Temat: changes; - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: Ocena kierunku przemian strukturalnych w polskim rolnictwie
Evaluation of the direction of structural transformations in polish agriculture
Autorzy:: Brodziński, Z.
Chyłek, E. K.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/338777.pdf
Data publikacji:: 2006
Wydawca:: Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:: rolnictwo
Wspólna Polityka Rolna
zmiany strukturalne
agriculture
common agricultural policy
structural changes
Opis:: Celem pracy jest charakterystyka kierunków zmian dokonujących się w polskim rolnictwie, z wykorzystaniem wskaźników i cech opisujących przemiany strukturalne w latach 1996-2002. Wykorzystany do analizy zestaw cech obejmował grupy wskaźników charakteryzujących zmiany: aktywności ludności rolniczej w rolnictwie i poza nim, sylwetki użytkowników gospodarstw indywidualnych, powierzchni użytków rolnych w gospodarstwach indywidualnych oraz intensywności produkcji rolnej. Zaprezentowano możliwe trendy i kierunki rozwoju polskiego rolnictwa w perspektywie wdrażanych reform wspólnej polityki rolnej UE na tle przemian strukturalnych.
The paper was aimed at characterizing directions of changes that had taken place in Polish agriculture in the years 1996-2002 with the use of indices and features describing structural transformations. The applied set of features involved: activity of rural population in agriculture and outside it, profiles of individual farm holders, areas of croplands in individual farms and the intensity of agricultural production. Possible trends and directions of development of Polish agriculture in view of implemented reforms of the EU common agricultural policy against structural transformations were presented.
Źródło:: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2006, 6, 1; 57-75
1642-8145
Pojawia się w:: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Morfomechaniczne zmiany jaj raka szlachetnego (Astacus astacus L.) w trakcie embriogenezy
Morphomechanical changes in eggs of the noble crayfish (Astacus astacus L.) during embryogenesis
Autorzy:: Pawlos, D.
Korzelecka-Orkisz, A.
Wesołowski, P.
Formicki, K.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/339262.pdf
Data publikacji:: 2010
Wydawca:: Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:: Astacus astacus
jaja
rozwój embrionalny
zarodki
zmiany morfomechaniczne
eggs
embryo
embryogenesis
morphomechanical changes
Opis:: Stale wzrastające zanieczyszczanie środowiska oraz presja obcych gatunków raków, a przede wszystkim wyniszczenie przez dżumę raczą, spowodowało znaczne ograniczenie występowania stanowisk raka szlachetnego (Astacus astacus L.) w Polsce. Lepsze poznanie biologii rozrodu i embriogenezy tego gatunku raka jest konieczne nie tylko do jego ochrony przed wyginięciem, ale również poprawy warunków chowu i hodowli. Rozwój zarodkowy raka szlachetnego w warunkach średniej temperatury 8 ± 2°C trwał 2100 D°. Podział żółtka przebiegał w bardzo wolnym tempie i kończył się dopiero po upływie 352 D°. Pierwsze półkoliste zawiązki zarodka zaobserwowano w 592 D°. Zamykanie się blastoporu nastąpiło w 928 D°. W 1200 D° zarodek przybrał postać naupliusa. Na tym etapie widoczne były przydatki: anteny I i II pary oraz żuwaczki. Około 1500 D° serce podjęło pracę. Na krótko przed wylęgiem (1800 D°) pojawił się w oczach pigment, zaś na powierzchni zarodka zaobserwowano równomierne rozmieszczenie komórek barwnikowych. Po przeanalizowaniu zmian morfometrycznych jaj raka szlachetnego stwierdzono, że objętość w trakcie embriogenezy zwiększała się z 9,26 ± 0,44 mm³ do 13,5 ± 0,44 mm³ na krótko przed wylęgiem. Pomiary wytrzymałości mechanicznej osłonek jajowych ujawniły, że była ona dość znaczna na początku embriogenezy (ponad 150 ± 20,2 g) i zmniejszała się w trakcie rozwoju embrionalnego do wartości 83,5 ± 7,1 g w chwili wylęgu. Współczynnik S/V na początku rozwoju zarodkowego wynosił 2,291 i w miarę trwania embriogenezy zmniejszał się do 2,017.
Constantly increasing pollution of the environment, invasive species, and a great harm caused by the plague (Aphanomyces astaci) contributed to a significant decrease of the noble crayfish (Astacus astacus) in Poland. Expanding the knowledge of the biology, reproduction and embryogenesis of the noble crayfish is necessary not only for its conservation, but also to improve its farming. Our study shows that embryogenesis of the noble crayfish at an average temperature of 8 ± 2°C lasted 2100 D°. The partition of the vitellus showed a rather slow rate and ended after 352 D°. First semicircular germs of the embryo were observed at 592 D°. Blastopore closed off at 928 D°. At 1200 D° embryo assumed the shape of nauplius, and at this stage the antennae of I, II pair and mandibles were visible. At about 1500 D° the heart became active. Shortly prior to hatching (1800 D°) eyes were pigmented, while steady distribution of pigment cell was observed on the surface of the embryo. After the analysis of morpho-mechanical changes in eggs of the noble crayfish, we found that the volume of eggs in the course of embryogenesis increased from 9.26 ± 0.44 mm³ to 13.5 ± 0.44 mm³ just shortly prior to hatching. Mechanical resistance of egg membrane to applied pressure was considerable - 150.0 ± 20.2 g at the beginning of embryogenesis, and dropped at hatching to 83.5 ± 7.1 g. The S/V coefficient at the beginning of embryonic development was 2.291 and decreased during embryogenesis to 2.017.
Źródło:: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2010, 10, 3; 201-214
1642-8145
Pojawia się w:: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: Dziesięcioletnie badania zmian stężenia składników mineralnych w różnego rodzaju wodach z obiektów gleb torfowych Zakładu Doświadczalnego ITP w Biebrzy
Ten-year long study of nutrient concentrations in different types of water from the peat soil at Experimental Station of the ITP in Biebrza
Autorzy:: Sapek, A.
Sapek, B.
Chrzanowski, S.
Jaszczyński, J.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/337881.pdf
Data publikacji:: 2011
Wydawca:: Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:: gleby torfowe
składniki mineralne
woda gruntowa
zmiany stężenia
concentration changes
groundwater
nutrients
peat soils
Opis:: Celem badań było rozpoznanie zmian stężenia składników mineralnych w różnego rodzaju wodach z obiektu gleb torfowych w Zakładzie Doświadczalnym ITP w Biebrzy. Śledzono zmiany w latach i sezonie. Pobierano próbki: wody gruntowej w 9 punktach kontrolnych, osobno z warstwy torfowej oraz podścielającej warstwy mineralnej gleby, próbki wody powierzchniowej z rowów melioracyjnych położonych w pobliżu punktów kontrolnych oraz z kanału doprowadzającego i odprowadzającego wodę na obiekt, próbki roztworu glebowego w punkcie kontrolnym umiejscowionym obok automatycznej stacji z głębokości 30, 60 i 90 cm profilu torfu. W doborze punktów uwzględniono zróżnicowanie stopnia zmurszenia, rodzaj utworu i stopnia rozkładu torfu w całym profilu gleby, sposób użytkowania i gospodarowania wodą. Wszystkie próbki pobierano w cyklu jednomiesięcznym. Omówiono zmiany stężenia fosforanów, azotanów, amonu, chlorków, sodu, potasu, magnezu i wapnia na podstawie wyników oznaczeń wykonanych w dziesięcioleciu 2000-2009. Średnie roczne stężenie składników w badanych wodach wykazywało istotne różnice w niektórych sąsiednich latach. 10 lat badań jest to jednak zbyt krótki czas, by można wnioskować o trwałości tych zmian. Istotne natomiast były różnice w średnich miesięcznych stężeniach, zwłaszcza azotu i fosforu. Stężenie azotanów we wszystkich rodzajach wody malało od wiosny ku jesieni, a stężenie amonu zwiększało się w tym czasie. Stężenie fosforanów wykazało maksimum w miesiącach letnich i wczesnojesiennych, podobnie jak stężenie potasu. Stężenia azotu i fosforu w wodzie gruntowej było ok. 10 razy większe niż w wodzie powierzchniowej. Można więc wnioskować, że badany obiekt gleb torfowych nie jest źródłem tych dwóch składników powodujących eutrofizację. Zwiększone jednak stężenie azotanów, wykazane w próbkach wody gruntowej pobieranych zimą i wiosną wskazuje, że w tym czasie ten składnik może ulegać wymyciu do wód powierzchniowej. Większe stężenie fosforanów i amonu w wodzie gruntowej występowało w miesiącach letnich i wczesnojesiennych, tj. w czasie, w którym nie obserwuje się odpływu wody z torfowiska.
The aim of this study was to trace changes in nutrient concentrations in different types of water from the peat soil object at Experimental Station of the Institute for Technology and Life Science in Biebrza. The following water samples were taken: groundwater samples from 9 control points, separately from peat layer and from underlying mineral layer, surface water samples from drainage ditches and the main canal, which serves to deliver and collect water from this object and soil solution samples at 30, 60 and 90 cm depths. The control points were selected with the consideration of: the extent of mucking, the type of peat and its decomposition in the whole soil profile, and soil and water use and management. All samples were taken every month from 2000 to 2009. Annual mean nutrient concentrations showed significant differences in some years. Ten years is, however, too short time period to conclude about the stability of these changes. Much more important were the differences in mean monthly concentrations, particularly of nitrogen and phosphorus. The nitrate concentrations decreased from winter to autumn in all types of water. The phosphate concentrations showed the maximum in summer and early autumn months, as did potassium concentrations. The concentrations of nitrogen and phosphorus in groundwater were ten times higher than those in surface water. Hence, the studied peat soil object was not a source of both nutrients that would pose a threat to water quality. Nevertheless, the increased concentration of nitrates in groundwater samples taken in winter and early spring indicates a possibility of their leaching to surface water at that time. Higher phosphate and ammonium concentrations were observed in summer and early autumn months i.e. at the time when no water flow from the object to surface waters was observed.
Źródło:: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2011, 11, 4; 183-196
1642-8145
Pojawia się w:: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: Analiza warunków termicznych na stacji Ursynów-SGGW w Warszawie w latach 1970-2009
An analysis of the thermal conditions at Ursynów-SGGW station in Warsaw for the years 1970-2009
Autorzy:: Majewski, G.
Odorowska, M.
Rozbicka, K.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/338246.pdf
Data publikacji:: 2012
Wydawca:: Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:: temperatura powietrza
trend czasowy
Warszawa
zmiany klimatu
air temperature
climate changes
temporal trend
Warsaw
Opis:: W pracy przestawiono zmienność warunków termicznych w południowej części Warszawy w latach 1970-2009. Podstawowy materiał do analizy stanowiły średnie dobowe, maksymalne i minimalne wartości temperatury powietrza ze stacji meteorologicznej Ursynów-SGGW (λ_E 21° 02', φ_N 52° 09'). W pracy przedstawiono zmiany temperatury średniej, maksymalnej i minimalnej oraz pokazano ich trendy. Istotnym wskaźnikiem uwzględnionym w opracowaniu, charakteryzującym warunki termiczne są także dni charakterystyczne. W opracowaniu dokonano klasyfikacji termicznej dla miesięcy i lat wg LORENC (1994; 1996). W końcowym etapie pracy porownano zmiany w rejestrowanych wartościach temperatury powietrza na stacji Ursynów-SGGW w okresie 1960-2008, zachodzących w miarę wzrostu zabudowy terenow wokół stacji, w odniesieniu do rejestrowanych wartości temperatury powietrza na stacji Okęcie (λ_E 20° 59' φ_N 52° 09'). Średnia roczna temperatura powietrza w badanym okresie wyniosła 8,6°C, średnia maksymalna 12,6°C, a minimalna 4,7°C. Najchłodniejszy był 1980 r. (6,9°C), natomiast najcieplejszy okazał się 2008 r. (10,1°C). We wszystkich badanych przedziałach czasowych, z wyjątkiem grudnia, średnia i maksymalna temperatura powietrza odznaczała się tendencją rosnącą. W przypadku minimalnej temperatury powietrza zbadane tendencje układają się jednokierunkowo, wskazując na wzrost wartości temperatury. Liczba dni przymrozkowych, mroźnych, bardzo mroźnych i chłodnych maleje, natomiast liczba dni upalnych i gorących rośnie. Według klasyfikacji LORENC (1994; 1996) w badanym wieloleciu 13 lat było w normie. Przeprowadzone porownanie zmian temperatury powietrza na stacji Ursynów-SGGW, zachodzących w miarę wzrostu zabudowy terenu wokół stacji wykazało, że w miarę zwiększania obszaru zabudowanego od 1960 do 2008 r. następował stopniowy wzrost temperatury powietrza na stacji w Ursynowie, w porownaniu ze stacją na Okęciu.
This paper presents the variability of thermal conditions in southern districts of Warsaw for the period 1970-2009. The basic material for analyses was daily mean, maximum and minimum air temperatures recorded at Ursynów-SGGW station (λ_E 21° 02', φ_N 52° 09'). The paper describes changes of the mean, maximum and minimum temperatures and their trends. An important parameter, which was included in analyses when describing thermal conditions, is the so-called characteristic days. Thermal classification of months and years was performed according to the methodology of LORENC (1994; 1996). Final part of the paper contains the changes in temperature values at Ursynow station for the period 1960-2008 that occurred along with the urban development, compared with temperature values recorded at Okęcie station (λ_E 20° 59' φ_N 52° 09'), which is representative for city suburbs. The mean annual temperature for the analysed period was 8.6°C. The coldest year was 1980 (6.9°C) while the warmest was 2008 (10.1°C). For all the analysed time intervals, the mean and maximum temperature showed an increasing trend, except for December. Minimum air temperatures showed a directional trend of increasing temperature values. The number of frosty, chilly, very chilly, and cold days was decreasing while the number of very warm and hot days was increasing. According to the classification by LORENC (1994; 1996), 13 years of the analysed period were normal with respect to temperature. The comparison of temperatures recorded at Ursynów station with those at Okęcie station, for the period of increased urban development near Ursynów station in the years 1960-2008, proved the gradual increase of temperatures at Ursynów station.
Źródło:: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2012, 12, 2; 171-184
1642-8145
Pojawia się w:: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: Zmiany składu gatunkowego runi w warunkach wieloletniego użytkowania łąk pobagiennych w rejonie kanału Wieprz-Krzna
Changes in species composition of the sward in long used postbog meadows in the Wieprz-Krzna Channel region
Autorzy:: Baryła, R.
Kulik, M.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/339390.pdf
Data publikacji:: 2011
Wydawca:: Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:: łąka
siedlisko pobagienne
zmiany składu gatunkowego
changes in species composition
meadow
post-bog habitat
Opis:: Celem pracy jest ocena zmian składu gatunkowego runi łąkowej na tle zmieniających się warunków wilgotnościowych, przeprowadzona na podstawie wieloletnich badań w latach 1965-2010 na jednej z kwater łąkowych w Stacji Dydaktyczno-Badawczej w Sosnowicy. Po wybudowaniu kanału Wieprz-Krzna (1963-1964), kompleks torfowiska niskiego został zmeliorowany i wykonano zagospodarowanie pomelioracyjne łąk. W okresie badawczym notowano dużą zmienność warunków klimatycznych, zwłaszcza opadów w okresie wegetacyjnym, które wpływały na poziom wody gruntowej. Poziom ten kształtował się od -106 cm do zalewu powierzchniowego (+2 cm) i miał wpływ na wilgotność gleby. W mieszance, którą obsiano kwatery łąkowe w 1965 r., przeważały trawy wysokie (62,2%), z dominacją Festuca pratensis Huds. Po 7-letnim okresie użytkowania kośnego stwierdzono duży udział traw wysokich (83,4%), z dominacją Phleum pratense L. (59,2%). Po kolejnych 7 latach stwierdzono ustępowanie traw wysokich (18,5%), a w runi przeważała Poa pratensis L. (59,6%). W latach 1983-1991 obserwowano sukcesywne zwiększanie się udziału Alopecurus pratensis L. (32,9%) a zmniejszanie Poa pratensis L. (45,2%). Alopecurus pratensis L. zmniejszył udział w latach 1996-2010, a pojawiły się wówczas Phalaris arundinacea L. (0,1-7,6%) oraz Holcus lanatus L. (6,4-37,8%).
The aim of this study was to estimate changes in the species composition of meadow sward in relation to changing moisture conditions based on the results of long-term studies carried out between 1965 and 2010 in one of the meadow plots at Didactic-Research Station in Sosnowica. After the construction of the Wieprz-Krzna Channel in 1963-64, the fen complex was drained and reclaimed for meadow use. Climatic conditions varied considerably during the study period. Rainfalls were particularly variable in the vegetative season, which influenced the groundwater level ranging from -106 cm to surface flooding (+2 cm), and affected soil moisture. High grasses dominated by Festuca pratensis Huds. prevailed (62.2%) in the seed mixture sown on meadows in 1965. After 7-year-long mowing, an increased share of tall grasses was found (83.4%), with the predominance of Phleum pratense L. (59.2%). After the next 7 years, tall grasses had a smaller share (18.5%), and Poa pratensis L. dominated in the sward (59.6%). In the years 1983-1991, the share of Alopecurus pratensis L. successively increased (32.9%), while that of Poa pratensis L. decreased (45.2%). The share of Alopecurus pratensis L. was reduced in the years 1996-2010, while Phalaris arundinacea L. (0.1-7.6%) and Holcus lanatus L. (6.4-37.8%) appeared in the same time.
Źródło:: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2011, 11, 4; 7-18
1642-8145
Pojawia się w:: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: Dobowe zmiany składu ilościowego aerozolu bakteryjnego w Krakowie
Studies of diurnal changes in the quantitative composition of the bacterial bioaerosol in the city Cracow
Autorzy:: Grzyb, J.
Chmiel, M. J.
Swędrzyńska, D.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/339113.pdf
Data publikacji:: 2017
Wydawca:: Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:: bakterie
bioaerozol
jakość powietrza w Krakowie
przebieg dobowy
air quality in Cracow
bacteria
bioaerosol
diurnal changes
Opis:: Cząstki bioaerozolu o średnicy aerodynamicznej 10 μm i mniejszej (PM10) to jeden z najbardziej niebezpiecznych składników powietrza atmosferycznego, dlatego aerozol ziarnisty PM10 jest obecnie podstawowym wskaźnikiem jakości powietrza w krajach Unii Europejskiej. Mając na uwadze wagę powyższego problemu wykonano badania, które miały na celu ocenę dobowych zmian składu ilościowego bakterii znajdujących się w powietrzu atmosferycznym w wybranych punktach Krakowa w zależności od nasilenia ruchu samochodowego oraz zapylenia. Pomiary przeprowadzono w lipcu 2013 r. na dwóch stanowiskach badawczych w odstępach 2-godzinnych w czasie 48 h. Stężenie aerozolu bakteryjnego oznaczono z użyciem 6-stopniowego impaktora Graseby-Andersena, a badania zapylenia (całkowitego – PM10 i frakcji respirabilnej – PM4) wykonano za pomocą pyłomierza DustTrak II. Czynnikami istotnie różnicującymi stężenie bakterii w powietrzu była lokalizacja stanowisk badawczych (różnice od 240 do 410% w zależności od grupy bakterii) oraz pora dnia. Największe zanieczyszczenie bakteriologiczne powietrza stwierdzono w porze dziennej na stanowisku przy alei Mickiewicza. Pomiary zapylenia wykazały większe stężenie pyłu w obydwu stanowiskach badawczych w porze nocnej niż w ciągu dnia. Wielokrotnie, głównie na stanowisku zlokalizowanym bezpośrednio przy trakcie komunikacyjnym, notowano przekroczenia dopuszczalnych wartości zapylenia. Największe stężenie bakterii dotyczyło frakcji o średnicach aerodynamicznych cząstek powyżej 7 μm. W większości próbek z obu stanowisk badawczych stwierdzono obecność bakterii α- i β-hemolizujących we frakcji respirabilnej, co może mieć niekorzystny wpływ na zdrowie ludzi, podobnie jak zwiększone wartości zapylenia, szczególnie frakcji respirabilnej.
Bioaerosol particles with an aerodynamic diameter of 10 microns and smaller (PM10) are one of the most dangerous components of air, because the aerosol fraction PM10 is now a key indicator of air quality in the European Union. Considering the importance of this issue study was aimed at determining the quantitative composition of bacteria in the atmospheric air at selected points Cracow depending on the intensity of traffic and air dust. Analysis was carried out in July 2013 in two locations at intervals of 2 hours for 48 hours. The concentration of bacterial aerosol was determined using a 6-stage impactor Graseby-Andersen and study dust (total – PM10, respirable fraction – PM4) was performed using the dust meter DustTrak II. The factors significantly differentiating concentration of bacteria in the air was the location of sampling point (differences of 240 to 410% depending on the group of bacteria) and time of day. The highest bacteriological contamination has been demonstrated in the daytime on sampling point at Mickiewicza Avenue. The results showed higher concentrations of dust, regardless of the location, at night time. Repeatedly, mainly at the sampling point located directly on the traffic route, was reported exceedance of dust limits. The highest concentrations of bacteria were related to the fraction of the aerodynamic particle diameters greater than 7 μm. In the majority of samples from both locations the α- and β-hemolytic bacteria were present in the respirable fraction, which may have an adverse effect on human health as well as elevated pollination.
Źródło:: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2017, 17, 2; 93-101
1642-8145
Pojawia się w:: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:: Roślinność skarp Kanału Grodziskiego w pierwszym roku po wykonanych pracach konserwacyjnych 2013
Vegetation on escarps of the Grodziski Canal after completed maintenance works
Autorzy:: Maćkowiak, Ł.
Kryszak, A.
Kryszak, J.
Klarzyńska, A.
Cholewa, R.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/339045.pdf
Data publikacji:: 2014
Wydawca:: Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:: Kanał Grodziski
skarpy
warunki siedliskowe
zmiany w roślinności
changes in vegetation
escarps
site condition
Grodziski Canal
Opis:: Celem badań była analiza roślinności skarp i koron Kanału Grodziskiego oraz określenie wpływu terenów przylegających na jej kształtowanie się w pierwszym roku po wykonanych pracach konserwacyjnych. Badania prowadzono w 2012 r., podczas których wykonano 80 zdjęć fitosocjologicznych metodą Brauna-Blanqueta, w dwóch terminach na dziesięciu wyznaczonych transektach. Materiał oceniono pod względem: spektrum geograficzno-historycznego, form życiowych, przynależności fitosocjologicznej. Ponadto, dokonano oceny warunków siedliskowych metodą fitoindykacji na podstawie wskaźników Ellenberga (L – światło, F – uwilgotnienie, N – zasobność gleby w azot). Roślinność skarp jest zróżnicowana po wykonanych pracach konserwacyjnych. Zależy to od położenia, warunków siedliskowych, wkraczania gatunków z użytkowanych rolniczo terenów sąsiadujących, „banku nasion” pozostawionych w wierzchniej warstwie gleby oraz zastosowania w podsiewie mieszanki traw. Większe zróżnicowanie roślinności stwierdzono na koronach skarp, czego wyrazem jest wyróżnienie 12 zbiorowisk o różnej randze syntaksonomicznej, reprezentujących pięć klas fitosocjologicznych. Skład gatunkowy fitocenoz ulegał zmianom w kolejnych miesiącach po przeprowadzonej konserwacji zarówno na skarpach, jak i na koronach skarp. Na skarpach zmniejszał się udział terofitów, a zwiększał hydrofitów i helofitów, natomiast na koronach terofity ustępowały na korzyść udziału hemikryptofitów i geofitów. W okresie wegetacyjnym zauważono na skarpach zwiększenie udziału gatunków z klasy Phragmitetea i Artemisietea vulgaris, a na koronach skarp gatunków z klasy Molinio-Arrhenatheretea. Skład florystyczny fitocenoz ukształtował się po wysiewie mieszanki traw. Obecnie zachodzące w nich zmiany wynikają z wypierania z runi gatunków wysianych przez rozkrzewiające się byliny.
The aim of this study was to analyse vegetation on escarps and slope crests of the Grodziski Canal and to determine the impact of adjacent land on its formation in the first year after the completion of maintenance works. The study was conducted in 2012 during which 80 relevés were made with the Braun-Blanquet method in two terms along 10 designated transects. The material was evaluated in terms of: the geohistorical spectrum, life forms and phytosociological class. In addition, an assessment of habitat conditions was made according to Ellenberg’s method based on indicators (L – light, F – moisture, N – nitrogen in the soil). Differences in the floristic composition allowed for distinguishing plant communities and lower syntaxons. Vegetation of escarps was diverse after completed works. The diversity depended on location, habitat conditions, species entering from the surrounding agricultural lands, soil seed bank and undersown grass mixtures. A greater diversity of vegetation was found on crests as evidenced by 12 communities of different syntaxonomic rank representing five phytosociological classes. Plant species composition of phytocoenoses changed in months following the maintenance works on both escarps and crests. The share of therophytes decreased and the share of hydrophytes and helophytes increased on escarps while on crests therophytes retreated to the benefit of hemicrytophytes and geophytes. Increasing share of plant species from Phragmitetea and Artemisietea vulgaris classes on escarps and plants from Molinio-Arrhenatheretea class on crests was observed during the growing season. Floristic composition of phytocoenoses was finally formed after sowing a mixture of grasses. Current changes in plant communities result from the displacement of sown grasses by perennials.
Źródło:: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2014, 14, 2; 81-101
1642-8145
Pojawia się w:: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:: Klimatyczny bilans wodny okresu wegetacyjnego (według wzoru Iwanowa) w środkowowschodniej Polsce
Climatic water balance for the vegetation season (according to Iwanow’s equation) in central-eastern Poland
Autorzy:: Radzka, E.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/339350.pdf
Data publikacji:: 2014
Wydawca:: Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:: bilans wodny
okres wegetacyjny
środkowowschodnia Polska
zmiany klimatu
central-eastern Poland
climate changes
vegetation season
water balance
Opis:: Zmiany klimatyczne w Polsce coraz częściej powodują straty plonów z powodu wystąpienia suszy. Jedną z miar wykorzystywanych do oceny kształtowania się warunków wilgotnościowych danego obszaru jest klimatyczny bilans wodny. Uwzględnia on zarówno opady atmosferyczne, jak i ewapotranspirację. W pracy wykorzystano dane z ośmiu stacji IMGW z rejonu środkowowschodniej Polski, zarejestrowane w latach 1971–2005. Obliczono miesięczne wartości klimatycznego bilansu wodnego w okresach wegetacyjnych (IV–IX) badanego wielolecia. Stwierdzono, że w środkowowschodniej Polsce w miesiącach okresu wegetacyjnego dwa razy częściej występują ujemne klimatyczne bilanse wodne niż dodatnie. Ujemne wartości tego wskaźnika najczęściej notowano w miesiącach wiosennych, a dodatnie we wrześniu. Najmniejsze niedobory wodne notowano w północnowschodniej części badanego obszaru, a największe w części zachodniej. Analiza wykazała, że wartości klimatycznego bilansu wodnego charakteryzują się dużym zróżnicowaniem. Stwierdzono, że wartości te zmniejszają się istotnie, średnio o 5 mm na rok.
Climatic changes in Poland are more and more often the reason of crop losses due to the drought occurrence. One of the measures used to evaluate the moisture conditions in particular area is climatic water balance. It takes into account both precipitation and evapotranspiration. Data used in this paper come from eight IMGW stations in central-eastern region of Poland from the years 1971–2005. Monthly values of climatic water balance during vegetation season (April–September) were calculated for the examined years. Negative climatic water balances were found to occur two times more than positive balances in central-eastern Poland during vegetation seasons. Negative values were most often observed in spring months, while positive – in September. The smallest water deficiency was noted in north-eastern part of the examined area while the largest in western part. The analysis showed that the values of climatic water balance were quite variable. These values decreased significantly by about 5 mm per year on average.
Źródło:: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2014, 14, 1; 67-76
1642-8145
Pojawia się w:: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:: Emisja gazów cieplarnianych w wyniku działalności rolniczej krajów Unii Europejskiej
Greenhouse gas emission as a result of agricultural activity of European Union countries
Autorzy:: Pawlak, J.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/337765.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:: emisja gazów cieplarnianych
rolnictwo
trendy zmian
Unia Europejska
agriculture
European Union
greenhouse gases emission
trends of changes
Opis:: Celem pracy była analiza emisji gazów cieplarnianych w wyniku działalności rolniczej krajów Unii Europejskiej w latach 2006–2015. W okresie objętym analizą najwyższy poziom emisji gazów cieplarnianych w 28 krajach członkowskich Unii Europejskiej rozpatrywanych łącznie (439 129 tys. t CO2 e) odnotowano w 2007 r., a najniższy (423 757 tys. t CO2 e) – w 2012 r. W 2015 r. z rolnictwa poszczególnych krajów Unii pochodziło od 2,5 do 30,8% krajowej emisji gazów cieplarnianych – średnio 9,81%. Wartości te nie obejmują emisji spowodowanej zużyciem energii w rolnictwie. W piętnastu krajach członkowskich Unii Europejskiej odnotowano w 2015 r. zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych w wyniku działalności rolniczej w porównaniu ze stanem z 2006 r. o 0,3–14,1%, natomiast w trzynastu stwierdzono wzrost o 1,0–22,5%. Emisja gazów cieplarnianych w wyniku działalności rolniczej w Polsce była w 2015 r. o 1,9% mniejsza niż w 2006 r. Spośród sześciu krajów o największym udziale w emisji gazów cieplarnianych w wyniku działalności rolniczej Unii mniejszą (w porównaniu ze stanem z 2006 r.) emisję tych gazów miały też: Francja – o 0,3%, Hiszpania – o 1,9%, Zjednoczone Królestwo – o 1,5% i Włochy – o 7,4%. W Niemczech odnotowano zwiększenie emisji gazów cieplarnianych z tego sektora gospodarki o 5,3%.
The purpose of this work was greenhouse gas emission analysis as a result of agricultural activity of European Union countries during the years 2006–2015. Within the analyzed period the highest GHG emission level in 28 European Union member countries as a whole (439 129 thous. t CO2 e) was noted in 2007 and the lowest one (423 757 thous. t CO2 e) – in 2012. In 2015 agriculture of particular European Union countries participated in 2.5 to 30.8% of the nations’ greenhouse gas emission – 9.81% as an average. Above values do not include emissions caused by energy consumption in agriculture. In 2015 in fifteen member countries decrease by 0.3 to 14.1% of greenhouse gases emission as compared with 2006 situation was observed. Instead, in thirteen ones an increase by 1.0 to 22.5% was noted. Greenhouse gases emission as a result of agricultural activity in Poland was in 2015 by 1.9% lower than in 2006. Among six countries with the highest level of greenhouse gas emissions as a result of agricultural activity in European Union lower emission levels of these gases had also: France – by 0.3%, Spain – by 1.9%, United Kingdom – by 1.5% and Italy – by 7.4%. In Germany the emission increase by 5.3% was noted at that time.
Źródło:: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2018, 18, 3; 39-48
1642-8145
Pojawia się w:: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:: Zmiany różnorodności florystycznej nadwarciańskich łąk zalewanych
Changes of floristic diversity in flooded meadows situated along the Warta River
Autorzy:: Kryszak, A.
Grynia, M.
Kryszak, J.
Budziński, M.
Grzelak, M.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/339103.pdf
Data publikacji:: 2004
Wydawca:: Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:: dolina Warty
łąki zalewane
różnorodność florystyczna
walory krajobrazowe
zmiany siedliskowe
flooded meadows
floristic diversity
landscape value
site changes
Warta River valley
Opis:: Zbiorowiska łąkowe naturalnych terenów zalewanych w dolinie Warty z biegiem lat ulegają przeobrażeniom florystycznym spowodowanym obniżeniem poziomu wód zalewowych i mniejszą liczbą zalewów. Celem badań jest ocena zmian różnorodności florystycznej zbiorowisk nadwarciańskich łąk zalewanych. W pracy wykorzystano wyniki wieloletnich badań geobotanicznych prowadzonych na łąkach zalewanych w środkowej części doliny Warty, w okolicach Konina i Rogalina. W ocenie różnorodności uwzględniono wskaźnik Shannona-Wienera, ogólną liczbę gatunków oraz strukturę botaniczną zbiorowisk. Przyczyny zmian florystycznych określono na podstawie liczb wskaźnikowych oceny warunków siedliskowych. Zmiany warunków siedliskowych przyczyniły się do wykształcenia nowych zbiorowisk mających często charakter nieustabilizowany, przejściowy. W runi zbiorowisk z klasy Phragmitetea w okresie 40 lat nastąpiło zwiększenie ogólnej liczby roślin z różnych rodzin botanicznych, jednakże zmniejszył się wśród nich udział gatunków typowych dla tej klasy. Jednocześnie zwiększył się udział gatunków z klasy Molinio-Arrhenatheretea, szczególnie gatunków charakterystycznych dla rzędu Arrhenatheretalia. Tereny zalewowe w dolinie Warty, ze względu na fizjografię terenu i bogactwo gatunkowe, nie tylko pełnią ważną rolę biocenotyczną w zachowaniu różnorodności biologicznej, ale także krajobrazową oraz rekreacyjno-turystyczną.
Meadow communities of natural flooded areas in the Warta River valley have undergone floristic transformations in the course of years due to lower levels of flood waters and smaller numbers of inundations. The purpose of these studies was to assess floristic diversity of flooded meadows situated along the Warta River and to ascertain their landscape value. Performed studies explored the results of a long-term geobotanical survey carried out on flooded meadows situated in the middle part of the Warta River valley in the neighbourhood of Konin and Rogalin. The assessment of diversity involved the Shannon-Wiener index, total number of species and the botanic structure of examined communities. Causes of floristic changes were determined with index numbers of the evaluation of site conditions. Changes in site conditions led to the development of new taxonomic units of frequently unstable, transitory character. The sward of communities from the class Phragmitetea was enriched in the total number of species but the proportion of species characteristic for this class decreased during 40 years. Simultaneously, the proportion of species from the class Molinio-Arrhebatheretea increased, in particular the proportion of species characteristic for the Arrhenatheretalia order. Flooded areas in the Warta River valley, because of their physiography and species richness, are extremely valuable not only due to their biocenotic role in maintaining biodiversity but also because of their exceptional landscape appeal and recreational-touristic function.
Źródło:: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2004, 4, 1; 209-218
1642-8145
Pojawia się w:: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:: Kierunki zmian w gospodarowaniu na trwałych użytkach zielonych Lubelszczyzny w aspekcie zmian pogłowia zwierząt w latach 1980-2006
Changes in permanent grassland management in the Lublin Voivodship in view of animal stock changes between 1980 and 2006
Autorzy:: Harkot, W.
Lipińska, H.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/338765.pdf
Data publikacji:: 2008
Wydawca:: Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:: kierunki zmian
pogłowie zwierząt
trwałe użytki zielone
uwarunkowania przyrodnicze
województwo lubelskie
direction of changes
grasslands
Lublin Voivodeship
natural conditions
stock animals
Opis:: W opracowaniu przeprowadzono analizę aktualnych uwarunkowań gospodarowania na trwałych użytkach zielonych w województwie lubelskim w związku z wdrażaniem "Krajowego programu rolnośrodowiskowego", wspierającego rozwój obszarów wiejskich. Podjęto próbę oceny wykorzystania trwałych użytków zielonych (TUZ) w produkcji paszy i ochronie środowiska. Przedstawiono zmiany ogólnej powierzchni TUZ oraz ich udziału w powierzchni użytków rolnych (UR) w województwie lubelskim w okresie 1980-2006. Przeprowadzono analizę wpływu zmian w pogłowiu zwierząt (bydło, owce, konie), a także różnych systemów dopłat bezpośrednich dla rolników do użytkowania łąk i pastwisk, co zostało wprowadzone po przystąpieniu Polski do UE. Zwrócono uwagę na zainteresowanie rolników dopłatami do TUZ w ramach pakietów rolnośrodowiskowych P01 i P02. Wykazano, że procentowy udział TUZ w strukturze UR w północnej części województwa lubelskiego jest większy niż w południowej. Są one użytkowane głównie kośnie. Najwięcej pastwisk występuje w powiatach kraśnickim i lubelskim (odpowiednio 34,4 i 30,6% ogólnej powierzchni TUZ). W wyniku restrukturyzacji polskiego rolnictwa sukcesywnie zmniejszało się pogłowie zwierząt. W 2006 r. było ono mniejsze niż w 1980 r. - bydła ponad dwukrotnie, owiec prawie piętnastokrotnie, a koni sześćdziesięciokrotnie. Od 2003 r. zwiększa się powierzchnia łąk i pastwisk niewykorzystanych gospodarczo. Dotyczy to zwłaszcza trzeciego odrostu, który nie jest zbierany na ok. 50% powierzchni użytków zielonych. W latach 2004-2006 województwo lubelskie wyróżniało się korzystnie na tle Polski zarówno liczbą składanych wniosków, jak i udziałem użytków zielonych, objętych dotacjami rolnośrodowiskowymi.
This study was aimed at evaluating current conditions of grassland management in the Lublin Voivodship due to implementation of the "National Agro-environmental Programme" that supports the development of rural areas. The attempts were also undertaken to estimate the utilization of grasslands for fodder production and environmental protection. Changes of the total area of grasslands and their share in agricultural lands in the Lublin region between 1980 and 2006 are presented. The effect of changes in animal (cattle, sheep, and horses) stock and of various types of subsidies for farmers after Polish accession to EU was also analysed. The farmers' interest in subsiding grasslands within agro-environmental packages P01 (Maintenance of extensive meadows) and P02 (Maintenance of extensive pastures) was noted. The percentage of grasslands in agricultural lands in northern part of the Lublin Voivodship was greater than in the southern. They are mainly mown grasslands. Most pastures occur in Kraśnik and Lublin communes (34.4% and 30.6% of the total grasslands area, respectively). As a result of restructuring Polish agriculture, the animal stock continuously decreased being 2 times lower (cattle), 15 times lower (sheep), and 60 times lower (horses) in 2006 than in 1980. Since 2003, the area of unused meadows and pastures has increased. This is particularly true for the third cut that has not been harvested on about 50% of grassland area. In 2004-2006, Lublin Voivodship stood out from remaining parts of Poland in both the number of applications and the percentage of grasslands subsided by agro-environmental programmes.
Źródło:: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2008, T. 8, z. 2a; 33-43
1642-8145
Pojawia się w:: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:: Wieloletnie zmiany zasobów termicznych w okresie wegetacyjnym i aktywnego wzrostu roślin w Polsce
Long-term changes of thermal resources in the vegetative period and the active growth of plants in Poland
Autorzy:: Żmudzka, E.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/338291.pdf
Data publikacji:: 2012
Wydawca:: Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:: okres aktywnego wzrostu roślin
okres wegetacyjny
Polska
sumy efektywne temperatury
zmiany
changes
effective sums of temperature
Polska
period of active plant growth
Opis:: W pracy podjęto zagadnienie współczesnych zmian zasobów termicznych w sezonie wegetacyjnym w Polsce. Zasoby termiczne określono na podstawie sum nadwyżek średnich dobowych wartości temperatury powietrza powyżej progu 5°C i 10°C (tzw. sumy efektywne temperatury). Wykorzystano dane codzienne z lat 1951-2006 z 10 stacji synoptycznych IMGW z obszaru Polski nizinnej. Posłużono się także serią uśrednioną obszarowo. Określono zakres zmian oraz wieloletnie trendy i fluktuacje zasobów termicznych. Najmniejsze sumy efektywne temperatury w okresie wegetacyjnym pojawiały się w różnych regionach Polski w różnych latach, natomiast skrajnie duże występowały na przeważającym obszarze Polski i koncentrowały się na przełomie XX i XXI wieku. Wykazano istotny wzrost zasobów termicznych oraz przestrzenne zróżnicowanie tempa tego procesu na obszarze Polski. Sumy temperatury powyżej progu 5°C wzrastały w Polsce w tempie 4,0°C na rok, a powyżej 10°C - 2,6°C na rok.
This paper deals with the problem of contemporary changes of thermal resources in the vegetative period in Poland. Thermal resources were specified using the sums of surpluses of mean daily air temperature values above the threshold of 5°C and 10°C (the so called effective sums of temperatures). Daily data from the period 1951-2006 used in the study come from ten synoptic IMGW stations in Polish lowlands. Spatially averaged data series were also used. The range of changes and long-term trends and fluctuations of thermal resources were established. The smallest sums of effective temperatures in the growing season occurred in different regions of Poland and during different periods while extremely high ones appeared in most parts of our country and were concentrated at the turn of the 20th and 21st centuries. The results show a significant increase in thermal resources and spatial differentiation of the rate of this process in Poland. Temperature sums above the threshold of 5°C increased in Poland at a rate of 4.0°C per year and those above the 10°C threshold - at a rate of 2.6°C per year.
Źródło:: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2012, 12, 2; 377-389
1642-8145
Pojawia się w:: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:: Kształtowanie się stosunków wodnych na zalesionych gruntach porolnych we Wrocławiu w okresach mokrych
Water relations in afforested farmlands in Wrocław during wet periods
Autorzy:: Kowalczyk, T.
Pokładek, R.
Orzepowski, W.
Jawecki, B.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/339618.pdf
Data publikacji:: 2012
Wydawca:: Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:: opady atmosferyczne
system wodno-melioracyjny
zalesione grunty porolne
zmiany stosunków wodnych
changes of water resources
precipitation
reforested arable lands
water-reclamation system
Opis:: W pracy przedstawiono wyniki analizy geostatystycznej danych z monitoringu stosunków wodnych. Badania prowadzono w latach hydrologicznych 2001-2010 na zalesionych gruntach porolnych, leżących w dolinie cieku Ługowina, w granicach administracyjnych miasta Wrocławia. W okresie tym zaobserwowano kilkakrotnie nadmierne uwilgotnienie siedlisk leśnych w sezonie wegetacji, wywołane opadami atmosferycznymi, przekraczającymi 200% normy miesięcznej. Najwyższe poziomy wody odnotowano w lipcu 2009 r., a stany płytsze o ok. 50 cm od średnich z analizowanej dekady utrzymywały się przez około miesiąc. Do skali i długotrwałości zaburzeń stosunków wodnych, obserwowanych w tym okresie, mógł przyczynić się stan koryta głównego cieku, powodujący pogorszenie warunków odbierania i odprowadzania nadmiaru wody poza obiekt.
The paper presents results of geostatistical analysis of water relations in hydrological years 2001-2010 in afforested farmlands situated in the Ługowina River valley within the Wrocław administrative boundaries. In this period an excessive moisture in forest habitats was observed several Times in the growing seasons caused by precipitation exceeding 200% of monthly mean. The highest water levels were noted in July 2009 and ground water depths shallower by about 50 cm than the decadal mean lasted 1 month. The scale and duration of disturbed water relations observed in this period could be affected by the status of the main stream channel that deteriorated the receiving and dis charge of water excess out of the object.
Źródło:: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2012, 12, 3; 139-148
1642-8145
Pojawia się w:: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:: Gospodarka wodno-ściekowa w zlewni górnego Dunajca na tle przeobrażeń społeczno-strukturalnych i jakości wód powierzchniowych
Water and sewage management in the upper Dunajec River catchment basin compared to the socio-structural transformations and surface water quality
Autorzy:: Kopacz, M.
Twardy, S.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/339600.pdf
Data publikacji:: 2012
Wydawca:: Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:: gospodarka wodno-ściekowa
jakość wód powierzchniowych
ścieki bytowo-gospodarcze
zmiany strukturalno-przestrzenne
structural and spatial changes
surface water quality
water and sewage management
Opis:: Celem pracy było porównanie zmian w gospodarce wodno-ściekowej górskich obszarów wiejskich na tle pozostałych przeobrażeń, głównie w zakresie użytkowania ziemi, a także jakości wód powierzchniowych. Badania prowadzono w zlewni górnego Dunajca, po przekrój w Krościenku. Do analizy wykorzystano dane statystyczne z Wojewódzkiego Urzędu Statystycznego w Krakowie. Dane z układu administracyjnego przeliczano na układ zlewniowy za pomocą specjalnie opracowanej matrycy przeliczeniowej. Zestawiono też dane o jakości wód powierzchniowych, pozyskane m.in. z Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Krakowie. Od lat 90. ubiegłego stulecia nastąpiły istotne zmiany strukturalne w obrębie powierzchni użytków rolnych. Ograniczeniu uległa powierzchnia gruntów ornych, a zwiększyła się powierzchnia użytków zielonych. W zakresie sanitacji zwiększyła się długość sieci kanalizacyjnej oraz liczba osób, która z tej sieci korzysta. Powstało wiele nowych oczyszczalni ścieków komunalnych. Nastąpiło też ograniczenie ilości powstających ścieków bytowo-gospodarczych, co bezpośrednio wynika ze zmniejszenia zużycia wody użytkowej. Na jakość wód wpływa wielkość ładunków zanieczyszczeń wprowadzanych wraz ze ściekami, a ich zmienność ukazuje zróżnicowanie w efektywności pracy poszczególnych oczyszczalni.
The aim of this study was to compare changes of water and sewage management in mountain rural areas with transformations in land use and surface water quality. The study was conducted in the upper Dunajec River catchment to the cross-section in Krościenko. Statistical data obtained from the Regional Statistical Office in Krakow were used for this analysis. Data from the administration system were converted to the catchment system with a specially developed matrix of conversion. Data on surface water quality acquired from the Provincial Inspectorate of Environmental Protection in Kraków were also used. Significant structural changes have taken place since 1990s, mainly related to land use within the area of agricultural land. Surface area of arable lands has been reduced by almost 20% while that of grasslands has increased. Within the scope of sanitation, the length of the sewerage network and the number of people who benefited from this network have both increased. New sewage treatment plants have been built. There was also a decline in the production of domestic sewage, which directly resulted from smaller water consumption. The quality of water was affected by the volume of pollutants discharged in waste waters and its variability reflected differences in the efficiency of particular treatment plants.
Źródło:: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2012, 12, 3; 103-121
1642-8145
Pojawia się w:: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:: Analiza zmian trwałych użytków zielonych w Karpatach na przykładzie zlewni górnego Dunajca i Raby
An analysis of changes in the Carpathian permanent grasslands based on the upper Dunajec and Raba river basins
Autorzy:: Kopacz, M.
Twardy, S.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/951884.pdf
Data publikacji:: 2013
Wydawca:: Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:: wielofunkcyjność trwałych użytków zielonych
jakość wód powierzchniowych
zmiany strukturalno-użytkowe
multi-functionality of permanent grasslands
quality of surface water
structural and land use changes
Opis:: Zmiany zachodzące w strukturze użytkowania ziemi w Karpatach wyraźnie modyfikują ich dotychczasowe funkcje. Dotyczy to szczególnie trwałych użytków zielonych, które na skutek zmian społeczno-ekonomicznych również zmieniają swoje dotychczasowe przeznaczenie. Trwałe użytki zielone, wcześniej zazwyczaj produkcyjne, uległy stopniowemu przekształceniu w powierzchnie użytkowane ekstensywnie lub nawet całkowicie nieużytkowane. Wykorzystywane są też na potrzeby okołorolnicze i pozarolnicze, w tym również jako tereny budowlane lub usługowe. Wiele z nich w dalszym ciągu ulega samoistnej sukcesji w wyniku zachwaszczania, zakrzewiania i samozalesienia. Obecnie, w ramach dążenia do zrównoważonego i trwałego rozwoju danego obszaru, zmiany te należy ocenić, uwzględniając relacje zachodzące między nimi a aktywnością człowieka i jakością środowiska, szczególnie wodnego. W pracy przedstawiono zmiany powierzchni użytków zielonych wraz z ich oceną jakościową. Stwierdzono, że w obrębie trwałych użytków zielonych dominują użytki średniej i słabej jakości, które stanowią obecnie około 70–80% ich ogólnej powierzchni, a pozostałe należy zaliczyć do użytków o bardzo słabej kulturze. Następuje ponadto przejmowanie tej kategorii użytków rolnych pod wszelkiego rodzaju zabudowę. Wykazano też, że lepsza jakość wód koreluje z obszarami o dużym udziale powierzchni TUZ, co poszerza znaczenie pozaprodukcyjnych funkcji użytków zielonych w kontekście całego środowiska.
Changes of the land use structure in the Carpathians distinctly modify its actual functions. This is particularly true on permanent grasslands, which as a result of socio-economic changes also change their current destination. Permanent grasslands, which were usually productive, are currently transformer to areas used extensively or even completely abandoned. They are also used for nonagricultural activity as built-up or service areas. Many of them are still overgrowing by bush and forests. Now, these changes should be assessed with the consideration of human activity and environment al quality, especially water quality. This is related to sustainable development of the study area. This paper presents changes of grassland areas and of their quality. It was found that permanent grasslands of medium to low quality prevailed and now account for about 70-80 percent of their Total area. Other grasslands should be classified as such of very poor quality. These lands are further converted to built-up areas. It was also shown that improved water quality correlated with areas of a great share of permanent grasslands, which extends the importance of non-production function of grasslands in the context of the whole environment.
Źródło:: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2013, 13, 3; 91-103
1642-8145
Pojawia się w:: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Informacja

Wyszukujesz frazę "changes;" wg kryterium: Temat

Źródło danych

Dostawca treści

Kolekcja

Rok wydania

Wydawca

Temat

Autor

Typ dokumentu

Język