Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "tradycja." wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-7 z 7
Tytuł:
Reaktywacje dziewiętnastowieczności w najnowszej literaturze popularnej
Revival of the 19th century in recent popular literature
Autorzy:
Piechota, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/451205.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
popular literature
tradition
postmodernity
identity
literatura popularna
tradycja
ponowoczesność
tożsamość
Opis:
The paper characterizes recent works belonging to popular literature from the viewpoint of 20th century literature. It turns out that realism as the cultural paradigm is still present in postmodern prose. 19th century literature provides us with a number of narrative structures and motifs which are constantly altered by contemporary writers. In this paper we focus on texts which directly refer to Lalka written by Bolesław Prus (such as Alkaloid by A. Głowacki and Córka Wokulskiego by R. Praszyński) as well as works which indirectly refer to the Victorian era. The dilemmas of burghers living in the second half of the 19th century are still present in the literature of the 21st century. Characters existing in a period of constant change search for their own identity and – frequently – misfits come out and talk about their lives from the viewpoint of an excluded person. It is fitting to add that empathy with neighbors seems to be a very important feature of both 19th century and contemporary narrations.
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2015, 10, 5; 175-184
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Po co poetom Średniowiecze? Różewicz – Herbert – Miłosz
Autorzy:
Regiewicz, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2030695.pdf
Data publikacji:
2020-12-28
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Tadeusz Różewicz
Czesław Miłosz
Zbigniew Herbert
medievalism
literary tradition
mediewalizm
tradycja literacka
Opis:
W artykule podjęto próbę opisu koncepcji średniowiecza zaproponowanej przez polskich poetów: Tadeusza Różewicza, Zbigniewa Herberta i Czesława Miłosza. Autorzy wykorzystują tę koncepcję do oceny współczesności. Obraz średniowiecza to z jednej strony koncepcja etyczna pełna odniesień do kategorii Dziedzictwo (cywilizacyjne i duchowe), z drugiej zaś mroczny okres, w którym człowiek i Bóg człowiek gubią się. Poeci wolą używać klisz Oświecenia i Romantyzmu, tworząc za ich pomocą klarowny pogląd ideologiczny.
The paper attempts to describe the concept of the medieval period built by Polish poets: Tadeusz Różewicz, Zbigniew Herbert and Czesław Miłosz. The authors use this concept for the evaluation of contemporary times. The image of the Middle Ages is, on the one hand, an ethical concept abounding in references to the category of Heritage (civilisational and spiritual), and on the other hand, a dark period in which the individual and the human God become lost. The poets prefer using Enlightenment and Romantic clichés, creating a clear ideological view by means of them.
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2020, 15, 10; 372-386
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uczony i święty. Chrystianizacja wizerunków mędrców dawnych w "Żywotach filozofów" Marcina Bielskiego
Autorzy:
Lasocińska, Estera
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2030413.pdf
Data publikacji:
2021-06-06
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
christian tradition
ancient philosophy
old Polish literature
tradycja chrześcijańska
filozofia starożytna
dawna literatura polska
Opis:
  The article focuses upon the relation between the realities of faith and reason. The author presents the image of a Christian Stoic, which is typical of Renaissance literature, and goes on to analyze “Żywoty filozofów” [“Lives of the Philosophers”] by Marcin Bielski to describe the structure and specific features of this kind of book on the history of philosophy at the beginning of the 16th century. Referring to medieval tradition (John of Wales, Walter Burleigh), the article shows how the Polish author used it to create the model of a pious sage, distinguished by his love of intellectual, moral and evangelical virtues. The article also refers to two later works, “Wizerunek własny” [“The True Image of the Life of the Honest Man”] by Mikołaj Rej (1558) and “Dyjalog mięsopustny” [“The Dialogue for the Last Days before the Lent”] (c. 1622), which document the continuity of the medieval tradtion of depicting a Christian philosopher.
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2014, 9, 4; 318-328
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
W obronie języka ojczystego – o pragnieniu zachowania narodowości w "Wieczorach pielgrzyma" Stefana Witwickiego
In defence of native language – about the desire to preserve nationality in 'The Pilgrim’s Evenings' by Stefan Witwicki
Autorzy:
Stocka, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27311166.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Stefan Witwicki
The Pilgrim's Evenings
nationality
the French language
tradition
Wieczory pielgrzyma
narodowość
język francuski
tradycja
Opis:
Celem artykułu jest przedstawienie stosunku Stefana Witwickiego do narodowości w jego Wieczorach pielgrzyma. W tym dziele autor wyraża zaniepokojenie językiem francuskim, którym Polacy coraz częściej posługują się także w swoich domach. Witwicki traktuje to jako zagrożenie dla polskiej kultury, którą jego zdaniem trzeba chronić, zwłaszcza w okresie niewoli. Pisarz postrzega język polski jako ważny element tożsamości narodowej, dbanie o język ojczysty uważa za szczególny wyraz wolności i niezależności wobec braku wolności politycznej. Witwicki próbuje przekonać rodaków, jak ważne jest kultywowanie polskich tradycji, niestety zauważa, że jego zalecenia nie są realizowane.
The aim of the article is to present the Stefan Witwicki’s attitude to nationality in his The Pilgrim’s Evenings [Wieczory pielgrzyma]. In this work the author expresses his concern about the French language, which is increasingly used by Poles, also in their homes. Witwicki treats it as a threat to Polish culture, which in his opinion needs to be preserved, especially during the time of captivity. The writer perceives the Polish language as an important element of national identity, he consideres taking care of the native language as a special expression of freedom and independence in the absence of political liberty. Witwicki is trying to convince his countrymen how important it is to cultivate Polish traditions, but unfortunately he notices that his recommendations are not implemented.
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2023, 18, 13; 88-100
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Poetyka jako dyskurs
Autorzy:
Kasperski, Edward
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2030307.pdf
Data publikacji:
2021-06-05
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
poetics
discourse
literary theory
postmodern
poetyka
dyskurs
poetyka normatywna
tradycja poetologiczna
nomotetyzm
formalizm
strukturalizm
postmodernizm
teoria literatury
Opis:
Artykuł rozważa trzy różne typy i zastosowania poetyki: 1) jako praktykę normatywną, polegającą na ocenie i skalowaniu utworów, formułowaniu reguł literackich i postulowaniu rozwiązań estetycznych i kierunków twórczości, 2) jako nomotetycznie rozumianą naukę i wiedzę o literaturze, która zmierza do wykrycia zarówno strukturalnych, jak historycznych praw i prawidłowości rządzących literaturą oraz 3) jako specyficzny dyskurs o literaturze, który w obliczu wielości, różnorodności i historycznej zmienności zjawisk literackich jest świadomy własnej relatywności, elastyczności i ograniczoności. Poetyka normatywna osadza się w krytyce literackiej i roztrząsa zazwyczaj aktualne (współczesne) problemy literatury. Poetyka nomotetyczna kieruje się ku temu, co trwałe, regularne i niejako „wieczne” w literaturze. Z kolei poetyka jako dyskurs stara się podążać za przemianami literatury. Od poetyki teoretycznej i historycznej różni się jednakże tym, że nie tylko uwzględnia zmienność i różnorodność literatury, lecz także koryguje i dostosowuje własny aparat do jej właściwości. Zachowując dystans i pewną dozę nieufności do samej siebie, poetyka tego typu stara się nie stawiać się ponad badaną rzeczywistością literacką i nie ulegać mistyfikacji, iż to teoria (poetyka) rządzi literaturą oraz określa jej kształty i sensy. Wynika stąd konieczność ciągłej rewizji aparatu badawczego, pojęć, terminologii oraz zakresu i przedmiotu poetyki. Uczestniczy ona w ten sposób w ruchu przemian, którym podlega sama literatura. Sytuując wspomniane poetyki w perspektywie dziejowej, artykuł omawia także ich kondycję współczesną. Wskazuje na ich związki z mitologią, filozofią, poszczególnymi dziedzinami nauki, metodologią, innymi sztukami itd. Zwraca uwagę na teoriopoznawczą i metodologiczną krytykę poetyki, która charakteryzowała ostatnie dekady i wstrząsnęła jej posadami. Posiała ona wątpliwości w naukowy autorytet dominującej dotąd poetyki formalistyczno-strukturalnej. Usankcjonowała z jednej strony bolesną świadomość tego, że rozpadł się stary, dwudziestowieczny paradygmat w dziedzinie poetyki, z drugiej strony uzmysłowiła, że powstałą pustkę muszą wypełnić poszukiwania i rozwiązania adekwatne do warunków i potrzeb XXI wieku.  Ta wiara w odrodzenie się i siłę tradycji poetologicznej rodzi nadzieję na ukonstytuowanie się poetyki, dla której punktem odniesienia i wyróżnikiem nie będzie tradycyjna teraźniejszość, przeszłość lub statyczna wieczność, lecz dynamiczna przyszłość, owa, jak orzekł poeta, „korektorka wieczna”.
The article discusses three different types and applications of poetics: 1) poetics as a normative practice aimed at the assessment and calibration of literary works, formulating rules that literature should comply with and postulating aesthetic solutions and literary trends, 2) poetics as a nomothetic theory, the purpose of which is to discover both historical and structural laws and regularities underlying literature, 3) poetics as a specific discourse on literature, which in the face of a multitude, diversity and historical variability of literary phenomena is aware of its own relativity, flexibility and limitations. Normative poetics is embedded in literary criticism and usually debates contemporary problems of literature. Nomothetic poetics leans toward what is permanent, regular and, as it were, ‘eternal’ in literature. In turn, poetics understood as discourse attempts to follow transformations of literature. However, what distinguishes it from theoretical and historical poetics is that it not only takes into account the diversity and variability of literature but it also corrects and adjusts its own conceptual framework to the properties of literature. Maintaining distance from itself and regarding itself with a certain amount of mistrust, this type of poetics tries to avoid placing itself above the studied literary reality and succumbing to the delusion that it is theory (poetics) that governs literature, defining its form and sense. This results in the need for constant revisions of research methods, concept, terminology as well as the scope and object of poetics. In this way poetics participates in the process of transformation that literature is subject to. Putting the above-mentioned types of poetics in the historical perspective, the article also discusses their contemporary condition. It indicates their relations to mythology, philosophy, methodology, various branches of knowledge and fields of art. The paper focuses on methodological, cognitive and theoretical criticism of poetics, which has characterized recent decades and rocked it to its foundations. It has cast doubt on the academic standing of formalist and structural poetics that has been dominating so far. On the one hand, it has legitimized painful consciousness of the fact that the old twentieth-century paradigm of poetics disintegrated, while on the other, it made it clear that the resultant void should be filled with research and solutions adequate for the conditions and needs of the 21st century. This belief in the rebirth and strength of the poetic tradition breeds hope for the establishment of poetics for which the point of reference and distinguishing mark will not be traditional presence, past, or static eternity, but dynamic future – that, as the poet has it, “eternal corrector”.
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2013, 8, 3; 63-77
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Poetyka opisowa wśród współczesnych nauk o literaturze
Autorzy:
Saganiak, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2030918.pdf
Data publikacji:
2021-06-05
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
descriptive poetics
literary studies
literary theory
literary text
postmodern
poetyka opisowa
nauka o literaturze
teoria literatury
tekst literacki
postmodernizm
postaciowanie
dzieło literackie
doświadczenie lekturowe
tradycja literacka
Opis:
Zadaniem artykułu jest ukazanie sytuacji poetyki opisowej wśród nauk o literaturze, po przełomie postmodernistycznym. Zagadnienie to jest ukazane jako problem metodologiczny, uwikłany w kilka ważnych dyskusji: zagadnienie specyfiki nauk humanistycznych, zagadnienie uprawomocnienia poznania empirycznego (w tym poznania tekstu literackiego jako poznania empirycznego), zagadnienie znaczenia wyrażeń języka (i znaczenia tekstu) oraz zagadnienie statusu epistemologicznego kategorii używanych w nauce. Artykuł opisuje zmiany, jakie dokonały się w rozumieniu statusu poznawczego badań nad literaturą pod wpływem modnych dyskursów filozoficznych. Do zmian tych można zaliczyć: zakwestionowanie istnienia faktu literackiego, zakwestionowanie istnienia intersubiektywnej sfery badań, rozumienie języka badacza jako języka prywatnego, usytuowanie myślenia o literaturze na metapoziomie refleksji o niemożliwości istnienia spójnego tekstu literackiego i niemożności jego odczytania. Te właściwości współczesnego dyskursu literaturoznawczego wypierają poetykę z jej tradycyjnego obszaru badawczego: nauki opisowej, dokonującej obserwacji tekstu literackiego, prowadzącej do konstrukcji sfery intersubiektywnych pojęć, które są potwierdzane w analizie tekstu i pomocne w postaciowaniu (termin Stanisława Ossowskiego), to jest w percepcji obiektów sztuki, prowadzonej na sposób estetyczny. W artykule kategorie poetyki opisowej ukazane są nie tylko jako język opisu naukowego, ale jako składnik dawnej i nowej komunikacji literackiej. Wskazuje się na negatywne skutki zaniku języka poetyki opisowej: trudność w rozumieniu dzieła sztuki, bezradność odbiorcy w opisie własnego doświadczenia lekturowego, utratę łączności z tradycją literacką. Zmiany w repertuarze kategorii poetyki opisowej ukazuje się jako pożądane, lecz wskazuje się na kilka fundamentalnych trudności, które łączyłyby się z ich radykalną przebudową.
The purpose of the article is to present the position of descriptive poetics among various literary studies after the postmodernist turn. This problem is depicted as a methodological one, and relating to several important debates concerning: the specific character of the humanities, the validation of empirical cognition (including the issue of perceiving the cognition of the literary work as empirical one), the meaning of linguistic expressions (and the meaning of text), as well as the epistemological status of categories applied in science. The article outlines changes in the understanding of the cognitive status of literary studies, as affected by the modern philosophical discourse. These changes include: questioning of the existence of the literary fact, questioning of the existence of intersubjective area of research, perceiving the researcher’s language as a personal one, placing the literary thought at the meta-level of thinking of non-existence of coherent literary text and the human inability to understand it. These features of the contemporary literary studies push poetics out of its traditional research area, that is the descriptive studies which observe the literary text and lead to the formation of the sphere of intersubjective notions which are confirmed by the text analysis and assist in aesthetic perception of the artistic works (Polish: postaciowanie - the term used by Stanisław Ossowski). Further, the author of the article presents the categories used by descriptive poetics not only as a language of scientific description, but also as components of the former and the present-day literary communication. She also points to the negative effects of the decline of the language of descriptive poetics, which include: the difficulties in understanding the work of art, the recipient’s inability to describe their own reading experience, the loss of the connection with literary tradition. Changes in the categories applied in descriptive poetics are desirable but such transformations would also entail certain fundamental difficulties.
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2018, 13, 8; 78-96
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zbożni rycerze Wacława Potockiego i ich pierwowzory (wybrane przykłady)
Autorzy:
Krawiec-Złotkowska, Krystyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2030539.pdf
Data publikacji:
2021-06-06
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
tradition
allegory
fight
the Bible
God's knight
miles Christianus
anti-Turkish literature
Desiderius Erasmus Rotterodamus
Wacław Potocki
Piotr Skarga
tradycja
alegoria
walka
Biblia
rycerz Boży
literatura antyturecka
topos militis Christiani
Opis:
  The article is concerned with "Judyta", "Pojedynek..." and "Enchiridion militis Christiani…" – Potocki’s pieces, and works which inspired the poet to write them. The author focuses on two kinds of fight: spiritual and virtual, and on the characters who engage in the fight. Two kinds of pious knights are distinguished: the allegorical character, created in "Pojedynek…" and "Enchiridion…", based on the Erasmian topos militis Christiani, and the knight of God – disclosed in "Judyta", who has nothing in common with that topos. It is pointed out that anti-Turkish elements occur in "Enchiridion…". There are also analogies between the protagonists in these works and the knight of Christ from Piotr Skarga’s "Żołnierskie nabożeństwo" ["Soldiers' Devotions"]. It is stated that Potocki is Erasmian only to the extent that he refers to Arian ideology, and pious knights show existential dilemmas – especially their care for the country regarding various threats, including the Turks.
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2014, 9, 4; 67-89
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-7 z 7

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies