Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "„Republic”" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 30
Tytuł:
Kwestia zaopatrzenia inwalidów wojennych z byłej Ukraińskiej Republiki Ludowej w II Rzeczpospolitej w latach 1921–1927
Autorzy:
Święch, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1401321.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Tematy:
wojna polsko-bolszewicka
II Rzeczpospolita
Ukraińska Republika Ludowa
ukraińscy inwalidzi wojenni
Polish-Soviet war
Second Polish Republic
the Ukrainian People’s Republic
Ukrainian war invalids
Opis:
Głównym celem artykułu jest analiza problematyki dotyczącej zaopatrzenia inwalidów wojennych z byłej Ukraińskiej Republiki Ludowej (URL), którzy walczyli u boku Wojska Polskiego w wojnie polsko-bolszewickiej. Po zakończeniu działań wojennych wraz z innymi żołnierzami URL zostali oni internowani w Polsce. Po likwidacji obozów internowania w 1924 r. znaleźli się w trudnej sytuacji. Jednak dopiero w 1927 r. zrównano ich w prawach z polskimi inwalidami wojennymi. Niniejszy artykuł ukazuje proces legislacyjny, który doprowadził do wydania rozporządzenia w tej sprawie. Ukazuje również motywy, jakimi kierowały się polskie władze.
The main purpose of the article is to analyze the issues regarding the supply of war invalids from the former Ukrainian People’s Republic who fought alongside the Polish Army in the Polish-Soviet war. Aft er the end of hostilities, they were interned in Poland along with other soldiers of the Ukrainian People’s Republic. After the liquidation of internment camps in 1924, they found themselves in a diffi cult situation. However, it wasn’t until 1927 that they were equated with Polish war invalids. This article shows the legislative process that led to the issue of a regulation on this matter. It also shows the motives of the Polish authorities.
Źródło:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego; 2020, 23; 55-69
1733-0335
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Międzywojenne piśmiennictwo i orzecznictwo we współczesnych podręcznikach prawa karnego oraz komentarzach do kodeksu karnego
Literature and court judgements from between the two world wars in contemporary course books of criminal law and commentaries to the criminal code
Autorzy:
Rakowski, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/533227.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Tematy:
criminal law
Second Republic of Poland
legal literature
judgements of the Supreme Court of the Second Republic of Poland
teaching criminal law in the Second Republic of Poland
prawo karne
II Rzeczypospolita
piśmiennictwo prawnicze
orzecznictwo SN II RP
nauka prawa karnego w II RP
Opis:
The author of the article seeks an answer to the question whether the works published in the recent years make reference to the achievements of the Polish criminal law science from the time between the two world wars. The study focuses on the most common publications, that is academic course books (designed for students) and commentaries on the code (addressed to practitioners). They contain fairly numerous references to the works of criminal lawyers active in the Second Republic of Poland (usually Juliusz Makarewicz, Wacław Makowski, Leon Peiper, Stefan Glaser, and Aleksander Mogilnicki). The course books in criminal law present basic questions and therefore the rulings of the courts (also contemporary) are hardly ever quoted in such publications. References to the judgements of the Supreme Court of the Second Republic of Poland, also from the pre-code period, are in turn present in the contemporary commentaries to the criminal code. The materials gathered allow the statement that various contemporary authors, also co-authors of collective works, make use of the achievements of the criminal lawyers of the Second Republic to a different degree. It is worth noting that if a recently published work contains references to pre-war literature on the subject and court judgements, it usually draws conclusions different from those of other authors. Such a status quo proves that bygone literature and judgements are still useful for the interpretation of the binding regulations of criminal law.
Autor artykułu poszukuje odpowiedzi na pytanie, czy w pracach wydawanych w ostatnich latach przywoływany jest dorobek polskiej nauki prawa karnego okresu międzywojennego. Przedmiotem badań są publikacje najbardziej powszechne, czyli podręczniki akademickie (przeznaczone dla studentów) oraz komentarze do kodeksu (kierowane do praktyków). Można w nich odnaleźć dość liczne odesłania do dzieł karnistów aktywnych w okresie II Rzeczypospolitej (najczęściej Juliusza Makarewicza, Wacława Makowskiego, Leona Peipera, Stefana Glasera oraz Aleksandra Mogilnickiego). W podręcznikach do nauki prawa karnego prezentowane są zagadnienia podstawowe i dlatego w zasadzie w publikacjach tego rodzaju nie jest przywoływane orzecznictwo sądów (również współczesne). Odesłania do wyroków Sądu Najwyższego II RP, także z okresu przedkodeksowego, występują za to we współczesnych komentarzach do kodeksu karnego. Zgromadzony materiał pozwala na stwierdzenie, że różni współcześni autorzy, także współtwórcy prac zbiorowych, niejednakowo chętnie korzystają z dorobku karnistów II Rzeczypospolitej. Warto też zauważyć, że jeśli w wydanej ostatnio pracy odnajdujemy odesłania do przedwojennej literatury przedmiotu i orzeczeń sądowych, to zazwyczaj wskazywane są tam tezy inne niż przywoływane przez pozostałych autorów. Taki stan rzeczy wskazuje, że dawne piśmiennictwo i orzecznictwo wciąż jest przydatne przy interpretacji obowiązujących przepisów prawa karnego.
Źródło:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego; 2014, 17; 287-302
1733-0335
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Poglądy Emila Stanisława Rappaporta na prawo karne i jego kodyfikację w Polsce Ludowej początku lat pięćdziesiątych
Views of Emil Stanisław Rappaport on criminal law and its codification in Polish Peoples Republic of the early fifties
Autorzy:
Szczygieł, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/532906.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Tematy:
Polish Peoples Republic
criminal law
codification
Emil Stanisław Rappaport
Polska Rzeczpospolita Ludowa
prawo karne
kodyfikacja
Opis:
The work presents the views of Emil Stanisław Rappaport on criminal law and its codification in the beginning of Polish People’s Republic. The considerations are mainly based on preserved archival materials that show the attitude of Professor Rappaport to the problems of criminal law in post-war Poland. Of significance for the article are also published sources, especially conference materials related to preparations for the 1st Congress of Polish Science, which reveal a significant discrepancy in the perception of the criminal law by academics, including Rappaport, and politicians.
Praca prezentuje poglądy Emila Stanisława Rappaporta na prawo karne i jego kodyfikację w początkach Polski Ludowej. Rozważania prowadzone są przede wszystkim w oparciu o zachowane materiały archiwalne, które ukazują stosunek prof. Rappaporta do problematyki prawa karnego powojennej Polski. Istotne znaczenie dla artykułu mają również źródła publikowane, a zwłaszcza materiały konferencyjne związane z przygotowaniami do I Kongresu Nauki Polskiej, z których wynika istotna rozbieżność w zapatrywaniu na prawo karne przedstawicieli ówczesnej nauki, w tym Rappaporta, oraz polityki.
Źródło:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego; 2019, 22; 317-331
1733-0335
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ wojny na prawodawstwo antylichwiarskie w pierwszych latach II Rzeczypospolitej (1918–1921)
The influence of war on anti-usury legislation in the first years of the Second Polish Republic (1918–1921)
Autorzy:
Pokoj, Jakub
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/965356.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Tematy:
war
economy
usury
speculation
war usury
Second Polish Republic
wojna
gospodarka
lichwa
spekulacja
lichwa wojenna
II Rzeczpospolita
Opis:
The aim of this paper is to analyse the issue of the influence of war on anti-usury legislation in the first years of the Second Polish Republic (1918–1921). The four years of World War I resulted in a major economic crisis and long-lasting shortages of numerous commodities, including raw resources and life necessities. This situation was a serious threat for the reborn Polish state therefore forced Polish legislator to react. As soon as on 5th December 1918 a decree on war usury was issued. Regulation in the field of war usury consisted of several types of illicit acts and basic rules of a particular procedure which was supplementary to common penal procedures. The main aim of the anti-usury legislation was to mitigate the negative consequences of shortages of goods caused by war. The economic impact on legislation was even more distinct in the Bill on combating war usury of the 2nd July 1920 which was the main anti-usury legislation in the interwar period as it remained in force until 1938
Głównym celem niniejszego artkułu jest analiza problematyki wpływu wojny na regulacje antylichwiarskie w pierwszych latach II Rzeczypospolitej (1918–1921). Cztery lata I wojny światowej skutkowały znaczącym kryzysem ekonomicznym oraz długotrwałym niedoborem licznych dóbr, w tym surowców oraz artykułów pierwszej potrzeby. Ta sytuacja stanowiła poważne zagrożenie dla odrodzonego państwa polskiego, co zmusiło polskiego prawodawcę do reakcji. Już 5 grudnia 1918 r. został wydany dekret o lichwie wojennej. Regulacje składały się z kilku typów czynów zabronionych i przepisów szczególnych w dziedzinie postępowania karnego. Głównym celem przepisów antylichwiarskich było złagodzenie negatywnych następstw braku dóbr spowodowanego wojną. Wpływ gospodarki na prawodawstwo był jeszcze bardziej widoczny w ustawie z dnia 2 lipca 1920 r. o zwalczaniu lichwy wojennej, która była najważniejszym aktem w dziedzinie przeciwdziałania lichwie w II RP, jako że obowiązywała do 1938 r.
Źródło:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego; 2018, 21; 181-192
1733-0335
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Akt o Formie rządów z 1919 roku – pierwsza konstytucja niepodległej Finlandii
The Constitution Act of 1919: the fi rst constitution of independent Finland
Autorzy:
Michalski, Dawid
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/532947.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Tematy:
Republic of Finland
Carl Gustaf Mannerheim
constitutionalism
constitution
form of government
Republika Finlandii
konstytucjonalizm
konstytucja
forma rządów
Opis:
The study is an attempt to describe and analyse the first constitutional act of independent Finland. The Constitution Act of 1919 defined the Finnish political system. Although it was an object of ideological arguments (monarchist vs. republican tradition), its provisions, and especially the strong position of the president as an executive power with legislative competences, resulted from a compromise. Despite that, the classical division into three powers was introduced into the Finnish political and legal system. The act was not ideal, yet at that stage in the history of Finland it was an expected result of a compromise with strong constitutional foundation for the political and legal progress of a developing country.
W studium podjęto się próby przedstawienia i zbadania pierwszego aktu o charakterze konstytucyjnym wydanego w niepodległej Finlandii: Aktu o Formie rządów z 1919 r. Dokument przede wszystkim jednoznacznie zdefiniował formę rządów, która wcześniej była przedmiotem licznych sporów ideologicznych (tradycje monarchistyczne contra idee republikańskie), co doprowadziło nawet do wybuchu wojny domowej. Osiągając kompromis, do fińskiego porządku prawnego wprowadzono urząd prezydenta z silną władzą wykonawczą i licznymi kompetencjami ustawodawczymi, wybieranego w pośrednich wyborach powszechnych. Rzeczywista pozycja ustrojowa prezydenta została zatem bardzo silnie ugruntowana. Pomimo tego, w fińskim systemie konstytucyjnym zastosowano klasyczny trójpodział władzy (legislatywa nie została unormowana w badanym akcie). Akt o Formie rządów z 1919 r. był na ówczesnym etapie rozwoju fińskiej państwowości dokumentem niezbędnym i wyczekiwanym. Nie była to ustawa doskonała, ale przepisy w niej zawarte, dzięki kompromisowemu charakterowi, umożliwiły dalszy rozwój fińskiego państwa oparty na solidnych fundamentach ustrojowych.
Źródło:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego; 2016, 19; 245-254
1733-0335
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Między sprawiedliwością a praworządnością. Sąd Najwyższy II Rzeczypospolitej wobec problemu odpowiedzialności karnej na podstawie tzw. kodeksu Tagancewa za zdradę kraju popełnioną w okresie I wojny światowej
Between justice and lawfulness: The approach of the Supreme Court of the Second Polish Republic to the problem of criminal responsibility for state treason committed during the First World War based on the so-called Tagantsev Code
Autorzy:
Szczepaniak, Damian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/40033671.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Tematy:
kodeks Tagancewa
kongresowe Królestwo Polskie
prawo karne II Rzeczypospolitej
Sąd Najwyższy II Rzeczypospolitej
zdrada kraju
Tagantsev Code
Congress Kingdom of Poland
penal law of the Second Polish Republic
the Supreme Court of the Second Polish Republic
state treason
Opis:
Kwestia odpowiedzialności karnej za przestępstwo zdrady kraju popełnione podczas I wojny światowej na ziemiach byłego Królestwa Kongresowego była jednym z istotnych problemów, przed jakimi stanęło sądownictwo polskie w pierwszych latach po odzyskaniu niepodległości w 1918 r. Artykuł stanowi próbę dowiedzenia, iż orzekając w tego typu sprawach, Sąd Najwyższy nie kierował się w istocie obowiązującym prawem – które interpretował w sposób błędny i niekiedy wewnętrznie sprzeczny, w celu wykazania możliwości skazania winnych zdrady Polski. W rzeczywistości chodziło mu bowiem o uczynienie zadość społecznemu poczuciu sprawiedliwości, nakazującemu pociągnięcie do odpowiedzialności osób działających na niekorzyść sprawy polskiej w szczególnie trudnym okresie walk o niepodległość.
The issue of criminal responsibility for the crime of state treason committed during the First World War in the territory of the former Congress Kingdom of Poland was one of the problems which the Polish judicial system faced in the first years after restoring independence in 1918. The present paper is an attempt at demonstrating that in the judicial practice concerning such cases, the Supreme Court did not actually adhere to the laws in effect. The Supreme Court interpreted those laws in an incorrect and sometimes contradictory manner in order to establish the possibility of condemning the persons who were deemed guilty of treason against Poland. In fact, the Supreme Court aimed at satisfying the social sense of justice which demanded responsibility of persons who acted against the interest of the Polish cause in the particularly difficult time of the fight for independence.
Źródło:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego; 2023, XXVI, 26; 149-166
1733-0335
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dzierżawa wieczysta warszawskich nieruchomości w dwudziestoleciu międzywojennym. Zarys problematyki
Perpetual lease of Warsaw estates in the interwar period: General overview
Autorzy:
Wiśniewska, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/533137.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Tematy:
perpetual lease
The Second Polish Republic
interwar
Polska
Warsaw estate
dzierżawa wieczysta
II Rzeczypospolita
dwudziestolecie międzywojenne
warszawskie nieruchomości
Opis:
In The Second Polish Republic, subsequent legal acts, such as the regulation of the President of the Republic of 30 December 1924, on the liquidation of state land and perpetual lease, were meant to facilitate the liquidation of legal relations related to shared property. On the other hand, there were laws passed that authorized the government to conclude a perpetual lease of state-owned real estate located in Warsaw. The first of them was the Act of July 29, 1921, issued to facilitate the area behind the citadel and the strip of land along Górna Street in Warsaw for the construction of houses. Perpetual lease was used by the legislature only for land located in the former Kingdom of Poland, which was the result of the lack of a more appropriate legal institution in the legal system applicable in the this territory. On the other hand, the legal order in force in the rest of the area was governed by the building law, which was used for analogous purposes as perpetual lease.
W II Rzeczypospolitej ułatwieniu likwidacji stosunków prawnych związanych z własnością podzieloną miały służyć kolejne akty prawne, takie jak rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z 30 grudnia 1924 r. o likwidacji państwowych czynszów wieczystych i dzierżaw wieczystych. Jednak z drugiej strony uchwalane były ustawy, które upoważniały rząd do zawierania umowy dzierżawy wieczystej nieruchomości państwowych położonych w Warszawie. Pierwszą z nich była ustawa z dnia 29 lipca 1921 r. w przedmiocie przeznaczenia terenów za cytadelą oraz pasa ziemi wzdłuż ulicy Górnej w Warszawie pod budowę domów. Dzierżawa wieczysta została wykorzystana przez ustawodawcę tylko w odniesieniu do gruntów położonych na terenie byłego Królestwa Polskiego, co było wynikiem braku bardziej odpowiedniej instytucji prawnej w systemie prawnym obowiązującym na tym terytorium. Natomiast porządek prawny obowiązujący na pozostałym obszarze regulowało prawo zabudowy, które było stosowane w analogicznych celach jak dzierżawa wieczysta.
Źródło:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego; 2019, 22; 247-259
1733-0335
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Statut Organizacyjny Urzędu Wojewódzkiego Krakowskiego z 1932 r. jako przykład organizacji urzędów wojewódzkich w II Rzeczypospolitej
Organization of a Provincial Offices in the Second Polish Republic on the example of the Provincial Office in Krakow in the sight of the 1932 Organizational Statutes
Autorzy:
Buchwald-Cieślak, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/533233.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Tematy:
Second Polish Republic
public administration
voivodship
province governor
provincial office
II Rzeczypospolita
administracja publiczna
województwo
wojewoda
urząd wojewódzki
Opis:
In the Second Polish Republic there were new administrative structures. As a result of the unification process, central and territorial administrations were created. Territorial administration was divided into government and self-government administration. Government administration was created by general and special administration. A particular organ in the administration of the Second Polish Republic was the voivod who performed two functions. On the one hand, he was the representative of the Government in the area of the voivodship, on the other hand he was the head of the general administration. The character of the authority of the provincial governor and his office, which assisted him in performing his tasks, was presented on the example of the Provincial Office in Krakow of the 1932.
W artykule podjęto próbę scharakteryzowania ustroju Urzędu Wojewódzkiego Krakowskiego w świetle Statutu organizacyjnego i szczegółowego podziału czynności wprowadzonego zarządzeniem Wojewody Krakowskiego z 21 grudnia 1931 r. Na potrzeby artykułu dokonano również skrótowego przedstawienia struktury aparatu administracji publicznej w II Rzeczypospolitej, ze szczególnym uwzględnieniem funkcji wojewody jako przedstawiciela rządu oraz szefa administracji ogólnej.
Źródło:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego; 2017, 20; 268-288
1733-0335
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Main currents in views on the reorganisation of the apparatus of executive power in the eighteenth-century Polish-Lithuanian Commonwealth
Zasadnicze nurty w poglądach na reorganizację aparatu władzy wykonawczej w osiemnastowiecznej Rzeczypospolitej
Autorzy:
Malec, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1931242.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Tematy:
Republic of Nobles
executive power
reforms of administration
administrative Thought
Rzeczpospolita szlachecka
władza wykonawcza
reformy administracji
myśl administracyjna
Opis:
In the eighteenth century, and particularly in its second half, concepts of rebuilding the state administration began to emerge in Poland, the basic structure of which dates back to the times of the estate monarchy and did not meet the needs of the modern state of the Age of Enlightenment, and at the same time differed substantially from the solutions functioning in the absolute monarchies neighbouring Poland, where it was based at that time on the principles of centralism and bureaucracy. Meanwhile, in the Republic of Nobles, all offices were filled for life, without any particular emphasis on the professionalism of the candidates. In the first half of the eighteenth century, along with penetration of the idea of the Enlightenment into Poland, the seeds of modern concepts emerged, postulating a complete reform of the system of the Commonwealth. The reform programme contained in the works of the precursors of the Polish Enlightenment covered a wide range of problems, postulating the reorganization and healing of the entire apparatus of state power, sometimes also touching upon social issues. The political writing of that time, when discussing the basics of the functioning of the administration, usually emphasized the primacy of the law passed by the Sejm over executive activity. The influence of Polish political writing on the reform of the administration seems indisputable. The structure of the central authorities clearly referred to the concepts of the political thought of the time, constantly evolving towards modern forms of internal administration of the state, at the same time drawing on the achievements of European cameralist and police thought.
W XVIII stuleciu, a szczególnie w jego drugiej połowie, poczęły się w Polsce rodzić koncepcje przebudowy administracji państwowej, której zasadnicza struktura wywodziła się jeszcze z czasów monarchii stanowej i nie przystawała do potrzeb nowoczesnego państwa epoki Oświecenia, a jednocześnie odbiegała zasadniczo od rozwiązań funkcjonujących w sąsiadujących z Polską monarchiach absolutnych, gdzie oparto ją w owym czasie na zasadach centralizmu i biurokratyzmu. Tymczasem w Rzeczypospolitej szlacheckiej wszystkie urzędy były obsadzane dożywotnio, bez przywiązywania wielkiej wagi do fachowości kandydatów. Wraz z przenikaniem do Polski idei Oświecenia, ujawniać się poczęły zalążki nowoczesnych koncepcji postulujących pełną reformę ustroju Rzeczypospolitej. Program reform zawarty w dziełach prekursorów polskiego Oświecenia obejmował szeroką gamę problemów. Postulowano reorganizację i uzdrowienie całego aparatu władzy państwowej, dotykając niekiedy także zagadnień społecznych. Ówczesna publicystyka, omawiając podstawy funkcjonowania administracji, podkreślała z reguły prymat uchwalonego na sejmie prawa nad działalnością wykonawczą. Wpływ polskiej publicystyki na reformę administracji zdaje się bezsporny. Struktura władz centralnych wyraźnie nawiązywała do koncepcji głoszonych przez ówczesną myśl polityczną, ulegając stałej ewolucji w kierunku nowożytnych form zarządu wewnętrznego państwa, jednocześnie czerpiąc z dorobku europejskiej myśli kameralistycznej i policystycznej.
Źródło:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego; 2021, XXIV, 24; 153-164
1733-0335
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Commonwealth of Poland-Lithuania at the time of the Noble Democracy – a Polish Anomaly?
Autorzy:
Malec, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1401318.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Tematy:
Noble Republic
political system
noble democracy
magnate oligarchy
Sejm
bureaucracy
judiciary
Rzeczpospolita szlachecka
ustrój polityczny
demokracja szlachecka
oligarchia magnacka
urzędy
sądownictwo
Opis:
The article deals with the specifi city of the noble democracy in the Polish-Lithuanian Commonwealth. Contrary to the absolutism dominant in Western Europe, where the fullness of power was concentrated in the hands of the monarch, in Poland, starting from the 16th century, power passed into the hands of the noble state, and republican forms were mixed with monarchist ones (the so-called republica mixta).The Sejm becomes the highest organ of power, bringing together the full legislative power, the power of the elected monarch gets limited, the administrative structure – based on lifetime offices – is anachronistic (until the middle of the 18th century), the judiciary retains its state character and from the 16th century becomes independent of the king, which is unique compared to most of the then existing countries. The system of democracy of the nobility created at that time clearly distinguishes the Polish political system from the solutions that were dominating during the modern era. In the first half of the 18th century, this form of government becomes deformed. During the magnate oligarchy, real power passes into the hands of a small group of the richest. Poland is in the state of decline. To counteract this, reforms are being gradually introduced during the reign of Stanisław August Poniatowski, the last Polish king. However, they prove to be long overdue. The constitution passed on May 3, 1791 – the second in the world – did not last long, and the third partition of Poland meant the loss of independence for 123 years. The reasons for the fall of the Republic of Poland can be found in the external factors, in the disintegration of state institutions and the growing anarchy, but also in a specific Polish systemic anomaly, which did not withstand the confrontation with the centralized absolute monarchy of the neighbouring countries.The attempt to build in Poland a democratic state based on law turned out to be premature.
Artykuł traktuje o specyfice ustroju demokracji szlacheckiej w Rzeczypospolitej Obojga Narodów. W przeciwieństwie do dominującego na zachodzie Europie absolutyzmu, gdzie pełnia władzy skoncentrowana była w ręku monarchy, w Polsce od XVI w. władza przechodzi w ręce stanu szlacheckiego, a formy republikańskie mieszają się z monarchistycznymi (tzw. republica mixta). Najwyższym organem władzy, skupiającym pełnię władzy ustawodawczej, staje się sejm, władza elekcyjnego monarchy jest ograniczana, struktura administracji – oparta na dożywotnich urzędach – jest anachroniczna (do poł. XVIII w.), sądownictwo zachowuje charakter stanowy i od XVI w. uniezależnia się od króla, co stanowi ewenement w porównaniu z większością ówczesnych państw. Stworzony wówczas system demokracji stanu szlacheckiego zdecydowanie wyróżnia polski model ustrojowy na tle dominujących w dobie nowożytnej rozwiązań. W pierwszej połowie XVIII w. następuje deformacja tej formy rządów. W okresie oligarchii magnackiej realna władza przechodzi w ręce nielicznej grupy najbogatszych. Polska chyli się ku upadkowi. Przeciwdziałać temu mają reformy wprowadzane stopniowo za panowania ostatniego króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Są one jednak spóźnione. Uchwalona 3 maja 1791 r. konstytucja – druga na świecie – nie przetrwała długo, a trzeci rozbiór Polski oznaczał utratę niepodległości na 123 lata. Przyczyn upadku Rzeczypospolitej można upatrywać w czynnikach zewnętrznych, w rozkładzie instytucji państwowych i nasilającej się anarchii, ale także w specyficznej polskiej anomalii ustrojowej, która nie wytrzymała konfrontacji ze scentralizowaną monarchią absolutną państw ościennych. Okazało się, że próba budowania w Polsce demokratycznego państwa opartego na prawie była przedwczesna.
Źródło:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego; 2020, 23; 99-109
1733-0335
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Samorząd miejski w Lublinie w początkach II Rzeczypospolitej
Municipal government in Lublin at the beginnings of Second Polish Republic
Autorzy:
Szewczak-Daniel, Mariola
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/965358.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Tematy:
municipal government
Second Polish Republic
Decree on municipal government
“February decree”
Lublin
samorząd miejski
II Rzeczpospolita
Dekret o samorządzie miejskim
dekret lutowy
Opis:
A decree on municipal government of 4 February 1919, generally known as the „February decree” constituted the legal foundation for organisation of the municipal government and its functioning in the first years of Second Polish Republic. It was applicable and legally binding in one hundred and fifty cities of the former Congress Poland until the socalled „uniting act” of 23 March 1933 entered into force. Apart from presenting the legal grounds of the post-war municipal government in Lublin, the article also gives an outline of political relations in the city which had an impact on mutual relationships between local government authorities nominated in the course of first free democratic elections held in February 1919.
Podstawę prawną organizacji i funkcjonowania samorządu lubelskiego w pierwszych latach II Rzeczypospolitej stanowił Dekret o samorządzie miejskim z 4 lutego 1919 r., zwany dekretem lutowym, który obowiązywał w 150 miastach byłego Królestwa Kongresowego aż do czasu wejścia w życie tzw. ustawy scaleniowej z 23 marca 1933 r. Poza przedstawieniem podstaw prawnych funkcjonowania powojennego samorządu lubelskiego, w artykule został nakreślony również obraz stosunków politycznych w mieście, wpływający na wzajemne relacje między organami samorządu powołanymi w pierwszych demokratycznych wyborach, przeprowadzonych w lutym 1919 r.
Źródło:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego; 2018, 21; 195-209
1733-0335
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Łódzka Delegatura Rady Adwokackiej w Warszawie w latach 1927–1938
Łódź Delegation of the Bar Council of Warsaw 1927–1938
Autorzy:
Wiśniewska, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/40029288.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Tematy:
adwokatura
II Rzeczypospolita
samorząd adwokacki
Łódzka Delegatura Rady Adwokackiej
advocacy
Second Polish Republic
advocacy self-government
Łódź Delegation of the Bar Council
Opis:
Łódzcy adwokaci i aplikanci byli zrzeszeni w utworzonej w lutym 1919 r. Izbie Adwokackiej w Warszawie, która działając na podstawie wewnętrznych przepisów, wyznaczała swoich przedstawicieli w poszczególnych miejscowościach. W świetle dostępnych źródeł delegat Rady funkcjonował w Łodzi już w latach 1925–1926, jednak w związku z systematycznym wzrostem liczby członków palestry w tym mieście, konieczne stało się rozbudowanie przedstawicielstwa, zwieńczone utworzeniem w 1934 r. kolegialnej Delegatury. Podmiot ten działał na podstawie opracowanego przez siebie regulaminu uchwalonego przez Radę Adwokacką 25 czerwca 1935 r., który w niemal niezmienionym kształcie obowiązywał do wybuchu II wojny światowej. Pewne modyfikacje Rada Adwokacka wprowadziła jedynie 2 stycznia 1937 r., w związku ze stanowiskiem walnego zebrania łódzkiej adwokatury dotyczącym zwiększenia liczby członków przedstawicielstwa. Dysponując stosunkowo szerokim zakresem kompetencji, Łódzka Delegatura podejmowała działania miedzy innymi w zakresie sądownictwa polubownego, spraw podatkowych, dążyła także do walki z „pokątniarstwem”.
The advocates and advocate’s trainees of Łódź were affiliated with the Bar Council of Warsaw, established in February 1919, which acting on the basis of internal regulations, appointed its representatives in individual localities. According to the sources, the Council’s delegate functioned in Łódź as early as 1925–1926. However, due to the systematic increase in the number of members of the bar in this city, it became necessary to expand the representation, which resulted in the establishment of a collegiate Delegation in 1934. This entity operated on the basis of its elaborate regulations, adopted by the Bar Council on June 25, 1935, which remained in force in almost unchanged form until the outbreak of World War II. Some modifications were made by the Bar Council on January 2, 1937, in connection with the stance of the General Assembly of the Łódź Bar on increasing the number of representative members. With a relatively wide range of competencies, the Łódź Delegation undertook activities in the field of amicable courts, tax matters, among others, and also sought to combat the unlicensed legal services.
Źródło:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego; 2023, XXVI, 26; 113-127
1733-0335
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stosowanie narkoanalizy przez polski kontrwywiad w latach 30. XX wieku
The use of narcoanalysis by Polish counterinelligence in the 1930s
Autorzy:
Widacki, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1931224.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Tematy:
narkoanaliza
Oddział II Sztabu Głównego WP
II Rzeczpospolita
kontrwywiad
narcoanalysis
The Second Department of the General Staff
The Second Republic of Poland
counterintelligence
Opis:
Idea wykorzystania narkoanalizy dla celów śledczych zrodziła się wkrótce po tym, jak chirurdzy zaczęli stosować narkozę do usypiania pacjentów przed operacją. Prawdopodobnie pierwsza propozycja przesłuchania pacjenta pod narkozą, w sprawie kryminalnej, miała miejsce w USA w roku 1879, w głośniej sprawie morderstwa Benjamina Nathana. W latach 20. XX w., lekarz z Teksasu, dr Robert E. House, zaproponował wykorzystanie skopolaminy dla celów śledczych. W latach 30., w Scientific Crime Detection Laboratory (Laboratorium Naukowego Wykrywania Przestępstw) Uniwersytetu Northwestern w Chicago przeprowadzano eksperymenty ze skopolaminą, a ich rezultat uznano za „całkiem satysfakcjonujący”. Od czasu tego eksperymentu, skopolaminę nazywano „serum prawdy”. W literaturze brak dowodu na to, że przed II wojną światową jakakolwiek służba państwowa na świecie stosowała narkoanalizę w celach kontrwywiadowczych. Tak więc stosowanie przez Oddział II Sztabu Głównego WP, począwszy od 1935 r., narkoanalizy przy przesłuchiwaniu osób podejrzanych o szpiegostwo, było pionierskie w skali światowej. Oddział II od 1935 r. stosował przy przesłuchiwaniu nieprzyznających się do winy osób podejrzewanych o szpiegostwo „zastrzyki osłabiające wolę”. Pionierem tej metody był kpt. dr Ludwik Krzewiński. Początkowo w zastrzykach tych podawano morfinę w kompozycji z pilokarpiną, następnie stosowano już skopolaminę wytwarzaną w laboratorium Oddziału II, gdzie uzyskiwano ją z nasion lulka czarnego. Faktu stosowania narkoanalizy nie ujawniano sądom, jej wyników nie traktowano jako dowodów, a jedyne wykorzystywano w celach operacyjnych.
The initial idea to use narcoanalysis for investigation purposes originated soon after surgeons began using narcosis (sedation) to induce sleep before surgery. Perhaps the first suggestion to interrogate a patient under narcosis in a criminal case occurred in the case of murder of Benjamin Nathan in New York in 1879. In the 1920s, Dr Robert E. House, a physician from Texas, suggested to use scopolamine in criminal investigations. In the 1930s, the Scientific Crime Detection Laboratory at Northwestern University in Chicago experimented with scopolamine, and considered the results „fairly satisfactory”. At that time, Calvin Goddard was the first to call scopolamine the „truth serum”. There is no proof in literature that any state services in the world routinely used narcoanalysis before the Second World War. Therefore, there are fair grounds to believe that its routine use by the Polish counterintelligence while interrogating people suspected of espionage in the 1930s was among the first such cases in the world. Beginning with 1935, the Second Department of the General Staff of the Polish Armed Forces used „injections weakening the will” of the interrogated: first morphine combined with pilocarpine, and later – scopolamine. The head of the Polish project to use narcoanalysis for „weakening the will” was Cpt. Ludwik Krzewiński M.D. The fact of using narcoanalysis was not disclosed to the courts, its results were not treated as an evidence, and were only used for operational purposes.
Źródło:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego; 2021, XXIV, 24; 13-30
1733-0335
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
II Rzeczpospolita wobec ordynacji rodowych w byłym zaborze pruskim (województwa poznańskie i pomorskie)
Second Polish Republic towards the familial fideicommissa (ordynacje rodowe) in former Prussian partition (Poznańskie and Pomorskie Voivodships)
Autorzy:
Naworski, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/40036310.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Tematy:
ordynacje rodowe
II Rzeczpospolita
były zabór pruski
ordynacja Ostromecko
ordynacja Jarocińska
Second Polish Republic
former Prussian territories
Ostromecko fideicommissum
Jarocin fideicommissum
familial fideicommissa
Opis:
Artykuł składa się z trzech części. Pierwsza – wstępna, omawia status prawny ordynacji rodowych istniejących na terenie Rzeczypospolitej w momencie odzyskania niepodległości, a następnie działania władz zmierzające do ich likwidacji w powiązaniu z palącą w tym okresie kwestią agrarną i reformą rolną. Przedstawione zostały kolejne akty prawne dotyczące omawianej problematyki, przede wszystkim ustawa w przedmiocie dóbr donacyjnych oraz ustawy o reformie rolnej. W części drugiej zawarto analizę aktów prawnych związanych z likwidacją ordynacji rodowych w byłym zaborze pruskim (bez Śląska) – zarówno polskich aktów wewnętrznych, jak i układów polsko-niemieckich. Część trzecia przedstawia dzieje kilku ordynacji na tym terenie od początku istnienia państwa polskiego aż po ich likwidację. Krótko zaprezentowane zostały zlikwidowane jeszcze w II Rzeczypospolitej: Księstwo Krotoszyńskie książąt Thurn und Taxis oraz majorat smogulecki Hutten-Czapskich. Bardziej szczegółowo omówione zostały zlikwidowane już po II wojnie światowej ordynacje Ostromecko Alvenslebenów i Jarocińska książąt Radolińskich.
An article consists of three parts. The first – the introductory one, describes the legal status of familial fideicommissa, existing in territories of the Second Polish Republic when regaining independence. It focuses on authorities’ activity to liquidate fideicommissa concerning urgent agricultural issues and land reform. Subsequent legislative acts on those problems, primarily the act on so-called donation estates and act on land reform are presented. The second part consist of an analysis of legislative acts on liquidating familial fideicommissa in former Prussian territories (without Silesia) – both Polish internal legislation and agreements between Poland and Germany. The third part presents a history of a few fideicommissa in those territories from 1918 to the time of their liquidation. Abolished even before Second World War fideicommissa on the Krotoszyn estate (so-called ‘Duchy of Krotoszyn’) of Thurn und Taxis princely family and the Smogulec estate of Hutten-Czapscy family, were shortly presented. More details were given on fideicommissa liquidated after the Second World War: on the Ostromecko estate of the Alvensleben family and the Jarocin estate of the princely Radolińscy family.
Źródło:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego; 2023, XXVI, 26; 187-208
1733-0335
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Specyfika zawierania małżeństw przez funkcjonariuszy służb mundurowych w dwudziestoleciu międzywojennym
The specificity of entering into marriages by officers of uniformed services in the interwar period
Autorzy:
Mazurek-Płecha, Irmina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/965381.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Tematy:
marriage
marriage law
Second Polish Republic
the interwar period
officers
uniformed services
permission
małżeństwo
prawo małżeńskie
II Rzeczpospolita
dwudziestolecie międzywojenne
funkcjonariusze
służby mundurowe
zezwolenie
Opis:
The provisions regulating entering into marriages by officers of uniformed services concerned all officers of a given formation and were valid throughout the entire territory of the Second Polish Republic, regardless of the form and the provisions of individual districts. Entering into the valid marriage by a uniformed service officer in the interwar period followed the exclusion of objectives, keeping the deadlines and the form provided for by the regulations in force in the given district, as well as aft er prior authorization. The officers of the uniformed services were required to obtain the appropriate permission in order to enter into marriage. This obligation arose at the commencement of service, failure to comply with it resulted in the imposition of procedural penalties provided for in the regulations. The legislator specified in detail the predispositions of applicants and spouse candidates, as well as matters related to issuing permissions, deadlines for submitting applications, timeframes for handling cases, jurisdiction of the authorities, the consequences of exceeding deadlines and the appeal procedure.
Przepisy regulujące zawieranie małżeństw przez funkcjonariuszy służb mundurowych dotyczyły ogółu funkcjonariuszy danej formacji i posiadały moc obowiązującą na całym obszarze II Rzeczpospolitej, niezależnie od formy zawarcia oraz przepisów poszczególnych dzielnic. Zawarcie ważnego związku małżeńskiego przez funkcjonariusza służby mundurowej w dwudziestoleciu międzywojennym następowało po wykluczeniu przeszkód, po uzyskaniu zezwolenia oraz przy zachowaniu terminów oraz formy przewidzianej przez przepisy obowiązujące w danej dzielnicy. Funkcjonariusze służb mundurowych w celu zawarcia związku małżeńskiego zobowiązani zostali do uzyskania odpowiedniego zezwolenia. Obowiązek ten powstawał w momencie rozpoczęcia służby, niezastosowanie się do niego skutkowało nałożeniem kar porządkowych, przewidzianych w przepisach. Ustawodawca szczegółowo określił predyspozycje wnioskodawców oraz kandydatów na małżonków, jak również kwestie dotyczące wydawania zezwoleń, terminów składania wniosków, ramy czasowe załatwiania spraw, właściwość organów, skutki przekroczenia terminów oraz procedurę odwoławczą.
Źródło:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego; 2019, 22; 229-246
1733-0335
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 30

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies