Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Polska Akademia Nauk." wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 95
Tytuł:
(With) Women Scholars and Scientists
Będąc (z) naukowczyniami
Autorzy:
Simić, Zorana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33297969.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
review
women scholars
women scientists
women in research
Serbia
Serbian Academy of Sciences and Arts
feminism
"Naučnice u društvu / Women Scholars and Scientists in Society"
recenzja
badaczki
naukowczynie
kobiety w nauce
feminizm
Naučnice u društvu
Serbska Akademia Nauk i Sztuk
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2022, 22
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Areal Clustering of the Slavic Phonetics
Arealno-typologiczne rozczłonkowanie słowiańskiej fonetyki
Autorzy:
Sawicka, Irena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33307272.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
phonetics
Slavic languages
areal classification
fonetyka
języki słowiańskie
klasyfikacja arealna
Opis:
The article succinctly discusses the most important phonetic features of Slavic languages and indicates their geographical distribution. It briefly presents an area-typological view of the contemporary phonetics of Slavic languages and suggests a different division than the one resulting from historical facts (into eastern, western, and southern groups).  
Artykuł krótko omawia najistotniejsze cechy fonetyczne słowiańskiego obszaru językowego i ich dystrybucję arealną. Prezentuje arealno-typologiczne podejście do tematu, sugerując w konkluzji inne współczesne podziały niż te, jakie wynikają z faktów historycznych (tj. podział na grupę zachodnio-, wschodnio- i południowosłowiańską). 
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2023, 23
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Women Intellectual Mentors
Mistrzynie myślenia
Autorzy:
Veselinović, Jelena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33297642.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
review
"Mistrzynie myślenia"
Serbian literature
female authors
essay
feminism
recenzja
Mistrzynie myślenia
serbska literatura
autorki
esej
feminizm
Opis:
This review studies the book Mistrzynie myślenia. Serbski esej feministyczny (XIX–XXI wiek) [Women Intellectual Mentors: The Serbian Feminist Essay (From 19th to the 20th Century), 2019], written by the Polish author and professor of Serbian and Croatian literature, Magdalena Koch. In her book, Koch tries to shed light on the work of eight Serbian female authors who, over a period of 200 years, used the essay as their literary form of choice. Koch diachronically examines the role women played in the history of Serbian literature, as well as the significance of the essay in the development of emancipatory and feminist thought in Serbia.
Niniejsza recenzja dotyczy książki Mistrzynie myślenia. Serbski esej feministyczny (XIX– XXI wiek) (2019), autorstwa polskiej profesor literatury serbskiej i chorwackiej, Magdaleny Koch. W swojej książce stara się ona rzucić światło na twórczość ośmiu serbskich autorek, które przez 200 lat używały eseju jako formy literackiego wyrazu. Koch diachronicznie analizuje rolę kobiet w historii literatury serbskiej, a także znaczenie eseju w rozwoju myśli emancypacyjnej i feministycznej w Serbii.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2022, 22
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Samogłoski ustne gwary kurpiowskiej
Oral Vowels in the Kurpie Dialect
Autorzy:
Garczyńska, Justyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32387988.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
dialect
acoustic phonetics
vowel
Kurpie
dialekt
fonetyka akustyczna
samogłoska
Opis:
The aim of the article is a phonetic and acoustic description of stressed oral vowels occurring in the Kurpie dialect, depending on the gender and age of respondents. The realizations of the examined vowels were compared with the standard Polish pronunciation. It can be concluded that the dialectal realizations are best preserved for the vowels [ɔ] and [ɨ], and also for [a] in the group of women. The research results confirmed the disappearance of sounds [e], [ɑ] and [o]. In the analyzed material, the individual realizations were best maintained for [e] and then for [ɑ]. An inclined [o] was present only in one person. Dialectal realizations of vowels are better preserved by women and people of the oldest and middle generations.
Celem artykułu jest opis fonetyczno-akustyczny akcentowanych samogłosek ustnych, występujących współcześnie w mowie trzech pokoleń Kurpiów, kobiet i mężczyzn. Gwarowe realizacje badanych samogłosek porównano z wymową ogólnopolską. Na podstawie analiz można stwierdzić, że realizacje gwarowe najlepiej zachowane są dla samogłosek [ɔ] oraz [ɨ], a w grupie kobiet także dla [a]. W grupie samogłosek pochylonych odrębne realizacje najlepiej utrzymują się dla [e], a następnie dla [ɑ], zaś [o] wystąpiło tylko u jednej kobiety. Gwarowe realizacje samogłosek lepiej zachowują kobiety oraz osoby z najstarszego i średniego pokolenia.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2021, 21
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Funkcje ekspresywizmów gwarowych w komunikacji internetowej
Functions of Dialectal Expressivisms in Internet Communication
Autorzy:
Kucharzyk, Renata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32387989.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
expressivism
dialect
colloquial language
Internet communication
ekspresywizm
gwara
język potoczny
komunikacja internetowa
Opis:
The subject of the article is the functioning of dialectal expressivisms in unofficial internet communication. In their statements on internet forums, internet users use numerous dialectisms, a significant percentage of which are expressive lexemes. This group consists not only of dialect expressivisms, but also of neutral dialect lexemes that have become expressivisms in colloquial communication. In the analyzed texts, dialectal expressivisms perform various functions, namely nominative, evaluative, persuasive, identifying, characterizing and ludic. Often, the use of a particular lexeme involves the realization of several functions simultaneously, but only one of them is the main one, while the other is secondary.
Przedmiotem artykułu jest funkcjonowanie ekspresywizmów gwarowych w komunikacji internetowej o charakterze nieoficjalnym. Internauci w swoich wypowiedziach na forach internetowych wykorzystują liczne dialektyzmy, wśród których znaczący odsetek stanowią leksemy nacechowane ekspresywnie. Na tę grupę składają się nie tylko leksemy mające takie nacechowanie w gwarach, lecz także leksemy neutralne w wyjściowych systemach, które w komunikacji potocznej nabierają ekspresywności. Ekspresywizmy gwarowe w analizowanych tekstach pełnią różne funkcje, a mianowicie nominatywną, wartościującą, perswazyjną, identyfikującą, charakteryzującą i ludyczną. Często użycie konkretnego leksemu wiąże się z realizacją kilku funkcji równocześnie, ale tylko jedna z nich jest główna, inne – sekundarne.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2021, 21
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nowe zachowania językowe u najstarszego pokolenia mieszkańców wsi
New Linguistic Behaviors in the Eldest Generation of Village Inhabitants
Autorzy:
Ziajka, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32387994.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
rural language
verbal communication
lexical innovations
komunikacja językowa
język mieszkańców wsi
innowacje leksykalne
Opis:
The objective of the paper is analysis of the eldest village inhabitants’ linguistic behaviors which result from the universalizing influence of general culture on folk language. The contemporary globalizing tendencies which are strongly reflected in rural environments result in the fact that the eldest generation is forced to include new words in their own dialectal vocabulary that refer to modern realities that often do not fall within the scope of the cultural, social and customary sphere of rural communities. The materials, which include verbal behaviors collected in 2015–2020 in the rural commune of Babice in Chrzanów district, indicate the villagers’ lack of linguistic competence in terms of knowledge of the newest layer of general Polish. This is because, in the verbal behaviors of the members of the eldest age group, we can find numerous forms of deviation, and new words are often pronounced using traditional dialectal phonetics. Morphological transformations also occur. The reasons for these transformations include articulation difficulties combined with etymological unclearness. New words are sometimes unclear to elder people, which is why semantic shifts often occur when transferring general Polish units into the dialectal code.
Celem artykułu jest analiza tych zachowań językowych najstarszych mieszkańców wsi, które wynikają z uniwersalizującego oddziaływania na język ludowy kultury ogólnej. Współczesne tendencje globalizacyjne, w sposób szczególny zaznaczające się w środowiskach wiejskich, powodują, że najstarsze pokolenie zmuszone jest włączać do własnego, gwarowego repertuaru językowego nowe słownictwo odnoszące się do współczesnych realiów, częstokroć niemieszczących się w sferze kulturowej, społecznej i obyczajowej wiejskich wspólnot. Egzemplifikacja materiałowa, którą stanowią zachowania werbalne zebrane w latach 2015–2020 na terenie wiejskiej gminy Babice w powiecie chrzanowskim, wskazuje jednakże na brak kompetencji językowej mieszkańców wsi w zakresie znajomości najnowszej warstwy polszczyzny ogólnej. W zachowaniach werbalnych najstarszej grupy wiekowej pojawiają się bowiem liczne formy dewiacyjne, słownictwo nowe często jest wymawiane z zachowaniem tradycyjnej fonetyki gwarowej. Dochodzi także do przekształceń na płaszczyźnie morfologicznej. Przyczyną tych modyfikacji bywają trudności artykulacyjne połączone z brakiem wiedzy o ich etymologii. Nowe wyrazy nie zawsze są w pełni zrozumiałe dla starszego pokolenia, dlatego też przenoszeniu jednostek ogólnopolskich do kodu gwarowego często towarzyszą przesunięcia semantyczne.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2021, 21
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Seeing Croatian Islands as Something Other than Paradise
Inne spojrzenie na chorwacką wyspę jako raj
Autorzy:
Hanshew, Kenneth
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33296891.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
review
"Życie na wyspach"
insular fiction
Croatian literature
paradise
island
recenzja
Życie na wyspach
proza insularna
literatura chorwacka
raj
wyspa
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2022, 22
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Religion-Based Cultural Communities in the Pre-Modern Balkans
Wspólnoty kulturowe oparte na religii na Bałkanach w czasach przednowoczesnych
Autorzy:
Detrez, Raymond
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32361713.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Balkans
Orthodox Christianity
Islam
Catholicism
diglossia
Bałkany
prawosławie
islam
katolicyzm
dyglosja
Opis:
Intellectual life in the pre-modern Balkans was fragmented along religious lines. In the multi-ethnic religious communities (the Orthodox Christian, the Muslim and the Catholic), one particular “high code” language was used by the intellectual elites of the various ethnic groups as a shared means of communication in the field of worship, scholarship and literature. In addition, on behalf of the unschooled, who were ignorant of the high code, there existed within each community vernacular literature that was intended to instruct common people about the doctrine of their faith and keep them on the straight path. The use of a shared literary language strengthened the solidarity with each community but also increased the cultural divisiveness of the Balkans as a whole. The lack or scarcity of a high literature in a particular language is no indication of the “culturelessness” of its speakers. In fact, with their coreligionists they shared a rich high culture in one of the literary languages.
Życie intelektualne na Bałkanach w czasach przednowoczesnych uległo rozdrobnieniu ze względu na podziały religijne. W wieloetnicznych wspólnotach wyznaniowych – prawosławnej, muzułmańskiej i katolickiej – jeden szczególny „wysoki” język był używany przez elity intelektualne różnych grup etnicznych jako wspólny środek komunikacji w dziedzinie kultu, edukacji i literatury. Obok niego, dla warstw niewykształconych, nieświadomych takiego kodu, w każdej społeczności istniała literatura w językach narodowych, mająca na celu pouczyć zwykłych ludzi o doktrynie ich wiary i właściwej drodze postępowania. Posługiwanie się wspólnym językiem literackim nie tylko wzmocniło solidarność międzywspólnotową, ale także zwiększyło kulturową różnorodność Bałkanów jako całości. Brak lub niedobór wysokiej literatury w danym języku nie świadczy o „braku kultury” u jej użytkowników. W rzeczywistości dzielili oni bowiem bogatą kulturę wysoką ze swoimi współwyznawcami za pośrednictwem innego języka literackiego.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2020, 20
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Słownictwo z zakresu komunikacji międzyludzkiej w polskich tekstach literackich
Vocabulary Concerning Human Communication in Polish Literary Texts
Autorzy:
Tyrpa, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32388020.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
telephone vocabulary
computer vocabulary
anglicisms
Polish novels
słownictwo telefoniczne
słownictwo komputerowe
anglicyzmy
powieści polskie
Opis:
Novels that cover action taking place in the 21st century refer to all kinds of social phenomena, including the ways in which people communicate, which are very different from those popular only 40 years ago. Literary works provide the names of devices (computer, laptop, palmtop, iPhone, iPad, tablet, smartphone), as well as the companies which manufacture them (Dell, Apple, Nokia, Samsung). Novels include the names of computer software (Windows, Word, Excel), social media (Facebook), and internet communicators (Messenger). There are also words that denote the activities performed while using these devices and applications (to log in, to click, to email, to google). The majority of these words originate from English and have international scope.
Powieści obyczajowe i kryminalne o akcji rozgrywającej się w XXI wieku rejestrują wszelkie zjawiska społeczne. Do nich można zaliczyć sposoby komunikowania się ludzi, tak różne od tych sprzed 40 lat. Utwory literackie dostarczają nazw urządzeń (komputer, laptop, palmtop, iPhone, iPad, tablet, smartfon) oraz firm je produkujących (Dell, Apple, Nokia, Samsung). Znajdujemy w nich nazwy programów komputerowych (Windows, Word, Excel), mediów społecznościowych (Facebook), komunikatorów (Messenger). Nie brak określeń czynności wykonywanych w trakcie ich używania (zalogować się, kliknąć, mailować, guglać). Absolutna większość tych słów pochodzi z języka angielskiego i ma zasięg międzynarodowy.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2021, 21
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A Great Loss for Bulgarian Community of Paleo-Slavic Studies: Georgi Popov
Wielka strata dla bułgarskich badań paleoslawistycznych – Georgi Popov
Autorzy:
Ilieva, Tatyana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33322109.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
obituary
Georgi Popov
palaeoslavistics
Old Bulgarian studies
nekrolog
paleostawistyka
paleobułgarystyka
Opis:
As an obituary, the paper offers an overview of the professional career and work of this well-known scholar of palaeoslavistics and Old Bulgarian studies, Georgi Popov (15.07.1943–08.04.2023).
Artykuł ma charakter nekrologu i stanowi przegląd kariery zawodowej oraz dzieła znanego paleoslawisty i badacza kultury i języka starobułgarskiego, Georgiego Popova (15.07.1943–08.04.2023).
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2023, 23
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Ani kapłani, ani błaźni”. Odsłony zwrotu postsekularnego w antropologii
Neither Priests nor Clowns: Attitudes Towards the Postsecular Turn in Anthropology
Autorzy:
Lubańska, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32361720.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
postsecular turn
anthropology
epistemology
ontology
naturalism
theology
revelation
zwrot postsekularny
antropologia
epistemologia
ontologia
naturalizm
teologia
objawienie
Opis:
The article discusses the issue of the postsecular turn in contemporary anthropology, taking into account the cultural processes involved in its emergence. The author attempts to identify research areas and issues worthy of exploring within this turn, and at the same time she considers the boundary conditions for its usefulness in scientific research. Referring to the recent anthropological literature on this topic, the author distinguishes two leading epistemological attitudes involved in this turn: the one that acknowledges the supernatural dimension of revelation and the one that sees it as a social fact. Both are heterogenous and each sees the relationship between anthropology and theology differently. Discussing some anthropological views in this regard, the author aims to revive the dialogue between researchers from various social and human sciences representing the postsecular turn. On the one hand, this dialogue can initiate new paths of mutual inspiration and co-thinking; on the other hand, it may lead to more conscious distinctions between different varieties of postsecular reflection.
Celem artykułu jest refleksja nad specyfiką zwrotu postsekularnego we współczesnej antropologii, uwzględniająca jego uwarunkowania społeczno-kulturowe oraz związane z nim postawy epistemologiczne. Autorka próbuje wskazać obszary badań i zagadnienia, które powinny być przedmiotem eksploracji tego zwrotu, a zarazem określić warunki brzegowe wykorzystywania wypracowanych na jego gruncie narzędzi analitycznych w badaniach naukowych. Odnosząc się do najnowszej literatury przedmiotu, autorka wyróżnia w antropologii dwie wiodące postawy epistemologiczne zaangażowane w ów zwrot: uznające rzeczywistość objawienia oraz odrzucające taką możliwość (naturalistyczne). Dostrzega, że w ich ramach wysuwane są różnorakie pomysły na to, jak mogłaby wyglądać i czemu służyć kooperacja antropologii z teologią. Prezentując antropologiczne odsłony owego zwrotu, tekst ma na celu ożywienie dialogu między reprezentującymi go badaczami uprawiającymi różne nauki humanistyczne i społeczne. Dialog ten z jednej strony może zainicjować nowe ścieżki wzajemnych inspiracji i współmyślenia, z drugiej zaś doprowadzić do bardziej świadomych dystynkcji między różnymi wariantami tego zwrotu.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2020, 20
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bulgarian Evidential Forms and Wierzbicka’s NSM
Bułgarskie formy ewidencjalne i naturalny metajęzyk semantyczny A. Wierzbickiej
Autorzy:
Genew-Puhalewa, Iliana
Popova, Gergana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33315295.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
natural semantic metalanguage
evidentiality
dubitativity
inferentiality
Bulgarian language
grammar
naturalny metajęzyk semantyczny
ewidencjalność
dubitatywność
inferencjalność
język bułgarski
gramatyka
Opis:
Our focus in this paper is on the semantics of a particular grammatical category of Bulgarian, namely evidentiality. Our starting point is the account of evidentiality in Macedonian and Bulgarian in Wierzbicka (in Semantics: Primes and Universals. Oxford: 1996). We elaborate and expand on this proposal by suggesting semantic formulae for the renarrative, dubitative, inferential, and mirative forms, incorporating Wierzbicka’s universal semantic primitives know and think. Our aim is to provide a stepping stone towards precise intra- and inter-linguistic comparisons.  
Artykuł skupia się na semantyce specyficznego obszaru gramatyki języka bułgarskiego, znanego jako ewidencjalność. Wywód opiera się na dyskusji z koncepcją Anny Wierzbickiej dotyczącą ewidencjalności w językach bułgarskim i macedońskim (w: Semantics: Primes and Universals. Oxford: 1996). Autorki próbują określić znaczenie bułgarskich form renaratywnych, dubitatywnych, inferencjalnych i miratywnych, korzystając z proponowanych przez Wierzbicką uniwersalnych jednostek semantycznych ‘wiem’ i ‘myślę’. W rezultacie artykuł rewiduje oraz weryfikuje metodologię Wierzbickiej, ukazując jej przydatność w opisie kategorii gramatycznych oraz w badaniach międzykulturowych.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2023, 23
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mickiewiczowska hermeneutyka "tego, co religijne". Próba lektury postsekularnej
Adam Mickiewicz’s Hermeneutics of “the Religious”: An Attempt at a Postsecular Reading
Autorzy:
Bednarek-Bohdziewicz, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32359132.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Adam Mickiewicz
Romanticism
Enlightenment
secularism
postsecularism
religion
hermeneutics
community
romantyzm
oświecenie
sekularyzm
postsekularyzm
religia
hermeneutyka
wspólnota
Opis:
This article synthetically presents the hermeneutic attitude revealed in Mickiewicz’s work (poetry as well as lectures and journalism). It is analyzed from a post-secular perspective. The poet opposes the reductive secularism of the Enlightenment and its secular humanism. He also encourages preserving “the religious” and reviving religious concepts. However, this should not be a simple return to the past (conservatism), but rather a rethinking of religion with consideration to the new, secular conditions. Mickiewicz follows the scattered interpretations of the traces of transcendence or sacrum in various traditions and different ways of thinking: from mythology, pagan practices and folk piety to sophisticated mysticism and complicated theosophy. This Romantic thinker appears as a dialogue mediator between various religious languages, as well as between opposite beliefs and discourses (the ritualized religiosity of the official Church, rationalist Enlightenment philosophy, simple and sensual folk religiosity). The aim is to renew the broken relationship (‘union’) that connects man to God and creation, and to rebuild the community. In “the religious” he tries to find the common basis or extract the universal truths. In his opinion, Christianity is what connects and summarizes all religious traditions. According to this poet-politician, the revival of the religioncentered spirit is associated with the freedom revolution (the abolition of slavery, equality of women, emancipation of nations). He believes that the transcendent perspective of human history is the main guarantee of social change and true community. In a broader context, the hermeneutic strategy of this Polish Romantic can be interpreted as a post-secular stance,mas it urges us to rethink and internalize all levels of religion, which should be continuously and constantly updated in one’s life.
Artykuł w syntetyczny sposób prezentuje ujawniającą się w twórczości Mickiewicza (zarówno poetyckiej, jak i wykładowej czy publicystycznej) postawę hermeneutyczną, która analizowana jest w horyzoncie myśli postsekularnej. Poeta dyskutuje z redukcyjnymi przejawami oświeceniowego sekularyzmu i jego świeckim humanizmem. Zachęca do zachowania „tego, co religijne” oraz do odnowienia religijnych pojęć. Nie chodzi jednak o prosty powrót do tego, co było (konserwatyzm), lecz o przemyślenie religii na nowo – w zmienionych warunkach po sekularyzacji. Mickiewicz śledzi rozproszone interpretacje śladów transcendencji czy tropów sacrum w rozmaitych tradycjach i sposobach mówienia o tym: od mitologii, folkloru, praktyk pogańskich, pobożności ludowej, po wyrafinowaną mistykę czy skomplikowaną teozofię. Romantyczny myśliciel jawi się jako dialogujący mediator między różnymi religijnymi językami, a także zderzającymi się przekonaniami i dyskursami (religijność zrytualizowana Kościoła urzędowego, racjonalistyczna filozofia oświeceniowa, sensualna w swej prostocie religijność ludowa). Celem tych działań jest odnowa zerwanej więzi („spójni”) łączącej człowieka z Bogiem i stworzeniem oraz odbudowa wspólnoty. W „tym, co religijne” szuka tego, co wspólne, wyłuskuje prawdy uniwersalne. Tym, co łączy i podsumowuje wszystkie okołoreligijne tradycje jest, jego zdaniem, chrześcijaństwo. Odrodzenie ducha religijnego poeta-polityk wiąże z rewolucją wolnościową (zniesienie niewolnictwa, równouprawnienie kobiet, emancypacja ludów). Wierzy, że transcendentna perspektywa dziejów ludzkości jest gwarantem zmian społecznych oraz źródłem prawdziwej wspólnoty. W szerokim kontekście strategię hermeneutyczną polskiego romantyka można odczytywać jako gest postsekularny, gdyż namawia do przemyślenia i uwewnętrznienia wszystkich poziomów religii, by poprowadzić ją dalej, nieustannie uaktualniając w swojej biografii.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2020, 20
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 95

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies