Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Bulgarian" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 55
Tytuł:
Bibliografia adnotowana naukowych prac bułgarystycznych wydanych w Polsce w latach 1947–2012
Autorzy:
Siedlecka, Sylwia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/677606.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
bibliography
Bulgarian literature
Bulgarian language
Bulgarian history
Bulgarian culture
Opis:
An annotated bibliography of academic works in the field of Bulgarian studies published in Poland between 1947 and 2012The bibliography of Bulgarian studies includes publications by Polish and foreign authors published in Poland in the period 1947–2012. The main language of the works cited in the bibliography is Polish, a small portion (approx. 5%) is written in Bulgarian. The following bibliography is of a subject selective nature. It takes into account monographs – excluding continuous publications the inclusion of which would involve the planning of work over several years at least. The scope of the bibliography is limited to scientific publications which include studies on Bulgarian literature, Bulgarian cultural studies and research on Bulgarian history and society. Bibliografia adnotowana naukowych prac bułgarystycznych wydanych w Polsce w latach 1947–2012Bibliografia bułgarystyczna obejmuje publikacje autorów polskich i zagranicznych, wydane na terenie Polski w latach 1947–2012. Podstawowym językiem przywołanych w bibliografii prac jest polski, niewielka część (ok. 5%) została napisana w języku bułgarskim. Poniższa bibliografia ma charakter przedmiotowy selektywny. Uwzględnia wydawnictwa zwarte – z pominięciem wydawnictw ciągłych, których umieszczenie wiązałoby się z pracą zaplanowaną na co najmniej kilka lat. Zakres bibliografii ograniczono do publikacji naukowych, które obejmują literaturoznawstwo bułgarskie, kulturoznawstwo bułgarskie, badania nad historią i społeczeństwem bułgarskim.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2014, 14
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Чий е този град? Завладяването на Константинопол и проблематичното османско наследство в българската култура
Autorzy:
Аретов [Aretov], Николай [Nikolaĭ]
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/677826.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Constantinople
Turkish heritage
Bulgarian culture
Opis:
Whose is this city? The conquest of Constantinople and the problematic Ottoman legacy in Bulgarian cultureOttoman legacy is curious topic in Bulgarian cultural studies. Despite the overall quest for prestigious legacies and heritages (Antique, Thracian, even Byzantine, not to mention Slav and Proto-Bulgarian), it is still neglected and even rejected. Mass-consciousness admits some traces and influences in the field of material culture, in cuisine, rarely in traditional costumes and even more rarely in customs. Ottoman legacy is often seen as ‘legacy of shame’ from witch modern Bulgarians should deliberate themselves.The paper deals with one particular Bulgarian image of the key event in the interrelations between Balkan peoples and Ottomans – the conquest of Constantinople (1453). Starting from the problematic differentiations between the “own” and “alien” the paper presents one odd dramatic work on that topic, written in verses by Svetoslav Milarov in 1871–1873 and published in full text in 1883. The analysis puts this work in the context of other mythical plots such as the Fall of Bulgarian Kingdom and different perspectives toward it.   Czyje jest to miasto? Podbój Konstantynopola i problematyczne osmańskie dziedzictwo w kulturze bułgarskiej Dziedzictwo osmańskie stawia interesujące wyzwania przed bułgarskimi badaczami kultury. W nurcie powszechnych dążeń do wskazywania korzeni nobilitujących Bułgarów (antyk, Tracja, Bizancjum, nie wspominając o Słowianach i Protobułgarach) dziedzictwo osmańskie jest systematycznie pomijane czy wręcz kwestionowane. Potoczna świadomość zbiorowa uznaje obecność osmańskich wpływów i śladów w kulturze materialnej, w kuchni, rzadziej w obyczajach. Dziedzictwo osmańskie uznawane jest zwykle za „wstydliwe”, a zatem za takie, od którego Bułgarzy winni się uwolnić.Autor analizuje różne teksty dotyczące kluczowego wydarzenia w stosunkach między Bułgarami i innymi narodami bałkańskimi a Otomanami – zdobycia Konstantynopola (1453). Punktem wyjścia jest refleksja na temat zmienności kategorii „swoje” i „obce”, zwłaszcza w odniesieniu do najważniejszego miasta Półwyspu Bałkańskiego. Podobną dynamikę można dostrzec w greckich pieśniach ludowych na temat wspomnianego wydarzenia, ciekawy jest też sposób jego przedstawienia w bułgarskim folklorze (pieśni i podania ludowe). Szczególną uwagę poświęcono osobliwym, mało znanym dramatom i wierszom Swetosława Miłarowa z lat 1871–1873, w całości opublikowanym w 1883 roku. Autor artykułu sytuuje te utwory w kontekście innych mitologii (zwłaszcza dotyczących upadku pierwszego państwa bułgarskiego) z różnych perspektyw, zestawia je też z analogicznymi konstrukcjami narodowych mitologii Serbów oraz innych bałkańskich narodów chrześcijańskich.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2011, 11
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Някои формообразувателни типове при глаголи от първо спрежение в българския книжовен език
Autorzy:
Александрова [Aleksandrova], Татяна [Tatiana]
Станчева [Stancheva], Руска [Ruska]
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/677497.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Bulgarian verbs
formal structure
inflection types in Bulgarian verbs
formal features
classification criteria
normative grammar
Opis:
Inflectional types within first conjugation in standard Bulgarian The article presents the modulation models in some first conjugation verbs in the Bulgarian language based on a certain set of classification characteristics and diagnostic forms. The inflection types within one of the nine classes in which the Bulgarian verbal vocabulary are distinguished according to a procedure which comprises three levels of categorization: 1) by a morphological criterion; 2) by types of morphological (regressive) changes encoded in word-forming or grammatical forms, and 3) by a normative criterion (presence of doublets). Also considered is the combinatorics of the grammatical morphs in the set of verb forms. The presentation of formal types is done in terms of normative grammar, taking into account the dynamism of the norm. The model aims to cover the entire verbal vocabulary by uniting different lexical-grammatical classifications of the Bulgarian verbs. Typy fleksyjne w ramach pierwszej koniugacji w literackim języku bułgarskim W artykule przedstawiono propozycję zmodyfikowania klasyfikacji niektórych czasowników pierwszej koniugacji w języku bułgarskim w oparciu o pewien zestaw cech klasyfikacyjnych i form diagnostycznych. Procedura, według której bułgarskie czasowniki jednej z dziewięciu klas formalnych podzielone zostają na typy fleksyjne, składa się z trzech poziomów kategoryzacji: 1) według kryterium morfologicznego, 2) według rodzajów zmian morfologicznych (regresywnych) zakodowanych w formach słowotwórczych lub gramatycznych, 3) według kryterium normatywnego (obecność dubletów). Uwzględniana jest również kombinatoryka morfów w zbiorze form czasownika. Prezentacja cech formalnych odbywa się w gramatyce normatywnej przy uwzględnieniu dynamiki normy. Model ma na celu opracowanie wszystkich czasowników bułgarskich poprzez kombinację różnych kryteriów leksykalno-gramatycznych klasyfikacji.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2018, 18
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Херменевтични бележки за библейските псалми
Autorzy:
Койчева [Koĭcheva], Регина [Regina]
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/677404.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Psalter
original
translation
Old Bulgarian
Modern Bulgarian
exegesis
Hebraism
phonetic structure of the verse
Opis:
Some hermeneutical notes on the biblical Psalms The article examines two difficult to interpret verses from the Book of Psalms. The analysis compares the Hebrew text, the Septuagint, the Old Bulgarian text (along with its Church Slavonic version) and the Modern Bulgarian synodical translation of the psalms. The proposed reading is based on linguistic, literary and theological observations. In the first analysed verse (Ps. 4:2), semantic illegibility is interpreted as a result of the implicit presence of a specific Hebraism in the translations. In the other case (Ps. 5:9), verbal expression is highly elliptical because of the preference given to the phonetic structure of the verse in the Hebrew original. Hermeneutyczne uwagi o biblijnych PsalmachArtykuł prezentuje dwie różne interpretacje wersów pochodzących z biblijnej Księgi Psalmów. Autorka porównuje przekłady Psalmów, pochodzące z tekstu hebrajskiego, Septuaginty, tekstu starobułgarskiego (wraz z jego cerkiewnosłowiańską wersją) oraz z pierwszego nowobułgarskiego przekładu synodalnego. Zaproponowane odczytanie uwzględnia perspektywę językoznawczą, literaturoznawczą i teologiczną. W pierwszym analizowanym wersie (Ps 4,2) semantyczna nieczytelność jest interpretowana jako wynik bezpośredniej obecności specyficznego hebraizmu w komentowanych przekładach. W innym przypadku (Ps 5,9) ekspresja słowna jest niezwykle eliptyczna z powodu zastosowania obecnej w hebrajskim oryginale fonetycznej struktury wersu.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2016, 16
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Парадоксалната българска рецепция на Библията през епохата на Възраждането
Autorzy:
Аретов [Aretov], Николай [Nikolaĭ]
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/677398.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Bible
reception
translation
Bulgarian National Revival
Opis:
Paradoxical Bulgarian reception of the Bible during the National RevivalThis paper is focused on the difficulties that Bulgarian reception of the Bible encountered in nineteenth century – the lack of older canonical translations and the opposition of the Ecumenical Patriarchate against new translations, which were associated with Protestantism. Some instances that illustrate the ideas of the Bulgarians from that period are presented. One of them is from Two Brothers (Dvama bratya; 1888–1889) by Iliya Blaskov – a semi-documental novel dealing with the fates of the author’s family. The author concludes that the image of the Holy Scripture that even pious teachers had at that time was vague and closer to folklore than to modern biblical notions. Paradoksalna bułgarska recepcja Biblii w czasie odrodzenia narodowegoArtykuł prezentuje problemy bułgarskiej recepcji Biblii w XIX wieku – brak starszego tłumaczenia kanonicznego, a także opór Patriarchatu Konstantynopola wobec nowego przekładu kojarzonego z protestantyzmem. W pracy omówiono kilka przykładów bułgarskich koncepcji przekładu Pisma Świętego. Jedna z nich pochodzi z utworu Двама братя (1888–1889) Ilii Błyskowa – quasi-dokumentalnej powieści opowiadającej o losach rodziny autora. Okazuje się, że obraz Pisma Świętego, jaki mieli w tamtym czasie działacze bułgarskiego odrodzenia narodowego, był bardzo mglisty i bliższy folklorowi aniżeli nowoczesnym kategoriom.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2016, 16
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cesarzowa Bułgarów, augusta i bazylisa – Maria-Irena Lekapena i transfer bizantyńskiej idei kobiety-władczyni (imperial feminine) w średniowiecznej Bułgarii
Autorzy:
Brzozowska, Zofia A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/677435.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Maria-Irene Lekapene
Peter I of Bulgaria
First Bulgarian State
Byzantine- Bulgarian relations
peace treaty of 927
Byzantine political thought
Byzantine influence on Old Bulgarian culture
Opis:
Empress of Bulgarians, augusta and basilissa – Maria-Irene Lekapene and the transfer of the idea of imperial feminine in the Medieval BulgariaMaria Lekapene was a granddaughter of Byzantine Emperor Romanos I Lekapenos. In 927 she married Peter I of Bulgaria. Her marriage, ceremoniously entered into in Constantinople, aimed to strengthen the newly signed Byzantine-Bulgarian peace treaty. Historians attributed to the Empress a significant impact on the political moves of her husband. The Empress was also to introduce a lot of elements of the Byzantine theory of power in Bulgaria. Cesarzowa Bułgarów, augusta i bazylisa – Maria-Irena Lekapena i transfer bizantyńskiej idei kobiety-władczyni (imperial feminine) w średniowiecznej Bułgarii Maria Lekapena była wnuczką cesarza bizantyńskiego Romana I Lekapena. W 927 roku poślubiła władcę Bułgarii, Piotra. Jej małżeństwo, uroczyście zawarte w Konstantynopolu, miało za zadanie umocnić dopiero co podpisany pokój bizantyńsko-bułgarski. Historycy przypisywali carycy znaczny wpływ na polityczne posunięcia jej męża. Władczyni miała też zaszczepić na gruncie bułgarskim wiele elementów bizantyńskiej teorii władzy.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2017, 17
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Koniec eschatologii? Poszukiwania modus existendi w świetle (po)nowoczesnych apokryfów bułgarskich
Autorzy:
Drzewiecka, Ewelina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/677587.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
eschatology
Modernity
apocrypha
Bible
Bulgarian literature
Opis:
The end of eschatology? Searching for a modus existendi according to (post-)modern Bulgarian apocryphaThe paper is an attempt to reflect on the place of eschatological themes in modern and post-modern Bulgarian literature from the viewpoint of the istory of ideas. The objective of the study is literary paraphrases of the evangelical history of the 20th and early 21st centuries, which are perceived as modern apocrypha and thus as evidence of philosophical exploration of the epoch. These are placed in the context of three worldview systems competing in Europe: Judeo-Christian, Gnostic (Esoteric), and rationalistic (the Enlightenment), which considered as a epistemological paradigms (or ideal types) serve only as a hermeneutic perspective. In this light, the authors’ paraphrases about God’s Kingdom (and its Prophet and Messiah) give a diagnosis about the present crisis (of values), and therefore define an evil, speaking in fact about the Bulgarian search for a Modus Existendi. Their soteriological proposal bring about an eschatological perspective, revealing some ethical concepts (hidden in the author’s anthropology). The subject of interest relates to sources of salvation (i.e. the higher good), which manifest itself in the concepts of time (and narrative). Therefore, at the philosophical heart of the paper is Charles Taylor’s idea about the fundamental relation between the concepts of good, self, narrative and society. The analyses are provided in the light of the philosophical reflections of Agata Bielik-Robson, Philip Rieff, Paul Ricoeur, Luis Dupré, and Jacob Taubes.The main aim of the paper is to reveal the progressive process of internalising the sources of salvation, which makes the eschatological perspective disappear. Therefore, after a brief presentation of the Judeo-Christian and Gnostic apocrypha from the first half of the 20th century,in which the promise of (some king of) salvation is still valid, it is shown that most of the Bulgarian apocrypha written after 1989 create an absolutely nihilistic message, since with the help of the positive pattern they give a radically negative interpretation of the world, and thus essentially announce a complete lack of hope for its improvement. Paradoxically however, by creating a world without a good end, by revealing the mechanism of slipping into a Neognostic worldview (based on the reversed Gnostic spiritual monism), the Bulgarian apocrypha illustrate the need for a (re)dynamisation of the axiological sphere, the need for a restoration of multidimensional existence. In consequence, a connection is pointed out – according to Taubes – between the condition of the eschatological man, who pins his hope on the future, and the messianic necessity to approve the ontological leap. Koniec eschatologii? Poszukiwania modus existendi w świetle (po)nowoczesnych apokryfów bułgarskichArtykuł jest próbą refleksji nad miejscem motywów eschatologicznych w nowoczesnej i ponowoczesnej literaturze bułgarskiej z punktu widzenia historii idei. Przedmiotem badania są literackie parafrazy wątków ewangelijnych z XX i początku XXI wieku, które postrzegane są jako nowoczesne apokryfy, i w efekcie jako świadectwa poszukiwań światopoglądowych epoki. Teksty umieszone zostały w kontekście trzech konkurujących ze sobą na gruncie kultury europejskiej światopoglądów: judeochrześcijańskiego, gnostyckiego (ezoterycznego) i racjonalistycznego (oświeceniowego), której wszakże pojęte jako paradygmaty epistemologiczne (lub typy idealne) służą jedynie jako perspektywy hermeneutyczne. W tym świetle autorskie parafrazy o Królestwie Bożym (oraz jego proroku i Mesjaszu) budują diagnozę na temat aktualnego kryzysu (wartości) i w efekcie definiują zło, tj. ukazują w istocie bułgarskie poszukiwania Modus Existendi. Ich soteriologiczna propozycja aktualizuje perspektywę eschatologiczną, odsłaniającą koncepcje etyczne (ukryte w autorskiej antropologii). Przedmiotem uwagi są źródła zbawienia (tj. dobro najwyższe), które ujawniają się w koncepcji czasu (i narracji). W konsekwencji, u podstaw badania znajduje się pogląd Charlesa Taylor na temat fundamentalnego związku między koncepcjami dobra, „ja”, narracji i społeczeństwa. Analiza prowadzona jest przez pryzmat refleksji filozoficznej Agaty Bielik-Robson, Philipa Rieffa, Paula Ricoeura, Luisa Dupré i Jacoba Taubesa.Celem artykułu jest ukazanie postępującego procesu uwewnętrzniania źródeł zbawienia, powodującego zanikanie perspektywy eschatologicznej. W konsekwencji, po skrótowej prezentacji apokryfów judeochrześcijańskich i gnostyckich z pierwszej połowy XX wieku, w których to obietnica (jakiegoś) zbawienia jest wciąż aktualna, pokazane jest, że większość apokryfów napisanych po 1989 roku tworzy przekaz absolutnie nihilistyczny, ponieważ za pomocą wzoru pozytywnego oferują radykalnie negatywne ujęcie świata i tak w istocie głoszą kompletny brak nadziei na jego poprawę. Paradoksalnie, jednak poprzez stworzenie świata bez dobrego końca, poprzez ujawnianie mechanizmu osuwania się w światopogląd neognostycka (oparty o odwrócony gnostycki monizm spirytualistyczny), apokryfy bułgarskie ilustrują potrzebę ponownego zdynamizowania sfery aksjologicznej, potrzebę odbudowania wielkowymiarowości egzystencji. W konsekwencji, wskazany jest związek – w myśl Taubesa – między kondycją człowieka eschatologicznego, który lokuje swą nadzieję w przyszłości, a mesjaniczną potrzebą afirmacji ontologicznego odstępu.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2014, 14
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ważny wkład w badania nad paleotypią południowosłowiańską
Autorzy:
Kryzia, Władysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/677834.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
review
Ivan Petrov
Bulgarian language
paleotypes
Opis:
An important contribution to the study of South Slavic palaeotypesA review of the new monograph on history of the Bulgarian language: Ivan Petrov, Od inkunabułów do pierwszych gramatyk. Konteksty rozwoju bułgarskiego języka literackiego (koniec XV – początek XVII wieku), Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2015. Ważny wkład w badania nad paleotypią południowosłowiańskąRecenzja nowej monografii z zakresu historii języka bułgarskiego: Ivan Petrov, Od inkunabułów do pierwszych gramatyk. Konteksty rozwoju bułgarskiego języka literackiego (koniec XV – początek XVII wieku), Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2015, ss. 268.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2016, 16
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Описание на формоизменителните типове при числителните имена в българския език (като част от работата над нормативна граматика)
Autorzy:
Микова [Mikova], Лора [Lora]
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/677452.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
numerals
inflection types
normative grammar
Bulgarian language
Opis:
Description of inflected numeral types in Bulgarian (as applied in the work on a normative grammar) This article describes the principles of defining the types of inflected numerals in Bulgarian which are used in the work on a normative grammar of the language. The numerals are divided into types according to the form of the article, possibility of shifting the stress to the article and presence of two codified variants. Eight formal types of numerals are thus formed. Opis typów liczebników odmiennych w języku bułgarskim (jako część gramatyki normatywnej)W artykule opisano zasady definiowania typów liczebników odmiennych w języku bułgarskim, które zostały zaproponowane w pracy nad gramatyką normatywną. Liczebniki podzielono na typy według form rodzajnika, możliwości przesunięcia akcentu na rodzajnik i występowania dwóch skodyfikowanych wariantów. W ten sposób uzyskano osiem formalnych typów liczebników.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2018, 18
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
“Playing catch up”. The notion of needing to accelerate a country’s progress towards a civilised paradise – the Bulgarian version (a proposed entry for a dictionary of peregrinating ideas)
Autorzy:
Szwat-Gyłybowa, Grażyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/677581.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
progress
enlightenment
development
catching up
Bulgarian culture
Opis:
“Playing catch up”. The notion of needing to accelerate a country’s progress towards a civilised paradise – the Bulgarian version (a proposed entry for a dictionary of peregrinating ideas)This paper outlines the main stages in the process through which the notion of “needing to catch up” (a belief that the country was in need of accelerated development) became incorporated into the idea of Bulgarian national identity. Since the mid-19th century, Bulgarians have tended to rely on the notion of “needing to catch up” as a way of conceptualising their place among “the civilised nations,” a concept they regard with varying degrees of desirability. I use the concept of “needing to catch up” in the sense of a culturally and politically functional standard or template, which nonetheless cannot function as an independent concept since it belongs to different systems of ideas with their various economic, geopolitical, religious, psychological and cultural aspects. Inseparably wedded to the idea of “needing to catch up” is the idea of “retardation”, which was floated in discussions on the Bulgarian condition even before the Bulgarian state emerged as a political reality. As the national movement grew in strength, these inferiority complexes morphed into their mirror image: a belief that Bulgarians were capable of catching up with Europe in terms of cultural advancement. From the early fascination with the cultural achievements of the “enlightened nation” felt by the so-called “Orthodox Enlightenment” thinkers, through a replication of the Russian discourse, this line of reasoning culminated in Marxist ideology (including propaganda between 1945 and 1989) and the post-1989 politics of persuasion. The bell may be tolling for the time-bound idea of “needing to catch up”, a notion which has exhausted its potential to excite intellectual conflict or struggle, and has very possibly resulted is a self-poisoning of the cultures which indulged in it, only to become doomed to dull, infantile repetition. "Doganianie". Idea przyspieszonego rozwoju w drodze do cywilizacyjnego raju. Wersja bułgarskaArtykuł poświęcony jest prezentacji głównych etapów procesu inkorporowania w tkankę bułgarskiej idei narodowej pojęcia doganiania (przyspieszonego rozwoju), które od połowy XIX wieku pozostaje narzędziem konceptualizacji przez Bułgarów ich (różnie wartościowanego) miejsca wśród „narodów cywilizowanych”. „Doganianie” rozumiem jako kulturowo i politycznie funkcjonalny wzór rzeczy, który jest konceptem niesamodzielnym, należącym do różnych systemów idei, mającym swój aspekt ekonomiczny, geopolityczny, religijny, psychologiczny, kulturowy. Formuła opóźnienia, zintegrowana z ideą doganiania zagościła w dyskusjach nad statusem Bułgarów jeszcze przed zaistnieniem narodu politycznego. Wraz z rozwojem ruchu narodowego kompleksy otrzymały swój rewers w postaci wiary w możliwość zrównania poziomu cywilizacyjnego z europejskim. Ta linia rozumowania prowadziła od pierwszych fascynacji dorobkiem „oświeconych narodów” w ramach tzw. oświecenia prawosławnego, przez odwzorowywanie dyskursu rosyjskiego po myśl marksistowską (z jej propagandową dominantą w latach 1945–89) i polityki perswazyjne po 1989 roku. Wydaje się, że współcześnie mamy do czynienia z podzwonnym dla związanej z czasowością idei doganiania, która wyczerpała swój potencjał agoniczny a może nawet przyczyniła się do „samozatrucia” absorbujących ją kultur, skazujących się na infantylizację i nudę powtórzeń.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2014, 14
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Принципи на формалното описание на българските изменяеми лексеми като компонент на нормативната граматика
Autorzy:
Малджиева [Maldjieva], Вяра [Viara]
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/677853.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
formal description
Bulgarian inflected lexemes
normative grammar
Opis:
Rules of a formal description of Bulgarian inflected lexemes as a component of normative grammar A formal description of the set of grammatical means in Bulgarian as a component of its normative grammar should form the basis for adequate distinction and diagnosis of normative problems. It means that linguistic facts should be described precisely and exhaustively and without any presupposed normative interpretation. Accomplishment of such an objective may befeasible if the description is treated as the task of building the universal classification of forms in the Bulgarian language understood as the classification in which each of the classifying features finds its fulfilment through one of its values in each of the objects classified.The study is an attempt to determine the rules of building the classification of Bulgarian lexical items relevant to their formal morphological description as a transition from dichotomous to universal classification. Zasady formalnego opisu bułgarskich leksemów odmiennych jako komponentu gramatyki normatywnej Formalny opis inwentarza środków gramatycznych języka bułgarskiego jako komponent jego gramatyki normatywnej powinien stanowić podstawę do adekwatnego wyodrębnienia i zdiagnozowania problemów normatywnych. Oznacza to, że fakty językowe powinny być opisane ściśle i wyczerpująco bez jakiejkolwiek z góry założonej interpretacji normatywnej. Osiągnięcie tego celu wydaje się możliwe, jeśli do opisu podejść jak do zadania zbudowania uniwersalnej klasyfikacji form języka bułgarskiego rozumianej jako klasyfikacji, w której każda z cech klasyfikacyjnych realizuje się poprzez którąś ze swoich wartości w każdym klasyfikowanym obiekcie.Praca ta stanowi próbę ustalenia zasad budowania klasyfikacji jednostek leksykalnych języka bułgarskiego relewantnej dla ich formalnego opisu morfologicznego jako przejścia od klasyfikacji dychotomicznej do uniwersalnej.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2018, 18
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Композитите като маркери за святост в „Похвална беседа за софийските мъченици“ от XVI в.
Autorzy:
Цибранска-Костова [TSibranska-Kostova], Марияна [Mariiana]
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/677888.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
holiness
new martyrs
sixteenth-century Bulgarian literature
Opis:
Composita as marks of holiness in the sixteenth‑century Eulogy for the Sofia MartyrsThe article presents preliminary observations concerning the excerpts from the Book of Jeremiah in the Archival Chronograph (fifteenth century) and Vilno Chronograph (sixteenth century). According to their content, localization and linguistic characteristics, they fall into two main groups. Some of the excerpts are identified as chapters from the Slavic Prophetologion and are connected with the translation made by Cyril and Methodius. Other chapters, which are not included in the Cyrillic and Glagolitic liturgical books, belong to the first, probably untranslated or now lost, part of the Book of Jeremiah. The excerpts that cannot be found in the Prophetologion also have archaic linguistic bases, connected to the translational techniques characteristic of the Cyrillo-Methodian translations, and differ considerably from the translation with commentaries that was made in Preslav. Whether these excerpts belong to an independent earlier translation, made by Methodius and his co-workers, or they are extracts from encyclopaedic miscellany, they provide valuable material for the study of this biblical book and of the Old Bulgarian translation of the Old Testament. Złożenia jako znaki świętości w szesnastowiecznej Eulogii męczenników SofiiArtykuł prezentuje wstępne obserwacje na temat fragmentów Księgi Jeremiasza, znajdujących się w zbiorach Archival Chronograph (XV wiek) i Vilno Chronograph (XVI wiek). Zgodnie z ich zawartością, miejscem powstania i cechami językowymi wchodzą one w skład dwóch głównych grup. Niektóre fragmenty są rozpoznane jako rozdziały słowiańskiego parimejnika i są związane z przekładem autorstwa śś. Cyryla i Metodego. Inne rozdziały, które nie weszły w skład cyrylickich i głagolickich ksiąg liturgicznych, należą do pierwszej, prawdopodobnie nieprzetłumaczonej lub zaginionej, części Księgi Jeremiasza. Fragmenty, które nie znajdują się w parimejniku także mają archaiczną podstawę językową, związaną z technikami translatorskimi, charakterystycznymi dla przekładów cyrylometodejskich i znacznie różnią się od przekładu z komentarzami, powstałego w Presławiu. Bez względu na to, czy fragmenty te są cześcią wcześniejszego, niezależnego tłumaczenia wykonanego przez Metodego i jego współpracowników, czy są fragmentami z encyklopedycznego miscellaneum, stanowią ważny punkt odniesienia do badania tej biblijnej księgi, a także starobułgarskiego przekładu Starego Testamentu.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2016, 16
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
За един нов подход при описанието на прилагателните имена в българския език (с оглед на разработването на нормативна граматика)
Autorzy:
Томов [Tomov], Милен [Milen]
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/677439.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
adjectives
morphology of inflected morphemes
Bulgarian language
Opis:
On a new approach in describing adjectives in Bulgarian (with the ontext of the development of a normative grammar) The article presents a new approach in the description of adjectives in Bulgarian, one that is based on strict differentiation between form and semantics by applying a purely morphological criterion. The relevant features of the adjectives are grouped in separate inflection types based on the presence of ending or lack thereof, the lexeme’s ending combinations, the presence of morphonological (including stress) changes (alterations) in inflection, as well as on the presence of doublet forms. The formation of inflectional types according to the above specified relevant features is illustrated with examples, followed by a proposal of changes to the traditional classification of the parts of speech. O pewnym nowym podejściu w opisie przymiotników w języku bułgarskim (w kontekście opracowania gramatyki normatywnej) Artykuł przedstawia nowe podejście do opisu przymiotników w języku bułgarskim, oparte na wyraźnym rozróżnieniu formy i znaczenia poprzez zastosowanie wyłącznie kryterium morfologicznego. Relewantne cechy przymiotników są pogrupowane w typy fleksyjne na podstawie obecności lub braku końcówki, kombinatoryki końcówek w leksemie, występowania zmian morfonologicznych (w tym akcentu), alternacji we fleksji, oraz form obocznych. Formowanie typów fleksyjnych zgodnie z wyżej wymienionymi cechami dystynktywnymi zilustrowano przykładami, a następnie zaproponowano zmiany w tradycyjnej klasyfikacji części mowy.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2018, 18
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Facebook posts as performatives in Bulgarian political life: A sociolinguistic investigation
Autorzy:
Tincheva, Nelly
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/677559.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Facebook
performing
performative
political discourse
Bulgarian politics
sociolinguistics
Opis:
Facebook posts as performatives in Bulgarian political life: A sociolinguistic investigationThe paper provides a snapshot of how the Bulgarian political public interprets the notion of ‘political action’. The paper argues there are two basic notions (‘performing’ and ‘performativity’) which are fundamental to present-day interpretations of ‘political action’, and that these two notions need to be approached through quantitative analysis of actual respondents’ interpretations. The paper addresses this analytical niche and in doing so draws on a previous sociolinguistic study which strongly suggests that the modern genre of the Facebook post has special social and political significance in pro-active Bulgarian political life. The paper systematizes and discusses the results from a questionnaire-based study on Bulgarian recipients’ expectations about the communicative and political effect of the Facebook post. The results of the study reveal that Bulgarian political audiences perceive the Facebook post not simply as a genre in Bulgarian political discourse but, crucially, as a vehicle for actual political performance in present-day Bulgarian political life. Posty na Facebooku jako performatywy w bułgarskim życiu politycznym. Ujęcie socjolingwistyczneArtykuł dotyczy tego, jak bułgarska społeczność pojmuje ideę „aktu politycznego”. Autorka broni tezy, że istnieją dwie kluczowe idee – „publiczne przedstawienie” i „performatywność” (tj. wypowiedzi performatywne) – które determinują współczesne bułgarskie interpretacje „aktu politycznego” oraz że obie te idee należy badać jakościowo, poprzez analizę danych wziętych od realnych respondentów, będących zarówno nosicielami języka, jak i aktywnymi politycznie obywatelami. Podejmując próbę zapełnienia analitycznej niszy, autorka wskazuje, że współczesny gatunek, jakim jest post na Facebooku, ma szczególne znaczenie w życiu codziennym aktywnych politycznie i społecznie Bułgarów. W artykule zostały usystematyzowane i omówione rezultaty badania, które dotyczyło nastawienia i oczekiwań bułgarskich recypientów w odniesieniu do efektu komunikacyjnego i politycznego postów na Facebooku. Okazuje się, że bułgarska społeczność polityczna pojmuje ten nowy gatunek nie tylko jako narzędzie do uczestnictwa w dyskursie politycznym, ale także jako sposób na realne działanie polityczne.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2019, 19
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Odmianki znaczeniowe czasowników w opisie semantyczno‑syntaktycznym i w praktyce leksykograficznej (na przykładzie języka bułgarskiego)
Autorzy:
Korytkowska, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/677719.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
semantics
syntax
lexicography
homonymy
dictionary entry
Bulgarian language
Opis:
The exponents of the category of definiteness / indefiniteness and a certain type of expressive expressions in Bulgarian and PolishThe paper focuses on the functions of the pronoun exponents of the semantic category of definiteness / indefiniteness in Bulgarian examples of the following type: Свършихме я. Тънко я преда. Свърши се вашата, etc. Their reference to sentences such as Свършихме я тази работа. allows interpreting the function of the phrase as thematic. This type of sentences was confronted with examples such as Тя му я изтърси една… И ти ми ги говориш едни… The features of intonation and the semantic features of the double object phrase indicate its rhematic nature. Specific formal traits of such sentences, including the usage of the exponents of the category of definiteness / indefiniteness, are related with their expressive markedness.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2010, 10
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 55

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies