Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "„Rzeczpospolita”" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-15 z 15
    Tytuł:
    Tworzenie systemu władzy terytorialnej w Drugiej i w Trzeciej Rzeczypospolitej. Analiza porównawcza
    Creating a System of Territorial Authority in the Second and the Third Republic of Poland. A Comparative Analysis
    Autorzy:
    Jakubiak, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2235034.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    II Rzeczpospolita Polska
    III Rzeczpospolita Polska
    administracja publiczna
    samorząd terytorialny
    akty prawne
    Second Republic of Poland
    Third Republic of Poland
    public administration
    local government
    legal acts
    Opis:
    Artykuł dotyczy problematyki budowy systemu samorządu terytorialnego w II i III RP. Przedstawiono zarys rozwoju władzy lokalnej jako formy administracji publicznej w Europie końca XIX w. i początku XX w. Na tym tle omówiono pokrótce sytuację w tym zakresie na ziemiach polskich pod zaborami przed odzyskaniem niepodległości. Następnie opisano proces legislacyjny prowadzący do ukonstytuowania administracji samorządowej II i III RP, z uwzględnieniem uwarunkowań politycznych i społecznych obydwu okresów. Na koniec podsumowano przebieg tworzenia systemu władzy terytorialnej w obu przypadkach w ujęciu komparatywnym.
    The article raises the issues of building a local government system in the Second and the Third Republic of Poland. In the introduction, the author presents the development of local government as a form of public administration in Europe at the end of the nineteenth and in the early twentieth centuries. Against this background, he briefly discusses the situation in this respect in the Polish territories before Poland regained independence. In the following parts, the legislative process leading to the constitution of the local government administration of the Second and Third Republic of Poland is described, taking into account the political and social conditions of both periods. Finally, the course of creating the system of territorial authority is summarised in both cases from a comparative perspective.
    Źródło:
    Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2022, 57, 2; 145-162
    2353-6403
    1230-5057
    Pojawia się w:
    Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Obraz Polesia w publikacjach wydanych przez Koło Krajoznawcze Uczniów Gimnazjum Państwowego im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Pińsku
    The Image of Polesie in Publications of the Students’ Sightseeing Club of the Marshal Józef Piłsudski State Middle School in Pinsk
    Autorzy:
    Załęczny, Jolanta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2235031.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    krajoznawstwo
    Polesie
    regionalizm
    II Rzeczpospolita
    Pińsk
    sightseeing
    regionalism
    Second Republic of Poland
    Pinsk
    Opis:
    Artykuł jest próbą przedstawienia publikacji wydawanych przez Koło Krajoznawcze Uczniów Gimnazjum Państwowego im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Pińsku w drugiej połowie lat trzydziestych na tle działań krajoznawczych i regionalnych. Analiza tekstów stała się punktem wyjścia do nakreślenia sposobu postrzegania ludności Polesia przez młodzież i skłoniła do refleksji nad zależnościami edukacji i wychowania od polityki kresowej kreowanej przez państwo.
    The article attempts to present the publications issued by the Students’ Sightseeing Club of the Marshal Józef Piłsudski State Middle School in Pinsk in the second half of the 1930s against the backdrop of sightseeing and regional activities. The analysis of the texts became the starting point for outlining the perception of the Polesie population by young people and led to reflection on the dependence of education and upbringing on the borderland policy created by the state.
    Źródło:
    Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2022, 57, 2; 77-101
    2353-6403
    1230-5057
    Pojawia się w:
    Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Koncepcje federacyjne w II Rzeczypospolitej
    Федеративные концепции во Второй Речи Посполитой
    Autorzy:
    Pisuliński, Jan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2031365.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    federacja
    II Rzeczpospolita
    Józef Piłsudski
    Litwa
    Białoruś
    Ukraina
    federation
    Second Polish Republic
    Piłsudski
    Lithuania
    Belarus
    Ukraine
    Opis:
    Artykuł przedstawia koncepcje federacyjne powstałe w okresie II Rzeczypospolitej, ich założenia, cele i zasady oraz ich uzasadnienie. Krótko omawia środowiska polityczne, które je formowały. Dominowały środowiska lewicowe, szczególnie aktywni na tym polu byli socjaliści. Odwoływali się do tradycji jagiellońskiej i Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Forsowali ideę federacji trialistycznej składającej się z Polski, Litwy i Białorusi. Rzadziej dołączano do niej Ukrainę i inne państwa bałtyckie, Łotwę i Estonię. Koncepcje federacyjne po traktacie ryskim w 1921 r. wysuwano już tylko sporadycznie.
    The article presents federation concepts formulated in the Second Polish Republic, their origins, goals, principles, and justification. It briefly discusses the political circles in which they were thought out. Left-wing groups predominated, with socialists being particularly active in this field. Their authors referred to the Jagiellonian tradition and the Polish-Lithuanian Commonwealth, and promoted the idea of a trialist federation consisting of Poland, Lithuania, and Belarus. Less frequently, the concepts included Ukraine and other Baltic states, such as Latvia and Estonia. After the Riga Treaty of 1921, federation concepts were defined only sporadically.
    В 1917–1921 годах в Польше имели дело с множеством федеративных концепций. Большинство из них было создано кругами Бельведерского лагеря, связанными с Юзефом Пилсудским, но и другими кругами, включая некоторых консерваторов. Федеративные идеи формировались в основном в журналистике, а также артикулировались на форуме Учредительного сейма. Они являлись ответом на растущее национальное самосознание литовцев, белорусов и украинцев на территориях, где поляки были значительным и экономически доминирующим меньшинством. Обычно они предполагали создание федеративного государства, состоящего из трех частей: Польши, Литвы и Белоруссии. Были также предложения о большем числе составных частей, национально однородных регионов – т.н. кантональное решение. Вопреки устоявшемуся в историографии мнению, большинство проектов такой федерации не включали в нее Украину. Возникали также идеи более широкого союза наций от Финляндии до Черного моря. Хотели создать сильное государство, способное противостоять угрозе со стороны Германии и России. Однако федеративные идеи не нашли поддержки в польском обществе, которое выступало за прямое присоединение восточных территорий к польскому государству. Также среди белорусов, литовцев и украинцев хватало сторонников федеративных решений, ибо они опасались польского господства. Рижский мирный договор положил конец федеративным планам, разделив белорусские и литовские земли между Польшей и Советской Россией.
    Źródło:
    Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2021, 56, 2; 99-121
    2353-6403
    1230-5057
    Pojawia się w:
    Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kwestia narodowościowa na peryferiach Europy Środkowo-Wschodniej. Przypadek Polesia między dwiema wojnami
    Autorzy:
    Ablamski, Pavel
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/653937.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    II Rzeczpospolita
    Polesie
    projekt narodowy
    Białorusini
    Polacy
    Rosjanie
    Ukraińcy
    second polish republic
    polesia
    national project
    belarusians
    poles
    russians
    ukrainians
    Opis:
    The territory of Polesia in the interwar period was an area of competition between the national movements of Belarusian, Polish, Russian, and Ukrainian communities. In the Polesia Province, the scope of activity and intensification of national factors were not the same. An influence of the Belarusian movement was seen only in the north of the province, in the districts of Kosów and Prużana. The more active in Polesia Ukrainian movement was the strongest in southern, and south-western districts: of Brześć on the Bug, Kobryń, and Kamień Koszyrski. Russians were the most successful in the cities of Brześć and Pińsk, and in the eastern part of the region, in the neighbourhood of the towns of Łuniniec and Dawidgródek, where influences of the Belarusian and Ukrainian movements were minimal. But the idea of “the great Russian nation” was gradually becoming an anachronism within the borders of the Second Republic of Poland. Poland was an active player in the arena of national affairs in Polesia, as it sought to gain the support of local people through a unification policy of the state apparatus. The apogee of the Polonization action was in 1932–1939, after the office of Polesia voivode was taken by Col. Wacław Kostka-Biernacki. Activists of various national movements in Polesia were actively fought against by the State authorities. The voivodeship administration hampered all non-Polish national agitation among inhabitants of the region. The government of the Second Polish Republic did not succeed in combating civilisational backwardness in Polesia. An average inhabitant of the region was, in the first place, a member of his local rural community and often had no idea that for the State administration he was a Pole, for an Orthodox priest he was a Russian, and for a radical rural intellectual – a Belarusian or Ukrainian. A passive attitude of the majority of local people towards the question of nationality was still common at the end of the interwar period. 
    Национальный вопрос на окраине Центрально-восточной Европы. Случай Полесья между двумя войнами.АннотацияВ межвоенный период в Полесье имело место соперничество на национальной почве между белорусскими, польскими, русскими и украинскими кругами. В Полесском воеводстве диапазон действий и степень интенсивности упомянутых национальных факторов не были однородными. Влияние белорусского движения было заметно только на севере Полесья в Косовском и Пружанском поветах. У более стихийного украинского движения в Полесье больше всего плацдармов находилось южных и юго-западных поветах – Брестском, Кобринском, а также Каширском. Русские имели самый большой успех в городах – Бресте и Пинске, а также на востоке воеводства в окрестностях Лунинца и Давид-Городка, где влияние белорусского и украинского движений было ничтожно. Однако идея «великого русского народа» в границах Второй Речи Посполитой постепенно становилась анахронизмом.Польша являлась активным игроком на Полесском национальном поле, пытаясь привлечь местное население посредством унификационных действий государственного аппарата. Полонизационная акция достигла апогея в 1932-1939 годах, после вступления в должность Полесского воеводы полковника Вацлава Костка-Бернацкого. Власть последовательно боролась с деятелями отдельных национальных движений в Полесье. Воеводская администрация активно препятствовала ведению всякой непольской национальной агитации среди полещуков.Властям Второй Речи Посполитой определенно не удалось преодолеть огромную цивилизационную отсталость в Полесье. Среднестатистический полещук оставался, прежде всего, членом сельской общины и часто не имел понятия, что для государственной администрации – он – поляк, для православного священника – русский, а для радикального сельского интеллигента – белорус или украинец. Пассивная позиция большинства полещуков по национальному вопросу продолжала быть всеобщим явлением к концу межвоенного двадцатилетия.
    Źródło:
    Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2017, 52, 2
    2353-6403
    1230-5057
    Pojawia się w:
    Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Memoriał Rektora i Senatu Akademickiego Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie w sprawie przynależności państwowej Wileńszczyzny w 1921 roku
    A Memorandum of the Rector and Academic Senate of Stefan Batory University in Vilnius on the State Affiliation of the Vilnius Region in 1921
    Autorzy:
    Żukowski, Przemysław Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/29520868.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    Second Republic of Poland
    Lithuania
    Stefan Batory University in Vilnius
    Michał Siedlecki
    Paul Hymans
    II Rzeczpospolita
    Litwa
    Uniwersytet Stefana Batorego w Wilnie
    Opis:
    W niniejszym artykule przedstawiono in extenso dwa memoriały dotyczące przyszłości odrodzonego w 1919 r. w Wilnie uniwersytetu w kontekście zabiegów dyplomatycznych w celu unormowania wzajemnych relacji litewsko-polskich po odzyskaniu przez oba narody prawa do samostanowienia w 1918 r.
    The article presents in extenso two memoranda concerning the future of the University reborn in Vilnius in 1919, in the context of diplomatic efforts to normalise mutual Lithuanian-Polish relations after the two nations regained the right to self-determination in 1918.
    Źródło:
    Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2023, 58, 1; 181-203
    2353-6403
    1230-5057
    Pojawia się w:
    Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Refleksje” kanclerza koronnego Jana Małachowskiego (1755–1757)
    The “Reflections” by Great Crown Chancellor Jan Małachowski (1755–57)
    Autorzy:
    Szwaciński, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/654065.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    I Rzeczpospolita
    Rosja carska
    Saksonia
    Warszawa
    Petersburg
    Drezno
    Jan Małachowski
    Polish-Lithuanian Commonwealth
    tsarist Russia
    Saxony
    Warsaw
    St Petersburg
    Dresden
    Opis:
    Praca jest poświęcona analizie „Refleksji” kanclerza wielkiego koronnego Jana Małachowskiego, które zostały przygotowane w 1755 r. Stanowiły one złożoną przez kanclerza na ręce sekretarza rosyjskiego poselstwa w Warszawie Jana Rzyszczewskiego propozycję nowego ułożenia przez Rosję spraw polskich. Celem Małachowskiego było wzmocnienie swojej pozycji na polskiej scenie politycznej. Rosja wykorzystała „Refleksje”, wpisując je w 1757 r. do instrukcji nowego dyplomaty w Polsce Michaiła Wołkonskiego, jednak kanclerz nie osiągnął spodziewanych korzyści. 
    In 1753, Great Crown Chancellor Jan Małachowski joined the so-called “Kolbuszowa party”, which meant his entering into conflict with the Saxon-Polish court. Despite this, he did not intend to remain in opposition, although he ruled out agreement with the leader of the new court party, Jerzy August Mniszech. In 1755, he began correspondence with the first Saxon minister Heinrich Brühl and with the secretary of the Russian mission in Warsaw Jan Rzyszczewski. He intended to gain decisive influence on the situation in the Commonwealth through Russian protection, and the Dresden court would be forced to accept this situation. The article presents and analyses Russian diplomatic correspondence on this issue. The Russians agreed to Małachowski’s presentation of his project of arrangement of Polish affairs.In October 1755, the chancellor presented Rzyszczewski with his “Reflections”. He wrote in them that although Russia had always wanted to keep peace in Poland and to observe the laws, it was portrayed by supporters of France as a force using violence. Even if that was the case, wrote the chancellor, it served the Poles themselves. Russia’s attitude to Poles he compared to a father using the rod to discipline his unruly children. Małachowski asked that a new Russian ambassador be quickly appointed in Poland, who would be a mediator in conflicts. As a model, he cited the example of the impartial mediation of Tsar Peter I between August II and the confederates in 1716. At the end of the project, Małachowski suggested that the new Russian diplomat should organise Polish affairs through the persons of Polish primate and chancellor. This was to serve Małachowski to become an administrator of order in Poland alongside the new Russian ambassador. St Petersburg’s response to Małachowski’s proposals was cautious, the case was being postponed. The immediate effect was that in 1756 the chancellor was put back on the Russian pay list with the amount of 7,000 rubles a year.In April 1756, a decision was made in St Petersburg to send a new diplomat to Poland. Although this was due to the broader plans of Russia, Małachowski was told that this step was due to his requests. Encouraged by this declaration, the chancellor began new negotiations with Brühl, and kept St Petersburg informed in detail. He told the Saxon first minister that Russia had offered him partnership in resolving Polish conflicts. However, due to the silence of St Petersburg, the matter was brought to an impasse. It was only in March 1757 that the text of Małachowski’s “Reflection” was quoted as a fragment of instructions for the new Russian diplomat in Poland, Mikhail Volkonsky. Małachowski, however, did not obtain any personal benefits from this. 
    Канцлер великий коронный Яна Малаховский в 1753 г. примкнул к т.н. «Кольбушовской партии», что означало вступление в конфликт с саконско-польским двором. Несмотря на это, он не намеревался оставаться в оппозиции, однако исключал примирение с руководителем новой придворной партии Ежи Августом Мнишеком. В 1755 г. Малаховский начал переписываться с первым министром Саксонии Генрихом Брюлем, а также с секретарем российского посольства в Варшаве Яном Ржищевским. С помощью российского покровительства он намеревался приобрести решающее влияние на ситуацию в Речи Посполитой. Дрезденский двор был бы принужден примириться с таким положением дел. В тексте была представлена и проанализирована российская дипломатическая переписка, касающаяся этого вопроса. Русские согласились на то, чтобы Малаховский предъявил им проект исправления польских дел.В октябре 1755 г. канцлер представил Ржищевскому свои «Рефлексии». Он отметил в них, что хотя Россия всегда желала сохранить в Польше мир и соблюдать законы, то была представлена сторонниками Франции, как держава, прибегавшая к насилию. Даже если так и было, писал канцлер, то это было полезно самим полякам. Он сравнил отношение России к полякам к отцу, применявшему розги к непослушным детям.Малаховский просил, чтобы быстро назначить нового российского посла в Польше, который стал бы арбитром в конфликтах. Он приводил в пример беспристрастное посредничество Петра I между Августом II и конфедератами в 1716 г. В завершении проекта Малаховский напоминал, что новый российский дипломат должен уладить польские дела через посредничество примаса и канцлера. Таким образом Малаховский намеревался обеспечить себе пост наместника в Польше рядом с новым российским послом. Ответ Петербурга на предложения, содержавшиеся в «Рефлексиях» был довольно осторожный, дело было отложено до другого времени. Непосредственным результатом стало возвращение Малаховскому в 1756 г. российского финансирования суммой 7000 рублей в год.В апреле 1756 г. в Петербурге было принято решение послать в Польшу нового дипломата. Несмотря на то, что это было последствием более обширных планов России, Малаховского заверили, что этот шаг был результатом его прошений. Канцлер, поощренный таким заявлением, начал новые переговоры с Брюлем, о которых детально информировал Петербург. Он уверял саксонского первого министра в том, что Россия предложила ему соучастие в разрешении польских конфликтов. Однако из-за молчания Петербурга дело зашло в тупик. Только в марте 1757 г. текст «Рефлексий» Малаховского был приведен, в качестве фрагмента инструкции новому российскому дипломату в Польше – Михаилу Волконскому. Однако Малаховскому это не принесло никакой персональной выгоды.
    Źródło:
    Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2019, 54, 1; 27-57
    2353-6403
    1230-5057
    Pojawia się w:
    Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ujednolicanie dyskursów w państwie unaradawiającym: ugrupowania rządzące wobec ludności białoruskiej w II Rzeczypospolitej
    Unification of Discourses in a Nationalising State: Governing Groups towards the Belarusian Population in the Second Polish Republic
    Унификация дискурсов в национализирующем государстве: отношение правящих партий к белорусскому населению во Второй Польской республике
    Autorzy:
    Kurza, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2234999.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    państwo narodowe
    państwo unaradawiające
    dyskurs nacjonalistyczny
    nacjonalizm
    Białorusini
    II Rzeczpospolita
    national state
    nationalising state
    nationalistic discourse
    nationalism
    Belarussians
    Second Polish Republic
    Opis:
    Tekst stanowi przyczynek do badań nad problematyką przyjmowania orientacji nacjonalistycznej przez nowo tworzone państwo i dotyczy stosunku ugrupowań politycznych sprawujących władzę w międzywojennej Polsce do autochtonicznej ludności białoruskiej. Z perspektywy socjologicznej podjęto analizę dyskursów publicznych, której wyniki wskazują na obecność elementów charakterystycznych dla państwa unaradawiającego (w rozumieniu Rogersa Brubakera) w stanowiskach wszystkich obozów władzy oraz upodabnianie struktury prowadzonych przez nie dyskursów.
    The text is a contribution to the studies into the problems of adoption of nationalist orientation by a newly created state. It deals with the attitude of political groups wielding power in interwar Poland towards the indigenous Belarusian population. An analysis of public discourses conducted from the sociological perspective revealed the features characteristics of a nationalising state (in Rogers Brubaker’s understanding) in the attitudes of all camps of power and the unification of structures of the discourses they held.
    Проблематика статьи касается принятия националистической ориентации новообразованными многонациональными государствами, к котором его элиты относятся как к государствам одной нации. Целью анализа являлся ответ на вопрос о методе, каким отдельные политические группировки, правящие во Второй Польской республике, конструировали дискурсы, определяющие националистскую политику и практику по отношении к коренному белорусскому населению, которое оказалось в границах польского государства. В исследовании, материалом для которого послужили тексты, авторства отдельных политических лагерей, дополненные историографическими и политологическими анализами, были использованы аналитические рамки, созданные Роджерсом Брубейкером. Анализу подлежали публичные дискурсы правящих партий (национально-демократической, пислудчиковской и Лагеря национального объединения) в пределах четырех тем: (1) этнической модели нации, (2) идеи, что государство – это собственности нации, (3) убеждение в угрозе интересам нации, а также (4) целесообразность действий, необходимых для надлежащей реализации национального интереса. В каждом из дискурсов было выявлено присутствие элементов характерных для национализирующего государства. Замеченные разницы касались, прежде всего, структуры дискурса, которая подлежала унификации.
    Źródło:
    Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2020, 55, 2; 67-93
    2353-6403
    1230-5057
    Pojawia się w:
    Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Współpraca kulturalna Polski z Węgrami w dziedzinie kinematografii w latach siedemdziesiątych XX wieku
    Autorzy:
    Szczutkowska, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/653752.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    Polska Rzeczpospolita Ludowa
    Węgierska Republika Ludowa
    polityka kulturalna Polski i Węgier
    polsko-węgierska współpraca kulturalna
    kinematografia polska
    kinematografia węgierska
    Polish People’s Republic
    Hungarian People’s Republic
    Opis:
    Artykuł poświęcony jest dobrze udokumentowanym, ale rzadko analizowanym przez badaczy kontaktom kulturalnym Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej i Węgierskiej Republiki Ludowej w dziedzinie kinematografii w latach 1971–1980. W tzw. dekadzie gierkowskiej kino madziarskie cieszyło się w Polsce dużym zainteresowaniem (zwłaszcza w środowisku krytyków i dyskusyjnych klubów filmowych), z kolei na Węgrzech wciąż panowała „moda na Polskę” i polski film. W opracowaniu uwagę skupiono na przebiegu polsko-węgierskiej współpracy filmowej w sferze koprodukcji, wymiany usług, imprez i festiwali. Ważną rolę w popularyzacji wzajemnych osiągnięć filmowych odegrały Ośrodek Informacji i Kultury Polskiej w Budapeszcie oraz Węgierski Instytut Kultury w Warszawie, a także kontakty niezależne.The article is devoted to well-documented, but seldom analysed by researchers cultural contacts of the Polish People’s Republic and Hungarian People’s Republic in the field of filmmaking in 1971–1980. In the so-called Gierek’s era, Hungarian films enjoyed great popularity and interest (especially among film critics and film societies), while in Hungary Poland and Polish movies were still “in vogue”. The study focuses on the course of Polish-Hungarian film cooperation in the area of coproduction, exchange of services, events, and festivals. An important part in the popularising of film achievements was played by the Centre of Polish Information and Culture in Budapest and the Hungarian Institute of Culture in Warsaw, but also by independent contacts.
    Źródło:
    Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2018, 53, 1
    2353-6403
    1230-5057
    Pojawia się w:
    Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Problemy indemnizacyjne w stosunkach polsko-belgijskich po II wojnie światowej
    Problems of Indemnity in Polish-Belgian Relations after the Second World War
    Проблемы индемнизации в польско-бельгийских отношениях после Второй мировой войны
    Autorzy:
    Jarosz, Dariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2235064.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    Polish-Belgian economic relations 1945–72
    nationalisation
    indemnity
    foreign trade
    People’s Republic of Poland
    polsko-belgijskie stosunki gospodarcze 1945–1972
    nacjonalizacja
    odszkodowania
    handel zagraniczny
    Polska Rzeczpospolita Ludowa
    Opis:
    Artykuł dotyczy problemu odszkodowań za mienie, prawa i interesy belgijskie, dotknięte polskimi przepisami nacjonalizacyjnymi. Został oparty na wcześniej niewykorzystywanych przez badaczy materiałach źródłowych przechowywanych w archiwach polskich i belgijskich. Artykuł koncentruje się przede wszystkim na wyjaśnieniu, jaką rolę spełnił spór o indemnizację w stosunkach polsko-belgijskich po II wojnie światowej, w tym zwłaszcza w relacjach finansowych.
    The article deals with the question of compensation for Belgian properties, rights, and interests affected by Polish nationalisation regulations. It is based on source materials previously unused by researchers and stored in Polish and Belgian archives. The article focuses primarily on explaining the role of the indemnification dispute in the Polish-Belgian relations after World War II, especially in financial ties.
    Źródło:
    Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2021, 56, 1; 123-146
    2353-6403
    1230-5057
    Pojawia się w:
    Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Senyk’s Archive and its significance for studies on the behind-the-scenes picture of the Organisation of Ukrainian Nationalists. New research perspectives in the light of discovered correspondence
    Autorzy:
    Gibiec, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/950444.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    Archiwum Senyka
    zabójstwo Bronisława Pierackiego
    Organizacja Ukraińskich Nacjonalistów
    II Rzeczpospolita
    ukraińska emigracja
    Senyk’s Archive
    Bronisław Pieracki’s murder
    Organisation of Ukrainian Nationalists
    Second Polish Republic
    Ukrainian emigration
    Opis:
    The assassination of Bronisław Pieracki, Polish Minister of Interior, which took place in 1934, was the most significant operation carried out by the Organisation of Ukrainian Nationalists during the interwar period, and was a consequence of tense Polish-Ukrainian relations. The so-called Senyk’s Archive, discovered by Czechoslovakian intelligence in 1933 and handed over to the Polish authorities, was disclosed too late to prevent the tragedy, yet it became grounds for the formulation of an indictment against Stepan Bandera and other OUN members involved in terrorist activities against the Second Polish Republic. The archive consists of about 700 letters exchanged by the members of the OUN Board in exile during the first half of the 1930s. The author of the present article discovered them in the Central State Historical Archive of Ukraine in Lviv.
    Zabójstwo ministra spraw wewnętrznych Bronisława Pierackiego w 1934 roku, jako najpoważniejsza akcja przeprowadzona przez Organizację Ukraińskich Nacjonalistów w latach międzywojennych, było pochodną napiętych relacji polsko-ukraińskich. Tzw. archiwum Senyka, znalezione przez wywiad czechosłowacki w 1933 roku i przekazane polskim władzom, zostało ujawnione zbyt późno, aby zapobiec tragedii, jednak stało się podstawą do sformułowania aktu oskarżenia przeciwko Stepanowi Banderze oraz innym członkom OUN zaangażowanym w terrorystyczną działalność wobec II Rzeczypospolitej. Archiwum składa się z około 700 listów wymienianych pomiędzy członkami Zarządu OUN na emigracji w pierwszej połowie lat 30. XX wieku. Autorka niniejszego artykułu odnalazła je w Centralnym Państwowych Archiwum Historycznym Ukrainy we Lwowie. 
    Źródło:
    Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2019, 54, 3; 109-126
    2353-6403
    1230-5057
    Pojawia się w:
    Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    II Rzeczpospolita we współczesnej historiografii ukraińskiej
    The Second Polish Republic in Contemporary Ukrainian Historiography
    Autorzy:
    Komosa, Julita
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/654161.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    Second Polish Republic
    Ukrainian historiography
    white gaps in memory
    Polish national policy
    Prometheism
    Józef Piłsudski
    federative concept
    incorporative concept
    II Rzeczpospolita
    historiografia ukraińska
    białe plamy
    polska polityka narodowościowa
    prometeizm
    koncepcja federacyjna
    koncepcja inkorporacyjna
    Opis:
    Artykuł prezentuje obraz II Rzeczypospolitej we współczesnej historiografii ukraińskiej. Na podstawie analizy wybranych publikacji oraz artykułów naukowych autorka rekonstruuje wizerunek Polski okresu międzywojennego. Obecnie historiografia ukraińska przeżywa trudny okres ze względu na toczącą się wojnę ukraińsko-rosyjską i wywieraną na nią wydatną presję polityczną oraz społeczną. Ewidentnie jednak jest zainteresowana badaniem relacji polsko-ukraińskich, a szczególnie okresu II RP. Rozwój historiografii w tym kierunku ma na celu „wypełnienie” białych plam w ukraińskiej pamięci zbiorowej. 
    An analysis of selected Ukrainian historiographic publications on the interwar period and the Second Polish Republic encourages moderate optimism. The image of Poland and Poles presented by the contemporary Ukrainian historians analysed in the article differs significantly. There are many differences in their perception, as they not only put emphasis differently but also look at the history of Polish-Ukrainian relations from different perspectives. Ukrainian historians are trying to fill in the white gaps in our shared history. The image of Poland and Poles is definitely evolving. The slow and painstaking process of demythologization and decommunisation of national historiography is taking place.At the same time, Ukrainian historians still focus too much on these areas of Polish-Ukrainian history that have been analysed for many years: Polish national policy, brought up in virtually every book, the attitude of Polish political elites towards the Ukrainian minority, methods of assimilation of Ukrainians, sabotage actions and the growth of the Ukrainian nationalist movement, the Polish “pacification” action of 1930, the policy of “normalization”, or the collapse of the “Volhynia experiment”. It is also worth to note that Ukrainian historians focus on analysing Polish-Ukrainian relations primarily in two regions: Eastern Galicia and Volhynia. Other regions inhabited then by the Ukrainian population are dealt with perfunctorily or simply ignored. Seen from this perspective, the Second Polish Republic remains an imperialist, partitioning and oppressive state, and the Ukrainian population is its victim. There are no publications that would focus on the Polish perception of the problem, on attempts at reconciliation undertaken by both parties, analysis of Polish policy towards other regions inhabited by the Ukrainian population (e.g. towards Chełm region or Podlasie). 
    Анализ избранных украинских историографических изданий, посвященных межвоенному двадцатилетию и II Речи Посполитой вселяет умеренный оптимизм. Образ Польши и поляков, представленный перечисленными в тексте украинскими историками, существенно различается. Можно заметить нестыковки в их взглядах. Акцент делается на разные явления и исследователи смотрят на историю польско-украинских отношений из разных ракурсов. Украинские историки пытаются заполнить «белые пятна» совместной истории. Картина Польши и поляков, без сомнения, трансформируется. Имеет место медленный и кропотливый процесс демифологизации и декоммунизации национальной историографии.Одновременно украинские историки продолжают слишком сосредоточиваются на одних и тех же, анализированных в течение многих лет, областях польско-украинской истории: польской этнической политике, которая появляется в почти каждой публикации, анализе отношения польских политических элит к украинскому меньшинству, методах ассимиляции украинцев, саботажных операция и развитию украинского националистского движения, польской «усмирительной» операции в 1930 г., политике «нормализации» или провалу «волынского эксперимента». Важно отметит и тот факт, что украинские историки сосредоточиваются на анализе польско-украинских отношений, прежде всего, в двух регионах – Восточной Галиции и Волыни. Другие регионы, населенные тогда украинцами, рассматриваются очень поверхностно или просто о них умалчивается. В таком ракурсе II Речь Посполитая остается империалистским, захватническим и угнетающим государством, в то время как украинское население – жертвой. Не хватает исследований, которые склонились бы над польским взглядом на этот вопрос, попытками согласия, предпринимаемыми обеими сторонами, анализом польской политики по отношению к другим регионам, населенным украинцами (напр. Холмщины или Подляшья).
    Źródło:
    Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2019, 54, 1; 193-222
    2353-6403
    1230-5057
    Pojawia się w:
    Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Listy dotyczące osób pochodzenia kaukaskiego służących w Wojsku Polskim i działaczy ruchu prometejskiego, przechowywane w polskich archiwach w Londynie
    Autorzy:
    Adamczewski, Przemysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/653831.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    ruch prometejski
    Kaukaz
    wojsko polskie w czasie II wojny światowej
    II Rzeczpospolita
    oficerowie kontraktowi w armii polskiej
    Prometheism
    the Caucasus
    the Polish army in the Second Republic of Poland
    contracting officers in Polish army
    Opis:
    W niniejszej pracy zaprezentowano listy przechowywane w archiwach Instytutu Józefa Piłsudskiego w Londynie, Instytutu Polskiego i Muzeum im. gen. Sikorskiego, a także Studium Polski Podziemnej. Dotyczą one osób pochodzenia kaukaskiego służących w armii polskiej w czasie II wojny światowej, a także kaukaskich działaczy ruchu prometejskiego, którzy pozostawali w kręgu zainteresowania polskich polityków emigracyjnych w Londynie.This article outlines the lists stored in the archives of the Joseph Pilsudski Institute in London, the Polish Institute and Sikorski Museum, and Polish Underground Movement Study Trust. These documents enumerate the persons of Caucasian descent having served in the Polish army during World War II, as well as the Caucasian activists of the Promethean movement, who were of interest to Polish politicians in exile in London.
    Źródło:
    Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2015, 50, 2
    2353-6403
    1230-5057
    Pojawia się w:
    Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Turcja w koncepcjach polskiego Sztabu Generalnego w okresie Konferencji Lozańskiej (1922–1923). Nieznane memorandum Tadeusza Schaetzla
    Autorzy:
    Gierowska-Kałłaur, Joanna
    Kornat, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/653723.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    second Republic of Poland
    Turkey
    Mustafa Kemal Atatürk
    Tadeusz Schatzel
    Polish–Turkish military and political relations in the interwar period
    Conference of Lausanne
    II Rzeczpospolita
    Turcja
    polsko–tureckie stosunki wojskowe i polityczne w okresie międzywojennym
    konferencja pokojowa w Lozannie
    Opis:
    The article presents Tadeusz Schaetzel's memorandum from 26 December 1922, containing his analysis of the first round of negotiations at the Lausanne Conference. It was prepared on request of the General Staff, following Schaetzel's return from Lausanne, where he assumed the duties of observer at the peace conference. The document proves strong hopes for a future involvement of Turkey in the anti-Soviet policies of the Second Polish Republic.
    W artykule przedstawiony został memoriał Tadeusza Schaetzla z 26 grudnia 1922 r., pisany jako analiza pierwszej części obrad konferencji w Lozannie. Mjr Schaetzel przygotował go dla Sztabu Generalnego, powróciwszy do Warszawy z Lozanny, gdzie obserwował obrady konferencji pokojowej. Tekst dokumentu przepełniony jest nadziejami na pozyskanie w przyszłości Turcji dla antysowieckiej polityki II RP.
    Źródło:
    Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2014, 49, 2
    2353-6403
    1230-5057
    Pojawia się w:
    Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Основные идеи русской исторической полонистики и творческое наследие П.Н. Жуковича
    Basic Ideas of Russian Historical Polish Studies and the Creative Heritage of Platon N. Zhukovich
    Autorzy:
    Kruczkowski, Tadeusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/29520849.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    P.N. Żukowicz
    zachodniorusycyzm
    Polska
    Litwa
    prawosławne ziemie litewskie
    Rzeczpospolita Obojga Narodów
    rosyjska polonistyka historyczna
    podstawowe idee rosyjskiej polonistyki historycznej
    P.N. Zhukovich
    West Russianism
    Polska
    Lithuania
    the Russian Orthodox lands of Lithuania
    Polish-Lithuanian Commonwealth
    Russian historical Polonistics
    fundamental ideas of Russian historical Polonistics
    Opis:
    Artykuł przedstawia podstawowe (fundamentalne) idee rosyjskiej polonistyki historycznej w twórczym dziedzictwie Platona N. Żukowicza jako konserwatywnego historyka orientacji słowianofilskiej. Żukowicz badał historię Polski, Wielkiego Księstwa Litewskiego, terenów Ukrainy w XVI–XVIII w., a szczególną uwagę poświęcił reformacji w Polsce, w tym problematyce współpracy prawosławnych i protestantów, a także szerzeniu się unii kościelnej.
    The article presents the fundamental ideas of Russian historical Polish studies in the creative heritage of Platon N. Zhukovich, a conservative historian of Slavophilic orientation. Zhukovich studied the history of Poland, the Grand Duchy of Lithuania, and the territory of Ukraine from the sixteenth to the eighteenth century, and he paid particular attention to the Reformation in Poland, including the issues of cooperation between Orthodox and Protestant followers, as well as the spread of the Church Union.
    Źródło:
    Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2023, 58, 2; 73-105
    2353-6403
    1230-5057
    Pojawia się w:
    Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    U źródeł zjawiska odwoływania się do potencji ościennych w polskich sporach wewnętrznych – casus roku 1730
    At the Origins of the Appealing to Neighbouring Powers in Internal Polish Disputes – the Case of the Year 1730
    Autorzy:
    Kosińska, Urszula
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/654063.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    Rzeczpospolita Polska XVIII w.
    Rosja XVIII w.
    dyplomacja polska w XVIII w.
    prymas Teodor Potocki
    Anna Iwanowna
    August II
    misja Antoniego Potockiego do Moskwy
    sejm 1730
    Polish-Lithuanian Commonwealth in the 18th century
    Russia of the 18th century
    Polish diplomacy in the 18th century
    Primate Teodor Potocki
    Anna Ivanovna
    Antoni Potocki’s mission to Moscow
    1730 Sejm
    Opis:
    Tekst, poświęcony misji Antoniego Potockiego do carycy Anny Iwanowny w imieniu prymasa Teodora Potockiego z VII–VIII 1730 r., ukazuje proces utrwalania praktyki odwoływania się w polskich sporach wewnętrznych do pośrednictwa Rosji, a tym samym stopniowej utraty suwerenności przez Rzeczpospolitą. 
    In 1730, on behalf of Primate Teodor Potocki, his nephew Antoni, Pantler of Lithuania, went to Moscow. Under the guise of congratulating his cousin Anna Ivanovna on her accession to the throne, the primate gave her a memorial in which he denounced the alleged plans for the partition, absolutism and succession of King Augustus II, hostile to the Commonwealth. In fact, the mission’s goal was to obtain Russia’s support in the fight against the king for the distribution of the offices of hetman, and especially the office of Grand Hetman of the Crown, which the king intended for Stanisław Poniatowski. Antoni Potocki also presented the empress his own secret “Points”. Under the guise of efforts to fulfil Russian obligations in the case of Livonia and Courland, he held talks in Moscow about the takeover by the Potockis of the estates Hory Horki in Lithuania bought by A. Menshikov some time ago. In public matters, he received empty promises, only in favour of his private demands. He also received help from Russia in the process of destroying the Grodno Sejm of 1730. Under the guise of supporting his “relatives”, the empress achieved her overarching goal, which was to maintain the anarchic status quo in the Commonwealth. The curse of Potocki’s mission shows the mechanisms contributing to the consolidation in public life of the Saxon times of the practice of appealing by the Polish elite to Russia’s mediation in internal disputes, and thus to the gradual loss of sovereignty. The annexes present the texts of both secret memorials forwarded to empress by A. Potocki.
    В 1730 г. в Москву направился от имени примаса Теодора Потоцкого его племянник Антоний, литовский стольник. Под предлогом поздравить свою кузину Анну Ивановну по случаю вступления на российский престол, примас передал ей письмо, в котором разоблачал, вражеские Речи Посполитой, мнимые планы короля Августа II касательно раздела страны, абсолютистской власти и престолонаследия. В действительности, целью посольства было получение поддержки России в борьбе против короля за распределение гетманских чинов, особенно Великой коронной булавы, которую король предназначил, минуя Пилявитов, для Станислава Понятовского. А. Потоцкий представил императрице также собственные тайные «Пункты». Под предлогом хлопотания за выполнение российских обязательств по Ливонии и Курляндии, Потоцкий вел в Москве переговоры о завладении Потоцкими, купленным когда-то А. Меншиковым имением Горы-Горки в Литве. Ответом на публичные дела были пустые обещания, зато российская сторона положительно отнеслась к его личным требованиям. Потоцкий получил также помощь России в процессе уничтожения Гродненского сейма 1730 г. Под предлогом поддержки «родственников» императрица осуществила свою высшую цель, которой, уже давно, была поддержка в Речи Посполитой анархического статус-кво. История миссии Потоцкого показывает механизмы, способствовавшие укреплению в общественной жизни саксонских времен практики обращения польских элит к посредничеству России во внутренних спорах, тем самым постепенной потери суверенитета. В приложениях публикуются тексты обоих тайных посланий, переданных императрице А. Потоцким.
    Źródło:
    Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2019, 54, 1; 5-26
    2353-6403
    1230-5057
    Pojawia się w:
    Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-15 z 15

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies