Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "język," wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 34
Tytuł:
,,Mješavinu uspite”lub “mešavinu sipajte” – czy tłumaczenia i oddzielne instrukcje konsumenckie na obszarze byłego języka serbskochorwackiego są potrzebne? Analiza wybranych przykładów
„Mješavinu uspite“ or „mešavinu sipatje“ — are translations and separate labels of food products really needed? The analyse of choosen examples
Autorzy:
Skrzeszewska, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/475589.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:
język serbsko-chorwacki
język bośniacki
język chorwacki
język czarnogórski
język serbski
Serbo-Croatian language
Bosnian language
Croatian language
Montenegro language
Serbian language
Opis:
Artykuł przedstawia i analizuje różnice językowe w obrębie obszaru byłej Jugosławii. Polityka językowa państw postjugosłowiańskich ma na celu udowodnienie różnic występujących pomiędzy językami tych państw, dlatego podjęte badania, na podstawie przykładu tłumaczenia z chorwackiego na serbski oraz etykiet produktów spożywczych, chcą udowodnić, że są one symboliczne. Cztery języki powstałe z języka serbsko-chorwackiego wciąż opierają się na nowosztokawskim dialekcie, stąd odmienności dostrzegalne są przede wszystkim na płaszczyźnie leksykalnej właściwej dla danego regionu, nie narodu. Wyniki analizy wybranych przykładów pokazują, że różnice te próbuje się sztucznie uwypuklić, ponieważ często zamieniane leksemy są właściwe dla obu języków, nie tylko dla jednego. Przy analizie zastosowano metodę komparatystyczną.
This article shows and analyses the language differences in the region of former Yugoslavia. Language politics in the countries of former Yugoslavia is aimed to prove that differences really exist, that is why this research would like to show the fact that those differences are symbolical (example of translation from Croatian to Serbian and labels of food products). Four languages which came into being from Serbo–Croatian language family are still based on the New Shtokavian dialect and the differences are discernible only on lexical surface characteristic for region, not nation. The result of the analyses of those examples show that differences are artificially created because very often a word considered to be unique in one language exists in other languages too. During the analyses the comparative method was used.
Źródło:
Socjolingwistyka; 2015, 29; 337-354
0208-6808
Pojawia się w:
Socjolingwistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O problematyce kobiecej na płaszczyźnie językowej w kontekście zagadnienia równych szans w Polsce, Rosji i Bułgarii
On women’s issues in the linguistic sphere from the perspective of equality of opportunity in Poland, Russia and Bulgaria
Autorzy:
Satoła-Staśkowiak, Joanna Cecylia
Sosnowski, Wojciech Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/475723.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:
feminatywa
język bułgarski
język polski
język rosyjski
asymetria językowa
konfrontacja językowa
androcentryzm
feminitives
Bulgarian language
Polish language
Russian language
language asymmetry
contrastive analysis
androcentrism
Opis:
W artykule celem obserwacji stały się zagadnienia równego statusu kobiet i mężczyzn obserwowane na płaszczyźnie językowej w Polsce, Rosji i Bułgarii. Dotychczas języki polski, rosyjski i bułgarski nie były ze sobą konfrontowane pod kątem feminatywów. Badania przeprowadzone na podstawie obszernego materiału językowego wskazują na problem asymetrii językowej w tworzeniu nazw żeńskich w trzech językach słowiańskich z grupy zachodniej, wschodniej i południowej. Przeprowadzono konfrontację językową nazw zawodów i funkcji oraz wybrane zwyczaje językowe właściwe analizowanym językom.
This article aims to outline issues related to equal treatment of women and men that can be observed at the language level in Poland, Russia and Bulgaria. So far, the Polish, Russian and Bulgarian languages have not been subjected to a comparative analysis with regard to the use of feminitives. The article provides a contrastive analysis of names for professions and functions as well as certain linguistic conventions in the languages in question. Drawing on extensive linguistic material, the authors’ research exposes the problem of linguistic asymmetry in the creation of female names in the three Slavic languages representing the Western, Western and Southern groups respectively.
Źródło:
Socjolingwistyka; 2019, 33; 127-147
0208-6808
Pojawia się w:
Socjolingwistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Language change through ads – the impact of advertising messages on contemporary idio- and sociolects
Zmiana języka poprzez reklamę – wpływ komunikatów reklamowych na współczesne idio- i socjolekty
Autorzy:
Stwora, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/475745.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:
język reklamy
slogan
idiolekt
zmiana języka
język potoczny
language of advertising
idiolect
language change
colloquial language
Opis:
Artykuł zakłada badanie wpływu języka komunikatów reklamowych na idio- i socjolekty, skupiając się na zjawisku zmiany języka powodowanej sloganami reklamowymi. Przeprowadzone w tym celu badanie zostało oparte na korpusie sloganów z reklam w języku polskim i angielskim oraz na kwestionariuszach, których głównym założeniem jest odpowiedź na pytanie dotyczące wpływu reklam na codzienne praktyki komunikowania osób młodych. Szczególny nacisk położono na możliwość kształtowania się nowych związków frazeologicznych, mających swoje źródło w języku reklamy. Wyniki uzyskane na podstawie ankiet potwierdzają, że młodzi Polacy często przyswajają pewne wyrażenia obecne w komunikatach reklamowych, co skutkuje pojawieniem się zmian języka i powstawaniem nowych frazeologizmów w mowie potocznej.
It is evident that, nowadays, advertising messages invade people’s idio- and sociolects, changing the way they communicate on a daily basis, which is why the following paper aims at drawing attention to the phenomenon of language change engendered by advertising slogans. The research conducted is based on a collection of slogans originating from Polish and English advertisements and commercials, as well as on a survey whose main objective is to assess ads’ influence on everyday communicative practices, with special emphasis placed on the possible acquisition of new phrasemes through ads. The results obtained in the survey prove that young Poles often acquire certain expressions from advertising messages, which results in subtle language change in terms of new phrasemes in colloquial speech.
Źródło:
Socjolingwistyka; 2018, 32; 175-190
0208-6808
Pojawia się w:
Socjolingwistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Lingua franca features in Italian. Evidence form an evolutionary linguistics experiment
Cechy lingua franca w języku włoskim. Dowody z ewolucyjnego eksperymentu językoznawczego
Autorzy:
Rogalska-Chodecka, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2011099.pdf
Data publikacji:
2021-12-31
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:
lingua franca
English
Italian
iterated learning
evolutionary linguistics
język angielski
język włoski
iterowane uczenie się
językoznawstwo ewolucyjne
Opis:
There is no doubt about the lingua franca status of the English language (e.g. Mair 2003). It even manifested itself in an evolutionary linguistics study based on the methodology of iterated learning (cf. Kirby and Hurford 2002). In an experiment with human participants, all of whom were native speakers of Polish, aimed at producing basic yet novel linguistic systems, entrenched linguistic structures related to English could easily be found, despite the fact that the experiment’s participants were asked not to use linguistic units from existing languages (e.g. Rogalska-Chodecka 2015). When the experiment’s participants tried to notice a lexical or syntactic pattern in a set of CVCVCV strings, they referred to English words regardless of their level of language knowledge or the experimenter’s instruction. Consequently, the final product of the experiment was not a novel linguistic system, but one containing entrenched linguistic English-related structures, which proves that in the absence of known linguistic structures, referring to English ones seems to be the easiest option. The present article asks whether it is possible to “force” participants in an experiment to use certain items from the Italian lexicon (related to colour, number, and shape) instead of those that come from English, despite their declared lack of knowledge of the Italian language. The results of two studies, one with a control group where the participants were asked to learn words in English as well as random CVCVCV strings, and one “contaminated” with Italian, where random words were exchanged with Italian ones, are compared in order to determine whether Italian is as useful as English from the perspective of participants in experiments and possesses lingua franca features that can be noticed in the case of the original evolutionary experiment. It turned out that, due to its high learnability, Italian exhibits lingua franca features and, given similar historical conditions to English, could regain its historical lingua franca status.
Nie ma wątpliwości co do statusu lingua franca języka angielskiego (np. Mair 2003). Można go było zaobserwować nawet w badaniu z zakresu językoznawstwa ewolucyjnego opartym na metodologii iterowanego uczenia się (por. Kirby and Hurford 2002). W eksperymencie z udziałem rodzimych użytkowników języka polskiego, który miał na celu stworzenie podstawowych, ale nowych systemów językowych, można było łatwo rozpoznać zakorzenione struktury językowe związane z językiem angielskim, pomimo faktu, że uczestnicy eksperymentu zostali poproszeni o nieużywanie jednostek językowych z istniejących języków (np. Rogalska-Chodecka 2015). Kiedy uczestnicy eksperymentu próbowali dostrzec wzorzec leksykalny lub syntaktyczny w zestawie ciągów spółgłoskowo-samogłoskowych CVCVCV, odwoływali się do słów angielskich niezależnie od swojego poziomu znajomości języka lub instrukcji eksperymentatora. W efekcie końcowym produktem eksperymentu nie był nowy system językowy, ale system zawierający zakorzenione struktury językowe związane z językiem angielskim, co dowodzi, że przy braku znanych struktur językowych najłatwiejszym wyjściem wydaje się być odwoływanie się do tych angielskich. W niniejszym artykule postawiono pytanie, czy możliwe jest „zmuszenie” uczestników eksperymentu do używania niektórych elementów włoskiego leksykonu (dla określenia koloru, ilości i kształtu) zamiast tych pochodzących z języka angielskiego, pomimo deklarowanego braku znajomości języka włoskiego. Porównano wyniki dwóch badań, jednego z grupą kontrolną, której uczestnicy zostali poproszeni o nauczenie się słów pochodzących z języka angielskiego, a także losowych ciągów CVCVCV, oraz drugiego, „zanieczyszczonego” językiem włoskim, w którym losowe słowa zastąpiono włoskimi w celu ustalenia, czy język włoski jest tak samo użyteczny jak angielski z perspektywy uczestników eksperymentu i posiada cechy lingua franca, które można zauważyć w przypadku oryginalnego eksperymentu ewolucyjnego. Okazało się, że język włoski, ze względu na łatwą przyswajalność, wykazuje cechy lingua franca i przy podobnych warunkach historycznych jak język angielski mógłby odzyskać swój historyczny status lingua franca.
Źródło:
Socjolingwistyka; 2021, 35; 7-22
0208-6808
Pojawia się w:
Socjolingwistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jezička stvarnost u Bosni i Hercegovini
Sytuacja językowa w Bośni i Hercegowinie
Linguistic Reality of Bosnia-Herzegovina
Autorzy:
Halilović, Senahid
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/475633.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:
Bosna i Hercegovina
bosanska varijanta
bosanski jezik
hrvatski jezik
srpski jezik
srpskohrvatski jezik
Bośnia i Hercegowina
wariant bośniacki
język bośniacki
język chorwacki
język serbski
język serbsko-chorwacki
Bosnia-Herzegovina
Bosnian variant
Bosnian language
Croatian language
Serbian language
Serbo-Croatian language
Opis:
Posljednja decenija XX stoljeća donijela je zanimljive promjene oko jezika i u jeziku u Bosni i Hercegovini i susjednim državama. Naročitu pažnju (socio)lingvista pobudila je bosanskohercegovačka jezička stvarnost. Većina autora slaže se u tome da je sociolingvistička situacija u Bosni i Hercegovini iznimno složena. Međutim, ona je jednostavna. Poslije kratkog osvrta na stanje koje je prethodilo samostalnosti Republike Bosne i Hercegovine (aprila 1992) u radu su navedeni glavni problemi koji opterećuju današnju bosanskohercegovačku jezičku situaciju.
In the last decade of the 20th century in both Bosnia-Herzegovina and its neighbouring countries some interesting changes occured in their languistic situation and the language itself. The linguistic reality of Bosnia-Herzegovina became a subject of particular interest of (socio)linguists. Most authors have agreed that the sociolinguistic status of Bosnia-Herzegovina is extremely complex. However, it is simple. After a brief introduction on the circumstances prior to Bosnia-Herzegovina gaining its independence in April 1992, the paper focuses on key concerns present in the contemporary linguistic reality of Bosnia-Herzegovina.
Ostatnia dekada XX wieku przyniosła interesujące zmiany zarówno w kwestii języka, jak i w samym języku Bośni i Hercegowiny oraz państw sąsiadujących. (Socjo)lingwiści szczególną uwagę poświęcili językowej sytuacji bośniacko-hercegowińskiej. Większość autorów zgadza się co do tego, że z punktu widzenia socjolingwistycznego sytuacja w Bośni i Hercegowinie jest niezwykle złożona. W rzeczywistości — jest ona prosta. W niniejszym szkicu w pierwszej kolejności analizuje się sytuację sprzed ogłoszenia niepodległości Republiki Bośni i Hercegowiny (kwiecień 1992), a następnie przedstawia się główne problemy, które ciążą na współczesności.
Źródło:
Socjolingwistyka; 2014, 28; 121-135
0208-6808
Pojawia się w:
Socjolingwistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Miejsce nazw wartości w języku zakonnic (na przykładzie siedemnastowiecznych rozmyślań dla nowicjuszek
The names of the values place in nuns’ language (based on seventeenth-century meditations for novices)
Autorzy:
Zmuda, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/475625.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:
nazwy wartości
wartościowanie
język religijny
język w zakonie
język w dobie średniopolskiej
the names of the values
valuation
religious language
the language in religious orders
the language in the medium-Poland era
Opis:
W artykule przeprowadzono analizę nazw wartości w rozmyślaniach zakonnych z XVII w. (Rozmy slania. Na początku Cwiczenia Nowicyatckiego. Zporządzone Roku Panskiego 1696 Miesiąca Maja dnia 26 Ad M.D.G.). Nazwy wartości organizują cały tekst zabytku i stanowią jego podstawowe pole leksykalno-semantyczne. Rozumienie niektórych nazw pokrywa się z językiem ogólnym, w wielu miejscach jednak możemy wskazać znaczne przesunięcia semantyczne (np. służba), a nawet przejście z kategorii wartości negatywnych do wartości pozytywnych (np. pokora). Przesunięcia te wynikają przede wszystkim z obrazu Boga i świata przyjętego przez zakonnice, który determinowany jest wiarą katolicką i dość radykalnym pojmowaniem wiary w zakonie. Bardzo częste w zabytku jest wartościowanie implikowane, realizowane przez odwoływanie się do biblijnych opozycji-metafor (np. duch — ciało). Artykuł prezentuje wyniki analiz, które są częścią szerszego projektu prac badawczych nad językiem zakonnic (zwłaszcza nad językiem modlitewników i medytacji pisanych przez siostry zakonne w dobie średniopolskiej).
The article shows analysis of the names of the values in religious meditations from seventeenth century. The names of the values organize the entire analyzed text and constitute its basic lexical-semantic field. Understanding of certain names coincide with the general language, however in many places we can point out significant semantic shifts, and even move within the category from negative to positive values (eg. humility, service, test). These shifts are mainly due to the image of God and the world adopted by the nuns, which is determined by the Catholic faith and the peculiar perception of faith in the religious order. Very common is also an implied valuation, that is appealing to biblical opposition-metaphors (eg. the spirit — the body).
Źródło:
Socjolingwistyka; 2016, 30; 173-187
0208-6808
Pojawia się w:
Socjolingwistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Miejsce i rola dialektu w repertuarze językowym młodego pokolenia Włochów. Diagnoza socjolingwistyczna
The place and role of local dialect in the linguistic repertoire of the young generation of Italians. A sociolinguistic diagnosis
Autorzy:
Murrmann, Julia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/475523.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:
Włochy
język włoski
dialekty włoskie
Italy
language
dialect
Italian
Opis:
Artykuł poświęcony jest rozważaniom na temat miejsca i roli dialektów lokalnych w repertuarze językowym młodego pokolenia Włochów (umowna kategoria wiekowa: 18–24 lata). Zachowania językowe tej grupy naznaczą w znacznej mierze panoramę socjolingwistyczną Italii w XXI wieku. W pracy omówiono dane statystyczne (ISTAT) dotyczące rozpowszechnienia znajomości dialektu w wybranej grupie wiekowej oraz scharakteryzowano, na podstawie zebranego materiału empirycznego, w jaki sposób przebiega komunikacja młodych Włochów w gronie rodzinnym oraz w życiu społecznym. Przedstawiono także opinie respondentów na temat przyszłości dialektów lokalnych (uwzględniając rolę wychowania, szkoły oraz mediów, a także przydatność dialektów w kontekście rynku pracy) oraz opisano wartość emocjonalną i funkcję ekspresywną dialektów.
The present paper is dedicated to the reflection on the place and role of local dialect in the linguistic repertoire of the young generation of Italians (the conventional age category: 18–24 years). The language behaviors of this age group will be largely indicative of the sociolinguistic panorama of Italy in the XXI century. The article contains a secondary analysis of statistical data regarding the diffusion of dialect among the selected age group and the characteristics of language communication with the family members and in the daily social conversations. Moreover, the respondents’ opinions on the future of the local dialects were presented (including the discussion on the role of family education, school and media, and the usefulness of dialects in the context of the labor market). Finally, the emotional value and expressive function of dialects were described.
Źródło:
Socjolingwistyka; 2016, 30; 23-37
0208-6808
Pojawia się w:
Socjolingwistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Społeczne uwarunkowania języka humanistów (na przykładzie artykułów z zakresu literaturoznawstwa) – wybrane zagadnienia leksykalne
Social determinants of the humanists’ language (on the example of articles in the field of literary studies) – selected lexical issues
Autorzy:
Woźniak-Wrzesińska, Ewelina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/475644.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:
termin
metafora
język naukowy
Inność
term
metaphor
scientific language
otherness
Opis:
W niniejszym artykule zastanawiam się, jakie pozanaukowe aspekty pracy badacza mają wpływ na języ¬kowy kształt jego tekstów. W szczególności interesują mnie zagadnienia leksykalne, a mianowicie ubóstwo / bogactwo językowe analizowanych tekstów oraz rozbudowane terminy. Zajmują mnie więc badania kwantytatywno-kwalitatywne. Podczas tych pierwszych poszukuję słów kluczy oraz autosemantycznych leksemów o niskich rangach. Te drugie umożliwiają z kolei sprawdzenie kolokacji i łączliwości semantyczno-leksykalnej wielokomponentowych terminów. Artykuł jest przyczynkiem do rozważań nad stanem terminologii we współczesnym polskim literaturoznawstwie zajmującym się szeroko rozumianą „Innością” i przede wszystkim zwraca uwagę na zjawiska społeczne, które mogą mieć wpływ na strategię używania terminów przez naukowców.
In this article, I ask the question which non-scientific aspects of the researcher’s work have an impact on the linguistic shape of his texts. In particular, I am interested in lexical issues, namely poverty / language richness of the analysed texts and the extensive terms. I am therefore involved in quantitative-qualitative research. During the former I am looking for keywords and auto-semantic lexemes with low ranks. The latter, in turn, makes it possible to check the collocation and semantic lexical connectedness of the multicomponent terms. This article is a contribution to considering the state of terminology in contemporary Polish literary studies dealing with widely understood ‘otherness’ and, above all, draws attention to social phenomena that may influence the strategy of using terms by scientists.
Źródło:
Socjolingwistyka; 2018, 32; 247-263
0208-6808
Pojawia się w:
Socjolingwistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Status gwary w języku polskim
The status of dialects in Polish language
Autorzy:
Wronicz, Jadwiga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/475721.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:
status dialektu
regionalizm
język regionalny
dialect status
regionalism
regional language
Opis:
Powszechnie zauważalne zjawisko wypierania gwar przez język ogólny wynika z niskiej pozycji gwary w hierarchii odmian języka. Autorka stawia tezę, że obecnie język wsi i język miast nie są odrębnymi systemami. Proponuje nową definicję gwary jako odmiany języka: 1) przekazywanej w sposób naturalny przez starsze pokolenie młodszemu; 2) uwarunkowanej regionalnie; 3) obecnej w realnie występujących tekstach. Postuluje też traktowanie terminów dialektyzm i regionalizm jako synonimicznych. Zwraca też uwagę na próby tworzenia nowych języków regionalnych przez kodyfikację dialektów.
Commonly noticeable phenomenon of replacing dialects by the standard language is a result of a low status of dialects in the hierarchy of the Polish language varieties. The author claims that languages of the countryside and of the cities are not separate systems at present. She suggests a new definition of the dialect as a variety of language which is: 1) transferred in a natural way from the older to the younger generation; 2) regionally determined; 3) present in really existing texts. The author postulates treating the expressions ‘dialectical terms’ and ‘regionalism’ as synonyms. She notices the attempts of creating new regional languages through codification of dialects.
Źródło:
Socjolingwistyka; 2016, 30; 53-60
0208-6808
Pojawia się w:
Socjolingwistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Termin kultura fizyczna z perspektywy socjolingwistycznej
The term of physical culture from a sociolinguistic perspective
Autorzy:
Murrmann, Julia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/475587.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:
kultura fizyczna
kultura
sport
język
socjolingwistyka
physical culture
culture
language
sociolinguistics
Opis:
Artykuł prezentuje wyniki badań nad etymologią, historią, znaczeniem i zakresem terminu kultura fizyczna, a także jego współczesnym wykorzystaniem w różnych kontekstach społecznych i w wybranych językach objętych analizą (polski, angielski, niemiecki, francuski i włoski, sporadycznie inne języki). Na podstawie przeprowadzonej analizy stwierdza się, że owo najbardziej kompleksowe, najbardziej pojemne semantycznie, nadrzędne pojęcie na określenie wszelkich działań podejmowanych dla rozwoju psychofizycznego oraz w ramach troski o ciało i zdrowie jest stopniowo wypierane i zastępowane przez „fałszywe” synonimy i hiponimy.
The present paper addresses the issues of etymology, history, meaning and range of the term “physical culture” as well as the contemporary use of the very name in different social contexts and in chosen languages covered by the analysis (Polish, English, German, French and Italian and sporadically other languages). The research findings evidence that we may have to do with a term threatened with extinction because, for a variety of reasons, the most comprehensive term for a holistic care and improvement of human health and capacity performance, all motor activities, sport, movement therapy, physical exercises and education tend to be replaced by ‘false’ synonyms and by hyponyms whose semantic field is included within that of hypernymic physical culture.
Źródło:
Socjolingwistyka; 2017, 31; 71-97
0208-6808
Pojawia się w:
Socjolingwistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czego pragną dzieci? Oblicza konsumpcji dziecięcej
What do children want? Faces of consumption of child
Autorzy:
Kałuzińska, Emilia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/475503.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:
konsumpcjonizm
język dzieci
przedmioty konsumpcji
consumerism
language of children
consumer goods
Opis:
Artykuł mieści się w obrębie rozważań dotyczących zjawiska konsumpcji, w tym zwłaszcza jej przedmiot wego wymiaru. Celem pracy było przedstawienie przedmiotów pożądanych przez dzieci, a zatem ich pragnień i hierarchii wartości. Przedmiotem analizy w artykule są listy do św. Mikołaja tworzone przez uczniów klasy IV, V i VI szkoły podstawowej. Równocześnie jednak interesująca okazała się forma listów, które często nie realizują wzorca gatunkowego, a swoim kształtem zbliżają się do listy zakupów. Wśród upragnionych przez dzieci przedmiotów znalazły się gry komputerowe, sprzęty elektroniczne, a także elementy kategorii związanej z wyglądem zewnętrznym. Refleksje te plasują się na pograniczu socjolingwistyki i antropologii kultury.
The article considers the phenomenon of consumerism, in particular its objective dimension. The aim of the study was to present objects desired by children, and therefore their desires and hierarchy of values. In this article some letters to St. Nicholas, which were created by the students of 4th, 5th and 6th class of primary school, are analysed. The form of letters is as interesting as their content. It often does not implement the genre pattern, and is similar to a shopping list. Among the coveted items children listed computer games, electronic equipment, as well as objects associated with appearance. These reflections are located on the border between sociolinguistics and cultural anthropology.
Źródło:
Socjolingwistyka; 2014, 28; 239-255
0208-6808
Pojawia się w:
Socjolingwistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Właściwości fonetyczne i fleksyjne języka familijnego Joachima Lelewela (na podstawie listów do najbliższych)
Phonetic and inflexive properties of the family language of Joachim Lelewel (on the basis of letters to his family)
Autorzy:
Jaros, Violetta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/475489.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:
język familijny
idiolekt
list
fonetyka
fleksja
family language
letter
idiolect
fhonetic
inflexive
Opis:
Przedmiotem artykułu są właściwości fonetyczne i fleksyjne języka familijnego Joachima Lelewela. Podstawę materiałową stanowi dwutomowy zbiór korespondencji pisanej z wielu miejsc pobytu historyka w różnych okresach jego życia do rodziców i rodzeństwa. Analiza łączy perspektywę socjolingwistyczną z historycznojęzykową. Prowadzono ją dwukierunkowo – wyekscerpowane zjawiska odnoszone były do zasobów współczesnego uczonemu systemu językowego polszczyzny ogólnej oraz dialektu północnokresowego i mazowieckiego. Podstawowym wyróżnikiem języka familijnego Lelewela w obrębie fonetyki i fleksji jest jego wariantywność oraz obecność elementów o nacechowaniu archaicznym i regionalnym.
The subject of the article are phonetic and inflexive properties of the family language of Joachim Lelewel. The analysis combines the sociolinguistic perspective with the historical and linguistic perspective. Substantial basis consists in two volumes of correspondence written in many places visited by the historian at different stages of his life to his parents and siblings. The analysis was conducted in a two fold manner — the excerpted phenomena were referenced back to the resources of the general Polish language system contemporary to the writer and to the north-borderland dialect and to the masovian dialect. The basic distinction of Lelewel’s family language in field of phonetics and inflection is its variants and presence of archaic and regional elements.
Źródło:
Socjolingwistyka; 2019, 33; 255-268
0208-6808
Pojawia się w:
Socjolingwistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Javni natpisi i javne obavijesti kao sociokulturne i pragmatičke jedinice
Zawiadomienia i informacje publiczne jako jednostki socjokulturowe i pragmatyczne
Forms of public signs as sociocultural and pragmatic units
Autorzy:
Pintarić, Neda
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/475599.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:
javni natpisi
javne obavijesti
sociolingvistika
pragmatika
kulturologija
hrvatski jezik
poljski jezik
zawiadomienia publiczne
informacje publiczne
socjolingwistyka
pragmatyka
kulturologia
język chorwacki
język polski
public signs
sociolinguistics
pragmatics
culturology
Croatian
Polish
Opis:
Nakon određivanja definicije i termina javni natpis autorica provodi klasifikaciju verbalnih, neverbalnih i kombiniranih oblika javih natpisa i javnih obavijesti navodeći primjere u hrvatskoj i poljskoj sociokulturnoj zajednici. Predlaže se da se u javne natpise ubroje pisani jezični oblici, a da se ostali neverbalni i kombinirani oblici nazovu javnim obavijestima ili javnim informacijama. Brojni opisani oblici javnih natpisa razlikuju se po materijalnom ostvaraju: na metalu, papiru, platnu, u kamenu, na automobilima, zidovima, ljudima, na internetu. Kao tekstne vrste javni su natpisi minimalni komunikacijski žanrovi (savjeti, upozorenja, molbe, zahvale, naredbe, dopuštenja, želje i čestitke). Neverbalne javne obavijesti podijeljene su na vizualne, auditivne i kombinirane (opisuju se prometni znakovi realizirani bojom, svjetlosnim signalima, pozicijom, brojevima te ostale informacije izražene logotipom, ukrasima na tijelu, ljudima-spomenicima, gardom, maskama). Auditivne su javne obavijesti: sirene, crkvena zvona, razni oblici pucnjeva (grički top, počasni plotuni) te glazbeni znakovi (intoniranje himni, koračnice, limena glazba).
Po sprecyzowaniu definicji oraz terminu zawiadomienie publiczne autorka przeprowadza klasyfikację werbalnych, niewerbalnych i kombinowanych form zawiadomień publicznych, przywołując przykłady zaczerpnięte z wspólnot społeczno-kulturowych chorwackiej i polskiej. Proponuje, by do zawiadomień publicznych zaliczyć językowe formy werbalne, natomiast pozostałe znaki niewerbalne i kombinowane nazwać informacjami publicznymi. Liczne opisane formy zawiadomień publicznych różnią się sposobem przedstawienia: na metalu, papierze, płótnie, w kamieniu, na samochodach, murach, ludziach, w Internecie. Jako formy tekstowe napisy publiczne są minimalnymi gatunkami komunikacyjnymi (porady, ostrzeżenia, prośby, podziękowania, polecenia, zezwolenia, życzenia). Niewerbalne informacje publiczne funkcjonujące w przestrzeni publicznej dzielą się na audytywne i kombinowane (opisane zostały znaki drogowe oddziałujące kolorem, poprzez sygnały świetlne, usytuowanie, znaki numeryczne oraz pozostałe informacje wyrażone logotypem, ozdobami na ciele, formy pomników przestawiających ludzi, osłony, maski). Audytywne znaki publiczne: syreny, alarmy, dzwony kościelne, różne formy wystrzałów (działo z Griča, salwy honorowe) oraz znaki muzyczne (intonacje hymnów, marsze, orkiestry dęte).
The author has described and classyfied in a lapidary way verbal, nonverbal and combined forms of public signs such as sign boards, graffiti, epigraphs on metal, paper, cloth, stone, walls, cars, men and Internet. These signs could be named as minimal communicative genres, such as: advise, warning, demand, regulation, thanksgiving, wishes, greetings. Nonverbal public signs are all kinds of traffic signs which can be formed by color, ligtening, position, numbers, logotypes, tattooings, alive monuments, guard, masks and uniforms. Auditive signs are represented by sirens, alarms, church-bells, various forms of shooting (Zagreb’s cannon at noon, gunsalute) and musical signs (national anthems, millitary, funeral and wedding marches, brassbands).
Źródło:
Socjolingwistyka; 2014, 28; 67-92
0208-6808
Pojawia się w:
Socjolingwistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O języku specjalistycznym w komentarzu sportowym (na przykładzie relacji z meczów siatkarskich)
About specialized language in sports commentary (on the example of coverages of volleyball matches)
Autorzy:
Jarosz, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/475591.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:
słownictwo siatkarskie
język specjalistyczny
język sportowy
transmisja sportowa „na żywo”
relacja sportowa
komentarz sportowy
volleyball vocabulary
specialized language
sports language
sports coverage
sports commentary
play-by-play
Opis:
Artykuł dotyczy sposobu funkcjonowania języka specjalistycznego w wypowiedzi dziennikarza relacjonującego emitowane „na żywo” zmagania sportowe. Na podstawie obserwacji warstwy słownej telewizyjnych transmisji z meczów siatkarskich autorka dochodzi do wniosku, że formy fachowe są obligatoryjnymi składnikami komunikatu formułowanego przez sprawozdawcę. Umożliwiają one bowiem nie tylko precyzyjne określanie konkretnych technik czy akcji sportowych, ale także warunkują symultaniczność dziennikarskiej narracji i przedstawianych telewidzowi rozgrywek.
The article concerns the functioning of the specialized language in statement of journalist, who covers live broadcast of sports competitions. On the basis of observations of the verbal layer of volleyball matches telecasts the author concludes that professional forms are mandatory elements of the commentator’s communique. They not only enable a precise terming techniques or sports actions, but also condition the simultaneity of the journalistic narration and games presented to the viewer.
Źródło:
Socjolingwistyka; 2015, 29; 269-282
0208-6808
Pojawia się w:
Socjolingwistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Początki socjolingwistyki na Uniwersytecie Śląskim
Autorzy:
Lubaś, Władysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/475563.pdf
Data publikacji:
2013-12-31
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:
socjolingwistyka
Uniwersytet Śląski
konferencje metodologiczne
język miejski
dialekty ludowe
gwary
badania terenowe
Źródło:
Socjolingwistyka; 2013, 27; 179-188
0208-6808
Pojawia się w:
Socjolingwistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 34

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies