było jedynie wskazanie punktów wyznaczających zasadnicze jego dominanty. Z racji, że sam Znaniecki wysuwał wiele zastrzeżeń pod adresem socjologów zajmujących się wiedzą, prowadzony wywód wzmocniono odniesieniami mocującymi podejmowane przez autora Społecznych ról uczonych wątki w tradycji dyscypliny, by nie było wątpliwości, że mamy do czynienia z rozważaniami mieszczącymi się w granicach socjologii wiedzy. Nadto należy dodać, że wszystkie wspomniane dominanty nie wychodziły poza socjologiczne ramy interpretacyjne – wbrew obawom Znanieckiego, że przy tego typu przedsięwzięciach mamy z tym do czynienia – co uprawomocnia ich socjologiczny charakter.
    Despite the fact that Florian Znaniecki was adamantly opposed to the sociology of knowledge, he provided many fundamental principles thanks to which he, on academic reflection, had strengthened its position. The following text provided the ideas thanks to which this founding father of sociology enriches the way in which we perceive how knowledge is connected with society. In this fashion we try and discover, the scholar, whose texts are analysed in the article and who brought a constructive research scenario for sociology using the very same approach with which he opposed it. Those who interpret Znaniecki’s views by studying his achievements within the sociology of knowledge mainly focus on his scientific knowledge considering that it was in these fields that he made the greatest discoveries (which is true nonetheless) albeit concluding that other kinds of knowledge do not necessarily find their place in his interests. The main focus of the author of the article however was not concentrated on scientific knowledge but on common sense knowledge with the aim to prove that even for scholars it is meaningful. Through his achievements as per himself, Znaniecki uncovered aspects connected with this kind of knowledge and on the basis of him failing to create a somewhat mutual picture of his sociology of common-sense knowledge. This image was not supposed to be decisive as it was not the intention of the author of the article, but it was supposed to show the defining key points. Given that Znaniecki himself critiqued many sociologists who were involved in the sociology of knowledge, his criticism was strengthened with references made by the author in The social role of the man of knowledge, to the goals of the tradition within the discipline itself to avoid any doubt as to the fact that we are dealing with blurred boundaries in the sociology of knowledge. Above all, it is worth mentioning that all of the key elements mentioned, do not extend beyond the boundaries of sociological interpretation, in spite of Znaniecki’s thinking that through this manner of approach we are dealing with what gives them their unmistakable sociological character.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe KUL; 2016, 59, 4; 149-164
    0044-4405
    2543-9715
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe KUL
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Socjologia moralności marii ossowskiej w opinii wybranych środowisk katolickich
    Maria Ossowska’s sociology of morality in the opinion of some catholic scholars
    Autorzy:
    Mariański, Janusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1181259.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Maria Ossowska
    socjologia moralności
    etyka
    środowiska katolickie
    sociology of morality
    ethics
    Catholic scholarly circles
    Opis:
    W Polsce rozwój socjologii moralności wiąże się z działalnością naukową Marii Ossowskiej. Pragnęła ona zachować postawę badacza faktów z dziedziny moralności, opisując i wyjaśniając to wszystko, co w przekonaniach ludzi należy do dziedziny moralności. Nie uprawiała etyki normatywnej, lecz naukę o moralności, postulując jej programową bezzałożeniowość. Etycy wywodzący się z kręgów katolickich domagali się, by obok nauki o moralności, często przez nich nazywanej etyką opisową (empiryczną), była uprawniona jako naukowa etyka normatywna. Polemiki z poglądami Ossowskiej miały charakter fragmentaryczny, pojawiały się w pracach niektórych etyków i socjologów. Etycy katoliccy zajmowali się przede wszystkim problemami etyki normatywnej. Niniejsze opracowanie prezentuje ustosunkowanie się etyków i socjologów z kręgów katolickich z lat 80. i późniejszych XX wieku do wybranych prac Marii Ossowskiej.
    In Poland, the development of the sociology of morality is related to Maria Ossowska’s scholarly activities. She studied social facts in the context of morality, describing and explaining all that, which in the opinion of people, belongs to realm of morality. Ossowska did not practice normative ethics, but the science of morality, postulating its assumptionlessness. Ethicists who stemmed from Catholic circles demanded that along with the science of morality scientific-normative ethics should also be cultivated. Polemics with Ossowska were fragmentary in character and appeared in the works of some ethicists and sociologists. Catholic ethicists primarily probed the problems of normative ethics. The paper presents the stance of the Catholic ethicists and sociologists of the 1980s and 90s, towards some of Maria Ossowska’s writings.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe KUL; 2016, 59, 2; 23-45
    0044-4405
    2543-9715
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe KUL
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Doświadczenie religijne jako subiektywne przeżywanie sacrum w teoretycznych i empirycznych odsłonach
    Religious Experience as a Subjective Experience of the Sacred in Theoretical and Empirical Explorations
    Autorzy:
    Zaręba, Sławomir
    Gawlak, Maciej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/33720190.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    doświadczenie
    doświadczenie religijne
    przeżycie religijne
    psychologia
    socjologia
    empiria
    experience
    religious experience
    inner religious experience
    religiosity
    research parameters
    Opis:
    W społeczeństwach nowoczesnych, w odróżnieniu od tradycyjnych, religijna interpretacja życia codziennego nie jest już tak oczywista i powszechna, jak to było kiedyś. Socjologowie religii zgodnie zdają się twierdzić, iż tożsamość duchowa jednostek i grup przestaje być budowana na gruncie wartości religijnych, a coraz częściej w oparciu o treści, które lansują nowoczesne media. To nowe technologie, świat cyfrowy przeobrażają społeczeństwa i zmieniają optykę postrzegania oraz ocenę zarówno rzeczywistości materialnej, jak i niematerialnej, by niekiedy wprost zakwestionować transcendentny Autorytet. W kontekście tychże zmian zasadne wydaje się dziś pytanie o istotę i miejsce doświadczenia religijnego w życiu jednostki i o jej stosunek do sacrum. Stąd też kluczowym przedmiotem niniejszego opracowania jest owa dymensja religijności – zaproponowana przed laty przez Glocka i Starka – która najbardziej wymyka się prostym, statystycznym analizom i opisom, a będąc silnie spersonalizowana, jednocześnie wskazuje na głębokie przeżycia wewnętrzne. Jednak mimo tego, iż doświadczenie religijne – pozostając jednym z najintensywniejszych doznań, a te, jak wiadomo, są trudne badawczo do uchwycenia – najczęściej lokuje się w obszarze eksploracji psychologii, to przecież posiada również uwarunkowania społeczne, stając się także przedmiotem zainteresowania socjologii. Potwierdzają to przywołane orientacje teoretyczne i empiryczne, które dodatkowo dowodzą złożoności oraz wielowymiarowości tegoż zjawiska.
    In modern societies, unlike traditional ones, the religious interpretation of everyday life is no longer as obvious and common as it used to be. Sociologists of religion seem to agree that the spiritual identity of individuals and groups is no longer built on religious values, but more and more often on the content disseminated by modern media. It is new technologies and the digital world that transform societies, changing the optics of perception and assessment of both material and immaterial reality. Media-based content sometimes directly questions the transcendent Authority. In the context of these changes, it seems reasonable to ask about the essence and place of religious experience in the life of a contemporary individual, and about their relationship to the sacred. Hence, the key subject of this study is the dimension of religiosity – as proposed years ago by Glock and Stark – which eludes simplex, statistical analysis and description. Being strongly subjective, it pinpoints to deeper inner experiences. Religious experience – as one of the most intense human experiences, and the one known to be most difficult to research – is most often located in the area of psychological explorations. Nonetheless, it is subject to complex social conditioning as well, which makes it a legitimate object of sociological investigations. This is confirmed by the referenced theoretical and empirical orientations, which additionally prove the complexity and multidimensionality of the phenomenon under study.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe KUL; 2023, 66, 1; 49-68
    0044-4405
    2543-9715
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe KUL
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Doświadczenia i eksperymenty na ludziach. Podejście socjomedyczne
    Experiences and Experiments on Humans. A Sociomedical Approach
    Autorzy:
    Piątkowski, Włodzimierz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/33732190.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    human experiences and experiments
    sociology of medicine
    bioethics
    doświadczenia i eksperymenty na człowieku
    socjologia medycyny
    bioetyka
    Opis:
    W naukach medycznych badania eksperymentalne wiążą się z główną misją medycyny, jaką jest ratowanie zdrowia i życia ludzkiego. Oprócz orientacji na pragmatyzm i funkcjonalność medycyna ma również powinności etyczne wiążące się z przestrzeganiem zasad moralnych oraz m.in. podmiotowym traktowaniem pacjenta. Jednak historia medycyny dostarcza przykładów „reifikacji chorych” i wykorzystywania ich jako „obiekty” w eksperymentalnych metodach leczenia. W tym kontekście istotną rolę rzecznika praw pacjentów zaczęła odgrywać bioetyka oraz nauki humanistyczne i społeczne w medycynie. Celem artykułu jest próba opisu i interpretacji znaczenia wybranych, eksperymentalnych technik i technologii medycznych stosowanych wobec pacjentów oraz ich konsekwencji, widzianych w perspektywie klasycznej socjologii medycyny. W pracy wykorzystano dostępną literaturę przedmiotu oraz wyniki badań sondażowych dotyczących eksperymentów i doświadczeń na ludziach co stanowi przedmiot zainteresowań nauk socjologicznych. Wyniki przeprowadzonych przez autora badań techniką desk-research wskazały, iż opisywane w literaturze przedmiotu eksperymenty medyczne i doświadczenia na ludziach testujące nowatorskie technologie skutkowały również niezamierzonymi, negatywnymi rezultatami dla zdrowia pacjentów. Aktualny poziom rozwoju medycyny, stan legislacji, poziom świadomości społecznej i zakres wiedzy pacjentów wyznaczają stan rzeczy, w ramach którego powinno dochodzić do ustalania uniwersalnych zasad bezpiecznego stosowania na etapie badań podstawowych innowacyjnych technologii medycznych opartych na wynikach eksperymentów i doświadczeń na ludziach. Przedstawiona w artykule problematyka jest niezmiernie rzadko poruszana w ramach polskiej socjologii medycyny. Opisane w tekście przykłady doświadczeń tego rodzaju budzą kontrowersje natury etyczno-moralnej, w badaniach eksperymentalnych dotyczących człowieka nie mogą być akceptowane techniki ingerujące w integralność oraz tożsamość osoby ludzkiej, tak np. akty zewnętrznej ingerencji w dziedzictwo genetyczne są przeciwne godności istoty ludzkiej i nie powinny być usprawiedliwiane przez wzgląd na ewentualne, potencjalne, dobroczynne skutki zdrowotne w przyszłości.
    In medical science, experimental research is associated with the main mission of medicine, which is to save human health and life. In addition to an orientation towards pragmatism and functionality, medicine also has ethical duties involving adherence to moral principles and, among other things, the subjective treatment of the patient. However, the history of medicine provides examples of reifying patients and using” them as “objects” in experimental treatments. In this context, bioethics and the humanities and social sciences in medicine have begun to play an important advocacy role for patients’ rights. This article attempts to describe and interpret the meaning of selected experimental medical techniques and technologies applied to patients and their consequences from the perspective of the classical sociology of medicine. This paper uses the available literature on the subject and the results of a survey of experiences and experiments on humans, which is a subject of interest in sociological sciences. The results of the author’s desk research indicated that medical experiences and experiments on humans testing novel technologies described in the literature also resulted in unintended adverse outcomes for the health of patients. The current level of medical development, the state of legislation, the level of public awareness and the extent of patient knowledge determine the state of affairs, within which there should be the establishment of universal rules for the safe use at the stage of fundamental research of innovative medical technologies based on the results of experiences and experiments on humans. The issues presented in this article are scarcely addressed within the Polish sociology of medicine. The example of experiments of this kind described here raises controversies of ethical and moral nature. In experimental research on humans, techniques that interfere with the integrity and identity of the human person cannot be accepted, so, for example, acts of external interference with genetic heritage are against the dignity of the human being and should not be justified for the sake of any potential beneficial health effects in the future.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe KUL; 2023, 66, 4; 97-115
    0044-4405
    2543-9715
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe KUL
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Pułapka Tukidydesa” 2.0 (komentarz socjologiczny w spolaryzowanym społeczeństwie)
    The Thucydides Trap 2.0 (Sociological Commentary in a Polarised Society)
    Autorzy:
    Łęcki, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/33734573.pdf
    Data publikacji:
    2024
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Thucydides’s Trap
    civil war
    sociology of politics
    symmetrism
    political commentary
    Pułapka Tukidydesa
    wojna domowa
    socjologia polityki
    symetryzm
    komentarz polityczny
    Opis:
    Artykuł poświęcony jest próbie odpowiedzi na pytanie: w jakim stopniu konflikt ostatnich kilkunastu lat w Polsce, funkcjonujący w dyskursie społecznym i publicystyce jako „wojna polsko-polska”, spełnia modelowe warunki uprawniające do określania go mianem „wojny domowej”? Jako model tego typu starcia wybrano opis wojny domowej w Korkirze. Zdecydowano się na tę perspektywę z dwu powodów; pierwszy – bo pozwala przedstawić problem podobnego konfliktu sine ira et studio. Drugi – w tym samym duchu – pozwala przedyskutować problem statusu poznawczego „zaangażowanego obserwatora” w spolaryzowanym społeczeństwie, a więc także takie kwestie jak obiektywizm, stronniczość czy – tak szeroko dyskutowany w przestrzeni medialnej ostatnich lat – symetryzm. Niniejszy artykuł jest próbą sprawdzenia sensowności pewnego typu analitycznego podejścia do rozumienia silnie spolaryzowanej współczesności. Szczególnym układem odniesienia pozostaje tu interpretacja przyjętych za modelowe przypadków historycznych. Za wyborem takiej właśnie perspektywy zdaje się przemawiać nie tylko możliwość ukazania istotnych socjologicznie, a trwałych konturów interpretowanego zjawiska. Jej zaleta tkwi także w możliwości zdystansowania się od nasyconego emocjami dyskursu aktualnych politycznych sporów.
    This article addresses the question of the extent to which the conflict of recent years in Poland, which in social discourse and journalism is referred to as the “Polish-Polish war” or the “cold civil war”, fulfils the model conditions that justify calling it a “civil war”. The description of the civil war in Korkyra was chosen as a model for this type of conflict. This non-obvious perspective was selected for two reasons. Firstly, it allows a similar conflict to be discussed sine ira et studio. Secondly, it also makes it possible to examine the cognitive status of the “engaged observer” in a polarised society, thus analysing the issues of reporting objectivity and reporting bias, or the much-discussed of late “symmetrism” (much attacked from various sides). This article attempts to test the validity of a certain analytical approach to understanding a highly polarised modernity. The particular frame of reference is the interpretation of historical cases taken as models. The choice of such a perspective is supported not only by the opportunity to show the sociologically relevant and enduring contours of the interpreted phenomenon. Its advantage also lies in the possibility of distancing oneself from the emotionally saturated discourse of current political disputes.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe KUL; 2024, 67, 1; 75-103
    0044-4405
    2543-9715
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe KUL
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Czy Leon Petrażycki był socjologiem?
    Was Leon Petrażycki a sociologist?
    Autorzy:
    Kojder, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1046339.pdf
    Data publikacji:
    2020-09-23
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    socjologia
    Petrażycki
    filozofia prawa
    psychologiczna teoria prawa
    ewolucjonizm
    sociology
    Petrazycki
    philosophy of law
    psychological theory of law
    evolutionism
    Opis:
    Postawione w tytule artykułu pytanie  jest pytaniem retorycznym szczególnie dla osób, które znają twórczość i koleje życia Leona Petrażyckiego. Jednak nie można zaprzeczyć twierdzeniu, ze miejsce Petrażyckiego w nauce socjologii jest więcej niż skromne. Jedną z przyczyn jest prawdopodobnie to, że Petrażycki zdecydowanie odrzucał tradycyjną koncepcję socjologii jako „nauki o społeczeństwie”, która zmierza do opisania i wyjaśnienia wszelkich „zjawisk społecznych”, Sądził, że „socjologia przedstawia coś w rodzaju muzeum patologii naukowej”. Niemniej jednak Petrażycki zajmując się intersubiektywnymi, społecznymi formami prawa problemy te traktował socjologicznie, z pomysłowością pierwszorzędnego socjologa, analizował społeczne uwarunkowania prawa, a z drugiej strony – oddziaływanie prawa na życie społeczne. Dążenie Petrażyckiego do zmiany nastawienia socjologii oraz do przebudowy jej metodologicznych pod¬staw nie spotkało się z szerszym zainteresowaniem. Głównym tego powodem było to, że zamierzonego już w 1907 roku dzieła poświęconego socjolo-gii nie zdołał w następnych latach doprowadzić do końca i opublikować. Jego wizja socjologii pozostała więc w zasadzie nieznana. W niniejszym artykule przedstawiono więc główne zainteresowania naukowe Petrażyckiego i ich rozwój, oraz podejście do różnorodnych zagadnień naukowych, które podejmował. Przedstawiony opis jego aktywności naukowej oraz analiza części zachowanych prac , które nie uległy zniszczeniu podczas II wojny światowej  pozwalają w ogólnym zarysie odtworzyć główne tezy wykreowanej i praktykowanej przez Niego wizji socjologii.  Główną konkluzją opracowania jest, to, że na podstawie posiadanych informacji, koncepcję Petrażyckiego zaliczyć należy do nurtu socjo¬logii ewolucjonistycznej, a za jej główne źródło inspiracji — uznać darwinizm, gdyż autora Teorii prawa i państwa interesowały głównie procesy przy¬stosowania  się  psychiki  ludzkiej  do  warunków  życia zbiorowego i współtworzenie tych warunków w procesie zarażania się emocjonalno-intelektualnego.
    The question posed in the title of the article is a rhetorical question, especially for people who know the creativity and life of Leon Petrażycki. It cannot be denied that Petrazycki’s place in the science of sociology is more than insignificant. One of the reasons is probably that Petrażycki strongly rejected the traditional concept of sociology as „social science”, which aims to describe and explain all „social phenomena”. He thought that „sociology represents something like a museum of scientific pathology”. Nevertheless, Petrażycki, dealing with intersubjective, social forms of law, treated these problems sociologically, with the ingenuity of a first-rate sociologist, he analyzed the social conditions of law, and on the other hand - the impact of law on social life. Attempt to change the attitude of sociology and to rebuild its methodological made by Petrażycki did not meet with wider interest. The main reason for this was that the work on sociology intended already in 1907 could not be completed and published in the following years. His vision of sociology, therefore, remained virtually unknown. In this article, are presented main scientific interests of Petrażycki, as well as the approach to various scientific issues which he undertook. The presented description of his scientific activity and analysis of some of the preserved works that were not destroyed during World War II allow us to reconstruct the main theses of the sociology he created and practiced.  The main conclusion of the study is that based on the information available, Petrazycki’s concept belongs to the evolutionary sociological trend. Darwinism should be regarded as its main source of inspiration, because the author of “Theory of Law and State” was mainly interested in the processes of adapting the human psyche to the conditions of collective life and co-creating these conditions in the process of emotional and intellectual contagion.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe KUL; 2019, 62, 2; 99-116
    0044-4405
    2543-9715
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe KUL
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Osoby rozwijające się według autystycznego wzorca: ich jakość życia i warunkujące ją komponenty zdrowotne. Perspektywa samorzeczników autyzmu
    Individuals with Autism Spectrum Conditions: Their Quality of Life and Health Components Affecting It. Autism Self-Advocates’ Perspective
    Autorzy:
    Drzazga-Lech, Maja
    Kłeczek, Monika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/33736755.pdf
    Data publikacji:
    2024
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    autism spectrum disorder
    quality of life
    self-advocate
    social expert
    qualitative sociology
    jakość życia
    samorzecznik autyzmu
    ekspert społeczny
    socjologia jakościowa
    funkcjonowanie według autystycznego wzorca
    Opis:
    W artykule zaprezentowaliśmy dane zgromadzone w trakcie realizacji socjologicznych badań jakościowych z dorosłymi autystami. Przeprowadziłyśmy wywiady rozumiejące z osobami posiadającymi diagnozę medyczną, którzy definiują się jako samorzecznicy autyzmu. Nasze zainteresowania koncentrują się wokół ich ról jako ekspertów społecznych – osób wypowiadających się w imieniu swojej mniejszości neurorozwojowej. Celem badań było skonstruowanie modelu obrazującego subiektywnie odczuwalną jakość życia z uwzględnieniem wpływających nań komponentów zdrowotnych, na które wskazali uczestnicy badania. Wyniki mogą być przydatne dla osób w spektrum, ich opiekunów, terapeutów, współpracowników oraz pracodawców.
    In this paper, we present qualitative data on autistic adults who defined themselves as autism self-advocates. For us, they play the role of social experts. It was important that the participants of our research had developed self-awareness, as it was required to formulate generalisations about their neurodevelopmental minority. The main goal of our study is to construct a model which illustrates the subjective quality of life and its health components, as indicated by research participants. The results presented are critical for autistic people, their caregivers, therapists, co-workers and employers.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe KUL; 2024, 67, 2; 25-46
    0044-4405
    2543-9715
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe KUL
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Społeczna i poznawcza tożsamość socjologii medycyny w ujęciu Eliota Freidsona
    Social and Cognitive Identity of the Sociology of Medicine as Depicted by Eliot Freidson
    Autorzy:
    Piątkowski, Włodzimierz
    Zalewska-Blechar, Patrycja
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/33723679.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    system naukowy Eliota Freidsona
    socjologia codzienności
    perspektywa socjomedyczna
    kulturowe uwarunkowania zdrowia i choroby
    Eliot Freidson’s research conceptions
    sociology of everyday life
    sociomedical approach
    cultural determinants of health and disease
    Opis:
    Eliot Freidson jest uważany za pioniera i współtwórcę klasycznej socjologii medycyny. Jego prekursorskie badania prowadzone w latach sześćdziesiątych XX wieku pozwoliły stworzyć unikalną koncepcję opisującą i interpretującą codzienne, powtarzające się zachowania związane ze zdrowiem i chorobą, rozgrywające się na poziomie rodziny, środowiska lokalnego, miejsca pracy etc. Inicjatorami i realizatorami tych zachowań są zwykli ludzie (laicy), którzy kontaktują i konsultują się w sprawach zdrowotnych ze swoimi najbliższymi (rodzina, sąsiedzi, znajomi, koledzy z pracy). Ta sieć zachowań, interakcji, tworzy obszar określany przez Freidsona „laickimi ofertami pomocy w chorobie”. Celem artykułu jest opis i interpretacja koncepcji Freidsona i sposobów ich adaptacji w polskiej socjologii medycyny. Wybrane przykłady badań socjomedycznych inspirowane poglądami Freidsona ukazują niemalejącą atrakcyjność omawianego modelu interpretacji obszaru życia społecznego wyznaczonego pojęciami: zdrowie – choroba – medycyna.
    Eliot Freidson is considered a pioneer and co-founder of classical medical sociology. His research in the 1960s helped establish the notion of repetitive behaviors. It relates health to various dimensions of human functioning: family, community, workplace etc. The initiators and implementers of these behaviors are ordinary people who look for health-related knowledge and advice among their family and friends. This interplay of interactive behaviours creates what Freidson named the “lay referral system”. The aim of this article is to describe and interpret Freidson’s concepts and the ways of their adaptation to Polish medical sociology. Selected examples of sociomedical research inspired by Freidson’s conception prove that his model of interpreting the social field demarcated by the boundary concepts of health – desease – medicine retains its research attractiveness and relevance.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe KUL; 2023, 66, 1; 107-124
    0044-4405
    2543-9715
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe KUL
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rodzina w perspektywie studiów nad socjalizacją polityczną
    Autorzy:
    Szczegóła, Lech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2150992.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-30
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Youth in Poland
    political culture
    value orientations
    political and civic socialization
    political attitudes
    sociology of youth
    młodzież w Polsce
    kultura polityczna
    orientacje aksjologiczne
    postawy polityczne
    socjalizacja polityczna i obywatelska
    socjologia młodzieży
    Opis:
    Przedmiotem artykułu jest prezentacja dyskusji wokół problemu wpływu szybkich zmian społeczno-kulturowych na proces socjalizacji politycznej oraz sposób badania jego efektów. Pierwsza część zawiera charakterystykę  podstawowych agend tego procesu: rodziny, szkoły, Kościoła, mediów oraz grup rówieśniczych. Przegląd badań opisujących ich funkcje na przestrzeni trzech dekad polskiej transformacji ilustruje specyficzną pozycję, jaką w kształtowaniu kultury politycznej młodzieży pełniła w tym okresie rodzina. Część druga poświęcona jest poszukiwaniu koncepcji, która wyjaśniałaby obserwowane współcześnie zjawiska zaburzenia międzypokoleniowej transmisji wartości. Prowokują one do pytań o sposób, w jaki zmieniający się kontekst społeczno-kulturowy procesów socjalizacji wpływa na możliwości rodziny w sferze formowania postaw wobec polityki. Inspirację rozważań stanowią hipotezy formułowane w kontekście badań wokół tzw. cichej rewolucji (Inglehart 1977).
    The aim of the paper is to present and discuss selected sociological approaches to problems of political and civic socialisation during rapid social changes. The paper is divided into two parts. Part one focuses on observations of the effects of five institutions, the agendas of political socialisation, such as family, school, church, mass media as well as peer groups. Research on their functions and dysfunctions has been a significant element of the picture of changes in the political culture of Poles since  the beginning of the transition to the market system and democracy. Part two reviews debate over relationships between patterns of youth participation in politics and their origins, taking into consideration the socio-cultural context. The article analyses grounds for indicating that a reorientation in political attitudes and political behaviour of young people in contemporary Poland is probable. The theory of ‘silent revolution’ (Inglehart, 1977) has inspired this research.  
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe KUL; 2021, 64, 4; 3-18
    0044-4405
    2543-9715
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe KUL
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Petrażycki w sprawie Bejlisa
    Petrażycki in the Beilis Case
    Autorzy:
    Cywiński, Zbigniew
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1046340.pdf
    Data publikacji:
    2020-09-23
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    aksjologia prawa
    antysemityzm
    mordy rytualne
    naukowa polityka prawa
    normy społeczne
    Petrażycki
    rytuał
    socjologia prawa
    wielokulturowość
    Żydzi
    anti-Semitism
    axiology of law
    blood libel
    Jews
    legal policy science
    multiculturalism
    Petrazycki
    ritual
    Russian law
    sacred law
    social norms
    sociology of law
    Opis:
    Opracowanie poświęcone zostało artykułowi Leona Petrażyckiego, opublikowanemu w 1913 roku i odnoszącego się do procesu Menahema Bejlisa, oskarżonego o mord rytualny. Na wstępie przedstawiono sprawę Bejlisa na tle towarzyszących jej napięć społecznych, kryzysu komunikacji społecznej w ówczesnej Rosji i budowania pierwocin społeczeństwa obywatelskiego. W tym kontekście rozważono przyczyny zaangażowania się Petrażyckiego w sprawę Bejlisa, będącą przejawem konfliktów dzielących mieszkańców wielonarodowego i wielokulturowego Imperium Rosyjskiego. Podkreślono znaczenie poglądów etycznych Petrażyckiego, leżących u podstaw naukowej polityki prawa. Wskazano także inne uwarunkowania sprzeciwu wobec antysemityzmu, jako dolegliwej formy dyskryminacji kulturowej, przypisywanej społeczeństwom Europy Środkowej i Wschodniej. Wśród nich wyróżniono zaangażowanie uczonego na rzecz reform, przeprowadzanych w duchu poszanowania wartości wolności i równości. Główna część opracowania to próba odtworzenia i uporządkowaniu naukowych wątków, zawartych w artykule, który jakkolwiek naznaczona publicystyką, stanowi wartościowy przykład publicystyki naukowej, zakorzenionej w teorii Petrażyckiego i ukazującej możliwości aplikacji psychologicznej teoria prawa (w szczególności – w empirycznej analizie i krytyce normatywności społecznej). Zasadniczą intencją opracowania jest wykazanie, że Petrażycki, jakkolwiek krytyczny wobec znanej sobie socjologii i tylko marginalnie wzmiankujący o możliwości empirycznego badania prawa, w istocie rzeczy nie tylko dopuszczał takie metody badania zjawisk normatywnych, ale sam je stosował. W tym sensie artykuł przedstawia Petrażyckiego jako socjologa prawa.  
    The subject of this paper is to introduce a lesser-known article that Leon Petrażycki published in 1913 into a broader context. Said article was written in response to the then-famous trial of Menahem Beilis, a Kievan Jew accused of ritual murder. The introduction of the paper briefly covers the context of the Beilis case, referring both to the trial itself as well as the social tensions surrounding it that illustrate the state of social communication in contemporary Russia and civil society institutions in statu nascendi. Special attention was paid to the reasons for which Petrażycki involved himself in the issues that divided the citizens of a multinational and multicultural Russian Empire. Primary importance was assigned to Petrażycki’s ethics, which he openly declared and which were expressed both in his civic work and in his legal theory. They are expressed, for example, in the belief that values law is based on have fundamental meaning for legal policy science – the science of planned social change, which has as a goal approaching the ideal of universal love, realised by impressing on the legal emotions of individuals. Furthermore, the article points out possible motivations that come from the same basis but are tied to Petrażycki’s social and political engagements. The fundamental issue was opposing antisemitism as a particularly severe form of cultural discrimination. Fighting antisemitism, which societies and Eastern and Central Europe were often accused of, was obvious to anyone involved in supporting reforms introduced in the occidental spirit of freedom and equality. Furthermore, other possible sources were indicated, especially the effort to weaken the accusations of antisemitism levied upon Poles under the Russian rule. The article points out that although Petrażycki’s work has elements of an opinion piece, and does not even shy from ad personam arguments, its worth is proven not by its social engagement, but also the scientific content, couched in journalistic style but entrenched in Petrażycki’s theory, which shows the possibilities created by psychological legal theory. In particular, the text focuses on the possibilities of using said theory in empirical analysis and critique of social normativity. Petrażycki’s reflections upon the nature of social norms, especially those that can be placed in a broad understanding of law and those that show possibilities of empirical study of their social influence, are worth bringing to attention. The fundamental intent of this article is proving that Petrażycki, although very critical of the sociology he knew and who only marginally brought up the possibility of empirical study of law, in fact was open to methods of studying law that could be called socio-legal, and that there is no conflict between an introspection-based theory of legal experiences and a possibility for an empirical study of legal behaviour, both of groups and individuals. In this sense, the paper shows Petrażycki as a sociologist of law.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe KUL; 2019, 62, 2; 81-98
    0044-4405
    2543-9715
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe KUL
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-13 z 13

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies