Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "kodeks," wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-13 z 13
    Tytuł:
    „Wstrząsające wspomnienie uzurpacji Bonapartego?” – uchwalenie zasad prawa spadkowego do kodeksu cywilnego Wolnego Miasta Krakowa
    „A shocking memory of Bonaparte’s usurpation?” – an enactment of the principles of law of succession to the Civil Code of the Free City of Krakow
    Autorzy:
    Michalik, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2189275.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
    Tematy:
    Wolne Miasto Krakow
    kodyfikacja
    kodeks cywilny
    zasady prawa
    Code Napoleon (Kodeks Napoleona)
    prawo spadkowe
    Free City of Krakow
    codification
    civil code
    principles of law
    Code Napoleon (Napoleonic Code)
    inheritance law
    Opis:
    Powołując na Kongresie Wiedeńskim Wolne Miasto Kraków (1815–1846), mocarstwa opiekuńcze: Austria, Rosja i Prusy postanowiły, iż w miejsce obowiązującego dotychczas na jego terytorium prawa francuskiego i austriackiego zostaną uchwalone nowe kodeksy: cywilny, karny, procedury cywilnej i procedury karnej. Przedmiotem artykułu w jego pierwszej części jest analiza prac kodyfikacyjnych prowadzonych w Krakowie w latach 1816–1818 przez Zgromadzenie Reprezentantów oraz powołany przez nie Komitet Prawodawczy. Efektem tych prac, prowadzonych pod nadzorem kierowanej przez rezydentów mocarstw opiekuńczych Komisji Organizacyjnej, było uchwalanie w 1818 r. 297 zasad prawa do projektowanych, ale ostatecznie niewprowadzonych kodyfikacji. W drugiej części artykułu przedstawiono szczegółową analizę uchwalenia 31 zasad prawa spadkowego do przygotowywanego nowego kodeksu cywilnego, który miał zastąpić obowiązujący w Krakowie od 1810 r. Kodeks Napoleona (Code Napoléon). Analiza ta wskazuje, w jakim stopniu krakowscy legislatorzy zamierzali oprzeć swoją kodyfikację na rozwiązaniach przyjętych w prawie francuskim.
    Establishing the Free City of Krakow (1815–1846) at the Congress of Vienna, the protecting powers of Austria, Russia, and Prussia decided that new codes of laws would be adopted in place of the French and Austrian law that had been in force on its territory so far. The subject of this article in its first part is the analysis of codification works carried out in Krakow in the years 1816–1818 by the Assembly of Representatives and the Legislative Committee appointed by them. The result of this work, conducted under the supervision of the Organizing Commission headed by the residents of the protecting powers, was the enactment in 1818 of 297 principles of law to the proposed but ultimately not introduced codifications. The second part of the paper presents a detailed analysis of the adoption of 31 principles of inheritance law to the new civil code being prepared, which was to replace the Napoleonic Code (Code Napoléon). This analysis indicates to what extent the Krakow legislators intended to base their own civil codification on the solutions adopted in French law.
    Źródło:
    Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego; 2022, XXV, 25; 13-36
    1733-0335
    Pojawia się w:
    Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Z badań nad procedurą licytacji w Królestwie Polskim do 1875 roku
    Selected research on the auction procedure in the Kingdom of Poland before 1875
    Autorzy:
    Kamińska, Paulina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/532840.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
    Tematy:
    auction
    auction announcement
    bidding conditions
    auction protocol
    Napoleonic Code (Code civil des Français, 1804)
    Code of Civil Procedure (Code de procédure civile, 1806)
    Commercial Code (Code de commerce, 1807)
    Civil Code of the Kingdom of Poland (1825)
    licytacja
    obwieszczenie o licytacji
    warunki licytacyjne
    protokół licytacyjny
    Kodeks Napoleona (Code civil des Français, 1804)
    Kodeks postępowania cywilnego (Code de procédure civile, 1806)
    Kodeks handlowy (Code de commerce, 1807)
    Kodeks cywilny Królestwa Polskiego (1825)
    Opis:
    In the Kingdom of Poland, auctions were an important element of commerce, both with regard to state, territorial authority and private property, and to the attainment of other purposes, including protection of creditor interests. Investigation of the issue requires examination of not only legislation but also practice. No conclusions must be made prior to the examination of operation of this important tool of acquiring and selling property. Instead it is best to examine materials concerning practice, a great deal of which have been preserved. The documents of interest concern the preparation of auctions (announcement, bidding conditions), their conduct (auction protocols), and the subsequent consequences (contracts). Examination of the files on practice allows to determine the objects of auction, the reasons why the auctions were conducted, as well as economic, social and legal factors that influenced auctions. The wealth of legislative material, which can be combined with the plentiful files on of auction practice, opens a broad field for researching issues associated with the use of this procedure.
    W Królestwie Polskim licytacja była istotnym elementem obrotu gospodarczego, zarówno w odniesieniu do eksploatacji własności państwowej, samorządowej, prywatnej, jak i realizacji innych celów, w tym ochrony interesu wierzycieli. Analiza zagadnienia wymaga zbadania nie tylko ustawodawstwa, ale i praktyki. Nie można formułować wniosków, wydawać ocen, przed poznaniem funkcjonowania tego ważnego narzędzia nabywania i zbywania własności. Trzeba zatem sięgnąć po materiały praktyki, których zachowało się bardzo dużo. Interesować nas będą dokumenty dotyczące przygotowywania licytacji (obwieszczenia, warunki licytacyjne), jej przeprowadzenia (protokoły licytacyjne) oraz skutków (umowy). Zbadanie akt praktyki umożliwi ustalenie przedmiotu licytacji, powodów, dla jakich ją przeprowadzano, a także czynników gospodarczych, społecznych, prawnych, które miały na nią wpływ. Bogactwo materiału normatywnego, z którym można łączyć zasobne akta praktyki licytacji, otwiera obszerne pole dla badań problemów, jakie wiązały się z wykorzystywaniem tej procedury.
    Źródło:
    Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego; 2016, 19; 211-220
    1733-0335
    Pojawia się w:
    Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Postępowanie o ubezwłasnowolnienie całkowite w świetle przepisów Kodeksu Cywilnego Królestwa Polskiego
    Absolute incapacitation procedure in the light of the Civil Code of the Kingdom of Poland
    Autorzy:
    Wiśniewska-Jóźwiak, Dorota
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/532838.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
    Tematy:
    incapacitation
    absolute incapacitation
    court practice in the Kingdom of Poland
    Civil Code of the Kingdom of Poland
    Napoleonic Code
    family council
    ubezwłasnowolnienie
    ubezwłasnowolnienie całkowite
    praktyka sądowa Królestwa Polskiego
    Kodeks Cywilny Królestwa Polskiego
    Kodeks Napoleona
    rada familijna
    Opis:
    The rules contained in the Civil Code of the Kingdom of Poland concerning incapacitation were based on Napoleonic law. Reservation of the court procedure for the application of this institution of law and limitation of the role of the family council solely to the function of an opinion provider aimed at the protection of personal and property interests of the person to be incapacitated. Moreover, it also protected the interests of the closest kin of such a person. Making it possible to resort to this institution in the case of the emancipated and non-emancipated minors in the Civil Code, in the opposition to the principles of the Napoleonic Code, seems by all means justified. The good of not only an incapacitated emancipated person but also of a non-emancipated person aff ected with disability requires protection, which incapacitation served.
    Przepisy KCKP dotyczące ubezwłasnowolnienia zostały sformułowane na wzór przyjętych w kodyfikacji napoleońskiej. Zastrzeżenie drogi sądowej dla stosowania tej instytucji prawnej oraz ograniczenie roli rady familijnej tylko do funkcji opiniodawczej miało na celu ochronę interesów osobistych i majątkowych osoby w stosunku, do której miało być orzeczone ubezwłasnowolnienie. Poza tym chroniło również interesy najbliższej rodziny tej osoby. Przyznanie w KCKP, w przeciwieństwie do zasad uregulowanych w KN, możliwości zastosowania tej instytucji do małoletnich usamowolnionych i nieusamowolnionych wydaje się ze wszech miar uzasadnione. Nie tylko dobro ograniczonej osoby usamowolnionej, ale również nieusamowolnionej, dotkniętej niesprawnością wymagało ochrony, czemu służyć mogło właśnie ubezwłasnowolnienie.
    Źródło:
    Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego; 2015, 18; 91-106
    1733-0335
    Pojawia się w:
    Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Stosunek polskich elit do prawa francuskiego po upadku Napoleona – zarys problemu
    The attitude of Polish elites toward the French law after the fall of Napoleon: an outline of the problem
    Autorzy:
    Gałędek, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/965366.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
    Tematy:
    Napoleonic code
    reception of French law
    civil law of Kingdom of Poland
    private law of Kingdom of Poland
    Kodeks Napoleona
    recepcja prawa francuskiego
    prawo cywilne Królestwa Polskiego
    prawo prywatne Królestwa Polskiego
    Opis:
    The focus of our research is on the argumentation applied by this part of the Polish intellectual and legal elites, which took it upon itself to defend the French law in force on Polish territories in the most difficult moment, immediately following the collapse of the Duchy of Warsaw. On the eve of establishment of the Kingdom of Poland, the further fate of Napoleonic Code and of its accompanying French codes seemed set in stone. The new ruling elites, headed by Prince Adam Jerzy Czartoryski, secured the approval of tsar Alexander to abrogate the laws in place as quickly as possible. The prevailing atmosphere of hostility toward all things French and revolutionary left no illusions as to the further fate of Napoleonic codes and, moreover, made it difficult for anyone to defend this codifi cation openly, as it was deemed foreign to Polish customs and traditions. The proposal to retain it could not withstand the confrontation with the catchy idea of replacing it with a national codification. How was this situation faced by such outstanding lawyers as Antoni Bieńkowski, Jan Wincenty Bandtkie or Antoni Wyczechowski, who on the one hand appreciated the quality, modernity and universality of French codes, as well as the fact that the process of their adaptation on the Polish territories had been bringing some effects over the recent years, and who on the other hand noticed the lack of alternatives to the difficulties posed by creating a similar work referring to the heritage of Polish legal culture?
    Przedstawione w artykule badania obejmowały argumentację, jaką posługiwała się część polskiej elity intelektualnej i prawniczej, podejmująca się w najtrudniejszym momencie – bezpośrednio po upadku Księstwa Warszawskiego – obrony obowiązywania francuskiego prawa na ziemiach polskich. U progu powstania Królestwa Polskiego dalszy byt Kodeksu Napoleona oraz towarzyszących mu kodeksów francuskich wydawał się przesądzony. Nowa elita rządząca, na czele z ks. Adamem Jerzym Czartoryskim, uzyskała akceptację cesarza Aleksandra I na możliwie jak najszybsze uchylenie obowiązujących praw. Panująca atmosfera niechęci do wszystkiego, co francuskie i rewolucyjne, również nie pozostawiała złudzeń odnośnie do dalszych losów napoleońskich kodeksów i co więcej – utrudniała zajmowanie otwartego stanowiska w obronie kodyfikacji słusznie uznawanej za obcą polskim zwyczajom i tradycjom. Hasło jej utrzymania nie wytrzymywało konfrontacji z nośną ideą zastąpienia jej kodyfi kacją narodową. Jak w tej sytuacji radzili sobie tacy wybitni prawnicy jak Antoni Bieńkowski, Jan Wincenty Bandtkie czy Antoni Wyczechowski, którzy z jednej strony doceniali jakość, nowoczesność i uniwersalizm francuskich kodeksów oraz fakt, że proces ich adaptacji na ziemiach postępował już nie bez efektów od kilku lat, a z drugiej – dostrzegali brak rozsądnej alternatywy wobec trudności, jakie wiązałyby się ze stworzeniem podobnego dzieła odwołującego się do dziedzictwa polskiej kultury prawnej?
    Źródło:
    Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego; 2018, 21; 73-88
    1733-0335
    Pojawia się w:
    Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dokumentowanie czynności przy opiekach „mniejszych” przez łódzki magistrat w latach 1832–1876
    Documentation of the „minor” guardianships activities by magistrate of Łódź in the years 1832–1876
    Autorzy:
    Machut-Kowalczyk, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2189311.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
    Tematy:
    rada familijna
    opieka
    Prezydent Miasta Łodzi
    Kodeks Cywilny Krolestwa Polskiego
    sąd pokoju
    Krolestwo Polskie
    family council
    guardianship
    President of Łodź
    Civil Code of Polish Kingdom
    court of peace
    Kingdom of Poland
    Opis:
    Z chwilą wprowadzenia Kodeksu Cywilnego Królestwa Polskiego (1825 r.) pojawiło się rozróżnienie na opieki „większe” i „mniejsze”. Pierwsze urządzane były przy udziale sądów pokoju (dla bogatszych pupili), drugie – przy udziale urzędów lokalnych (dla uboższych). Dokumentowanie czynności opiek mniejszych było regulowane przepisami administracyjnymi. Dla nowej sprawy zakładane były osobne akta. Większość z nich zawierała pismo inicjujące ustanowienie opieki, jeden protokół posiedzenia rady familijnej i spis inwentarza majątku. Akta pupilarne rzadko dokumentowały więcej czynności. Na podstawie przesłanych wcześniej przez sądy i komisje rządowe wzorów, urzędnicy sporządzali protokoły posiedzeń rad familijnych i raporty o liczbie ustanowionych opiek. Raporty i korespondencja urzędowa między magistratem a organami sądowymi i administracyjnymi była dokumentowana w aktach generalnych.
    The distinction between “major” and “minor” guardianships appeared with the Civil Code of Kingdom of Poland in 1825. The former was created with participation of the courts of peace (for wealthier pupils) and the latter – with the participation of local magistrates (for less wealthy). Documentation of the „minor” guardianships activities was regulated by administrative regulations. The separated court files were created for every new case. Most of them included document initiating the guardianship, one protocol of the family council’s meeting and the inventory of property. Custodial data rarely documented more activities. The magistrate officials created protocols of the family council’s meetings, and reports about the number of the guardianships establishments based on the forms sent by courts and the governmental commissions. Reports and official correspondence between magistrate and court’s and administrative authorities were documented in the general files.
    Źródło:
    Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego; 2022, XXV, 25; 159-173
    1733-0335
    Pojawia się w:
    Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Tryb zwoływania rad familijnych opiek „mniejszych” na podstawie akt łódzkiego i zgierskiego magistratu do 1876 roku
    Convening procedure of the family councils for the „minor” guardianships based on the magistrates’ files from Łódź and Zgierz until 1876
    Autorzy:
    Machut-Kowalczyk, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/39990579.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
    Tematy:
    rada familijna
    opieka
    Prezydent Miasta Łodzi
    Kodeks Cywilny Królestwa Polskiego
    sąd pokoju
    Królestwo Polskie
    family council
    guardianship
    President of Łódź
    Civil Code of the Kingdom of Poland
    court of peace
    Kingdom of Poland
    Opis:
    Rady familijne dla opiek „mniejszych” zwoływane były przez prezydentów albo burmistrzów (w miastach) oraz wójtów (na wsi). Akta pupilarne zachowane w Archiwum Państwowym w Łodzi dostarczają informacji o zwoływaniu tych organów przez burmistrzów i prezydentów w Łodzi i Zgierzu w latach 1825–1876. W praktyce bardzo często rady familijne odbywały się bez wcześniejszego wyznaczenia terminu. Nawet w przypadku wyznaczenia terminu posiedzenia, suplikanci chętnie sami informowali i zbierali członków rady familijnej. Zapozwy magistrat wystawiał bardzo rzadko. Uproszczona procedura mogła mieć wpływ na zmniejszenie kosztów postępowania.
    Family councils for the „minor” guardianships were convened by presidents or mayors (in the cities) and mayors (in the countryside). Custodial files in the State Archive in Łódź inform us about convening family councils by presidents and mayors in Łódź and Zgierz in years 1825–1876. Conveying family councils without prior notice was a common practice. Even when the date of meeting was set in advance, the supplicants gladly informed and gathered members of the family councils by themselves. Official calls were set up by magistrate very rarely. Simplified procedure could result in reduction of the proceedings costs.
    Źródło:
    Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego; 2023, XXVI, 26; 35-47
    1733-0335
    Pojawia się w:
    Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Geneza przepisów o dożywociu małżeńskim w projektach kodyfi kacyjnych II połowy XVIII w. Zarys problemu
    The origins of the legal regulations of conjugal life estate in codification projects of the second half of the eighteenth century. General outline of the problem
    Autorzy:
    Głuszak, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/533262.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
    Tematy:
    matrimonial property law
    advitalitas inter coniuges
    life estate
    Zamoyski Code
    Stanislaw August Code
    codification projects
    contract forms
    widow laws
    prawo małżeńskie majątkowe
    dożywocie małżeńskie
    Zbiór Praw Sądowych
    Kodeks Stanisława Augusta
    projekty kodyfikacji
    formularze umów
    prawa wdowy
    Opis:
    Towards the end of the First Republic, attempts were made to comprehensively codify Polish law twice: within the framework of Zamoyski Code and Stanisław August Code. The draft ed projects contained, among other issues, the regulation of the institution of conjugal life estate (an agreement between the spouses, granting the widow to remain living in the estate after the husband’s death), commonly used in the law of the land. And although the proposals mentioned were not used in practice, they stressed the importance of life contracts in everyday life of the Polish nobility. It is reasonable to examine the detailed provisions gathered in these projects, and the extent to which their authors grasped from the solutions previously known. The source of the provisions of the Code should be found primarily in the old Polish common law. What is more, life sentence forms, compendia and elaboration of land law and foreign law used in court practice, may be beneficial in the research as well.
    U schyłku I Rzeczypospolitej dwukrotnie: w ramach Zbioru Praw Sądowych Andrzeja Zamoyskiego oraz Kodeksu Stanisława Augusta, podjęto próbę kompleksowej kodyfikacji polskiego prawa sądowego. Przygotowane projekty zawierały, między innymi, regulację powszechnie stosowanej dotychczas w prawie ziemskim instytucji dożywocia małżeńskiego. I choć propozycje te nie zostały wykorzystane w praktyce, wskazują na doniosłą rolę, jaką umowy dożywocia odgrywały w życiu codziennym polskiej szlachty. Zasadne jest zbadanie, co legło u podstaw szczegółowych przepisów zawartych w wymienionych projektach, w jakim stopniu ich autorzy skorzystali z rozwiązań znanych wcześniej, w jakim natomiast – propozycje te miały charakter pionierski. Źródeł przepisów kodeksowych należy upatrywać przede wszystkim w dawnym polskim prawie zwyczajowym. Ponadto przydatne w badaniach mogą okazać się stosowane w praktyce sądowej formularze umów dożywocia, kompendia i opracowania prawa ziemskiego oraz prawa obce.
    Źródło:
    Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego; 2017, 20; 51-60
    1733-0335
    Pojawia się w:
    Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Stosowanie norm francuskiego Kodeksu handlowego w Księstwie Warszawskim, konstytucyjnym Królestwie Polskim i Rzeczypospolitej Krakowskiej w świetle aktów notarialnych
    Use of the norms of the French Commercial Code in the Duchy of Warsaw, the constitutional Kingdom of Poland, and the Free City of Kraków in the light of notarial deeds
    Autorzy:
    Klimaszewska, Anna
    Gałędek, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/532997.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
    Tematy:
    Code de commerce
    French Commercial Code
    translation
    notarial deeds
    implementation
    commercial law
    Duchy of Warsaw
    constitutional Kingdom of Poland
    Free City of Kraków
    francuski Kodeks handlowy
    tłumaczenie
    akty notarialne
    implementacja
    prawo handlowe
    Księstwo Warszawskie
    konstytucyjne Królestwo Polskie
    Rzeczypospolita Krakowska
    Opis:
    The French Code de commerce was adopted in the Polish territories in 1809 and remained formally binding for over 120 years. It was nonetheless transferred from post-revolutionary France into a feudal reality, where no commercial code had been in place before, without the necessary preparatory works, implementation of the legislation accompanying the Code de commerce or even an official translation. Moreover, legal scholars paid scarce attention to it in the first decades. Taken together, all these factors affected its application. Being a contribution to the complex study of the issue, the present publication examines selected notarial deeds documenting individual commercial transactions to show how the process of practical implementation of the norms of French Commercial Code developed in the Polish territories.
    Francuski Code de commerce recypowany został na ziemiach polskich w 1809 r. i obowiązywał formalnie przez ponad 120 lat. Przeszczepiony został jednak z porewolucyjnej Francji do realiów feudalnych, w których nigdy wcześniej nie obowiązywał żaden kodeks handlowy, bez koniecznych prac przygotowawczych, implementacji ustawodawstwa okołokodeksowego związanego z Code de commerce czy ofi cjalnego tłumaczenia i przy znikomym zainteresowaniu nauki prawa w pierwszych dekadach obowiązywania, co w znacznym stopniu wpływało na jego stosowanie. Niniejsza publikacja, stanowiąca przyczynek do kompleksowego studium tego zagadnienia, obrazuje, w oparciu o analizę wybranych aktów notarialnych dokumentujących poszczególne czynności handlowe, jak przebiegał proces praktycznej implementacji norm francuskiego Kodeksu handlowego na ziemiach polskich.
    Źródło:
    Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego; 2016, 19; 135-146
    1733-0335
    Pojawia się w:
    Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Między sprawiedliwością a praworządnością. Sąd Najwyższy II Rzeczypospolitej wobec problemu odpowiedzialności karnej na podstawie tzw. kodeksu Tagancewa za zdradę kraju popełnioną w okresie I wojny światowej
    Between justice and lawfulness: The approach of the Supreme Court of the Second Polish Republic to the problem of criminal responsibility for state treason committed during the First World War based on the so-called Tagantsev Code
    Autorzy:
    Szczepaniak, Damian
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/40033671.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
    Tematy:
    kodeks Tagancewa
    kongresowe Królestwo Polskie
    prawo karne II Rzeczypospolitej
    Sąd Najwyższy II Rzeczypospolitej
    zdrada kraju
    Tagantsev Code
    Congress Kingdom of Poland
    penal law of the Second Polish Republic
    the Supreme Court of the Second Polish Republic
    state treason
    Opis:
    Kwestia odpowiedzialności karnej za przestępstwo zdrady kraju popełnione podczas I wojny światowej na ziemiach byłego Królestwa Kongresowego była jednym z istotnych problemów, przed jakimi stanęło sądownictwo polskie w pierwszych latach po odzyskaniu niepodległości w 1918 r. Artykuł stanowi próbę dowiedzenia, iż orzekając w tego typu sprawach, Sąd Najwyższy nie kierował się w istocie obowiązującym prawem – które interpretował w sposób błędny i niekiedy wewnętrznie sprzeczny, w celu wykazania możliwości skazania winnych zdrady Polski. W rzeczywistości chodziło mu bowiem o uczynienie zadość społecznemu poczuciu sprawiedliwości, nakazującemu pociągnięcie do odpowiedzialności osób działających na niekorzyść sprawy polskiej w szczególnie trudnym okresie walk o niepodległość.
    The issue of criminal responsibility for the crime of state treason committed during the First World War in the territory of the former Congress Kingdom of Poland was one of the problems which the Polish judicial system faced in the first years after restoring independence in 1918. The present paper is an attempt at demonstrating that in the judicial practice concerning such cases, the Supreme Court did not actually adhere to the laws in effect. The Supreme Court interpreted those laws in an incorrect and sometimes contradictory manner in order to establish the possibility of condemning the persons who were deemed guilty of treason against Poland. In fact, the Supreme Court aimed at satisfying the social sense of justice which demanded responsibility of persons who acted against the interest of the Polish cause in the particularly difficult time of the fight for independence.
    Źródło:
    Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego; 2023, XXVI, 26; 149-166
    1733-0335
    Pojawia się w:
    Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przestępstwo zgwałcenia i jego sprawcy w II Rzeczypospolitej. Próba wstępnej charakterystyki
    The crime of rape and its perpetrators in the Second Republic of Poland. An attempt at preliminary characteristic
    Autorzy:
    Rodak, Mateusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/533305.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
    Tematy:
    rape in the Second Republic of Poland
    rape terminology
    indecent sexual act
    the attitude of the raped
    rape perpetrator
    Criminal Code 1932
    criminal law before unification
    zgwałcenie w II Rzeczypospolitej
    terminologia zgwałcenia
    czyn nierządny
    postawa gwałconej
    sprawca gwałtu
    kodeks karny 1932
    prawo karne przed unifikacją
    Opis:
    The crime of rape, and especially its reasons and results, was among the numerous social issues that remained covered with a particular taboo in the Second Republic of Poland. At the time, there was no environment that would undertake to initiate a discussion whose subjects would include among others the exceedingly unclear legal situation of victims of rape. Even with the fairly harsh penal sanctions that the perpetrators of the crime were threatened with, the raped women had to prove before the court that they did not provoke the man with their behaviour, and that while being raped they resisted physically. It was so as lack of resistance was considered a particular concession for a sexual intercourse. All criminal codes binding in 1932 envisaged relatively harsh penalties for perpetrators of rape. The new criminal code also continued the practice. Nevertheless, it introduced certain significant changes which included the unification of terminology (introduction of the term czyn nierządny (literally: ‘an indecent act’) in the place of the previously binding czyn lubieżny (literally ‘a lascivious act’) and zgwałcenie (‘raping’)), persecution ex officio in the case of crimes perpetrated against people under 15, and recognition of the fact that both women and men could be victims and perpetrators of rape. Nevertheless, as the contemporary statistics prove, perpetrators of the crime in the Second Republic were solely men, and predominantly residents of rural areas. The highly incomplete calculations point, however, to the fact that the largest number of men sentenced for rape came from the areas where modernisation processes, not only concerning economy but also related to the question of emancipation and self-awareness of women, were much quicker, i.e. in the western voivodeships. At the same time, the number of people sentenced for rape remained exceptionally low in the eastern regions. This seems to be primarily the result of the exceedingly introverted, highly traditional character of the local rural environments, where the level of trust for the Polish administration remained exceptionally low at the same time. Thus, a statistical perpetrator of rape in the Second Republic was a male, poorly educated as a rule, young (below 30), and in most cases living in the country yet being a casual labourer in the city. Even with the Polish society being multidenominational at the time, most of the perpetrators were Christian, and – although this depended on the region – predominantly a member of the Roman Catholic Church.
    Wśród wielu kwestii społecznych, które w Drugiej Rzeczypospolitej pozostawały objęte swoistym tabu, znalazło się między innymi przestępstwo zgwałcenia, przede wszystkim zaś jego przyczyny oraz skutki. Nie istniało wówczas w zasadzie żadne środowisko, które podjęłoby się zainicjowania dyskusji, w której tematem stałaby się m. in. niezwykle niejasna sytuacja prawna ofiar gwałcicieli. Wbrew bowiem dość surowym sankcjom karnym, które groziły sprawcom tego przestępstwa, zgwałcone kobiety udowodnić musiały w trakcie procesu sądowego, że swoim zachowaniem nie sprowokowały mężczyzny oraz, że w trakcie gwałtu stawiały opór fizyczny. Jego brak uznawano bowiem jako swoiste przyzwolenie na odbycie stosunku. Wszystkie obowiązujące do 1932 r. kodeksy karne przewidywały stosunkowo surowe kary dla sprawców gwałtów. Również nowy kodeks karny kontynuował tę praktykę. Niemniej przynosił pewne istotne zmiany, wśród których znalazły się: ujednolicenie terminologii (wprowadzenie pojęcia „czynu nierządnego” w miejsce obowiązujących dotychczas „czynu lubieżnego” oraz „zgwałcenia”), ściganie z urzędu przestępstwa dokonanego na osobie poniżej 15 roku życia oraz uznanie faktu, że ofiarą jak i sprawcą zgwałcenia mogły (mogli) być zarówno kobiety jak i mężczyźni. Niemniej, jak wskazują ówczesne statystyki, sprawcami tego przestępstwa pozostawali w Drugiej Rzeczypospolitej wyłącznie mężczyźni, i to przede wszystkim mieszkańcy ówczesnej wsi. Bardzo niepełne wyliczenia wskazują jednak, że największa liczba skazanych za gwałt pochodziła z terenów (województwa zachodnie), w których znacznie szybciej przebiegały procesy modernizacyjne, w tym nie tylko te dotyczące ekonomii, ale również w kwestii emancypacji i samoświadomości kobiet. Jednocześnie w województwach wschodnich liczba skazanych za gwałt pozostawała wyjątkowo niska. Wydaje się, że był to przede wszystkim wynik niezwykle introwertycznego, bardzo tradycyjnego charakteru miejscowych środowisk wiejskich, w których poziom zaufania w stosunku do polskiego aparatu administracyjnego pozostawał jednocześnie wyjątkowo niski. Statystyczny sprawca gwałtu w Drugiej Rzeczypospolitej był więc mężczyzną, z reguły słabo wykształconym, młodym (przed 30 rokiem życia), zazwyczaj mieszkał na wsi, pracując jednak dorywczo w mieście. Był też, co w kontekście charakterystycznej dla tego okresu wielowyznaniowości społeczeństwa polskiego, przede wszystkim wyznawcą religii chrześcijańskiej, w tym, choć zależało to od regionu, głównie reprezentantem kościoła rzymskokatolickiego.
    Źródło:
    Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego; 2015, 18; 131-148
    1733-0335
    Pojawia się w:
    Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kwestia właściwości osobowej trybunałów handlowych w wybranych orzeczeniach Sądu Apelacyjnego Wolnego Miasta Krakowa. Z zagadnień stosowania francuskiego Kodeksu handlowego z 1807 r. na ziemiach polskich
    The concept of personal jurisdiction of commercial tribunals in selected case law of the Appellate Court of the Free City of Krakow. Some issues concerning the application of the French 1807 Commercial Code on the Polish territories
    Autorzy:
    Klimaszewska, Anna
    Gałędek, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/532965.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
    Tematy:
    Code de commerce
    French Commercial Code of 1807
    case law
    personal jurisdiction
    commercial tribunals
    application of law
    Appellate Court of the Free City of Krakow
    hard coal mine in Dąbrowa
    traders
    commerçants
    francuski Kodeks handlowy z 1807 r.
    orzecznictwo
    właściwość osobowa
    trybunały handlowe
    stosowanie prawa
    Sąd Apelacyjny Wolnego Miasta Krakowa
    kopalnia węgla kamiennego w Dąbrowie
    handlujący
    Opis:
    The article focuses on the issue of personal jurisdiction of commercial tribunals in selected judgements issued by the Appellate Court of the Free City of Krakow. Considering the fact that court records held in Polish archives (related not only to commercial cases) have been mostly destroyed, and commercial judicature in the territories of the so-called former Galician departments only functioned for a few years, its output deserves special attention. Especially since this matter as provided for in the Commercial code was unclear and ambiguous, and the Krakow judges adjudicated in compliance with the French line, which had shaped not only based on the provisions of the Code de commerce, but above all based on the successively produced in France additional legal acts related to the commercial law, rich case law and legal science that supplemented the code. They had not been adopted in the Polish territories, and publications aiming to familiarize the Polish lawyers with them did not start to appear until the ‘40s of the 19th century, and Polish scholars did not exhibit a serious interest in the area of commercial law until the ‘60s of that century.
    Artykuł koncentruje się na zagadnieniu właściwości osobowej trybunałów handlowych w wybranych wyrokach Sądu Apelacyjnego Wolnego Miasta Krakowa. Biorąc pod uwagę fakt, iż akta sądowe w archiwach polskich (nie tylko odnoszące się do spraw handlowych) w większości uległy zniszczeniu, a sądownictwo handlowe na terenach tzw. departamentów pogalicyjskich funkcjonowało jedynie przez kilka lat, jego dorobek orzeczniczy zasługuje na szczególną uwagę. Tym bardziej, iż we wzbudzającej wątpliwości i niejednoznacznie uregulowanej w samym Kodeksie handlowym kwestii krakowscy sędziowie orzekali zgodnie z obowiązującą wówczas linią francuską, kształtującą się w oparciu nie tylko o normy Code de commerce, ale przede wszystkim namnażane sukcesywnie we Francji ustawodawstwo okołokodeksowe, bogate orzecznictwo i doktrynę związana z kodeksem. Nie obowiązywały one na ziemiach polskich, a publikacje je przybliżające zaczęły w większym nasileniu pojawiać się w latach 40. XIX w. O poważnym zainteresowaniu polskich przedstawicieli nauki prawem handlowym można mówić dopiero właściwie od lat 60. XIX stulecia.
    Źródło:
    Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego; 2017, 20; 169-182
    1733-0335
    Pojawia się w:
    Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pojęcie czynności handlowych w wybranych orzeczeniach Sądu Apelacyjnego Wolnego Miasta Krakowa. Z zagadnień stosowania francuskiego Kodeksu handlowego z 1807 r. na ziemiach polskich
    The concept of commercial acts in selected case law of the Appellate Court of the Free City of Krakow. Some issues concerning the application of the French 1807 Commercial Code on the Polish territorie
    Autorzy:
    Klimaszewska, Anna
    Gałędek, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/533276.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
    Tematy:
    French Commercial Code of 1807
    Code de commerce
    commercial acts
    jurisdiction of commercial tribunals
    sale of coal
    Appellate Court of the Free City of Krakow
    case law
    hard coal mine in Dąbrowa
    companies
    francuski Kodeks handlowy z 1807 r.
    czynności handlowe
    właściwość trybunałów handlowych
    sprzedaż węgla
    Sąd Apelacyjny Wolnego Miasta Krakowa
    orzecznictwo
    kopalnia węgla kamiennego w Dąbrowie
    spółki
    Opis:
    Many aspects of the application of the French 1807 Commercial Code gave rise to doubts and disputes, which had to do with the much lower level of legislative technique than in the case of the Civil Code. One of such problems was the issue of jurisdiction of commercial tribunals, resting, among others, on the premise of performing commercial acts, whose legal defi nition was not provided by the Code de commerce. In France, the code was accompanied by successively produced other legal acts related to the commercial law and by a rich output of legal science and case law. Th e former were not adopted in the Polish territories along with the adoption of the Commercial Code in the 19th century, and the other elements of French legal culture concerning this area were very hard to come by, as the Polish scholars were scarcely interested in the domain of commercial law. As an eff ect, the judges, oft en adjudicating in difficult and complex cases, were left to their own devices. The article presents then the way how the judges applied code norms. This is illustrated by some examples of selected judgments issued by the Appellate Court in the Free City of Krakow, which concern the topic of commercial activities and jurisprudence of commercial tribunals.
    Wiele kwestii związanych ze stosowaniem francuskiego Kodeksu handlowego z 1807 r. wywoływało wątpliwości i spory – nie bez związku ze zdecydowanie niższym poziomem techniki legislacyjnej niż w przypadku Kodeksu cywilnego. Jedną z nich była kwestia właściwości trybunałów handlowych, opierająca się m.in. na przesłance dokonywania czynności handlowych, których jednakże legalnej defi nicji w Code de commerce zabrakło. We Francji kodeksowi towarzyszyło sukcesywnie namnażane ustawodawstwo okołokodeksowe oraz bogaty dorobek doktryny i orzecznictwa. Do przyjęcia tego pierwszego w ślad za Kodeksem handlowym na ziemiach polskich w XIX w. jednak nie doszło, a zapoznanie się na początku stulecia z pozostałymi elementami kultury prawa francuskiego w tym zakresie w wysokim stopniu utrudniał fakt niemalże całkowitego braku zainteresowania przedstawicieli polskiej nauki dziedziną prawa handlowego. W efekcie, orzekający w nierzadko trudnych i skomplikowanych sprawach sędziowie pozostawieni byli sami sobie. Sposób stosowania przez nich norm kodeksowych na przykładzie wybranych orzeczeń Sądu Apelacyjnego Wolnego Miasta Krakowa dotyczących zagadnienia czynności handlowych i związanej z nimi właściwości trybunałów handlowych stanowi przedmiot niniejszej publikacji.
    Źródło:
    Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego; 2017, 20; 147-167
    1733-0335
    Pojawia się w:
    Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Prawo pracy II RP: symbioza zatrudnienia pracowniczego i cywilnoprawnego (prolegomena do współczesnego podziału zatrudnienia)
    Employment law during the Second Polish Republic (1918–1939): The Case of legal symbiosis of employment – and civil-type of work (Introduction to the most current legal dispute between subordinated and independent type of work)
    Autorzy:
    Świątkowski, Andrzej Marian
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/533181.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
    Tematy:
    freedom of work
    liberty to choose legal source of obligation to perform work
    employment contract
    civil type of contract
    regulations of the President of Second Polish Republic related to: white color type of contracts
    blue collar contracts of employment and the Code of obligations to perform work for services
    Prawo pracy
    II Rzeczpospolita
    kodeks pracy z 1974 r.
    umowy o pracę
    umowy cywilnoprawne o świadczenie pracy
    wolność wyboru formy zatrudnienia
    zatrudnienie pracownicze
    zatrudnienie niepracownicze
    Opis:
    Traditionally (as it was regulated in the Roman law) employees sell their labour while the workers and self-employed sell a product which they manufactured. Therefore an employees has been qualified by labour lawyers as those who perform their subordinated type work under the contract of employment while independent work performed personally by producers of any work or services and self-employed is qualified as carried under the contract for services. Between the Great Wars Polish entrepreneurs and workers enjoy a freedom to chose between employment which was categorized by the state legislator as “subordinated” or “independent” . Presidential regulations, two of 1928 on white collar- and blue collar type of employment contracts were used on equal footing with the third regulation entitled The Code of obligations introduced into the national civil law system in 1933. The stage of legal symbiosis of employment- and civil-type of work existed until new amendments to the Labour Code of 1974 were gradually introduced in 1996 and 2002. That stage of full freedom of choice of a legal source for legal relationship within it boundaries any kind of depend work might be carried on was compromised by the both, the state legislator and the judiciary, which looked for a single factor instead taking into consideration the principle of mutuality commitment and promises of future performance which provides the most distinguished arrangement of employment relationship – to maintain legal ties for longer period of time, not just for singular act of service in return for wages. The current policy of trade unions advocating an idea of end up with work performed on the legal bases of civil type of contracts for services and guarantee all employees stable contracts of open end employment is contradicting the UE concept flexicurity based on both flexible and reliable contractual arrangements.
    Obecne trudności związane z odgraniczeniem pracy wykonywanej w ramach umowy o pracę od zatrudnienia na podstawie umów cywilnoprawnych mają źródło w prawie rzymskim, którego zasady leżą u podstaw systemów prawa prywatnego państw europejskich. Zmiana nastąpiła pod koniec XIX wieku, kiedy zaczął rozwijać się jeden z dwóch najważniejszych działów prawa pracy – zbiorowe prawo pracy. Presja związków zawodowych reprezentujących interesy pracowników sprawiła, iż organizacje związkowe zostały uznane przez władze poszczególnych państw za wyłącznego reprezentanta interesów i praw pracowniczych. Wymuszenie na pracodawcach i władzach państw zagwarantowania bezpieczeństwa prawnego i socjalnego pracownikom w drastyczny sposób zróżnicowało status prawny osób zatrudnionych na podstawie umów o pracę oraz tych świadczących pracę na podstawie umów cywilno-prawnych. Tym samym podważona została idea wolności umów, na podstawie których oraz w ramach stosunków prawnych zainicjowanych dwoma zasadniczo różnymi typami umów (umowy o pracę lub jednej z umów cywilno-prawnych), może być wykonywania praca: w ramach zatrudnienia pracowniczego lub nie-pracowniczego. Regulacje prawne wprowadzone do prawa pracy po zakończeniu I wojny światowej wywarły istotny wpływ na ograniczenie swobody stron kształtowania podstaw i ram prawnych zatrudnienia. Początkowo powszechnie obowiązująca, niemal absolutna wolność wybierania podstaw prawnych i ram zatrudnienia doznawała coraz częstszych wyłomów. Zmiana ustrojowa w 1989 r. sprawiła, że przedsiębiorcy uznali, iż wymagania konkurencji ograniczają możliwość zatrudniania pracowników na podstawie umów o pracę. Reakcją władz państwowych na te tendencje w polityce zatrudnienia i w stosunkach pracy było wprowadzenie prawnego domniemania zatrudnienia pracowniczego, nie pozbawiającego stron stosunków pracy prawa do swobodnego wyboru podstawy i ram prawnych zatrudniania: pracowniczego lub cywilno-prawnego.
    Źródło:
    Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego; 2015, 18; 169-191
    1733-0335
    Pojawia się w:
    Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-13 z 13

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies