Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "antroponimy" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-5 z 5
    Tytuł:
    Die Naturgewalt in deutschen Familiennamen
    Żywioły w nazwiskach niemieckich
    Elements of nature in German surnames
    Autorzy:
    Guz, Marzena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/594186.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    onomastyka
    antroponimy
    nazwiska
    żywioły
    onomastics
    anthroponyms
    surnames
    elements
    Opis:
    Przedmiotem artykułu są nazwiska niemieckie utworzone od nazw żywiołów. Materiał badawczy pochodzi ze słowników: Hansa Bahlowa, 1976, Deutsches Namenlexikon. Familien- und Vornamen nach Ursprung und Sinn erklärt, Suhrkamp, Baden-Baden; Josefa Karlmanna Brechenmachera, 1957–1960, Etymologisches Wörterbuch der Deutschen Familiennamen. A–J, C.A. Starke Verlag, Limburg a.d. Lahn; tegoż, 1960–1963, Etymologisches Wörterbuch der Deutschen Familiennamen. K–Z, C.A. Starke Verlag, Limburg a.d. Lahn; Duden. Familiennamen. Herkunft und Bedeutung. Bearbeitet von Rosa und Volker Kohlheim, 2005, Dudenverlag, Mannheim–Leipzig–Wien–Zürich; Maksa Gottschalda, 1954, Deutsche Namenkunde. Unsere Familiennamen nach ihrer Entstehung und Bedeutung, de Gruyter, Berlin oraz Horsta Naumanna, 1989, Familiennamenbuch, VEB Bibliographisches Institut, Leipzig. W opracowaniu poszukuje się odpowiedzi na pytania o budowę słowotwórczą nazwisk. Występują tu nazwiska niederywowane słowotwórczo, derywaty oraz nazwiska zdaniowe. Pod względem semantyki większość zestawionych nazwisk to antroponimy jednomotywacyjne. Nieliczne nazwiska są pochodzenia dolnoniemieckiego, a niektóre posiadają odmianki graficzne.
    The subject of the paper is German surnames derived from names denoting elements. The research material originates from the following dictionaries: Hans Bahlow, 1976, Deutsches Namenlexikon. Familien- und Vornamen nach Ursprung und Sinn erklärt, Suhrkamp, Baden-Baden; Josef Karlmann Brechenmacher, 1957–1960, Etymologisches Die Naturgew alt in de utschen Familien amen ... 49 Wörterbuch der Deutschen Familiennamen. A–J, C.A. Starke Verlag, Limburg a.d. Lahn; Josef Karlmann Brechenmacher, 1960–1963, Etymologisches Wörterbuch der Deutschen Familiennamen. K–Z, C.A. Starke Verlag, Limburg a.d. Lahn; Duden. Familiennamen. Herkunft und Bedeutung. Bearbeitet von Rosa und Volker Kohlheim, 2005, Dudenverlag, Mannheim–Leipzig–Wien–Zürich; Max Gottschald, 1954, Deutsche Namenkunde. Unsere Familiennamen nach ihrer Entstehung und Bedeutung, de Gruyter, Berlin; Horst Naumann, 1989, Familiennamenbuch, VEB Bibliographisches Institut, Leipzig. The study is an attempt to search for an answer concerning the derivational morphology of surnames. The corpus subjected to analysis includes non-morphologically-derived surnames, derivatives and sentence-derived surnames. In terms of semantics, the majority of the surnames under analysis are anthroponyms with a single motivation. A few surnames are of Low German origin. Some surnames of the analysed material have graphical varieties.
    Źródło:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2018, 65; 37-49
    0076-0390
    Pojawia się w:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Elementy gwarowe w historycznych nazwiskach mieszkańców ziemi piotrkowskiej
    The elements of local dialect in historical surnames of Piotrkow’s residents
    Autorzy:
    Raszewska-Klimas, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/594029.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    anthroponyms
    Piotrkow’s region
    dialectal border
    antroponimy
    region piotrkowski
    pogranicze dialektalne
    Opis:
    In the article there has been the analysis of Piotrkow’s historical anthroponyms made for the presence of dialect characteristics. Piotrkow’s historical surnames registered in the documents of the sixteenth and seventeenth centuries contain some phonetical dialect elements typical of the region. These features are of varying intensity in different time intervals, certifying sometimes the direction of changes taking place in Piotrkow’s dialects that complies with the dialectological research of the area in question. Piotrkow’s historical anthroponyms record the characteristics of Lesser Poland (e.g. the loss of nasal resonance, implementation iL > eL), Greater Poland (e.g. replacing v (< w) with b), Mazovia (e.g. implementation ja- > je- and ja- > je-), Mazovia and Lesser Poland (e.g. mazuration, transition from iN // yN into eN) or Mazovia and Greater Poland (e.g. the presence of the group of -’ew-). This article may be, to a certain extent, the complement of the considerations of Piotrkow’s dialects or, more broadly, former Sieradz and Łęczyca Land located on the border of Lesser Poland, Greater Poland and Mazovia.
    W artykule przeprowadzono analizę historycznych piotrkowskich antroponimów pod kątem występowania w nich cech gwarowych. Historyczne nazwiska piotrkowskie rejestrowane w dokumentach z XVI–XX wieku zachowują pewne fonetyczne cechy gwarowe, charakterystyczne dla regionu. Cechy te występują z różną intensywnością w poszczególnych przedziałach czasowych, poświadczając czasami kierunek zmian obserwowanych w gwarach piotrkowskich, potwierdzony badaniami dialektologicznymi omawianego terenu. Piotrkowskie historyczne antroponimy rejestrują cechy małopolskie (np.: zanik rezonansu nosowego, realizację iL > eL), wielkopolskie (np.: zastępowanie v (< w) przez b), mazowieckie (np.: realizację ja- > je- i ra- > re-), wspólne dla Mazowsza i Małopolski (np.: mazurzenie, przejście iN // yN w eN) lub dla Mazowsza i Wielkopolski (np.: obecność grupy -’ew-). Artykuł ten może być w pewnym stopniu uzupełnieniem rozważań o gwarach piotrkowskich czy szerzej dawnej ziemi sieradzko-łęczyckiej położonej na pograniczu małopolsko-wielkopolsko-mazowieckim.
    Źródło:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2017, 64; 265-274
    0076-0390
    Pojawia się w:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Historyczne nazwiska kobiet na obszarze wieloetnicznym (na przykładzie dziewiętnastowiecznej antroponimii piotrkowian)
    Historical names of women in a multi-ethnic area (based on the example of nineteenth-century anthroponymy of Piotrków residents)
    Autorzy:
    Raszewska-Klimas, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/594271.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    antroponimy żeńskie
    obce wpływy językowe
    wieloetniczność
    female anthroponyms
    foreign language influences
    multi-ethnicity
    Opis:
    W artykule omówiono historyczne nazewnictwo kobiet z uwzględnieniem wieloetnicznego charakteru dziewiętnastowiecznego regionu piotrkowskiego. Formy marytonimiczne i patronimiczne wykazują duże zróżnicowanie morfologiczne. Nazwiska odojcowskie tworzone były sufiksami: -owna // -ówna, -anka oraz -owka // -ówka, a od nazwisk mężów formantami: -owa, -awa, -ka, -ycha, -ina // -yna, -in. Przeważają nazwiska tworzone systemowo, choć nie brakuje form wyjątkowych i typowych dla okolic Piotrkowa (m.in. sufiks -ówka w nazwach kobiet w pasie od Wielunia, przez Bełchatów, Łask, Piotrków Trybunalski, Opoczno, po Kielce czy kreacja nazwisk żeńskich za pomocą formantów anka oraz -ina // -yna tylko od rodzimych podstaw derywacyjnych). Występowanie form wariantywnych, tj. urabianych polskimi wykładnikami morfologicznymi i/lub wschodniosłowiańskim sufiksem -icha // -ycha czy niemieckim -in jest odzwierciedleniem obcych wpływów w nazewnictwie piotrkowian.
    This article discusses the historical nomenclature of women, taking into account the multi-ethnic character of the nineteenth-century region of Piotrków. Maritonymic and patronymic forms show a wide morphological diversity. Surnames taken from fathers were formed with suffixes: -owna //-ówna, -anka oraz -owka // -ówka and the surnames from husbands with the formants: -owa, -awa, -ka, -ycha, -ina // -yna, -in. Systematic names prevail, although there are plenty of exceptional and typical forms for Piotrków’s surroundings, including the occurrence of the suffix -ówka in the surnames of women in the area from Wieluń, to Bełchatów, Łask, Piotrków Trybunalski, Opoczno to Kielce, or the creation of female surnames with the use of the formants -anka oraz -ina // -yna only from the native derivational bases. The occurrence of variant forms, i.e. made of Polish morphological exponents and/or an East-Slavic suffix -icha // -ycha or German -in is a reflection of foreign influences in the nomenclature of Piotrków’s residents.
    Źródło:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2019, 67; 313-336
    0076-0390
    Pojawia się w:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Antroponimy w utworach kresowych Włodzimierza Odojewskiego i ich funkcje artystyczne
    Anthroponyms in the Kresy works by Włodzimierz Odojewski and their artistic function
    Autorzy:
    Kubiszyn-Mędrala, Zofia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/594164.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    onomastyka
    antroponimy literackie
    funkcje nazw osobowych w literaturze
    onomastics
    literary anthroponyms
    functions of personal names in literature
    Opis:
    W artykule omówione zostały antroponimy (imiona i nazwiska) występujące w trzech utworach tworzących tzw. cykl kresowy Włodzimierza Odojewskiego. Autorka przedstawia ich genezę i etymologię oraz pełnione przez nie funkcje artystyczne. Nazwiska osób realnie istniejące w świecie pozaliterackim w trylogii kresowej pełnią funkcję lokalizacji w czasie i/lub przestrzeni. W nazywaniu postaci fikcyjnych autor sięga po autentyczne imiona i nazwiska występujące na terenach będących miejscem akcji utworów. Nazwy te charakteryzują postaci ze względu na ich pochodzenie narodowe, społeczne i terytorialne (funkcja socjologiczna). Nieautentyczne nazwisko Czerestwienski skupia funkcję socjologiczną, treściową i semantyczną. Literacki antroponomastykon trylogii pełni ponadto funkcję ekspresywną, intertekstualną i mitotwórczą.
    In the article the author considers the anthroponyms occurring in three works constituting the so-called “Kresy cycle” by Włodzimierz Odojewski. The author presents the origin and etymology of examined names as well as their artistic functions. The surnames of people existing in the non-literary world in the Kresy trilogy have the function of locating in time and/or in space. When naming literary figures, Odojewski refers to authentic names and surnames that occur in the region where the action of his literary works takes place. The names characterize literary figures by their national, social and territorial origin (they have a sociological function). The non-authentic surname Czerestwienski condenses the sociological, content and symbolic functions. Furthermore, the literary anthroponyms in the trilogy have an expressive, intertextual and mythogenic function.
    Źródło:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2019, 67; 191-207
    0076-0390
    Pojawia się w:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ляхи и поляки в языковой истории новгородской земли
    Lachy i Polacy w dziejach językowych ziemi nowogrodzkiej
    Ljachi and Poljaki in the linguistic history of the Novgorod region
    Autorzy:
    Васильев, Валерий
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/594286.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    ethnonyms
    personal names
    history of the Russian language
    Novgorod region
    etnonimy
    antroponimy
    historia języka rosyjskiego
    region nowogrodzki
    Opis:
    W artykule autor analizuje funkcjonowanie dwóch polskich nazw etnicznych w tekstach dawnego piśmiennictwa nowogrodzkiego, w toponimii nowogrodzkiej i leksyce dialektalnej. Pierwsza część artykułu została poświęcona etnonimowi ляхи. Omówiono występowanie etnonimu w dawnych kronikach (latopisach) nowogrodzkich. W wyniku antroponimizacji tego etnonimu pojawiły się stare nowogrodzkie imiona własne Ляхъ, Ляшко, które zostały odnotowane w gramotach na korze brzozowej z XII–XIII w. Przeanalizowano również średniowieczną toponimię z tematem Лях-/Ляш- na terenach leżących w pobliżu południowo-zachodnich granic historycznej ziemi nowogrodzkiej, por. nazwy miejscowości Ляховичи (znana od 1134 roku) oraz Лахова (= Ляхова). Jest bardzo prawdopodobne, że te nazwy były pozostawione przez starożytnych Lachów-Lędzian, którzy wraz z innymi Słowianami mogli uczestniczyć w kolonizacji północno-zachodniego terytorium rosyjskiego. Druga część artykułu jest poświęcona nazwie поляки, która utrwaliła się w języku rosyjskim w XVII wieku, przesuwając nazwę ляхи na peryferie językowe. W piśmiennictwie rosyjskim zaczęto używać etnonimu поляки w opisach wydarzeń okresu Wielkiej smuty w Rosji na początku XVII w. Zwykle jednak w rejestrach podatkowych ziemi nowogrodzkiej (piscovyje knigi) oraz innych dokumentach z XVII–XIX w. używa się słowa поляк w szerszym sensie – jako określenia mieszkańców dawnej Rzeczypospolitej, czyli państwa polsko-litewskiego. Najczęściej słowem поляк nazywano Białorusinów, którzy uciekli na sąsiednie ziemie nowogrodzkie w poszukiwaniu lepszego życia. Zresztą etniczni Polacy również żyli w niektórych miejscowościach guberni nowogrodzkiej w XIX w. W końcowej części artykułu przedstawiono kilka napisów nagrobnych w języku polskim, które zostały znalezione na miejscu pochówku Polaków z XIX wieku we wsi niedaleko Nowogrodu.
    This article analyzes how Polish ethnic names are reflected in the material of ancient Novgorod written sources, Old Novgorod toponymy and dialectal vocabulary. The first part of the article is devoted to the ethnonym Ljachi. Firstly, the functioning of the ethnonym in ancient Novgorod chronicles is explored. Due to the so-called “anthroponymization” of this ethnonym the Old Novgorodian personal names Ljach, Ljashko marked in the 12th–13th centuries, appeared. Secondly, the medieval toponymy on Ljach-/ljash- is explored, among which most important are the names of Ljachovichy (from 1134) and Lachova (= Ljachova) in villages located near the southwestern borders of the historical Novgorod Region. It is likely that these place-names were left by the ancient Ljachi-Lendzjane, which, along with other Slavs, could have participated in the colonization of the territory of the Russian Northwest. The second part of the article deals with the ethnic name Poljaki that stuck in the Russian language in the 17th century, displacing the ethnic name Ljachi to the periphery of the language. Novgorod Cadastre Books (piscovyje knigi), as well as other written documentation of the 17th–19th centuries generally use the word Poljak in the wider, territorial sense – as a designation of the inhabitants of the Polish-Lithuanian States. Most often, the word Poljak referred to the Belarusians who had fled to neighboring Novgorod in search of a better life. However, ethnic Poles also lived in separate localities in Novgorod province in the 19th century. At the end of the article, there is interesting material on inscriptions in Polish, that are on the tombstones over the graves of Poles living in the 19th century in the countryside near Novgorod.
    Źródło:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2018, 66; 509-522
    0076-0390
    Pojawia się w:
    Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-5 z 5

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies