Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Constitutional law" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-9 z 9
    Tytuł:
    The Concept of Legal Capacity in Private Law and Constitutional Law
    Pojęcie podmiotowości prawnej w prawie prywatnym i prawie konstytucyjnym
    Autorzy:
    Tőkey, Balázs
    Somody, Bernadette
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31344043.pdf
    Data publikacji:
    2024
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    legal capacity
    holders of fundamental rights
    private law
    constitutional law
    podmiotowość prawna
    podmioty praw podstawowych
    prawo prywatne
    prawo konstytucyjne
    Opis:
    Legal capacity, i.e. being the holder of rights, is an essential legal term, but it does not necessarily mean the same in all areas of law. The article focuses on the concept and regulation of legal capacity in private law and the area of fundamental rights. These two areas deserve attention because their concepts of legal capacity seem to be closely connected even though they have different purposes in the legal system. The article discusses these connections and controversies from two complementary aspects. On a historical and comparative basis, the authors describe how the concept of legal capacity is rooted and evolved in private law and how other areas of law relate to that. Then, from a doctrinal perspective, they point out that the area of fundamental rights often relies on private law doctrines, however, it needs its own concept of legal capacity. The paper concludes with a model to interpret and assess the multifaceted relationship between legal capacity-related norms of the two areas of law.
    Podmiotowość prawna, tzn. bycie podmiotem prawa, jest zasadniczym terminem prawnym, ale nie zawsze oznacza to samo we wszystkich dziedzinach prawa. W artykule skoncentrowano się na pojęciu i regulacji podmiotowości prawnej w prawie prywatnym i dziedzinie praw podstawowych. Oba obszary zasługują na uwagę, ponieważ używane w nich pojęcia podmiotowości prawnej wydają się być ściśle połączone, nawet jeśli mają inne przeznaczenie w ramach systemu prawnego. Autorzy omawiają te związki i kontrowersje w dwóch uzupełniających się aspektach. Opisują w sposób historyczno-porównawczy, jak pojęcie podmiotowości prawnej powstało i wyewoluowało w prawie prywatnym oraz jak do tego odnoszą się inne dziedziny prawa. Następnie z perspektywy doktrynalnej wskazują, że obszar praw podstawowych często opiera się na doktrynach prywatnoprawnych, ale wymaga własnego pojęcia podmiotowości prawnej. Artykuł kończy się podaniem modelu interpretacji i oceny wielowymiarowej zależności pomiędzy normami dotyczącymi podmiotowości prawnej wskazanych dwóch dziedzin prawa.
    Źródło:
    Studia Iuridica Lublinensia; 2024, 33, 1; 263-278
    1731-6375
    Pojawia się w:
    Studia Iuridica Lublinensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Gloss to the Decision of the Constitutional Tribunal of 28 January 2020 (K 22/16, OTK-A 2020, Item 9)
    Autorzy:
    Daniluk, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/619133.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    the Constitutional Tribunal
    criminal law
    statute of limitations
    Trybunał Konstytucyjny
    prawo karne
    przedawnienie
    Opis:
    The paper contains critical commentary on the Constitutional Tribunal decision of 28 January 2020 (K 22/16). The author proves that Article 108 § 2 of the Penal Code of 1969 is still in force. Therefore, the compliance of this article with the Polish Constitution should be examined by the Constitutional Tribunal.
    W tekście zawarto krytyczny komentarz do postanowienia Trybunału Konstytucyjnego z dnia 28 stycznia 2020 r. (K 22/16). Autor wykazuje, że art. 108 § 2 Kodeksu karnego z 1969 r. nadal obowiązuje i w związku z tym jego konstytucyjność powinna zostać poddana merytorycznej kontroli Trybunału Konstytucyjnego.
    Źródło:
    Studia Iuridica Lublinensia; 2020, 29, 3
    1731-6375
    Pojawia się w:
    Studia Iuridica Lublinensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Principle of Priority of European Union Law. Selected Issues
    Autorzy:
    Całka, Edyta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/618943.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    EU law
    principle of priority
    principle of supremacy
    national identity
    constitutional identity
    prawo Unii Europejskiej
    zasada pierwszeństwa
    zasada nadrzędności
    tożsamość narodowa
    tożsamość konstytucyjna
    Opis:
    The principle of priority (primacy) means priority of the applicability of EU law over national law of the Member States. From the point of view of the European Union, this principle applies to all national rules of the Member States, regardless of their place in the hierarchy of legal sources, including constitutional provisions. Such an approach, which essentially means unconditional primacy of EU law over national law, was not confirmed in the judgments of the majority of the constitutional courts of the Member States. Thereby, the Court of Justice of the EU, recognizing the need for “constructive dialogue” with the courts of the Member States, introduced some techniques which allow the coexistence of the EU and national legal rules. In particular, in its recent case law, the Court considered the protection of national identities of the Member States as a justification of the limitation of the scope of the applicability of the principle of priority. Thus the Court allowed the requirement of the protection of national identities made the hitherto absolute principle of primacy relative principle, which allows in certain circumstances the possibility of invoking by the Member States their constitutional values in order to withdraw from the priority of the applicability of EU law.
    Zasada pierwszeństwa (prymatu) oznacza pierwszeństwo stosowania prawa unijnego przed prawem krajowym państw członkowskich. Zasada ta w tzw. ujęciu unijnym dotyczy wszystkich przepisów krajowych państw członkowskich, niezależnie od ich miejsca w hierarchii źródeł prawa, w tym przepisów konstytucyjnych. Takie ujęcie, oznaczające w istocie bezwarunkowy prymat prawa europejskiego nad prawem krajowym, nie znalazło potwierdzenia w orzecznictwie większości trybunałów konstytucyjnych państw członkowskich. Wobec tego Trybunał Sprawiedliwości UE, dostrzegając konieczność podjęcia „konstruktywnego dialogu” z sądami państw członkowskich, wypracował pewne techniki pozwalające na współistnienie unijnych i krajowych rozwiązań prawnych. W szczególności w swoim najnowszym orzecznictwie Trybunał uznał ochronę tożsamości narodowej państw członkowskich za przesłankę uzasadniającą ograniczenie zakresu stosowania zasady pierwszeństwa. Tym samym Trybunał pozwolił, by wymóg ochrony tożsamości narodowej uczynił z dotychczas absolutnej zasady prymatu zasadę względną, która dopuszcza w pewnych sytuacjach możliwość powołania się przez państwa członkowskie na ich wartości konstytucyjne w celu odstąpienia od pierwszeństwa stosowania prawa UE.
    Źródło:
    Studia Iuridica Lublinensia; 2016, 25, 1
    1731-6375
    Pojawia się w:
    Studia Iuridica Lublinensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Genesis and Evolution of the Finland’s Parliament Eduskunta
    Autorzy:
    Serzhanova, Viktoriya
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1912961.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Eduskunta
    genesis and evolution
    the Basic Law
    internal structure
    functions
    competences
    constitutional position
    geneza i ewolucja
    ustawa zasadnicza
    organizacja wewnętrzna
    funkcje
    kompetencje
    pozycja ustrojowa
    Opis:
    The hereby paper undertakes the analysis of the genesis and evolution of the Finland’s Parliament Eduskunta from the moment of its establishment till nowadays, including the characteristics of its present constitutional position, being a result of its development during the centuries, with paying special attention to the current normative state and made on the basis of the hitherto constitutional practice. The article aims at deriving the origin and presenting the development of this organ in Finland, which in consequence leads to reliable conclusions in the field of determining its current constitutional position in the system of the supreme state authorities of Finland. The subject of the paper particularly focuses mostly on the analysis of the beginnings of Eduskunta’s formation and Finnish parliamentarianism, as well as its further evolution during different periods of its history, i.e. the time when Finland was included into the Kingdom of Sweden, the period when it was incorporated into the Russian Imperium and after it gained independence in 1917. The work also concentrates on the analysis of Eduskunta’s current constitutional position, its composition, internal structure, functions and competences presented on the basis of the exegesis of the provisions of the binding Basic Law of 1999 and the Parliament’s Rules of Procedure. The constitutional principles referring to the Parliament also seem to be of particular significance in this context, for they contribute to a more precise definition of Eduskunta’s constitutional position, as well as to pointing out its originality and dissimilarity regarding parliaments of other contemporary democratic states.
    W niniejszym opracowaniu przeprowadzono analizę genezy i ewolucji parlamentu finlandzkiego – Eduskunty: od chwili jego ustanowienia do czasów współczesnych, w tym – na podstawie dotychczasowej praktyki ustrojowej – dokonano charakterystyki obecnej pozycji ustrojowej tego parlamentu, będącej wynikiem jego rozwoju na przestrzeni wieków, ze szczególnym uwzględnieniem aktualnego stanu normatywnego. Artykuł ma na celu ustalenie źródeł powstania oraz przedstawienie rozwoju tego organu w Finlandii, co w konsekwencji prowadzi do wiarygodnych wniosków w zakresie określenia jego obecnej pozycji ustrojowej w systemie naczelnych organów państwowych Finlandii. Przedmiot pracy koncentruje się przede wszystkim na analizie początków Eduskunty i parlamentaryzmu fińskiego, a także dalszej ewolucji Eduskunty w różnych okresach, tj. w czasach, gdy Finlandia była włączona do Królestwa Szwecji, funkcjonowała w obrębie Imperium Rosyjskiego oraz po uzyskaniu przez nią niepodległości w 1917 r. Opracowanie koncentruje się też na analizie obecnej pozycji ustrojowej Eduskunty, jej składu, organizacji wewnętrznej, funkcjach oraz kompetencjach przedstawionych na podstawie egzegezy postanowień obowiązującej ustawy zasadniczej z 1999 r. oraz regulaminu parlamentu. Zasady konstytucyjne odnoszące się do parlamentu również wydają się mieć w tym kontekście szczególne znaczenie, ponieważ przyczyniają się one do dokładniejszego zdeterminowania pozycji ustrojowej Eduskunty, a także wskazują na jej oryginalność i odmienność w stosunku do parlamentów innych współczesnych państw demokratycznych.
    Źródło:
    Studia Iuridica Lublinensia; 2020, 29, 5; 265-281
    1731-6375
    Pojawia się w:
    Studia Iuridica Lublinensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Principle of Appropriate vacatio legis as an Element of the Principle of Protection of Citizens’ Trust in the State and the Law it Makes
    Autorzy:
    Stefaniuk, Małgorzata Ewa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/618529.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    constitutional principle of law
    principle of appropriate vacatio legis
    principle of democratic state under the rule of law
    principle of protection of citizens’ trust in the state and the laws it establishes
    legal security
    konstytucyjna zasada prawa
    zasada odpowiedniego vacatio legis
    zasada demokratycznego państwa prawnego
    zasada ochrony zaufania obywateli do państwa i stanowionego przez to państwo prawa
    bezpieczeństwo prawne
    tradycja kulturowo-prawna
    Opis:
    The issue concerning the principles of constitutional law has a special dimension because their role is not confined only to this branch of law. They are the principles of the whole legal order. The doctrine of constitutional law deals with the problems of law principles, yet its representatives have highly divergent views on many questions, in particular regarding the constitutional principle of law, the catalogue of principles, or their ontological status. The subject of interest of constitutionalists is first of all the content analysis of individual constitutional principles. Many questions are left to law theorists, the reference to the findings of the Polish law theory or to concepts defined as “external” (developed within the world’s law theory and philosophy) being comparatively rare. The law doctrine and judicial decisions regard the principle of appropriate vacatio legis as a constitutional one. It was derived by the Polish Constitutional Tribunal from the principle of democratic state under the rule of law through the principle of protection of citizens’ trust in the state and the laws it establishes. Although this principle is not explicitly expressed in Poland’s Constitution of 2nd April 1997, its position as a constitutional principle is not challenged. The principle of appropriate vacatio legis satisfies the requirements of the doctrine expected from law principles, it has a strong axiological justification associated with the need to ensure legal security, and it is deeply rooted in cultural-legal tradition.
    Problematyka zasad prawa konstytucyjnego ma wymiar szczególny, gdyż ich rola nie ogranicza się wyłącznie do tej gałęzi prawa. Są one jednocześnie zasadami całego porządku prawnego. Doktryna prawa konstytucyjnego podejmuje problematykę zasad prawa, jednak w wielu kwestiach wśród jej przedstawicieli panuje znaczna rozbieżność poglądów, zwłaszcza odnośnie do pojęcia konstytucyjnej zasady prawa, katalogu zasad czy ich statusu ontologicznego. Przedmiotem zainteresowania konstytucjonalistów jest przede wszystkim analiza treściowa poszczególnych zasad konstytucyjnych. Wiele kwestii jest pozostawionych teoretykom prawa, przy czym powoływanie się na ustalenia polskiej teorii prawa czy na koncepcje określane jako „zewnętrzne” (opracowane w ramach światowej teorii i filozofii prawa) ma miejsce stosunkowo rzadko.Za konstytucyjną zasadę prawa doktryna prawa i orzecznictwo uważają zasadę odpowiedniego vacatio legis. Została ona wyprowadzona przez polski Trybunał Konstytucyjny z zasady demokratycznego państwa prawnego za pośrednictwem zasady ochrony zaufania obywateli do państwa i stanowionego przez to państwo prawa. Chociaż nie jest to zasada expressis verbis wyrażona w Konstytucji RP z dnia 2 kwietnia 1997 r., jej pozycja jako zasady konstytucyjnej nie jest kwestionowana. Zasada odpowiedniego vacatio legis spełnia wymagania stawiane przez doktrynę zasadom prawa, ma silne uzasadnienie aksjologiczne wiążące się z potrzebą zapewnienia bezpieczeństwa prawnego oraz mocne zakorzenienie w tradycji kulturowo-prawnej.
    Źródło:
    Studia Iuridica Lublinensia; 2016, 25, 1
    1731-6375
    Pojawia się w:
    Studia Iuridica Lublinensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Interpretative and Limited Judgments in the Jurisprudence of the Constitutional Tribunal
    Autorzy:
    Woś, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/618405.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    jurisprudence of the Constitutional Tribunal
    interpretative judgements
    limited judgements
    examination of the constitutionality of law
    the Constitution
    orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego
    wyroki interpretacyjne
    wyroki zakresowe
    wyroki częściowe
    kontrola konstytucyjności prawa
    konstytucja
    Opis:
    The article discusses interpretative and limited judgments in the jurisprudence of the Constitutional Tribunal in Poland. These judgments are of great significance in the judicial control of law’s conformity to the Constitution. They were distinguished following the departure from the original, dichotomic division of the Constitutional Tribunal’s judgments into those deciding the full and unambiguous consistency or inconsistency of an act with the Constitution. The article defines interpretative and limited judgements, and describes their roles and functions. An interpretative judgement is a decision in which the Constitutional Tribunal decides the conformity or non-conformity of a relevant act to the Constitution in its given interpretation. Its aim is not to eliminate non-uniformity or divergence in the interpretation of legal regulations, but to eliminate from all potential interpretative variants of a relevant act the one that is inconsistent with the Constitution. A limited judgement is a decision in which the Constitutional Tribunal decides the conformity or non-conformity of an act to the Constitution in a specific (subjective, objective or time) scope of its application. A limited judgement aims to decide whether a legal regulation whose interpretation is unambiguous, is consistent with the Constitution in a given scope of its application. The article also describes advantages and disadvantages of interpretative and limited judgements, accounting for the relevant views in the doctrine and jurisprudence in this respect, and examines the number of these judgements against the general number of judgements concerning the constitutionality of law that were passed by the Constitutional Tribunal in recent years.
    Artykuł dotyczy problematyki wyroków interpretacyjnych i zakresowych w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego w Polsce. Wyroki te odgrywają istotną rolę w sądowej kontroli zgodności prawa z konstytucją. W nauce prawa zaczęto je wyróżniać wraz z odejściem od pierwotnego, dychotomicznego podziału wyroków TK na wyroki stwierdzające całkowitą i jednoznaczną zgodność lub niezgodność przepisu z konstytucją. Opracowanie definiuje wyroki interpretacyjne i zakresowe oraz charakteryzuje ich rolę i funkcje. Wyrok interpretacyjny jest orzeczeniem, w sentencji którego TK stwierdza zgodność lub niezgodność z konstytucją przepisu prawnego w określonym jego rozumieniu. Jego zadaniem nie jest usuwanie niejednolitości i rozbieżności wykładni przepisów prawa, lecz eliminacja tego spośród możliwych wariantów interpretacyjnych kontrolowanego przepisu, który jest niezgodny z konstytucją. Wyrok zakresowy jest orzeczeniem, w sentencji którego TK stwierdza zgodność albo niezgodność z konstytucją przepisu prawnego w określonym (podmiotowym, czasowym lub przedmiotowym) zakresie jego zastosowania. Wyrok zakresowy zmierza do rozstrzygnięcia, czy przepis prawny, którego rozumienie nie budzi wątpliwości, jest zgodny z konstytucją w pewnym zakresie jego zastosowania. Opracowanie prezentuje również wady i zalety wyroków interpretacyjnych i zakresowych, biorąc pod uwagę poglądy doktryny i orzecznictwa w tym zakresie, oraz analizuje liczbę tych wyroków na tle ogólnej liczby orzeczeń wydawanych w ostatnich latach przez TK w przedmiocie konstytucyjności prawa.
    Źródło:
    Studia Iuridica Lublinensia; 2016, 25, 3
    1731-6375
    Pojawia się w:
    Studia Iuridica Lublinensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Legislation of the Self-government of the Voivodeship Concerning the Development Policy in the Light of the Jurisdiction of the Constitutional Tribunal
    Autorzy:
    Sobczak, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/619169.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    self-government of the voivodeship
    voivodeship board
    region
    the Constitutional Tribunal
    sources of law
    enactments of local law
    principles of development policy
    implementation system
    evaluation criteria for proposals
    samorząd województwa
    zarząd województwa
    Trybunał Konstytucyjny
    źródła prawa
    akty prawa miejscowego
    zasady polityki rozwoju
    system realizacji
    kryteria oceny wniosków
    Opis:
    According to the Constitution of the Republic of Poland, enactments of local law issued by the operation of organs shall be a source of universally binding law of the Republic of Poland in the territory of the organ issuing such enactments. In the Act on Voivodship Government the right to pass enactments of local law has been granted to provincial assembly as a constitutive organ of local government. Simultaneously, a voivodeship board has been deprived of the right to pass order regulations. In the period before the accession of Poland to the European Union a provincial assembly has had the strongest juridical position among the voivodeship authorities, but since that the situation has changed radically. On the basis of the Act of Regional Development a voivodeship board has gained wide juridical rights. The Constitutional Tribunal, during the process of the constitutional control of law, has formulated a lot of policies about legislation of a voivodeship board created on the basis of the Act of Regional Development. In the light of this jurisdiction a voivodeship board is not entitled to pass laws concerning the freedoms, rights and obligations of citizens. In addition to that, the resolutions of a voivodeship shall be of an internal character and shall bind only this organizational unit.
    Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej do źródeł prawa powszechnie obowiązującego zalicza źródła prawa miejscowego. Są one stanowione przez organy jednostek samorządu terytorialnego lub terenowe organy administracji rządowej na podstawie ustaw i w ich granicach oraz obowiązują wyłącznie na obszarze właściwości organów, które je wydały. Ustawa o samorządzie województwa przyznała prawo uchwalania aktów prawa miejscowego sejmikowi województwa jako organowi stanowiącemu, pozbawiając jednocześnie zarząd województwa prawa do wydawania przepisów porządkowych. W okresie przed wejściem Polski do Unii Europejskiej dominującą pozycję w zakresie prawodawstwa wśród organów samorządu województwa miał sejmik. Sytuacja ta zmieniła się w sposób zasadniczy od chwili akcesji Polski do UE. Szerokie uprawnienia prawodawcze uzyskał zarząd województwa na podstawie ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju. Trybunał Konstytucyjny, w toku realizacji kontroli konstytucyjności prawa, sformułował szereg tez, odnoszących się do prawodawstwa zarządu województwa, delegowanych przez ustawę o zasadach prowadzenia polityki rozwoju. W świetle tego orzecznictwa należy przyjąć, że zarząd województwa nie może być adresatem delegacji ustawowej w zakresie materii zarezerwowanych wyłącznie dla ustaw kształtujących prawa i obowiązki jednostki, a uchwały zarządu mogą mieć jedynie charakter aktów wykonawczych prawa wewnętrznego.
    Źródło:
    Studia Iuridica Lublinensia; 2016, 25, 4
    1731-6375
    Pojawia się w:
    Studia Iuridica Lublinensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Supreme Court of the United States as an Autonomous Source of Constitutional Norms
    Autorzy:
    Bryk, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/619255.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    United States Constitution
    Supreme Court of the USA
    constitutional rights
    judicial activism
    liberal anthropology
    judicial statutory construction
    creation of law
    Konstytucja USA
    Sąd Najwyższy USA
    prawa konstytucyjne
    aktywizm sędziowski
    antropologia liberalna
    sądowa interpretacja
    tworzenie prawa
    Opis:
    The landmark decisions of the Supreme Court change the ethos of adjudicating. The substantive due process doctrine allowed the Court to become an actual lawgiver. This doctrine widely extended the understanding of the due process clause of the 5th and 14th Amendments. Increased power of statutory construction corresponded with the doctrine of loose constructionism (living constitution). Decisions like Griswold v. Connecticut and Roe v. Wade created new constitutional rights, emanating from the radical liberal anthropology. Adjudication became a field of an ideological battle in the culture war over anthropology determining the law’s content . In the classical and Christian understanding, being free is considered as having one’s identity discovered as an ontological constant, thus allowing an individual to develop himself according to the nature’s essence . The liberal anthropological revolution defines freedom as a power of self-creation, serving individual’s preferences. The liberal elites, employing ideas of social engineering, attempt to enforce rules based on coexistence and relationship of equal rights. Individual rights emanate from the autonomous, personal choice of life values, the key of the constitutional interpretation. The wider this right of self-definition , the wider the scope of the state’s intervention. In Griswold v. Connecticut the right to privacy signified deep cultural change rooted in such an anthropology. This “emancipation project” is thus built on an axiology destroying relations, becoming a kind of a religion of secular salvation. The state serves here as a demiurge and is sacralized. This causes an increasing abyss between the elites and the rest of the citizens, with a corresponding social disintegration of it’s public life. For instance Obergefell v. Hodges enforces a new anthropological definition of marriage, beginning to delegitimize creeds and actions of religious communities. This reflects a global phenomenon of connecting individual liberal rights with politics of identity and the post-modern culture of right understood as autonomous will without reasoning about its ontological, universal basis. The Supreme Court decisions are not separated from wider culture, but based on the new anthropological understanding of man as a consumer, with his individual will becoming the very basis of rights.
    Niektóre kluczowe orzeczenia Sądu Najwyższego Stanów Zjednoczonych zmieniają model amerykańskiego etosu orzeczniczego. Doktryna substantive due process dała Sądowi władzę de facto stanowienia prawa. Poszerzyła też znacząco rozumienie pojęcia due process, zawartego w poprawkach V i XIV Karty Praw. Zwiększona władza interpretacyjna Sądu korespondowała z doktryną tzw. living constitution. Orzeczenia takie, jak Griswold v. Connecticut i Roe v. Wade czy Obergefell v. Hodges tworzą nowe konstytucyjne prawa w duchu antropologii radykalnie liberalnej, ale też pole bitwy ideowej w wojnie o kulturę, dotyczącej antropologii determinującej prawo. Prawo jednostki wynika z autonomicznego wyboru wartości jako klucza interpretacji konstytucyjnej. Im szersze prawo indywidualnego autodefiniowania swego życia, tym szerszy zasięg państwa. W orzeczeniu Griswold v. Connecticut prawo do prywatności sygnalizowało głęboką zmianę kulturową opartą na takiej liberalnej antropologii. Jej „emancypacyjny” projekt, w oparciu o aksjologię niszczącą relacje, stanowi rodzaj „religii” świeckiego zbawienia, którego demiurgiem jest sakralizowane państwo, z rosnącym dysonansem między elitami a resztą obywateli i dezintegracją społeczeństwa, w tym życia publicznego. Orzeczenie Obergefell v. Hodges narzuciło nową antropologicznie definicję małżeństwa, delegitymizując publiczne poglądy i działania instytucji religijnych. Decyzja jest objawem zjawiska globalnego, w którym liberalne prawa jednostki wiążą się z polityką tożsamości i postmodernistyczną kulturą praw jako autonomicznego chcenia, z ignorowaniem pytania o ich ontologiczne, uniwersalistyczne umocowanie. Orzeczenia Sądu Najwyższego nie są zatem zawieszone w próżni prawnej. Opierają się na antropologii traktującej człowieka jako konsumenta, gdzie wola jednostki ma stać się jednocześnie żądaniem prawa.
    Źródło:
    Studia Iuridica Lublinensia; 2016, 25, 3
    1731-6375
    Pojawia się w:
    Studia Iuridica Lublinensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The First Amendment to the President’s Ordinance of 6 Feb. 1928. The Statute on the Structure of Common Courts of Law as a Subject of the Sejm Debate in 1928. Selected Problems
    Autorzy:
    Malec, Dorota
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/619217.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    administration of justice
    Statute on the Structure of Common Courts of Law
    law codification
    Sejm of the second term of office
    Second Republic of Poland
    inter-war Poland
    constitutional improvement referred to as Sanation (Sanacja)
    wymiar sprawiedliwości
    prawo o ustroju sądów powszechnych
    kodyfikacja prawa
    Sejm II kadencji
    II Rzeczpospolita
    okres międzywojenny w Polsce
    sanacja
    zasada nieusuwalności sędziów
    niezawisłość sędziowska
    Opis:
    The first all-Poland Statute on the Structure of the Common Courts of Law was initially being elaborated in the Second Republic’s Codification Commission but eventually it assumed a final form of Ordinance issued by the Republic’s President on 6 Feb. 1928. The Ordinance was equipped with the force of law. When compared with the provisions of the March Constitution of 1921, the regulations of the Ordinance diminished in particular the scope of the principle of irremovability of judges from their office. This gave rise to the dissatisfaction of the milieu of lawyers, and particularly the judges. The works on the amendment to the Ordinance were started prior to the Ordinance coming into force, and namely they started when there were filed with the Sejm the amendment projects drafted by the clubs of deputes, and specifically inter alia by the Parliamentary Association of Polish Socialists, by the National Club, by the Polish Peasant Party “Liberation” and the Party of Peasants. Also the Ministry of Justice emphasized the need for amending the Ordinance. In view of the fact that the calendar of Sejm debates did not foster the work of the Juristical Commission (the Sejm session being adjourned in June 1928), the National Club decided, in November 1928, to file the Bill on the postponing (by one year) the coming into force of the enactment of common courts of law structure. In the Sejm, the Bill was subjected to the debate during three sessions and eventually the lower house passed the law on the postponing (until 30 January 1930) the coming into force of the new provisions. However, this enactment failed to come under consideration of the Republic’s Senate. As a result, despite the alleged victory of the Sejm in its struggle with the executive power, the Ministry of Justice implemented its own image of the new organization of the administration of justice and, while exploiting the temporary suspension of the principle of irremovability of judges, got rid of those of them whose views did not comply with the political line promoted by the Sanation (Sanacja)  Camp. Among those who were dismissed there was the First President of the Supreme Court W. Seyda and other Supreme Court judge A. Mogilnicki, known for his critical attitude toward the new provisions. The dismissal of W. Seyda caused a considerable critical reaction of the public and even induced the National Democratic Party members to try to pass the vote-of no confidence vis-à-vis Minister of Justice S. Car who was responsible for the introduction of the 6 Feb. 1928 Ordinance and for making staff changes in the judicature. In February 1929, the question of amendment was again subjected to the debate of the parliament which finally adopted, on 4 March 1929, the Statute that liberalized a series of contested principles. Yet despite this, the hopes for further changes in the system of administration of justice were shattered by next alterations that were introduced, and particularly those of August 1932, which laid out the tendency to further interfering by the Ministry with the independence of judiciary. It was, inter alia, W. Makowski who, during the December debate on the administration of justice, expressed his criticism to the principle of the separation of powers and the concept of preserving balance between them. These last ideas were reflected in the ever more energetic works that tended toward the drafting of a new Constitution. When the latter was in fact adopted, it rejected the principle of separation and the balancing of powers.
    Pierwsze w II Rzeczypospolitej ogólnopolskie prawo o ustroju sądów powszechnych, choć było przedmiotem prac prowadzonych w Komisji Kodyfikacyjnej II Rzeczypospolitej, to przybrało ostateczną postać rozporządzenia Prezydenta RP z mocą ustawy z dnia 6 lutego 1928 r. Jego treść, a w szczególności zmniejszenie w porównaniu z Konstytucją marcową z 1921 r. zakresu nieusuwalności sędziowskiej, od razu wzbudziła niezadowolenie środowiska prawników, w tym zwłaszcza sędziów. Prace nad nowelizacją rozporządzenia rozpoczęły się jeszcze przed jego wejściem w życie, gdy do Sejmu II kadencji trafiły projekty klubów poselskich, miedzy innymi Związku Parlamentarnego Polskich Socjalistów, Klubu Narodowego, PSL „Wyzwolenie” i Stronnictwa Chłopskiego. Na potrzebę korekty przepisów zwracało uwagę także Ministerstwo Sprawiedliwości. Wobec niesprzyjającego dla sejmowej Komisji Prawniczej kalendarza obrad (przerwanie sesji sejmowej w czerwcu 1928 r.) w listopadzie 1928 r. zdecydowano o zgłoszeniu (Klub Narodowy) projektu ustawy o odroczeniu o jeden rok wejścia w życie prawa o ustroju sądów powszechnych. Debacie nad tym projektem Sejm poświęcił trzy posiedzenia, by ostatecznie 18 grudnia 1928 r. uchwalić ustawę odraczającą wejście w życie nowych przepisów do 1 stycznia 1930 r. Ustawą nie zdążył jednak zająć się Senat RP. W rezultacie, mimo pozornego zwycięstwa Sejmu w toczonej w parlamencie II kadencji walki z władzą wykonawczą, Ministerstwo Sprawiedliwości zrealizowało swoją wizję nowej organizacji wymiaru sprawiedliwości i pozbyło się, korzystając z czasowego zawieszenia zasady nieusuwalności sędziów, osób nieodpowiadających linii politycznej obozu sanacyjnego, w tym między innymi sędziów Sądu Najwyższego (wśród nich I Prezesa SN W. Seydy i krytyka nowych przepisów A. Mogilnickiego). Dymisja W. Seydy wywołała duży rezonas, a nawet skłoniła ugrupowania endeckie do podjęcia próby przeforsowania votum nieufności dla odpowiedzialnego za wprowadzenie rozporządzenia z dnia 6 lutego 1928 r. i zmiany kadrowe w sądownictwie, dotyczące zwłaszcza zwolenników endecji, ministra sprawiedliwości S. Cara. Choć w lutym 1929 r. sprawa nowelizacji wróciła pod obrady parlamentu, który ostatecznie uchwalił 4 marca 1929 r. ustawę liberalizującą wiele zasad, to nadzieje na dalszą zmianę systemu wymiaru sprawiedliwości przekreśliły kolejne zmiany, w tym zwłaszcza przeprowadzona w sierpniu 1932 r., wytyczająca między innymi kierunek dalszego ingerowania w zasadę niezawisłości sędziowskiej. Krytyka podziału i równowagi władz, wyrażona podczas grudniowej debaty nad systemem wymiaru sprawiedliwości między innymi przez W. Makowskiego, znajdowała swoje odzwierciedlenie w coraz bardziej aktywnych pracach nad nową konstytucją, ostatecznie zasadę tę odrzucającą.
    Źródło:
    Studia Iuridica Lublinensia; 2016, 25, 3
    1731-6375
    Pojawia się w:
    Studia Iuridica Lublinensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-9 z 9

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies