Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Marcinkowski, Roman" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-8 z 8
    Tytuł:
    Kary śmierci według Miszny
    The Death Penalty According to The Mishnah
    Autorzy:
    Marcinkowski, Roman
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1872556.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-17
    Wydawca:
    Gdańskie Seminarium Duchowne
    Tematy:
    Judaism
    Mishnah
    Sanhedrin
    death penalty
    judaizm
    Miszna
    Sanhedryn
    kary śmierci
    Opis:
    Miszna wymienia cztery kary śmierci: ukamienowanie, uduszenie, spalenie i ścięcie, ale tej ostatniej kary zaniechano, uznając ją za barbarzyńską. Zgodnie z tradycją karę śmierci zatwierdzał sąd składający się z dwudziestu trzech sędziów. Artykuł, opierający się na oryginalnym tekście Miszny, przedstawia w wielkim skrócie instytucje sądowe różnych typów, omawia zakres władzy sędziów, prawo procesowe, a szczególnie procedurę sądową w sprawach karnych (przesłuchanie świadków, osądzanie, wydawanie wyroków). Precyzuje, za jakie winy wymierza się określoną karę śmierci oraz podaje sposoby jej wykonania.
    The Mishnah lists four death sentences: stoning, strangulation, burning and beheading, although the latter was abandoned as it was considered barbaric. According to tradition, the death penalty was ruled by a courtof twenty-three judges. The article, based on the original text of the Mishnah, briefly presents various types of judicial institutions, discusses the scope of judges’ powers, procedural law, and in particular the court procedure in criminal matters (hearing witnesses, judging, issuing judgments). It specifies the faults for which the specific death penalty is imposed and describes the methods of its execution.
    Źródło:
    Studia Gdańskie; 2021, 48; 133-154
    0137-4338
    Pojawia się w:
    Studia Gdańskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Miszna o konsekwencjach pomyłek Sanhedrynu, arcykapłana lub rządzących
    Mishnah about the consequences of the mistakes of the Sanhedrin, High Priest or King
    Autorzy:
    Marcinkowski, Roman
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1532407.pdf
    Data publikacji:
    2021-03-06
    Wydawca:
    Gdańskie Seminarium Duchowne
    Tematy:
    Judaism
    Talmud
    Mishnah
    Horayot
    Judaizm
    Miszna
    Horajot
    Opis:
    Pomyłki Sanhedrynu, arcykapłana lub króla stały się przedmiotem rozważań twórców Miszny, a ich opinie na ten temat zebrano w traktacie Horajot (Pouczenia), który omawia szczegółowo to zagadnienie wskazując odpowiedzialność zbiorową lub indywidualną w konkretnych sytuacjach, kiedy to nie sąd, a indywidualni ustawodawcy prawa są zobowiązani do złożenia ofiar przebłagalnych za grzech. Wyjaśnia się tu także sprawy dotyczące arcykapłana i króla, którzy z różnych powodów złamali prawo, podaje podstawy prawne postępowania w przypadku stwierdzenia pomyłki Sanhedrynu lub arcykapłana oraz wskazuje ofiary, jakie należy wtedy złożyć. Artykuł opiera się na treści traktatu Miszny Horajot, który w pierwszym rozdziale wyjaśnia zagadnienia prawne związane z przypadkami, gdy sąd wydał decyzję przeciwną jednemu z przykazań Tory. Rozdział drugi podaje pouczenia w przypadku namaszczonego kapłana, który podjął decyzję nieświadomie. Rozdział trzeci rozważa sankcje prawne w przypadku namaszczonego arcykapłana, który zgrzeszył. Traktat Horajot zamyka czwarty dział Miszny Nezikin (Szkody), co według Majmonidesa ma swoje uzasadnienie: po przedstawieniu bardzo etycznych zachowań w przedostatnim w tym porządku traktacie Pirke Awot (Sentencje Ojców) przyszedł czas na wskazanie ludzkich błędów i ułomności.
    The mistakes of the Sanhedrin, High Priest or the King became the subject of considerations of the authors of the Mishnah. Their opinions on this subject were collected in the tractate Horayot (“Instructions”), which discusses this issue in detail, pointing to the collective or individual responsibility in specific situations, when it is not the court but the individual legislators that are obligated to make atonement sacrifices for sin. The tractate also clarifies here the matters relating to the High Priest and the King who broke the law for various reasons, provides the legal basis for proceedings in the event of a mistake of the Sanhedrin or the High Priest and indicates the sacrifices to be made in such cases. The study is based on the content of the Mishnah tractate Horayot, which clarifies in the first chapter the legal issues related to the cases in which the court ruled against one of the commandments of the Torah. Chapter two contains the rulings about the anointed priest who made a decision unconsciously. The third chapter deals with legal sanctions regarding an anointed priest who has sinned. The tractate Horayot closes the fourth Order of the Mishnah Nezikin (”Damages”), which, according to Maimonides, has its justification: after presenting highly ethical behaviour in the penultimate in this Order tractate Pirkei Avot (”Maxims of the Fathers”)  the time has come to point out human errors and weaknesses.
    Źródło:
    Studia Gdańskie; 2020, 46; 187-207
    0137-4338
    Pojawia się w:
    Studia Gdańskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Funkcja szabat goj w wybranej literaturze rabinicznej
    Shabbes Goy in Chosen Rabbinic Literature
    Autorzy:
    Marcinkowski, Roman
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/558760.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Gdańskie Seminarium Duchowne
    Tematy:
    Szabat
    szabat-goj
    literatura rabiniczna
    Szeelot utszuwot
    responsy
    Sabbath
    Shabbes Goy
    Rabbinic literature
    Sheelot Utshuvot
    Responsa
    Opis:
    Mędrcy talmudyczni określili zasady zwracania się do obcego, w szczególności w przypadku nastania szabatu, podczas którego Miszna (Szab 7,2) zabrania wykonania trzydziestu dziewięciu rodzajów prac. Powstało pytanie: Czy obcy może w szabat wykonać dla Żyda zabronioną pracę? Biblia hebrajska wyraźnie tego zabrania: „Pamiętaj o dniu szabatu, żeby go uświęcić. Sześć dni będziesz pracował i wykonywał swoje zajęcia. Siódmy dzień jednak jest szabatem dla Pana Boga twego, nie wykonasz żadnej pracy ani ty, ani twój syn, ani twoja córka, ani twój sługa, ani twoja służąca, ani twoje bydło, ani obcy, który jest w twych bramach” (Wj 20,9-10). Główna zasada talmudyczna głosi: „Żadnej pracy, której żydowi nie wolno wykonać w szabat, nie wolno mu zlecić jej wykonania obcemu”. Tora spisana stanowi zamknięty zbiór, do którego nie wolno nic dodać ani nic z niego ująć. Celem Tory ustnej jest wyjaśnienie Prawa spisanego i jego aktualizacja. Czy życie nie niesie sytuacji wyjątkowych i czy w takich przypadkach można zwrócić się do obcego o wykonanie zabronionej pracy, a jeśli tak, to jak to zrobić? Autor przedstawia talmudyczne opinie na ten temat oraz współczesne próby rozwiązania tego problemu.
    The sages of the Talmud determined the ways of treating aliens, especially in the case of the Sabbath during which Mishnah (Shab. 7:2) prohibits any of the thirty-nine types of labour. The question arose whether the alien may perform any type of prohibited work for the Jew. The Hebrew Bible most definitely prohibits this: “Remember the Sabbath day in order to sanctify it. Six days you shall work and you shall do your tasks. But the seventh day is the Sabbath to the Lord your God; on it you shall not do any work, neither you, nor your son or daughter, nor your male or female servant, nor your cattle, nor the resident alien who is within your gates” (Ex 20:9-10). The basic principle of the Talmud states: ”No work which the Jew is not allowed to do on the Sabbath may be done by the alien.” The Written Torah is a closed set which does not permit any addition or subtraction of books. The purpose of the Oral Torah is to interpret the meaning of the written Law and to bring it up to date. Doesn’t life bring extraordinary situations and may we ask the alien to do the prohibited work in such cases, and if so, how can it be done? The author of the paper presents the Talmud’s treatment of this subject and modern-day attempts to solve the problem.
    Źródło:
    Studia Gdańskie; 2018, 42; 67-78
    0137-4338
    Pojawia się w:
    Studia Gdańskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Specyfika języka religijnego Miszny
    The Peculiarity of the Religious Language of Mishnah
    Autorzy:
    Marcinkowski, Roman
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/559709.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Gdańskie Seminarium Duchowne
    Tematy:
    Hebrajski misznaicki
    język religijny
    Tora Ustna
    Miszna
    judaizm rabiniczny
    Mishnaic Hebrew
    Religious Language
    Oral Torah
    Mishnah
    Rabbinic Judaism
    Opis:
    Miszna stanowiąca sedno judaizmu rabinicznego, istotę tradycji ustnej, zwanej Torą Ustną, została spisana pod koniec II wieku n.e. w języku hebrajskim. Zanim jednak ją spisano, istniała od wieków w przekazach ustnych, co pozwalało na lepsze zrozumienie, aktualizację praw Tory i dostosowywanie ich do zmieniających się warunków życia, ale też wiązało się ze skrótową formą ustnego przekazu, posługującą się określonymi szablonami, gdzie istotne treści religijne zostały wtłoczone w utarte formuły i schematy, które stały się cechą charakterystyczną tego języka, z czasem im dalej od spisania, tym trudniejszego do odbioru ze względu na nienaruszalne struktury językowe, co ze współczesnej perspektywy może sprawiać wrażenie, szczególnie dla początkujących w tej dziedzinie, odwrotnego efektu od zamierzonego, tzn. że zamiast ułatwić zrozumienie Tory, forma przekazu treści zdecydowanie je utrudnia. Język Miszny nie jest zwykłym językiem, jak mogłoby się na pozór wydawać, zawierającym proste sformułowania przedstawiające zwyczajne rzeczy. Należałoby postrzegać go jako specyficzną odmianę naturalnej w owych czasach hebrajszczyzny, służącą wyłącznie do przekazu najistotniejszych treści religijnych. Jakim językiem zatem spisano Misznę? Jaka jest specyfika języka religijnego Miszny? Autor wystąpienia jest głównym redaktorem pierwszego polskiego opracowania naukowego Miszny zawierającego zarazem pierwszy polski przekład tego wielkiego dzieła judaizmu talmudycznego.
    Mishnah, which is the crux of Rabbinic Judaism, the essence of oral tradition called the Oral Torah, was written down in the Hebrew language in the late 2nd century A.D. However, before it was written down, it existed in oral traditions, which allowed people to better understand them, to bring the Torah’s laws up to date and to adjust them to changes in living conditions; however, it was also linked with a short form of orally transmitted traditions using specific templates, where important religious contents were put into stereotyped formulas and schemes, which came to be a characteristic feature of this language. Gradually, the greater the distance in time from its writing down, the more difficult it became for people to understand it due to inviolable language structures, which, from a present-day perspective, may create an impression – especially for beginners – which is the opposite of the one intended. That is to say, instead of facilitating the understanding of the Torah, the form of the message content makes it definitely more difficult. The language of the Mishnah is not an ordinary language, as it might seem, containing simple formulations which present ordinary things. It should be perceived as a specific variety of the Hebrew language of that time, which was used exclusively to express the most important religious contents. What then was the language in which Mishnah was written down? What is the peculiarity of the religious language of Mishnah? The author of this article is the Editor-in-Chief of the first Polish scholarly edition of Mishnah, which also contains the first Polish translation of this great Book of Talmudic Judaism.
    Źródło:
    Studia Gdańskie; 2019, 45; 131-147
    0137-4338
    Pojawia się w:
    Studia Gdańskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dusza a wiara w życie po śmierci w judaizmie
    The soul and the faith in life after death in Judaism
    Autorzy:
    Marcinkowski, Roman
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1872286.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-16
    Wydawca:
    Gdańskie Seminarium Duchowne
    Tematy:
    Judaism
    Mishnah
    Sanhedrin
    death penalty
    judaizm
    Miszna
    dusza
    życie po śmierci
    Opis:
    Streszczenie: Na określenie duszy stosuje się w judaizmie różne terminy występujące już w Biblii hebrajskiej: neszama, ruach, nefesz, jechida, chajja. Przejął je judaizm rabiniczny wyrosły na pniu judaizmu biblijnego, zasadniczo jednak różniący się w kwestii duszy, jej nieśmiertelności, zmartwychwstania i życia po śmierci. Dopiero w czasach pobiblijnych nieśmiertelność duszy stała się jednym z głównych filarów wiary dla wyznawców judaizmu. Talmud wskazuje zmartwychwstanie jako dogmat wiary (Sanh 10,1; 90b-91a). Zgodnie z Miszną, a następnie Gemarą ‘Cały Izrael ma udział w przyszłym świecie’ (tamże). Czy to jednak nie kłóci się z podstawowym przesłaniem rabinicznym mówiącym o nagrodzie za dobre i karze za złe czyny opartym na biblijnych podstawach wskazujących drogę do zbawienia przez wypełnianie przykazań? Judaizm ortodoksyjny utrzymuje zarówno wiarę w zmartwychwstanie ciał jako część mesjańskiego odkupienia, jak też wiarę w nieśmiertelność duszy po śmierci. Judaizm reformowany zarzuca jednak dosłowne rozumienie zmartwychwstania ciał i ogranicza się do wiary w duchowe życie po śmierci.
    Abstract: In Judaism various terms already occurring in the Hebrew Bible are used to define the soul: neshamah, ruah, nefesh, yehidah, hayah. They were adopted by Rabbinic Judaism which had its roots in Biblical Judaism and which, however, is fundamentally different in terms of the soul, its immortality, resurrection and life after death. It was not until the post-biblical times that the immortality of the soul came to be one of the main pillars of faith for the followers of Judaism. The Talmud points to resurrection as a dogma of faith (Sanh. 10:1; 90b-91a). In accordance with the Mishnah, and then with the Gemara ‘All Israel have a portion in the world-to-come’ (ibidem). But does it not conflict with the basic Rabbinic message of reward for good and punishment for evil based on biblical foundations that show the way to salvation by keeping the commandments? The Orthodox Judaism maintains both the faith in the resurrection of the flesh as part of the Messianic Redemption and the faith in the immortality of the soul after death. Reform Judaism, however, rejects the literal understanding of the resurrection of the body and is limited to the belief in the spiritual life after death.
    Źródło:
    Studia Gdańskie; 2021, 49; 147-160
    0137-4338
    Pojawia się w:
    Studia Gdańskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Leczenie w szabat w świetle wybranych tekstów judaizmu rabinicznego
    Treatment on the Sabbath in the Light of Selected Texts of Rabbinic Judaism
    Autorzy:
    Marcinkowski, Roman
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/559096.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Gdańskie Seminarium Duchowne
    Tematy:
    judaizm
    prawo rabiniczne
    szabat
    leczenie
    Judaism
    Rabbinic Law
    Sabbath
    treatment
    Opis:
    Artykuł ujmuje temat leczenia w szabat od strony formalnej judaizmu rabinicznego sięgając niejednokrotnie do początków halachy. O uświęceniu szabatu i zakazie pracy w ten szczególny dla wyznawców judaizmu dzień poucza Tora w Księdze Wyjścia 20,9-11, a Miszna w traktacie Szabat 7,2 precyzuje ten zakaz wymieniając trzydzieści dziewięć rodzajów zakazanych prac, które z dzisiejszej perspektywy stanowią podstawę do dalszych zakazów. Czy wolno zatem leczyć w szabat? Żeby nie przekroczyć prawa szabatowego Miszna zabrania nastawiania złamania, konkludując „a jeśli się wyleczy, to się wyleczy” (Szabat 22,6). W innym miejscu ze względu na poród, pożar, obce wojska, tonącego w rzece czy przywalonego gruzem, w celu ratowania życia w szabat Miszna zezwala na przekroczenie granicy szabatu o dwa tysiące łokci w każdym kierunku (Rosz Haszana 2:5; Eruwin 4:3). Dopiero Gemara wypowiada się bardziej stanowczo na ten temat, a talmudyczna zasada pikuach nefesz (פיקוח נפש) – ratowanie ludzkiego życia stanowi w judaizmie nadrzędną zasadę znoszącą wszelkie przykazania religijne. Znana jest inna talmudyczna maksyma: „Kto ratuje jedno życie, jakby cały świat ratował” (Sanhedryn 37a). Artykuł przedstawia temat leczenia w szabat w świetle wybranych tekstów judaizmu rabinicznego ze szczególnym uwzględnieniem Miszny i Gemary oraz zbioru Szeelot Utszuwot.
    The paper deals with the problem of treatment on the Sabbath from the formal point of view of Rabbinic Judaism often reaching to the beginnings of Halakhah. The Torah teaches in the Book of Exodus 20:9-11 that the Sabbath is sanctified and that no work is to be performed on this particular day which is so special for the followers of Judaism; and the Mishnah in its Tractate Shabbat 7:2 provides more details of this prohibition by mentioning thirty-nine types of prohibited work which from today’s perspective form the basis for further bans. Is it permitted then to heal on the Sabbath? In order to avoid breaking the Sabbath law, the Mishnah forbids the setting of fractures by concluding: ”and if it heals, it will heal” (Shabbat 22:6). Elsewhere, in cases of childbirth, fire, foreign invasion, a person drowning in a river or being buried in debris, in order to save lives on the Sabbath, the Mishnah allows one to cross the Sabbath limits by two thousand cubits in each direction (Rosh Hashanah 2:5; Eruvin 4:3). It is the Gemara that speaks more strongly about this problem, and the Talmudic principle pikuah nefesh (……) – saving human life, constitutes the overriding principle in Judaism, taking precedence over all religious commandments. There is also another Talmudic maxim: ”Whoever saves one life, saves the entire world” Sanhedrin (37a). The article explores the topic of treatment on the Sabbath in the light of selected texts of Rabbinic Judaism with particular emphasis on the Mishnah and the Gemara as well as on the collection Sheelot u-Teshuvot.
    Źródło:
    Studia Gdańskie; 2019, 44; 109-121
    0137-4338
    Pojawia się w:
    Studia Gdańskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Tannaickie rozważania wokół tematu biczowania i fałszywych świadków
    The Tannaim meditations on the subject of flagellation and conspiring witnesses
    Autorzy:
    Marcinkowski, Roman
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1491866.pdf
    Data publikacji:
    2021-03-06
    Wydawca:
    Gdańskie Seminarium Duchowne
    Tematy:
    Judaism
    Mishnah
    Makkot
    flogging/flagellation
    conspiring witnesses
    Judaizm
    Miszna
    Makot
    chłosta/biczowanie
    krzywoprzysięzcy
    Opis:
    Celem tego opracowania jest przede wszystkim przedstawienie rozważań twórców Miszny dotyczących biczowania. Wiele materiału na ten temat dostarcza traktat Miszny Makot (‘Uderzenia’, ‘Razy’), który omawia przepisy prawne, wskazuje rodzaje przewinień zagrożonych tą karą oraz podaje sposoby jej wykonania. Traktat Makot łączy to z krzywoprzysięzcami, wobec których w określonych przypadkach stosowano tę karę. Dlatego artykuł obejmuje także to zagadnienie. Treść traktatu Makot stanowi podstawę tego opracowania, w którym celowo wybrano te fragmenty, które wiążą się bezpośrednio lub pośrednio z podjętym tematem. Dlatego odwrócono kolejność, żeby od razu skupić się na omówieniu kary chłosty, co zostało wyjaśnione w trzecim rozdziale traktatu i w pierwszych trzech lekcjach pierwszego rozdziału, który także zajmuje się krzywoprzysięzcami.
    The purpose of this study is primarily to present deliberations of the authors of the Mishnah regarding flagellation. A lot of material on this subject can be found in the Mishnah tractate Makkot (”Lashes”, “Stripes”) which discusses legal regulations, points out offences that are subject to this penalty and gives the methods of executing a sentence. The tractate Makkot combines this with the conspiring witnesses against whom this penalty was applied under certain conditions. That is why the study also includes this issue. The content of the tractate Makkot is the basis for this study where the passages that are directly or indirectly related to the topic were selected on purpose. Therefore, the order was reversed to focus right away on discussing the punishment of lashes, which was clarified in the third chapter of the tractate and in the first three paragraphs of the first chapter, which also deals with conspiring witnesses.
    Źródło:
    Studia Gdańskie; 2020, 47; 175-196
    0137-4338
    Pojawia się w:
    Studia Gdańskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ofiary krwawe w świetle wybranych fragmentów Miszny
    Blood Sacrifices in the Light of Some Selected Texts of Mishnah
    Autorzy:
    Marcinkowski, Roman
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/23202359.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Gdańskie Seminarium Duchowne
    Tematy:
    Sacrificial cult
    blood sacrifices
    Mishnah
    rabbinic Judaism
    kult ofiarny
    ofiary krwawe
    Miszna
    judaizm rabiniczny
    Opis:
    Miszna stanowiąca istotę judaizmu rabinicznego, w przekazach ustnych od III w. p.n.e., a spisana pod koniec II w. n.e., opisuje kult ofiarny w Świątyni Jerozolimskiej przed jej zburzeniem przez Rzymian w 70 roku n.e. Przekaz Miszny precyzuje i wyjaśnia biblijne rytuały związane ze składaniem ofiar, wśród których poczesne miejsce zajmują ofiary krwawe (zewachim). Miszna poświęca temu zagadnieniu osobny traktat zatytułowany właśnie Zewachim (Ofiary krwawe). Celem artykułu jest przybliżenie polskiemu czytelnikowi problematyki kultu ofiarnego sprawowanego w Świątyni Jerozolimskiej dotyczącego ofiarowania zwierząt jej poświęconych. Artykuł wskazuje główne aspekty sprawowanego kultu, obowiązujące rytuały i reguły nimi rządzące oraz związane z tym zagadnienia, z jakimi przyszło się zmierzyć w starożytności tannaitom, twórcom Miszny.
    The Mishnah, which is the essence of Rabbinic Judaism, both in oral tradition since the third century B.C., and after it was written down by the end of the 2nd century A.D., describes the sacrificial cult in the Temple of Jerusalem prior to its destruction by the Romans in the 70 A.D. the message of the Mishnah states precisely and explains biblical rituals related to making sacrifices, among which blood sacrifices (zevahim) occupy a prominent place. The Mishnah devotes a separate treatise to this issue, entitled Zevahim (Blood sacrifices). The purpose of the study is to show the Polish reader the problems of the sacrificial cult performed in the Temple of Jerusalem with regard to the offering of animals which were dedicated to it. The paper presents the main aspects of the cult performed, the rituals and rules that governed them, as well as the ensuing problems faced by the Tannaites, who were the authors of the Mishnah in ancient times.
    Źródło:
    Studia Gdańskie; 2023, 53; 75-96
    0137-4338
    2720-7102
    Pojawia się w:
    Studia Gdańskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-8 z 8

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies