Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "ontology" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-10 z 10
Tytuł:
O stosowaniu narzędzi i struktur formalnych w filozofii. Ontologia formalna. Ontologia topologiczna
On the use of formal tools and structures in philosophy. Formal ontology and topological ontology
Autorzy:
Kaczmarek, Janusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/431346.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
formal philosophical tools
formal structures
Cracow circle
formal ontology
topological ontology
narzędzia i metody formalne w filozofii
kraty
koło krakowskie
ontologia formalna
ontologia topologiczna
Opis:
According to Aristotle, logic is a tool for philosophy. After nearly two and a half thousand years, we can say that not only logic, but also other formal tools and structures (algebra, topology, branched proof, induction) are tools for philosophical and also scientific consideration. Jan F. Drewnowski supported the use of formal tools in philosophy. In this article I describe Drewnowski’s position in relation to the formal study of philosophical problems (using logic and mathematical concepts). I also present contemporary formal solutions to certain philosophical problems, which can be understood as a justification for Drewnowski’s anticipation of the „power of formalism” and which in his time -were not always well received.
Za Arystotelesem logika postrzegana jest jako narzędzie filozofii. Po blisko 2 i pół tysiąca lat dostrzegamy, że nie tylko logika, ale także różne formalne narzędzia i struktury są narzędziami namysłu filozoficznego – i również – naukowego. Zwolennikiem takiego postrzegania sprawy był Jan F. Drewnowski. Narzędzia, o których mówię w tytule, to różnego rodzaju techniki i reguły wypracowane w naukach formalnych. Zaliczyć do nich możemy np. regułę modus ponens czy technikę dowodu rozgałęzionego. Z kolei przez strukturę formalną rozumiem pewien obiekt formalny np. algebrę Boole’a albo przestrzeń topologiczną, które pozwalają modelować przedmioty różnych dziedzin naukowych, w tym filozofii. W niniejszym artykule zarysuję główne idee Drewnowskiego (i tzw. Koła Krakowskiego na temat konieczności stosowania współczesnych jemu dokonań logicznych i matematycznych oraz pokażę, w jaki sposób ontologię Wittgensteina można modelować w strukturach krat (por. Wolniewicz) i w jaki sposób przestrzeń topologiczna pozwala na analizę tak różnych pojęć filozoficznych jak możliwy świat czy monada. Przykłady te posłużą do argumentacji za prawdziwością metodologicznych tez Drewnowskiego, że (1) stosowanie logiki symbolicznej (oraz różnych struktur formalnych) służy uściślaniu dowolnych dziedzin wiedzy (w tym filozofii) i – jak sądzę – (2) nie narusza bogactwa treści właściwych danej dziedzinie.
Źródło:
Studia Philosophiae Christianae; 2019, 55, 2; 103-124
0585-5470
Pojawia się w:
Studia Philosophiae Christianae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Augustine’s Socratic method
Autorzy:
Drozdek, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/431091.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
Augustine
Socrates
Plato
Plotinus
ontology
epistemology
Św. Augustyn
Sokrates
Platon
Plotyn
ontologia
epistemologia
Opis:
The article discusses a seldom investigated problem of Socrates’s influence on Augustine’s intellectual development. It is shown that Augustine started with an intense use of the Socratic method utilizing its elenctic and maieutic questioning to expose the truth hidden in the soul. Also, just as the Socratic method led to ontological developments in Plato and Plotinus, it led Augustine to the development of his Christian ontology.
Źródło:
Studia Philosophiae Christianae; 2016, 52, 1; 5-26
0585-5470
Pojawia się w:
Studia Philosophiae Christianae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Eriugeny ontologiczna koncepcja rzeczywistości
Eriugena’s ontological concept of reality
Autorzy:
Grzegorzyca, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/431373.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
God
Eriugena
being
non-existence
Benedict XVI
ontology
Bóg
byt
niebyt
Benedykt XVI
ontologia
Opis:
In a 2009 general audience, Benedict XVI offered the short deliberation concerning the thought of Eriugena, whose views were condemned four times. Eriugena’s concept was most often viewed in history as a pantheistic vision of reality, contrary to Christianity, or as Christian Neo-Platonism. The article is an attempt to portray Eriugena’s ontological vision of reality in the frame of his philosophical system. According to his division of reality into existence and non-existence and the adopted criteria of identity, the article also constitutes an attempt to analyze what this division means for such categories as God, causes of the thing, man, sensory things, and matter. Eriugena’s views penetrated into European philosophy and in a subtle, unappreciated way had an influence, and Eriugena himself was not properly understood.
W 2009 roku Benedykt XVI podczas audiencji generalnej zaproponował krótkie rozważanie dotyczące myśli Jana Szkota Eriugeny, którego poglądy zostały czterokrotnie potępione. Filozofia Eriugeny bywała w historii najczęściej ujmowana jako sprzeczna z chrześcijaństwem panteistyczna wizja rzeczywistości lub patrystyka i chrześcijański neoplatonizm. Artykuł jest próbą ukazania ontologicznej wizji rzeczywistości, którą Eriugena zaproponował w ramach autorskiego systemu filozoficznego. Zgodnie z wynikami rozważań nad zaproponowanym przez filozofa podziałem rzeczywistości na byt i niebyt oraz przyjętym kryterium podziału, artykuł stanowi również próbę analizy, czym ten podział skutkuje dla takich kategorii, jak Bóg, przyczyny rzeczy, człowiek, rzeczy zmysłowe i materia. Poglądy Eriugeny przeniknęły do europejskiej filozofii i w sposób ukryty oddziaływały, choć nie zostały w pełni docenione, a sam filozof nie został właściwie zrozumiany.
Źródło:
Studia Philosophiae Christianae; 2016, 52, 2; 53-69
0585-5470
Pojawia się w:
Studia Philosophiae Christianae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tomistyczna krytyka ontologii fenomenologicznej
Thomist criticism of phenomenological ontology
Autorzy:
Duchliński, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/431193.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
existential Thomism
phenomenology
ontology
metaphysics
essentialism
Polish philosophy
tomizm egzystencjalny
fenomenologia
ontologia
metafizyka
esencjalizm
filozofia polska
Opis:
The aim of this article is to present and reconstruct the existential arguments formulated by thomists in opposition to ontology as pursued by phenomenologists. The entire discussion is presented against the general background of a critique of phenomenology as a way of pursuing philosophy. The article presents the most important arguments before evaluating them, taking into account their historical, subject-specific, and methodological contexts. Attention is paid to the significance of this discussion in shaping the philosophical dialogue between thomism and phenomenology, and with respect to the current relevance of the issues addressed. For some thomists, this dialogue has led to rethinking a number of metaphysical questions (e.g. the structure of intentional being). It is also pointed out that contemporary thomism and phenomenological ontology share a common opponent: namely, naturalism in its various guises. In relation to this, a deeper level of cooperation between thomism and phenomenological ontology is also advocated here as the only way to establish a meaningful debate with naturalism, given that the strong hold exercised by the latter – even at the level of how resources are administratively assigned – is such as to push in the direction of eliminating classical metaphysics and phenomenology altogether.
Celem artykułu jest prezentacja i rekonstrukcja argumentów sformułowanych przez tomistów egzystencjalnych przeciwko ontologii uprawianej przez fenomenologów. Całość dyskusji zaprezentowano na ogólnym tle krytyki fenomenologii jako sposobu uprawiania filozofii. W artykule zaprezentowano najważniejsze argumenty, następnie oceniono ich wartość merytoryczną, biorąc pod uwagę kontekst historyczny, przedmiotowy i metodologiczny. Zwrócono uwagę na wartość tej dyskusji dla kształtowania dialogu filozoficznego między tomizmem a fenomenologią oraz na aktualność podejmowanej problematyki. Dialog ten u niektórych tomistów doprowadził do nowego przemyślenia szeregu kwestii metafizyki tomistycznej (np. struktury bytu intencjonalnego). Wskazano również, że współcześnie tomizm i ontologia fenomenologiczna mają wspólnego przeciwnika jakim jest naturalizm w różnych wariantach. W związku z tym rekomendowano, że między tomizmem a ontologią fenomenologiczną powinna zachodzić głębsza współpraca, gdyż tylko wtedy będzie można podjąć sensowną debatę z naturalizmem, który sięgając nawet po środki administracyjne stara się wprost wyeliminować tak metafizykę klasyczną, jak i fenomenologię.
Źródło:
Studia Philosophiae Christianae; 2017, 53, 2; 29-75
0585-5470
Pojawia się w:
Studia Philosophiae Christianae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O przedmiocie badań informatyki
About the object of computer science’s studies
Autorzy:
Bondecka-Krzykowska, Izabela
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/431273.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
philosophy of computer science
ontology of computer science
information
computer
software
algorithm
filozofia informatyki
ontologia informatyki
informacja
komputer
program komputerowy
algorytm
Opis:
One of the fundamental ontological issues of the philosophy of computer science is the question about the object of computer scientists’ research. In the paper some views concerning the objects of computer science are analyzed. They include information, computers, computer programs and algorithms. Recognition of computer science as a science of information leads to many philosophical problems related not only to the definition of information, but also of its nature. Similar issues are associated with the adoption of computers as the subject of computer science’s research. In the paper the relationship between the computer as an abstract object and its implementation − real machines is examined. Also the problem of distinguishing hardware from software is considered. Finding that the main computer scientist’s activity is software creation, leads to the view that computer science is the science of programs. The main views on the nature of programs, including the distinction between program as code and program as an executed process are compared and discussed. The paper also contains an analysis of algorithms and procedures as objects of computer science’s research, including a discussion of the main features of the algorithm.
Jednym z podstawowych zagadnień ontologicznych filozofii informatyki jest pytanie o przedmiot badań informatyków. W pracy dokonano analizy wybranych poglądów dotyczących obiektów informatyki: informacji, komputerów, programów komputerowych oraz algorytmów. Uznanie informatyki za naukę o informacji prowadzi do wielu problemów filozoficznych związanych nie tylko z definicją wszechobecnej w nauce informacji, ale również z jej naturą. Podobne kwestie związane są z przyjęciem, że przedmiotem badań informatyki są komputery. W pracy przeanalizowano między innymi związek pomiędzy komputerem, rozumianym jako byt abstrakcyjny, a rzeczywistymi maszynami, będącymi jego urzeczywistnieniami, oraz problem rozróżnienia hardware’u od software’u. Z kolei stwierdzenie, że podstawową działalnością informatyków jest tworzenie programów komputerowych prowadzi do poglądu, że informatyka jest nauką o programach. W pracy dokonano zestawienia poglądów na naturę programów, w tym na rozróżnienie programów jako kodów od programów wykonywanych na komputerach. Praca zawiera również analizę pojęcia algorytmu oraz procedury jako obiektów badań informatyki, w tym omówienie cech algorytmu.
Źródło:
Studia Philosophiae Christianae; 2014, 50, 2; 5-24
0585-5470
Pojawia się w:
Studia Philosophiae Christianae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Filozofia tu i teraz. Ontologia procesu jako podstawa filozoficznego coachingu
Philosophy here and now. Process ontology as the foundation of philosophical coaching
Autorzy:
Leśniak, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/431086.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
process ontology
metaphysics of experience
embodiment
logos
universal Reason
unconscious
philosophical coaching
coaching tools
ontologia procesu
metafizyka doświadczenia
ucieleśnienie
Rozum powszechny
nieświadomość
coaching filozoficzny
narzędzia coachingowe
Opis:
This article sketches a conception of philosophical coaching – a new practical discipline offered at the University of Opole since 2016. In the first part of the essay, Plato’s ontology is considered through the lenses of process philosophy. Following this interpretation, Plato’s ontology becomes a kind of metaphysics of experience. The so-called „true Being” is not the realm of abstract realities. Rather, it refers to a kind of experience that discloses to us the real meaning of particular life situations, i.e.. their meaning viewed from the perspective of the Good. Plato’s philosophy turns out to be a logotherapy or spiritual practice, which consists in liberating the mind by diverting it from pathological pseudo- -meanings and directing it towards the Meaning. Finally, the last part of the article details the skills which students graduating in Philosophical Coaching should possess.
Artykuł zawiera szkic ontologicznych podstaw coachingu filozoficznego – nowej dyscypliny praktycznej, która od roku 2016 stanowi składnik oferty edukacyjnej Uniwersytetu Opolskiego. Jest rozwinięciem idei zawartych w moim tekście „Filozofia jako ćwiczenie duchowe – coachingowy model uprawiania filozofii”. W drugim paragrafie przedstawiono ontologię Platona z perspektywy filozofii procesu. Widziana z tej perspektywy ontologia Platona jest rodzajem metafizyki doświadczenia – byt nazywany przez Platona „prawdziwym” nie jest rzeczywistością abstraktów, lecz tym, czego doświadczamy w chwilach, gdy rozpoznajemy znaczenie konkretnych sytuacji życiowych w perspektywie Dobra. Filozofia Platona okazuje się rodzajem filozoficznej logoterapii – praktyki duchowej polegającej na uwalnianiu umysłu przez odwracanie go od pato-logicznych pseudoznaczeń w stronę Sensu. Przyjęcie tej perspektywy oznacza uznanie doświadczenia medytacyjnego za punkt odniesienia refleksji filozoficznej. Oznacza też skierowanie uwagi w stronę doświadczenia wewnętrznego, również w stronę odczuć płynących z ciała jako istotnego składnika tego doświadczenia. Jako konkretny przykład starożytnego coachingu filozoficznego opisano w tekście stoicką praktykę „wytyczania teraźniejszości”. Dla zilustrowania idei współczesnego coachingu filozoficznego opisano ćwiczenie „Moje tu i teraz” – jedno z narzędzi opracowanych na potrzeby indywidualnej praktyki coachingowej. Opiera się ono na założeniach zarysowanej wcześniej ontologii doświadczenia. Tekst kończy opis kompetencji uzyskiwanych przez absolwenta kierunku Coaching filozoficzny.
Źródło:
Studia Philosophiae Christianae; 2018, 54, 3; 111-147
0585-5470
Pojawia się w:
Studia Philosophiae Christianae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Prawdziwość“ w obszarze dzieła literackiego według kryteriów Romana Ingardena. Analiza problemu na przykładzie powieści Wiktora Pelewina „Mały palec Buddy“
Nature of “truth” in fictional literature according to R. Ingarden's criteria. An analysis of the problem using the novel “Budda's Little Finger” by V. Pelevin
Autorzy:
Iemelianova, Ganna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/431070.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
truth
work of art
representation
quasi-reality
intentionality
art
artist
ontology
metaphisycs
phenomenology
postmodernism
prawda
dzieło sztuki
reprezentacja
quasi-rzeczywistość
intencjonalność
sztuka
artysta
ontologia
metafizyka
fenomenologia
postmodernizm
Opis:
The article is an analysis of the eight criteria for truth in a work of art, as put forward by R. Ingarden in his phenomenological aesthetics. It is an attempt at a return to Polish philosophical theory on current postmodern literature. V. Pelevin's novel Buddha's little finger was chosen to demonstrate the return to rationalist and realist traditions in literary criticism, which is currently under the strong influence of postmodern discourse.
W artykule przedstawiona jest analiza ośmiu kryteriów prawdziwości dzieła sztuki, wyliczonych przez R. Ingardena w ramach jego estetyki fenomenologicznej. W taki sposób podjęta została próba przybliżenia teoretycznego programu polskiego filozofa na materiale współczesnej literatury postmodernistycznej. Jako ilustracja dla eksperymentu powrotu do racjonalistycznej i realistycznej tradycji w krytyce literaturoznawczej, znajdującej się obecnie pod mocnym wpływem prądów postmodernistycznych, została wybrana powieść W. Pelewina „Mały palec Buddy”.
Źródło:
Studia Philosophiae Christianae; 2013, 49, 1; 25-47
0585-5470
Pojawia się w:
Studia Philosophiae Christianae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Towards leibnizian possibility. Formal frame of modal theory of individual concepts
Autorzy:
Świętorzecka, Kordula
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/430896.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
formal ontology
Leibniz Gottfried Wilhelm
theory of concepts
possible worlds semantics
modal free logic
ontologia formalna
Leibniz Godfryd Wilhelm
teoria pojęć
semantyka światów możliwych
modalna logika wolna
Opis:
In the presented analyses we propose a formal complement to a certain version of the semantics of possible worlds inspired by Leibniz’s ideas and provide an adequate logic of it. As the starting point we take the approach of Benson Mates (Leibniz on possible worlds). Mates refers to Leibniz’ philosophy, but also uses tools of contemporary semantics of possible worlds and elaborates on an original conception of predication due to which possible worlds can be identified with collections of certain concepts, and not individuals. We complete a fragmentary description given by Mates in order to analyze if his conception allows for the establishment of this specific idea of a possible world. Our first step is to define a notion of the individual concept and describe possible world semantics in which possible worlds consist of individual concepts of compossible individuals (s-worlds). Our second step is to choose some version of modal free logic with the identity (S5MFLID), which is complete in our reformulation of Mates’ semantics. The connections between standard interpretation of S5MFLID and semantics inspired by Mates show that our logic does not distinguish s-worlds from i-worlds – counterparts of s-worlds that are collections of individuals.
Źródło:
Studia Philosophiae Christianae; 2013, 49, 3; 71-84
0585-5470
Pojawia się w:
Studia Philosophiae Christianae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Byt i świat w ontologii eleackiej
Being and the World in Eleatic Ontology
Autorzy:
Piętka, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22774987.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
Ksenofanes z Kolofontu
Parmenides z Elei
Zenon z Elei
Melissos z Samos
filozofia eleacka
początki ontologii
Xenophanes of Colophon
Parmenides of Elea
Melissus of Samos
Eleatic school of philosophy
the beginnings of ontology
Opis:
Przedmiotem artykułu są teorie pierwszych ontologów greckich: Ksenofanesa, Parmenidesa i Melissosa na temat bytu, jego jedności i tożsamości, z uwzględnieniem niektórych poglądów Zenona. Naczelnym problemem artykułu jest pytanie o naturę relacji bytu względem świata u filozofów eleackich. Celem jest opis sposobu rozumienia tego powiązania, zaproponowanego przez każdego z nich. W rezultacie analiz porównawczych, opierając się na badaniu zachowanych fragmentów tekstów starożytnych, okazało się, że Ksenofanes jest autorem koncepcji Jedno-Boga tożsamego ze światem, zaś Parmenides sformułował oryginalną teorię bytu transcendującego świat cielesny, ale stanowiącego jego rację tożsamości jako całości. Przedstawiona w artykule interpretacja poglądów Parmenidesa stanowi ujęcie odmienne od powszechnie przyjmowanego. Melissos natomiast wykorzystując Parmenidejski sposób rozumienia bytu jako czegoś jednego umieszcza go w świecie. Zbliża to poglądy Melissosa do poglądów Ksenofanesa. Każda z tych teorii nastręcza jednak wielu problemów interpretacyjnych, wynikających przede wszystkim z niewielkiej ilości tekstów źródłowych.
This article examines the theories of Xenophanes, Parmenides and Melissus on being, its unity and identity, taking into account Zeno’s views. The main problem considered is the question of the nature of the relation of being and the world in each of the philosophers of Elea. Comparative analysis based on preserved fragments from their works shows that Xenophanes endorsed the idea of a One God identical with the world, whereas Parmenides formulated the original theory of being transcending the corporeal world, but constituting the reason for its identity as a whole. The interpretation of Parmenides presented in this article deviates from the commonly accepted one. Melissus borrows the Parmenidean way of understanding being as one and places it in the world, which brings his views close to Xenophanes’s account. Each of these theories, however, poses many problems of interpretation, resulting mainly from the small number of original texts available.
Źródło:
Studia Philosophiae Christianae; 2022, 58, 2; 7-30
0585-5470
Pojawia się w:
Studia Philosophiae Christianae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
In search of understanding: Can science and theology both contribute to a coherent worldview?
Autorzy:
Bugajak, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/431213.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
incommensurability
Inter-Theoretic Relations theory
mathematical models in science
postulated ontology
pure knowledge
reference in science
Science-and-Religion
Science-and-Theology
underdetermination
worldview
niewspółmierność
teoria relacji inter-teoretycznych
modele matematyczne w nauce
ontologia postulowana
wiedza czysta
referencyjność
Nauka i Religia
Nauka i Teologia
niedookreśloność
obraz świata
Opis:
The paper, drawing on ancient ideals of knowledge: pure versus practical, argues that natural sciences cannot provide a real worldview by themselves. This is because they have features such as ambiguity of the scientific description of reality, meaninglessness of mathematical models employed, and non-referential character of many important scientific notions. This would leave the human desire to understand the world unfulfilled, if other sources of knowledge are excluded. But if they are allowed, then a proper way of reconciling independent or even seemingly divergent views has to be found. Among complementary sources of a worldview, many accept religion, or rather the rational reconstruction of religious beliefs – theology. This paper suggests that some important concepts found in the contemporary philosophy of science – among them underdetermination and incommensurability – point to ways which may allow for the provision of methodologically acceptable constructs, based on the two pillars – science and theology; constructs, which could go beyond vague metaphors towards a consistent worldview.
Źródło:
Studia Philosophiae Christianae; 2014, 50, 2; 47-67
0585-5470
Pojawia się w:
Studia Philosophiae Christianae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-10 z 10

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies