Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "democracy;" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 22
Tytuł:
The golden algorithm and the Tower of Babel versus freedom and democracy: the answer to biodiversity
Autorzy:
Flick, Giovanni Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28865975.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
algorithm
freedom
democracy
biodiversity
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2023, 85, 3; 5-12
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Z perspektywy czasu – opinie łodzian o kondycji demokracji
In retrospect – opinions of the inhabitants of Lodz on the state of democracy
Autorzy:
Murawska, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/693370.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
condition of democracy
Lodz
funkcjonowanie demokracji
Łódź
Opis:
It has been over 25 years since the new system was created in Poland. This is a reason to draw conclusions and answer the question: how satisfied are people with the functioning of democracy in our country? The measures of the condition of democracy include: the functioning of democracy, of the judiciary, of health care, education at all levels and the state of the economy. The empirical basis for this article is the research material gathered in the ‘Revival of post-industrial cities.’ project covering a representative group of 700 citizens of Lodz and 437 citizens of Ivanowo. The project was undertaken with the financial resources of the National Centre for Science in 2011-2014, the survey being conducted in 2012 and 2013.
Minęło ponad 25 lat budowania nowego systemu w Polsce. Jest to pretekst do podsumowań i odpowiedzi na pytanie badawcze: na jakim poziomie kształtuje się zadowolenie z funkcjonowania demokracji w naszym kraju? Do omawianych wymiarów kondycji demokracji zaliczono: funkcjonowanie demokracji, funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości, funkcjonowanie opieki zdrowotnej, szkolnictwa wszystkich szczebli oraz stan gospodarki. Podstawę empiryczną prezentowanych danych stanowią wyniki reprezentatywnych badań ilościowych zebranych w ramach projektu „Odrodzenie postprzemysłowych miast peryferyjnych” na próbie 700 dorosłych mieszkańców Łodzi. Projekt realizowany był ze środków finansowych Narodowego Centrum Nauki w latach 2011-2014, z kolei badania surveyowe przeprowadzono pod koniec 2012 i na początku 2013 r. Wyniki badania potwierdzają niski poziom zadowolenia z kondycji funkcjonowania demokracji i jego poszczególnych komponentów. Cechą społeczno-demograficzną najbardziej różnicującą stosunek łodzian do demokracji okazał się wiek respondentów.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2016, 78, 1; 243-253
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Co się dzieje? Między utopią populizmu a poszukiwaniem nowej umowy społecznej
What is happening? Between utopian populism and the search for a new social contract
Autorzy:
Drozdowski, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/693754.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
populism
populist turn
crisis of liberal democracy
non-liberal democracy
social contract
populizm
zwrot populistyczny
kryzys demokracji liberalnej
demokracja nieliberalna
umowa społeczna
Opis:
The first part of this article is an attempt to identify the main structural reasons for the ‘populist turn’. Of them the key one was the collapse of the social contract the core of which was a model of a welfare state. In the second part, the reactions to the tendencies responsible for the current crisis of political confidence in those who govern and of those being governed are presented. The social side expects from the governors a ‘policy of concrete solutions’. At the same time, the attitudes of those who are governed become increasingly anti-establishment, anti-system and are generally and steadily turning away from the uncertain future. Those who govern, on the other hand, adopt expectancy attitudes or are heading towards non-liberal democracy. In the third part of this article, an attempt is made to outline the main provisions of the social contract, which have been considered to be (i) guarantees of the security of the status and dignity, (ii) a greater than before reliance on meritocracy and deliberative democracy, and (iii) education to subjectivity, emancipation and autonomy.
Pierwsza część artykułu jest próbą identyfikacji najważniejszych strukturalnych przyczyn „zwrotu populistycznego”. Kluczowa z nich to załamanie się umowy społecznej, której rdzeniem był model opiekuńczego państwa dobrobytu. Druga część artykułu prezentuje reakcje – zarówno rządzonych, jak i rządzących – na tendencje odpowiedzialne za obecny kryzys zaufania politycznego. Strona społeczna oczekuje od rządzących „polityki konkretów”. Ale też staje się coraz bardziej antyestablishmentowa, antysystemowa i coraz bardziej odwrócona od niepewnej przyszłości. Z kolei rządzący przyjmują postawę wyczekiwania albo podążają w kierunku demokracji nieliberalnej. W trzeciej części artykułu podjęta została próba naszkicowania najważniejszych punktów nowej umowy społecznej, za jakie uznano (1) gwarancje bezpieczeństwa statusowego i godnościowego, (2) większe niż dotąd oparcie mechanizmów na merytokracji i demokracji deliberatywnej oraz (3) edukację do podmiotowości, emancypacji i autonomii.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2017, 79, 2; 11-24
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Annus Mirabilis 1989 i jego dziedzictwo: spełnione obietnice, stracone złudzenia i niespodziewane rezultaty
Annus Mirabilis 1989 and its legacy: fulfilled promises, shattered illusions and unexpected results
Autorzy:
Ziółkowski, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/693376.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
comparative analysis
democratisation
third wave democracy
consolidation of democracy
contemporary history of Poland
analiza porównawcza
demokratyzacja
trzecia fala demokratyzacji
„przemieszczenie”
konsolidacja demokracji
współczesna historia Polski
Opis:
This paper is an attempt to reconsider the first years of systemic transformations in Poland, or, more precisely, the course of events during democratisation process going on in 1989, and the fundamental problems of the consolidation of democracy in the following years. In a comparative analysis referring to categories used by Samuel P. Huntington in his book: The Third Wave. Democratization in the Late Twentieth Century, it presents the consequences of the fact that democratisation in Poland was achieved by ‘transplacement’ – joint actions of the government and the opposition, manifested in particular at the Round Table talks. Further the main dilemmas of subsequent years are analysed. These include: the economic and social issues, the problem of the accountability for the past, and the question of how to deal with the praetorians of the former regime. Changes in the social perception of the early transformation period are also described.
Artykuł jest próbą analizy pierwszych lat transformacji systemowej w Polsce, tzn. przebiegu procesu demokratyzacji w 1989 r. oraz podstawowych problemów konsolidacji demokracji w Polsce w kilku latach następnych. Jest to analiza porównawcza wykorzystująca kategorie stosowane przez S. Huntingtona w książce Trzecia fala demokratyzacji. Artykuł przedstawia konsekwencje faktu, że proces demokratyzacji dokonał się w Polsce poprzez „przemieszczenie”, tzn. wspólne działania rządu i przedstawicieli opozycji, czego wyrazem był zwłaszcza obrady Okrągłego Stołu. Analizuje najistotniejsze dylematy następnych lat, a więc problemy gospodarcze i socjalne, „problem kata” (tzn. kwestię rozliczenia przeszłości) oraz „problem pretorianina” (tzn. sposób traktowania przedstawicieli poprzednich resortów siłowych). Opisuje także zmiany społecznego postrzegania wydarzeń z owych lat.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2014, 76, 2; 25-42
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Społeczeństwo obywatelskie w Polsce 25 lat po wielkiej zmianie
Civil society in Poland 25 years after the great change
Autorzy:
Podemski, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/693384.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
civil society
associations
democracy
participation
transformation
społeczeństwo obywatelskie
stowarzyszenie
demokracja
uczestnictwo
transformacja
Opis:
This paper is an attempt to present the evolution and the condition of the civil society in Poland 25 years after the transformation of the political regime. The analysis is based on the existing results of earlier research and on the author’s own studies and observations. It also refers to the discourse that has been going on in Poland since the middle of the nineteenth century on the difficulties in building a Polish civil society. As the analysis shows, Poles do indeed, affiliate much less frequently than citizens in West European states, or, even in comparison with citizens of other post-communist states. Another Polish specificity is that although there is a variety of organisations and associations, also representing followers of new social movements, most of them are elite in character. Membership in organisations does not have a mass character in Poland, nor is an element of political culture. Social networks may, eventually, facilitate communication and collaboration in social matters. Their role today, however, is negligible.
Artykuł jest próbą pokazania ewolucji i stanu społeczeństwa obywatelskiego w Polsce w ćwierć wieku po transformacji ustrojowej na podstawie najważniejszych badań zastanych oraz badań i obserwacji własnych. Nawiązuje też do obecnej w polskim dyskursie od połowy XIX w. do dziś tezy o trudnościach w budowie polskiego społeczeństwa obywatelskiego. Z przeprowadzonej analizy wynika, że Polacy rzeczywiście rzadziej stowarzyszają się nie tylko w porównaniu z obywatelami Europy Zachodniej, ale nawet w porównaniu z obywatelami innych krajów postkomunistycznych. Polską specyfiką jest wreszcie z jednej strony wielość rozmaitych stowarzyszeń, w tym także reprezentujących tzw. nowe ruchy społeczne, z drugiej zaś – ich kadrowy charakter. Przynależność do stowarzyszeń nie jest w Polsce masowa, nie jest elementem kultury politycznej społeczeństwa, lecz ma charakter elitarny. Media społecznościowe mogą ułatwić komunikowanie się i współdziałanie w sprawach publicznych, ale na razie rolę tę pełnią w niewielkim stopniu.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2014, 76, 2; 89-108
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Samorząd terytorialny jako czynnik wzmacniający zasadę dobra wspólnego
Territorial self-government as a factor strengthening the principle of the common good
Autorzy:
Patyra, Sławomir
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/693191.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
local government
the principle of common good
local democracy
samorząd terytorialny
zasada dobra wspólnego
demokracja lokalna
Opis:
The article brings up the problem of the relationship between the constitutional principle of the common good and the activity of a territorial self-government in Poland. The first part contains some theoretical comments on the essence of the principle of the common good and on the relationship between the common good and the principle of subsidiarity. In the second part the author presents basic legal measures of the participation of the local community in the decision-making process. The third part contains some critical comments on the present relationship between the central authority and a local government. In the author’s opinion, some of the legislative initiatives of the lower chamber of the Parliament lead to the limitation of local governments independence and breach the principle of the common good.
Artykuł porusza problem relacji pomiędzy konstytucyjną zasadą dobra wspólnego a funkcjonowaniem samorządu terytorialnego w Polsce. Część pierwsza zawiera teoretyczne rozważania na temat zasady istoty zasady dobra wspólnego oraz relacji pomiędzy dobrem wspólnym i zasadą pomocniczości. W części drugiej autor prezentuje podstawowe środki prawne służące partycypacji społeczności lokalnej w procesie decyzyjnym. Trzecia część zawiera krytyczne uwagi na temat aktualnych relacji pomiędzy władzą centralną i samorządem terytorialnym. W ocenie autora niektóre spośród inicjatyw legislacyjnych większości sejmowej prowadzą do ograniczenia samodzielności samorządu terytorialnego, naruszając zasadę dobra wspólnego.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2018, 80, 1; 231-239
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
The balance of social imagination. A sociological comment to Poznań Civil Budget
Autorzy:
Drozdowski, Rafał
Frąckowiak, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/693331.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
civil budget
sociology
social feed-back
non-deliberative democracy
social imagination
budżet obywatelski
socjologia
zwrot społeczny
partycypacja niedeliberatywna
wyobraźnia społeczna
Opis:
The paper is a critical analysis of the civil budget, with particular attention to Poznan´ civil budget of 2013. Based on the proposals submitted by Poznan´ inhabitants to their city civil budget, their investment priorities and preferred models of citizen-public official relationships are analysed. Next the probable directions of criticism of such a form of citizen participation in city planning are discussed, including the limitations and potential development paths of sociological reflection on so-called social feed-back. The paper is also an assessment of the formula of the current Poznan´ civil budget, examined from the point of view of its capability to equip decision-makers with imagination, sensitivity and investment horizons usually absent or little present in the most common development strategies. It also accounts for the participation in the planning process of the city inhabitants, who are usually ignored or excluded from similar forms of social participation. Finally, there are certain conditions proposed, which could possibly better support realisation of so formulated goals, using the civil budget.
Przedmiotem artykułu jest krytyczna analiza budżetu obywatelskiego ze szczególnym uwzględnieniem jego poznańskiej odsłony z 2013 r. Autorzy rozważają, jakich informacji o priorytetach inwestycyjnych mieszkańców, a także o preferowanych przez nich typach relacji obywatel–urzędnik, dostarczają wnioski zgłoszone do poznańskiego budżetu obywatelskiego. Rozpatrują i komentują prawdopodobne linie krytyki tej formy partycypacji; zastanawiają się także nad ograniczeniami i potencjalnymi ścieżkami rozwoju socjologicznej refleksji nad tzw. zwrotem społecznym. Artykuł zawiera też ocenę formuły budżetu obywatelskiego stosowanej obecnej w Poznaniu w kategoriach jej zdolności do dostarczenia decydentom wyobraźni, wrażliwości i horyzontów inwestycyjnych nieobecnych, bądź mało obecnych w najpopularniejszych strategiach rozwoju miasta, oraz uwzględniania mieszkańców zwykle wykluczonych z podobnych form partycypacji społecznej. W tekście obecna jest także próba zaproponowania warunków, które w większym stopniu sprzyjałyby realizacji za pomocą budżetu obywatelskiego tak sformułowanych celów.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2013, 75, 4; 197-214
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Neutralność, demokracja, uspołecznienie
Neutrality, democracy, socialised law
Autorzy:
Ciszewski, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/693654.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
state neutrality principle
democracy
socialised law
social stability reasonableness
principle of sincerity
zasada neutralności
demokracja
uspołecznienie prawa
stabilność społeczna
rozumność
zasada szczerości
Opis:
Michał Dudek in his article on the legal neutrality in the context of socialised law criticises the principle of the State’s neutrality. According to Dudek this principle is ‘highly problematic’ and vulnerable to different charges. The main object of his criticism is the idea of neutral justification (procedural neutrality). In his opinion, this idea is unattainable because: (i) it wrongly focuses on the legislator’s moral perspective (rather than the citizens’ point of view); (ii) it is too ‘weak’ (the mere adherence to the neutral procedure does not guarantee the neutrality of legal regulation); (iii) it is too demanding (as it requires the conformity with the principle of restraint); (iv) applying this idea in the law-making process may lead to acts of manipulation. However, the most important objection against the State’s neutrality principle of justification is that this principle cannot guarantee the proper level of social stability and socialisation of law. In the paper, I defend State’s neutrality principle and address most objections raised by Dudek. I argue that the idea of neutral justification is not focused on the legislator’s moral perspective, but rather on the point of view of a reasonable democratic citizen. I also claim that although the conception of procedural neutrality is weak and demanding, its requirements are realisable and well justified. What is more, in my opinion the adherence to neutrality principle in political practice may generate social stability for the right reasons.
Michał Dudek w artykule poświęconym relacjom między ideą neutralności a koncepcją uspołecznienia prawa dokonuje krytyki zasady neutralności światopoglądowej państwa. Zasada ta – zdaniem M. Dudka – jest „wysoce problematyczna” i podatna na liczne zarzuty. Główny przedmiot jego krytyki stanowi koncepcja neutralności uzasadnienia (neutralność proceduralna). Według niego powyższa koncepcja jest niemożliwa do utrzymania, ponieważ (1) skupia się na perspektywie moralnej ustawodawcy (a nie na punkcie widzenia obywateli demokratycznych); (2) jest zbyt „miękka” (stosowanie przez ustawodawcę neutralnej procedury nie gwarantuje neutralnego charakteru regulacji prawnej); (3) jest nadmiernie wymagająca (ze względu na przywiązanie do zasady powściągliwości); (4) stosowanie tej koncepcji w procesie stanowienia prawa może prowadzić do manipulacji. Jednakże najważniejszym zarzutem względem neutralności uzasadnienia jest to, że odwołujące się do niej działania polityczne nie mogą wygenerować właściwego poziomu stabilności społecznej oraz uspołecznienia prawa. W niniejszym artykule bronię zasadności koncepcji neutralności światopoglądowej, a także odpowiadam na większość zarzutów M. Dudka. Twierdzę, że idea neutralności uzasadnienia nie koncentruje się na perspektywie moralnej ustawodawcy, lecz przyjmuje punkt widzenia rozumnego obywatela demokratycznego. Uważam również, że chociaż zasada neutralności uzasadnienia jest miękka i wymagająca, to jej zalecenia są wykonalne i dobrze uzasadnienie. Co więcej, w moim przekonaniu powoływanie się na zasadę neutralności w praktyce politycznej może doprowadzić do zaistnienia stanu stabilności z dobrych racji.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2016, 78, 4; 81-91
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obywatelska inicjatywa ustawodawcza w polskim porządku prawnym – próba oceny z perspektywy praktyki parlamentarnej
Civil legislative initiative in the Polish legal order – an attempt of its assessment from the perspective of parliamentary practice
Autorzy:
Borski, Maciej
Przywora, Bogusław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/692682.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
direct democracy
civil legislative initiative
the Constitution of the Republic of Poland
Sejm
demokracja bezpośrednia
obywatelska inicjatywa ustawodawcza
Konstytucja RP
Sejm RP
Opis:
The aim of this article is to present and evaluate the legal regulations concerning a bill initiated by citizens from the perspective of the practice of its application. This issue does not have a theoretical dimension only, but is also of significant practical importance, because an interest in this legal mechanism amongst citizens is increasing rapidly and influences the shape of the civil society. The problem that continues to exist are numerous barriers or regulations governing parliamentary works that make it difficult for citizens to use the right to initiate bills that is constitutionally guaranteed. They range from the requirement to register the committee at the initial stage to the final stage of parliamentary work on the project. In the concluding part of the article some proposals of the necessary amendments to the existing regulations governing the civil right of legislative initiative are made.
Celem opracowania jest podjęcie próby przedstawienia oraz oceny regulacji prawnych dotyczących postępowania z obywatelskim projektem ustawy w polskim porządku prawnym z perspektywy praktyki stosowania tej instytucji. Podejmowane zagadnienie ma nie tylko wymiar teoretyczny, ale również kluczowe znaczenie praktyczne, bowiem zainteresowanie tym mechanizmem prawnym wśród obywateli z każdym rokiem jest coraz większe i wpływa na kształt społeczeństwa obywatelskiego. Problem w tym, iż istnieje wiele barier, przepisów utrudniających obywatelom skuteczne korzystanie z przysługującego im konstytucyjnego prawa, począwszy od rejestracji komitetu aż po etap prac parlamentarnych nad projektem. Biorąc to pod uwagę w  podsumowaniu zaproponowano kierunki zmian w zakresie obywatelskiej inicjatywy ustawodawczej.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2018, 80, 2; 19-33
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Idea demokracji w przekształceniach ustrojowych samorządu terytorialnego
The idea of democracy in systemic transformations of self-government
Autorzy:
Jeżewski, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/693356.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
democracy
idea
liberalism
self-government
decentralisation
centralism
freedom
populism
political parties
demokracja
liberalizm
samorząd terytorialny
decentralizacja
centralizm
wolność
populizm
partie polityczne
Opis:
The article aims to show the idea of democracy as a basic condition for implementing decentralisation and self-government. At the same time it identifies certain threats that accompany those processes and the need for their protection. Democracy, understood both as a value and a principle, constitutes, together with the principles of freedom and the state of law, one of the basic axiological and system standards in modern Europe. Attempts at defining democracy made within the scientific domain of particular states manifest themselves in various ways; as a result, there are numerous definitions of the principle of democracy and of a democratic state itself. However, the variety of perspectives does not reduce the influence of the idea of democracy and, especially, its inspirational effect. In the state of law, democracy protects all the rights and freedoms of an individual connected with political liberalism. Since 1789 and the Declaration of the Rights of Man and of the Citizen, the notion of decentralisation has been developing in Europe. This has taken place together with consolidation of the belief that democracy is a condition of decentralisation and self-government is an institutional form of participation by citizens in governance, serving the bottom-up development of democracy. This has been reflected in the concept of local democracy, most often, in connection with the process of systemic change: as a positive effect of these transformations or as an objective (value) which should be pursued in future reforms. The article also indicates immanent weaknesses of democratic procedures that can be used opportunistically and for purposes far removed from the idea of democracy. Local democracy is threatened by the political indifference of voters, the tyranny of the majority, populism and a ruling party’s control over self-government.
Celem artykułu jest ukazanie idei demokracji jako podstawowego warunku urzeczywistnienia decentralizacji i samorządu terytorialnego, a także zagrożeń, które towarzyszą procesom demokratyzacji i uświadamiają potrzebę ich ochrony. Demokracja pojmowana zarazem jako wartość i zasada współtworzy wraz z zasadą wolności i zasadą państwa prawnego jeden z podstawowych standardów aksjologicznych i ustrojowych we współczesnej Europie. Próby określenia demokracji podejmowane w nauce poszczególnych państw ukazują różne postacie, w jakich się ona przejawia; w następstwie mnożą się definicje zasady demokracji i samego państwa demokratycznego. Różnorodność ujęć nie osłabia siły oddziaływania idei demokracji, a zwłaszcza jej siły inspiracji. W państwie prawnym demokracja chroni wszystkie prawa i wolności jednostki wiązane z liberalizmem politycznym. Poczynając od Deklaracji Praw Człowieka i Obywatela z 1789 r. kształtowało się w Europie pojęcie decentralizacji; umacniało się przekonanie, że demokracja jest jej warunkiem, a samorząd ‒ formą instytucjonalną udziału obywateli w rządzeniu, służącą budowaniu demokracji od dołu. Znalazło ono wyraz w pojęciu demokracji lokalnej najczęściej w połączeniu z procesem przemian ustrojowych: jako pozytywny efekt tych przemian lub jako cel (wartość), o którą należy zabiegać w projektowanych reformach. W artykule zostały zarazem wskazane immanentne słabości procedur demokratycznych, które mogą być wykorzystywane w sposób koniunkturalny i w celach odległych od idei demokracji. Demokracji lokalnej zagrażają m.in.: indyferentyzm polityczny wyborców, tyrania większości, populizm, upartyjnienie samorządu terytorialnego.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2015, 77, 3; 65-78
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sędziowie i granice władzy demokratycznej w świetle Konstytucji RP
Judges and the limits of democratic power in the light of the Constitution of the Republic of Poland
Autorzy:
Piotrowski, Ryszard
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/693193.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
judiciary
constitution
democracy
constitutional interpretation
judicial independence and independence of judges
władza sądownicza
konstytucja
demokracja
wykładnia konstytucji
niezależność sądów i niezawisłość sędziów
Opis:
The essence of the democratic power established in the Constitution of the Republic of Poland is to limit this power in order to protect the rights of the individual against threats that may be posed by the rule of the majority, especially when this majority seeks to impose its values and beliefs on others. This limitation is expressed both by the principle of the separation and balance of powers and by the principle of a democratic rule of law, and  above all by the principle of the inherent and inalienable dignity of man. In the light of the Constitution, the supremacy of the nation as a constitutional value is not of an absolute nature, especially in the context of the special status of human rights which is anchored in the concept of dignity. The current Basic Law, granting the supreme authority to the Polish nation, requires that the authority of that supremacy be exercised in compliance with the principles and in forms set forth in the Constitution. This means in particular, the constitutional legitimacy of the judiciary to restrict, pursuant to the provisions of the Constitution as the supreme law, the powers of other authorities, as well as the authority (sovereign) exercising its power directly. The existence of independent judiciary leads, on the one hand, to the rejection in the conception of a democratic state, of the assumption of an unlimited scope of power of the governing authority, and on the other hand, to the recognition as a determinant of democracy of only those manifestations of the will of the majority, which have a constitutional legitimacy and are therefore in line with the version of the culture of human rights as enshrined in the Basic Law and which are accepted by judges at the time of the ruling.
Istotą władzy demokratycznej ustanowionej w Konstytucji RP jest ograniczenie tej władzy po to, by chronić prawa jednostki przed zagrożeniami, jakie może stworzyć panowanie większości, zwłaszcza wtedy, kiedy dąży ona do narzucenia innym swoich wartości i przekonań. Ograniczenie to wyraża zarówno zasada podziału i równoważenia władz, jak i zasada demokratycznego państwa prawnego, a przede wszystkim zasada przyrodzonej i niezbywalnej godności człowieka. W świetle postanowień Konstytucji zwierzchnictwo Narodu jako wartość konstytucyjna nie ma absolutnego charakteru, zwłaszcza wobec zakotwiczonego w pojęciu godności szczególnego statusu praw człowieka. Obowiązująca ustawa zasadnicza, przyznając zwierzchnią władzę Narodowi, wymaga uznania za ustrojową przesłanką owego zwierzchnictwa sprawowanie go na zasadach i w formach określonych w Konstytucji. Oznacza to w szczególności konstytucyjną legitymację władzy sądowniczej do ograniczania – ze względu na postanowienia Konstytucji jako najwyższego prawa – pozostałych władz, jak też suwerena sprawującego swą władzę bezpośrednio. Istnienie niezależnego i niezawisłego sądownictwa prowadzi z jednej strony do odrzucenia w koncepcji demokracji założenia o nieograniczonym zakresie woli suwerena jako podmiotu władztwa państwowego, z drugiej zaś – do uznania za wyznacznik demokracji tych tylko przejawów woli większości, które mają legitymację konstytucyjną, a zatem zgodne są z wersją kultury praw człowieka zapisaną w ustawie zasadniczej i w czasie orzekania znajdującą akceptację sędziów.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2018, 80, 1; 215-229
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przejrzystość finansów publicznych a kształtowanie aktywnych postaw obywatelskich
Transparency of public finance and the shaping of active citizenship
Autorzy:
Salachna, Joanna M.
Tyniewicki, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/692684.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
transparency
public finance
public funds
financial decisions
democracy
education
active citizenship
civil society
przejrzystość
finanse publiczne
decyzje finansowe
demokracja
kształcenie
postawy obywatelskie
społeczeństwo obywatelskie
Opis:
The discussion presented in this article aims to analyse the impact that the transparency of public finance (i.e. reliable means of providing information) has on the shaping of an active citizenship in society. The analysis was based on the critical question of how the public authority should inform citizens on the processes of collecting and spending public funds. Two aspects have been taken into account: (i) the complicated nature of public finances and (ii) the varying educational backgrounds of recipients of whom society is made of. The authors claim that the principle of transparency of public finance (i.e. informing citizens on public funding) has been inadequately implemented and may not be comprehensible from the point of view of its social addressees. In Poland, the principle of financial transparency is currently primarily focused on a relatively welleducated, well-informed citizen, although its social aspect is not entirely ignored by the doctrine. The authors believe that the manner of reporting on public funds or the State finances should be adjusted to the educational level of the widely understood public who constitute the electorate of the public authority in power. This paper is a part of an extensive research initiated by the authors, which examines the role of moral values in distributing public resources by the authorities. Non-reactive (non-empirical) research methods have been applied with a focus on the literature review, including legislative acts currently in force in Poland.
Celem niniejszego artykułu jest analiza oddziaływania zasady przejrzystości finansów publicznych, tj. rzetelnego informowania o tych finansach, na kształtowanie i zmianę postaw obywatelskich. Wynika on z niezwykle istotnego, naszym zdaniem, problemu: w jaki sposób władza publiczna powinna informować o procesach gromadzenia i wydatkowania środków publicznych, mając na uwadze z jednej strony skomplikowaną materię finansów publicznych, z drugiej zaś – różnorodnych, pod względem wykształcenia, odbiorców tworzących ogół społeczeństwa? Autorzy stawiają hipotezę, że dotychczasowy sposób realizacji zasady przejrzystości finansów publicznych, a więc sposób przekazywania informacji o tych finansach jest niewłaściwy (niezrozumiały) z punktu widzenia społecznego (adresata). Obecnie w Polsce zasada ta jest głównie skoncentrowana na mniej lub bardziej profesjonalnym odbiorcy, choć jej aspekt społeczny jest dostrzegany przez doktrynę. Zdaniem autorów informowanie o sprawach finansowych państwa powinno odbywać się stosownie do wykształcenia adresatów, będących przecież mocodawcą władzy publicznej. Niniejsza publikacja jest częścią zainicjowanych przez autorów szerokich badań nad rolą wartości moralnych w dystrybucji środków publicznych przez rządzących. W artykule zostały wykorzystane niereaktywne (nieempiryczne) metody badawcze skupiające się na analizie literatury i regulacji prawnych obowiązujących w Polsce.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2018, 80, 2; 35-47
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Im lepiej, tym gorzej albo widmo kryzysu miejskich ruchów społecznych?
The better, the worse, or a spectre of a crisis of urban social movements?
Autorzy:
Pluciński, Przemysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/694020.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
the right to the city
urban democracy
political ideologies
(urban) social movements
urban sociology
prawo do miasta
demokracja miejska
ideologie polityczne
(miejskie) ruchy społeczne
socjologia miasta
Opis:
Urban social movements have been increasingly present in the public sphere, as well as at the very core of political debate in contemporary Poland. Some of them have also moved towards institutionalized politics, expressing growing political ambitions. The litmus test of this process were recent local elections. The political strategy of ‘entering the system,’ which takes place in some cases, may be a turning point in the logic of political development of Polish urban social movements. The paper examines some of the most crucial problems it raises. Two of them deal with essential problems of sociology itself: firstly, with the construction of the theory of (urban) social movements and secondly, with the problem of social (co)production of knowledge. The third issue concerns the possible crisis of urban social movements as a consequence of their too far-reaching institutionalization.
Miejskie ruchy społeczne są coraz wyraźniej obecne w sferze publicznej i w centrum debaty politycznej. Część z nich przesuwa się też coraz wyraźniej w stronę zinstytucjonalizowanej polityki, wyrażając rosnące ambicje polityczne. Papierkiem lakmusowym tego procesu były zakończone niedawno wybory samorządowe. „Wejście w system”, jakie nastąpiło w kilku przypadkach, jest – być może – punktem przełomowym dla logiki rozwojowej ruchów. W artykule staram się podjąć problemy, jakie to rodzi. Dwa z nich dotyczą problemów istotnych dla samej socjologii: budowy teorii (miejskich) ruchów społecznych oraz problemu społecznego (współ)wytwarzania wiedzy. Trzeci dotyczy możliwego kryzysu związanego z potencjalnym ryzykiem zbyt daleko posuniętej instytucjonalizacji ruchów społecznych.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2015, 77, 1; 409-423
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Racjonalizacja polityki: o związku między demokracją a rządami prawa
The rationalisation of policy: on the relationship between democracy and the rule of law
Autorzy:
Raban, Ofer
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/693201.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
civil liberties
political liberties
democracy
rule of law
checkerboard statutes
principle of rationality
wolności obywatelskie
wolności polityczne
demokracja
demokracja liberalna
rządy prawa
ustawy szachownicowe
zasada racjonalności
Opis:
What is the relation between democracy and the rule of law? Why did they develop more or less simultaneously, and why do we tend to conjoin them when describing good government? After all, theoretically, these two are: a non-democratic regime may operate with a robust rule of law (think of eighteenth-century England) while a government elected by popular vote mayflout the rule of law principles (think of Russia or Turkey or Pakistan). And yet, to repeat, there seems to be some mutual reinforcement – perhaps even some interdependence – between these two systems of political organisation. This article will survey the most common explanation for the confluence of democracy and the rule of law, and will then propose a new one – namely, that democracy and the rule of law complement each other in the rationalisation of government power.
Jaki jest związek między demokracją a rządami prawa? Dlaczego rozwijają się one mniej więcej równolegle i dlaczego zwykle je łączymy, opisując dobre rządzenie? Ostatecznie pod względem teoretycznym są różne: niedemokratyczny reżim może działać w ramach ugruntowanych rządów prawa (np. osiemnastowieczna Anglia), a rząd wybrany w powszechnych wyborach może łamać reguły prawne (np. Rosja, Turcja bądź Pakistan). Mimo to, powtórzmy, wydaje się, że zachodzi tu jakieś wzajemne wzmocnienie – być może nawet jakaś współzależność – między tymi dwoma systemami organizacji politycznej. W artykule zostaną przeanalizowane najczęściej przytaczane wyjaśnienia wzajemnego oddziaływania demokracji i rządów prawa, a następnie zaproponowane nowe – tzn. że demokracja i rządy prawa uzupełniają się w racjonalizowaniu sprawowania władzy.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2014, 76, 4; 21-39
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
W stronę miastotwórczego bezruchu?
Towards a city-forming stillness?
Autorzy:
Drozdowski, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/694018.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
city activism
social stillness
participatory democracy
social activities
participation
city forming potential
social movements
aktywizm miejski
bezruch społeczny
demokracja uczestnicząca
działania społeczne
partycypacja
potencjał miastotwórczy
ruchy społeczne
uczestnictwo
Opis:
This paper is an attempt to analyse some ‘town-forming’ functions of selected forms and manifestations of city activity, citizens’ participation and participatory democracy. A hypothesis is also deliberated, according to which certain consequences may result from certain non-performance policies and hindering strategies, both in the meaning proposed by J. Rancière as well in a more common, or everyday sense, which is usually linked to social stagnation, fatigue and stillness.
Artykuł jest próbą przyjrzenia się miastotwórczym funkcjom wybranych form i przejawów aktywizmu miejskiego, partycypacji obywatelskiej i demokracji partycypacyjnej. W artykule rozważana jest również hipoteza, w myśl której określone konsekwencje mieć mogą rozmaita polityka zaniechań i strategie powstrzymywania – zarówno w znaczeniu, jakie tym zjawiskom nadaje J. Rancière, jak i w znacznie bardziej potocznym sensie łączącym je ze społecznym marazmem, zmęczeniem i bezruchem.
Źródło:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny; 2015, 77, 1; 397-408
0035-9629
2543-9170
Pojawia się w:
Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 22

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies